장음표시 사용
161쪽
intelligit, cui dulcis est panis coelestis, licui poetae dicere licuit: trahit sua quemque voluptas, quae in spiritualibus suauis est qua dam affectio, unde peccatum appareat homum in i malum, peruersum, iniquum & detestabile, seruitus vero Dei bona aequa & amabilis, quae est inspiratus quidam amor seu complacetia boni &odiu vel displicentia peccati, unde homo cooperante spiritu S. veram poenitentia & dolore cum l posito melioris vitaeco cepit. Rursus autem quonia inaestimabile seu inexpectabile& hominis aestimatione excedere videtur , 2 homo pecca tor tantam salute& gratiam apud dominu inuenire possit, ut non solum illi remittantur peccata, sed adoptetur etiam in filiu Deidc regnum coelorii consequatur,opus est dono fiduciae,quo licet hoc arduum & difficile videatur,considerata tamen bonitate &sericordia Christi, confortetur & erigatur, ut infirmam horum omni u spem & experiationem, spiritu sancto similiter aspirante&cooperante, assurgat, quibus omnibus fide videlicet poenitentia & spe vera ad iustitiapparatio conficitur, de quibus licet non ulli aliquando senserint quod, &poenitentia &fiducia, ex sola ostensione & demonstratione fidei spiritus ancto cooperante, sine nouis aliis donis nascantur &elici possin i,quia tamen non solus intellectus per peccatum corruptus est, sed praecipue cor & voluntas, qua inordinato sui amore ta peruersa est , ut etia
162쪽
od intellectit bonum&plenu esse ratione perspicitur sua libertate reijciat, & quod peccatum esse intelligitur, sciens& volens 'amplectatur, lisc malitia contrario dono curari & tolli debet, estq; necessarium ut voluntati diti initus affectio,&sti multis quidarin primatur, unde quod vere bonum es p)acidum, amabile & appetibile fiat, quam cuD: Augustino possimus dicere, primam boni hupiditatem, qua bonum dulcescere incipit, quaq; fit in nobis ut ex benedictione dulce- νdinis Dei delectet in qua nos praeuenit neus
& sic afficit ut aspirante&cooperante spiri- R,4 Pola tu S. homo in deliberatu amorem δή prosecu cap. 9.tionem boni &iimilem mali detestati oheex
lib. a bit. iudicio proru inpat. Hanc itaq; prs- Ius cis para ti o n e m, q ua sic d i u i ia i t u s ad sta tu in gra- rio. tiar disponimur, sequitur iustificatio, quani per sacra meta vel eorum voto sine ullis praecedentibus meritis secundia misericordiam Christi percipimus, quae posita est ita remissi- Gratiaone peccatorti,&gratia qua in me bra Chri ofὰγῶ rasti & filios ei adoptamur. Haec maxima gra ciens. tia est , quae Antonomatice gratia dicitur, sttamen sic recipimus ut obicem &impedime tum eius infusioni homo praestare queat, cor& facie a Deo sua auertedo est enim velut lumen i super vultu animae nostrae Deu respicientis&in ipsum intento funditur . na vo- . Iutaria regritur in adulti usceptio,qua cordis os aperiar,& dona celestia accipiant,cu lili cadoptionis gratia in animae essentia sede ut antea diximus, habeat, gratu in Deo facil
163쪽
hominem, quatenus liberum hominis actis trium filialiter in Deum conuertit, eique Vesummo&beatifico bono sub ijcit, quod actuali tir contingit, quando ex spiritu inhabitante per hanc gratiam cor sic actualiter in De δε ρ Deum mouetur &dirigitur. C terum homi-ρ ω ' ne in hoc statu iam inter varias tentationes. const tuto, grauis exoritur quaestio, an sine alijs donis possit ad finem usque perseuerare; ad quam congrue patrum sen tentijs &verbis respondere debemus , neminem etiarii terre baptismatis gratia renouatum idoneum esse gula 6. ad superandas diaboli insidias, &adeuin-' cendas carnis concupiscentias, nisi per quo-Anru. tidianum adiutorium Dei perseuerantiam bono pedi bonae conuersationis acceperit, &B. Augu- seMem'. stinus: qui non infertur in tentationem non
ob --7 discedit a Deo, non est hoc omnino in viribus liberi arbitrij, quales nunc sta iit , fuerat in homine an tequam caderet, post casum autem hominis, non nisi ad gratiam suam Deus
voluit pertinere ut homo accedat ad eum, '.
