장음표시 사용
151쪽
ςVηER PETR. EPIs C. Deqyelut sundamento quodam nititur peti l quicquid nonnulli de natura actu & rati
Dan. ca- ne peccati distinguant, &iaboriosissime Dpreolia. 6 ctum peccati a peccati ratione discernere co- 'entur: nihil amplius tametam operosa dinputatione efficiunt, quam quod Deus actum illum producendo non peccet, quodq; actus ratione peccati induat, no ex eo,quod a Deo
procedit,cui nihil est prohibitum, sed ex eo
capite, quod ab homine committitur,cui t iis actus prohibetur. At vero natura diuinae bonitatis amplius nos confiteri compellit,
quod videlicet non solum diuina Maiestas nunquam peccet, sed quod etiam nemini
causa est ut id faciat quod peccatu est; quod tamen concedendum foret, si Deum dixeris actum volutatis qui malus est effective producere, voluntatem ad illum inclinando: si quidem manifestu est, quod hac ratione diuina bonitas author esset ut voluntas pec- icaret, mouendo nimirum ad illum actum, Per . qui,Vt a voluntate procedit necessario, pec-
Aramin. catum est. Attamen si cum Gregorio Arimia in si, paulo sublimius mentem attollendo diateris: quod Deus non quidem voluntati xtatium illum exerceat,causa vel author sit, sed quod in ipsum actum, dum fit a volunt te, pi oxime & immediate influat disicut est yrim vim&supremum omnium principium, a quo quicquid quoquo modo est, dependet rein est e sustinetur: iam in illum cocursum, quem a talea posuimus, relaberis,& recte haccon ider atione Rstinerepoterisactu illum, ut actus
152쪽
PE G R AT. CHRIITI. . factus quidam est, a Deo prima omnium ausa fieri,qua ratione commodissime tam saltiantur pulcherrima illa philosophica Mundamenta, quibus Doctores in hoc argumento nituntur,&euitantur absurda ad quε solet deducere. Nam qui di erit actus istiusmodi non es ea Deo , duplici errori proximus videtur.prior est, quonia ex eo sequi videtur, quod sint plura prima prinsipia, si Voluntas per se, sine superioris in actum influentia, actum aliquem producere possit. PQ- ρ Thori. sterior est, quod sequeretur aliqua essentia
nu naturam existere quae a Deo non esset: quem tamen pietas omnium entium principium &authorem confitetur. Fundamenta
'erb,quib. solet niti, sunt huiusmodi: Qui quid existit distinctum a Deo, non est suum esse vel subsistere, sed hoc aliunde participatum habet, non a se ipso, quia nihil seipsum
facit sed ab illo qui per suam essentiam est ,
ipsum esse: ideoq; omnis actio, quaecunque ea sit, ab illo supremo ente velut quaedam eius participatio derivatur. Rursus: Omnis motus est a primo mouente, quod est Deus. Sed actus vel actio quaelibet est quidam mo- us, est igitur a Deo. Considerabis igitur di uinae maiestatis amplitudinem velut ipsum Vniuersale esse,cuius participatione est quicquid aliquem essendi modum habet. Qui natio bus adde naturam boni iuxta B. Augustin. bbis, in modo, specie & ordine consistere, quae cu Man,- in quolibet actu reperiantur, manifestum prafommest hactenus omnem actum a Deo prou ς'
153쪽
i,1 CUNER. PETR. EPIs C. . nire. Caeterum quoniam actus malus, quate nus a voluntate progreditur, a recto modo, ordine &specie deficit, propterea nulla ra- tione tolerandum vel dicendum est, quod ciuina bonitas voluntatem ad ipsum moueat vel inclinet, licet actui secundum se, prout actus quidam est, suam habes speciem&ordinem, immedia reconcurrat,velut suada mentum a quo dependet,& cui ne nihil sit innititur: non multo aliterquam si proprius rei dominus in furto, quod ei diis licet, hactenus ex causa concurrat, non quod
