장음표시 사용
181쪽
COMMENT ARIustende affert. so. locos:ad omne autem problemd eonia parationis septem, er asproblematust ecialium rem, purationum. 9.libro quarto explicat. 3 uocos ad tras. ctandum problema generis libri quinto quatuordecim offert locos ad di utandu de problemate proprij simpliciter,aut quodammodo ,σ. 6. ad disserendum de problemate proprij simpliciter:libro. 6. docet. 8 . lacos distinitionis: libro . . quindecim ad disserenda de eodem, Er. s.ad confirmanda di*nitionem. qui omnes s in summam rediguntur, sunt tercenti quinquaginta
nouem, ut nulla plane ratione memoria comprehendi posse videantur. In qua locor renumeratione nis Ita
insunt vitia: ut tropi positi pro locis, qualis est meta. phora:γt sopbi muta pro locis, qualis est ambiguitas nominis: t quae plane aliena sunt a locis posita pro Iocis,qualia sunt idea locus ab otioso: ut obstruationes mss.ltae positae pro locis, qualis est videre quae vulgua ita dppellet aut quae contra: Cr in causa tenuiori diis gredi: γ formae Barismor h potheticorum. 2. Topico pro locis positae. de quibus omnibus iudicina dum est a nobis in scholiis nostris, quae leguntur in
margine Topicorum Aristotelis, er indicati loci ad quos omnes Aristotelici reuocuntur.Primo aute estorico ad Theodectem ponit Aristoteles viginti octo genera locorum breuius, ex utilius praeripiens de inis. uentione, quam in Topicis: in quibus tamen si quid peccatum est. ex aliorum confutatione, er compurusta nostra mentione intelligetur. Μ. Τί cicero locos
omnet Arist. coli Iit instadecim in quib*s explicadis
182쪽
bon tam rationem mentionis, quam methodi secutwssuisse videtur.Na cum in methodo doceamur re qua p. primum perseipsum considerare,in ea videre, quae re quitur,aut illi repugnent, hune ordinem secum est cicero. Priores nunq; tres locos facit di tion di, Misiones Cr notationem, quibus, quae vis m natura cuius, rei sit unierigituri. reliquos vocat lectos ad rem,de qua agitur,praeter testimonia, quae extrinsea: eus assinuntar. Afectos autem vocat locos, qui speσctuntur non om re ipsa perse consideratu sed retita ale quae ibi conueniunt, aut repugnant:qua signfedo none solet Cicero affecta ad re aliqua nominare, quae a philosophis relua diculur. Ex Iocis affectis alios faeir cic. puros alioὸ hγpotheticos Dpotheticino hino loci ita formae argumetandi: quae cur numerentur ab Arin. er Cicerone in locis mentionis a nobis expliacabitur, cum de Bllogismis bγpotheticis disseremus. Nouem facit locos puros:paros cutem voco eos, quos rion argumenta sine conditione tractantur. In qui Mnescio quo consilio genus er forma numerauerit: cum ad vim er naturum rei explicandum pertineat, curas digintilanis ex diuisionis puries sint. num partes σtotum quemadmodum eadem scientia explicadae sunt, hic Cr eodem Ioco argumentorsi comprehendedu erat. Nani si qua γου est argumenti a genere aut a specie, ea omnis ad diuisionem referenda est: vi in hac ratiocinatione, omne animal sentit:omnis homo est animui: ergo omnis homo sentit,quae ducitur regenere,*is aras meti in eo posita est,quod quicquid cogenisgeneri.
