장음표시 사용
311쪽
seunt bonum; est voluntas, qua seruntur in bonum t ergo est amor, complacentiae
quidem , si sit praesens, & desidet ii, si
si absens. II. Bonum, quo perfectius e gnoscitur ab intellectu, eo intensus amatur a voluntate ; sed in Angelis est perfectior cognitio , quam in homini ar ergo est intensior amor, quam in hominiis
bus . III. Angeli boni vident Deum intuitio ; sed videre Deum intuit ivra importat beatitudinem Armalem in vidente ; & beatitudo formalis salien adaequale dicit etiam stultionem in voluntate 3 ergo Angeli boni ex quo Deum
intuitive vident, Deo etiam perfruunturrergo in Deum amore fruitivo feruntur. IV. Poena est cognoscere ob estum amam
bile , & illud non amare ; sed Anget i h ni non merentur hanc pcenam: ergo si O jectum amabile cognoicunt, illud etiam
Dieimus II. Amorem Angelorum non esse naturaliter immutabilem. I. Proba tur ex Patribus. Augustinus lib. 22. de civit. Dei c. I. Casum Angelorum volun tarium iustissima paena sempiterna infelicitatis obstrinxitu atqua tu e summo premanen. tibus eateris, ut de sua me sine permansiona certi essent,tanquam pramium ipsius perman
senis dedit. Fuigem ius de fide ad Petrum c. 1 3. Duc ipsum quod ab illa statu beatitudianis , in qua sunt, mutari deterius ualliaenus possunι, non est eis vaturatum insitum ; sed postquam creati sunt , gratia divina largita iste collatum . Isdorus lib. a. de summo bono c. . Gratia dicimus, non natura , esse immut biles Angelos a Nams satura immutabiles essent, Diabolus non utique cecidiseset . Eucherius lib. I. in Genes. Aut quidem dam Iani malabiles natura, facιt tamentos immutabiles arque ιvc ruptos gratia sempiterna .
II. Probatur Rationibus. I. Aureli mali
antequam caderent, amabant Deum , postquam ceciderunt, amplius non ama verunt ergo ea amantibus Deum tacti sunt non amantest ergo mutatus scit ipsorum amor. I l. Daemones antequam suspicionem haberent de Christo, an esset mlius Dei, volebant ejus mortem;postquam vero dubitare coeperunt de illo,ςjus moristem.potius impediebant i ergo mulata fuit eorum vuluntas. III. Si amor Dei in Angelis bonis esset naturaliter immutabiis iis , adscribi deberet ipsorum naturae , di non grati aer sed gratiae adscribendus est, di non natutae Angelorum I ergo non est naturaliter immutabilia. Ma or est cerista , quia ipsorum natura semper est ea.dem , adeoque semper idem debuisset esse amor. Minor est doctrina Patrum, quam
Dicimus III. Amorem Angelorum haberes pro objecto Deum , seipsos, dc creaturas, quae mente sunt praeditae; at non leodem amore haec Objeeta prosequi. Quatuor habet partes Conclusio. I. Pars probatur . I. Deus, quia est summu in bonum, est primum amabile; & voluntas Angelorum, quia non habet impediamenta sensuum, & habet intellectum, majori lumine praeditum , quam si interulectus hominum , majori pondere. sertur in summum bonum, de primum amabile,
quam hominum voluntas i ergo amovAngelorum habet pro Ob ecto Deum- .
II. Amare obiectum aliquod est velle ei bonum ; sed Angeli, quia voluntate sunt
praediti, volunt Deo bonum: ergo Deum amant. Probatur minor . Volunt Deo summum honorem, S summam gloriam ergo volunt Deo honum. II. Pars probatur. I. Angeli volunt bonumsbi i ergo se ipsos amant . Probatur amocedens. Volunt sbi pacem , quam nonisataquuntur, nisi per finis ultimi assequutionem , volunt insuper conservationem sui, ut Deum in aeternum laudent, di honorent ; volunt beatificam visonem , per quam Deo indeficienter consequunt ergo volunt bonum sibi. II. Ex quo amant Deum , amant pariter Angeli seipsos, ut opera Dei, ut instrumenta Deum laudantia , ut ministros exequutures Ordinatio num Dei a ergo vere ipsorum amor pro
III. Pars probatur. I. Omnes creaturae, quae mente sunt praeditae , ordinantur ad Deum , & capaces sunt posessionis Dei, ut finis ultimi, propter quem creatae sunt rergo ab Angelis amantur. Probatur conis sequentia . Amant Angeli haec in seipsis, ut probatum esti ergo amant pariter in aliis erraturis mente praeditis. II. Si per ordinem ad Deum Angeli amant seipsos, ut opera Dei, instrumenta Dei, ministros Dei ἱ amant etiam , proportione data , creaturas mente Praeditat, quaesunt quo que opera Dei, instrumenta Dei &c. IV. Pars probatur. I. Angeli recte , & or. dinate amanti ergo magis, di minus diligunt , quae magis, di minus diligenda sunt; sed maeis diligendus est Deus,quam quaelibet creatura mente praedita t ergo magis diligunt Deum Angeli,quam quam libet creaturam, quae mente sit praedita.
