장음표시 사용
211쪽
ito CVNER. P R. EPIS C. ad alteram partem boni vel mali essent de .
terminati promererentur:quonia quidquid boni vel mali nunc faciunt, totum in primo opere virtute continebatur, quamquam in beatis sanctissima sua ministeria, etiam fructus quidam sunt suae beatitudinis & opera daemonum fructus suae calamitatis , & ause meta damnationis, de saluatore verb nostro' notandum est quod secundum superiorem animae rationem etiam contemplator fuit, qui patrem facie ad faciem semper viderit,& hac parte beatus & extra merendi satum fuit, sed quatenus viator erat, licet absque dubio peccare non potuerit, singivia tamen sancti lsi ina sua opera sine necessitate praestitit, quin singula omittere&alia pro tuo be- neplacito facere potuit, sed propter salutem nostram noluit, ine actum altioris & in te
nae dilectionis prout a viatore proficiscet, serim tur sicut sit in sonano suspendere& in te
νο ιhes . mittere pro tempore valuit. Ideoq; D. Cy--.3.ω. - rillus ad hanc ab haereticis quaestionem coactus, an Christus in eo quod bonus est, secun, dum suam diuinitatem liberi sit arbitrij;plane docet nulla quidem externa necessitave, sed voluntate sua bonum & misericordem, esse, sed on eo libertatis modo, quo in nobis liberum arbitrium agnoscere & praedia care debemus: proinde de libero arbitrio,
E. Hiero. prout in nobis est loquis B. Hieronymus, ino λ corari postra, inquit, positum est potestate vel pe . tui . care vel non peccare, &, vel ad bonu vel ad malum extendere manum,ut liberum serumtur arbi-
212쪽
DE II BERO ARBIT. Igitur arbitrium. Et rursus de prodigo ad Damasum, sic ait, qui diuisit eis substantiam significatius in Graeco legitur quod dedit eis liberum arbitrium, dedit mentis propriae libertatem, ut viveret unusquisque non ex , mimperio Dei sed obsequio suo, id est, non ex mas si
necessitate,sed ex voluntate,Vt Virtus habe-υο ραοὐ ret locum, ut a caeteris animantibus distare- eo.
mus, dum ad exemplum Dei permissum est nobis facere quod volumus. Vnde& inpe catores aequum iudicium &in sanctos aut iustos iustum praemium retribuetur, Quibus D is accedit D. Augustinus: Vanas e cusation ζ se,. Σ. relinquat humana fragilitas,quia nec impos, . . sibile aliquid potuit imperare qui iustuSest, o donat. nec damnaturus est holusinem pro eo quod O gratia non potuit vitare qui pius est. Obijcitur tu ca penu . Peccatum originale & quae paruulis in bap- Ob ectio. tismo latenter infunditur ivitatia: quoniam cum neutrum liberum sit, propter illud tamen puer damnatur, & propter hanc salua- tur: sed de hoc ex ijs quae de peccaro originali tractauimus, facilis est responso, quia de peccato originis longe alia, inquit D. Beo D snardus, ratio est: quoniam in illo puer non his dsecundum propria sua opora iudicatur, scd a iis
seςundum commune meritum, quo totum Meroase
genus humanum in Adam liberrime pecca- Lirio. uit, unde nobis inhaerentem contraximus
impietatem, qua inepti & in idonei sumus
regno Dei. In hoc igitur erga paruulos sine baptismo decedentes rectum & aequum est iudicium Dei,quonia in Adam peccauer ubi si
213쪽
ita C VN ER. PETR. EPISC. ex eo tales effecti, ut non nisi extra regnum coelorum in tenebris locus eis coueniat, ub aptitudo quaedam ad poenam & ineptitudo ad gloriam est, ex parte maculae paruulis inhaerentis: sed totum meritum sen re)tus pC ias est ex parte primae radicis se totam liberquitiantis &Deu voluntarie &grauissime of sendentis, quatenus illius peccatum omniucommune Dorit quartamen ratio communi ecclesiae sensit non sufficit, ut propter hoc paruulos credat horrendo adultorum igne torqueri, sed tantum ut extra regnum coelO-
una misere&miserabi liter in tenebris agat. Ad eundem modum de iustitia quoq; dicendum est, quae per baptismum latenter & ha bitualiter paruulis insunditur: quod ea meritum regni coelestis non efficit, sed aptitudinem duntaxat & idoneitatem , qua gi riae capax est totum vero meritum propter quod saluantur est in Christo & Ecclesa , in cuius nomine &communione ut membra &filij glorificantur. I taq; laus, meritum, reatus, correptio, iudicium, suasio, iussio & admonitio non nisi in ijs locum habent quae ad alterutram partem sunt in operantis potesta xe ac libertate, ut facere vel om ittere queat. Vbi in homine quamdiu viator est hoc addendum est,quod quamdiu in hoc in udo ratione pollet, semper ex malo bonus,& ex bo. nomalus fieri potest , vide nemin tui cecidit desperare quis debeat,&qui stat videat, & vigiletne cadat.