aut horsit furi ut rapiat, sed propter melius manu ponderi subi jciat, quod fur solus ferre non potest: ubi fur quidem peccat, sed dominus neque peccat neque furem peccare i cit. Caeterum in naturalibus& ijs quae mala non sint, amplius, sicut anteia dictum eth d minus operatur, hoc videlicet, quod causas secundas ad aci us suos & motus ipse quoque. determinat & applicat, faciens ea luem Op rari, non, sicut etiam prius annotatum est, quod ipse semper nouo aliquo denu Au po- j- tentias naturales praeueniat & ad operanduexcitet, sed quoniam ipse causas secundas instituens,earundem& effectuum ipsorum manet ipsa prima & suprema causa , cuius virtute & influentia agunt secundae quandin' cunque operantur, iuxta illud Apostoli: In ipso vivimus, movemur & sumus. Nam si, cundae causae illi sub ordinatae sunt, & his il- . te sic praee minet & adest, ut hae simul cum ipio, ta ipse simul cum his operetur . neque
154쪽
DE GRATIA CHRISTI. i a liter haec prima causa secundis in causan do prior ςii, quam quia superioresti a qua inferiores dependent. Sic enim se habet bonitas Dei, ut continua sua influentia causis inferioribus adsit, easque praesentia suae vir utis velut comitetur, ut ex apio,in ipso, di per ipsum sint & operentur: quemadmodum virtute spiritus rotae & animalia, de quibus Ezechiel, pariter ambulabant simulque eleuabantur, ibant & stabant: sicut etiam de gratia testatur Apostolus: Plus om-I. nibus, inquiens, laboraui, non ego sed gratia Dei mecum. Hunc concursum manifeste licuit ammaduertere in fornace Babylonica, in lacu Danielis, in apprehensione domini & in facto Abrahae, quando filium immolabat, ubi hoc subtraho concursu, neque
ignis, neque leonum feritas, neque vires brahae, quas iuxta Gregorium nunc laxau rat, naturales suas operationes perficere potuerunt. Hunc ergo generalem Dei concumsum in omnibus necessarium negabant etiam Pelagiani, ut ex Diuo Hieronymo nu per probatum est.
uua μ gratia adsingulos actus bonos
Aeterii pro maiori elucidatione grati Christi nunc pulcherrima sed difficilis oritur quaestio, proster cuius e3plications,
155쪽
quae nunc dicta sunt de generali cocursu in seruimus, an videlicet gratia, quam patres tam serio in singulis pietatis actibus exigui, non aliud sit, quam hic diuinus & supremae
causae generalis concursus, & an cordibus nostris per infusas & inhaerentes virtutes, quibus anima sanatur, illumi patis possimus hoc solo concursu, quaedam pietatis opera praestare, quoniam ut D. Prosper contra
Collatorem confitetur ab illuminatis ian cordibus possunt salubres prodirς conatus, qui ideo ipsius hominis propria esse dicam
tu quia iam bonorum conatuum acceperutfacultatem,& eorum semina ad suum ref runtur authorem: videtur enim per fidem
homo satis instructus, ut bonum cψῆnoscat& per inhaeren tem charitatem satis affectus ut cognitum bonum sufficienter eum dei ctet, quae vires sunt animae quibus ad praestandum bonum satis videtur idonea. Sed, pro contrario facit,quod hic concursus, qui
rebus omnibus communis est, &ad natura- Iem rerum conditionem pertinet, no vide
tur posse ad gratiam Christi referri, qui proruti concursu impetrando non venit in hunc mundum, sed ut restauraret quod per peccatum amissum erat. Denique talem gratiam patres exigunt pro qua semperorare,&qua-doactus praestitus est, Deo gratias agere t nemur, quod de generali hac cooperatione seu concursu non ita statuendum videtur: con .coi oportet,inquit, D. Prosper, fateri gratia Dei
per Iesum Christum dominum nostrum ad
156쪽
DE GRATIA CHRISTI. ii, taciendum iustitiam nos per actus singulos