312쪽
De Voluntate Angelorum, &c. 28s
II. Anteit Deu diligunt propter se ipsum,
creaturat vero in ordine ad Deum i sed
diversiis est amor . quo aliquod objectum propter se ipsum diligitur, & amor, qu
diligitur objectum in Ordine ad alium. pergo non eodem amore Angeli objecta sua prosequuntur . III. Amor, quo Angelus diligit Deum, ut auctorem natum, super omnia , non est amor naturalis; nais turalis vero est amor,quo diligit se ipsum, vel alias creaturas mente praeditas i ergranon est idem amor. Probatur antecedens. Amor Dei super omnia , etiam ut aucto ris naturae, ex Augustino, est amor castus; sed ex eodem Augustino amor castus est charitas i ergo dic. Arguunt I. Tunc esset mutabilis amor An gelorum , quando in ipsis remaneret postae lectionem factam indifferentia judicii , circa oblectum electum ἰ sed non remam et indifferentia judicii i ergo est immutabilis amor ipsorum . Probatur minor. Quia perfectus est intellectus Angelorum, ideo unico instanti videt rationes Omnes, quae ipsum movent vel ad amandum, vel ad non amandum; sed hoc dicit non rein manere post electionem indifferentiam judicii, ergo &c. II. S.Τhumas I .P. q. 4ar. 2. manifeste nostrae Conclusioni Opponitur; docet enim i Dissor apprehensio in reti ab apprehensione hominis in hoc , quod Angelus apprehendit immobiliteν peν inteli sum , sicuι σ nos immotiliter apprehendi. mus Πιmin principia, quorum est intellectus:
Homo Dera per rationem apprehendιι mobiis ιιι er , discurrendo de uno ad aliud , babens viam procedendi ad utrumque oppositorum . Tnda σ Iunias hominis adhares alicui mobiliter , quasi potens etiam ab eo disiectis re, σ eontra νιο adbareret Holuntas autem
Anpeli adbaret fixe , O immobiliter ; erideo si consideretur ante adbasionem . potest tibere adbarere est huic, o opposito , in his
scilicet , qua non naturaliter vult . III. S. Damascenus lib. 2. c. I. duce 2 Mamme capax pαnitentia , quoniam corporis es expers . Nam homo propter corporis imbecilli-ἶatem paenitentiam est consecutus r ergo v
re Auzeli sunt immutabiles, quia corporis sunt expertes. IV. Posita nostra se tentia verificaretur error Origenis, qui, reserente S.Thoma I. p. q. 6 . gr. 2. a sseis ruit , voluntatem Daemonum ob libertare in arbitrii non ita esse obstinatam in , malo a quin converti possit per poenite ninitam , & beatitudine frui; de contra, b nos Angelos posse flecti in malum ,&it damnari; sed hic error ab eodem Angeli eo,& ab omnibus Theologis communiter
expungiturr ergo dic. Respondemus ad I. cum Iuenino , quod quanvis Angelus suo intellectu perfecto detegat omnes rationes, propter quas O, ,ectum debeat vel amari , vel odio habe.ri ; de licet rationes illae remaneant tria intellectu etiam post factam electionem δattamen ubi Angelus elegit objectum alio quod propter hane , vel illam rationem , adhuc in apprehensione habet rationes
alias , propter quas idem objectum potest post electionem deserere ἔ S hoc quidem si objectum illud sit ex numero Obrect
rum, quae non sunt ultimus finis, aut cum eo necessariam connexionem non habeant . Cum hujuscemodi enim objectis, propter impeccabilitatem , quam habent, rations visionis beatificae, adhaerere sem. per dehent, di discedere ab iisdem sine peccato non possent. Caeterum impec eabilitas illa extrinseca est Angelis, quum proveniat a beatifica visione, quae paria. ter est illis extrinsecus proveniens. .
Ad II. dicimus. Angelicum Doctorem loqui de objecto,quod vel est ultimus finis,
vel cum eo necessariam connexionem ha
het ; di hoc quidem objectum Angelus apprehendit immobiliter; non vero i qui de aliis obiectis, quae rationem ultim
nnis non habent, nec cum eo important nece gariam connellionem . Et ad hoc ebcendum de S. Thomae mente ex eo mo
vemur , quia idem docet , Angelos sanis ctos consequuto fuisse beatitudinis praeismium per primum suae vciuntatis actum; malos vero etiam per primum suae volu
talis actum aeternam damnationem recepisse . Unde quando loquitur S.Doctor, Angelos bonos , ct malos, apprehendere immobiliter objectum, di illi immobili ter adhaerere , intelligendus est de ori cto, per quod boni Angeli effecti sunt Maii , illud amando , de de peccato , per quod Angeli mali facti sunt reprobi, de in aeternum infelices , illud prosequen
Ad III. Dυ-Ηamel oeeurrit dicendo, illa
Damasceni verba non eo per inere , ut Angeli a proposito dimoveri non potistit, sed ut ostendat destitutos divina gratia , quia corpora carentes, gravius quam homines peccaverunt. Caeterum Angelos esse eorporis expertes facit , ut serantur velocius in id , quod elegerint , quia eo portis pondere non retardantur ν non vero importat, quod con filium mutare non possint. Et pro hac sua respunsione r boranda
313쪽
horanda eundem asseri Damascenum di-eentem r Doculter in malum mobiles, sed non immobiles δ nune wνο er immobiles , non natura , sed Pratia , o adbasione ad id,
quod solum bonum est. Quid clariusὸΑd IV. Quum origenis error fuerit circi objectum, quod est ultimus finis, vel cum
eo necessariam connexionem habens, nihil habet cum nostra sententia commua ne . Utique nos admittimus eum Thea. logis omnibus, immo cum omnibus Catholicis, nee bonos Angelos posse mutaria Dei amore , nec malos ab amore peccati , sed illos in suae dilectionis praemium,
hos vero in suae aversionis poenam; unde plane orirent adversamur, ejusque erro. ri contradicimus; ut nuper cum Dama sceno dicebatur . At sententia nostra inistelligenda est de objectis, quae nee sunt
ultimus finis, nec cum eo necessaria connexionem habent; circa quae volumus , nec bonos, nec malos Angelos 1la immobiliter ferri, ut mutari omnino non possint. Dissertationem denique concludimus vel bis Gregorii Papae lib. . MOrat. c. 284 & lib. 2 s. c.4. Natara Angelica, eo contemplations Authoris inharendo in flatu suo εmmobiliter permaneat , eo ipso tamen
quo ereatura est . in semetipsa virastudinem mutabilitatis habet. Eadem habent ri stinus ciant. Arianos scribens t. q. bibliot. I P p.6 O. , Nyllanus, Maximus, aliique Patres apud Petavium lib. I. de Angelis
De Loquutione sngelorum ; qui fit contra ipsam Ilereticorum errores , ct quae Scholasticor- circa, eandem explicationes P Veritas contra Primos
defenditur , ct probabilior sententia
2. n. . describit, dicens, quod sit intelligentis uatara cogitatio ad notitiam alterius certo indicio perducta . Uni versm vero loquutio est interna rogitatio per aliquod signum alteri manifestas a .
