Adversaria in Aeschyli Prometheum vinctum et Aristophanis Aves philologica atque archaeologica [microform]

101쪽

digito illos monstrante, ni salior esse sibi adspectabiles, Vs. 337 q. expressis verbis significat horus inde a G. 338 ipsos sermocinante deprehendimus. -- Sed RVes loco, quem paullo ante typis exscriptum dedimus, ad impetum faciendum se prOVocant. Deinceps haec verba factam mus ab Euelpide et Pistbetaero ti ἡ

Nempe dum isthetaero obsequitur Euelpides ανonita nan-

102쪽

ciscitur, cla. s. 435, et fit naism, quo nomine Ipsum insigniri a Pisthetaeroos. 448, supra disputavimus. Sed quaeritur, quatenus Quem finem habeant voru et duo τρυβλέα tot enim arripuisse Euelpidem, perspicitur ex Vs. 387, in iis, quae supra repraesentata sunt, ipse satis declarat poeta, et apertius etiam infra s. 388 eo ὀβελιοκον vocat εὐαρυ:sed Euelpidi de usu ollae interroganti quae respondentem fecit isthetaerum poeta, non sunt ita comparata, ut facile

appareat, ad quam gravis armaturae partem repraesentandam

olla sit adhibita. Audiamus primum de hac re quae disseruerunt veteres interpretes. αλιιος, ait scholiastes adn. ad Vs. 43 δέ φησιν ἀ/ιυντηρι αυτους τῶν ρνέων βαστάζειν, ἀντι πλου sιὲν τὰ κανουν, ἀντι δὲ περικεφαλαιας η Συ-

oliae, quas prehendendas esse significat isthetaerus s. 357, ea ipsae sunt, quas secum tulisse nostros homines Athe nienses, ex s. 43 cognoscimus. Sed, quae de canistro dixit Didymus, falsa esse, Verba Aristophanis supra exscripta docent. Contra scholiastes ad s. 386 et 390 haec adnotavit: καὶ τὸν ὀβελ/σκον δέ, φησίν, στις ἐστιν ἡμιῶν δορυ, ἐντὸς τῶν πλων χρὴ λοιπον ἔχειν λέγει δὲ ἀντι των χυτρῶν. ἔθο δὲ εἶχον ἔσω τῶν ἀσπέδων χειν τὰ δορατα. - τωνοπλων ἐντος κέχρηται τι λέξει ἀντι τῶν ἱματίων, εὐσανεὶ

Hπε, καὶ χειν το δορ παρα την ἀσπέδα Ουτω γὰρ ποιουσιν οἱ πολέμοι, του μη ἐξοπλους εἶναι, ἀλλὰ καθωπλέσθαι Hic igitur sibi persuasit ollam Ioco clypei suisse. Didymo obsecutus est Theodorus Panoa libri, qui inscribitur Recherches fur es siritabies nom de vase Grecs, p. 15 sq. et, ut illam sententiam sulciret, advocavit locum Pollucis, qui est IX, 7, 113. 114 salso in sermonem Francogallicum conversum, nam Verba ἐνται της χυτρας κατὰ την κεφαλην τῆ χειρι τὰ λαια non significant: stient Ia chytro dola main aucti surcia sites. Iisdem ipsis Pollucis verbis ad hunc ocum explicandum jam Bergierus usus erat, qui ii videtvrs, inquit, a, mihi respicere ad ludum illum, qui dicitur χυτρινα quia chorus paullo ante dicebat, o vello istos duos τίλλειν, ellieare, et mox 364 dicit: 2κε, τέλλει παιε δειρε, κοπτε, Πρωτην τὴν at 'et ραν quod etiam in illo ludo fieri

