장음표시 사용
121쪽
pturas Deorum multiplicitati adversari .
docuit, solum Patrem esse verum, & summum Deum , seu essentiatorem , caeteras vero personas essentiatas. Decim Mettio Lucas Lossius in Alcvini li-btos de Trinitate non raro alserit, ex COccio , is tres personas inter se essentia. liter esse discretas. Et Alcuinum ita loquentem facit i ib. I. c. I L. M Haec tria per- latrae divinae essentialiter tria sunt ha is bentia proprietates suas: Quae mox veristi ba ipse contra unitatem naturae Praemitari ερ hoc modo dilatat: Estentialiter tria is sunt; huc est, hae tres personae Trinitatis is vere inter se distinctae sunt,quarum quaeis is libet suas habet proprietates , quibus abia aliis substantialiter distinguitur . is Decimoquarto adnotatur Theodorus Bezain magna confessione fidei Gallica , in rincipio secundi articuli pundio primo,aec asserens r is Verbum Dei clare nosis docet, quod ista essentia divina est distin is et a realiter, de secundum veritatem , de
is ab aeterno in tres personas . , , Et in con
sessione fidei duodecim Ministrorum , quorum primarius suit Bera . Plimae i. publicis regni Commis in Gallia propo
sita, Ilaec leguntur . . , Sancta nos edocer
is Scriptura, quod in sola , & Mnplici enis sentia si vin .i, quam consessi sumus, tres,, sunt personae , Pater, Filius, de Spiritusis Sanctus. Pater priana causa, principium, is 6c origo omnium rerum t Filius sermo ,
,, de sapientra ipιius a Spiritus Sanctus ejus is virius, de ellicacia . ,, Refert Coccius resert de Frassen . Decimoquinto Henricus Bullingerus do Scripturae , de Ecclesiae auctoritate adversus Ioannem Cochlaeum, scribit; ,, se, , confiteri tres in divinitate perso iras,non ,, statu, sed gradu; non substa ima , sed foris, , ma ; non potestate, sed specie, differre. ,, Habemus ex Coccio . Decimosexto resertur a Dominico a Sancti Lsima Trinitate in Bibliotheca theologicat. s. p. 2. lib. . sest. I r. c. I. Georgius Pa lus in Polonia, de eo duce plures alii ; citans quandam Polonorum epistolam ad Senatum Genevensem ἔ Canisium quoque lib. de corruptelis verbi Dei.
De Divinitate Rerbi, ex Scripturis, Conciliis Patribus , ac Rationibus t beologicis,
δῆῶς R Robitur ex sacris paginis v
D; eris foederis, de novi simul.
nus Deus mus , qui eduxi te de
terra A 3pti. Deuteronomii 32. I 2. Dominus 'tus Dux ejus fuit, σ nouerat cum eo Deus alienus. Quanuis tari assis haee verba a ludaeis, Mahumetanis, 1 mreti eis, intelligantur de Deo absolute , Vel de Deo Patre; ab Apollato tame Iuda in sua Epistola catholica num. F. acincipiuntur de Christor ergo de Verbo i. syuoniam Iesus populum de terra inopti
perdιdit. Cui igitur danda fides t Beda in iumc locum de Christo intellexit. Psalm.
57. I 8. Currus Dei decem millibus multiplex , millia latantium t Dominus in eis in Sina in sancto . Et num. I9. Abcροι dicti tu astum , eapim captivitatem : acceptiti dona
in bomiuibιs . S. Paulus in Epis . ad Ephes. num. 7. & g. intelligit de Christo : Ocι- cui 3 ιe autem nosti uita data est gratia Iecui
dam mensuram donationii Christi. Pνπρεηqtiod dicier Asendens in altum captiva duxit captivia reme dedis dona hominibtis re ego de Verbo. Psal. 96. g. λον te eum omnes Angeli ejus. Et psal. Io I. 26. Intiatio ria , Domine , terram fundasti ,'opera manuum tuarum sant earti . paulus pariter
intelligit de Christo in Epist. ad Hebraeos
ς. I. 6. Et eum iterum introdueit Dimog nitum in orbem terrae, dicit e Et adorent eum omnes Arieli ejus . Et num. Io. Et tu in pνineipio Domine terram fundasti r Et opera montium tuarum stina rarii. Ipsi peribant . tu autem permanebis, cte. Et num. II. Ad quem autem Angelorum dixit aliquando: seis
de a dextris meis se. In quibus locis probat Apostolus, Christum esse ma Irem Angelis i ergo verba illa intelligit de Christo : ergo de Verbo. Isaiae 6. r. Vidi Dominum sedentem super foliam excelsum , ct eleυatum r o ea . qua sub ipso erant, reinplebant templum. Seraphim stabant supeν inlud i sex ala uni, O sex alae alteri ; da abus
122쪽
velabant faeiem eius, re duabus velabant pedes ejus, re duabus volabant. Et clamabant alieν ad alterum , ct dicebant: sanctus, sa ctas, sanctus, Dommus Deus exocituum plana est omnis terea gloria ejus. Et num. 9. Et dixit, vade, ct dires populo huis r Audite dientes, o nolite intelligerer di indete --βonens, ct nolite estgnoscere r Exeaea cor populi hujus, ct aures ejus cursva ἔ re oculos ejus elaude; ne forte videaτ oeulis suis, ο --νibus suis audiat, re eorde suo intelligat, reeonvertatur,o fanem eam Moannes Apoc. 4. 8. dicit: Sanctat, sanctus, Sanctus, Damianas Deus omnipotens , qui erat, qui est , rere qui venturus est; sed qui venturus est Christus est i ergo intelligit de Christo aereo de verbo. Idem Ioannes in Evangelio c. r 1. 4 . Eo exeacavis oculos estrum,di induravit eor eorum , ut non videant oculis , o non intelligant eorde, ct ean-νtantur sanem eos. Et pum. 4 I. Hae dixit Isaias, quando taci gloriam ejus , ct loquutus est
de eo. Sed hic Ioannes loquebatur dis Cluis ci r ergo verba illa intelligebat de Christo, ergo de Uerbo . II. Probatur ex sacris paginis veteris foederis
tantum. Isaiae si I . Hae dicit Dominus rLabor is gypti , or negotiatio AEthiopia, σSabaim ων i subbmes ad te transibant, σ tui erunt i Post te ambulabunt , vincti manibus pergent , d te adorabunt, telae deprecabunis ur. Tantum iη te est Deus ,σ ma est absque te Deus. Vere tu es Deus absconditas , Deas
Israel salυatori Verba haec vel intelliguntur de Cyro, vel de Patre, vel de Verbo. quod est Filius Dei. Non de Cyro. quia ets in superioribus Ioquatur de Cyro, tamen verba haec t Non est absque te Deus: Cyro convenire non possunt; Et admitte re si volumus, intelligi de Cyro, opus est ut dicamus, de Cyto diei ut Christum reserente . Non de Patre; ipse enim Paterest, qui de alia persona dicit: te adorabant, teque deprecabuntur i Et subdit verba ill rum , qui deprecabuntur et tantam in te est Deus, o non est absque te Deas. Nec Patri recte diceretur: in te est Deus: ergo intelliguntur de Christo , seu de verbo, quod est Filius Dei. Huie enim Omnia con Ueniunt ; quia in ipso est Deus , humanitas enim Christi est quasi tempturi divinitatis; absque ipso non est Deus; ipse solus cum Patre , de Spiritu Sancto , est veru Deus. Et ita intelligit HieronyMus itis hunc locum; ut testatur Bellar nus. Psalmus secundus . totus ut est, de Christo