Unde haec intercedit differentia inter loquutionem Angelorum , & homi num ; quod haec per signum fit, signum quidem materiale, & corporeum, qua te est motus linguae dcc.; illa vero fit Per certum indicium , quod potest effeta , immo debet este, spirituale , quale est directici voluntatis Angeli , qua vult allis suas cogitationes, vel saas affectiones , manifestare; vel quid aliud spiritualo ,
secundum varios Theologorum explica di modos , ut mox dicemus. Interim au elatur S.Gregorius Papa Iib.L. Moral. s. Aliteν Dein loquitur ad angelos, atiter A geli ad Deum. aliter Deus ad sanctorum an mas , aliter Sanctorum anima ad Deumia ἔ, uti er Deus ad Dιabolam , aliter Gabolas ad Deum. Nam quia spiritali uatura ex C.
ad Antehu sanctos ea ipso, quu earum eo cibxs aeculta stia in mitia ostendit , ut quid. quid agere debeant, in ipsa contemplatione veritatis legant; at velut quadam pracepta votis sint ipsa gaudia eontemplatioxiis. Uenim accedeatιbus dicitur , quod Didatibus
inspiratu . . . . Deus ergo Angelis loquitur, cum eis voluntas ejus intιma videnda mani-
fessatur . Angeli autem loquuntur Dominaeum per boc,quod super semetipsos respiciuat, in motum admirationis surgunt. Et cap. 6. Animarum verba ipsa sunt desideria ; nam si desiderium sermo non esset, Propheta non
aureis tua . Modo quicquid male feriati homines eiunxerunt circa vel contra Αnesorum loquutionem afferre nobis incumit; ut deinde proposito ordine procedentes, quicquid Scholastici Theologi e cogitare conati sint, expendemus. Primo se objicit nobis Theodorus Mopsue senus, qui sensibilem loquutionem quan dam non solum Angelis, verum etiam Deo visus est adscribere.Tribuitur hic eris ror Theodoro a Philopono lib. .de opificio mundi c. 22. De Deo quidem dicebat, quod quando primo creavit rcs, non usus
314쪽
De Loquutione Angelorum, &c. 287
est v e quia nullum audientem habebat, unde illas sola voluntate ereavit; quando vero Angelos audientes habuit, in erratione aliarum retum usus est voce . Haec
sunt Theodoti Verba apud Philoponum
cit. loc. In principio creavit Deus certum o terram,quoniam sola volantate illos e ..didit, sine ulla voce, eo quia nullas esse. ναι, quem ex ejus voce discere abqaid opo teret. In eateris praeelve vocem aliquam indieat . Cum enim jam esseat illa, quae cre
torem suam, cujus non est aspectabilis substantia , disrare deberent , tune vox seca eum Dei plaeitum antecedebat; vocem opus suum sequebatών . Disciplina porro hac erat
minime eadentibus, ab eo proposita , qui Creaturam suopte eondebat imperio . Unde Philoponus contra Theodorum deridendo dicebat,& quod pet ipsum Deus exter Na aliqua voce , quae vellet , Angelis in. dicatet ; di quod Angeli aures , ac sensus habetent, quibus illa in perciperent. Cae. eium nec Theodorus a iserebat, Angelos esse corporeos , sed potius spirituales , ac invisibiles ; quo posito , nullo modo PO- erant nec aures, nec linguam habere; ut apposite scribit Damascenus lib. 2.c. I. 1tingua,aut auditu egent alti Spiritas, sed sine prolatilia sermone Ibas inυicem notiones, oeconstia communicant.
ecundo advenit Theodoretus, de quo scribit cit. loe. n. 3. Petaviust Haec Thedorus, cui quidem more suci Theodoretus alse nistitur quaest. 9. in Genes. Attamen idem Peta vatis n. Σ. aliter sentientem affert Theodoretum in c. II. ep. I. ad Cor. ad
illa verba Apostoli i si linguis hominum loquar, o Angelorum σι. Uhi haec habet, Angelorum tiaeguas dιcit , non quae sensu, sed qua antelligent a , percipiantur; per quas ertim υosorum Deum laudant, re inter se adisserant . Fos enim lavidantes auda erunt
maius, ct Egethiel. adiis etiam Daniel eminter se loquentes alia it, ct Zacharias , ct
Tettio Didymus Alexandrinus lib. 2. do Spiritu Sancto , peti ractans de loquuti
ne divinarum Personarum , tum inter se, tum ad creaturas , tribuere videtur quaniadam generalem Armam loquutionis re .hus , quae corporis sunt expertes , ut v leant aliorum mentibus voluntatem suam
quomodolibet aperire. Et quanquam hoc Deus faciat quadam praecipua , & excet lenti ratione, ut ait Petavius citatus; quo
modo autem hoc ipsum possint facetia Angeli, vel animae sephratae, quae corporis sunt expertes, in intelligibile omnino videtur .
Quarto Theodurus Aeeta , Scurra Calvinianua, exponens locum illum Apostoli I.ad
Cor. c. II. Si linguis hominum loquar , Angelorum; impudenter aeque ac insolena ter vocat eos ineptos plane , qui hoe loea di parant de Angelor m linguis . Scilicet
inepti sunt, Beeta Iudice , Chrysostomus, Oecumenius, Thelaphylactus , aliiquo Patres; quorum primus haec scribiti Lia-guam Angelorum bὶς appellas , non cosas Angelis attribuens , sed ei modi est quadaiti Gantis ita loquaν , αι Angeli inteo se
eoiloquuntur . Caeteri mox afferentur.
Ad Seholasticorum explicationes devenientes , Primo afferimus illam Thomistarum docentium , Angelos inter se loqui petconceptus internos ordinatos, ct manifestatos mediis actibus voluntatia, quos vo sunt se habete per modum conditionis. Traditur a s. Thoma p. p. q. Io T. ar. IMS de verit. q. p. ar. q. quem sequuntue Ca et anus, Sylvius, Capreolus, Joannes a S. Thoma, Gonetur, Lugus , Valenti is, Epat Ea, Tannerus &c.
Meunda explicatio est scoli in II. dist. s. q. a. s. ad quaestionem istam, de I. ad ult riorem , ubi docet, Angelum unum loqui ad alium per hoc , quod in ipso causisset, aut conceptum, aut speciem, aut
utrumque illius Oriecti, de quo loquitur.
