장음표시 사용
261쪽
' DE PRAEDESTINAT. ru statur quod homini quondam abiecto para
disi sedibus excluso,per longa exilia morieti, cui iam non erat spes vlla vivendi, per incarnationem Christi potestas data est, vide Ionginquo adsuu reuertatur aut eo rem . qua . quide potestatem, ut alibi declarauius, multi in donaino amplectuntur, alij vero negli. gunt, sed in carnis concupiscentijs desides, ignaui permanent. atq; hic est naturalis o
do,quo sicut Angeli & primus Adam; sic omnes quos Dominus statuit secum adducere in iudicium, possunt in Deo bene velle &proficere, vel ex se male velle: hoc tamen discrimine. quod illi vires habuerint integerrimas sibi velut naturaliter insitas, nos velut semimortui, vulnerati & grauiter inclinati maioribus auxilijs quibus erigimur
re sanemur indigemus, quas ex Vocante Deo . .
possimus in filio nobis dato impetrare. Caeterum quoniam in praescientia Dei nulli e - rant, qui in hac carnis infirmitate vires to-
tas ut peccata Vincerent, essent adhibituri, ne omnes perirent, magnam & abundantem in Christo gratiam proposuit, qua non so- . . .
Ium, ut Adam & Angeli possent bonum o- 'perari, sed qua fieret ut simpliciter etiam operarentur, & Deliciter in eo perseuerarent, quae gratia est de qua loco superiori loquitur Augustinus, quae maior & potentior est in secundo Adam, ut paru sit homini per illam reparare perditam libertatem qua posset permanere in bono si velit, nisi etiam efficiatur ut velit, qua subuentum dicit
262쪽
na CUNER. PETR. EPIsς. infirmitati humanae ut diuina gratia indeclinabiliter de inseparabiliter ageretur, qua gratia, sicut erudite Dominus Ru ardus ex plicat, & antea quoque dixi mus,in hoc posi- . ta est, quod Deus homini ad cooperandum
sicadest.ut nolit permittere eum male fac re, vela bono ab stinere. Atque haec est de qua - stipi dictum est, quod est gratia sine qua in i 'φ' hac infirmitate inter tot & tam arias tenta mὸ .e i - tkQ0ς , neque a peccato homo relurget, ne- . , que in bono perseuerabit, qua vi reprobi noadiuuentur in ipsis itidem causa est, non in Deo, vel quando ingratitudine, socordia vel superbia sic merentur, Vel quia dum minus . sunt vigilantes temerari; & securi maiori quam secundurn vulgatum & communem naturae ordinem gratia non sunt digni , qua simpliciter a peccato prohiberentur: licet Gnim neutrum proprie sub meritum cadat suu e quod quis in bono perseueret, sue quod la plus in peccatum inde resurgat, quoniam si Oritum propriJ nominis perseuerantiam'. praesupponit . nec enim merces nisi iusto fi-
Bonis D uter proprie debetur trumq; tam eluxta
-- - os suppliciter emereri potest, sicut ergo
a sentent. de primo homine dicit B Augustinus, quod' s homo ille per liberum arbitrium non de D/ὸb-ὰ seruisset adiutorium quo poterat perseuer pilon. ore, semper fuisset bonus, sed deleniit & degra' c. ii. sertus est,quodque creatorem &adiutorem
Deum superbe sibi placendo, deserendo a di
uisat. uinae gratiae beneficijs sua culpa recessit. Ita
de reprobis dicendum est, quod cum possent
263쪽
DE PRAEDESTINAT. 133ψe adiutorio Dei confidentes vel stare vel resurgere, & gratia sine qua non fiet impetrare, socordes tamen sunt,sib I placent, no metuunt neque spem suam, prout aequum est, i nDeo & in cruce Iesu Christi costituunt, aliis non miserentur, ut &ipsi misericordiam co- sequantur , no religiose pre antur quantum res tanta petenda est, & ita dum deserunt, fit ut deserantur. Propterea recte dicetur illis in iudicio: ecce homo, qui non posuit Deum adiutorem suum, electi vero humiliter in Domino confidunt, miserentur, mites, pacifici su