장음표시 사용
131쪽
serit Nieephorus lib. hist. e. 22. apud
Coceium. Attamen Du-mmel Observat,
non satis liquere, Montanum Paracletum se haberi voluisse, aut docuisse, Spiritum Sanctum in se plenius, quam in Christo, loquutum susse . Vere hoc posterius additum leg x n calce libri Tertulliani de Praesci .i a bus; sed Uiri eruditi suspicantur, additionem illam esse quidem
Auctoris antiquissimi , non autem Tertulliani. Certe Tertullianus nunquam
Montanum Paracletum dixit; et si duas feminas ipsius, Priscam scilicet, & Ma. ximillam , per quas Montanus dicebat, quemadmodum per seipsum, multa Spiritum Sanctum docui me, in fin. lib. de resurrect . carnis , vocet novam Propbetitam de Paractita mundantem. Denique Epiphanius haeres. ψ8., & Theodoretus lib. 3. de haeres. c. a. plerique alii, testantur, Montanum de Trinitate tecte sensisse. Quinto Tertullianus huiusce haeresis accusatiar a Cpccio verbis hisce t is Tertullia- , , nus post mediam aetatem in Montani haeri resim lapsus, Montanum haereticum Pa - raoletum subinde nominat; ut lib.de resur-
,, rect . carn. e. ult. , de Veland. virgin . c. I., is de anima c. S., lib. I. ad F. Marcion. c. 1, 29., advers. Praxeam c. I. 2. 8. II. , , Atta
men testimonium libri de resurrectione carnis vidimus intelligi de Prisca , & Maximilla , non de Montano ; aliud de veland. virgin. est de vero Paracleto , non de Montano , ut diligenter observavimus;
illud de anima delicit ; ultimum enim caput libri de anima est sa. in aliis pariter locis de Paracleto quidem loquitur , sed
Montanum nullo modo exprimit. Caet rum non negamus, errorem hune fuisso
quorundam Momanistarum 3 at afferimus quoque , Montanum , & Tertullianum , non ob hunc errorem , sed ob alios erro. res , e ectos ab Ecclesia filiise . Sexto Hescelaitae ponuntur , qui nugantur, Spiritum Sanctum esse uxorem Christi , foemineo habitu traditam. Dixerunt pariter , Spiritum Sanctum, & Christuma, habere altitudinem sex militariorum , &latitudinem viginti quatuor . COccius refert ex Epiphanio contra Helce saltas. Septimo habetur Origenes, qui t. 2. in Joann. dicit , Spiritum Sanctum elia factum per Christum ; tr. I r. in Ioan n. asse rit , Patrem tantum esse superiorem Filio,& Spiritu Sanctu , quanto hi superiores sunt creaturis. Alibi quoque scribit , Spiritum Sanctum esse creaturam , &inini
nilitum post Patrem, de Filiam, dignitas.
te, & honore tertium, & inseriorem; sci titudinem Filii esse majorem fortitudine Spiritus Santii. Sic referunt Epiphanius
epist. ad Joannem Hierosolymitanum ,
Hieronymus apologia ad Ruffinum, &epist. ad Avitum . Rumnus autem , Origenes defendens, in libro de depravatione librorum origenis, asserit, huiusmodi haereses oti genis non esse, sed ab Arianis fuisse oti genis operibus assivas. Attamen Hieronymus Rtissino respondet in apolog. Σ. adversus ipsum Rulfinum , quod si
suum effugium valeret, nee Marcion , nec Manichaeus , nee Arius , nec Eunomius,
accusari possent ; quia semper eorum discipuli nobis dicerent, qui equid a nobis es illis objectum , ab inimicis suisse attribuis tum , ae salso impositum. Certe Didymus
excusat errores Origenis , at non negat
Origenis fuisse , dicit autem illos bona fide Origenem set ipsisse;unde re vera quod scriptum est non negat, sed fatetur ; scribentis vero sensum vel ad bonum trahere
studet, s Iotest , vel si non potest , excu
Octavo Dionysius Alexandrinus ori tentani
erroris accusatur , quod scilicet Spiritum Sanctum a Deitatis consortio se unxisset,& creatae, & servili naturae adnumeras
set. At perperam putamus hoc sactum ;S. Baslius enim ait: Fertur , sed ea suspitio tantum fuit. Nam in epistola ad Paulum Samosatenum perspicue tradit , spiritum Sanctum eum Patre , er Chrso adorari ἔDeum , inquit , loquens de chνδο , cum Patre , o Spiritu sancto adoratvim . Et sicut ex hac adoratione probat divinitatem
Christi . ita ex eadem divinitatem Spiritus sancti probabit ; quemadmodum quo que ex impectabilitate probat i Nemo est, qui peetare non possit, nis uatis ci Gai, scua ct Pater Chrsi,s spiritas sanctus. Ulterius in respons ad io. qq. Pauli Samosateni aperte divinitatem Spititus Sancti astruit; nam in responsad q. Σ. Spiritum sanctum
vocat Deum i Paraeletas es Detis; in resp. ad 6. Deum pariter inseri esse ex ejus scientia a Profunda Dei tuaquam Deus scit Spiritus. Denique doeet, Ananiam , di Saphiram , mortuos suisse , quia mentiri
essent Spiritui Sancto , hoe est Deo; & s-
mi lem exitum famosa teno timebat, quia
blasphemus in spiritum Sanctum erat. Nono de Arici non una est Scriptorum sentent i a ; etenim Alphon 3 de Castox ponit illum inter negantes spiritus sancti divinitatem, verbis hisce Eandem hae is se sim prius docuerat Mitis, qui se ut dirti xit
132쪽