183쪽
COMME NT ARIus idem conueniat formis, in quas diuiditur, necesse fit, o dii hae altera quae a lecte ducitur, si homo est animal est,ualet argumentsi, quia omnis species, est pars
subiecta generi: xt δε cui rei talis pars conueniat,neis cesse sit eidm genus conuenire. Praetermisit etiam cicero in locis puris locum a rebus subiectis : qui ne-eessario explicandus crat. nam ex argumentis,quae adultu referuntur, quaedam appelluntur eodem nomine. alia diuerss. eodem: ri comparataiuersis: vi causaeer effectu. Quae eodem nomine appelluntur,vnwm lo. cum oeciunt:vt comparatu quae diuersis, duos locos faciunt M apud eundem ciceronem totum, er partes genus, O forma:djiciens,et esse runtecedentia,Cr consequentia. mamobrem cum adtulicta referasti tur ad res subiectas diuersisq; nominibus appelletur, connituendu3.erat locus a rebin subiectis,qui ex ultera parte rest oderet loco ab adiunctis: praesertim cumis Aristotele, ex quo sua Topica des Ut cicero, hie locus legatur: qualis est vicesimus er quartus libri secundi isti quo docet Aristoteles confirmare, aut
refutare quaestionem accidentis ex re subiecta: hoe modo.si in eadem re subiectu duo contraria acciden, tia non pol int inesse, neutraem erit accidens illius
p in cupiditate dixerit quis iam ignoratione is esse, quia scientia irn eadem re subiecta non versetur, fausum pronutiabit. Notius item locus libri teris, Cr viis decimus ure subiecta su muntur, O quinquagesimus quintus,er sexagesimus primus libri quarti. Item descimus sextis , cr vigesimus tertius libri quint et trisaesimus
184쪽
IN CONSTITVT. DIALECT. 'Ige mos quartus, Cr quinquagesimus quartus libri
sexti quintus etian et decimus tertius septimi. Quo obrem cum his omnibus locis Aristotelis, er exeminpiis eorum admoneri potuerit cicero ocin s diuersa nomina relatorum diuersis locis distinxerit,reprehDdendus cum ratione cicero videtur , qui Iocm a reobus subiectis praetermiserit , In oratore ad Quint fratrem cr isti Partitionibuε recenset tantum nomina iocorum. Mintilianus lib. quinto iustitutionum exisplicat inuentionem tu tamen,ut locos oratorios cum' Dialecticis confundat. Num locorum duo prima generas cit,utim artifciale, alter u inartificiale: quadrisio accepta ex primo oratorio Aristotelis meae ruit consens mi omnium Rhetori , ex Dialecticora.
Deinde artificiales locos diuidit ni signa, argumenoti, Cr exempla: quae sola diuisio apud illum certa est. nam multas ullus colligit artificialium probationum diuisiones capite. 8. libri quinti, incertus, ut credo, quam sequatur. quales sunt: probationes aut esse in
rebus,aut in personis: aut ex antecedentibus , aut ex consequentibus, aut ex pugnantibus cc re : aut ex praeterito, ut ex conisncto,aut exsequenti tempore. peti: cr qui ex re maiori, aut ex pari,aut ex minorirer in quaestione versurifulis,aut infinita: cr urgu-.menta aut esse necessaria, aut credibilia, t non repugnantia: Cr probationum quadrupliceni esse ratione: ait vel posito antecedente, consequens tollatur, vel posito antecedent e ponatur consequens, vel sublato
cotecedent consequens ponatur,vel sublato anteces, dente,
185쪽
COMMENTARIV s dente,consequens tollatur. Quarum diuisionum nulla certu aliquid indicat, quod sequa nur dd ingententa. Nam in his orinibus eadem uiuentionis ratio valet: uiis rebM, Cr personis. Quod autem signa er exempla ab argumentis separat hine r/tione facit. na signa sub
adiutictorium loco continetur,quem ille consequentisi locii nominat exempla vero,ut idem docet, dui ducutur ex copuratione,cut ex cotrariis aut exustoriturate: qui loci det enlom sunt, quare non erunt exenipla ab argumentis separada. Argumentoru,quae ipse hoc nomine proprie appellat, assert viginti quatuor genera: in quibus magna est perturbatio. sunt enim quaeda, quae non sunt propria argumenta sed spargu tur reliquis locis:qualia sunt initium, inrementu,ets istis cuiust rei,alid sunt que inter se non erant diastii ueda: vi argumeta personaru,loci, π teporis, et modi, π propris, quae omnia cotinentur sub conseq*etibus ut ille vocat,id eflsub adiunctis.sic etia locus facultatibus, cr ab el'cientibus sub loco caustru coprehendlintur . Praeter hos autem omnes locos addit locum Inli a fictione co munem omniam argumento arum: quem nescio an ipse finxerit, quanqu4 ex Graecisse illud decepisse testatur. Qsare in tiliano in ma- ventione puru,dut oibit tribuenda est:pr.esertim cum sua negligentia confiteatur initio capitis duodecimi ιibri quinti cum ait. Haec fere de probatione, vel ab
alijs traditu vel Uuperirepta, in hoc tempus scieba. inec mihi fiducia est, xt ea sola esse contendam, quina o hortor Od quirenesim, omniat Me posse fateor.
