장음표시 사용
271쪽
DE ANIMA LIB. III. tragicis,irrisione, ubsannatione,iurgijs,minis unde inrisolentia dictorum Cr factorum intolerabilis. In omni contentione pertinacia inuictu CT contra autoritatem omnem, CT contra manifesto imum ueritatem, contra bonum Cr utile uel ipsim eiusdem superbi. omnia enim postponit praeeminentis, ne qua re habeatur inferior. Itaque nec admoueri se patiuntur,nec doceri uolui sed quicquidsemel arripueris tuentur.unde sectae, Cr famctiones. citiusque mutari uellent veritatem, er rerum naturam,quam suam asseverationcm,quam si nonr
ro falbum esse haud ignorant.Sequitur ira superbiam, quod nunquam sibi tantum tribui eximinat, quantum
meretur tum ultionis cupiditas,π mulctatio per occarisionem. Iam circuli1pectio ad aliena uerba omni ad nuritus,adgestus,ne quid aduersium se exeat,non honorificu.
Su picax est superbia,er quae simpliciter sunt dicta uel
faba,iniquisimu interpretationibus ad calumnia deis torquet. Ex hoc tam prauo more,timque immodica fui indulgentia, it tenerrimus animus, omniumque rerumque aduersa sua uoluntate eueniant impatientisimus. hinc offensio, G indignatio rabios ira, ex conuicia non in homines modo ed in Deum quoque, tacita plerarunque,interdum uero exprest a Cr aperta. Ignoratio haec tam crassa, uel inconsiderantia tam praecipitata, non sinit nos inreputatione nostrorum bonorum cogiatare, quo sint bona illa,quis,quomodo,qua ratione tribuerit. Nihil de Deo succurit animo nos nostra soleratia,diligenti merito no Pro parasse existimamus.quore illud est apud Ezechielem ex persona diaboli, Ego feci me quod est laut Iob ai Manum uam deosculari: quae est impietas magna. Irrepit mire per cuniculos inr s
272쪽
inentem superbia.Saepe enim magnis ex uirtutibus oriatur:alias ex consideratione no tirae moderationis tura
gescimus,mo id quum reputamus superbos esse nos,idq; nobis dole reflectitur in se animia, er quod superbia
sua sibi di liceat, uperbit Flexuosius quidem ferpens i
lcibostis hominum sed Cr maga nostra longa uitiorum continuatione corruptissima est. Expergiscitur nonnunquam ex recta praeceptione superbi aegresciis medenαdo,ut inquit ae G queadmodum de palma dicunt, deis primendo erigitur. quum enim hortamur aliquem uiristi tesidere,quod est uerum ac solidum bonum, non gemnere, opibus,forma,facundia, eruditione, gratia, quae sunt inania fit sepenumero,ut is neglecta admonitione,
existimet praecipuum se in eo cse,de quo iubetur non erigere animum, magnanis sibi uel ervbtionem, vel foramum,uel quidsimile inesse,quandoquidem remedijs uiis det esse opus,ne de tanto bono insolescat. Ergo adhibendo medicamento incrudescit morbus quia medicamenis tum tanquam molestum reqcitur,uel praetermittitur,ut inutile. causa uero morbi,quia honorem uidetur comitanere,grata est, Cr fouetur delicate. Magna itaque est opim arte,ad cohibendam beluam hunc tam multiforis
mem Cymulticipitem.Impedit superbia magnos in suo pientia profectus, artim dum putit discere, te inferiori
res uideantur .partim quod magna uitae partem superbi per ambitionem, inuidiam, iram, ultionis cupidinem transigunt:ut sic occupatis, nulla sana cogitatio subire posit eorum mentes. Et quemadmodum venenata anta malias quid ederint falubre,in uenenum tamen colleτα tunicita superbul,quaecunque agit,ad honorem parati dum,Vauram captandam refert. Et quia unicus esse
273쪽
DE ANIMA LIB. III. singularis cupit,si quem aliqua de laude commendori audit, utim sua bona profert in comparationent, tanquam potiora. Themistocles interrogatus, quaenaim esset uis auribus musica grati ma oratio, inquit, de meis laudibus. Etiam de eo gaudet extolli,quod non Distam ipse non habere se est sibi consciussed id quoque
scit alios scire Mentiris,sed places,dixit mulier quaedapedissequae assentiti Dolet homines aliud intueri, aliud cogitare,alia de re loqui, quam de se uno. nec osciuiraeos censet faceres id intermittant ut de caligula scri