, xit Filium dissimilem patri,& esse creat M ram, ita etiam docuit de spiritu sancto. , Coccius quoque haec habeti is Ariani di- ,, cebant , spiritum sanctum non e ,, Deum, sed creaturam a Filio ; ideoque,a creatu Iam creaturae vocabant ; alii dice- ,, bant , Spiritum sanctum tantummodo ,; quoddam esse Dei donum, seu virtutem. ,, Et citat Athanasum disp. con. Arium ,
S lib. de communi essentia Patris , &Filii; Didymum de spiritu Sancto, &Augustinum haeres. 49. lueninus vero ex
adverso haec serabit , , Ex Atii principiis, , sequebatur quidem , spiritum Sanctum i,, non esse Deum ; sed cum Aritis id aperte ,, non protulisset , nee Alexandrina Syno- ,, dus, nec Nicaena I., in quibus solemniter ,, damnatus est , haeress hujusmodi memisi nerunt. , , Subdit postmodum, Atii disti. pulos palam docuisse , quod Arius aperte non docuerat; S inter ejus discipulos nominat Aetium , Eunomium , Eudoxium, Episcopum Antiochenum, plures ex Semi. Arianis , S aperitus omnium Mace indonium . Haec eadem scribit pariter Du-Hamel. is Arius quidem nullam de spiritu Sancto initio mentionem fecit. Hine,, Nicaena Synodus nihil fere de spiritu
, , sancto constituit, quod nulla de eo mota, , esset quaestior Ac licet Ariani Spiritum , , Sanctum non anteponerent Filio, nulli, , quippe hae tetico id in mentem venit, lais, , men Paties , quod majore contentionO,, Ariani vulgaverant de Filio dogma oppu- ,, gnare, contenti vix de Spiritu Sancto, , , certamen in erunt . sed cum Ariani in
,, duas essent divisi partes, quique Semi- , , Ariani dicti sunt, propius ad Catholico
M accederent, ac Filium similis esse cum Pa D tre substantiae laterentur, utrique spiriri tum Sanctum in rerum creatarum ordiis D nem cogere voluerunt . , , His ultimis nos
accedimus , asserentes , Arium implicito quidem Spiritus Sancti divinitatem negasisse, non autem explicite; quod deinde
Decimo ponitur Firmianus, qui in epist. ad Demettianum scribit, Spiritum Sanctum saepe Patrem , tape Filium , nominari; &cum perspicue in Trinitate credamus,
tertiam personam auferens, non substan tiam ejus vult esse , sed nomen . Verba
sunt Coccii; qui hune Firmianum ad ann. ponit a Io. , & testimonium inducit Hieronymi ad cap.4. epist. ad Galatas. Undecimo in aciem adducitur Macedonius,
qui docuit, spiritum sanctum solum esse creaturam,& nihil habere cum Filio com
mune , sed tantum esse ministrum, ae nismulum Patris, & Filii . Resert Coecius ex Basilio ep. 8., Epiphanio haeres. 7 ., Augustino haeres. 32. , Rufino lib. r. c. I f., foetomeno lib. 4. hi st. c. I. , Dama. sceno de haeres, Zonata in Valentiniano. De Macedonio scribit Du-Ηamelr Cum M autem Macedonius ab Arianis defecisset, , , Filium Patri per omnia similem esse pro- sessus, Spiritum Sanctum non solum a ,, consortio divinitatis excludebat, sed eum
,, creatum esse pertendebat. Iueninus pariter seribit. Idem dogma propugna- , , runt plures ex Semiorianis, seu ex iis ,ri qui tuebantur homousion , hoe est, Fi-
, , lium esse senuem Patri ; sed quod aperis,, tius inter eos id propugnarit Macedonius, is audiit apud veteres tanquam aut horri Pneumatomachorum sectae , seu eorum,
, , qui Spiritui Sancto divinitatem abnega ,, runt . M Alphunius a Castro deniquo scribit. Isto tum dux fuit Maeedonius,ri ideo ab eo nomen accepit , ut Macedo. niana Haeresis diceretur. Hi se sentien ,, tes vocati sunt pneumatomachi, id est ,, spiritus sancti impugnatores ;,, graeee , est idem quod spiritus latineis . ,, Quod si in sacris litetis reperiatur praepo- ,, fit O articulo , , s ut annotat Didymus itis,, Iib. de Spiritu sancto semper significae,, spiritum Sanctum ; graece, eth,, idem quod latine pugno. Inde dictio comissa pusila πιι otiae. Murae , id est, Spiritus Sana, cti oppugnator . se Et late consutat Berisnat dum de Lutrem bulgo, qui in suo Haereticorum catalogo Originem voeis deri vavit a pnei ma, idest spiritus, S locos,
idest mater; quia Spiritum Sanctum ex matre ipsa processisse dicebat, &de Filio
Dei. Macedonius, quum esset Arianus , favore Constantii imperatoris , ad Conis stantinopolitanam sedent evectus est; at deinde quum propter corporis Constaniatini translationem factam, in seio Constantio , ab hoc ejectus esset , haeress suae venenum inspiti tum sanctum evomere in is cepit; eo quidem successu , ut perfidiae suae sectatorem populum non exiguum
habuerit Constantinopoli, in Bythinia , Thraeia, & Hellesponto , & in aliis quoque nationibus ; ut ex Sorumeno lib. 4. his .e.16. refert Natalis Alexander in sec. q. c. 3, arta I . . I. Qui & ulterius afferit, Macedonii haeres m natam esse ann. 36 ., quod pariter asserit Coceius; primo vero damnatam ann. 362. in Syn Odo Alexandrina .
Duodecimo scribuntur Marcellus, ct Phu- p tinus,
133쪽
tinus , qui voluerunt , Spiritum Sanctum non esse propriam Personam , sed exten. sonem extensionis. Ita Basilius ep. 74. Epiphanius, de Theodoretus de illorum haeresi, apud Coccium .
