장음표시 사용
191쪽
16o e VNER. PETR. EPIs C. poenitentiam super peccato suo: Dicens quid feci λ & de vere poenitente: postquam, ait,conuertisti me egi poenitentiam,&pota quam ostedisti mihi, percussi femur meum Propheta quoque Iob poenitentiam agens: unum locutus sum, quod utinam non dixis sem,qui leuiter locutus sum, resp5dere quid possum idcirco me reprehendo. Octauus ordo scripturas habet,quq declarant nos a Deo in bonis operibus adiuuari, ipsu in hobiscum& nos ipsius bonitati cooperari: undeci mores illi sanctorum: adiuva nos Deus sali
taris noster. Deus in adiutorium meum ii tende. Memoratus sum ait Ecclesiasticus misericordesae tuae & cooperationis tuae. Paulus
Vero, laboraui, inquit, no ego, sed gratia Dei mecum:&alibi: unusquisque propriam me cedem accipiet secudum latim laborem: Dei enim sumus adiutores; seu misγρι vel cooperatores Dei,qui vero iuuatur & cooperatur, siue dubio liberi arbitrij esse conuincitur. Quibus scripturis docetur, non solum quod post peccatum homo voluntatem retinuit, quam nulla rationabilis substantia manente sua natura amittere potest, utpote quq ad naturam &essentiam eius pertinet, sed quod etiam liberam retinuit facultatem, qua cum gratia Dei bene, & per se male facere potestipater enim in sanctis trinitate, volutate quidem de sua essentia filium gignit, & voluntate bonus in i sericors est, sed non eo liberratis modo qui ex humanae conditionis gradu pro costi parantis meritis in homine sta tuendus
192쪽
uendus est, qui etiam in actionibus,quas doni inus Deus foris circa crἡaturas operatur. certissi in ὀaghbscidebet, posse videlicet agere au i ta 6 n agere, posse jic a ii t as i ter agere; ham quod aliter fit videlicet ex necessitate; neq; virius neq; vitium proprie esse potest tollit etia haec haeresis orationes & gratiam actiones simul & aequitatem diuini iudicij; quo rationem de omnibu, curii seruis suis initurus est, qua dete iri 6x pauio latius.
Antiauissimorum Fatrum Musae is
Vide mus interim quid patres &Eccle
sia semper de hoc dogmate statuerint, e . et Petri discipulus disputata C. Comes. tion erit B. petri c6htra Simonem magum rq referes, Narrat Simonem fato tribui illa, quo cuique decerneretur prout vel saperet ali- '' 'quid vel intelligere , Petrum vero hoc absurdissimum esse declarasse. Dic, inquit Petrus,quo modo ergo Deus iudicat secundum veritatem Vnum quemque pro actibus suis, si agere aliquid in potestate non habuit, 'hoc si teneatur, cohuialsa sitiit omitia, frustra erit studium sectandi meliora, sed & iudices laeculi fru stra i egi bus prisu n t & puni ut eos qui male agunt. non enim sua in potestate ha bia erunt ut noli peccarent. Vana eruiitia iura populorurn, quae malis actibus pC
has statuunt Miseri erunt &hi qui seruant L curi
193쪽
161 CUNER. PETI . Epis C. clim labore .iustitiam, beati vero illi qui in
delicijspositi, tum luxuria & scelere viventes tyrannidem tenent. Secundum haec ergo nec iustitia erit, nec bonitas, nec ulla virtus:
De ' & ut vis, nec Deus. Et paulo post,arbitrij pQ-ο -- - testas est sensus animae, habens virtutem qua ς-' p6ssit ad quos velit actus inclinari. &respo-dens argumento Simonis: Si quid Deus vult esse,est:& si quid non vult esse, non est, ignoras, inquit, quomodo in singulis quibusque voluntas fit Dei,quaedam enim voluit ita eL ' se ut aliud esse non possent, quam id quod ab ipso instituta sunt, cuiusmodi est solis &coeli motus, & his neque praemia neque supplicia statuit: ea vero quae ita esse voluit, vi insu a potestate habeant agere quod velint, his pro actibus ac volutatibus suis statuit, vid. Wς remunerationes mereantur aut pinna .