bit Tranquillus. Quocirca altitudinem omnelit, liquants is oscientem luminibus,uellent deturbatum ut principum nonnulli, ad commemorationem diuinae potentiae, tacite carpκntur animis,CI cuperet,ne quis se esset pontentior,ac ne Deus quid .caligula idem,cum Iouesio mulabat se inimicitias exercere. Superbo tantopere oppersuasum se esse praecellentem,ut exemptum se arbitreritur esse oportere humanis legibus Mimpune abire, quicquid agat ipse,in alios iudexseuerisimus.necimae punitu foliam praeteriri fua,neram quod est intolerabilius haleri in recte factis.exemptos quoque naturae temgibμs,ne Deo qnidem summo Cr praepotenti subditos: ita ut quidam pudori ducant,orare in templissupplicia
ter Deum precari,ad memoriam scelerum suorum rutum contrahere,vel lachomam dare aliquam.Bene dera
clamator ille de silperbo, Erubescit caesarem timere. Superbia animum tumentem facit, proinde inanem: haud secus quam ignis aquam. quod Cr in corporibus experimur biliosis,in quibus facile gignuntur flatus Cruenti. Inter omnia uitiorum genera potest constare pax Cr cocordi superbia exceptui quo di in Prouerbi ssalo
274쪽
2 78 Io. LoDOVI cI VIVIs Salomonis Inter superbos semper iurgia sunt. Reliqui enim uitiose id expetunt,quod possunt omnes consequi: superbi quod expetunt,non possunt.nempe utrunque aruteri praeferri Solum habet superbus amicitiae speciem utiquam,cum eo qui se isti sub cit adulatione rerum,
assentatione uerborum.Superbo nullo negocio persuam
ab Vsse affectibus abstineat,qui fiunt demigioni
uicini metu, titia effusa,assentatione,ambitu. Tametsi isse demittit se nonnunquam, ut magis extollatur sicut retrocedunt,qui logius uolunt falire.ut etiam abiectis,
fine nonunquam seruia quo positi impotentius domia narista se eget imis ais impurifimissummittit si per istos arbitratur gradum se ad dominatione posse praeo
struere ut olιm C arius,σ Iulius caesar, G quotidie nostri principes Est er comitas atq; educatio quaedam si perbifima, non in alterius honorem,sed in nostrum ipsorum ut boni esse,Cr prudentes,beneque instituti iuri dicemur unde accedat aestimatio. Ie quo in Ecclesiastitaco dicit Iesus:Est qui ne uiter se humiliasia interiora eius plena sunt dolo. Affectus hic est praefervidus:nasci
turgiscitque in locis,temporibus,negocijs calidis Gut ad meridiem,in bellis, dissensionibus. Quo aute bonum, quod postidere nos credimus,pluris si hoc maiores cristas erigit hie gallivi ut in ruris bonis,π quae paucis miscontigerunt, si honorat imis,aut omnino nullis Expenduntur Cr iudicialpectilium,intumescit animorifus miles in castris, ex facinoribus belli clarus doctus in academib. contra deponit animos studiosius inter sitagna militariamiles inter liberos. Idcirco superbifimi
omnium sunt nobiles,G formosi:quia genusqforma magni ubique sunt. tum diuites, quod pecgniae omnia obedi
275쪽
DE ANIMA LIB. III. 1ssobediunt,ut inquit Sapiensari que omneshonore exhiabent.Frangitur superbia primum a sapientia ex confiis deratione nostrae utilitatis: tum si aperte sciamus non ignorare alios,non inesse nobis ea bona quae simulamis: aut si sciant non esse nostrased ad tempus accommota data. Hincsi adfinitolinata,ut existimatis bonis praeis grauent,nosque in animi cotractionem ab ciant aut ex grandi periculo in metum Cr horrorem.Cr ut est affetactus calidus,in rigidatione corporis tepescit,ex alimentis,CTIoco.Bona praeteritasiper se confiderentur,ertagunt nobis animos:dejciunt autems ad pudorem prae
sentis fortunae referantur:quum tuidem culpa esse noαstra amissa ducimus,Cr potissimum culpa infami, uelut
proditione,furto,latrocinio,adulteris,ale imprudenaetia,dementia. Naturale illud semen primum superbiae, unde in tantam degenerauit malitiam,non erat malum: nempe ut se homo excellenti coditione progenitum reri putans, amaret se, dignχmque maximis ac ueris bonis censeretinempe coelestib. quae magno animo apα peteret. Verum prolapsus in ignorantia,
longi'me istinc discessit ad cupidi,tatem uiliu reru, ac uani imatarum qu ae appellauit boisna, CT pro aeternis
276쪽
R OsisS. PRINCIPI D. CHRISTIANO, Regi Norbegiae & Daniae, duci Si esuicensi,&c. Comiti Oldenburgensi,&c.Vitus Amerbachius. S. D. P. Cripturus tuae Naieriathae ina missisrus hoe meum opus philosophicum,Inclate ac D rti tame Rex,nonfemelfum in proposito impeditio, O ab incipiendo abrierritus. Cogitabam enim, quanta potentia, quanta amplitudo fortuna, rim tuarum esset, quanta opes, quanta digni-e i erastitas mea,quae anguHia, qua tenuitas rerim,quae humilisad conditionu. edi in summa, quanta esset interditos inaeq-sitas in omnibus rebus:atque ita uelut magni cuiu aluminis radiis,tuae maiestatis excessentia,mei animi υψ- ρrae,