103쪽

riorem partem ollae )ὶ τῆ χειρι η λαι Περιθέων ἐν κυκλω etc. Qui vir doctus si id, quod verum est, vidit, hic Pollucis locus possit credibile reddere videri, apud Aristophanem ollam pro clypeo fuisse. Sed objiciat aliquis τρυβλία jam esse clype Ioco. Neque injuria, ut mihi videtur. Praeterea pro sententia Didymi sacere videtur, quod, si Euelpidem

olla tanquam clypeo usum esse statuitur, Vix intelligitur, quomodo dia τρυβλία gestare potuerit, nisi sorte sumitur, eum ambo una eademque manu tenuiSSO, quod parem credibile est. Deinde illo posito non Iiquet, cur Euelpides quum tamen clypeum habeat ad oculos tegendos satis idoneum, ex Pisthetaero quaerat, quomodo oculos lutos reddere possit. Sed conficietur res Verbis, quae leguntur inde a s 386, ac curatius perpenSis, quam rem eo magis oportet agamus, quod vetus interpres, qui ollam pro clypeo fuisse existimat, illis verbis nititur. Sunt autem haecce:

Debentur haec ita constituta amesio, qui librorum scripturam paullum mutavit et sic, ut dubitari nequeat, quin genuinam poetae manum praestiterit. Non acquievit tamen in illo ακραν ρωντας DrοΤSenius, rescribendum ratus ορθουνταρακραν. Sed hanc mutationem non Solum citra omnem necessitatem factam esse, Verum etiam ne per se quidem ferri posse, facile est ad demonstrandum. Quamquam hoc verum est, neque vulgatam verba distinguendi aut interpretandi rationem stare posse. Delendum est comma, quo vuIgo inte pungitur post Vocabulum. ἐντο et Verba sic construenda:

104쪽

εας αυτ νὶ Verba σων onχων ἐντος significant: ita ut

arma ante nos sane, media inter nos ae e aves. Intellia,

guntur autem arma tam duae illae ollae quam quattuor illa τρυβλία Porro esse Vocem onet jungesidam cum Verbis Παρ αυτην τὴν Ἀτραν, tam clarum est, ut vix opus sit pro-Vocare ad ea, qua congessit Bernhard Syn p. 257. τοαακρα est extrema, Suprema pars ollae. Denique obliti videntur Viri docti, οραν et valere rationem habere alie us, de quocis Butimanni adn. ad Demosth. Mid. g. 17 et, einevit ad Menandri ab inc. LXXXIX, Fragm. com Graec Vol. IV. p. 257). His ita disputatis sponto apparet, sententiam SchOItastae τὰ onλα interpretantis elimes et IIa intelligentis,

non esse Rdmittendam, quantumvis notum sit, esse illum signi sicatum proprium Atticis scriptoribus. Sed utut statuitu de loco constituendo vel interpretando, ferri ea nequit. Ergo ollam Euelpidi pro clypeo esse VuI Usthetaerus. Non nego equidem, hoc non satis perspicue esse significatum verbis λαμβάνειν των χυτρῶν immo haec potius eo videntur ducere debere, ut alteram illam interpretandi rationem sequamur. Sed sumendum est, Pisthetaerum, dum Euelpidi consulenti responsa dat, ipsum praeire ea, quae hunc facere jubet. Ita fuisse, intelligitur etiam tam ex eo, quod Vs. 35 et 35 dualis numerus est, quam ex loco, qui legitur inde a

Vs 388, quo docemur, Pisthetaerum non solum suam ollam habere, sed etiam ver arripuisse, ita ut dubium esse non

possit, quin etiam duo τρυβλέα vel ὀξυβανα sibi sumpserit.