intelligitur . Fatentur R bbini ipsi , quod intelligat ut de Messia, ut asserit R. Salo-
mon, te testatur GaIatinus lib. y. e. . Sed
quod magis est, testimonium habemus exe, Φ,6e I I. Actorum, di ex e. r. ad Hebri Ubi Paulus ex hoc psalmo adducit argu . mentum contra Hebraeos; non adduxinset autem, nisi cognovisset, Hebraeos pulismum ipsum de Messia intelligere.Legimus ergo in hoc plalmo num. T. Filius meus estu, ego hodie genui te. Non potest intelligi de filio per adoptionem, sicuti Israel quoque primogenitus Dei dictus fuit; quia
subdit num. Io. Et nune Reges intelligite , erudimini sui iudieatis terram, appreMadite
disciplinam oee.Haec ultima verba in textu hebraeo sic leguntur ueos: Iamini Filium ; in signum hi lieet subj
ctionis osculamini manum, vel pedem; uestribit Best arminus. Et num. la. dieiturὴ ne quanti irascatur Dominus; in textu hebrato non legitur verbum illud Dominus; quia refertur ad Filium , te facit sensum et ne quando irascatur Filius . et de Filio
etiam intelliguntur, quae dicuntur nu. I I. Cum exarserit in brevi ira ejus, beati omMe,
qui considunt in eo . Si ergo Messias est Fulius Dei , quem adorare debent omnes Reges; in quem , qui confidunt, beati sunt a quo , quando irascitur, Omnes pereunt r ergo Messias est Deus . Zachariae a. 8. sutis hac diciι Dominus exeriseituum a Post gloriam misit me ad Gentes , qua spoliaverunt vos; qui enim tetigerit vos, tangit pupillam oeuli mei; quia rece ego levamanum meam super vos, erunς prati bis,
qui serviebant sibi, ct cognoscetis , quia mominus exercituum misio me . Lauda , o latare filia Sion, quia ego ecce venio . s habiistaho tu messio tui, ait Dominus, re applied buntur rentes multa ad Dominum in die itala, erunt mihi in populum, habitabo in messio tui,σ scies, quia Dominus exercituum misit me ad te. intelligunt hunc laeum de Messia Augustinus lib. χα de civit. Dei c. ult., Ambrosius lib. 2.de fide c. r. , Hieronymus, Theodorctus, Rupertus ilia Comment. hujus Prophetae, & Eusebius ii b. s. de monile. e Vangeli c. c. 2I. de ZG. Dicitur enim Dominus exercituum mitasus a Domino exercituum ; scilicet Filius a Patre ἔ quibus , quum idem nomen Domini exercituum tribuatur , ostenditur, eandem esse natur , ea adem esse Divinitatem. Franciscus David disp. 8. ut ev dat vim husus testimonii, negat prinania eodem legi r Ieboma misit me Iebotia i Epseeundo dicit, intelligi de conversione gentium saeta post Christi ascensionem ἰ
123쪽
cinde non probat,Christum Lisse ante in carnationem . At fallitur ; quia quan vis verba illa non legantur immediate posita, leguntur tamen paucis interpostis, quae non mutant sensum. Nec facit ad casum, quod loquatur de suturu, aut praeterito , sed tantum , quod qui dicit se missum a
Domino exercituum , se ipsum vocet D minum exercituum; de quia unus est D minus exercituum ; sequitur , Christum.
esse unum Deum , de Dominum eum Patre, quanuis duae snt personae . III. Probatur ex sacris paginis novi foederis.
Ioannis I. I. In principio erat Verbum , ct Verbum erat apud Deum , O Devs erat ' Α- . 'Ex quibus se argumentamur. Cui competit aeternitas, est Deus; sed Uet competit aeternitas r ergo est Dsus . Minor probatur ex explicatione vocis , tu a
principio, quae intelligitur ante omnia; hoe
est, ante omnia erat Verbum. Unde Concilium Nicaenum ex hoe Joannis testimonio damnavit Arianus, qui dicebant, fuisse
aliquando tempus , quando Filias Dei novi, erat. Insuper ex voce illa, erat, quae quater a loanne replicatur; de quae denotat,
Verbum semper suisse l. Unde Ambrosius
lib. i. de fide ad Gratianum c. s. Erat apud
Deum .erat, erat, erat. Ecce qMater erate Diaimpius invenitritiod non erate Ulterius.Qui dicitur Deus est ejusdem naturae cum Pa tre ; at Verbum dicitur Deus: ergo, dec. Minor est in verbis ipsis Ioannis: Et Deus erat Verbum . In his verbis solum contro. - vertitur, an Verbum sit subiectum. &Deus praedicatum; ita ut faciant sensum ;Vethum est Deus: an vero Deus si subjectum , de Verbum praedicatum ; ita ut si
sensus 1 Deus est Verbum. At in quoquun-que accipiatur, semper verum est, verbum habere naturam divinam , Ac eandem naturam cum Patre ; ut apud Logicos est evidens; Aes. Hilarius lib. i. de Trinit. c. 7. Ostendit. Denique. Deus est,qui creat; Verbum creati ergo Deus est . Minor est
in verbis pati ter Joannis: Omnia per ipsam facta sani, O sine ipso factam ess nihil. praeterea . Omnia facta sunt per Uerbum ; ut ait Ioannesi Uerbum autem uel est factum, vel non factum; si non factum ergo Deus t Si factum , vel factum per aliud Verbum , vel per se ipsum; non per sei insum , aliter supponeretur factum, ant quam esset factum; non per aliud Verbum, aliter daretur processus in infinitum; quia idem de alio Verbo quaereretur, S postea de alio Uerbo, cle se in infinitum. Quod est argumentum Augustini trac. I. UMJoannem. Eriae nune nescio quis iasidelis Arianus, cy dicat, quia Verbum Dea factum
es. Euomodo potes fieri, ut Verbum Dei D. ctum βι , quando Deus per Verbam fetia omnia I si σ Verbum Dei ipsum factum est, po quod aliud Verbum sinum est a si hoe di eis , quia hae est Verbum Verbi, peν quod factum est, illud ipsum dico ego uni eum Filium
Dei . si autem non ditis Verbam Verbi, conis
cede non factum, per quod facta Dat omnia ;non enim per se ipsum fieri potuit, per quod
facta sunt omnia. Crede ergo Eoanei Ra . Conita haec Ioannis verba mutia opponunt Adversarii. I. Vox in priseipio intelligitur ab Augustino lib. 6. de Trinit. c. s. de
Patre aeterno, in quo erat Verbum, quando Deus ereavit mundum. u.a quibusdam alii a Patribus explicatur de initio rerum omniumscilicet,quod quando Deus creavit mundum , Verbum erat . potuit igitur Verbum esse in patre , tanquam in principio , a quo ducit originem , & non esse
aeternum ς potuit quoque existere , anteis quam mundus crearetur, & nec pariter es.se aeternum. Et ita Ariani antiqui fatebaniatur , Verbum fuisse ante rerum omnium
creationem , at negabant esse aeternum .