Deingebatur ae non aliter ista formidabilem femihi reddebat, quam in dimicationibus armorum lux splendor facit. Nam
M ualet ad terrendum aduersarium nee tonitrua tantum incute, rint metum,ni si fulgur accederet. Seά iterum atque iterum, γf ius inuitauitia e tandem eo mauit in hoc instituto me,Tua Nateriathbonitas,pietas, humanitas ae Ienitas, amόrque erga
doctos, omnem liberalem doctrina singularis quaι maximas uistutes non modo ab ali , magnis Ῥiris praedicari fate audiisia, sed ipse quoque intelligerepotui ex maximis rebvi tuis gesZis, O communi quada ama,quae raro de nibila est,ut etiam proin uerbiain testatur. Itaques quid in hac re a me peccatur, quod nec puto,nee uelim tribui debet Me amori meo, admirationi tuarum irratum: nee poterit -bi,ut stero, lene Hruenia. Sed dirae aliquis, Naiei 3 minus apud te valuit in ab Terrendo, quam in alliciendo humanitas, aliae mansuetiores virtutes Huic respondere possum, quod more hominum fecerim, qui fit Iunt hue fere coiissere,ivique iuuari sui conseruari,quam inde aufugere,ae deseri,aut perire nec minus est bonis Prive' inhonori eum O gratum, se timeri,quam diligi, ae amari. Atque id totum sit ad sumni Principis, Cr conditoris aliorum principῖ ac omnJum rerum Deῖ optimi MaxMi quasi ex hium imitatationem. enim ignora non velle Deg aut solum,aut perpetuo timeri,ac dilectionem esse quandam consummationem noα
277쪽
s a beatitudinis ut ipsum beatitudinem ex aliqua parte Hmo, rem tantum initium ut instrumentum Nec facit Deus m nis, quin nobis proposuit, aliud, quam it nos incitet, ae adducat adfui amorem obseruantiam quae non possunt in uobis locum baribere,nisi prius hoc sit orien umquod babeamus opus Dei auxillis,quόdri velit nos Deus iuuare. Hue pertineri hue detinuatus est timor. it ex potentiae an Titatis,irae ac Maiestatis demonseratione, meditatione timor quidam nascitur ita ex tractatrione O commendatione beneuolentiae,maluetudinis,ae amoris,
nascitur dilectis,nee es dilectio propter timorem,sed timor proipter dilectionem. Verum de bis nune fatis,quae tamen ad meam excusationem fuerunt propemodum necessaria: nihilque dubito, quin tua Μaiesta benigne sit iliam admissura.Non enim hic me ualde mouent iniquorum O invidorum ista, quaeve sunt fulissa ita non possunt fu, Zere ae fusciet hi tibi homsTe pia,cebo, studiosis philosophiae nonnihil profuero, adeos in Remip .aliquid P.,ontulere,velsaltem l .dicauero meum sudiis
amorem,quo illam coplector. Nam ita sum persuasus, it exta sonem hane doctrinamquam in hoc Libra profiteor, non solam ad acuendas cogitationes oe ingenium conducere,sed etiam ad pietatem, ad Irationem Bumae potentiae accen lenda ἰnantismis hominu.Nam sive S. Paulin etiam recte vult,ex intuitu operirum naturae mus Deus author est,aegubernator, venerunt boae
mines in Dei quandam cognitionem, quid est post illa efflestia
corpora metu admirabile,quid diuinitu praeclarius in rerum natura hominis animo, qui fecundis Optimam etiam philoso,
phiam est imago Dei cum id sit in homine animus, quod es in
mundo πηῶτον Γινοιω,vel ipse Deus e ideo μικροκρυα abilis lis appelletur homo. Quare ii ou fent ἰο cum sis, qui putant in Do figio rerum humanarum positos,ae adgubernacula vitae nostra sedent es inter quorupraecipuos tu es ChrisZiane bis lorias tanis tum, alia qua ad mores pertinent,debere cognossere,no etiam haec naturae arcana erue istare. Nes en seu intellectus, praefanti lima hars est in alnima atque huius munus praecipuum est, bais res, similes inquirere, contemplari,ae tanquam asylaea re quatitoq; vis es hae oculis excellentior,tanto est ad percipienαdas res melior o certioriatq: ad excitandam ἰn nobis, alenda admirationem Dianae potentiae malidior. Nunc, si hane partem
negligunt principe negligunt id, quodi liim facis stre*t sint
278쪽
bo ues. Pod in hac tanta excelletia ivgnitatis,no video quo modo exciWari queat. Hoc tame ita ruelim accipi,ut nolim eos inister maliquid eorum quae ad B empub. pertinent,omittere. quari.