Neque tamen jam clara in luce positus Iocus, ubi de armis capiendis sermo est. Quatenus Pisthetaerus dicere potest, si ossa prehenderint, noctuam ipsos non esse Rggressuram Respondet is vetus interpres, cui ea debentur, quae ad Vs. 35 reperiuntur adscripta, sive is Euphronius est, sive alius

quis Φοβεiται γαρ τὴν ροτραν ἀ ορνεα διὰ τὸ μελαν αυ- των, contra S, qui verba χαυξ nὲν ου προςMοι νων adnotavit: Ου διὰ et γν χυτρα ου προρεισιν, g Κυτρονιος' τουτο γὰρ κοινως πάντα τι ορνεα φοβεὶ ἀλλὰ διὰ ὀ Ax-τικὸν εἶναι τὸ ζωον 'Aττικοι δὲ καὶ αυτοί, quani ineptam interpretationem recoxit Henricus ossius Melius Droysenius:

105쪽

nichis et sirchie haben merdens. Postquam a nobis demonstratum est, agi sabulam non in terra Attica, sed Ioco Ionge dissito, nemo mirabitur, cur Pisthetaerus illam vim solis ossis tribuat, cur non etiam irybliis e Ox3baphis quippe

illas ex patria urbe secum asportaverant homines Athenie Ses, ,haec pupae erant, ergo non Attica opera figlina Verumtamen utique non prorsus liquet, cur Olissimum Oetuam Pisthetaerus dicat sub illa conditione ipsos non esse aggressuram; nam etiam reliquas aves Atticas habendas esse supra vidimus. Iam constat quidem, noctuam Vel in ipsa urbe e satam esse; si igitur sumere liceret, ollas in hac sola non modo fabricatas esse, verum etiam usurpatas, ratio Bdsuisset, at ea vel sic vix idonea, cur noctua potissimum nominaretur; sed non licet. Itaque aliam circumspiciamus interpret-tionem eamque paullo accuratiorem oportet. Iam notum est, Μinervam tum ipsam κέραμον sive figlinum vas invenisse creditam esse, tum patrocinari iis, qui opera glina sacerent. Ergo haec quasi praeside et curante dea facta ipsique sacra cogitare licet. Ob hanc ipsam caussam fieri potest, ut singulae

ollae superimpositae sint columnis simulacrum Minervae cingentibus in Vas picto, quod nuperrimo publicavit Gerhardius libri, qui inscribitur Etrus scho und ampanische VasenbiI-

de des onigi. useum et Berlins, tab. I; quamquBm non nego, has etiam aliter explicari posse. Num igitur hoc est, quod vult isthetaerus ollis illis inervae quasi sacris veIiis, qui eas gestent, nihil noxae allaturam esse avem eidem deae et ipsam sacram Sed neque hac interpretandi ratione respondetur ad quaestiones hasce. Etenim ollas Pisthetaerus atque Euelpides procul dubio juxta se collocatas habebantita, ut certe conSPici Possent a noctua. Ergo quid est, quod Pisthetaerus dicit, eos si prehenderint, noctuam ipsos non esse aggressurama Praeterea ollam glinum opus omnium rudissimum fuisse constat et omnino nigrum. Quomodo fieri potuit, ut acile intelligeretur, tales ollae utrum Atticae an alius cujus fabrieae essent Non sane ex forma; sed ultro eo delabimur, ut censeamus, signum aliquod insuisse in illis

ollis a Pisthetaero et Euelpide allatis, ex quo de fabrica capi

106쪽

conjectura posset, idque tali positum loco, quo quum depositae essent ollRe, aut omnino non posset onspici, aut non saetis. Fabrica autem Attica legitimum, ut ita dicam, signum erat noctua, cujus iugiem notum est sexcenties recuserere in numis Atheniensibus atque videro est in Iaminis illis et tessera, quas traetavit Boeckhius Corp. inscr. Graec Vol. I. p. 34 sq. adde quae adnotavit Stavere ad Hygini Fab. Cap. CCIV. Imprimis vero huc pertinet discus, qui reperitur in vase quodam Attico, a Stachelbergio. libri, qui inseribitur: , dio Grahe de Hellenens, ab XXIV, 5 publicato, noetua ossigiem improssam exhibens. Fac igitur, noctuae simulacrum impressum fuisse illis Atticis ollis, quas secum attulerant Pisthetaerus atque Euelpides, et sponte apparebit, quam lepide et simul quanta verisimilitudino assirmet isthotaerus, si ollas ita signatas teneant vel potius in capite gestent, Oetuam