214쪽
ummodo in nobis, quipossibilitatem boni in Adam a simus, verumsit,quod in petestate et ei libertate nostra sit, bene vel mali f.
CAEterum nunc iuuante Dno explicandum est,quomodo de nobis, qui indam boni possibilitatem amisimus)verum sit quod in potestate & libertate nostra est bene vel male facere.Dictum est enim in tςllectum vitio originis cscum esse,per infidelitatem, voluntatem is i amore superbam, appetitum concupiscentia prorsus animale: quibus accedit magna potestas & tyrannis daemonis,quam iusto Dei iudicio tam efficacem habet se per omnes filios Adae, ut nulla super terram sit potestas, qui illi co paretur. Qui b.efficitur ut homo peccati simul &diaboli seruus sit,a quo captiuus teoetur adipsus voluntate, quae causa est ut Christus Dias venerit in hunc mundu e catores salvos facere,& qu*rere quod perierat: quopacto igitur in nostra potestate est bene facere,cu non solum amissa videatur possibilitas boni,sed inuecta quoque necessitas peccatit Ad haec dicendum nos fateri ad liberum arbitrium&ad eius in hac via modum pertinere,quod in potestate nostra sit bonum & malum,non quia per ipsum idonei sumus ea quae ad Deupertinent, sine Deo vel peνagere vel inchoa,
215쪽
CVNS R. PETR. EPISC. sicut loquitur Augustinus) nobis porrecti
& gratiam Dei nobis in manu est benefacere Ut quamquam in puteum lapsi ex nobis exire noli possimus, per ipsum tamen, & ex ipson 'bis praesente id valeamus : quemadmoduPropheta ait,perdi tio tua ex te Israel, tantu- modo in me auxilium tuu , hoc enim contra haereticos, & Stoicos sustinendum est, quod quamlibet grauiter liberum arbitrium peccato originis sit vulneratum, propter Christum tamen qui iuxta scripturam ab Ori gine mundi occisus est noluit Deus hominem sicut prauos Angelos relinquere, quin omnibus sic praesens adsit, ut per ipsum ex malo in quod prscipitati sunt,vultum ata tolleren tandem te Christo adiuuante expedire queat.id quod pulchre paucis indicat Augustinus quando nos monens ait: dum adhuc in potestate nostra est, cum. Dei adiu torio festinemus vulnera curare. & alibi: Deo auxiliante nostrum est vel eligere vel repudiare quod suggerit. Et rursus: recte foliassis quaereretitur , si erroris & libidinis
nullus homo victor existeret,cum vero ubique Deus sit praeselis , qui multis modis per creaturam sibi domino seruientem auersum vocet, doceat creden tem, consoletur speratem, diligetem exhorteturi conantem adiuuet, exaudiat deprecantem; non tibi deputatur ad culpa quod inuitus ignoras, sed quod negligis quaerere, quod ignoras, neque illud quod vulnerata membra non colligis, sed quod volentem sanare contemnia:per se ita- que Vo-
216쪽
DE LIBERO ARBIT. luque oluntatis liberum arbitrium vitio originis a Deo auersum est, sed Deo vocante &excitante conuerti potest, ipso docente credere, consolante sperare, exhortante diligere & adiuuante operari potest. licet enim gratia indigeat, non tamen extinctum est, neque in malo prorsus obstinatum& bono mortuum, sed manet in anima naturale iudicatorium & conscientiae commonitoriu,
ynde excitante & adiuuante Christo, quod vere bonum est eligere & praestari potest: id , quod lucidius fiet, si paulo fusius quo pacto in actionibus suis vulneratum sit liberum arbitrium, & quatenus remanserit expli
Luatentu vulneratum sit ct resenserit liberum arbitrium.