V m & his conformia habet ipse Clemens epistola tertia de officio saceodotum, Ir neu Similiter&Irineus. Aliud quod ait, quO- έ - si tres volui congregare filios tuos & noluisti, veterem legem libertatis hominis manis 7φ σῖ-'stauit, quia liberii eum Deus fecit ab initio habentem suam potestatem , & paulo post Apostolus testificatur, qui operentur q uidebonum,gloriam &honorem percipiet,quo- niam operati sunt bonum, cum possint non operari illud,hi autem qui illud no operantur, iudicium iustum recipient Dei, quonianon sunt operati bonum,cu possint operari' illud. Et cap sequenti: Si igitur in nobis noesset facere hac, au t non facere, qua causam . habebat
194쪽
D E LIBERO ARBIT. 16i habebat Apostolusλ&multo prius ipse Dominus cosilium dare, qua da quidem facere, a quibusdam vero abstinere. Tertul.quoque: Tertub.
liberti &sui abbitrij &sui potestatis inuenio is orsia
ho initae,ait, a Deo 4nstitutum, non enim po- Marcisu:
neretur lex et, qui non haberet obsequiti de- M. a. bitum legi in sua potes ate, nec rursus cominatio mortis tras gressioni adscribetur, si no& contemptus legis in arbitri; libertate homini deputaretur. Sic & in posteris legibus . . creatoris inuenias proponentis ante homine bonum & malum, vita & mortem, sed nec lias totum ordinem disciplinae per praecepta
tante nisi ad obsequium&ad contemptu libero & voluntario homine; Sequitur glO- ,riosissimus martyr D Cypriamis, qui de veri n. C H b is d o na i n i age ias, ta v n qu i d & V os v v lxi s abi- tib. t ep. 3:re, seruat, inquit, legem, qua homo libertati suae relicti s;&in arbitrio proprio costitutus sibimet ipsi vel mortem appetit vel salutem. lis His merito iungimus D. Ainbros In studio, o A. a Iainquit, sunt omnia per quod ad hi tur obe dientia,quae in utramlibet parte prope derit, ea beatis aut culpam adiungi aut gratia non est quod 3, cui Q nostram asscribamus culpam nisi nostri Voluntati, nemo tenetur ad culpitia nisi voluntate propria deflexerit, voluntarium sibi , B I. milite legit Christus, voluntariu seruit sibi concione, diabolus aucti. natur.&co qualis Ambrosij quod De Basil magnus: quod igitur proprie malu est, inquit, peccatum ipsit in ex nostra voluntate m Ar . Pendet, cum in nobis stu sit aut abstinere a i L α inalo;
195쪽
malo,aut mala perpetrare, & postea,vnde Anim malus est homo ex propria ipsius volutate: unde malus diabolus p ex eadem causa: nam&ipse per se, id est, ex sua conditione liberam habet vitam & liberum arbitrium in se situm aut manendi apud eum, aut se a alienandi a bono. Frater vero Bast ij Grego-- πρη- r j Nyseiiij pulchrum de libero arbitrio scribist δε dpusculum, declarans quaedam esse in ι; - ώ, nobi , & nor actionum dominos existere,
,. i. summatim Verbomni uin, quae pernos volutarie geruntur, neque enim voluntarie geri dicerentur actione in nobis non existente,&simpliciter, inquit, ea quae vituperatio velaaus sequitur, & in quibus est admonitio at que lex :principaliter autem in nobis sunt o mnes animae actiones,& ea de quibus consilitaritus, quasi enim in nobis existat qudd propositum est facere & non facere costiliamus,
non quod diuites simus vel pauperes potestatem habemus , sed actionum secundum virtutem & vitium & electionum ,& motuum , & quotum similitet opposita agere Hiero, possimus. Eadem fuit Hieronymi fides libeo a con .harbitiij, ait, noscorididit Deus, nec ad vix-D εν tutes, nee ad vitia necessitate trahimur.Et in Esaiam: Haec uniuersa dicuntur ut liberum
. , ' hominis arbitrium monstraretur: Dei enim Vocare est si nostrum credere, nec statim sitios non credimus, impossibilis Deus est, sed potentiam sua nostro arbitrio derelinquit,
ut iuste voluntas praemium consequatur. Et rursus: liberum sic confitemur arbitrium, ut dicamus
196쪽