III. Si ex verbis r In prini ιpio erat Verbum circ. colligitur aeternitas Filii, colligitur etiam aeternitas mundi ex verbis illis r In
hoc non a ergo neque illud. IV. Per Vet humi de quo in Evangelio loquitur Ioannes , non venit persona distincta realiter a Patre,sed venit sapientia Patris, ab ipso indistincta, te per quam Deus creavit omnia . Ita intelligebant quidam Ariani
apud Athanassum Or. coni. Arianos. V. Quanuis Verbum appelletur Deus, non est tamen Deus summus, sed quidam minor Deus, qui, propter eminentiam suam supra caetera creata, dicitur Deus. VI. In textu graeco Deus, qui praedicatur de Verbo,segitur sne articulo; semper aurem cum articulo invenitur , Mi , quando pro
vero Deo supponit ; senum est igitur , quod quando de Verbo dicitur, non vere, sed per hyperbolen, aut per emphasin adicitur. Et se Atiani quidam apud Chrysostomum horn. I. in Ioan. argumentabantur. VII. Verbum dicitur Deus, quem ad modum Moyses Exod. 7. r. vocatur Deus Pharaonis r Ecce constitui te Decim Pharao-ηii. VIII. Excipitur verbum ab illa propositione universali Omnia per ipsum facta sunt; quemadmodum excepit seipsum Chri Ilus, quando dixit de Ioanne Marc. I.
124쪽
Ioanne Baptista . IX. Per illa verba intelliis titur , quod verbum fuerit veluti instrua mentum , quo Pater in mundi erratione usus est; & hoc patet, quia Ioannes no dixit, a Verbo facta esse omnia , sed per Verbum. Hoe pariter argumentum adhibebant veteres Ariani; ut videte est apud Athanasium I ita de communi essentia P
tris , & Filii, & Spiritus Sancti; & apud
Basilium lib. de Spiritu Sancto c. a. Ad haee omnia respondemus; & quidem ad I. quod esto intelligatur de Patre , quia
tamen in Patre erat Verbum, & ab aeteris no erat; sequitur , quod Verbum etiameitit aeternum . Ad II. dicitur, quod ante mundi creationem Deus erat Verbum rergo ab aeterno erat, & non solum praeciisse ante mundi ereationem I scilicet erat, quando erat Deus; Deus ab aeterno erat. Ad III. discrimen est, quod mundus iris principio dicitur creatu Munde non potest intelligi, quod sit aeternusr Uerbum vera
dicitur , quod erat, & quod per ipsum acta sunt omnia; unde ipsum ante mundum erat, & per consequens aeternum. Ad IV. objectio ad terram dejicitur per verba subsequentia Ioannis; merbum earo factumo, re habitavis in nobis: Item:Vidimus IIo.riam erus, gloriam quasi unigenisi a Patre aquae verba nequeunt de sapientia Patris .& a Patre realiter indistincta , intelligi . sed de Uetbo , quod est persona a Patre realiter distincta. Ad V. Hic minor Deus apud Christianos est inauditus, sed tanqtum apud Ethnicos audiebatur; unde sutilis est , ineptaque , imaginatio Arianciis tum objectio haec . Ad VI. dicimus cum Chrysostomo, quod aliquando Pater diei tur in textu graeco Deus cum articulo, do aliquando sine articulo: sic etiam Verbum aliquando dicitur Deus cum articulo, ut legitur in Epist. ad Rom.9. I. Hic autem non ponitur articulus , quia Graeci no solent proponere articulum praedicato
propositionis, sed tantum subjecto MVII. dieit S. Hilarius lib. I. de Trin. c.I., quod Moyses non absolute dictus fuit
Deus, sed cum addito Deas Pharamir 3 ac ideo subdit i Moyses Pharaoni Deau datus est , dum timetur, dum oratur, dum punit, cum medetur. Uerbum vero absolute diciis
tur Deus. Ulterius, Moyses dicitur Deus datus Pharaoni, Verbum vero dicitur , quod erat Deus. Dicitur enim Exodi 7.
Eece eonfluat te Deum Pbaraonis. Ad quae S. Hilarius citi l . Aliud est , Deum dari, aliud Deum esse . Eo ipso quod dieitur eo
stitutus Deus, non naturalis, ses fictilius si . PARII. si matur Mat. Insuper a Iii dicunt Deum haraonis significare Deum ist opinione Pharaonis. Denique in Moyse non legiatur verbum hebrateum M ai,quod apus Hebraeos est nomen proprium Dei; sed Elabim, quod interpretatur R. Abraham,
Nuntium , ac Legatum ad Pharaonem . Ad VIII. non compatitur exceptio cum aliis verbis ejusdem textus. Dicitur. enim, Omnia per Uerbum fuisse facta,& quod Ue hum erat; igitur Uerbum non fuit factum. Dicitur etiam , quod .siae ipso nihil fuit factum r' ereo non fuit iactum aliquid , quod esset Verbum. Additur quoque sqnod factum est , ut significetur , nihil ex iis, quae facta sunt, sine Uerbo si iste factum . Ad IX. nullum est discrimen intera de per, quod vane excogitarunt Ariani; etenim in multis seripturae locis ponitur ρον, de conjungitur cum caussa principali . Videlicet; Prover&8. Per me reges re Inant . I. ad Cor. I. Paulat votatus Ap stolus per voluntatem Dei. Nequeunt i
men Ariani, quod dicunt, per Scripturas,
Habemus etiam testimonium Matthei I 6. I G. , quod continet consessionem Petri,
Christo dicentis es Christus, Filius μιιiis. Intelligitur hic filius verus, de naturalis Dei; de ideo dicitur vivi; quia, ut ait Bellarminus , est proprium viventium generare sibi simile in natura. Unde Ioan .