ipsos non esse ggressuram. Haec si non improbabiliter disputavimus, non solum iis, qui Comicum accuratius intelligere cupiant, bene consultum erit, sed etiam archaeoIogi habebunt certum exemplum reiciam per se quidem admodum verosimilis, sed, quod ego sciam, adhuc non probatae. De

similibus signis impressis cis quae congessit hierschius 1i-hri, qui inscribitur fAbhandIunge de philosoph. - philolol. Classo de Konigi Bayerischen AEademi de Wissenschanens, Vol ΙΙ. . II. p. 802 sqq. et pictura vasis publicati a Gerhar-dio thri, quem inscripsit: vGriechischo und EtrusLischo Trinkschalen des Oniglichen Museum a Berlini, tab. XIV XV. Ad hunc locum optime quadrat, si illa noctuae simulacra sub ossis impressa fuisse statuitur. - Iam restat, ut etiam a Verba excutiamus accuratius, quibus vlum aduncos ungues habentium

mentio fit et rationis, qua vita ab ipsarum impetu defendenda sit. Et animum advertunt jam ea, quae primo posita sunt Ioco. Etenim quum Euelpides dicat: oleo ιηνωνυξι τοὶς δε,

ConSentaneum est sumere, aves aduncis unguibus praeditas

ita fuisse instructas, ut Euelpidi proximae essent. Atqai cognovimns jam, avium ad chorum pertinentium aciem, Reque atque moris erat inter homines, sic uisso institutam, ut duo cornu essent; porro dubium osse non potest, qui ct deX-terum cornu, quod primum impetum facturum osso discimus

ex s. 353, ipsae illae aves aduncos ungues habentes Perii

107쪽

nuerint: nam hunc acie locum, quippe qui honori esset, tenero solebant praestantissimi milites, et inter aves eas, quae aduneos habent ungues, ad dimicandum maxime idoneas esse,poris intelligitur nec prosecto obstat, quod infra, Vs. 1177 sqq.

repraesentant του περιπολους, quod inventum non minus egregium est, quum rium rapacium celerrimus sit volatus

quo de hic. ipse poeta monuit Vs. 1453 sq. Ergo fluespides, et, quod ultro sequitur, Pisthetaerus per hanc scenam collocati erant in sinistra proscenti part sive in ea, quae spectatoribus ad dexteram erat. Ex quo rursus probabile fit, Etiam culinam, cujus mentio facta est Vs. 437 - neque enim ιπνος surnum significat, sed culinam, - et ad quam pertinebant erua atque vasa H. 36I. commemorata fuisso in eadem illa proscenti parte. - Deinde verba καταπηξον προς αυτον Sic enim in libris, quibus nunc uti licet, scriptum reperitur et proeul dubio etiam in eo erat scriptum, qui scholiastae praeoculis erat miram hanc interpretationem proserenti nηξον αυτον προς την χυτραν Vitium traxerunt. In prioribus edi tionibus a Dindorsi curatis pro πεος αυgos reP Situm est προς--ον, quae eriptura runckio debetur, in xoniensino σαυτου de conjectura Bentirii. Illud serri non posse, tum alii monuerunt tum Bernhard Synt. p. 272. Hoc probum; sed nescio an praestet Scribere: καταπηξον Προς αυ- των . o. humi defige ita ut aetes em erga ad ipsas utres aduneis unguibus praeditus . - et um Post ea, quao paullo supra de noctua et modo de avibus aduncos ungues

habentibus disputavimus, elucebit etiam illud, qui lacium sit, ut potissimum harum avium mentio sit injecta Quippe noctua,

quae, ut vidimus, coryphaei vice fungitur, nunc Si τρατα χος, - aVe enim ταξίαρχ' esse credas Vs. 353 commemoratum, quamvis sane Vibus aduncis unguibus praeditas accenseri possit - ceterae Vero Ves, quarum expressis Verbis menti est facta, eae Sunt, quas, quum in uniVersum maxime omnium extimescendae essent, tum nunc ipsum impetum facturas compererat Euelpides. Pergamus jam ex ordine enarraro res gestas. Non erat obsecutus mandato, quod VS. 353 acceperat, αειαρχος ' deT-terum com immotum manserat eo, quem tenebat, loco cla.