PRimum igitur ad ea quod attinet quae
sunt natur , ut manducare, ambulare, la-- borare, artes addiscere vel exercere, familiam vel rempublicam administrare, victum quaerere & similia, i n his virtus quaedanaturae remansit, ut Deo generaliter concurrente homo sine peculiari gratia Christi ea praestari queat, ita tame ut etiam ad haec perfecte sine ullo unquam errore praestanda fi
quentibus illuminationibus , instinctibus diuinis&angelorum minister js saepὀ indigeat. Sed alterius ordinis sunt studia pietatis, quibus ad statum salutis homo disponis tur &Praeparatur, &in eo ut conteruetur,&Μ s maneat
217쪽
iis C U NER. PETR. EPIS C. maneat agitur. In his liberum arbitrium via fracta ribus est attenuatum & inclinatum ut iuua-νω degra. ri, sanari, excitari, erigi sua debeat infirmi-ο . tas,unde ad credendum opus esse dixi in iis diuini luminis aspergide, qua mens in tu Spe funditur,&ad videdum credibile esse, quod praedicatur ipsa iuuatur& excitatur. Si mili-liter Rad poenitendum suaui spiritus tractu& inspirato amore opus esse dicebamus,que, liberum arbitrium non quide omnino mortuum aut extinctu, sed languidum, infirmui
somnolentum&obscuratum arguunt, cui
dum pij cogitatus & sancta saepe consilia diuinitus ad hunc modum suggertitur, relicta. in naturali iudicatorio semina excitantur &lucrementum Deo cooperante recipiunt. Et
huiusmodi gratijs nunquam, ut alibi monstratum est, Dominus hominem in hac vit destituit,quin semper beat ex eius benigno spiritu huiusmodi velut semina quaedam pietatis, unde fructum aliquem Deo cooperante facere queat. Postremo loco sancti Isia' ima sunt illa opera quibus regnum coelorum in praemium repositum est, quae nemo facie nisi adoptatus in filium Dei,&in statu gra- tiae gratificantis costitutus, in his homo prorsus mortuus fuit & vires nullas retinuit, sed ad haec d bet per spiritum sanctum n qua in homine vita creari,quia ipsa est gratia gratu faciens, cuius quia imago Dei est homo capax femansit,per si tamen supra rationem civelut supra se eleuatus efficitur idoneus qui
ex spiritu inhabitante ad opera huiusmodi de ipsum
218쪽
DE LIBERO ARBIT. α' se ipsum libere moueat, sicut libere eandem suscipit, c0r suu Deo cooperante aperiendo& inclinationi spiritus seu gratiar te accommodando. Ex quibus confido posse perspici quod no obstante necessitate gratiar Christi, liberum in singulis arbitrium nobis remam serit. Nam licet sine gratia serui sumus peccati & morbum nostrum spectando, necesse sit nos peccare, in Christo tame & per gratia eius omnia possimus, non equidem quasi impius per gratiam sibi praesente statim positi
omnia,qui maiori gratia indiget, ut ab impietate liberetur, sed quoniam per gratiam sibi com itantem potest se attollere & au tho
rem Omnium, Deum pro ampliori auxiliuinuocare gratiamq; maiorepi & necessariam per sacramenta recipere , qua sanatus elus mandata praestare queas. His ex D. Bernardo
lubet addere quod gratia liberum arbitri comitatur, ut ex ipsa non minus libere homo bene operari possit, quam si penes eun solum esset boni potestas,&quanquam donsint in eius po testate diuersae spiritus quibus. praeuenitur inspirationes, per illas tamen siecorda hominum sua bonitate afficit, ut ex ipsis vel semine aliquo exinde semper in co de remanente homo potestatem & facultatem boni habeat, quam Deo cooperari te libere exercere , & in aci uni dςdq repotest : non quomodo miraculose Deo faciente, coelum conscendere possimul quae potentia apud philosophos remota diciti
