Petri Ioannis Nunnesii Valentini Oratio de causis obscuritatis Aristoteleae, & de illarum remedijs. Eiusdem liber De constitutionem artis dialecticae in quo exemplo Galeni docetur ex notione finis cur singula praecepta artis tradantur. Eiusdem commen

발행: 1554년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 철학

91쪽

DE CONSTI TvTIONE

hisperspicuumsit duo esse instrumenta artis Dialesticae , iuuentionem cir iussositi

nem quae etiam partes sunt: ut manus quae pars ejit corporis inserumentu dania maccipiendi. quamobrem Dialectica diuidetur in duas partes: unam inuentionis,alteram di sitionis. Inuentio est ratio agi

menti inueniendi ad explicandam quaestionem. quae prior est di sitione ordine naturae doctrinae. nam necpotetit fieri syllogisimus,nes doceri sine inuetione medita gumentimes methodus ne inuentione percipiae, im constet ex itfinitione, diuisone, . exemplis: quaepartes sunt inuentionis. Inuetio autem non suppeditata umenta, sed indicat tantum pbi quaerendasint. Suppeditantur vero ab ingenio, Pseu, . artium

cognitione. non secus ac medicus non pro

bet pharmaca eo scribitquaesiumenda sunt a pharmacopola. Argumenta resar

92쪽

DIALECTICAE. 4s

tur circa quaestionem quaesto es id de quo

agitur idq;svna voce explicetur, vocatur

quaelibos plex: γcquid sit homo bidum

bus, quaestio coniuncta: t,sitne Dialectica laudanda S quarum quae antecedi pars sublesta vocatur: Pt DialeElica atquis equitur,attributa Pilaudata. Ex quis ti

ne eruuntur argumeta quae colliguntur hac methodo a luseωs. omnia argumenta aut

sumuntur ex partibuου quaestion , qua P0-catur ab Aristotele riviich a Cicerone in-s N , aut ex totius quaestionis enuntiatione: quae dicuntur ab A Itotele et ' a Cice

ea pia. Insita auisunt implicia, aut

coniuncta. coniuncta voco, quae ex aliis a

gumentis ducuntur ut diuiseones is dissimnones,quae ductitur ex Pari' locis. Simplici ausunt rei, aut nominis. Nominis: Nnotatis, coniugata quoru meminit Ari

stoteles cum in Topici tum in Rhetoricis. F γ Argu

93쪽

Argumenta rei aut simpliciter traflantur aut cum coparatione. Comparationes sunt maiorum,minorum arium milium rutdissimisium.quarumfreques mentio in Topicis Aristotelis. uuae simpliciter tractantur,aut explicantur dii esto,aut ad incommodum , aut cum eadem qualitate o

positionum,auicum diuersa.Si dire Ato,aut cum eadem qualitate, consentanea senis' ad incommodum, aut cum diuersi qualitate issentanea quasi unicotraria. de quibusdi 'rutat copiose Aristoteles in categ0rijs sentanea, aut habent eam brum, Namum ex altero efflataturiquata Funica se . est Iarautnon, cuiusmodibunt' iecta,cs adiuncta. quamobrem dece buxit genera argumentorum causefacta ubi ci. adiunLD,dissentane comparationes, nomina, diuisione diffinitiones, oe testimo

nia. Caufa est, cuius biu anquid st:*tiguis

94쪽

DIALECTICAE. 46

caloris. Cuius quatuo unigenera sinorma, icien materia. Finis escausa, cuius gratia aliquid AL tbeatitudo omnium actionum humanarum. Forma es causa,

perquam unaquaeq; res est hoc ipsem quod emina caeteris rebus eiusdemgeneri e- paraturipi animi s compos rationises fi ma hominis. Essiciens est, a qua res es, Nignis caloris.sime trifaria disinguitur coii-muni methodo colligendi disserentias. Ex re quoacit, ex re quae essicitur in ex modo essiciendi a re quae facis ais aut es absolui aut adiuvas absoluta est, quae μne alterius prasidiore facit: Pt ignis calorem. Adiuvas est, quae aut aliam iuuat,aut ab alia iuuatur.qualia sunt instrumenta. fre quaesit causa aut es procreans, aut conseruans .procreans, ripater ii construas ut exercitatio moderata bonae valetudinis.

95쪽

te. Sponte: Pthomo particeps consilik: πολιθonte,aut natura, tignis calfacit,autnecessitate thomo morbo laborans no inter

fuit .ssie dicto,aut fortuna ut Adrastus,misso telo inferam,occidis ilium C aes. Materia est,ex qua aliquidsit Ninflatuae Ea Iasiunt,quae ex causis exsunmcalores

tur adtaustis thomo calori, adimisi quae sebi tis adiunguntur: ut calor hominiHaec aut inter se conivnfla cohaere aut separata, oe auulpa. Coniunflasunt, quae iusiunt, in re subiecta: ut candor in homine.