108쪽

Quippe eo ipso tempore, quo dabatur illud jussum, dexistam quidem cornu jam erat formatum, sed ταξέαρχος Iocum, qui ipsi debebatur in fronte ejus, nondum ceperati Quod post quam fecit, deinceps illa, qua vidimus, aguntur inter Euelpidem et isthetaerum. Quae stupentes aves non progredi putandae sunt. Ergo rursus mandat coryphaeus idem sτράταρχος, ut impetum faciant, Versu, quem modo exscriptum dedimus, atque eo qui sequitur. Sed intercedente Upupa et reserente, venisse Pisthetaerum atque Euelpidem docturos aves utile quid fit ut chorus haec verba proferat s. 381 sq. Eστι ιὲν λογω ακουσαι πρωτον, ως ἡμιω λκει in Iρησι ιον μαθοι γὰρ αν τις κἀπο των ἐχθρων σοφον Quo facto Pisthetaerus ad Euelpidem eonversus haec dicit: '

Mαλλον, νην ἄγουσιν ἡμιω σε ἡ χ τραν cetera, quae supra p. 89 repraesentanda curavimus. Ad s. 386 haec adnotavit indorsius in ed. Oxon. πριιέν, quod Branckius posuit, non liquet an hoc accentu scriptum exstet in codicibus ἡμιν ex Phrynichi 'sta asser Eustathius p. 1112, 38. βουλομην stὶν gene καὶ προτου. Aristophanis exempla parum firma sunt Lys. 24. ἀνεπιέα τοι νυν ξιιιντου πέους, ubi ἐστὶν ἡμὶν scribi potest, et Plui. v. 286, ubi libri meliores, οντως γαρ ἐστὶ πλουσίοις ἄπασιν ἡ/ιεν i. e. ἡ/ειν εἶναι Vulgo autem ξιιῆν ἄπασιν Iegitur. Quamobrem do hoc quoque loco dubitare licet, in quo ἡμιν ab inter prete addi a Poeta autem scribi potuit, μάλλον Κρηνην ἄγειν δοκουσιν v. Aliquanto probabilius, de quo monebat Allaedus Flecheisenius, jam antea einerius praef. ad enandri reliq. p. X scribendum conjecerat: μάλλον εἰρηνην ἄγουσι, νῆάh et cet. Post tamen sibi persuasit vir egregius, orarius apud poetas comicos nec tamen exemplis destitutum esse μιιν pro steνη, Vid. Fragm. Om. Graec Vol. I. p. 151, et ad

Phrynichi illa verba haec adnotavi I. c. Vol. II. P. I. p. 595:.Similiter ἡμιν vel ιι, ultima correpta dixit oristophanes Ran. 386 et Eupolis Fragm. ab inc. II. 4. Fortasse etiam incertus comicus apud Lucianum Iove rag. Vol. II p. 644s '

109쪽

Ita enim unus Hiber habet pro isti et μέ ερα πραγματ' εἶναι s. iocum Aristophanis injuria einerius huc traxit, ne que enim reperitur ibi pronominis illa forma, de qua agitur.