γbernandari gratia praecipue sunt tu hac misera colaminatata vita nec ita futuri,ut opinor,si mansissent incorrupti prinia
homine quoru culpa cole insumim etiam in maiores calamitates ut fortasse non futurι omnino. Nostra enim spote omnes rei
die fecisi emus,ac fatis fuisset parentvgubernatio, quanquam hine longe alia,quam nunc est. Nihil aute prohibet, quominus oeianum philosophia dent aliquid operae principes,cum multi
ex isteribusidem fecerint, habeant exempluearegii; in opti. mo, pacis amant fimo principe Carolo, Christianor hoe tempore Imperator qui no paucas horab collocat in Natbematicam O Asὶronomiam,ut audio, Ascenda oe tamen regit alios prino cipes,tot regnis praeest,tot nationibus,totpopulis csi summa lia αde Ogloria. Immensum fere queddam, infinitum est,humana mens, non facile defatigari tractandu e ' uersandis rebus poα temnec uni utpaucis tantum perpetuo intenta esse. Gaudet aerecreatur varierate,*t uariis coloritus oculi ais it res sunt multiplices in hac natura,ω infinitae, ta noster animus subinde alia quid auet discere,quoή antea nesciuit. Cum enἱm fecudum bane maxime partem ad diuinae essentiae imaginem simus conditiine Deus non modo ii nisu quiddam sit,uerum etiam infinitas res intelligat,ac insιae mentis velut colyeEctu habea quomodo quaeαμ ad n nam tantum rem discendam oe intelligedam homo potes naim esse Pectora noItina duas no admittetia curas, inavit aliis quis ex Poetis cui simile quiddam in Platone,ex Xenophonte ealqs inuenitur,quod nemo duo simul psit facere,edi recte faceis re sea est disserentia inter facere,aut agere Cr citare deinde
nonsemper etiam uni rei maxime dediti,ae intenti eam tractatamus. Datur ab agendo remissis,l di permittuntur,exercitia coris poris cur no O animi quida bone, li mi tu li,est exercitia peris mitterentur' inu cerdo femper de augendis bon is qui miles dearmu,depugnis,de hostibus,de ca Lyris perpetuo cogitat re hoc dictu poetae,ae illa,non prohibent Uriaru rerum tria aditisne, sed cu'sionem potius in tra ctando, oe aequale omniussu, illum curam. Delectu, habcssus est, ac una aliqua proponi deubet aut a Deo nunc est proposita,cui potissimum debemus uacare.