. I 6. dicitur, Filius unigenitus t Ad Rom. 3. 32. Filius proprius: I. Ioan . S. RO. Fialias verus, ct verus Deus r Ad Coloss. l. , de ad Hebr. i. Filius naturalis; dicit ut enim imago , seu character Patris, quod filiis adoptivi a convenire non potest. Ulterius dieitur, quod eidem Filio serviant Angeli; Angeli autem sunt filii adoptivi ergo ille , cui serviunt Angeli, est filius
Insuper, Han. 29. 7. Nos legem habemus, ct fecundum legem debet mori, quia Filium Dei se fecit. Non suit autem accusitus, quia
se feeisset Filium Dei adoptivum , qui hoc apud ludaeos non fuisset delictum Fergo quia se fecit Filium Dei naturalem. Dicebant enim etiam Iudaei Ioan. 8. Un mPatrem babemus Deum. Christus autem non negavit ergo concessit ut verum.
Si igitur Filius Dei naturalis est; ergo est ex substantia Patris genitus ; non autem aecepit partem substantiae Patris, ut quidam Ariani dicebant, quia substantia Dei est indivisibilis. Nee juvat eum Transylvanis Ministris respondere lib. 2. c. 7. de cum Blandrata disp. 6. Albana,quod Chri
125쪽
sus scit verus, & proprius Dei filius, sed
de Spiritu Sancto conceptus; hoc eli non de semine viri: Non juvat quidem, qai etiam AnteIi, etiam Adam, etiam Eva νex semine viri geniti aon fuerunt, sed
immediate fuerunt a Deo iacti; & tamen non dicuntur Filii Dei pmprii, te veri.
Praeterea, Ioann. ι o. 3 . Ega, o fater,unum
sumus. Non intelliguntur haec verba de Personi t prgo de natura . Et ita intellexerunt Patres contra Arianos. At Tran-
sylvani lib. 2. c. p., ω Franciscus David disp. 2. Albana, dicunt, haec verba intelis ligi de unione charitatis , qua Pater . &xilius unum erant . Et addu eunt illud Ioann. II. I. Pt sint unum, sicut m nos δε- mus , quae verba non possunt de unitates naturae intelligi; non ςnim Apostoli cum Christo eandem , & unam naturam habe bant . Et sic pariter intellexerunt Erasismus, Calvinus, Arius, Eunomius,&c. V rum aperte falluntur omnes; quia Basilius lib. I. in Eunom. circa fin. , & Chrysosto. mus in hunc locum , intelligunt ex Praecedentibus verbis de unitate essentiae ; de
hoc argumento utuntur . Ratio, qua uti.
tur Christus, nihil concluderet, si sua verba de unitate essentix non intelligerentur ; hoc non est dicendum r zrgo ne inque illud . Probatur major . Christus dicit r Nemo potest rapere oves de manibus Patris mei , quia ipse major omnibus est ; de quia ego, & Pater meus unum sumus, neν que quis potest eas rapere de manibus meis; sed hae e ratio nihil concluderet,
si eadem non esset manus: ergo ratio,&c.
Si autem eadem est manus, eadem est potentia ; si eadem est pcitentia. eadem inessentia; si eadem essentia , eadem unitas
essentiae . Subdit Augustinus, subdit &Chrysostomus, quod Iudaei auditis verbis illis Christi, volebant eum lapidibus
obruere t rauia audito hoc verbo , Iudai -- stulerunt lapides , ut jacerent in eum . N
fecissent hoc Iudaei , si de unitate chari. tatis verbum illud , unum fumus, intel lexissent: ergo de unitate essentiae intelligebant . Denique ipsemet Christus sua , verba exponit. Quum enim dixisset; EI Oct Pateν unum sumus;.6c cognovisset,quod eum Iudaei lapidare volebant, dixit eis: Vos dicitix; quia blasphemas; quia dixi, Fiatias Dei sum . Ergo de illa unitate loque batur, qua Pater,& Filius unum sunt; haec
autem est unitas naturae , non vero coninςordiae , & ianitatis r ergo, Sc.
Item in L epist. Ioannis c. 47. Quoniam tres sinit, qui testimqnium daat in coelo r Pater,
nerbum , re viritus Sanctus r o hi tres μηum sunt. Atqui non sunt unum unitate personae, quia iam dicitur,quod sunt trearzrgo sunt unum unitate essentiae. Nec diis Lant , esse unitatem consensus; nam se contra argumentamur. Unitra , de qua
loquitur Christus, resertur ad testim nium , quod Pater, Verbum ,& Spiritus Sanetus, dant in coelo ; sed testimonium, quod dant in coelo , indicat unitatem naturae , non consensus: ergo unitas illa est naturae, non consensus. Probatur minor .
Testimonium illud opponitur testimonio creaturarum, de dicitur testimonium Dei, Ait enim n. s. Si testimonium hominum a eiscipimus , testimoniam Dei majus est i αuo. niam hoe est testimonium Dei,quod majus est,
quoniam testificatus es de Filio suo ; sed si
intelligeretur de unitate consensus , POL set etiam ver incari de testimonio creaturarum ; & si est testimonium Dei, est te.
stimonium unitatis Dei r ergo testimo. nium , quod dant in coelo, indicat unitatem naturae, non consensus. Vanum es.sugium, quo Adversarii utuntur, ut vim horum verborum eludant, negando scilicet, versum illum reperiri in exempla iaribus graecis, di in multis etiam latinis ;jam praeclusum fuit, quando Trinitatem
divinarum Personarum probantes, eodem testimonio usi sumus . IV. Probatur ex Cunciliis . Concilium generale Nicaenum a. in quo editum est Symbolum , quod refert Rustinus lib. io. hist. c. 6., ct explicant Athanasius,& Cy rillus . In hoc Symbolo dicitur, quod Filius sit. verus Deus; quod sit .'ia, hoc est consubstantialis Patri , vel ejusdem essentiae cum Patre ἔ quod sit aeternus; quod sit immutabilis , & invertibilis , sicut Pater ; quod sui genitus, non factus. Concilium generale Constantinopolitanum I., quod etiam asserit Filium esse Patri ἰώ, drio . Concilium generale Ephe- suum r. in epist. ad Nestorium. Concilium generale Chalcedonense aet. 2.Quin
ta Synodus generalis, quae cap. I. asserit, tres personas esse unius essentiae, & c. 4 r
dieit anathema Ario, Eunomio,&c. Sexta Synodus generalis aet. II. Septima Syn dux generalis a t. 7. Octava Synodus generalis a t. vlt. Concilium generale La teranense sub Innocenti tu. c. I. Conei lium generale Viennense , 5e refertur in s Clementina unica de sum. Triqit. Se fi d. Cathol. Concilium Florentinum sess. ult. in decreto de processione Spiritus Sancti.