dicamus nos semper Dei indigere auxilio, Hierom. tam illos errare,qui cum Manichtodicut, ef 'ς hominem peccatum vitare non posse, quam o μή o 'illos,qui cum Ioviniana afferunt hominem non posse peccare: uterque enim tollit arbi- lxij libertatem. Nos vero dicimus hominem
seii per & peccare, & non pecςare posse, Ut
semper nos liberi confiteamur esse arbitrij. His oportet addere clarissimum Ecclesianu- Aug. U. timen B. Augustinum quem falsissime nostri ob . duinhaeretici dicunt sententiam retractasse: nam epist. P posterioribus temporibus, quibus aduersus I
Pelagianam haeresim diligentissime vigilauit,pulcherrimos & doctissimos libros scripsit de gratia & libero arbitrio:De correptione & gratia,postquam antea tres libros co-tra Manichaeos de libero arbitrio ediderat:
quis, inquit, nostrum dicat quod peccato primi hominis liberum arbitrium perierit de humano genere λ Et alibi, ratio quemlibet
nostrum vehementer angustat, ne sic defendamus gratiam, ut liberum arbitrium aufer- ,
re videamur. Rursus ne sic liberum asser, qmus arbi trium, ut superba impietate ingryti M. ι, i Dei gratii iudicemur,&mox post pauca: qua s. propter nisi obtineamus non solum voluntatis arbitrium, quod huc atque illuc liberum flectitur, atque in eis naturalibus bonis est, quibus & male uti malus potest, sed etiavoluntatem bonam nisi ex Deo nobis esse Augo uenon posse, nescio quemadmodum defenda, mutib. mus,quod dianum est, quid enim habes quod squa. non accepistiὶ&rurura breuissime:operatur sine.' i ergo
197쪽
ergo Deus, cooperamur nos, non enim ai
L. ab eo . Di t ed adiuuat bonς voluntatis arbitrium fausLe. 1 & contra Manichios: Nos quidem sublato stellarii nullius hominis Genesin ponimus ut liberum arbit. volutatis, quo vel bene vel male vivitur, propter iustu iudicium Dei ab omni necessitatis vinculo vindicemus. De niq; pulchre subinde Deum nos admonente introducit, in via ambula, liberum arbitriu' 4 tibi dedi, volutatis tus es, prosequere viam, σν *' quo te pacem & sequere eam, Sc sic nos remi pondere docens, dic, inquit, Deo, volunt
tem quidem liberam mihi dedisti, sed sine te
nihil est mihi conatus meus,adiutor meus Osto, ne derelinquas me. postremo usq; adeqvoluntarium malum est peccatum, ut nul
lo modo sit peccatum, si non si voluntariti, a atque hoc ita mani festum est, ut nulla huic eia ἡ-9 40ctorum paucitas, nulla indocitorum turba , . i. dissentiat, quare. negandum est peccatum
committi, aut fatendum est voluntate com
mitti, ut per eandem ipsum caueri possit,&quonia peccari dubium non est, nec hoc video quidem dubitandum, habere animas. v liberum volu n tat is arbitrium. Et delibero
arbitrio: quis peccat in eo, quod nullo in 'do cauem potestipeccatur autem, cauera igitur potest: Et in eodem libro: Motus autem quo bucatq, i illuc voluntas conuertitur, nisi esset voluntarius, atq; in nostra postus potestate, neque laudandus, cum ad luperiora, Deque culpandus homo esset, cum ad inferia
Q. detorquet, quasi quendMn caidinem
198쪽
DE LIBERO ARBIT. 367 voluntatis. Quae &similia loca vir sanctus
non retractat, sed propter Pelagianos inter- L s. ipretatur, per Voluntatem posse quidem cata e r/ act. c. 9.ri peccatum, sed cum gratia Christi. Non mimis perspicua sententia est D. Chrysostomi, D. chrys. quoniam, inquit, bona atque mala in nostra ρ ἀν- Deus posuit potestate , electionis liberum φερρος donauit arbitrium,& rursus: saepe qui ma- 'lus est, si voluerit, in bonum mutatur,& qui bonus, per ignauiam excidit & fit malus, quia liberi arbitri) esse nostram naturam fe Cit, nec imponit necessitatem, sed congruis remedijs appositis totum iacere in aegrotantis sententia finit. Item si malignitates, inquit, a seipsis non sunt, noli tuos seruos c stigare, nec uxorem si peccat incrippa, nec liberos verbera, nec amicos incusa, nec os-0fendentibus inimicis, infensus sis, nam hi 'ρ' 'φ'