nt,ia religiose Deum in tim pre coluntne finaliter in tentationem incidant. Nam quae ante fiunt, quibus perseueratia sepe per relapsum turbatur &interrupitur, eiusmodi sunt quae Dominins secudum communem rerum ordinem fieri permittit , quaeque ii xta eundem cursum in homine, sicut opera naturae & politica pro liberχ vpluntatis co-ὸitione & praesentibus hominis affectibus 'eus operatur. Quemadmodum enim B. Augustinus de Angelis saepe tradit, quod mali per liberum arbitrium ceciderunt ό boni v xo per idem liberum arbitrium steterii fit,idem de multis quae ab electis &reprobis ante exces una vitae fiunt, recte statui potest; quod nimirum ex simili, eademque diuina gratia perliberum arbitrium hic conuertitur,alter adhuc in malo permanet, hic tentationem superat, ille ab ea vincitur: no quod
per solu arbitrium, uti supra diximus, istud Deo non cooperate fiat nihil enim boni nisi
264쪽
in Deo potest homo operari) sed q sonia posta illa gratia quae sufficientes dat vires ope randi, plane in libero hominis arbitrio est,
ut vel Deo cooperante operetur, vel non operetur, Deo res iuxta ordinem sibi congrua Vm procedere permittente: an his potest tam bene a reprobis humile illud meritum comparari, quo suppliciter perseuerantiam posient impetrare, quam ab electis obtinetur,
licet iis subinde detur, qui minus quibusdaalijs precati sunt, nunquam tamen sis negatur, qui sicut in Christo humiliter obtinenda est,ad eam stippliciter cotenderent: ideoque de ijs qui inter Martyres desecerunt generatim tradit Augustin. quod dum conuest . nienter non inuoc uerunt, qui defecerunt, inquit, Dominum non inuocauerunt,de sua fortitudin praesum piserunt. Et in Iohanem Nemo potest ventro ad me nisi Pater qui mi sit me traxerit eum, magna gratiar ςonditio; n emo venit nisi tractus, quem trahat, quem non trahat, quare illumarahat,& illum non trahat, noli velle iudicare, si non vis errare, semel accipe & intellige: s non traheris,oravi traharis: Cum igitur electorum sit a pecca to su i gere, SI i ta bo n o perse u erare, o m n eS etiam reprobi hanc positi ni impetrare gratia, qua non soluin id possint, sed etiam faciant, sane recte statuitur, quod reprobatio & electio quodammodo ex homine sunt,no quod homo electionem, ut dictum est, mereatur, sed quoniam homo gratiam qua surgat S Perseueret quae propria sunt electis hu militate
265쪽
litate &operibus misericordiae potest imp trare. Multa facimus,quae aliter facere vel omittere potuimus, multa omittimus quae facere fuit in potestate: in quibus ut uniuersalis pater misericordiar& author gratiar vel cooperatur pro humanorum affectuti coditione,vei permittit hominem pro sua conditiqne operari, sed respeetu perseuerantiae ςui debetur haereditas,&quae ianua est regni cforum, ubi calcaneo potissimu insidiatur adversarius. Neces e est in hac infirmitate contra tot laqueos,tentationes, occasioneS, insidias, varietates &inconstantias, Ut Dominus amplius nos adiuuet, quam pro viriunostrarum conditione: sed pro sanctissimantis exicordia & bonitate sua nos & quae nostra sunt, semper in hunc finem dirigat, ut sin aliter non excidamus; Angelos vero & Adam tali integritate & fortitudi 'e condudit, ut omnes suo iuste dimiserit arbitrio,
non aliter eis cooperaturus, quam pro conditione naturae, qua congruentissime & optime conditi erant: nam quaecumque pote rant illis occurrere tentationes fortissimi
rat cimaxime idonei qui in Domino su perarent:si noluisset autem calum aliquem Deus permittere, proculdubio casus nullus extitisset. Qia is enim audeat, inquit August. credere aut dicere, ut neq; Angelus neq; homo c Do aderet in Dei potestate no fuisse λsed hoc Θ δ7oi una potestati maluit no auferre. sic veri