Hanc Opinionem sequuntur omnes Seo.
iistae , di praecipue Frassen , quan vis hic loquatur solum de cunceptu , de non de specie . Tettia explicatio est Ochami, &Gabrielis,
qui volunt ad loquutionem angelicam eon eurtere simul & intellectionem elicitam ab Angelo loquente , illius objecti de quo loqui intendit, & conceptum e , pressivum illius intellectionis produ- Ettim in Angelo audiente . Unde differthaee opinio ab illa Scoii , quod in illa , Scoli potentia intellectiva Angeli au dientis mere passi ve se habet, in hae vero operatur producendo conceptum itulum . qui exprimat verbum mentis , seu intellectionem, existentem in loquente, di rem, quae per talem intellectionem exis primitur .
Quarta explicatio est Richardi, qui ponit
radium quendam spiritualem, & conuaturalem Angelis, per quem Angelus loquens educit speciem proprii conceptus, eoque medio alteri manifestat;audiens autem ex specie illi oblata haurit aliam speciem . tamque imprimendo proprio liue L
315쪽
intellectui, auditionem elieit,quae est notitia conceptus existentis in loquente . Quinta explicatio tribuitur etiam Scoto, &ex recentioribus Suarea, Becano, Mastrio&ci putantibus , angelicam loquutionem fieri per speciem productam de novo, non autem in radio spirituali receptam, sed impressam immediate intellectui A noeeli audientis. Haec vero species aliqui volunt ut producatur a specie objecti lo- nuutionis existenta in Angelo loquente; ut Scotu ; alii vero dicunt produci per conceptum , seu loquutionem Angeli, qui libere , & voluntarie applicet conceptum illum ad imprimendam sui spe. ciem intellectui unius potius Angeli , quam alterius; <a sunt recensiti alii hujusce explicationis propugnatores. Sexta explicatio est Durandi, qui voluit i quutionem angelicam fieri per signa materialia; quae sint vel soni sensibiles me. maii in aere ad modum vocum , vel tactus in corporibus assumptis facti . Septima est explicatio AEgydii Romani, Thomae de Argentina , Gregorii Arbminensis, Marsilii &c, qui tuentur, quod Angeli in seipsis sorment signa spiritualia , quae sint naturaliter significativa illarum rerum , de quibus loqui volunt, de quae instrumentaliter ducant in hujusmodi rerum notitiam illum, ad quem diri
octava est altera Molinae , De Quiros, Albertini dic. qui defendunt, quod Angeli loquantur per signa spiritualia significantia ad placitum . De Quiros explicathaee signa per motus locales varios; Hl-bet tinus per qualitates spirituales; Moli na intelligit, quod sint externa , quae potius in Angelo audiente, quam in loque
Hos omnes explicandi modos refert Caehe- ranus , qui & pariter consutat, primum tantum mado eligens, ac defendens, cunisque hoc pacto explicans, & dili inguens. De facto datur in Angelis triplex I quendi modus; primus ne per couceptus ordinatos mediis actibus voluntatis; secundus sit per signa sensibilia, quando Αneeli in corporibus assumptis loquuntur cum hominibus; tertius fit per signi spititualia , quae significent ad placitum. His praemissis . Dicimus I. Angelos inter se, & cum hominibus, loqui.
pbim clamabant alter ad auerum. Daniel.
3. Et clamavit, ct ais: Gabriel, De intellia gere istam visionem. Zachar. I. Et Lixit ad me Angelus, quι loquebatur in me: Ego ostendam tibi , quid sint hae. Et respondit vir , qui stabat inter myrtita . re dixit: Isti suat,
quos misit Domιnus, ut perambalent terram. Et responde νunt Angelo Domini , qui stabat inter myrteta cte. Et cap. 2. Et ecce Anis gelus, qui loquebatur in me, egrediebaturi, drAngelus alius egrediebatur in occursum e fur Et dixit ad eum: Curre, loquere ad pueνum
istum. I. ad Cor. I 3. ι tinguis hamina loquar , re Angelarum . Iudas in Epist. cathol. num. p. Cum Michael Arahangelus evira Diabolo disputans altercaretur de Mossaeorpore, non est ausia sudicium inferre blasphemia oec.
coni. Euniam. In experta materia , σintelligibili natura mentιs actio sermo est , nequaquam materiali utens organo
rum ministerio . Etenim in humana uatura mhil opus haberemus verborum , aiano num usu , si nudos anima motus muta
di monstrare possemus . Theophylaetus inis
c. II. primae epist. ad Cor. Angelis porrs lingua est intellet υa, υis nimirum illa, qua sibi mutuo divinarum νerum intellectum, ac divinas cogitationes ι inpertιunt.Oecumenius in eundem locum: Eat e,us Doee, quod nobι scognitum est, mutuum inter se sermoηum Amisgelorum exprimi. Nabent enim illi signis e lionem aliquam , qua ultro, citroque eoil
quuntur a Gemadmodum alio in tota dieitromne ipsi genuflectendum caelestium , or teris renorum. Gregorius Papa lib. 2. morat. c. s. Cum linguas Angelorum audimus, dignum est ut mens nostra qualιtatem corporea locuistionis excedens ad sublimes, atque incernitas motis secutionis intima sufendatur .
tur sibi ipsist ergo loquuntur aliis. Ante cedens eli certum ; nos enim etiam nobis ipsis loquimur, quando reflexe cognosci mus , hoc est quando conceptus nostros directos nobis ipsis cognoscendos pro p nimus. Consequentia sequitur; quia sicut nobis manifestamus conceptus nostros, ita pariter aliis pandere possumus; & e dem modo Angeli manifestando aliis conceptus suses. II. Angeli habent inter se persectam societatem δε ergo habent inter se loquutionem. Antecedens non neis satur a quoquam, qui rationis sit compos; consequentia bene infertur; non enim esse potest periecta societas sine communie tione , nec communicatio sine loquuti ne. III. Si Angeli inter se non loquerentur , vel ideo esset, quod quisque videre e
316쪽
De Loquutione Angelorum, &c. 289
in eorde alterius quae sibi ab altero possent communicari ; vel quod nemo ex illis facultatem haberet alteri communica di, quae in corde haberet I utrumque est repugnans dignitati Angelorum. ergo de e. Probatur minor. Si esset primum i ergori neeli non essent liberi ad occultandos, vel pandendos, conceptus suos,quam quidem libertatem habent hominest si esset secundum i ergo Angeli, si nollent, non haberent amorem cum aliis Angelis; si
non possent , non haberent Potelia temo, quam habent aliae rationales creaturae.