Concilium Tridentinum sese. I. Haec sunt
126쪽
omnia Coneilia generalia; partieularia
vero sunt pene innumera , in quibus Patres Verbi divinitatem confitentur. H rum plurima retulimus, quando Per narum Trinitatem probavimus,& praecipue Toletana sunt observanda. v. Prohatur ex patribus; partes, qui Ari, nam Haeresm praecesserunε, jam adducti fuerunt in Disset t. i4. modo alios afferre volumus, qui illam stibsequuti sunt. S. Hulatius lib. s. de Trinit. Nun vita Putev m ιον non est a Majoν utique Puteν es, dum P ais est, Sed Filius, tam Filius est, minor non
r ν donantis auctoritate Pater major est,num
est, tin uηum esse donatur .... Major itaque teν lis est, O plane moων , tui tantum
onal esse, quantas ipse V ; qui iunas ibit
satis esse ιmaginιm , saeramento nativitatis
imp/νιιις quem ex se in forma sua generat ; uem νa Uum deforma servi in formam Dei νenovat. Augustinus lib. de fide , & sym-3nlo c. s. Pater major me est propteν admia aesνationem suscepti hominis ... Patri debet, sod est, hoc etiam utique debens Patri,quod idem Patri aquatis, aut ρον ecta Pateν autem mussi debet quicquid est. Et lib. r. coni. Ma- miminum c. I . rationem reddens, eur FLaius minor dicatur, inquit ', vel ex summa servi, in qua vere minoν es Patre ; vel uld motararetur alteν esse ex altero . Chrys stomus in I. cap. I. ad Timoth. homin. l.
uitur de Patre di Ipse hane per naturam ha Ret, nos autem per gratiam ; nunquid a tu Filius a Minime mero . Heriam ct ipse hunc peν naturam habet. Hieronymus iuc.4 ad Ephesi si, at exsimant Ariani, Devi Pateryotas es Deus , eadem consequentia fotas erita)ο- s Iesus Christis,s nee Pateν erat D minas, uec Filius Detis. s d absit, ut non sit vel in dominatione deitas , vel in de late δε- minatio. Unus es Domincis, unus es Deus, quia Patνis, o Filia dominatis una diminitas
est. Propteνea O fides tina dieitur, quia simi- Γιer in Patrem, o in Filiam, o in Spiνι tum Sanctam credimus. Ambrosus lib. s. de fide c.ult. Ad te nanc, omnipMens Pater, cumiae νimis verba conveνω. Ego te quidem ina
esibilem, incomprehensibilem, in imabilem pdiompte diaesim ; sed Filiam itium minoremaeon a m dicere. Et infra r si majorem Fia, ιο dixeνο, ut Arius asserit, impie judieati. Et In c. a. ep. ad Philippens Iare exaequavit
se Deo. Rem Christas sciens, in forma Dei sa
esse , aqualem se ostendit Dρa . Gregorius Nyssenus de Trinit. eum ita sint, per spieue , o elare sancta Trinitas, patris, im ara, o Filii, ct Spiritus, demonβνaki, alisque probari potest . Iruippe hujus ad seipsum sancta , s eoessentialis Triaitati, est illud iFaciamus hominem ad imaginem smilitudinem noram . oec. AIque in pluνibus Dete. νii testamenti Ioeis sensim, O tacite induantes uncta Tatui are . deprehendi, alque animo
pe satarum , σ eolentiatitas , vel eonfabis stantialitas, hoc est unitas, o identitas essentia, o natura. Cyrillus Alexandrinus e.6 sancta , o constibiluatiatis Trinitas extet lentior est, qaam ut alia specie. aut smulueraeorporeo e lineataν . Crata autem fide eam
prehendendum est, quod Paris in Filioin F litis in Putre, ct qui videt Filiam , videt σ
tiati Spiritu. S. Leo I. ser. I. de Pentecoste c. I. Canque in personarum pomistatibus alitis sit pateν , alias Filius , alias spiritus
Sanctus ; non tamen alia derras , nee dioersa natura G. s. Gregorius magnus lib. 2. in Ezechiel. hum. 2 r. In alia summa Trinitate, qua omnia creavit, omnia continet,dimidium
.ihil est, nee ex Doua dimissiis aliquod unum. VI Plobatur Rationibus I. Verbum aut est Deus, aut non est Deus Sa est Deust ergci ejusdem naturae eum Patrer Si non est Deus i ergci non sacit Trinitatem pers narum cum Patre . Probatur prima conis sequentia . Unus est Deus; ut prohatum supponimus a ergo si Vethum est Deus,
unam naturam nabet cum Patre r ergo
ejusdem naturae cum Patre . probatur secunda consequentia. Ut faciat Trinitatem
non sumit, ut si plura latas personarum, sed te qui titur, ut sit idem itas naturae; sed s non est Deus, non est identitas natura quan vis si pluralitas personarum i ergo si non est Deus , ncin facit Trinitatem peris sonarum cum Patre, & Spiritu Sancto. II. Vettium est filius Dei r ergo aequalis P tti . S ejusdem naturae cum Patre . Pr hatur consequentia. Non est possibile, ut filius hominis non m homo i ergo nunta
est possibile , ut filius Dei non sit Deus;
sed si est Deus, est ejusdem naturae cum Patre , ergo si Verbum est filius Dei, est aequalis Patri, & ejusdem naturae cum P t te. III. si Verbum est Deus, aut est idem Deus cum Patre, aut alter Deus a Si idem Deus cum patre;ergo ejusdem substantiae,& ejusdem naturae cum Patre i Si alter Deus r ergo inducetur polytheismus in mundo, quem nos altero in loco dissides
127쪽
impugnavimus. IV. Aut Pater aeternus ab aeterno genuit filium, aut nono Si ab aeterno i ergo filius est aetςrnus, uti est
Pater r ergQ Deus, quemadmodum est Pater r ergo ejusdem na urae cum Patre .
