Scholica Hypomnemata scripsit John Bakius

71쪽

ad Div. VI. 10. 4, omnia Ciceronis paten Trebiano: ideoque patuit, prae altera lectione paruit, praeserendum in loco ad Div. XIII. 29. 2. Muren. S 28 , qtiod Omnibus patet. et aeque pro tum est mihi et a erεα-rio - . Quid autem voluit scriptor 7 Nempe, cognita , perspecta , aperta esse Catilinae consilia, nec latere. Contra, recte dixit Cicero Sull. 3 4 , ista coniuratis , si patefacta per me est, tam pαtet Hortensio, quam mihi e nam in coniuratione occultum quid intelligitur, in

consiliis non necessario. constri Iam horum omnium conscientia teneri coniurationem tuam non Ῥides 8 Buplici modo peccatur contra perpetuam sermonis indolem. Primum, coniuratio quod constringi dicitur. Etenim constringi ea dicuntur, quae extranea vi quadam prohibentur quo minus erumpant et se prosundant Ita Coel. S 75 , voluptates dicuntur incrusrae et prima aetate compreδεαe et constrictae. Balb. 8 12 , se dicitur constricta religione legum et foederum, .c. eius ipsius , de cuius fide agitur. Et ubique in facto quae consistunt recte dicuntur con-.tringi , ut 0rat. I. S 202, scelus fraudemque

nocentia supplicio constringere , oratoris saevitati tribuitur. Sed coniurationem, quae con

72쪽

sensu tantum quorumdam constat, nihil est quod constringere possit. Tum, multum abesse ut nihil iam coniurati efficere potuerint, res ipsae satis docent, sicut plane ostendit Cicero Muren. S 78 sq. : et nihil aliud in illo iudicio, iam eiecto Catilina, Consul profitebatur nisi haec: horum ego quotidie consiliis Occurro, audaciam debilito, sceleri resisto. Alterum, quod defendi nullo modo potest, hoc est, quod coniuratio dicitur constricta aliorum conscientia. Non improbandum sane

quod conscientia appellatur, si id , de quo agitur, ad aliorum notitiam pervenit, ut Fin. I. S 51, de improbis, qui satis sibi contra hominum conscientiam saepti esse videntur: et II. S 28. hominum conscientia remota. Sed, ut sua quemque conscientia Stimulare, agitare, fortasse etiam constringere potest, transferri ista non possunt ad aliorum conscientiam , cui nullam coercendi vim tribuere licet. Aliquanto melius dixisset teneri coniurationem conscientia omnium, i. e. deprehenSam esse , sicut Caecin.

S 4 , rem dicitur testibus teneri. Sed constrictum teneri diversum est, et quid sit, intelligitur ex hoc exemplo, Pison. S 29 , de Pisone et Gabinio , foedere nempe cum Clodio obstris i tenebam/nr, nempe quo minus in Se-

73쪽

natu de Cicerone reserrent. quid proxima , quid superiore nocte ege ris. Ex his necesse est de duabus noctibus cogitare , quamquam, ubi ista disertius persequitur, S8 sq. , non nisi unius, i. e. proximae noctis , mentio fit. Si scripsisset, quid proxima Superiore , unam noctem intelligi oportebat rcons. Ernestus ad Τacit. 4nn. Ι. 77. Sed prox mus , et super'ior, diversa sunt. Cicero Verr. III., 47 sin. , labefactarαι - aratoreS iam Stiperior cinnua , proximus υσο funditus eυer, terat. quos convocaveris. Metuo ne scriptor sexemplo tamen Salustii Catilin. XXVII. 8, in eadem

re, ut antea XVII. 2) abutatur verbo conNO- candi. in clandestino concilio. Cicero certe Sin. 3 52 dicit, coniuratos illa nocte Catilinae δε- nuntiret ne conNenisse, quem nostrum ignorare arbitraris 8 Solet Cicero in istiusmodi Sententia scribere, quemquam nostrum 8S 2. O tempora J o mores I Rectissime ponitur hoc Verr. IV. 3 56, quum signiscaret his temporibus alios mores esse, quam qui ante fuissent, idque probat collata L. Pisonis innocentia cum Verris sceleribus: et Att. XII. 49ο tempora I scribit, deplorans fieri id, quod ante fieri non exspectaretur : idemque ponitur

74쪽

62 Deiot. 33i , item in comparatione: tum eadem mento utitur hac formula Philipp. VIII. S 23, proh Iii immortales s tibi est illa mos et irtusque maiorum Z Hoc loco autem nulla' prorsus comparatio instituitur: nec sane tam novum et inauditum erat, ut nocte nonnulli convenirent deliberaturi de nefariis consiliis. Τamen dicat quis , ea comparatio deprehenditur ex iis quae subiiciuntur, quasi diceret, nolim si pate-Dsacta talia essent, continuo poenas dedisset; is nunc Catilina vivit,'' et hanc interpretationem

defendat e S 3 , ubi dicitur , fuit ista quondam

in hac re publica virtus, ut - . Fac istud de temporibus probari posse , nihil tamen istuc pertinent mores, qui, ut in illis exemplis quae apposui, in privata vita spectabantur. Senatus haec intelligit. Raec, necessario ad modo antecedentia reserendum: itaque nihil aliud velle potuit scriptor , nisi Senatus haec Novit , quod tamen isto modo dicere non licebat.