U. Non possent Angeli canere, & lauis dare Deum, si non loquerentur; non possent concentum facere dcc.
Pro explicatione vero modi loquendi Angeis lorum , haec subdimus deprompta ex P. Maenano in Philos natur. c. 3 3. de avi.
ma rationali separata n. 23.Sicut res co
porea agit in sensum, di per aetionem hane suam a sensu percipitur; ita substan. hia spiritualis agit in mentem, dc peractionem hanc fu m a mente cognoscitur. Ulterius; sicut res corporea agit in potentiam visivam, oc ab hac percipitur, ita diverso modo agit in potentiam auditivam , de ab hac suo modo pariter senis titur. Ad instar quoque rei sens bilis subsantia spiritualis , di agit modo proprio in aliam spiritualem subitantiam, ut ab
ipsa videatur, di agit alio modo proporistio nato, ut ab ipsa audiatur. Unde si h ultimo modo non vult agere, actus suos, seu conceptus, Occultat; si vult agere , leaeit, manifestat; primo modo silet, secu do modo loquitur . En Magnani verba loquentis de anima separata, quae possunt quoque Angelis applicari. Ex praedictis
. autem mihi v Idetur, non a lyam esse cauis iam hujus secreti , sive causam , quae O cultet huiusmodi tum intellectus tum vo- δε luntatis actus , eosque reddat, ut sic diis', eam, invisibiles; nisi eam scum propor- , tione ὶ quae divinam, ut dictu in est, redis dii invisibilem substantiam , pariterqueais decreta, & cogitationes dec. Videlicet f , , cultatem ad placitum agendi in intelle- . , , ctum alienum, & imprimendi ei speciemis suae cogitationis ,& affectus. Sed quia is nullas ego habeo proprias species, quibus; , hoc totum secreti cordis negotium intel- , , ligam , quomodo nempe in corde tene is tur non propalatum, de quomodo propa- is letur ad placitum I id concipio nostro, , modo humano, accomodando nimirum, , species motus physici ad motum intenis D tionalem, eIusque proprietates, prout PAR. II., , possum concipiendas I jam enim cap. 3 I. D nu. q. de G. dixi, actus mentis, in quibus is consistunt secreta illa cordis, tum cognOri sciti vos, tum affectivos, esse motus quo
, , dam intentionales. MDeinde, meliori quo potest modo . exemplo loquutionis , quae fit per Os nostrum , dc
per labia nostra, conatur explicare minduin , quo animae rationales, & Angeli inter se loquantur. Quod quidem ut fidelius , ita de exactius praestemus, suis quoque ver his exponimus. is Itaque sicut m M tibus Iabiorum , de linguae exprimo ex- is terius interiorem affectus, aut cogitati is nis motum; ita tamen , ut si voluero, nu Ilus hominum intelligat, vel audiat,
,, quid motus ille significet, seu quid ego
is velim illo motu; aut solus is audiat, quem ., ego voluero Participem esse arcani mei iis nimirum quatenus vel moveo tacitus la- , , bia formando quidem voces, sed cohi- is bendo intra me sonos exiles, quos nemo, , possit audire; vel ad aurem amici os apis, , Plico, ut solus audiat; & quan vis tuneis alii quoque videant me ita applicaniem is O , dc observent labiorum motum ; ae si is vis etiam videant me loqui; tamen ami- , , cus est solus particeps mei secreti. Iti . ,, cum qu dam proportione existimo perariis negotium oecultandi, promendique a is cani apud immateriales substantias , ani in ,, mas ν delicet rationales , dc Angelos; ut , , in primis, scut ego libertatem exerce is edens motu labiorum submissam aut ela- tam vocem , & eatenus speciem ejus m is tus emittens libere, vel retinens, agensis videlicet eo ipso motu in auditum prout
is voluero I ita i& multo persectius puis
D tem , intelIigentias separatas modum ha- is bere, quo libere motuum suorum species is exerant, vel cohibeanti ac deinde, ut quemadmodum in autem libere loquoris cui voluero, videntibus quidem sed minis is me audientibus caeteris; ita putem sepa-
,, ratas mentes habere modum , quo uni al- era colloquatur, caeteris inspectantibu ,
is idest colloquentes videntibus, de coli is qui bene observantibus; sed tamen ne-
, , scientibus seu non percipientibus quidis loquantur. MPostmodum examinans aliorum expi candi modos circa Angelorum colloquutionem, haec superaddit P. Magnanus cit. loc. n. 29. is Alii vero omnes modi collocutionis Α n. is gelorum, vel ' animarum, afferri soliti, ,, saltem mihi noti, multas habent vel re- pugnantias, vel absurditates, quas bene, , detegit Marti non to m. I. disp. 39. scet. 7. so o i, ea
317쪽
is tamen rejiciendus ipse , primo in hoe,
, , quod existimat, conceptum unius Angeis,, li item animae ὶ occultum esse tantumis G modo ob impedimentum quoddam morain ,, le , nimirum quod Deus ob angelicae reiis, , publicae bonum , impedi1t ne conceptusis unius Angeli determinet intellectum alis ιν terius ad sui cognitionem, alias de factois & ex natura rei determinaturust secunis
M do in hoc, quod existimat, Angelum i ,, qui alteri a se di stanti, per actionem de-
,, erminati vam, quae in intellectum au- , , dientis exerceatur in distans nihil confe- is rente medio; rejiciendus, inquχm, quoad D primum, quia iam ex dictis num. 2y. ha-- bemus causam physicam secreti tum retia ,, nendi tum propalandi i ergo in hoc fruis stra recurritur ad causam moralem: quoadia secundum vero ἱ quia actio immediata ,
is de simul in distans, est, ut dixi num. praeis cedenti, impossibilis; adeoque non potestis eo modo Angelus hie existens alloquiis alium hinc longe dissitum; quod tame is in mea sententia perfaci Ie est absquo M actione ulla in distans. , , Dicimus II. cum Thomistis, Angelos loqui
per conceptus inter nos ordinatos,& ma
nifestatos mediis actibus voluntatis; &cum P. Magnano, manifestationem , &Ordinationem conceptuum fieri per liboram actionem Angelorum loquentium in intellectum Angelorum audientium, in do explicato . I. Probatur prima Conclusionis pars . Ηomines inter se loquentes loquutione sui , manifestant inter se libere conceptus suos