186쪽
Themistius multa Im iuuetione miscet,plura Boetius . . ex Themistio σ Cicerone : quae persequi infinitum esset:praesertim cu alioru sententijs confutatis, horu senteti. e facile refutari posset. Rodolphus, vir memoria patrum nostroru peritifimus inventionem decua. Tutius explicauit,quam .veteres omnes,initio sumpto, ex coparatione argumenti cu potibus quaestionis. co . parat aute res ipsas inter se,ut cohaerent in reru nutu Hed dii facit viginti quatuor genera argumentoru, ex xtio loco plerus multos facit: ut exγno Ioco adisictorufacit sex locos,propri),adiacetiu ochteporis, conexqrii Cr coringetlu: er ex uno loco diuisionis, facit ite quatuor,generis,ste ciet otius, π partiti:et ex uno loco nois,facit dκο coiugata, CT nome rei: Crex uno loco effectoru,facit duo dctus,effectu: er ex uno loco copurationu,c3purata,et similia: Cr ex uno loco digetaneoru ,opposita, O disseretia: Adbue inscoctante et varia ratione mentionis mullioru docui, restat ut certa et costate profer a. quae no ex quatuor generibus tatu problematu paratur, ut inuetio Arist. nes ex methodo, ut inuetio cice. nes ex confustone Dialecticae er Rhetoricae,ut inuetio minines ex soliditate Cr eminetia reru, ut inuetio Rodo bised ex qstione subiecta,circa quam assi eiu versuntur. . Quae costat dece generibus arguine tora,eu methodo
eoilectis, s in libello de cinitus ioe artis expressas.
Huius inuetionis autor e Petrus RammVeromaduus... vir natus ad docedas omnes rartes breui et utiliter, cuius praecepta et ratione explicudi datores vehemeter
187쪽
alaudo σ approbo: animaduersiones autem que'stiones Brutinus, Cr disquisitiones in Quintilian in multis sequor od sua inuentu non confirmarit, aliena tantum refutasse contentus, non multi pro* , bo : quod inulta ex Aristotele acceptu disi let, quod methodum demonstrandi vitifimam separatim non explicet, vehementer reprehedo. quod rationem colligendi Hilogi mos ex autoribus, quum do et Aristoteles in Prioribus naturae totum et ingenio conc dat , improbo: quod usum praeceptorum .Aristotelis ignoret;aut certe dii ii let, non curantiae, ast odi' . Aristotelis tribuendum puto. Quamobrem etsi prια
mus in schola Valentina me Rumi sectatorem prostf-sus sum,non ita accipiendi esse isiud puto, ut isteagrum mihi non esset a sententia illius discedere, cum .
Iocus er tempus postularent.nullius enim addictus ius rabo in verba magictri,nes patiar veritati, quae una in omui tempore Cr loco dominatur, homin d too ritutem praeponderare. Sed haec alias. Omnia argumenta aut sumuntur ex partibus quaestionis.J Argumenta insitu aliter distiniuntur ab Ariastotele. i. Oratorio, et ab oratoribuo. Insita uuiis dise fuiunt,quieque oratore puri*ntur, neque a litigatore deferuntur ad patronum. Quae dispuitio falsa est: qua cliens non soliim narrat patrono, qui fuerint testis,sed etiam quae pausa occidendi hominis, quae Ioci, Cr temporis opportunitas: quae in locis infiitis numerantur. Assumptu urgumenta dijiniunt Oratores, quae non mea tur ab osetore , sed delata a cliente ab
188쪽
illo tractantur. Que deruitio fuga quos est nam i
itimonia philosophoru, poetarum, Cr oratorum non deferet plebem homo literarum rudi fimus. insare verius distinientur insita argumenta, fumutitur xx partibus quaestionis: via ibo c Hilogismo, omus umidiatoriure occiditur: cladius autem erat insidia, i tormergo iure caesus est, argumet sumitur a re sub oiectumam insidiae infulit in cladio Assumpta vero: diacuntur, quae sunt petita ex enuotiatione totius quae- .stionis: vi quatuor sunt elementa, quia Hippocrates ita sentit. Sensisse ita Hippocratem est enuntiatio tora, tius quaestionis. Aristoteles quem sequuti sunt rhetos