neq; nisi ad gratiam sua voluit pertinere, ut
homo non recedat ab eo. Hanc gratiam posuit in illo quo sorte ni consecuti sumus, id De Vin est, Christo.& alibi,de differentia grati prim ρ'ς cr mi hominis & nostrae differens: proinde, in- ' quit,&s non laetiore nunc veruntamen po- V 'I ten iohe gratia indigent isti , &quae potζΠ'tior, quam Dei uni enitus alius. & paulo
post: ut non acciperet hoc donum Dei pr1- mus homo, id est, in bono perseuerantiam, sed perseuerare vel non perseuerare in eius
164쪽
relinqueretur Rrbitrio, tales vires habebat eius voluntas, quae sine ullo fuerat instituta peccato,& nihil illi ex se ipsa concupiscentialiter resistebat, ut digne tantae bonitati rebene vivendi facilitati perseuerandi committeretur arbitrio, nunc vero posteaquam
ςst illa magna peccati merito amissa libertasotiam maioribus donis adiuuanda remansit infirmitas. Subuentum est igitur infirmitati voluntatis humanae, Ut diuina gratia. indeclinabiliter&inseparabiliter ageretur.quibus verbis luculenter satis aperitur quae sit gratia ad perseuerandum necessaria, ut videlicet voluntas diuinitus indeclinabiliter&inseparabiliter agitetur, quae est perpetua Dei directio &protectio contra tentationuimpulsus, qua vel tentationes sua bonitate impediat,vel vires idoneas ad eas euincendas suppeditet, propter varios enim rerum eueritus homo pro diuersis tentationibus &occasionibus alijs & alijs auxilijs ii diget, &licet per gratiam gratificantem sanatus viares ad quasdam tetationes superadas habeat idoneas, non tamen ad omnes: siqui Petro dictum est,non potes me modo sequi: & quia semper in nobis magna remanςt infirmitas carnis & quaedam ignorantix obscuritas, s Cundum quam, ut dicitur ad Romanos, quid ,
oremus aut etia quid agamus, sicu i oportet, frequenter nescimus, saepe opus est ut in te nis donis consortemur &roboremur,& pleniori lumine mens illustretur,atque sic in te Dae yatiae ac virtutes diuinitus augeantur:
165쪽
Propter varias quoq; rei uni occasiones&ii, i extricabiles diaboli laqueos, & intentando, potentia simul d magnam liberae voluntatis instabilitatem nullum est vitae nostrae momentum, nulla tam parua peccandi necensitas,quin sine diuina protectione ac directi est. one facillime in quod uis peccatu hom prO-η- δρῆ- ' labi queat, ideoq; pientissime a sancto pon-' tisice dictum est, in omnibus actibus, causis, cogitationibus, motibus, adiutor&prot et or orandus est Deus. & ab alio, siue in prospero cursu, ne extollatur, siue in tempestate retationum, ne mergatur, Dei gubernaculo, quoad usq; ad portum paradisi perueniat, poterit homo manere securus. Itaq; gratia illa quae ad singulos actus datur, de qua superius egimus, usq; ad finem Dei bonitate continuata, ipsum est donum perseuerantiae quo dominus electos suos facit is bono permanere.
An omnibus hominibus qui rationis Uustu Alo. de untur, semper alit gratia. H - Ost haec superest solemnis illa. qu sti.
An omnibus hominibus qui vitae rationis usu fruuntur, semper adsit diuina missim, gratia, ut qui mali sunt, possint a malo in bo- de Gania num efficaciter velle conuerti, & qui boni, uo. possint in bono perseuerare: de qua tametsi aerian. sapientas contrario opinentur, verisimilior sextu . tamen & probabilior est sententia quam D.
