장음표시 사용
131쪽
Scientes quod non corruptibilibus auro vel argento redempti estis, de vana vestra conuersatione paternar traditionis, sed pretioso sanguine quasi agni immaculati: Rursus, quicquid ad salutem nos promouet, & ipsa potissimum salus, eidem Christi gratiae aia scribendum est: venit enim in hunc mundii peccatores salvos facere. Quamobrem omnia merita, mandatorum Dei obseruatio, Min ijsdem perseuerantia , certissime dona Christi agnoscenda sunt, sicut Apostolus testatur; Quod impossibile erat i gi,in quo infirmabatur per carnem, Deus filium suum mittens in similitudinem carnispeccati, de
Rom. . peccato damnauit peccatum in carne, ut ii l. r. is. stificatio legis impleretur in nobis. Et item; quis me liberabit de corpore mortis huius Gratia, inquit,Dei per Iesum Christum Dominum nostrum. st ad Corinthios . Gratias
Deo qui dedit nobis victoriam 'per Iesum Christum dominum nostrum. Quamquam igitur gratia gratum faciens proprijssime h dicatur gratia,sic dicta, quia gratis per Christum data, hominem Deo gratum &amicurriri dictis. conssiluit, Iacitq; eum gratis N amore, non seruiliter operari; non tamen de ea sola co-tra Pelagianos disputatum est, sed generalius etia de dono Spiritus sancti quo per Christum iuuatur nostra infirmitas, ut ad sane gratiam credendo&poenitendo perueniat, re in ea ad finem usque perseueret:quod quiadem Spiritus donum etiam proprie, sed quadam analogia, gratia dicitur, quoniam gra-
132쪽
DE GR ATI A CHRIs ΤΙ. io .. tis in Christo datur,&ad gratiam gratificantem disponit vel ordinat. Generati in itaque donum Dei, quo nos in Christo dilecto filio suo grati ficat, vel ad hoc nos praepara t,dispO- nati irigit,custodit&adiuuat,Gratia Christi proprie nucupatur,quae cum ad credendu chriarii,&perseuerandum, sicut diximus,sit necessa si asi .ria, diligenter &grauiter a Doctoribus di L. feritur in quo posita sit haec gratia: Vbi sane mihi hallucinari videntur, qui illam in ge-
nerali Dei concursu constituunt, quo singu-
3 lis potent ijs pro sua qualitate & conditi ' 'qohe cooperatur ut uniuersalis motor &pri-
ma omnium actuum causa: tum quia per pe catum originale liberum arbitrium interne
laesum est, inclinatum & viribus plurimum attenuatum, obtenebratum, languidum &concupiscentijs sub potestate daemonis im- mersum:ideoque donis internis & inhaerentibus opus est, quibus oculi mentis illustren, tur&aperiantur, cor hominis emolliatur, sta homo de potestate daemonis eripiatur ®no peccati liberetur; ubi si nihil aliud quain generalis ille Dei concursus homini adsit, prorsus non aliter quam ut infidelis &prauus vivet, sicut arbor mala, non obstant i hoc concursu, malos fructus facit : tum e
iam, quoniam Christus Dominus non ob id
venit in m qndum, quod lege naturae omniabus creaturis commune est . Quemadmo- . duni enim non apparet sua humanitas, ut homo ambulet, agriculturam exercea co-iuedac& bibat, sed ut sobrie iuste o pie vi-
133쪽