Si non ab aeterno r vel potuit producere ab aeterno , vel non potuit i si potuit, &non produxit , Verbum libere produxit tergu non produxit per puten iam necensatiam, quae est intellectus. Si non potuit rergo non habuit ab aeterno persectionem
Pater, quam tempore habuit et ergo noris fuit ab aeterna Deus t ergo nec tempore
fuit. V. Personae Trinitatis non habent
naturas distinctas numero, multo minu distinctas speciei ergo habent veram conis substantialitatem in natura. Probatur an
recedens . Si personae Trinitatis habent naturas realiter distinctas, istae naturae vel sunt similes , di omnino aequales tria persectionibus , vel una est persectior altera ; sed neutrum dici potest : ergo non habent naturas distinctas numero , vel specie . Probatur minor. Non potest dici, quod snt aequales in persectionibus;quia, quum essent distinctae , ut supponitur , essent tres Dii,contra fidem,& naturalem rationem, qua pluralitas Deorum invicte impugn tur . Nec potest dici , quod ha heant inaequales persectiones, ita ut una st itera persectior; quia sic vel daretur una persona divina , 6c non tres; vel daretur persona 'divina , quae non esset ilia omni genere persectissima . VI. Vethum est Filius Patris ; aut ergo est tilius naturalis , aut si ius adoptivus Si naturalis; ergo est ejusdem naturae cum Patret Si
adoptivus r ergo non iacit pluralitatem
personarum cum Patre Probatur haec ultima consequentia . Non solum Verbum esset Glius adoptivus Patri , verum qumque Angeli, & homines; aut ergo Verbum,quia filius adoptivus, non facit plura Iitatem personarum cum Patre; aut cum Verbo Angeli, de homines facient personarum , Don solum pluralitatem , verum etiam multitudinem;quod Adversarii non dicent. VII. Verbum dicitur unum cum Patre ; vel igitur est unum identitate naisturae , vel unitate collectionis i Si unum identitate natur aer ergo iam habet eandem
naturam cum Patrer bi unum unitate col.
Iect ionis i ergo non minus verbum erit unum cum Patre, quam Angetli, di homines . Probatur consequentia . Unitatem colle et Onis non minus haberet verbum ,
quod ab ipsis dicitur factum, quam Ange
ii, & homines, qui pariter sunt facti r ese eo si dieit Verbum, dicent & Angeli, Ad
homines: Nusquam tamen legitur in Scrupturis, quod Angeli,& homines sint unum cum Patre , sicuti legitur, quod sit Verbum. VIII. Verbum vel est distinctum a Patre,vel indistinctum t Si indistin tu
redeunt argumenta facta contra illos , qui negant Personarum pluralitatem l Si diis stinctum; vel est Deus, vel nou est Deus Si Deus: ergo ejusdem naturae cum Patrer Si non est Deust ergo non est ex Patre , sed a Patre, quemadmodum sunt caeterM reaturae , quae a Deo sunt productae , de non sunt Dii. Atqui hae non vocantur Dii in Scripturis, sicut vocatur Verbum tergo si Verbum est distinctum in pers
na, erit quoque in natura indistinctum , quia est ex substantia Patris, uti non sunt
creaturae caeterae, non vero a subitantia Patris, uti sunt creaturae omnς .
Arguunt Adversarii I.Verbum idem est cum Sapientia Dei; sed Sapientia Dei a Deo est creata: ergo pariter verbum. Prob
e secuta creata sum . II. Pater ma3or est Verbo r ergo Verbum non est aequaleo Patri r ergo non est eiusdem naturae cura
Patre . Probatur Antecedens . IOδn. I 28. Si diligeretis me, gauderetis ut qui vado ad Patrem , quia Pater ma)or me est .
III. Verbum non habet stientiam Patris: ergo non habet naturam Patris. Cons 'uentia liquet; quia scientia est attribuistum Dei ; qui non habet attributum Dei, non habet naturam Dei. Antecedens Pr batur. Filius Dei nescit diem iudicii,quem solus Pater sciti ergo Verbum non habet scientiam Patris. IV. Verbum non habet dominium Patris di ergo non habet di vianitatem patris . Sequitur consequentia sui patet . Antecedens probatur . Matth. Σ . 23. Sedere ad dexteram meam, vel μstram , non est meam dare vobis , sed quibus pararum est a Patre meo . U. Christur dici tur primogς nitus Omnis creaturae r ergogdnumeratur inter creatur/s, quarum est Primogenitus. Antecedens est Pauli, seribentis ad Colassenses I. r s. abi est imago Dei invisibilis, ρνι mogenitus omnis erea
tura . VI. Ex Christo, de ex ejus Apost Iis habemus, statim post seipsos venturum
Antichristum, de suam fidem aboliturum; sed post Christi, de Apostolorum mortem adoratus fuit Deus trinus in personis, de
unus in essentia r ergo , aut mentiti sunt
Christus, dc Apostoli; aut lides Trinitatis
est fides Antichristi . Probatur major. Lucae χι 8 mdete , ne seducamini, multi
128쪽
.ini venient in nomine meo , dicentes, quiae o sum , O tempns appropinqua υit ; nolite
ergo ire post eos, Act. 2o. 29. Ego scio, diacit Apostolus , quoniam intrabant post dia
sessionem meam Iupi rapaces in vos, m parcentes gregi. I. Ioa n. . I. omnis spiritus,
qui I ruit Iesum, ex Deo non est i s hie essAntichristus, de qua audistis , quoniam venit, o su ne jam in mundo est . VII. Et in ut vocatur Pater in Scripturis, de Deus v catur Filius; sed Dei nomen non est nomen essentiae , sed dignitatis, di imperii rerga nomen illud, ut est in Patre, denotat imperium maximum, & summum it omnes, etiam in Filium ; ut est in Filio , denotat imperium magnum etiam , sed minus, in omnes quidem , sed non in Pa trem . VHI. Christus non docuit invoca. te Trinitatem, sed solum Patrem ;&olim. Ecclesiae orationes hoc pacto dirigeban- ur; extat quoque decretum Concilii Camtaginensis III. c. 23. ergo non sunt aliae Personae, quae sint invocandae. IX. Filiu fatetur, Omnia accepisse a Patre: ςrgo fatetur, se minus esse beatum Patre. Probatur consequenti . Act. χO.3y. ac meminifise verbi Domini Iesu , quoniam ipsa dixit e Beatius es magis dare , quam accipere . X. Cluillus est Filius unixus veri Deit ergo qui non habet Christum Filium, non est unus verus Deus; sed Trinitas non habet Christum Filium t. ergo Trinitas non est
Respondemus ad I. primo , Sapientiam esse creatam, non creatione proprie dicta,qum productio est ex nihilo, sed creatione .improprie dicta, quae est productio, vel generatio . Ratio est, quia creata in Sapie tia ea creatione , quae conjuncta est cum terimate; dicit enim εἰ ab alterno ordinata sum; creatio autem proprie dicta non e ih
conjuncta cum aetermiate,bene vero crea
tio improprie, dicta , quae est productio. vel generatio . Secundo dicitur, auctoritatem illam intelligi de Sapientia incarnata, scilicet de Christo, prout homo est. Unde ait Ambrosius lib. I. de fide c. 7.