Nam intelligendi verbum vel ita poni solet, ut cogitandi et iudicandi eventus significetur Suli. 3 28 , in qua Nrbe verser, intelligo cs. ibid.8 31. 48. 49) , vel de comperiendo, quum dicimus intelligere quid ex aliquod vel usurpatur ita , ut sit pro mente asseqni aliquid, aliquanto plus quam suspicari: tum absolute

75쪽

63 dicitur: ut sapere, pro ingenio valere, ssiculi 0ssio. ΙΙ. S 48). Nusquam autem idem valet ac

nosse. Et tamen , quum modo dixerit neminem ista ignorare , fieri non potest ut interpretemur , haec Senatus suspicatur. Puodsi tamen Senatum nosse dixit, quorsum pertinet id, quod

subiicitur, Consul videt 8 quod ipsum propemodum absurdum est, quum Consul ex istis omnibus eo usque nihil viderit, sed omnia per nuncios et litoras compererit ; de quo Sull. 314: unum, quod ipse vidisset, reliqui ne ausFicati quidem essent, commemorat ibid. 851. Patefacta demum quum tota coniiuratio esset,

tum omnes videbant, sibid. S 4) , id est, nemo amplius dubitabat.

hic tamen vivit, quasi dicat, eum consestim intersci oportuisse. Ita Verri exprobrabat , wisum tu archipiratam Serυαbas , Verr. V. 3 67. et ad Atticum scribit Cicero XIV. 9. 2, deplorans , vivit tyrannis , tyrannus Occidit. Sed talia cum dolore , aut cum indignatione ob. iiciebantur aliis: hic autem cui istud exprobrat,

nisi sibi ipse 7

immo vero eliam in Senatum Menit. 1liquanto melius scripsisset, omissis illis coniunctionibus , etiam in Senatum υenit. Nam immo vero tum poni solet, quum corrigitur et nega-

76쪽

tur id quod praecesserat; ex quo usu haec ridi. eula oritur huius loci interpretatio, D tantum D abest ut vivat, ut etiam in Senatum veniat. Confici potest hoc ex uno alteroque exemplo de multis. grar. II. 379, eodem modo interpretandum est, quum praecedat isti coloni non statim conquisituri sunt aliquid sceleris et flagitii, immo vero etiam hos magis , quod-: i. e. tantum abest ut non statim id iaciant, ut ideo etiam magis - . Ossic. III. I 00, corrigendum est in his, non igitur patris praestae omnibus .ciis' Immo vero ipsi patriae conducit pios Λαbere cives in parentes e libris edi solet, immo vero ἰ sed ipsi P. - :sententiam enim hanc esse oportet in respondendo , D non praestat patria omnibus ossiciis,Dquoniam prius ossicium est colere pietatem ergan parentes, quae pietas conducit patriae. V Breri intervallo ibid. legimus , si patriam prodere conabitur pater , silebitne filius Z Immo υero obsecrabit Fretrem , ut ne faciat, i. e. non silebit, sed obsecrabit - , si nihil proficiet, accusαbit cet.: cuius postremi loci consideratio retinere debuisset Beterum a salsa interpretatione prioris. Acad. I. S 10, quum Varro dixisset , aut Graeca legere malent qui erunt eruditi, aut ne haec quidem qui illa n

77쪽

3ciunt, occurrit Cicero sic, immo vero et haec sc. legent) qui illa non poterunt, et qui Grαec J non poterimi, non Contemnent ενα. Ad Div. IX. 17. i , castigat Paetum, quod is ex se quaesivisset quid futurum esset: immo vero tu fac ut scirem - , i. e. contra, ego ex te quaero. Similiter interpretandi sunt hi loci, ad Att. ΙΙ. 4. 2. V. 13. 3. XII. 43. 1. Sunplex immo, non addito vero, corrigentis est , sed in eadem sententia manentis: Sest.