Decimotertio sunt Aetius, te Eunomius. qui docuerunt, Spiritum Sanctum essentia alienum esse a Patris, de Filii substan. tia, esseque meram creaturam a Patre, de Filio ante alias creaturas fabricatam ; deitate, ac creandi potestate carere ; non solum minorem , sed etiam mittendarium esse . Sie Bamius lib. 2. coni .Eunomium . Didymus lib. I. de Spiritu Sancto ; Rum. nus in Symbolo, Epiphanius, Maumenus, Theodoretus, &c. Decimoquarto Eustathius habetur, de quo scribit Duma mei: is Alii nec Deum , nec creaturam , ausi sunt eum appellare . Ex,, quorum numero fuit Eustathius Sebasteri nus. δε Ab hoc Eustathio Eullat hiant pt cesserunt, qui innumeras alias haereses prolite hantur, ut videre quisquis poterit apud Natalem Alexandrum cit. loc. art. Io. Inter eius tamen haereses hanc , do qua loquimur, Alexander non numerat. Decim uinto numerantur a Coccio Petulianus, Croseonius, de alii Donatistae, qui dixerunt, ante salvatorix adventum Spiritum Sanctum non fuisse super terram . Testem vocat Augustinum lib. 2. contra lueras Petiliani. Decimosexto ann. 16o. ponitur ab eodem,
Coceio Leo vlehddus Hispaniae Rex , qui dicebati Manime cognom Gristum Alium Dei aqualem Patri; sed spiritum Deum ponitus esse non credo, eo quod in nullis codicibus legatur Deum eje. Narrat Coceius ex Gregorio Turonensi lib. o. histor. Prancoia
Dee imo septimo est Petrus Abai lardus , qui dicebat , Spiritum Sanctum nullam esto potentiam , non personam ex substantivi Patris , S Filii, sed animam esse mundi. Sic Bernardus ep. Iso. Otho Frisiensis de rebus testis Friderici I. lib. c. v. Decimo Octavo ponimus alios gregatim, qui ab eodem coccio adducuntur; de sunt rRaymundus Lullius, qui dixi tr Spiritum Sanctum esse conceptum ex Patre , & Filio ; Nicolaus Eymericus par. 2. Direct xii q.9.Ber nardus Lutetemburgus. Erasmus Rotero damus in praefatione ad libros S. Hilarii i Audemus Spiritum Sanctum a p. pe Ilare Deum verum ex Patre, Filioqui procedentum quod veteres aliquandiu non videntur ausi.Guilhelmus Farellus negat, Spiritum Sanctum natura esset Deum,& dicit esse motum in rebus creatum; P trus Carolus in summa Gallica. Ioannes Calvinus lib. I. instit. c. I I. s. 22. Spiritus Sanctus est essentialis Dei virius. Philippus Melanchthon in Locis communibus ,
eduis ann. 3 p., & 4s. In Spiritu Sancto est aliquid essentiae Dei Sc. In Spiritubancto est aliquid Dei. Bernardinua ochiis nos in Polonia praedicavit Spiritus Sancti hypostasim , de personam nullam esse; I
sias Simi erus in vita Bullingeri fiat. o. cas Stern rger irrisit Spiritum Sanctum . asserens nihil in Scripturis sacris veteris,&novi testamenti de illius divinitate haberi, seque potius velle redire in caenobium, quam credete in Spiritum Sanctum , quia nusquam in Scripturis Spiritus Santius appellatur Deus , aut Dominus; Prateolus
de hae te s. lib. IO. c. IO. Theodorus Bezaeis Consess. Gallic. punt. I. art. I. Nos credi
mus in Spiritum Sanctum, quae est potentia Pariis, de Filii . Decimo nono addimus alios,quos idem Coeceius reser t. Michael Servetus lib. i. dei
Trinit. f. 28. De Spiritu Sancto non fit mentio . nisi ubi est sermo de age udo . , quod eis notatu dignum , quasi Spiritus
Sanctus non rem aliquam separatam , se a Dei agitationem , de energiam quandam , seu inspirationem virtutis Dei, designet .
Et lib. 6. in fin. Die igitur, quod Spiritus est divina hominis agitatio in Spiritu ; de quia se movendo in Christo credentes sanctificat, ideo dicitur Spiritus in homine Sanctus. Matthias Cervasius , Anais baptista , haec de Spiritu Sancto dicit iPer unicum Spiritum , quem non peculia. rem personam, sed Dei virtutem esse conis stemur , ambo, Pater nimirum, de Filius, ut verus Deus operati sunt, de dominatia prineipio, dc in aeternum; Adducit uein testimonium Protocollum Franckemalense. Matthias Stein bach dixit , se esse spiritum Sanctum I Zuvingerus in thea. troe . de Haeret te. Petrus Goniezius, Polonus, inquit, de Spiritu Sancto nondumeta revelatum quod sit Deus ; Riphonissus Pisanus praelat. in acta Concilii Nic ni I. Vigesimo subjungimus caeteros , qui a praefato Coccio superadduntur . Georgius Blandiata in disputatione Athana act. 6. diei. scribi tr Quaellio est , utrum Ve hum , & Spiritus sint pei sonae Nos dicimus , non esse personis , aut individuvi, aut aliud sophisticum; sed esse altissimi Dei Patris virtutes , quibus & olim, &nunc quoque in novi mundi creatione uti
134쪽
. . Ioan aes Sammerus, Pirnensis , Le.ctor Sebolae Claudiopolitanae in Transylvania , in resutatione scripti Petri Caro. lii, Vittembergae editi, lib. 2. fol. III. in Confessione Spiritus Sancti, haec ait 1 o di tuas spirιtum Sanctum esse Dei Patris , ostilii Spiritum ; quem qttidera nos Deum d
cere dubitamus; invocare autem , atque ad rare , uobis religio es, cum id nusquam mavis
datum sit a Deo Patre . et fol. Icto. Spiritus Sanet ut adorandus est: ergo verus Deus est . Anyecedens falsu in est. Sanctus eni in Paulus dicit λ. Hodie s vocem e us audieritis o c. non diciti Venue adorate me ; sed VO
Prophetae, dictata illi a Spiritu Sancto.
Quomodo autem Carolius hinc colligat , Spiritum Sanctura ador i dum esse , Priantemur ingenue , nos nan assequi . Et
sol. 167. Spiritu Sanctum Deum et sea, ct seorsim a Patre distinctam haberra
ta στασιν, negamus cum universa Scriptu
ra. Esse ausum. illuui motum tantum in animis excitatum , non dicimus, scd sat mur esse occultam vim , & δε-ν--, Dei, quae nos in vitam aeternam regenerat. D
miliam dicunt , Spiritum Sanctum no esse Deum ; phantasma esse, quod Papi sae de Spiritus Sancti, vel essentia , vel deitate credunt . Stous in Elisabeth carys. Christianus Francus lib. con. Sanctam Trinitatem edito, haec blasphemav do scribiti Cum nondum eontenti duabus divinis personis , tertiam quoque adjicere vellint, qua spiritus Sanctus vocaretur; non
gutem agnorarent, nullum extare in totis His
bhis de divinitate Spiritus Sancti apertum testimoniam , imo unigenι tum Dei Filium natum alium Deum admittere , sed prorsus excludere , tertiam personam fi ηxerane I ritam Sanctum , ἰυ-h. ... quidem Patri, Filio, σ ab utroque moductum, quam tamen commentitiam , ficta que docti inam communis totius sacra Scriptura conse usus refel
Cardinalis Bella tminus de solis Transylvania mentionem facit, quorum Oblectiones refert, ac di luit; additque . in principio sic P. I. is Probandum est . Spiritum Saa- ,, Etum esse verum Deum id quod Adver- , , sarii tametsi negant, tamen non magno- , , Pere de eo laboranti ipsi enim contendunt, , pro exce lentia Patris sed si ea excellen ,, hia tolli debeat propter consessionem aliis is cujus personae aequalis Patri, parum re is turre credunt, utrum ea persona sit una, is vel duae. Itaque Ualentinus Gemilis se in . , , per fere dicebat , de Spiritu Sancto Morti, is eise quaestione in . Transylvani autem lib. Ia c. s. negant quidem, Spiritum Sanctum
M Ella adorandum , aut invocandum Deum, ,, tamen non accurate id probant, nec re- , , sellunt contraria . o Ac proinde totus est
doctissimus Cardinalis , ut Transylva uos impugnet quod quidem nos in seque di, Dissertatio ite facturos contra quo Ruun que Spiritus Sancti diuinitatem inficiosi ausi sunt, cum Dei auxilio speramus.