Thomas contra setiles, ae plerique scholastici
166쪽
communiter sequuntur, quae habet,animam Domi hominis pondere quide peccati de potestate β Sathans sic deprimi, ut per se ad veru bonum assurgere non possit. qui enim facit peccatu ait dominus, seruus est peccati. Hanc tam ea generalem es e superoes filios Adae misericordia Dei in Christo Iesu, ut quibus huius
Iucis & rationis usum concedit, prorsu S ne- 'minem omnino relinquat, quin salte paulatim seu gradatim ad verum bonii attolli queat,quod equidem auxilium in diuinis instinctibus,pulsibus, inspirationibus,3c illustrationibus positu esse&omnibuS pro tempore & Ioco sufficienter adesse crediderim, ut ex illis cooperante Deo,homo couerti & ad
cor redire queat: nulla est enim anima quantumuis peruersa in cuius conscientia non to 'quatur Deus,& quamuis naturale lunae synderesis ex peccato multum attenuatum sit, Deus tametvsua bonitate propter generalem
Christi mortem plurimum illustrat, ut in multis bonum a malo, pium ab impio discernere dc viam salutis inuenire queat,quae sententia ut est immensae Dei bonitati cim sona, sic satis euidelibus scripturis comprobatur: Nam Ioanes de Christo loques, erat, inquit,
lux vera quae illuminat omnem homine v nientem in hunc mundum .Et Paulus Apost. Deus omnes homines vult salvos fieri, Scadi. Tima. agnitionem veritatis venire,& iterum I 'annes: Ecce sto ad ostiudicit Dominus&pulso, si quis audierit voce meam &aperuerit mihi
ianua, intrabo ad illii & csnabo cum illo &ι ipse
167쪽
CUNER. PETR. EPIs C. 'ipse mecum. Petrus quoque Apostolus, din
minus patienter agit propter vos, nolenS
liquos perire, sed omnes ad poenitentiam reuerti. Sapiens vero de impijs loques,sed &his,inquit domine, tamquam hominibus pepercisti, sed partibus seu paulatim iudicans dabas locum poenitentiae, cui cura de omniabus, docuisti autem populum tuum per talia opera, quoniam oportet iustum esse & humanum & bonae spei fecisti filios tuos, quoniaiudicans das locum in peccatis p nitentiae,s enim inimico seruorum tuorum &debi'
tos morti cum tanta cruciasti attentione es
liberasti, dans tempus & locum per quae possent mutaria malitia,cum quanta diligentia iudicasti filios tuos. Clamat etiam Esaias: Expectat Dominus ut misereatur vestri,& Ldeo exaltabitur parcens vobis,quia Deus i dicij Dominus,&alibi, plantavit vineam lectam & expectauit ut faceret vitas do fecit labruscas, nunc ergo habitatores Ierus
lem &viri Iuda,iudicate inter me & vineam mea, qui est quod debui ultra facere vineae meae & no feci ei 3 an quod expectaui ut fac ret quas & fecit labruscas3 Sane si 1ufficiens ad bonum populo auxilium defuisset, no sic
Do minus de vinea conquestus esset. Deinde status huius viae seu peregrinationis que pro comparandis meritis data es prorsus sic extigit ut viator auxilio, sine quo viam carpere non potest, non destituatur,alioquifrustra
in via constituitur, quoniam igitur diuinae bonitati placuit hominem non velut in te
168쪽
DE GRAT. CHRISTL i3 inino suo positum , statim ob peccatum ψamnare, sed in via qua possit & debeat tendere ad patriam, constituere, congruum Dic prouidentiae ordinii fuit, ut generalia quaedam praesidia, toti naturae humanae tum intus, tum foris concederet,quibus viam in
predi &ad patriam contendere possunt,propter quae etiam scelerato Chain a Domino dictum est, sub te erit appeti tus eius, & tu dominaberis illius scilicet peccati . cumque D. N inter haec praesidia doctores Angelorum cu- si ς i.
stodiam referant, negant cuiquam, quan-ρ ' μ' .