or C VN ER. PETR. EPISC. vat in hoc seculo: sic nec propter hunc comes munem supremae causae concursum, qui om- nibus pro sua qualitate adest, suam bonita tem venisse credendum est. Deinde non s Ebrim suadetur solum omne quod bonum est,ueruca. . . . etia persuadetur, nec solii reuelatur sapien- Ο. tia, verum & amatur. Cii enim Pelagius tria 'ista distingueret, posse, velle,& operari, pr mumque Deo,caetera homini tribueret a QMe pr.ehendit eum Augustinus, quia manifesternis .chri tradit Apostolus: quo ni in Deus est, qui in ica. 3 . nobis operatur non solum pone,' sed& vel- le, inquit,& operari. Nam S huiusmodi pre- uiar suggestiones&suasiones per angelos fieri possunt, & vix aliam quam doctrinae &legis virtutem habet: PatreS Vero,ipsam vo- .r iuntatem S actionem hominis voluerunt subministratione sancti spiritus adiuuari: Audit enim homo dicentem vel hominem A io. i. vpi Angelum, inquit Augustinus, sed visen- de pecca tiat &cognoscat verum este, quod dicitur, il- φη, mer. Io lumine mens eius intus aspergitur, quod
134쪽
DE GRATIA CHRisTI. roygratia Christi: Quantum attinet, inquit, ad istam de diuina gratia & adiutorio quaestionem, tria ista quae apertissimo distinxit, a redite, pone, velle, esse, id est, possibilitate, voluntate,actione. Si ergo cosenserit nobis non sola possibilitate in homine etia si necς velit, nec agat bene, sed ipsam quoq; volun- tate S actionem, id est,ut be no velimus &bene agamus,quq non sunt in homine nisi qua- do bene vult & bene agit: si, ut dixi, contens rit etiam ipsam voluntatem & actionem . diuinitus adiuuari, visne illo adiutorio ni- . 'hil bene velimus & agamus, eamque esse gratiam Dei per Iesum Christum Dominum nostrum, nihil de adiutorio giatiae Dei, quai tum arbitror, inter nos controuersiae relli quetur. Et in principio libri hoc unice posturat, ut quod verbo Pelagius professus fuerat,corde&vero sensu teneret.Dixerat enim anathema omni qui vel sentit vel dicit, gra- tiam Dei,qua Christus venit in hunc mundupeccatores salvos facere,non solii per singulas horas, aut per sngula mometa, ted etiam lper singulos actus nostros no esse neces aria. Quare no in hoc solu poneda est gratia Christi, quod prs uia aliqua cor nostru inspiratio epulsat,sed quod per spiritu suu facit ut ope- D remur,iuxta illud Prophetae: Aufera cor la- . Pi deum de carne vestra,&dabo vobis cor car Deum,&Spiritu meum ponam in medio vestri,&factavi in prsceptis meis ambuletis,&iudicia mea custodiatis S operemini. Vnde
coaci it P. Augustinus, Deum non solum
135쪽
io . CVNER. PETR. EPISC Aug b. 3 adiutorem, quod Pelagiani suo dogmati suffo sicere existimabant, verum etiam largit dies ' P rem esse virtutis , quia videlicet virtWtem . lis quam praecipit vel consulit, ipse largitur redo Ot. Sicut de continentia Dominus ipseM I9- loquens: non omnes, inqμit, capiunt ye bum hoc, sed quibus datum est. Et Paulus, unusquisque proprium donum habet Deo, alius se, alius autem sic. Sapiens quoque: Cum scirem quia nemo esse potest contia: nens. nisi Deus det, & hoc ipsum erat sapi-- Augi Io entiae, scire cuius esset hoc donum. Vnde de . 9.Cr singulis fere virtutum operibus, de quibus ita de bo' vel praecepta vel consilia extant in scrip tW- ' ρς γ' ris, ostendit& docet D. Augustiuus eadem e illa dari a Deo, quia dat Deus sua bonitate,
a quo iubet, saepe id repetens: Da quod iubEs
-- ὸν, re iube 'u' d Vis: Quae verba Pelaaius Ro- Felis'. mae, cum a quodam Coepiscopo Augustini'.
