장음표시 사용
41쪽
itibus iteris ignis, quod brutorum cognitionem exceddit:felpiritalis essentis phant iam nostram posunt agitare, actione aliqua sibi solis propria er cognita, limota privi facultate imaginatrice.Colligata est admota
dum imaginatio cum corpore. nam Crasensibus moueritur, CT mirabiles uires edit in corpore, ut quicquid in alterutro imprimatur,redundet in alterum corpus enim eam recipit,CT reddit formam actionemque,quam imataginatio concepit quod in rebus Venereis,sed manifestissimum atq; expressimum in praegnatibus 'minis an maduertitur, in quibus ea escit imaginatio concitatae, quod facere nura intelligentia aut ratio possent. Extiae mativa autem facultas est, quae ex sensibilibus1peciebus impetum iudici j parit. Iudicium hoc ad profuturum avel urum tendit quippe ad salutem retulit natura,vel coaegnitioirem sensiorum, uel stimulum suum. Itaque iud catur prius, quale quidque in se existimetur: hinc quatuco gruens aut damno um..In priore censura sequiturauimus sensium, uel uisum in posteriore occulto naturaes imulo agitur, Cr rapitur impete: ut quum ouis fugit
lupum nunquam antea usum,πgallinaceus aquilam uel accipitrem, homo draconem ac monstra rer m.quin etiam ad primum quorundam hominum aspectum con gres umque cohorrescimus. De memoria mox diceri itur. Sensa exteriora dubium non est, quin proportiorinem quandam, hoc HI analogiam habeant cum interiori.
ribus. unt enim crassa er terrea, subtilium atque piri is talium imagines: er animo nihil est perinde de sensibus
smile,atque oculus. itaque imagines animi proportione rerum tales uidentur illic esse, quales externae. istae in
oculis imprimuntur,interiores irae in lucidostiritu,qui
42쪽
DE ANIMA LIB. I. 3sCr retinet diutius, Cr offert animi oculo purius ac manifestius: quae impresse ceu pinio quaedam esλ. at
quum in eaS animus componendo aut diuidendo incumis
bi actio fit istius. Hisce facultatibus diuersa attribuit
natura instrumenta, Cr ceu diuersas officinas in cerebri partibu3. nam in anteriore cerebro dicunt esse sensium fontem sedemque, ibique imaginationem constitui: in medio phantasiam,C extimatiuam:in occipitio memorio iam. idque inde colligunt, quod ut quaeqMe harum paristium ascitur, ita Cr issafunctio: reliquis non mutatis, haud aliter quam in corporis membris experimur pede enim Lebo ambulare non ualemus: quoniam etsi ingreae diendi principium Cr uis est in animo , in pede tamen 6ὶ instrumentum: fabriea. Ex cognitione cen ur Aque noxij er benefici, appetitus nascitur congruentis, fuga autem damni er auersio tum motus animi de bono praesent ac malo, deque eisdem uenturis aut iam appetentibus. qui affectus dicuntur, seu perturbationes, Graeaeceo η., de quibus diffuse est a nobis separatim disse, Vendum. Appetitus qui est in aliquid, auersio quae ab Motu .
aliqgo, ut animum commouent, ita etiam corpus motu
illo suo,ut uel ad utile feratur,uel ab obstituro discedat. id sit ingressiriuolatu,natatu,serpendo.Sunt tamen an mantes imminutae, quae affixae semper in uestigio, quois nium quod sibi expediat, alibi non quaerunt, expertes
sunt horum motuum: uelut conchae σθongiae. contranhuntur tantum, Cr extenduntur, quatenim fatis est ista rum saluti. Palpitatio autem in quocunque animali, Palpit
non est motus ex appetitu proficiscens, sed nutritionis, dum calor agit in humidum: quod cernere est in Js qi igni mi admota. .