res omnel insita argumenta vocat V χviκα, id est, aro tisicialia ut vertit Quintilianus quia inueniuntur ars te. assumpta vero ο χ α, quia et si tractaritur arte, quod utris generi coni nune est. non inueniuntur ta*.men ab oratore,sed ad ilium deferuntur: quae sentenotia fatis supra confutata est. Porro autem hie diuisis rgumentorum in insitu er assumpta non est diuisio vera generis in formas. nam verum genus oh cussa formarum verae species sunt effectageneru:quaesstio autem, ex qua argumentorum diuisio desumpta est,non est causa argumElissed res subiecta,circa qua argumenta versantur. quare diuisio haec ducitur ex rebus subiectis.ex quo sit, ut negentur a Rumo adhuc
inuenta esse vera genera argumentorum summa, Crinter media. Porro autem auabsis utilifima est ad cognoscendum certo cuiusque generis argumentorum
Dodq; sit, cognitis praesertim distinitionibus cuiusp
189쪽
C ΟΜΜ ENT ARI siteneris: ut in hac ratiocinatione,omne laudabile elὶ expetendu, omnis aute virtus est laudabilis. go omariis virtus est expetenda principio distinguendae sunt separatim partes quaestionis: vi virtus est pars subi cta quaestioni, expetenda vero pars attributa: tertia vox,qus superest, est argumentu, nempe laudabile: quod ita coparari debet cu virtute,aut est insitu virtuti,aut est asswmptu .non sumptu,quia no est testi: montu:insitu ergos infiitu, aut fimplex,aut colliun. lim:.non coniunctκinon enim est laudabile distinitio
virtutis, nes diuisior ergo fimplex si simplex, aut
rei,dut nominis. non nominis: quia laudabile nes est eomologia,nes coniugatu virtutis: ergo rei. si rei, aut impliciter tractatu, i cu comparatione.non cacopuratione quia nes ducitur ex copuratione impas ri,nec puri,neesimili,nes disimili: ergo simpliciter tractatu . si simpliciter tractatum,aut consentaneu, aut dissentaneu. non dissentaneum quid neque lauduabile contrarium est virtuti, neque repugnans: ergo consentaneu. fconsentaneu,aut unu ex altero licio tur, aut non. non licitur unum ex altero: neutrum
enim est causa alterius, ergo sint sibiectu er adiuncta. subiectu quidem virtus esὶ quam sequitur laus adiunt id. ergo argumentum illud sumptin erat ex resbus adiunctis virtuti Hac exercitatione cognosci possunt argumenta in omnibu3 autoribus cuius generis flat, quibus cognitis facile est iudicare, quanti mo omenti er ponderis sint argumenta, quae ab dutoriabus aferantur. Sed lenenda primm est altera exerocitatia
190쪽
IN CONSTITVT.. DIALEor. 9 aestatis colligendi nudos 62Mi s ex autoribus. utrium exercitationis praecepta π exempla Imlta leguntur L nostro libero de variis generibus exerxitutionum Dialecticarum. In his autem diuisioni, sus aergumentorum obseruand illud est diligenter, ut genus proximum in omni diuisione sequenti
intelligamus: ut eum dicuntur virgumenta alia rei, alia nominis, non diuiduntar omnia argumenta , sedra tantum quae insita sunt er prima. nam alioqui jksula diuisiones omnibus generibas alsi mentorum
Quiriobrem decem sunt genera argumentos ram: cause ,factu J Haec genera virgumentorum eo ordine collocuntur, quo posteriora ex prioribus imtelliguntur, quod postulat ratio docendi. Nes vero dimitio reliquis locis anteponenda est,ut voluerunt cicero σ Rodo bus, aliud enim est rem aliquam methodo explicare , aliud tradere praecepta dis. niendi. nam praecepta doniendi nonpossunt intelilia si sine ijs generibus argi entorum , ex pibus disefinitioncs conficiuntur. quare in praeceptis mentioanis disuitio postpolienda est octo generibus argumentorum , ex quibus duci potest . ut vero cum explicantur res aliqua methodo , disilienda pri-m ea res est, de qua disseritur. Quintilianus te: filmonia reliquis generibus anteponit . cum infrsiniora flat reliquis, er de omnibus generibus aragumentoram enuntiari positit: ut μι dicam culοα