ur sed quoniam Deo nobio Praesediς,
219쪽
m C VN ER. PETR. EPISC.&ad bona opera spiritu eius nos velut comi , 'Rosten tante veraciter & efficaciter bonum ex ipso
cone. Lu- eligere possimus,ut homine volente&op rhem de rante, non nisi Deo ipsum iuuante&coope- ob orb/t, rante id faciat,&quando non vult , aut nonra operatur, sic ab iis abstinet, ut potuerit Hisb δε Dζ0 similiter cooperante eadςm praestare, sonis, qu--iuinae cooperationis adiutorium lio
ιιι. a Mi. ini in promptu adsit, & mirabili Dei praesentia positum sit in hominis potestate. Ex quibus primum disces & pro fundamento pietatis constitues, nihil omnino boni tribuendum esse libero arbitrio, quod non simul sit gratiar: quemadmodum pulchre& erudite ri adit Beria ardus, quod a sola gra- tia caeptum est, inquit, pars ter ab Vtroque perficitur, ut mixtum non singulatim, simul non vicissim per singulos profectus o serentur, non partim gratia, partim liberum arbitrium, sed totum singula opera indiuiduo peragunt, totum quidem hoc&totum illa, sed ut totum in illo, sic totum ex illa. Alterum fundamentum limc etiam licet acci--gi νὴ pere quod ex Augustino habemus libr. ita. - - de ciuitate Dei cap. 6. fieri posse sicut fro
h quenter etiam accidit,quod duobus aequaliuter affectis & eade tentatione pulsa is,quando unus ei cedit atq; consentit, alter vincit& superat,statuendu est, quod is qui cecidit per liberum arbitrium & propria voluntate succubuit,& qui stetit gratia Dei steterit: sic tamen,quod is qui stetit sua libertate cade
re potuit, & qui cecidit per eandem illam gratiam
220쪽
DE LIBERO ARBIT. 339 prati in stare potuit, qua is qui ten latio' em vicit. si duo, inquit Augustinus,aequaliter affecti animo & corpore videant unius corporis pulchritudinem, qua visa unus eorum adit licite fruendia moueatur,alter in volutate
pudica stabilis perseueret, quid putabis esse
causae, ut in illo fiat, in illo no fiat voluntas mala,quae illam res feci ty neq; enim pulchritudo illa corporis, nam eam non fecit in ambobus,quandoquidem amborum non dispariliter occurrit aspectibus,an caro intuentis in causa est cur non & illius 3 an Vero animusῖ cur non utriusque λ ambos enim & animo &corpore aequaliter affectos fuisse pras diximus: An dicendum est alterum eorum
occult maligni spiritus suggestione tent tum, quasi non eidem suggestioni & qualiacunque suasioni propria voluntate consenserint. Nam ut hoc quoque impedimentum ab ista quaestione tollatur, si eadem tentatione ambo tententur, SI Vnus ei cedat atq; consentiat,alter idem qui fuerat perseueret, quid aliud apparet nisi unum voluisse, alte rum noluisse a castitate deficeres' unde nisi propria voluntatetvbi eadem fuerat in vir ques orporis S animarat imo, amborum oculis pariter visa est eadem pulchritudo, ambobus pariter i nstitit occulta tentatio. Haec ille quibus clarissime docet inter hos duos discrime ex arbitri j libertate prouenire, a que haec totius religionis & pietatis videntur praecipua funda meta, ex quorum altero,