mpa aut emantur circa rem aliquam, , ut auditus circa nos,aut circunflant tantum, i comitatus hominem circumt.Di

sentanea sunt,quae in eadem re simul alsi mari . negari nonpossunt. quae aut bunt

contrari aut repugnantia. contrariabunt,

quorum num tantum uni certa lege repim, gnat:

96쪽

xiat ut candor nigroris pugnanti quorum Pnum multis eadem lege repugnat. Pt Socrates Platoni, Arisaeli, is reliquis hominibus. Contrariorum quatuorsiunigene rar aduersa, relat priuantia, is contradicentia. uersasim quaesub eod genere comprehensa,plurimum inter se differat picandoris nigror sub colore. lata, quorum vis . natura in comparatione po-δεω est: vipaterinsilius. Priuantia, quae priuationem oe habitum rei declarant: Massectus . caecitas. Contradicendia, quoruni num ait , alterum negat: HSocrates

es assu Socrates non est albus. Atq; haec simplicia argumenta fiunt: reliqua comparata , quae inter se conseruntur. si rumquius sunt genera maior minor paria, milia,ssissimilia. Maiora,Pt magister . discipulus.Minora Ptdiscipulus, magiaster. Paria: H pater . mater simiaia: Pt muss

97쪽

DE CONSTITUTIONE

somuuου , Ur mors. di milia: Pthomo, equus. Argumenta a nomine, aut sintntationes, aut coniugata. Notatio: ut stu

dium sapientia, est Eumologia Philo Θ-

phiae. Coniugata, quae ab eodem principio

orta, varie commutantur: ut iustus,im

sitia, iune. Hastenus de locis simplicibus, nunc coniuncti sequuntur. qui duo sunt diuisio, dissinitio. diuisio priores dissinitione utroque ordine naturae . doctrinae . Diuisio est totius in partes di Bributio. quot igitur sunt genera totius . partium,totidem erunt diuisionum.T tius autem, . partium quatuor sunt genera : causae, essecla,sublesta, cir adium Lia. quare quatuor genera diuidendi. Pr mu ex causis: cum res diuisa est essestsi, partes diuidentes sunt causae: ait diuisis

hominis in animum compotem rationis, o corpuό. Secundum, ex essectisae, im res di,

uisa

98쪽

DIALECTICAE. 48

uisa est catas e partes diuisionis esse larvi homines, alijstudetgloriae, alij quaestui,

alij cognitioni rerum. Tertiube ubi tis: cum res diuisa ese adiuncta, partes di- uidem sunsubiectae: Pt homines aut inco iunt pani , aut Africa aut Europam,

aut nouum orbem. Quartum, ex rebus ad-

ME .cunam diuisa es ubiectabo pa res diuideres uni adiunctae Pthomines alii candidi, alij nigri, alij medio colore tincti Ad hoc ultimumgenus refertur diuisio accidentis in accidentia: vires candida, autes dulcis, aut amara. quatuor sint pra cepta diuidendi. Primum Pt diuisio retro commeetcumpartibus simul umptis ris animal est, aut particeps rationis es, aut expers, laici Sim.Secundum, i nihil δε-st, neq; supersit. Tertium, ut diuisio conmset ex partibus contrarijs ut animalium aliud particeps rationis , aliud expera. .

99쪽

stuartum vidiuisis feri potes,coi tetex

duabus partibus: quod praeceptu Platonicum est,ab istotele confutatu multis aragumentis. i cie partibus animalia. iasi limtadiuisione/equitur diffinitior quaesic emplicatur,quid sit. Est oratio, quae explicat,

quam breuissime naturam rei. Naturam aute rei voco,hoc ipsium quod res es. st es corporea sit, nihil aliud es, quam partes essentiales simulsium 'tue: ut homo nihil

liud es, quam corpusinanimus compos rationis. sin aute vacat corpore,nihil aliud plane est,quam is e r causa efficiens :*t

Dialectica sars disserendi ars es causa efficiens Dialecticae nis vero disserere. Hinc efficitur perspicuum Diam diffinitionem ex causis, oprie dit finitionem P cari,reliquas autem itiones, quae ex reliquis locis ducuntur,descriptiones esse.Pomm aute diffinitio rei corporeae ex omnibuου

causii

100쪽

causis ducipotes: Nanimasparticeps rationis. Nam in animali intelligitur corpus, quae materia hominis es alio vero es fomm efficiens, finis.rei autem quae vacat corpore,nonpotes tradi iussinitio ex omnia μου causis: quia caret materia 'forma,

sedex efficiente latum, Ane.Descriptio ducitur ex reliquis locis a fastis :ri homo es animal natum adrifum a subiecEs: Pefortitudo est virtus, quae in periculis vers

tur . ab adi Elis edit homo es animal re clum, maximo inter animalia cerebro, imios habens pnguexa contrariis Ptvirtus es fuga vitiorum.a comparatione: Hsomnus est imago mortis. ab etymologia: H Graminmatica es ars literam. adiuisione H Di lectica est ars inueniendi, is dissonendis omnis autem diffinitio costat ex duabus partibuου eraenere, differentia. Genu esse notio communis, quae ures formas hui

SEARCH

MENU NAVIGATION