inter nos r ergo Angeli dum inter se ma. ni se stant conceptus suos internos peractus voluntatis, pariter inter se loquum tur a ergo non aliud ad ipsorum loquutionem requiritur . Antecedens negari non potest . & consequentiae optime inseruntur. II. Per conceptus manifestanintur res, ut conceptibus substant, per loquutiones nostras, quas ut libere faciamus , voluntatis actus concurrit; sed hoe totum veri sicatur in explicatione proposita loquutionis Angelorum e ergo dcc. II. Pars Conclusionis probatur I. Et quidem quan vis fit ma remaneat explicatio Th mistarum, adhuc tamen explicandum remanet, quomodo nat illa manifestatio conceptuum in Angelis loqueatibus peractus voluntatis Angelis audientibus; sed hoc totum praestat explicatio P. Magnanir ergo ad tem nolitam sacit de explicatio
1 homi statum, de illa P. Magnani. MaJor est manifesta, quia a l. tcI lem spr quaeri
posset, quomodo unus Angelus alteri eo nisceptum laum ordinet, de manifestet. Minor ex ipsom et dicendi modo P. Magnani innotescit. Il. Analogia , quam exhibet P. Magnanus inter loquelam nostram , de loquelam Angelorum, proportione servata , non solum probat illud , quod intendimus, verum etiam illud ipsum exponit, explanat; de suo modo exemplis tr e go illa non tantum explicationem Th mistarum firmat , sed etiam eandem illustrat, de intelligibilem redditi ergo ver est admittenda; praeeipue si nullam h heat implicantiam , quod in argumento rum solutione praestabimus . Arguunt I. S. Maximus in Scholiis ad e. h.
libri de Eeclesiastim Hierarchia , qui
S. Dionysii Areopagitae nomine circuma fertur , putat, Angelos infe invicem eum,
tes, cr recedeures , explicatius, quam ulla sermone , suas mutuo eogitationes inspicere,
ae velut inter se eolloqui, silentio fermoneme Uerentes r ergo substantiae Angelorum sese mutuo pervadunt, ut sic alloquantur. hoc autem non est verisimile t ergo nOI alloquuntur inter se invicem. II. Ex aliis Patribus mani se statio tantum conceptus exprimitur in loquutione Angeloruma δergo non requiritur actus voluntatis. Probatur antecedens. s. Fulgentius in lib. coni. Sermonem Fastidiosi c. I s. suid es cogitatio, nisi interra loquutio i III. In qua-quunque loquutione diversa est voluntas
loquendi ab ipsa loquutione ; sed in exisplicatione ThOmistarum voluntas emet eadem ac loquutior ergo explicatio ipsa non subsistit. Probatur minor. Voluntas loquendi est voluntas manifestandi coniaeeptum; sed per Thom istas voluntas manifestandi conceptum est loquutior ergo pariter per eosdem voluntas loquendi erit loquutio . IV. Modus loquendi senis sibilis fit per aeris undi lationem, adeoque
per medium, quod est aer ipse ; sed hoe medium assignari non potest in explic
tione P. Magnanir ergo ejus explicatio claudicat. U. Communiter docent The
logi , localem distantiam non impedire, quin Angeli, qui sunt in terris , loquantur cum Angelis, qui sunt in Ceelis ; ut apud Estium , Iueninum. 6ce. sed hoc inexplicatione P. Magnani nequie habere locum t ergo die. VI. Adhuc in praefata explicatione remanet inexplicatum, quid sit illud agere Angeli loquentis in interulectum Angeli audientis ergo non est illa talis explicatio, quae intellect um omnino faciat in sua perplexitate quietum ,
318쪽
De Loquutione Angelorum, &c. 29 I
firmum, ac sibi placentem. Respondemus ad I.S. Maximum non negarelia quutionem Angelorum, sed loqui de modo , quo fiat . An autem in eo explicando veIum tetigerit, an non; nullam in eo arguit vel erroris, vel falsitatis, suspicionem. Ad II. oecurrit Petavius dicendo n. 8., quods, veteres illi Patres, qui in mentis cogita-M tione constituere videntur locutione as, Angelorum , non sic intelligendi iant,s, ut aut sola cogitatione circumscribant,s, exclusa voluntatis actione , quae eam ad , , alterum dirigat; aut omnem cujuslibeς νι cogi ιationem ab caeteris videri sentiant,ri Sed hoc unum docere voluisse, nullis e x, trinsecus lignis, itidem ut nos, ea repra s, sentare invicem Angelos, quae quidem M nota esse velint; verum illas ipsas in seseri notiones intueri, is Vade excludebant
actus sensuum , non vero actus vialunta
tis , quando loquutionem Angelorum pessalos mentis conceptus explicabant. Ad III. dicimus. verum cilc , quod voluntas sit diversi ab ac tione , quando actio pertinet ad aliam potentiam , quam ad voluntatem. Quando vero actio est ejus
dem voluntatisαadem est voluntas amandi, de actio amoris: unde non mirum ,
fi in voluntate loquendi Angelorum ipsa
voluntas est Imuutio Huia loquutio et i voluntatis est actus in Angelis Ad IV. respondet P. Magnanus num. 28. verbis hisce r is Nisi ergo dicas , mentem
,, Communicare menti suum verbum meri diante aere . vel alio quopiam subiectos, corporeo inam immateriale vice aeris fungens, haud si io an sis admissurus quod , , sorte lassicere eis posset; sicut nobis non is aer solus, sed alia etiam sufficiunt,quibus is Mna damus nostrorum sonceptuum: nisi , inquam, id dicas, dicendum existimo, is mentem l quae utpote immaterialis, nullis ,, adstringitur certis dimensionibus,de nihi- Iom us habet limitatam suae praesentiae, , sphaeram posse ex hoc loco e. g. , in quo D supponatur esse , accedere velocissime ad ,, aliam longe, immo longissime, dissitan i, , de sic ei loqui , seu communicare immeis diate suum arcanum ἱ eo seret modo, quia
., quis amici tepens in occulto manum, autis seriens pedem pressu quodam aut alio ge-
n C in lalus wari alia , ut Opus fuerit, cla
,, culum Cum municare lignum, seu speciem, , su, conceptus, vel affectus . Et cum dicori accedere, non est ncce Ise,ut hinc migret,
is sed solum ut eo se extendauhoe eli sphri.