De Divinitate Spiritus Sancti, Scripturarum oraculis,
Conciliorum decretis, Sanctorum Patruw testimo
uitiusque testamenti. Isai. 6.8.& seqq. Et audi υi vo rem Domini dicensis r luem mittam a Et quis ibie nobis Et dixi, ere aegri mitte me. Eν dixit r Vade, dices p pulo huis r audite audientes , ct uolite intelis sigere ; σ videte visionem , nolite cogno-μere . Graculum hoc respiciens S. Paulus Actor. 28.2y.& 16. dixiι r inta bene Spi-νitas Ianctus locutus es per daium Hothe.
eam ad Patres no Dot, dicens r Vade ad ρ putam istum, er die ad eos r Aure audietis νω non intelliget in oe videntes υidebitis, re non perspicietis. Ubi observato dicitur diis gnum , quod i Ile idem Dominus exercituum , de quo loquitur Isaias, & quem omnes Deum esse latentur ; ille idem ab Apostolo dieitur Spiritus Sanctus ; ae proinde fateri pariter debemus, Spiritum Sanctum esse Deum. Ulterius; prophetae
Omnes, qui in vereri testamento sermo.
Des suos ad populum explicabant , hac
135쪽
communi , fit usitata formula utebanturinae dieit Dominus Deus . At S. Petrus d cet , Prophetas omnes loquutos sui ila a Spiritu Sancto inspiratos , seu Spiritum Sanctum loquutum fuisse per ora Dmnium Prophetarum; dis itur enim. II. pe.
r. I. 2I. non enim voluntate humana allata
in aliquando propiatia . sed SpiriIu Sancto inspirati, locuti sunt sancti Dei homines: φροgo ille Spiritus Sanctus, qui per ora Pwphetarum loquebatur , est Deus. Et conis firmatur hoc ipsum ex verbis Luςae I.68. Benedictas Dominus Deus Israel , quia visi lavit, er fecit redemptionem pubιs s ; σηκω. fis. Et erexit cornu salutis nobis, in
domo David pueri sui ν de n. To. Sicut locutus est per os Sanctorum, qui a secula sunt, o Prophetarum ejus t ergo semper Spiritus Sanctus , qui per os Sanctorum , di Prophetarum , loquitur , Deus est. Praeis
te ea ; Psal. io . I . tentaverunt Deum in
inaquoso i Hic idem Deus , quem Iudaei tentaverunt ex Davide, ab Apollo lo vocatur Spiritus Sanctus; scribit enim ad Hebr. 3. . Quapropter, simi dicit uritus
Sanctasti Hodie si voeem eius audieritis , n lite obdurare corda vestra, sicut in exacerbatione ,fecandum diem tentationis in deserato, ubi tentaυerunt me Patres vestri r ergo
vere Spiritus Sanctus est Deus.1i, probatur ex scripturis veteris testamen. ei. II. Regum χι a. David haec loqueba- ur i Sρι ritus Domini locutus est per me , σsermo e M per linguam meam . Dixit Deus Israel mihi, locutus est fortis Israel, Domiamator hominum , justus dominator in tι more
Dei. Id quibus verbis idem dicitus Spiritus Sanctus, de Deus. Insuper ἔ PD . IR7. Ibo ibo a Spiritu tuo Et quo a facie tκa fulam t Ubi Spiritus Sanctus dicitur ubique esse, sicuti ubique est Deus; dicitur in Coelis esse, si eut in Coelis est Deus;
si ascendero in Caelum, tu illie es. oec. III. probatur ex scripturis novi testamen. ti. S. Petrus Actorum s. haec Ananiae
dixit: Anania, cur tentavit Satanas cor tuum
mentiri te spiritui Sancto , fraudare depretio agri r Et n. . subdit e Non es mentitus hominibus, sed Deo . Ubi Spiritus Sanctus apertissime dicitur Deus. Ulterius; Hoe idem expresse habetur I. ad Coor in h. 3. 16. Nescitis . quia temptam Dei estis, o spiritu, Dei habitat in vobis Et c.
s. s. An nescit ιs, quoniam membra vestra templumJust spiritus sancta r Pariter Iris verbis hisce Deus nominatur Spiritus Sanctus. Insuper I. ad Cor. ra. . Dirusi nes vero gratiaram sunt, idem axtem Spui.
autem Dominus : Etiυisiones operationum sunt , idem vero Deus , qui operatur amma in omnibus. Et n. 3 i. Postquam sigilla imgratias omnes numerasset, subditr me autem omnia operatur unus , atque idem i piritus, dividens singulis,prout vult. Adhuc Matth. 28. 9. Euntes bapti ate omnes gem
es in nomine Patris , Filii . oe Spiritus Sancti, Si Spiritus Sanctus esset creatura, ct divinam naturam non haberet, qua ratione a Christo cum Patre , & seipso, qui divinam unam naturam habent , c putaretur Quomodo poneretur sub nomine in singulari , per quod unitas naturae , ut in Patre , & Filio , Ha etiam in , 5piritu Sancto , intelligitur Quonam
etiam pacto tribueretur et regeneratio,
sanctificatio, gratiae diffusio, si per Davi-dem psal, 8 3. 1. gratιam , oe gloriam dabir Dominus r V. probatur ex Conciliis. Synodus Alexa drina ann. 62, congregata, Praesident S. Athanasio, haec fuit prima , in qua Macedonii error damnatus apparuit. In Illyrico pariter , Valentiniano imperante , eoque Ctiam p curante, congregati sunt Episcopi quam plures, qui Nicaenam Synodum confirmarunt, ct Spiritus Samcti divinitatem stabilierunt. Constat ex Epistola Synodica ad Asianos, quam Ilia lyri et Episcopi scripserunt, & quam Imperator subjecit epistolae a se scriptae. Haec Synodus habita est ann. 367. teste
Theodoreto . Ex Sozomeno lib. o. hist. c. 22. refert Du-Hamel, quod Orta in oriente controversia , an Spiritus Saoctus esset
consubstantialis Patri, & Filio; ad Romanum Pontificem quaestionem dirimendam miserum. Rotunus vero Pontifex cum Episcopis Occidentalibus ad Orientales scripsit , ut Trinitatem colerent ejusdem substantiae , e)usdemque gloriae . Sub die Du-Hameli is Quo persecto , tanquam Ie,, semel a Romana Ecclςsa dijudicata , sin is gulos acquievisse ; atque hunc in modii mn controversiam terminatam esse . is Post in modum babitum est Concilium Roma num sub Dam so Papa adversus Auxentium , & in eo definitum est, Spiritum Sanctum esse unius naturae cum Patre. Resera Theodoretus lib. 2. hist. c. 22., qui
recitat quoque Epistolam Damsi ad Episcopos lilyrici; de pariter lib. s.c. I. aliam epistolam ejusdem Pontificis synodicania,
affert ad Paulinum Antiochenum. In hoc Concilio se definitum Iegituri P nam diavraitatem , ct polen ιιam credimus , ct cο- a scia
136쪽
De Divinitate Spiritus Sancti, &c. ii I
gnoscimas, Palνis, s Fibi, o visitas Sanisai, eam sit anus X eas in tribas peUonis. secundum Batomum habitum est ann. 372. An n. postmodum igi. habemus Conci. tium generale Constantinopolatanum I.