p., fuissent eo praesente commernorata,ferreno potuit. Testantur quoque scripturae fidem i-2. Din. a. yi in P nitentiam, charitatem, & victoria a Deo dari: Nequando Deus, inquit Aposto- AH is' tu ,det illis poenitentiam ad cognostendum a - veritatem.& Apostoli gentium audita coii- . uersione, glorificauerunt Deum dicentes, ergo & Gentibus poenitentiam dedit Deus , a b itam: Unde constanter tradit Augusti--, nisi Πυο ζοβ qui praedicato euangelio credunt, do eo s. num accipere a pati E, quo credant, ipsisque Do bbis, dari Ut credant, ipsaque opera esse Dei dona. perseuer. Caeterum nonnulli dum gratiam Christi di--p. i . ligenter secundum ista tueri volunt, in tali
136쪽
DE GRAT. CHROTI. roseam Dei operatione constituunt, ut ipsam Grari libertatem &activitatem arbitrij non m diocriter laedapi, & internis Christi donis, quibus hominem reparat, curat & fanat, no-' nullam iniuriam inferant, quasi gratia sit Dei operatio, qua hominem sine internis de inhaerentibus viribus vel ut miraculoSe Op rari faciat. Non multo aliter, quam si homunem absque insita & naturali potentia mi- raculose ambulare faceret,quod prorsus ab-
s Vm a scripturis ac patribus alienum
putatur. Si quidem per fidem,spem, chari- . talem caeterasque virtutes & dona,dominus hominem intus illuminat, curat&sanat, ut 'istarum opera virtutum, sint ei connaturali ,eaque velut naturaliter exerceat, sicut ibam, cuida im dicitur: Ecce sanus factus es, iam no '' Ii peccare. Et Propheta gratias ages Deo:Do- ,
mine Deus, inquit, clamaui ad tς & sanasti. me. Et rursus. Benedicanima mea Domino, cquisanat 0mnes infirmitates tuas. Et de Chri 4 yς ' no Esaias: Livore eius sanati sumus. Et Sa- ,
piens. per sapientiam, inquit, ianati sunt o- mnes quicunq; placuerunt tibia principio. Vis , unde Dominus se medicum profitetur, qui Esaia ιζ. male habentibus sit necessarius, quique medetur contritis corde. Dicimur vero sanari quia vires internas ad opera vitae praestanda recipimus, quibu tamquam talentis quibusdam acceptis a Deo, fructuosi sumus, & potentes ad operandum etiam quando non operamur, velut sufficientiam habentes ex Deo, qua pro rerum & temporum oportunia
137쪽
a. Cor. ε tate bona cogitemus&operemur: quam qui- Hebr- dem gratiam monemur ab Apostolo ne i q3- vacuum recipiamus, & ne quis desit gratiae Dei,de qua gaudet quod in te vacua non De i. λ rit,monetq; Timotheum, ne negligat gratia R T ' quae in i plo esset, sed resuscitet eam quae data es et ei per impositionem manuum eius. Et ob huiusmodi virium defectum Petro di .
Ioa .i,. ccbat Dominus: non potes me modo sequi, Mart. o. poterat tamen una hora cum Domino vigi--
Iare,quoniam ad passionem vi restion habe- , bat idoneas, quae tamen ad orandum sufficio bant, quarum virium consideratione tectis sine vult Augustinus, ut virgo quantumuis. ' casta, no praeferat se mulieri coniugatae,pro-cha pter occulta, inquit, dona Dei quae non nisi
sinisse, interrogatione tentationis, etiam semetip-' sum unicuiq; declarat . forsitan enim .Virgo propter aliquam incognitam sibi mentis infirmitatem nondum est matura martyrio, il-Dὸbbis, ta vero ram possit bibere calicem dominicae . ni ab .humilitatis. Ideoque sicut in Petro& Ibau- -.et . nc, quorum alter passus est, alter non est, uoimpar agnoscit patientiae meritum, sic in Ioanne virgine & Abraham coniugato, par VO-lui t esse meritum, co tinen tiae interhum virtutis habitum, quo aliquid agitur cum opus cst, cum autem non agitur potest agi, sed non est opus, idq; pro. rerum & temporum OpC Lib. io co tunitate& Dei voluntate. vii de etiam de ses. testatur idem Augustinus: Ego quibus ten- i. cor. tationibus resister Valeam, inquiens, qui-
138쪽
DE GRATIA CHRIs ΤΙ. io delis est qui nos no sinit tentari, supra quam possimus ferre. Vides ab Apostolo& Augustino vires internas agnosci, quibus tentatines nonnullas superare ,l& bona quaedam