o ram tuae praesentiae , v. g. aequalem istiis aulae, disponat in arctum de in longum;
is ita ut longitudo major cum latitudine mi ,, nori compenset, non autem superet hancis veluti cubicam aulae amplitudinem; ut fori elle intelligent, qui norunt auri v. g. pe
is date bacillum pone duci longissime in mis la tenuiar in his autem , ut patet, nulli is est repugnantia, de insuper magna est cum is aliis hactenus dictis consonantia D. Nullum igitur requiritur medium , ut unlus
AEngeli loquutio ad alium perveniat, sed immediate sit Angelorum inter se colli
Ad U. Falsum est, quod assumitur in argu
mento ; etenim, ut Petavius docet num. II., , neque satis illud convenit, an ex
is omni intervallo mutuo sibi loqui, sequeri audire possint Angeli; an potius intra
certum ac definitum spatium id stat; quo-o rum Prius a r. . S. Thomas assevprat deo quod intellectus actici nullius loci velis lcmporis nexibus Lenetur; tum quod alte- ,, rius Angeli substantiam quolibet in loco i, intueri potest Angelus. At ex adversio Pu-M guam Alii, qui hoc ex sicris literis actis is ruat, Angelos, uti cum distantibus alii ais loquer tur, ad eos advolasse . Ut apud , , Propheram Zachariam c. 2. Et ecce An- , , gelus, qui loqueb tar in me , egrediebais is tui; de Angelus alius egrediebatur in o is curiam ejus . Et dixit ad eum e Curro, , , loquere ad puerum illum is . Igitur noris est communis Theologorum sententia,
quod Angeli loquantur in distans ; immo
conlr2ria Opinio magii conformis Scripturae dicitur.
Ad VI. Illud agere diximus esse morere; in sensibilibus quidem movere pbysise , iris
immaterialibus movere per motus intemtionales, qui alibi a P. Magnano,& a nobis, explicati supponuntur. Nec pariter alii satis usque modo explicarunt quid sit physice quod illi dicunt manifestare , O diciare &ς. Multa enim sunt in substa iii, spiritualibus, quae per analogiam ad
res materiales explicam quia nec cO
septus , nec niam tua h bemus, quae ad illa explicanda sat apta , ct re vera proportionata . Uude ingenue lassus est M suanu , se ilia proponere,quae sic uudum mentis nostrae obtusitatem in spiritualibus substantiis cognoscendis,de in iliaemexplicandis secundum lineuae nostrae imperitiam, visa sv ut ipsi probabiliora, con
319쪽
DISSERTATIO CXLV LDe Illuminatione Angelorum ; qui sint inter illos illuminantes, ct qui illuminati P ct quomodo illorum illuminatio fiat.
Urandus, qui omnem loquuintionem pure spiritualem inter Angelos negavit , ne ab argumento illuminationis , quae etiam est loquutio, premeretur, negavit pariter A gelos ab se illuminari. Docuit proinde in a. dist. II. q. I.omnes Angelos caussa liter,
de proprie illuminari a solo Deo; & objiciendo sibi Patres, qui de illuminatione
Angelorum loquuntur, eos interpretatur de mediatione , ut ait, consequentiae, &ordinis, non vero de mediatione caussalitatis. Unde postmodum concludit, Anagelos inferiores illuminari a Deo mediis superioribus ἶ non quod isti illuminationem ia ipsis caussent,sed quod istos prius, quam ipsos, per se ipsum Deus illuminet.
Omnes tamen Theologi sunt contra Durandum, immo omnes etiam Patres; ita ut ejus interpretationem Cacheranus audacem dicat, & Amicus ejus sententiam teis merariam appellet. Communi ititur semientiae adhaerentes
Dieimus I. Angelos illuminari non omnes immediate a Deo , sed alios ut plurimum ab aliis. I. Probatur ex Patribus. Auctor libri de ece. Iesit hietarehia sub nomine S. Dionysii
c. 7. de Seraphinis haec scribit i Quod inferiora agmina ad sui similitudinem potentifis e fabistant, lucida illuminanteque proinprietate totius obscuritatis expiatrieri Et de Cherubinis: ISuod indultam sibi sapientiam
in sequentia ρο inferiora transfundunt. Athanasius lib. de com . essen. Cherubim,er Seraphim sine allo mediatore, ac interis prete a Deo condascunt, m ab his erudiuntur inferiores ordines , atque ita deinceps cateri
pro suo gradu. Sophronius in Encomio de Angelis, Seraphinos alloquens inquit δε Splendorem , quantum fas est, absque alis
medio excipitis . exceptumque cateris menis
tibus o intelligentiis communem facitis. Da mascenus lib. a. c. I. Illud quidem perspiaraum est , eos, qui praestantiores sublimioreseque Iunt, splendorem oe eognitionem inferistis νιbus impertiri. Bernardus lib. I. de comit d. c. q. Ex ipso Sapientia fonte ore Altifisimi haurientes, νε αεηtes furata scientia universis eivibus suis . II. Probatur Rationibus . I. Damur Angeli superiores, di inferiores: ergo dantur Αngeli illuminantes, & illuminatii ergo da. tur illuminatio Angelorum , perquam Angelii alii ab aliis illuminantur . Proba tur prima consequentia . Angeli, qui sunt superiores, sunt proximiores Deo, Squi sunt inferiores , non sunt ita proximi; sed qui sunt proximiotes uberius, fit clarius vident quae Dei sunt, quam videant qui non sunt ita proximi,utpote minoris acti. vltatis, & virtutist ergo die. II. Inter An. gelos est arcta amieitia ; sed amicitia parit
inter amicos mutuam communicationem
ergo Angeli superiores communicant i ferioribus quae vident. Minor patet ex iu
lo I n. I y. IS. Hos autem dixi am eo et,quia omnia , quaeanque cudivi a Patre meo, no
Dei vilis. III. Etiam in sublunaribus inseri Ora corpora a superioribus illumina n. tus t ergo pariter in coelestibus Angeli. Antecedens probatur. Superiora corpora lucida illuminant inferiora. de Auctor libri de coelesti hierarehia c. q. Statuit summus ille, ae suprafabstantialis omnium ordo per silvulas disributiones primos, smedios , extremosque esse ordines, atque vi tuter ; ut scilicet inferiorum Spirituum emeellentiores quique prae tores,ae duces sint. IV. Deus in materialibus rebus non omnia per se ipsum produciti ergo i coelestibus non omnes per seipsum illuminat . Antecedens patet; quia , virtutem producendi tribuit ereaturis. Conseque tia sequitur. Proinde citatus Auctor c. I.