ea centum quinquaginta Episcopis sub
Theodosio magno congregatum a Dama. so, Romano Pontifice. In hoc haeresis Ma
cedonii proscripta est. Maximus Cynicus fuit depositus , & spiritus Sanctus Dominus, S vivificans suit dictus, ae simul adorandus cum Patre, & Filio, ut in Sym-holo legitur. In epistola synodica ad Da masium plura scribunt Patres de Spiritus Sancti divinitate. Ephes num Concilium
generale I. postmodum eandem docuit veritatem ἔ pariter S Concilium generale Chalcedonense . Quibus deinde successerunt Concilia generalia Lateranense sub Innocentio IlI. . & rcfertur in c. firmitet de summa Trinitate , & s de catholicata; Florentinum, Tradentinum Sc. Innumera vero sunt particularia Concilia, quae de eodem fidei dogmate tractant, praeci pue Toletana. V. probatur ex Patribus Graecis. Ignatius
Martit in epist. ad Philadelphiosi unus
es ingenitus Deus , σ Patra ; unus unigeni tus Filius Deas Verbum, o homo ; tinus p eae latus spiνitas veritatis . Iustinus mari irio lib. eui titulus Expostis fidei Oe. At hunc libium eruditi Critiei Iustino abjudicant ἔν verum si Iustini non est, certe est antiqui, & catholici Scriptorisi si in munis di disti ina . er in bapsismi doctrina, ct imsuper in creationis ratione, potesatisque vim raete , conIunctim nobis unum Patris , o Histii , s Spiritas sancti numn , o nomcntraditum est , quanam νatio, s oratio inficiando asserere poterit, Rham , o spiritum Sanctum divina natura , er issentia non eger Irenaeus lib. 4. e. 37. Et quoniam Verbum , ide' Alias , sempeν erat eum Patre per
sapientia , qua in spiritus, eras apud Deiam
ante omnem eonflaturionem per a alomonem ιι D si sapientia fundavit terram , para.
vii autem eatum pradensia . Clemens Alexandrinus lib. 3. Paedagogi c. I 2. Laudemas unam Patrem , ct Filium una cum S -νita 1ancto,qai unus est omnia, in vo omnia, pes quem omnia r Onam , per quem est, quod semper est ἔ cuius membra omnes, ea tis sunt gloria o secatu . q. i in vindeqaaque sonus . Eusebiua Alexandrinus se r. in Ascens D min. Sed mittam, vitia Christus , spirituaria Sanctum eo ubi antialem Patνi , ely mihι rGregorius Neocae satiensis or. in Epiphania: In eritis te nomine baptἰ ,ho dieebat Ioannes ad Christum J In nomine Spiritus sancti l At iue tecum in semper, tit pote ι ibi consubstantialis. Eadem ilii servistis. eadem
mens , eadem vis , idem honον , eadem , qua tibi , adorario ab omnibus exhiberae . Athaianasius in epist. ad Serapionem de spiritu Sancto i Auemadmodam Hlius, eo Dod M.
priam geνmen G, ex Atias μMantia, non est creatard, sed Patri homousios, hoe est ejusdem
essentia ; se baud quaquam Spiritas sanctas possit esse creatara quin potius impius est ,
qui hae dicat , eo quod habet proprietarem cum Filio , quod ex illo datur omnitas; demisque quod qua habet, Filii sunt . Hae susciebant ad persuadendum vel cuivis e tentioso, ne posthae dicat,esse euasuram spiritum Dei, qui es in Deo , quique profunda scrutatur Dei, qai ex Parie darer per Atiam ; ne ex his euatar s Altam dicere creaturam , qui
est Verbum, qui est Sapientia , qui figura, quispi ndor Patris . Baslius lib. . coni. Eunominium t Proprium Dei est peceata dimitteret Si ergo nallias, nisi solius Dei est , peceat dimittere ; dimittit autem spiritus sanctuspis Apinulas, Deas est ergo spiritus sanctus, s estisdem operationis eum Patre , ct Filio. Narianzenus Or. 4., est ep. I. ad Cledonium 1 unam, eandemque Hatris, ct His hi, ct spiritus sancti iuvinitatem agnoscendam esse, Deum quoque videtieet Spiritiam profitendo. Epiphanius haeres. 6 I. Navi
alaenus a Patre, o Filio, spiritus Sanctus)sed ex eadem egentia , ex eadem deitate , ex
Patre , o Filio, cum Patre , er Fitio femper in sabstantia , spirιtus Sanctas , spiritas divinas , Spiritus saria , Spiritus chrim , Spiritus Patris a Nam Spiritus patris qui loqui ιur in vobis ; σ vjritas meus consissieta medio vel νώm i Tertias nominctitur aqualis deitate, non aueratus praeseν Patrem,
o Filium , vineulum Trinitatis, signacti omeonfisonis . Chrysostomus de conlabstantiali Trinitate , dua etim omata recte didiceris, crede , qaod Patri Filiis consubstantialis fit. σ quod eo abstant aalis sit, Spiritus
Sanctus . Nam si ex Putra praeerit , ct a Filio stimit, non alterias substantia est spiritus. spiritui Dei, spiritias christi, spiritum Draitaιιs , spiritas consolator, non habιns ab
οπο ιum , Spiritus Deus. VI. probatur ex Paltibus Latinis. Cyprianu in lib. de cardinalibus ope libus Christi , si ipsius genuinus est scelus, cap. de ablutio. ne pedum i Ipse summus sacerdos sui es D.