43쪽
36 IO. LODOVICI VIVIs DE VITA RATIONABILI. lHAe siensium siue exteriorum siue interiorum fac
tates*premae sint in brutis, in homine uero menti ldeseruiunt, quae innixa cognitione imaginationis Cyphatinae, altius sese erigit, nempe ad intciligentiam rerum Diritalium: ex assequitur, se clausum obscuro carcere, obseptamque tenebris, eoque a rerum plurimarum inritellectu arceri, nec posse planius intueri ac cognoscere, quae uellet:siue egentiam rerum materia contectarum, e qualitatem ingeniumque immaterialium, nec posse per hunc corporis caliginem acumine ac celeritate suae uti. huc usque uero nulla uis animantium se attollit, que
nec in se unquam reflectitur, nec quicquam supra sensus
eorporis cogitat aut considerat Ex hac cognitione reaerum supremarum, atque in natura excellentigimurum, ita ut etiam ad autorem omnium mens pertingat, oritur amor erga illas.Vnde pugna Cr contentio inter men
.. id ph utinam,dum haec deorsum trabit animum ad
certamen. corporea, mens adsupernata res praestantisimus eri
gitis fertur mens ad ea quae neque sensu ullo,nec phanα tam comprehenduntur, errantemque Cr divagantenrlongi ime per deuia phantasiam cohibe atque in viam reducit. Neque est uniuersus eius nutus ad praesentem utilitatem aut noxam pronus :fed praeterita recordaritur, CT D ura coniectat, Cr ueri falsique censuram istae 'quirit: quod bruto non est curae. tantum quid expediaι corpor quidque illud Leda considerat,actus sola raptu
phantinae. Ex hoc mentis uigore manat sermo, eorum ς ae mente capiuntur index: quo munere non minuscarirent bruta, quam mente ipsa, origine fermonis ac fonte,
ideoque muta nominantur: quae sigillatim insequent
44쪽
DE ANIMΛ LIB. I. 375m explicabimus. hoc enim ordine sunt ista declaranis da, ne disticilium atque abstrusarum rerum intelligenditia confundatur. Haec est uita mente praedita est,conta dio, iudicio, ratione, quae λ ογικ, nuncupatur, a nobis autem rationabilis: quae cognoscendo Deo, ac proinde amando condita inem per hos gradus habet immortuis lambeatitudincm.
QUID SIT ANIMA.Hactenus de uita animantium. dicamus nunc quaseaenus inuestigari a nobis poterit, quid istud sit per quod quidque uiuit. Repetamus quod initio est a nobis positum,hisce uitae hac uigoris allionibus liquido pateα fieri,aliquid in his uiuentibus Diesse, quod defit torpenatibus scilicet quod uitam illis praes et,non item his alteaeris.Id uero feri non potest,ui fit ea moles, quioli a scumateries dicitur haec enim aeque est in uniuersis corporiribus bruta, semper torpens, ex suisimilis, nec ullus ex ingenio Cr natura sua uires fortita Quod si facultatem
illam materia tribueret, ubi materia abundare largius
quoque de eiu modifacultate ei Set inuenire,quod multo
secus usu comperimus. Nam non minus est Cr animi ermentis in mediocri corpore, quam in uasto ac enormi. Quid quod nec minus esset horno corpωs extinctum, quam dum uiueret. sed neque uires illis tantus adhaerens
potest aliquod praestare: quippe quod extremum en te
nitifimum est rerum omnium cunctae naturae,proximum nihilo,ac pene nihil ipsium,faepenumero etiam nihil prorsum,sola mentis nostrae cognitione consistens. Porro ex
uter facultate hac uitae admirabilia cernimus proficimsci opera, quae etiam a substantia existere magnum sanoc 3
45쪽
38 Io. Lo Do VI cI VIVI sest ac mirandunt, ut non immerito homine apienti limi lillud a quo haec tanta ederentur, insupremo substantia laru ordine reposuerint.Est ergo ab omni ratione alienu, ab inhaeretibus ea nasci,quae uel de celsi limis uenire ubis stantiu iure miramur. Cedo uero,quae tandem uni ista inhaerentia s qualitates elementorum, quae nominantur IhAὰζ prima seu principes,tum membrorum intus ac foris conis irrinatio. At uero non quo quis habet plus caloris, aut frigo is,eo etiam plus mentis. Nec quae ex illa qualitaritum diuersitate constat, nexus atque harmonia potest γese effectis ibita ac illa enim Cr augeri potest, Cr in nui. sectiones porro eidem semper funi, ac unis modis alioqui uariari posset ratio ac natur. periei, quod nulli