Nuperrimo Theodorus Bergkius us Rhen. I. c. disserens de Ioco supra exscripto at non potests, inquit, idoneis argumentis comprobari, ejusmodi forma inquam usum esse Aristophanem accedit quod et inutile est pronomen et vero etiam ipsum dicendi genus ρηνην γειν τινὶ parum usitatum. It que scripsis ρ πριν hoc enim convenientissimum ' est huic Ioco, ubi Pisthetaerus avium animos magis quam ante sibi conciliatos esse innimadvertit adversum suem disputans Flecheisenius squod Bergrius diciis, Hebat, inutile esse pronomen, hoc reddo ipsius conjecturae Ἀριν nam quae Ntera notio apte suppleri potest ad comparativum μαλλον nisi haec quam anteas Porro de locutione εἰρηνην γειν τινι provocabat ad ea, quae congessit Ber ardy Syn p. 100. Haec AEquidem recte esse monita eoncedebam; sed de illa forma apud comicos poetas admittenda si non ita , ut Ber kius, at sic certe, ut indorsius, assirmabam statuendum esse; unoquoque doco quaerendum esse, possetne illa facili mutatione in perpetuitatem verborum illata videri Ostendebam, hoc in hunc cadere locum D quum inim s. 386 nihil aliud contineretur quam s. 383, poetam fortasse scripsisse a b ι γPro es.ίν. De Vocabulo ηιι ab ipso Aristophane et abrae

' mippo poeta comico usurpato cla. quam congessit Berisius

de Mistophanis ingeni fragmentis clibri einelii curati Vol. n. i. n. p. 1077 onebam tamen, Iarticulam γε alias non reperiri additam; sed eam non posse non serri

Subinde chorus belli gerendi consilio abiecto pristinam stationem recipit Pisthetaerus atque Euelpides, postquam ille jurejurando adegit aves, ipsum ιι τε δακνει μη ορχἰΠενελκεινυιετ ρυττειν τἀφθαλμω, et ad hunc a direxit Verba, quae supra p. 36 integra repraesentata sunt, πανοπλίαν rehendunt o suspendunt in culina. Quo facto chorus ab initio sequentis cmae ita appellat isthetaerum

110쪽

In his quae postrema sunt, quum in mendo cubare visa suerint, moneo, posse fieri, ut Poeta Scripserit: ises λαμια ἔτειν

Traetatur Ioeus, qui est a. 56 sqq. ostenditur, ante a. 5ρ, unum versum integrum exeidisse. Emendatur a. 565.

Totu δ' ἀνθρωποι κνι δεερον πέ/ι ναι κηρυκα κεχευω,ώς ορνέθων βαoιλευον τ ον υειν ορνισι et λοιnον καπειτα θεοις στερον αυθις προςνεἱμασθαι δὲ Πρεποντως τοισι θεοῖσιν τῶν ρνίθων ο αν αρ ιοζρ καθ' 'καστον' ἐν 'Aφροδίτη θυη, πυρους ορνιθι φαληρίδι Μυειν '. ἐν δὲ Ποσειδων τις οἶν θυτ, νηττρ πυρους καθαγ ζειν' ἐν δ' μακχεε δυχ τι βουν, λαρο ναστους ιελιτουττας' καν in βασHεῖ κριον , βασιλευς ἐσπι ρχέλος ορνις, ευ προτέρφυεῖ του Λιος αυτου σέρφον ενορχιν σφαγιάζειν. ,In s. 565 quis qui ad 4equenti animum adverterit, non offendat Iam Brunctius mensit, quam ineptes duobus continuis Verbis repeteretur VOX Μυρους Sensit non minus, quam aegre victimae, quae Veneri osserenda esset, desideraretur mentio eo magis ego miror, neque illum neque reliquos editores issendisso in omisso pronomine τις, quod in initio hujus enumerationis non ideo quomodo abesse possit. Quam difficultatem reputanti riuum suspicio mihi ' orta esset, totum versum ante s. 565 excidisse, in necopinanti mihi ipso scholiasta auctor actus est Nimirum scholiasta ad Vs. 565 adscripsit haec; θυειν ορνισι προ των θειλον το λοι no δέ, εἰς et εμπροσθεν προσνείμιασθαι δέ, μερέσαι καὶ Προσοικει- ωσω ρνιν κάστε θεω ἱέρακα Απόλλωνι καὶ τα ἐξ te, quorum verborum qui tactum sit it nullusdum ' rationem habuerit, vix exputes Quid enim Nonne ' ex schol. verbis Sole clarius exsplendescit, primo loco Pisthetaerum non Ve-