137쪽
minitas ita in suis institutis aqua est auctoritas, o potestas; nee minus ratam es , quod Spiritu sancto dictante Apostoli tνudide νιηι , quam quod ipse tradidit,s in sui commemora
tionem fieri praecepit. Hilarius lib. a.de Trinit. EI enim , spiritus sanctus) quandoqtiidem donatur , accipitur , obtinetur r Et qui eo Hyoni Patris, o Filii connexus est, non
potes a confessione Patris , ct Rhi separari. Ambrosius lib. 3. de Spiritu Sanito c. II.
e solum hoe loco emidenteν sancti Spirittit Θι. - . , hoe G diviniιatem t flatur scrip uisVa ; sed etiam ipse Dominas dixit in ungelio , Quoniam Deus spiritus est r cytiem Ioiam ita expresse Ariani testifeamini essὸ de
Spiritia Suncto , at eum de vestris codicibas auferatis , atque utinam de vestris , ct non etiam de Ecclesiae eoditibus tolleretis . Flieto.
nymus ad cap.63. Isaiae 3 Ejusdem Spiritus
Sanctus cum Patre, Filioque natura in . Augustinus lib. 2. coni. Maximinum c. I l. Non vis spiritum dicere Deum , etijus tamen diis vinitatem peν laudem eoactas es confiteri, Deeum sit anus , ubique sit prasns . o nemini satis eando dest, ubi mqtie quisque rariasianus esse , o Deam ora νe MIMerit, smul se omnibus exhibendo , sive in Oriente, sim in Oecidente baptitentuν in chilo i Noe σκos dicimus , talem , ae tantiam asst a nobis, ut Deum negemus . Chrysologus ser. 37. Postquam suscepta carnis confusus es saera Mintum , oportet te Deitatem Spirat a tonsereri ; ut Trinitatis unitas aqua , Patris , FAlii , ct Spiritus Sancti, per omnia , O in
emnibvis tirtatis integram fidei in nostra confusone eustodiat, s teneat Deritatem. s. Leci magnus ser. a. de Pentecoste c. a. cim igi-aών od inretidendam dignitatem spiritas Sancti aciem mentis intendimus, nihil diversam
ab exetilentia Patras o Filii eogitemus; quia in nullo ab unicate Da discrepat divinitatis essentio . Se ιιernum est Patri eo empiteristit sibi Rhi sui esse genitorem et Sempiternum est Filio intemporaliter a Patre esse genitiam et Sempiternum quoque est Spiritat Sancto Spi . iram esse Patris , ct Filiι. Di nunquam Pa-ιεν siae Filio , nunquam Fιhus sne Patre , , nunquam Pater , o Fιlius fueνιηι sine spiriata Sancto , o omnisas existentia gradibus exelusis , nulla ibi persona si ante νιον, ntilla posthrior . Fulgentius de fide orthodoxa c. 8. Inde es , quod es iam vi νιιum Sanctam
ενeatorem vera fides asserit, non crediarum.
Et in responsione coni. Arianos ad finem rSanctMm quoque virι tum non abad fate maresse , quam Deum , nee a Filio , nee a Patre, diversura ; nec in Fitio, nee in Patre consa. sum . S.Gregorius magnus hom s. In Ere chielem atita spiritus Sanctus Deus antes lis Petri, o Filio est coaeternus , qu
rendam nobis est , etiν discurrere dicatων es e.
VII. Probatur Rationibus I. In divinis quod procedit ab alio Deus est; spiritus San estis procedit ab alio, hoe est a Deo r er o Deus est. Major est indubitata apud
atres , qui hoc principio utebantur , ut Verbi divinitatem contra Arianos probarent. Unde Ambrosus lib. I de Spir. Sanct. c. 4. rationem hanc reddit;quia procedere
ab alio est est tecipe te ipsum esse princiis pii , a quo est processio e Minor est in ne tabilis ex verbis Christi apud Ioann. I s. 26.
Cum autem Gentrit Paraclitus, quem mittam vobis a Patre , spirι tum veritatis , qui a
Patre procedit, ille testimonium perlab hia da me. II. In baptismo non invocatur nomen, nisi Dei; sed invocatur nomen Spiritus Sancti i ergo spiritus Sanctus est Deus . Major est certa ; quia baptismus est sacramentum ridet , in quo fidei a
Mor est invocandus r ergo invocandus est Deus, Unde Athanasius in lib.ad Serapi nem 1 Nam qui de Trinitate aliquid eximie , o in solo patris nomine baptietatur , utit in solo .omine Filii , aut sine Spirita , in Patre de Filio, nihil accipit'; sed Dunis, ae sno in tiatione manet , tam ipse , quam qui triba raviditur . III scrutator cordium,& renum non potest esse, nisi Deus; spiritus Sanctus
scrutatur internas hominum cogitationes: ergo est Deus. Maior est psal. 7. io. sermeans corda o renes Deus. Minor est in I. ad Corinth. a. I . Nobis autem re isti Dii Detit pὸν spiritum suum;spiritus enim omnia μνω- tota ν , etiam profunda Dei. abis enim ho
minum scit , qMesant bom nis , nis spiritus hominis , qai in ipso G Ita ct qua Dei
sunt , nemo cognovit, ηὐ Spirittis Dei. IV.Collator gratiae sanctificantia homine nequit esse, nisi Deus; at spiritus Sanctus
hanc gratiam confert r ergo est Deus. Maisjor est S. Basilii lib. s. adv. Eunonium di iacentisi Creatura non potes faniscare credistaram . Minor pariter constat ex multis
Scripturae locis , in quibus Spiritus Sanctus vocatur spiritus sanct ficationis ; ad
Rom. 8. spiritus adoptionis; ad Hebr. I rispiritus gratia . Act. Is . In nationet gratia
Spi=itas Sanctι usus es se. I ad Rom. s.cia ita, Dei densa es in eo νdibus noctjis per spiritam Sanctam , qui datas est nobis ;ad Galat. s. Sc. V. Nemo remittit peccavita, nisi Deus; Spiritus Sanctus remittit
peceaiat ergo est Deus. Minor ex eo conis
stat,quod Spiritus sanctus es principium,
138쪽
De Divinitate Spiritus Sancti, &c. I I9
unde provenit potestas dimittendi mee ta , quae est in Ecclesia . Dicitur enim
Ioan. 2o. Accipite spirι tum Sanctum ἱ quo invum remiseritis peccata, remittuntur eis σαVI. Qui habitat in anima intelligente tanquam in templo , Deus est a Spiritus Sanctus habitat in anima rationali tamquam in templo ergo Deus est . Major constat ex pluribus; tum quia soli Deo templum debetur ; tum quia pervadere totum creaturae e fle proprium est Dei &c. Minor fit patens ex ilis Apostoli I. ad Cor. 3. Nescitis, quia templam Dei estis, σSpiritus Dei habitat in vobis . VII. Nemo aliquid usquemodo ereavit , nisi solus Deus; at Spiritus Sanctus dieitur in Scri in
turis creasser ergo est Deus. Minor probatur ex illo Iob. 33. Spiritus Dei fecit me rEx illo Psal. io 3. Emme spiritum tuum, σcreabuntur. VIII. Solus Deus sutura praedicit; Spiritus sanctus sutura praedicit rergo est Deus. Major patet ex iIlo Isai. I. a I. Annuntiate qua ventura sunt in furarum, o scientur, quia Dii estis vos. Minor pariter ex illo II. Pet. I. Spiritu Sancto inspirati, locuti sunt sancti Dei homines.