unquam Philosopho uenit in montem asi mare. comae positio autem er figuratio corporis,nihil ad hoc erunt:quippe quae est in cadauere Cr uiuente eadem. Ade quod maior esΙsensius,er humano uicinior, in quibus dum quae longisime ab hominis formatione recesJerunt: velut tu es hanto,quam infue,quo ferunt nihil esse homini similius intrinsecus, et contemperatio e carniis: quod declarit gustus. num quidam in extremis rebus pasti cadaueribus, retulerunt eum carnem saporis esse suillae. Ad baecimens nostra notisolum nonsequitur nam turum corporis , sed regit illud flectit , Cr torquet quo uul res regnitque affectionibus,quae maxima ex illa. molis uelut pinsione existunt. Quid quod sentiendi uis omnem corporis Cy adhaerentium uim ac potentiam exiscedit,ut illius actiones nusta corporis facultas posit ex primere, quanto magis functio illa in nobis suprema inis teruendi s Scienter Empedoclem Aristoteles interrois
gint, q id tandem illud sit, quo adiuncta lila uniuersa ad
46쪽
DE ANIMA LIB. I. Is tantam ctionum uarietatem contineantur in corpori r e, Criua si coerceantur, ni substantia quaepiam, Crquidem non de postremis generibus esentiae. Maniscis funi est etiam tu diuersis animantium corporibuis earidem esse lue primae, siue secundae notae inhaerentia , ae etiam tertiae, ac infimae: operationes tamen longe diistier fimas annotari, uolui in puero er mio,in leone Crfele,in coruo Cygracculo rusum diuersa esse adiunna, quum actiones sint persimiles, ut in sene Cr iuuene. Sed i ii qui ad insensilium rerum scrutationem aliquam non se attollunt, facile ad inhaerentia referunt, quicquid a&tius Cr reconditiis est sensuum iudicio. Itaque superis sua ictis fuerit omnis effectio, imo uel materia ipsa, ut relinquatur eis solum moles quaepiam de genere quanotitatis, cuiu modi sunt geometricae. Neque uero hanc sentiendi atque intelligendi uim corpius ese dixeris, ex materia Cr cffectione conflatum. nam quod primam in uiuente mouet tilia ad operationes uitae,est uis fons Gie atque origo,de qua iamdudum uerbus icimus. Atqui in omni corpore initium Cr origo actionum, est ipsa fisfectio fuerit igitur satius, effectionem esse id, per quod
uiuimus,quam corpum ex materia Cp specie.quippe corripus ei: modi animatu citium quiuis appellarit, qua animinam: nempe per uam effectionem uiuens, sicut candia' dum per candorem est tale. Ex his quae diximus, facile
est costigere, quid nonsit anima: deinceps uero quid sit, aperiamus. quod quidem feri non potest recta, id est, ipsa rei essentia denudata,ac uelut ob oculos proposita: sed uestitum, et quasi depictum quam feri per nos pomterit aptifimis maximeque proprijs coloribus, propo nemus spectandam ex il lius actionibus. ipsa enim sub
47쪽
qo Io. LODO VI cI VIVIssen us nostros non uenit,opera autem omnibus pene feni sibus Cr internis Cr externis cognoscimus.Prosem berinignitas Domini naturae erga nos magnis se undique argumentis profert , quod nobis expedit , CT in promiptu posuit, Cr in copia nullumque esὶ jsignum euidentatius, nobis non conducere, quam remotum esse, rarum,
di licite paratu. Anima quid sit , nihil interest nostra
scire: qualis autem, CT quae eius opera, permultum. nec
qui iugit, ut ipsi nos nossemus, de essentia animae sensit,
sed de actionibus ad compositionem morum ut uitio deis pulso, Mirtutem sequamur: quae nos eo perducet, ubi μαpienti fimi atque immortales beatifimum aeuum degaramus Sed ut de eo quod propositum est,pergamus dicere: neque de tys sis operationibus potest sema in totum definiri, ut quae piulatim se per partes ad intelligentiam totia proferat. Ergo brutae materis,ac inerti,addidit effectiones Deus, lue istas pecies nuncupare sit costibiarum, eu formas, de quibus est alibi a nobis disputatum. sunt participes diuiuae praestantiae, unaquaeque pro modo uo er captu,ut uideri positiit tanquam radij quia
dumsempiternae illius et infinitae lucis. Suprema Dei exae cellenti est coditio uitae istius aeternae,omni felicitate cumulatae,quaecunq; uel excogitari potest uel optari. Hanc iste bonitate sua in usus comunicare uobiit cum mentia bus,quas in id conderet tanti boni capaces. Itas inreribus conditis, uniuersae perfectionis uelut extrema quaedi Beatitu- manus est beatitudo. Secundum hanc ueia bonitas, per' quam uelut instrumentum quoddam beatitudo CTcomα municatur nobis a Deo, CT a nobis accipitur. Ea enim Cr illum ad com unicationem inducit , Cynos ad par αῖψή - ticipationem extostit. Bonitas autem esse nura pol.