279쪽
A var partes ὶ Cum itaque Principes balent Orium apalleis laboribu, maxime consentaneum est naturae, ae eorum praestanis ,rut aliquid legant aliquid meditentu udian aut serebant, ruo mens illus iretur, oe virtutes in eis accendantur: no emperent operam venationibus leae,commessationibus, ludicris cera taminibin, choreis ,Val studis, non quidem turpibin, nisi mο- dum excessune. fed illi sunt honestiores Iussi: ae hi quidem non semper coli. vel propter valetudinem, vel propter aetatem, aue am caussam possunt. Quanquam autem, ut indicatum sanaetea, Principum est hoc munus praecipuum, Ῥlbane inferiorem mitam hominum, qua in appetitionibus, oe cupiditatibus consi, Ut erant iustitiam, aequitatem conferuent: defendant bonos, i malos puniant, hostes arceant, pacem'tranqώilitatem retiisl meant,ad conseruandam O propagandam religionem, pietaotem, honeIias disciplina3,continentiam, Gratias virtutes: non tamen ideo nunquam Abent meminiise primi status hominum, cretus qui olim erit: ae ea non facere , quae facturi fuissemus praecipue,si no incidi emus in bas peccati miserias, O facieminita beata aeterna vita. Na sicut Ures in hominis natura fune deprauatae per impietatemΦfagitium imorum hominum, vehabet MIZra Religio , ita ratio quoque oma est modus guber, mandarum rerumaumanarum di immutatus, vel auctus potius, inutiuHitutus deterior. quaquam ex necessitate quadam, introinductae sunt leges, inuenti magiΠratio, praemia, poenae, dominia rerum, priuatum,pa cum ura beti,cotractus,iudicia quorum
nihil fuisset opinor mansi semus integri, ae in primo velut se
tu ment voluntatis, aliarumque virium notiri animi. FIaetaeo repeto O exaggero pro mea tenuitate, quod eviam non' promin negligi a seupremis hominibus partem naturae humana
supremam e non ut extenuem hanc tantam rem, quam vocamusi mel Imperium, et regnum,uel ma libatum: fateor maiarem
6 seri iam p ita in aut intesisti recte,aut explicari pro digni rate. Nam verissime dictum est a rege sapientifimo σfri iam C ra n ausimo iri cupatre eoiroquio apud Xenophatem, σαυ- κει ι--ἔμο - ναι seceν H Ea Ap ιν. Ac propterea sunt etiam in tanta exiLlimatione nylendore,iliis nitate,qui rea tine honore,quae res velut leniant ac mollianeris tantos labores, aut leuant hoc tantum pondus regnandi ,Heut patre Camissi ad silium Carum in eodem colloquio dicit,
280쪽
Fbus il ludassentie patri: quod tamen abundi 'οῖlea didicis iutractatione ae usu rerum ita esse. manquam hoc naturae praeis stantia potuit indieare insigni ad omnes. Nirtutes promptisasim adolescens. Vtinam nune R egem omnes principes, uti culum aliquod sibi proponeret, ad cuius exemplum imaginem mores,aeniones,ac totam vitam componerent. Nihil eo furfanis Hus,nibii pietatis oe omnium Ῥirtutum Die amantius,nihil ad Rempubgerendam excellentius. Cocoquium vero, te quo biclo. quemur,quid omittit eorum qua ad perfectam edi absolutam Reis xis institutionem,adeόs peragendam honeI e vitam Principun
Dediare re ideaturὶ Nunquam ii qui sunt in hac specula Reipubli curande positi, hunc librum Xenophontis de manibus fere debetabant depenere, quo tanquam imo certissimo consiliaris possent niti in omnibus negoc s. Nunc obiici mihi potes, id
hae tam prolixe, ne dicam imperiose ZPatiatur mea . M. uoundugloriari,non tam de me, quam de hoc nonro literatorum ordine. Habent homines docili suum quoddam regnum etiam in rebus puιlicis, nec omnia per eos, qui vocanturPrincipes Regessieruntur. Euripides ait, quo funus v r non videat omnia. Hoc non tantum de inferioribus intelligendu est,sed etiam de iis qui praeis funt aliis. Nec me valde impe fit,quaa Homerus, oe post Ho morum A HHoteles, multi al ,iubent unum regnare, aut mona chiam esse opt7mam Reipub formam. Non enim volunt,ut unus ad Jum iudicium, pro suo quodam arbitrio, pro sua metis inadudi nefaciat omnia 'sed, mi penes unum sintfasces, auiscereptrum, aut alia insignia, penes , tum sit autoritas. Est quidem Rex imago Dei edimago,non Deus peccator, non iuΠus homo, non A Melas, t aiunt. Quare multis adminiculis opus habeh ad te gendum suum hoc osticium. In quo vel praecipuus locus est
ingeniosis,cruditis,ac bonis irris id q0od ipsi quo, fatentur. Anulli inquam fuerunt sani principes, qu; non plurimum sint Ut alium hominum opera studio,in agendis rebim ac sunt bipatientibius a Deo, lut remorae quaedam additi,ne per impotetiam animi sua potentia abutantur. Pam enim sit disicile,in tanto splendor tu tantis opibus, in tanta omnia rerua uetia,intanoto etiam adulatorum numero modumseruare, te lautur omnium