Opponunt I. Pater, Filius , & Spiritus Sanctus, in Scripturis diverso modo exprimunis tur t ergo sunt diversae naturae. Probatur antecedens. I. ad Cor. 8. dicitur i Nobis stamen unur Deus Pater , ex quo omnia , oenos ia illum ; π unus Dominus Iesus me stus, per quem omnia, ct nos per ipsum I ertinus Spiνitus Sanctus, in quo omnia , sed ex , per, & in , di ver sos important modost e go Pater. FiIius, ct Spiritus Sanctus , in
Scripturis diverso modo exprimuntur.
II. Scripturae nunquam nominant Deum Spiritum Mi. tum; nunquam eum ad Nndum proponunt:ctgo Spiritus Sanctus
non est Deus. III. Quae Scripturae Spiritui
Sancto tribuunt, convenire non possunt Deor ergo ex mente Scripturarum spiritus Sanetus non es Deus . Probatur a
recedens. Scripturae tribuunt Spiritui Sancto gemere , interpellare , pollulare pro nobis; sed haec convenire non pomini Deor ergo &e. Probatur minor. Gem
re dicit desectum, de eorpori, non Spiritui convenit; interpellare, & postularet, inferioritatem die unt1 ergo &e. IV. Spuritus Sanctus dicitur missus; sed qui mittitur inferior est eo, a quo mittitur r ergo Spiritus Sanctus est in serior caeteris Per sonis: eigo non est Deus. U. Spiritus Sanctus vel producitur per naturam, vel pera Item; non per naturam, quia aliter esset
Vctbum; s per artemtereo est attificium, vel opificium; & eonsequenter non ejus
dem naturae cum producente . UI. Spiri tus Sanctus non est ingenitus, nec est ne nitust ergo non est naturae divinae eon sors. Antecedens patet; quia ingenitu
est solus Pater , genitus est solus Filius: ergo &e. VII. Spiritus Saetus non loquitur a semetipso: ergo non est Deus. Coninsequentia sequitur ; quia qui a semel ipso
non loquitur, & tantum ea proseri, quae audit, Legatus est potius ini, quam Deus.
VIII. Dionysius Alexandrinus ex Basilio ep. 42. apud Petavium lib. I. de Trinit. c. I . haec de Spiritu Sancto scribit rmne ab adoranda deitatis consortio fur Iasse , ct creatae , ae servili natura annum
rasse feνtur; verba sunt Basilii de Dion so. IX. Basilius ipse non semper credidit, Spiritum Sanctum esse Deum ; quia
non in omnibus suis libris ipsum De ur a appellavit. X. Gregorius Nazianaenus Or. 2O. commendat hane Bisilii omissio item ergo vere articulus de divinitate Spiritus
Sancti, saltem pro eo tempore , quo Pa tres isti vivebant, ad fidem non pertinebati ergo deficit traditio. Respondemus ad I., quod quan vis aliquando tres divinae personae dissimili modo
exprimantur ἰ aliquando tamen eadem expressio, quae uni tribuitur, tribus etiam datur. Ita ad Rom. I i. dicitur r aeuomiam ex ipso, ct per ipsum , is ιn i Uo; quibus verbis totae illae tres explessiones, vel uni personae dantur, vel uni naturae, quae ea dem est in tribus personis r Unde expresisones illae dissimiles nihil ad intentum Adversariorum faciunt.
Ad Il. dicitur, quod quan vis in aliquibus
Scripturae locis Spiritus Sanctus explicite non dicatur Deus, dicitur tamen implicite . Quum enim scripturae testentur , spiritum Sanctum a Patre procedere, effeprimarium nostrae fidei oriectum , habere
eandem efficientiam cum reliquis pers nis, in creaturis intest entibus, tanquam in templo. habitare dic., haec Omnia quae non conveniunt, nisi Deo, Spiritum Sanctum ostendunt esse Deum . Caeterum
suificit, ut in aliquibus Scripturae locis
etiam explicite spiritus Sanctus vocetur Deus; ut in probationibus diximus . Ad III. Illa omnia improprie , non proprie Spiritui Sancto tribuuntur . Dicitur enim, quod gemat , interpellet, postulet; no
quod ipse haee faciat . sed quod haec facere facit a nobis; nos enim iacit gementes, interpellantes . Unde Augustinus ep. os. Dictum est interpellat pro sanctis, quia
139쪽
Tentat vos Dominus Deus nosteν , ut sciat , s diιigatis eum, hoe es, ut scire vos faciat . Ad IV. occurrit Augustinus lib. 2. de Trin. c. s. dicendo , quod missio ser modum imperii senificat excellentiam mitientis, non vero quaelibet alia missio . Filius , &Spiritus Sanctus , non mittuntur secun dum imperium, sed solum mitti dicuntur, quia Filius procedit a Patre, Spiritus sandus procedit a Patre, & Filio; uterque autem visibili forma inter homnes apparuerunt;unus quidem in carne humanata,
alius in columbae spe ei e &e. Ad V. dicitur, quod modus agendi per naturam est per intellectum , S per voluntatem, Filius procedit per intellectumis; spiritus sanetus per voluntatem ; S sic non procedit per artem . Ad VI. Quan vis Spiritus Sanctus nec sit in . genitus, nec genitus, tamen est proce. dens. Non enim genitus , & ingenitus, adeo opponuntur , ut inter ipsa non sit medium, per quod alia via procedat a Pa. ere , & Filio ; adeoque si procedens per voluntatem, quando genitus procedit per intellectum .Rd VII. Spiritus sanctus quum accipiat Patre , ct Filio simul cum essentia alia attributa, haec aliquo modo dicitur ab alio habere ; adeoque cum ipsis habet etiam sapientiam, ita ut quaecunque i quitur aliquo pariter modo dicatur non a semetipso, sed ab alio loqui. Caeterum mullo modo loquitur ut Legatus alterius , sed a se ipso prout loquitur ut oeus. Audiatur Augustinus tract. s s. in Joann. n euo loquetur a semetipso , sed quacunque audiet , loquetiar Ab illo audiet , a quo praeerit. Atidire illi est scire ; scire vero esse. abis ergo non es a semetipso , sed .ὴ itiis , a quo procedit, a quo illi est essent tiro , ab ilio mentia , ab illo agitur audientia- , , iis nihil ess aliud, quam Rentia .