48쪽
DE ANIMA LIB. I iubi non sit cognitio eius quod faciendum est uid licet
quod tenendum, Cra quo fugiendum. Adhaec tanta σι - excelsafastidia per effectiones ascenditur, liquum per gradus interse conivnoos,counerisque,nihil ut inaedine relinquatur inter extrema a Deo dictunctifimis ad conivum ima. coniunctionem Cr propinPitatem κοα eo, similitudine magis praestantia ad notara iudicia, quam applicatione fientis.ut coniunmo haec σί a aeratio non simpliciter fumantur,sed ad quippiam:nempe
collatione non ad Delm, uerum inter res conditas ex
participatione diuinae excellentiae. Quapropter sunt, quibus res uiuut effectiones ue 1pecies uiuentium sicut id per quod res est charta,est charta effectio per quod adamas, per quod lana, lupis, effectio speciei cuiusque haud aliter per humanam esellionem ego sum homo, per equinam hoc est equus, per caninum istud est canis. Quae effectio nomen exsingulis rerum generibus sumit, quae genera partes seu formas ratio ipsa essectionis
facit uelut adamitina,chartacea,lapidea,per quas sunt adamantes,chartae,lapides. Hunc in animantibus liceret vitam nominare,nisi uerbum hoc usim communis ad ari
clionem potius uertissee quam ad speciei essentiam Nec aliter anima est suo corpori uel connexa,uel scuti quia busdam placet annexa Cr adiuncta, quam reliquae forantie suis materi', nisi quod in nexus ratione ac modo permagnum est discrimen,quale est in naturae ordine, quo superiora inferioribus iunguntur, terra aquae, haec aer aer igni, ignis coelo, coelestia super coelestibus, ac quodammodo diuinis.Quae in natura coniunguntur Crcolligantur,ea omnia medio quopiam deuinciuntur, id sero est,uel participatione essentiae extremorum, qμο
49쪽
nodo connect tur corpora,terra aeri per aqua, aquae ium per aere,caro o si per chartilaginem uel congrum tia quadam junctionis atq; operatiouiso artifex opeae leti suo per instrumenta,uAut pictor tabuia per peniciti lium uel carbonem aber ligno per asciam et dolabram: efectio omnis artifex est in sua materia. instrumenta
sunt qualitates,CT conformatio materiae per has unitur1pecies moli nec aliter anima corpori inuessitur, quam lux aeri,in quo complexu fit aer lucidus, utrunque ueωπ lax Cr aer integrum manet non enim miscentur ut es eta:innino naturali,uelut herbae pulueres,ac olesi
in pharmaco Sed in alijs effectionibus nexus est substantiae utrinque partis uicinior,in anima distat logistae. cuius naturae sit quaeque lipecies,ex eius offici atque atactinnibus intelligiturEaxa CT Iapides nihil habent om Eni io,nisi frigidum er torpens ex terra σ aqua est illis
effectio,nexu s autem ex earundem ingenio Cr qualitaritibus sumae Crstipulae,aereae naturae quiddam sunt na e . anima ueta,quae altrix dicitur, ignea est, omnique eius munia sunt uis igneae. brutorum animi superiores sunt, elestesscilicet ideo er sensus totitiam quanda isortit qua uices cursusque coelorum CT siderum no seu ltiunt mod),sed quadantenus etiam intelligunt ut diei aenoetis, emis Craestatis.necesὶfacultatis horreeIemenestorum,fensium Cr cognitionem praebere coelestis est pota Hominis tentiae. Homo uero supra coelos eqam ascendit ad Deum ' i i Uini,dimini est ceto illius origo. Materies in imo omα ' latium iace nulla potest ad eum affectio descendere, nisi
rapiassecum media:nempe earum formaru,quae in meae diosunt,coditionem atque ingenium ita ecies anima iiis uini animae Megetabilis continet, humana uero uim
50쪽
DE ANIMA LIB. I. ς' utriusque simul cum inferiorum quoque elementorumατibus. In seijibus hoc idem dimotamus. ignei sunt oculi,
aures aere rinares itidemsiustus aqueus, tactus terreres.
Cui fiunt oculi conces huic: fe sis reliqui cui gustus
merito illudfere placuit,hominem paruum quendi mundum appellari,qubd uim naturamque rerum omniu sit complexire non est tamen ignoratidum, uitas inferiores non esse superioribus agendi principia Cr origi Aut ex inferioribus superiores nascuntur: sed adminicula quaedam,CT velut gradus,per quos superiora CT descenis dan CT ascendant.ut uegetatio non est sensuum origo, sed gradus, er quem sensus uenit ad corpus, CT par iam tim adfunniones uas scandit habet enim unaquaeq; πλω originem exse suam,Cr metam in qua si tit. Ininru
mentorum animae alia sunt liquores,ad certam quadam rationem CT legem temperatualia uero membra siue interna, ue externa,adhunc uel illum modum confor mala er descripta quae ill prius quam ese corpore inriqua eatenus a natura aptantur, quatenus perficere id ipsa perse non ualeret reliqua enim quae praesentiae suae uiribus potest,igi ceu primum relinquuntur munus, in quose exerceat, occupetur,anteaquam junctiones inlus has praecipuas explice sicuti res nos docet is par es. lusis animantibus. Liquet igitur ex his,animam esse ac quid. gens praecipuum, habitans in corpore apto ad uitam. . Declaranda sunt horum singula paulo apertires raratio,cur quidque sit a nobis positum, breuiter reddendae. Ages nominatur,CT quasi artifex. nam quod agit quis 'piam per instrumcnta, in eo ipso uis inciὶ agendi illud