Caro Dominum agnoseit, Divinitas Patrem. Dicitur autem Dominus crea Dit me I grgia
intelligitur de carne . Et sic intelligunt Augusti nux lib. Io. de Trinit. c. I 2., &Fulgentius lib. adversus Objetctiones Ari
Ad II. primo dicitur , Patrem esse maiorem Filio, si Pilius secundum naturam assumis Ptam consideretur,se licet quatenus est homo non vero secundum Divinitatem , sciaiicet quatenus est inus. Ratio responsi
nis est , quia Christus dixit verba illa , ut
consolaretur Apostolos, qui maesti appa rebant de suo reditu ad Patrem. Christut autem ut bomo, non ut Verbum, ad Patrem redibat. Et sic intelligunt Cyrillus lib. io. in Ioann. c. t.; Athanasius lib. de humana natura suscepta , Huarius lib. I. de fide e. 4.; Augustinus lib. I. coni. M - xlminum c. ι . IS. Ambrosius, aliique Italiae. Episcopi in Conςilio Aquiles ensi contra Palladium, Secundinum, Episcopos Ari nos . Secundo dicitur, Patrem esse Filia maiorem Rotione quadam , di dignitate personali, quatenus est Filio prior origine ,-est ejus principium I non vero essema Orem dignitate naturae, quas Filius sit inferior Patre natura, posterior duratione , di impar persectione .. Si se intelliis rendus est S. Alexander . Patriarcha Alexandrinus in epist. ad Alexandrum , Episcopum Constantinopolitanum, apud TheodoretuM lib. I. hist. c. q. Et sic pariter intelligi debent Patres Concilii Saris dicensis in e stola synodica ; Athanasus
Eunom tu in ; NdZianzenus Or.. I s. 36. N o.;Cvrillus Alexandrinus lib. 2. thesauri; Damascenus lib. i. c. s.; Augustinus Itb de
de , de symbolo c. p., S Hilarius lib. p. de Trinitate; ut latissime ostendit Natali Alexander in sec. q. disseri. 42.5d II l. primo respondent aliqui Patres diacendo , Christum nescire diem judicii ut hominem , scire ut Deum . Ita Athanasius
Or. q. adv. Arianos , Eustathius Anti h nus apud Facundum lib. iI4 Naaianzenus Dr. 36., Basilius ep. Is l. , Cyrillus Alexa drinus in thesaulo asseri. χχ. Secundo
respondetnt alii Patres, loquutionem illam esse figuratam;quate uus scilicet Chrisus illud dicat, non nomine proprio . sed nomine membrorum, & in persona ipso. rum. HOmlnes enim judicii diem nesciunt; bomines sunt membra Christi t Christurigitur , ut caput suorum membrorum, hoc est hominum, loquitur.& horum nomine,
ω persona dieit judicii diem ignorare. Ita Eulogius , Patriarcha Alexandrinus in lib. advers. Agnoetas . Tertio alii Patres diacunt,Christum nescisse diem judicii nobis. non sibi; quaten ux nimirum nesciebat, ut nobis revelaret, quia nobis revelare nole. r. Ita Cyrillus lib. s. de Trin. Nec dici potest , quia, s hoc effet, etiam Pater n. sciret; quia etiam Pater nobis non vult revilare ; nam discrimen est latum , quia non attinet ad Patrem revelare , sed in Filium , qui milus est a Patre , u
129쪽
eaetera hominibus revelaret. Ad IV. dieitur, verba illa sic e se accipienda, quod Christus dixerit, non esse suum, non esse scilicet aequitatis,& justitiae suae dare
regnum propinquis, vel Rinis1s, Propinqui latis, vel amicillae,jurn in Per meram gratiam concedere,quod quidem regnum merutis , & labore acquirendum era volebat. Non vero accipienda sunt, quod Christus intellexerit, non esse suae potestatis dare regnum petentibus illud.S. Augustinus lib. I. de Trin. c. I A. respondet , non essea suum , ut homo, dare regnum, sed esse suum , ut Dei Filius, de ut Deus . Non est humana potestatis iac rara ; ut intelligatur
Me dare , per quod σ Dem , ct aqualis est
Ad V. Christus dicitur primogenitus omnis
creaturae, de quia ab aeterno fuit a Patre , ee ex Patre genitus, de hoc ad creaturarum utilitatem redundare debebat;& quia per ipsum fuit primum creaturis cummumnieata adoptio filiorum ; non vero sic diacitur, ut fit e numero creaturarum, & Iummodo tempore res creatas praecedat. Dicitur etiam primogenitus mortuorum I sed non quia prius mortuus est aliis, qui Pariter sunt mortui; sed quia iisdem se caussa, ut a mortuis Iesurgant. Sic respondet S. Basilius lib. .coni. Eunomium; Cyrillus in thesauro affert. 2I., aliique
Ad VI. negamus omnino, Christi fidem statim fui sis abolendam post Christia scenis sonem , & Apostolorum mortem . Tot enim labores, languores, flagella, crucifi-xionem, de mortem , credibile est, Chrisnum sustinuisse , ut illorum fructus illi eo periret ι Falsitatem illius ostendunt innuin merae Dei, dc Christi, promissiones. Lucae I. I I. Et regni ejus non erit sinιs . Matth. I 6. 18. Et porta inferi non pravalebunt asi versus eam. Malth. ult. 2 . Et ecce ego v
biscum sum omnibus diebus usque ad consumismationem secati . Ad illud Lucae respondet Cardinalis Cantanus, quod verbum illud , tempus appropinquavit , non fuit diis tum a Christo nomine proprio, sed n mine Seductorum, qui dictura erant, judicii diem jam instare . Unde Apostolus II.
ad Thera Ionic. h. a. Neque terreamιni. . . .
quasi infer dies Domini. Ulterius dicitur , Christum dixilla, quod appmpinquaverit tempus multorum. Haereticinum , qui sub suo nomine Fideles deciperent, non vero tempus audicii, vel Antichristi, vel suae n. dei de muctionis . Et hujusmodi fuerunt Simon magus, Menander, Cerinthus, aliaeque pestes , Apostolorum temporibus
e tortae . De his etiam loquutus est Apo stolus, stilicet de Haereticis, qui non diu postea ex Asia prodituri erant . Ioananes quoque Antichristos vocavit Haereticos Ebionitas, Cerinthia nos, Marcionitas, aliosque , qui vere fuerunt veri Antichriasti praecursores.