Ad Vul. Basilius non loquitur nisi de audi
tu . Non enim ipse legerat, quae refert, in Dionysio Alexandrino ; sed tantum, ait , quod ferebatur , ea Dionysi uir scripsisse. Seret ili naturae annumerasse se tur . Falsus autem fuit rumor; quod ex aliis Dionysiis uel bis ostenditur . Nimi-ium in responsione ad propositiones Pauli Samosa leni r Non impane feret is, qui ad versei lenignum Spirittim sanctam blaspho retis es; spiritus autem es Detis. Et in epist. ad eundein Paulum Samosatenum a Asenim esses Christus Detis V νbtim, non potuisset non esse peceati obnoxius . Nallus enim non obnoxias est peceato , nisi tinus Christas , tis I pater Christι , ct spiritus sanctus . Ad IX. Basilius semper credidit Spiritus Saniacti divinitatem , quan vis de eadem Imnis semper expresse , quae ejus suit prudens
aeconomia , loquutus fuerit. Ut cnim teis statur Naaianaenus or. 2o. Alι nudam, σopertam vocem de Spiritti Suncto, qAod Deus esset, arripere sudibant, s quod quidem ta- mers verum erat, impitim tamen ritis, atque improbo impietatis antialia tιdebasur 3 ut eam quid m cum theologica lingua civitate pellerant, ipsi autem Eeesesiam occupareηt . Attamen quando gasilius tacebat , Spiriis tum Sanctum esse Deum, nec dicebat, non
esse Deum ; immortalia de Spiritu Sancto
scribebat, quae non poterant , nisi vero Deo, convenire. Ad X. Nazianzenus non eommendat Basilii Omissionem . sed e us aeconomiam . Caeaterum Basilius ipse Nagianaeno scribebat, ut ipse non taceret, quae ab eo non dice bantur; quum ipse non haberet tacendi necessitatem, quae in eo erat. Denique s Basilius non semper aeconomia illa usus fuit, quia eam necessariam in quolibet casu non agnovit . Ait enim ep. IAI. Constendum es, Deum esse Patrem, Deum Fιlium, Betim Spiritum Sanctum ; quemadmodum
divina scriptura, o qui sab timiora contemptiti sunt , docuerunt.
140쪽
De sppropriatione tu divinis, de divinarum Personaruw AEqualitate , ct Consubstantialita-
rundem in particulari; Patris nimirum, Filii, & Spiritus Sancti. De his ultimis agemus in Di L set talionibus , in quibus de qualibet ex Personis fiet sermo; de primis vero hac
in Dissertatione pertractamus. proprieta. tes igitur divinarum Personarum in communi haec numerantur; nempe Appropriatio , AEqualitas , Consubstantialitas , Circum insessio , Notiones , Missio . Hoeordine de singulis agendum est .
Appropriatio est loquutio , qua attributi aliqua, vel quaedam operationes, quae vere sunt omnibus Personis communes , ex Patrum nihilominus , S Theologorum usu , potius uni Personae , quam alteri, tribuuntur. Et quidem loquutiones istae adhuc in divinis scripturis Kndamentum habent; unde patres, S Theologi se moverunt ad eas in loquendi, vel scribendi usum introducendas . In Seripturis enim saepe videmus, Patri tribui omnipotentiam , Filio sapientiam , bonitatem Spiritui sancto . Et hoc vel propter eminentiam divinarum personarum , vel propter mentis nostrae imperfectionem . Eminen tiam quidem divinarum personarum s cit , ut aequivaleat quaeque ipsarum persectionibus in aliis distinctis, quan vis stipsa una, ct indistincta. Impet sectio quoque mentis nostrae I quia non potest personales Dei proptietates nisi dissiculter
cognoscere , quum nullam habeant cum a proprietatibus personalibus creaturarum convenientiam ἔ unde recurrit ad cognoscendum eas per proprietates essentiales , quae nobis sunt notiores. Ut hoc autem recte fiat, debent congruentiae quaedam observari. Congruentiae ejusmodi dicuntur quadrupli. ces ; nimi tum Esse , Unitatis, Virtutis, &Habitudinis. Propter congruentiam, quae
respicia Esse, sit, ut specialiter appro- PARIL
prientur personis, quae habent aliquam smilitudinem eum esse personarum. Unis de s. Hilarius lib. 2. de Triniti appropitat aeternitatem Patri, pulcritudinem Filio, fruitionem spiritui Sancto. Amectitas es
in Patre, species in imagine, usus in mtinere.
Haec enim analogiam habent cum esse patris, Filii, & Spiritus sancti; quatenus pater, quia est sine principio, sabet aeternitatatem, & dicitur pater aeternus ; Filius, quia est imago Patris, & imago persccta. adeoque pulcra , dicitur species; Spiritus
Sanctus, quia est amor,& amor ad stultionem, sive ad usum pertinet, vocatur usus. Propter congruentiam, quae respicit Unitatem, patri tribuitur unitas, Filio aequalitas , Spiritui Sancto concoidia . Unde sAugustinus lih. 6. de Trin. c. Io. In Patre est anitas, in Filio aqualitas , in Spiritu
Sancto aqualitatis, um talisque concordia. .
Unitas tribuitur Patri, quia unitas noria praesupponit aliam unitatem , se Pater non praesupponit aliam per nam. Iessu a litas Filio, quia aequalitas supponit aliud ..di Filius supponit Patrem, eua est aequalis. Concordia est duorum nexus, & ideo triis
buitur spiritui Sancto , qui est quas vinisculum Patris, & Filii, & utriusque amor . Propter congruentiam . quae respicit vi tutem , potentia tribuitur patri ; potentia
enim habet rationem principii , & haeeratio est intrinseca Patri; sapientia Filio quia quum sit Verbum, spectat ad intelleiactum, cui est sapere, & scire; bonitas spiritui Sancto ; bonitas enim est amotis Objectum , & per amorem spiritus sanctus
producitur. Propter congruentiam habitudinis, nomina, quae habent habitudinem ad caussam, modo tribuuntur patri, modo
Filio , modo Spiritui Sancto . Et quidem
voces,quae disgnant eaussam materialem.
veluti Ex , & est sermo de operationibus ad intra, significant Patrem. Et sic loquebantur Patres contra Arium , quando dicebam i pater Filium genuiι ex se , ex sua substantia i Et sensus erat, quod pater non genuerit Filium ex nihilo, ut dicebant