praestare possumus,& ad liqc vel illa praestan da idonei sumus, iuxta illud quod ad Corin thios scribit: Sufficientia nostra ex Deo est, qui & idoneos nos fecit ministros noui testamenti : Et ad haec quis tam idoneus λ quibus etiam viribus dicuntur sancti fortes in fide, pleni gratia & fortitudine, & potentes etiafreno circunducere totum corpus: quemadmodum &ipsa series & connexio virtutum ab Apostolo armatura Dei nominatur, unde
possimus stare aduersus insidias diaboli: propter quam Dei armatura Ecclesia & quaelibet anima sancta terribilis dicitur ut castrorum acies ordina ta,& mulieri forti a Sapiente comparatur: & depopulo Dei scri . ptum est: Cuius sortitudo similis est Rhinocerotis; quam fortitudinem in interna sa- pietia &charitate Scriptur costituunt: quia vir sapiens fortis est; & sortis est ut imors dilectio. Unde etiapa qui pe has virtutes segregat se a vasis immundis, dicitur fore vas in
honorem sanctificatum& utile Domino ad omne opus bonum paratum. Huc pertine'tetiam sacramenta Christi per quae gratia co-
feri urinterna, sicut per Bapti linuregeneramur, renouam ur&singulariter illustramur: per Confirmatione roboramur, per sacra Eucharistia nutrimur&crescimus, per poenit
xa a m reparamur,& per alia similit ex internia. Cor. I. Petri se Hebrii L. Iacob. 3.
139쪽
tu si *' quia latet an iustumst, siue quia non dei
tes CVNER. PETR. FPIs C. ρ& inhaerente gratia perficimur. Huc quoque referendum est, quod elegat ex tradit Augu- stinus: duobus modis contingere quod nolunt homines facere quod iustum est, siue
ctat. Tanto enim quidque vehementius Vo
lumus, quanto certius,quam bonum sit, nouimus,eoque delectamur ardentius. Igno xantia igitur, inquit,& infirmitas vitia sunt, quae impediunt voluntatem, ne moueatur . ad faciendum opus bonum, vel ab opere malo abstinendum. Ut autem innotescat, quo latebat, & suaue fiat quod non deletiabat; gratiae Dei estiquae hominum adiuuat volun tates; qua uti non adiuuentur in ipsis itideiax ccausa est non in Deo .Ex quibus constat inter- unas agnoscendas este gratias, quibus ignorantia & infirmitas curantur , AEx quibus natura iam sanata & eleuata, Virtu tum eXC citia, velut con naturali & delectabili coo , peratione, praestet & operetur.
Si ferentia intem Cires naturales ct viri tutes infusas ct quomodo gratia detur ad mgulos altus. η
Aeterunn yires istae inhaerentes & per . manentes, non tales sunt,quq cum vir, bus &potentijs naturalibus per omnia comparari queant, quas Diuus Augustinus seminales vocat causas, seu rationes natur
140쪽
liter ab authore naturae rebus insitas. secundum quas pro earum qualitate & conditione res illas pro sua prouidentia Deus admi-,istrat, generali illo concursu, de quo supra diximus,cis concurrendo: Huiusmodi sine dubio non sunt dona & vires quas diuinitus ad bene operandum accipimus, primum. quoniam istae notam perfecte in nobis sunt, . st neque tam firmiter velut ex natura prodeuntes inli rent; sed velut Iume in aere spiritus sancti illustratione cordibus nostris asiost ersae sunt.Deinde quia habent perpetuo si--:bi repugnantem morbum concupiscentiar, qua homo velut pondere quodam naturali temper in contraria trahitur, per quam etiaDiabolus noster aduersarius varijs technis & occasionibus facile potest nos fallere, qui etiam sine concupiscentia imperfecte cognos ei us&diligimus Deum. Deniq; quoniam per haec dona supra propriae naturae co-: ditionem di facultatem erigimur,eleuamur,& velut rapimur ad finem supernaturalem beatificum in videndo Deo bonum, quodi oculus non vidit,auris non audi uit,&in cor' hominis non ascendit: qui in sanctissimis suis iudicijs & vijs seu operibus, omne rationis lumen ,omnemq; aestimationem humanam excedit , propter quod supernaturalibus virtutibus &donis supersubstantialibus indigemus, quibus ex altiori quam natura
lis luminis principio, ad finem lai' subli