omnes nisil ponte delinquant, non punIti O-'ne sed miseratione digni sunt. Et iterum: ne des incommotionem pedem tuum, non di-Xit, ne commouearis, sed ne des, igitur in nobis est dare non in ullo utero: Nam si sta- Hom. a. re elimus stabiles& immoti, non comoue
bimur, quid igitur in Deo γ nihil est3 omnia quidem in Deo, sed non ita ut liberum in nobis arbitriu violetur, aequalis Chrysostomi est Epiphanius. Quomodo vero etiam liberum arbitriu habere in hoc nitido apparetλ U 6 in nobis enim situm est ut credamus &non credamus, in nobis recte facere M peccare, in nobis bene facere & male facere, ru sua Diuus Augustinus,sive, inquit, iniquitas
199쪽
siue iustitia, nisi esset in voluntate, non esse: - .ebi. in potestate, porro si in pό testaten qnesset, ' auo. s. nullum praemiu, nulla pina iusta esset,quod Za ca. 78. nemo sapit nisi qui desipit. His sub ijce in gnum Cyrilluni qui diuersis locis eandem sententiam astruit: Nam libro sexto contra Iulianum calumniantem quasi Christus I
sus non potuerit ad salutem suorum amico-xum & consanguineorum voluntatem mutare, Vniuersorum , inquit, opifex sui iuris hominem esse voluit, S: in oper bilibus propria gubernari voluntate. valde autem puerile est,quod dicit non potuisse eum amicorum suorum propositum mutare, oblitus o. enim mihi videtur, tametsi saepius audierit, si ἐ' quod homo sit sui iuris, voluntarie vades ad
quodcv nq; sibi placuerit, ut & qui bene operari voluerit laudandi sint , & qui diuersam tuerint viam, vituperandi iuste ab omnibus. Ti. g. Zis . sit lib. 8. factus est homo sui iuris es liber,
Iubais i. su ar voluntatis momentum transiens ad po-' testatem quodcumque vellet faciendi, siue L .ui.eti bonum sue malum. Rursus in Ioannem de- clarat, quod Iudas nulla necessitate sed proprio iudicio fecit, quod fecit . Sequitur hos io Da & D Damascen . qui de lib*ro arbitrio , tres misse ι. di pulcherrimas breu i ter absoluit quaestiones do orahis. Nam de libero arbitrio, i nquit, hoc est de eos ZO.as. quod in nostri potestate situm est, sermo pri mana quaestionem habet, si quid in nobis in nostraq; potestate est. Secundam quae sunt ea quae in nobis sunt,&quorum sumus liberam
depti potestatem , α sacere & non facere
200쪽
pE LIBERO ARBIT. . Ter iam ob g qui fecit nos Deus liberat po-
statis fecerit. Eicaetera, quae lib. 2. pertractat cap.rs.& sequentibus, in quibus veri Lili me hoc addit quod arbitrio liberum, ac seipso potens, commeat ac recurrit, seu conuertitur cu eo quod ratio nobis inest . Quia ab is vero res apud patres certis ima est, placet e--, ATorum chorum B. Betnardi sententia conclu- δει i. dere; cum triplex, inquit, sit nobiSproposi- Olib. arita libertas,a peccato,a miseria,a necessitate, bis. hanc vltim' loco positam, contulit nobis inconditione natura. Ex his scripturae & patrii m sententi js, simul & rationibus facile lir ohia,cet intelliget e ad liberum arbitrium, prout rivi
in ecclesia agnoscendum est, pertinere, non seisi iaiolu quod a coactione immune est, sed quod arbit,ia. ea quorum respectu liberum dicitur in sua habeat potestate ut faciat vel no faciat,a qua potestate nomen & rationem habet,unde &Gnecis dicitur ο uriχο-, quasi se ipso potes, quod videlicet ex se ipso pro suo nutu&a bitrio po test facere vel no facere, velut id lad utrumlibet in sua manu positum est, cuius homo dominus sit, Scin utramuis partem suam habeat optionem &electionem,& tam hoc quam illud nemine prohibente ample-0i queat, de qua nominis interpretatione non ineleganter disserens B. Bonaventura, ueri. n. non sine causa, inquit, potius dicitur liberuarbitrium quam iudicium,siquidem iudicium proprie significat actum rationis,qui secundum regulas veritatis,sive supernae legis dirigituri Arbitrium vero voluntariam desia