S 53 , ipso die, die dico Z immo Aora. - senatum venit, it publici consilii partice s. Quid voluerit scriptor postremis his adiectis , satis perspicuum est: sed illa adiecti no non indigebat id quod praecedit, in Senatum venit, quoniam hoc per se illud continet. Sic ad Div. IV. 1. 1 ad Sulpicium, antea ad te scrississem te frustra in Senatum- venturum , et statim post, adesae in Senatu, nihil aliud est nisi operam dare publico consilio : eodemque modo venire in Senatum intelligendum esse apparet Verr. II. 3 76, ut sit sententiam serre in Senatu , et decernere : simi literque ea coniunguntur Philipp. I. 3 14 , pot- tas modo veniendi in hunc locum sit, diazendi periculum non recuso. Cons. Att. I.

78쪽

gnificatur , dicitur in curiam venire, ut Orat,

m. S 6. Philipp. VIII. S 3 l.

Si, ut voluisse videtur scriptor , verbis illis, sit sublici consilii particeps, hoc significatur ,

eum sententiae dicendae in Senatu ius obtinere, perversa dicendi forma usus est. Etenim conis silium publicum dicitur sane de Senatu, sed in ornanda ac definienda Senatus auctoritate,

ut id dicatur quasi consilium quod populi nomine de re publica deliberet ac decernat. Hinc corrigendum est in Philipp. IV. S 14, ubi de

Antonio dicitur, hic υester hostis v tram rem publicam oppugnat, ipse habet nullam psenatum, id est Orbis terrae consilium, δε-lere gestu, ipse consilium publicum nullum habet: aerarium vestrum exhausit, Suum non habet: perspicuumne est publicum esse abiiciendum 3 Et assentior iis, qui in Agrar. II. 3 88, ubi haec dicuntur, statmerunt hominea acipientes , si regrum Campanis ad missent , massistratus, senatum , publicum eae illa urbe consilium sustulissent - , non serendam tautologiam corrigendam esse suspicantur abiecto oenatum: vid. Lauredani annotatio apud Garatonium): et sane aliquanto post, 3 90, sic apte et brevius enuntiatur, Corin hoel Larthσσι ni etiamsi senatum et magistrα-

79쪽

tas sustulissent. Igitur consilii publici appellatio tribuitur senatui, si declarari et efferri eius auctoritatem necesSe est. Sic , de senatu , Prov. Consul. 3 25 reduxit me cum illo ingratiam) ordo amplissimus , et ordo is , qui est et publici consilii , et meorum Omnium consiliorum auctor et princeps. Tum aptissime illa periphrasi utitur Pison. S 77 , - ut ad

Senatum referretis: se contra armatum tria' bunum plebis sine consilio publico decertare nolle, consulibus ex SenatuSconsulto rem publieam defendentibus se armα sumpturum e

non dixit, sine senatu. Hilon. S 90, curia dicitur templum sanctitatis. α litudinis, mentis , consilii publici , cet. Sed vehementer suspicor eam appellationem vitio illatam esse in hunc locum, Bosc. Amer. S 15l, dii prohibeant . iudicea , ut hoc, quod maiores confialium publicum vocari voluerunt, praesidium sectorum existimetur: nempe iudicum consilium numquam appellabatur publicum consilium e et aptius sano intelligeretur perfugium publicum. Contra, recte ponitur Rabir. Perd.S 4: agitur enim nihil aliud in hac causa, quam ut nullum sit posthac in re publica pisiacum consilium, si . e. ut nulla sit in talibus rebus senatus auctoritas) - nullum ex

80쪽

68 tremis rei publicae temporibus perfugium et

praesidium Saluit S. . Sed , etiamsi concedamus scriptori illa, in senatum venit , ornare quodammodo licuisse ,

facta consilii publici mentione , minime tamen licebat Catilinam appellare publici consilii participem , quoniam eo nomine collectivo Senatus indicatur. Quibus aliis modis particeps alicuius rei quis dicatur, ut animus rationis particγε, similiaque) non attinet explicare: sed particeps dicitur is, quocum alius aliquid communicat: itaque 0rat. I. S 172 ,

quoniam sententiae atque UinioniS meae voluistis esse pαrticipes, nihil Occultabo - . Brutus et Cassius, ad Div. XI. 2. 1, digni sumus , quos habeas tui consilii participes, id quod statim sic explicant, jocias nos certiores tuae voluntatis in nos. Ipse Cicero , ad Biv. X. 12. 2, feci continuo omnes participes meae voluntatis. Sull. 8 12 , particeFs consilii τestri appellatur, i. e. qui vobiscum deliberaverat: et ibid. 8 35, dicit L. Torquatum

omnium rerum quas in consulatu suscepisset et gessisset pαrticipem exstitisse: eodemque modo , Planc. S 104, C. Flavum ενOrum consiliorum in consulatu socium , peri serum participem suisse. Sio perspicuum est, neque