amuis impio vel etiam A ntechristo bonum deesse angelum,qui saltem a maioribus ma- lis eos reprimat & ad bonum subinde reuo- cet. Denique postulat istud ipsum ratio iudicij quo Deus statuit orbem iudicare in a quitate,* omnium quaecunq; dicta vel facta sunt ab homine rationem ςxigere,quae ratio, locum non haberet, si diuina gratia non sic homini adfuisset, ut ex ea declinare malu&bunum facere potuisset: Habet id etia ratio praecepti quo Deus minado,corripiodo,su dendo, promittendo, instat. yt homo bonii L fermfaciat &m tu derςlinquat, quod frustra sine i6. depos
gratia attentatur, non minus qua si dcemo ni-sione δε-bus diuinum iudicium proponeretur & de Wm moribus prscepta darentur. Quare recte D. Leo: Dominus, inquit, iuste instat praecepto, , ' ἡ quia praecurrit auxilio.Et August.omnes pos. sunt se conuerteres veliqt, quoniam Deus illuminat omnem homi dem venientem in d hunc mundum, &serm qiae ro .de Verbis do- domini.
169쪽
118 CUNER. PETR. EpIs C. mini,vnusquisq; nostrum dum licet&esuri Dei adiutorio in potestate nostra consistit&peccata vitare, &quod bonum est exercere contendat: Quae tamen omnia non sic intel-
liges, quasi omnibus hominibus tota adsit gratia qua malum vitare & benefacere poD sint, sed, ut ante dictum est, qua saltem paulatim & gradatim adi hunc statum peruenire. possunt, primum enim iuuatur, Vt non ob stante pondere peccati ductum naturae ac rationis sequatur, bonum appetendo & malum detestando, in quo pro desiderio & co- natu non deerit clementissimus& misericordissimus Deus, ut oculos ad magnitudinem & pulchritudinem creaturae conuertat, similiter & mirabilia quae de coelo in mundo ab initio facta commemorantur attedat, re ex horum consideratione cognitionem&credulitatem aliquam de Deo concipere possit, quo gradu facto, poterit,Deo ipsum non deserente Dominum & authorem omnium pro vera sapientia &salute,& certa veritatis inueniendae via rogare & inuocare, cuiux
rursus duci xi & directione iuuabitur: sicut in Cornelio Centurione factum est,ut illos qui celeberrimam &antiquissimam verita- tis delatu te famam habent, id est, Christianorum catholicos magistros adeat, consulat& audiat, quae di vinar inspirationis & dir clionis praesidia,velut semina sunt pietatis, quae cordibus humanis inserta sufficiunt, ut
ex his spiritu sancto cooperante veram consipere sidem, & per veram poenitentiam ad statum
170쪽
DE GRATIA CHRIs ΤΙ. statu iustitiae peruenire queat. Vnu est fit his obiecto.
obijcitur,quonia nonoes videmus couerti, non omnes perseuerare Cum igitur ipsa couersio&perieuerantia gratiae sint, Vt antea
diximus,sicut & scriptum est, Omnis qui au- Dan. diuit a patre Eo didicit venit ad me, SI nemo potest venire ad me nisi fuerit ei datum datum a patre meo: Manifestum videtur gratia Dei quae pro conuersone necessaria est, non omnibus dari, quemadmodum etiam D. August. palam pronuncians: scimus, inquit,gra- Τ*Itiam Dei maioribus ad singulos actus dari, scimus non omnibus hominibus dari. Et de praedestinatione sanctorum: Haec gratiaquς in se occulte humanis cordibus diuina largitate tribuitur,a nullo duro corde respuitur, ideo, quippe tribuitur, ut cordis duritia primitus auferatur. Deinde ob ijcitur non fore neces- se ut pro infidelium S: impiorum couersio 'ne Deum oremus, si ipsis sufficiens adsit gratia qua conuertantur, quoniam frustra ab alio petitur, quod in ipsorum est potestate, quemadmodum stipe B. Augustin. hoc argutirentum cotra Pelagianos repetit:ad hic dia cendum ; ista pr cipua esse in quibus cardo difficultatu in hoc argumento versatur,qu tum tamen Dominus dare digna tuta respon- o.
dendum videtur quod sicut D. A nselmus de casu diaboli disserens, dicit eum non perse- 'uerasse, neq; perseuerantiam accepisse, non 'quia Deus illi non dedit, sed quia ipse accipere vel retinere noluit. Ita de iis qui non