laudati librit Iadultam sibi saeratissimum jubar affatim hauserint, hoe ipso postmodum absque invidia sequentibus fundunt. Arguunt I. Angeli illuminantes non habentaliam cognitionem de obm tis, quorum dicitur illuminationem facere, quam illam , quam habent in Verbo ; sed cognitionem, quam habent in Verbo, non pota
sunt aliis Angelis communicare:ergia non possunt illos illuminare. Probatur minor.
Cognitio, quam Angeli habent in Uerbo, est visio beatifica ; sed visio beatificstia,
320쪽
De Illuminatione Angelorum, M. 293
quam habet unus beatus, non potest in salio producere tergo &e. Illuminatio estheatitudo accidentalis; sed a Deo solo habetur beatitudo tam essentialis, quam accidentalist ergo a solo Deo habetur illuminatio ι ergo non habetur ab Angelis.
III. Non potest dari illuminatio , nisi illuminam proponat objectum, & eon-ret intellectum illuminati; sed proponere objectum , & confortare intellectum, est solius Dei: ergo solius Dei est illuminare.
Probatur minor. Ob e tum est supernain avrale, confortatio intellectus eli a tussi premae virtutis; sed solius Dei est ' ponere objectum supernaturale, di exerincere actum supremae virtutis r ergo solius
Dei est proponere Objectum , di conlarintare intellectum. IV. Illuminatio in illuminato supponit tenebras; sed nullus hea tua dici potest , quod sit in tenebris tergo nec dici potest , quod possit esse illuminatus. U. Illuminans habet majorem iacem, qu m qui dicuntur illuminati; sed qui habet majorem lucem obscurat potius alios, quam illumineti ergo non datur haee illuminatio in Angelis. Probatur minor paritate solis, qui per hoe,quod habet majorem lucem , Obscurat ast Ia aquae habent minorem . VI. Apoc. 24- diiscitur , quod caelestis Ierusalem non ege
sese, neque tuna, quia elaratas Dei illami invit eamr ergo solus Deus est illuminans .
Respondemus ad I. negando , quod omnis uisio in verbo communicari non possit; de negando pariter , quod omnis visio in Vetbo si beatificativa . Datur visio in Verbo , qua videtur Verbum, seu esse ei a divina , di videmur pariter obsecta aliqua secundaria , quae in , pia divina eL
sentia relucent. Datur insuper visio in
Verbo, qua potest videri cognitio Verbi,
prout haec dicebat ordinem ad objectum aliquod particulare extrinsecum , v. g. ad Antichristi futuritionem. Prima visio estheatificativa , & non communicatur ; altera non est beatificativa , di communiis
Ad II. dicimus, quod beatificare essenti liter, tam effective , elevando scilisee, consortando &c. quam objective, spectat ad solum Deum ; beatificare vero acci de maliter primario spectat ad Deum , secundario vero, manifestando se ilicet veritatem aliquam , quae intellectui beatifico consurre potest persectionem , ad solum Deum non pertinet; unde potest hoc ipsum ab Angelo cum altero Angelo
Ad III. negatur, quod objectum si super
naturale , & quod consortatio intellectus ad videndum hoc, aut illud particulare sobjectum sit actus solius Dei. Intellectus enim jam supponitur a Deo elevatus, &consortatus ad visionem sui intuitivam; unde postmodum ut cognoscat objectum aliquod particulare sibi ab Angelo supe- .riori proposito, non eget majori, & ult riori elevatione, ac con Drtatione; scque potest ab Angelo illuminante modo suci consortari, determinari, &c. accidentalia ter nimirum , quia essentialiter suppon
Ad IV. Si tenebrarum nomine intelligatur carentia illi ua visionis , in qua est beatitudo, falsa est propofitio; s vero intelli.
gatur carentia cognitionis alicujus ait
rius objecti, conceditur; de nihil ossiciunt intellectui angelico tenebrae istae . Vel potest etiam diei, quod magis, de minus
illuminatus non dicit tenebras, quae ex.
cludunt omne lumen; sicut magis, di mi nus purus non dicit impurum, quod ne gat omne purum. Unde non per hoc quod Angelus illuminatus habeat minus lumen , dicendus est in tenebris esse . Ad V. negatur minor, ejusque probatio ex paritate solis deducta. Nee enim solis lumen extinguit, vel obseurat lucem steti Iarum,quae etiam in meridie in profundo puteo aliquando videntur. Auget potius lumen illuminati major sua illuminantis, quam minuat; unde cum illo Iucis adjumento majori claritate videt.
Ad VI. Scripturae verba intelliguntur dei visione beatifica, per quam videtur divina essentia, de personae, de attributa, Scile haec conferri non potest, nisi a Deo.
IIIuminatio vero, quae est eirca veritates qua filam supernaturales, quas inus P test revelare uni beato,& non alteri, non
est soli Deo assixa, sed potest etiam Α
Dicimus II. Angelos illuminare alios Angelos idem esse ac docere illos ; unde illuminationem Qee loquutionem, sed doctrinalem, ac magistratem . Est comm 'nis inter Thomistas, atque Scotistas, con
I. Probatur . Illuminare est loqui; sed noris est loqui quomodocunque t ergo est loqui
eum aliqua superioritatis praerogativa
sed haec non potest esse, nisi doctrini terno illuminare est docere, ac proinde illuminatio est loquutio doctrinalis , ac magistralia. Major est communis doctrina scholasticorum contra solos CapreO