adiuuari, ut in bonis quibusq; voluntatibus . humana singulis motibus magis illius valere non dubitemus auxilium, repraehendensiaque Collatorem , vult inquit nos, gratiam Dei non ad singulos actus accipere,ac proinde non pro omni bono opere semper orare. Et Hieronymus Pelagianos vituperans, ita
Dei gratiam ponunt, inquit, ut non per sin. ' gula opera eius nitamur,®amur auxilio: - in re paulo post: ergo nequaquam ultra oraret '' -- debemus nec ipsius clementiarii precibus fe- istere, ut accipiamus quotidie, quod semel acceptu in in nostra est potestate: istiusmodi hornines tollunt orationem. philosophan-
iur&disputant,si nihil ago absque Dei au- Ixilio; & per singula opera eius est omne
quod gessero,&c. Rursus velle &currere in una est,sed ipsum meum sine Dei semper auxilio non erit meum. Deus semper largitor
semperq; donator est, no mihi sufficit quod
semel donauit, nisi semper donauerit, peto vi accipiam, & cum accepero rursus peto, fraudulenter praetendis ut Dei gratiam ad cori ditionem hominis referas, & non in sin- aulis operibus auxilium Dei requiras,&ite rum postea : liberum arbitri u Dei innititur
auxilio,illiusq; per singula ope indiget. Au- gustinus verbi scimus, inquit, gratiam Dei maioribus ad singulos actus dari, sed pro co- cursu , quae causis secundis in suis motibus necessarium &velut naturali lege semel posta rebus semper adesse diximus,licetDeum benedia
157쪽
benedicere, non tamen similiter iubet, iii vel tenemur orare: sicut gratia Christi assi due postulatur, cumque ad illum diuinae prouidentiae ordinem pertinet; quo secundum naturales leges Deus res pro sua cuius- quequalitate administrat, non videtur ad , ui g. b. gratiam Christi pertinere, qua Deus secun s. de Gen. dum consilium in ipso absconditum salute ad istera nostram operatur. Porro manifestum quoi que videtur gratias & virtutes inhaerente hic a patribus non intelligi, quas manifestuest cum semel datae diuinitus in nobis custodiuntur, non ad singulos actus dari vel acci-lpi. Ne ius enim quotiescunque Symbolum fidei profitemur, vel eleemosynam propter Deum largimur, opus est ut singulis adtibus nouum fidei vel charitatis donum nobis in- ω ερ fundatur. Pro huius itaque quaestionis solu-θμ ηιρ' tione diligenter perlegenda & annotanda 1 rhbis iunt, quae D. Thomas i. r. tractat de instina Λ ό, ctibus & inspirationibus ac dolis Spiritus', sancti, quibus conformiter iuxta superiora dicendum est, quod patres licet in hoc argumento subinde verba ad hunc concursum extendant, proprie tamen de illo non agiit, quando nos pro singulis volunt Christi gratiam implorare, est interim haec gratia concursui illi persimilis , & quaedam eius Io- eo sanctispiritus inspiratio, cooperatio &directio, qua secundum inhaerentes virtutes&dona mentem ad bonum pietatis inclinat, agitat,asspirat S cooperando dirigitivi sicut ex spiritu hominis humana , sic ex
158쪽
DE GRATIA CHRISTI. et spiritu Dei singula pietatis opera fiant: licet
enim per infusos & inhaerentes habitus homo ad pietatem apte dispositus sit, propter eorum tamen imperfectionem & hominis instabilitatem, qui quoniam imperfecte cognoscit & diligit, debit iter pietati ad ha ret: smiliter S propter adhaerentem morbum concupiscentiar, quo semper velut pondere ad malum inclinamur, item propter insidias inimicis: varias mundi occasiones necessaria est, prarier hos habitus perpetua spiritus sancti aspiratio, instinctus & directio, quo mentem velut in bono supernaturali semper languidam affat, excitat mouet, instigat pullat, agitat & contra in s dias & o casiones inui di protegit,&sic dirigat &gubernet, ut voluntatem suauissima sua cooperatione singulos pietatis actus praestare faciat. Vbi tria notari poterunt, In itinctus videlicet, Cooperatio,&directio, quorum ille actum praecedit, cooperatio vero sicut co- cursus generalis actum comitatur & simul cum eo est. Di rectio autem exterior Dei prouidentia est, qua curam hominis contra insidias & impedimenta gerit. Gratia ergo, quae Notandia