Ad VII. Si spectatur senificatio vocis, Dei
nomen non denotat imperium, nec principatum, sed vel scientiam , vel providentiam. Graeco idiomate Deus dicitur Sis r a Gιzecti; quod latine sonat videre; quia omnia scit, Omnibus prospicit; ut alserit Damascenus lib. I. c. I 1. Uel dicitur a s ιιν, quod latine importat currere aut quia omnibus succuriit, ut idem Damascenus asserit; aut quia perpetuo currit , ut Theodoretus lib. I. ad Giaecos dicit; ea motus ratione, quod illi dixerant, sydera esse Deos, de quia 'dera perpetu
currunt, Deum etiam a cursu nominarunt.
In hebraico autem idiomate nomen Dei
primatium est 'Mn ab , n, quod
idem est , ae esse ; pariter illud aliud
idem est, ae jurare; quia scilicet, vel Deus est id , quod est, vel est prima ratio est endi; vel per Deum juramus . Hoc itaqu certum apud omnes est , hoc nomen Deas non sui ste primo impositum ad significanis dum imperium , principatum, potestatem Sc.; quia si hoc esset, Deus non esset aeternus ἔ ab aeterno enim nihil erat, cui Deus imperare potuisset. Sed potius significasse rem praestantissimam , ct perfecti simam simpliciter absolute , ct in omni generer se etiam est Verbum, di nullo
modo est Princeps Patre minori unde et dem omnino modo est Deus, quo pater est Deus, quia uterque unus est Deus . Ad VIII. Orationes Ecclesae non negamus terminari ad Patrem , ut Ecclesiarum omnium seri consuetudo; & hoe vel ex eo maxime, quia commodius terminantur per Iesum Chrisam Aliam tuam. In Patre stamen omnes tres personae invocantur; nam, ut ait Tertullianus lib. de Orat. hoe ex orationis conclusione manifestatur ; dicitur enim; fiat tecum visit , ct νεInal in unitate spiνitus Sanctas Deus o c. Negatur omnino , Christum praecepisse solum Patrem invocandum; nam JOan. 34. I 3. di citur i Eι qaodcumqaa petieritis Patrem in nomine meo , hoe Deiam e Et num. I 4. SI quid petιeritis Me in nomine mea , hoe μ
130쪽
eiam. Ubi, de Patrem , te seipsum in v candum dicit; & in utroque casu , ipse
iacteir Hoc factam . Docuit etiam invoω
candam Trinitatem , quando Matth. 28. I p. baptizari jussit omnes gentes in nomi ne Patris, o Fibi Mer Sρι ritus sancti. Quod observarunt Naaian Zenus or. v. de pace
circa finem ; di in orat. ad I IO. Epist pos; Marius Uictorinus in I. hymn. deo Trinit., Augustinus in fin. lib. de Trinit.,& Auctor libri de mystica Theologia sub nomine S. Dionysii Areopagitae. Ad IX. Tune recipere importare impersectionem , quando recipiens est in potentia ad recipiendum , de ideo ei indigens,& impet sectus. At Filius Dei sic accepit potentiam, sic accepit vitam , sic sapientiam, ut nusquam fuerit non potens, non vivens , non Lapiens; accepit enim quando genitus est, at ab aeterno fuit genitus, oc genitus potens, vivens, sapiens,& perfectissime talis . Unde Augustinus lib. I.
coni. Maximinum c. 24. Beatius est dare. quam accipere , sed in hae vita , κbi est in pia, qua utique melior est eoριa .
Ad X. dicit Bellar minus, illud sophisma ense simile huier Petrus est Filius unius v ri hominis δε ergo qui no . t Filium a Petrum, non est verus m. . Quanuis enim Deitas non sit quid universale , ut est humanitas , est nihilominus in pluribus suppositis, de ideo vim habet unive salis. Haec Bellarminus . Nos tamen dicimus quod quan via Trinitas non habeas Christum Pilium, unus tamen de Trinutate habet, de est Pater; de unus de Trinitate est Pilius ; & unus de Trinitate est Spiritus Sanctus , qui procedit ex Patre, di Filio, fit qui est Deus tergo vere Tria
nitas est unus verus Deus, quum tres illi, qui Trinitatem faciunt, sint unus veru
De Heremus contra divinitatem Spiritus Sancti, ct de illarum suctoribus.
OST assertam , atque probavi - , tam aeterni Uerbi divinita
- ramus, atque probemus divi. . . nitatem Spiritus Sancti; unde plene unitas in natura in sanctissima Tti.
nitate propugnata remaneat. Antequam autem ad probationes deveniamus , conis gruum ducimus, historicam partem adimis plentes , praemittere notitiam errorum ,
qui contra hoc catholicum dogma aliis quando emerserunt , 6c Auctorum pariter , qui eosdem commenti sunt. Primo spiritum Sanctum negarunt Haereisti ei quidam , quos commemorat S. Igna. tius Martit in Epistola ad Trallianos, ut asserit Du-Hamel lib. 1. de Trinit. disi. ult. c. I. Haec Ignatii Epistola memoratur ab Eusebio lib. a. hae. c. I . , dc a Hier nymo in lib. de Scriptoribus Eeelesiasticis . Nullo tamen nomine Haereticos hoste Ignatius distinguit, nec D Hamel investigat. Invenimus nos apud Coccium, Sadducam visitum Sanctam esse penitus non censuisse; de citat Nagianaenus orae
S. Theologia, Se Epiphanium haeres. I Adnumerat hos Sadducaeos inter Haemisticos post Christum natum, eosque ponit uno so. At Sadducae tum Secta suit inter Hebraeos ante Christum natum , ut ex Evangelio etiam habemus; fortassis adhuc perdurabat post Christum , & m. re perduravit; sed qua ratione ponantur inter Haemicos Christianae Religionis,
nan videmus . Audiatur Hieronymus in dialog. coni. Luciferianos scribensi Tae eo de Iudaismi Haretieis , qui ante a ventum rarissa legem tνaditam dissiparant raetuod Dositheus, Samaritanorum Princeps, Propbelas repudiaviἶ, qaod Saddueat ex itinuas raice nascentes , etiam resurrectionem
Secundo ex eodem S. Ignatio Marti roponit quoque Du-Hamel alios Haeretiis cos, qui dicebant, Spiritum sanctum esse Patrem, de Filium, de Spiritum Sanctum. Hos neque nominat ipse, nec ab Ignatio
Tertio ponitur Valentinus, qui, ut ait idem Du.Hames, Filium,de Spiritum Sanctum ad Angelorum sortem, di conditionem redegit. Non enim in Deci distinxit per sonas alias, Praeter unam; 6c alias , quas nos adoramus, Filium scilicet, de Spiri. tum Sanctum, inter Spiritus , seu Ange
Quarto scribitur Montanus , qui se dixit ense Paracle ruin, dc divinum Spiritum. M. serit