ad sngulos aet' datur S pro singulis petitur, paucis dici potest, suauis illa cooperatio S. S. qua cor hominis inclina o &dirigedo hominem facit operari, quae quide cooperatio, quonia extra naturale rerum ordine est, nec
cui si debetur. proprie gratia dicitur,st Christ ' suo sanguine nobis coparauit, ut spiritus eius nos in singulis iuuare,nobisq;cooperari '
159쪽
idis CV NER. PETR. EPIS C. dignetum. estque talis concursus, quo Deuῆvt pater mi seri cordi arum & fons gratiar singulis actibus concurrit, & indecli nabiliter, talis is .c inseparabiliter spiritu suo cor agit &di- - ἡ rigit. hanc gratiam insinuat Celestinus pon- tifex, quando ex B. Sosimo refert nos insti4ctu Dei ad fratrum conscientiam uniuersa retulimus;&paulo post: ut boni aliquid Ggant paternis inspirationibus suorum ipse tangit corda fidelium.
C A P V T XII. uuae gratia homini ab initio ad finem H
- IIdes igitur, Christiane lector, quani j varie necessaria fueri t,& sit tibi gra tit
Christi, quamque multis nominibus suae bonitati gratus eue debeas, quod viciarius adhuc &euidentius intelligas , placet
nunc ordine hepetere, quae gratia ab initio ad fine usq; si necessaria; cum enim per peccatum originale omnes ex origine sint infideles &impij, secundum seculum mundi huius ambulantes, secundu principem potesta tis aeris huius, in desiderijs carnis suae varijs errorib.& superstitionib. implicati, alienatia Christo & sine Deo in hoc mundo,primum necessarium fuit, ut ineffabili Dei bonitatem cor ad dominum, unde declinauerat, homo vo-EN ει, caretur: ubi duplex gratia necessaria fuit,aIeraedica - hera qua per Euangelii praedicationem foris ορ. inuitaretur: altera qua cor intus ad accommodandum
160쪽
Hodandum assensim moueretur,quae gratia est fidei,&in hoc iuxta D. Augustinum posi- Mi. K. ha, quod mens lumine diuinitiis aspergitur' ecc .& tali viso tangitur, ut iam non stultum, si μ' - eutante per infidelitatem, sed vere credibi- 'μμle & acceptandum videatur spiritu sancto σ per pulsum&inspirationem assensum per- suadente . qui quidem assensus habitualiter seu virtualiter in animo fidelis, remanens ac residens, viade promptus &dispositus est, ut plician loco& tempore actum fidei exerceat: ipse est virtus&habitus fidei quo nobis in hos rente, fideles dicimur & sumus, pro cuius exercitio, semper, ut ante diximus, necessaria est & luminis illius conseritatio continuata illa sp iri tus aspiratio ac directio,
qua contra tentationes&haereses per intelligentiae donum homo munitur. Atque hoc modo mens seu intellectus tenebris infid litatis curatur & liberatur. CCeterum non statim ut aliquid verum esse creditur, etiam ad praxin referendum &lectendum iudicatur, multi enim,ut testatur Ioannes,cre- n. tirdiderunt iii Iesum,sed propter Pharisaeos noconfitebantur, ut de Synagoga non cij cerentur dilexerunt enim gloriam hominum magis quam gloriam Dei, quamobrem ubi per , . ςu ngelium ad po nitentiam vocamur, do in no Dei opus est, quo praeter fidem veram pci φ Vilitentiam concipiamus, quod donum domihus apud Ioannem insinuat dicens; nemo charisisse potest venire ad me nisi pater, qui misit me, Dan. 6.et traxerit eum, quem tractum Augustinus , Aug. . M