sine res habet in reprobi qui cu possent surῆς ς &perseuerare, Deus non vult eo testati
266쪽
eris CV NER. PETR. ΕΡIs C. ipsorum aufexre, ut quod velint faciant, sed electorum mentes sic dirigit & custodit, ut simpliciter non patiatur eos sin aliter excidere, quod si suis occultis iudicijs permitteret,no quidem necessario sed certissime omnis
homo per potestatem daemonis vinceretur. Quamobrem cum magna sit carnis infirmitas,potens aduersarius,diuersae hominis affectiones, variae mundi tetationes, quid restat, nisi ut fiat cuius nos monet Dominus,'igila- Ἀ-i te &Orate, ne intretis in tentationem Diuera, ori se enim sunt hominum affectiones, quibus alius sic,alius aliter mouetur, eademq; res sepe alio modo dicta mouet,alium no mouet, eundemq; homine aliter nunc, aliter postea mouebit,quae rerum varietas unde liberum arbit. leui momento quod ad actus suos attia
n et huc illucque facile flectitu quq tota in
dei prouidentiam posita est, nesciente homine quae vi sis, quae rerum occasiones occurret, vigilare debent,&perpetuis suspirijs oculos in Deum intentos habere, ut a laqueis pedes nostros custodiat,&scies quia nisi Dominus custodierit ciuitatem, frustra vigilant, qui: custodiunt eam,totum eius se debet mis cordiar committere in nullo glo- riari,quam in cruce Domi- .
267쪽
v M Dominus Deus omnes i nishomines velit salvos fieri &libero condiderit arbitrio, mirum est quomodo sua bonitas legatur in scripturis quosdam obdurare yel exca, care, nam Miste articulus magnos nostro hoc in faelici tempore errores habet. Ego ait L d. Dominus de Pharaone)indurabo cor eius,& 7 i*- non dimittet populum. Et beatus Euangeli. sta: propterea non poterant credere, quia item afum dixit Esaias, excaecauit oculos Cprum,& indurauit cor eorum, ut non videaut oculis,& non intelligant corde,&conuertatur, & sanem eos. Similiter Apostolus testatur, Rom. i. quod tradit quosdam Deus in desideria cordis, in immunditiam,& in passiones ignominiae, ac in reprobum sensum, ut facerent quaen 6 conueniunt,&quod horribilius est, quod Deus quibusdam mittit operationem
erroris,Vt credant mendacio,scut cum erra-
uerit propheta & locutus fuerit Verbum, C-go, inquit Dominus, decepi prophetam ill u. Rursus saepe per prophetas Dominus populo minatur: quod & eum fecisse scrpturae te' D .m. .
. santur ecce ego adducam super VOS gentem . -
de longinquo domus Israhel, gentem robustam &c.& comedet segetes tuas,&c St.quo is dixeris, quare fecit nobis Dominus Deus
268쪽
noster haec omniaὸ dices ad eos, sicut dereri quistis me &c. Haec est gens quae nos audiuit Ierem. a Vocem Dni Dci sui, nec recepit disciplicia. Et alibi: ecce ego mitta &assumam Nabugo do
nosor rege Babylonis seruum meum,&ponathron u ni ei us su per lapides i stos quos ab sco. di &c. Quibus S similibus scripturis D ns videtur etiam malis quod absit cooperari, ciauthor malorum quq per homines fiunt. Cς-terum de ijsdem malis alibi scriptura loques
eadem hominibus vel Sathanar tribuit: nam quod ad obdurationem Pharaonis&excaecationem Israhel attinet, scriptura palam testatur, quod vides Pharao datam esse requiem, ingrauauit cor suum, & non audiuit eos. depopulo veris, quod Esa. iuxta Ioha . refert ad Deum, Paul. malitis populi tribuit, in crassa tum est inquiescor populi huius,&auribus grauiter audierunt, & oculos suos copresserui. Quemadmodu de Davide quod legimus quado populti voluit humesare lib. reg. diari tribuit,addidit furor dui contra Israhel,co-2.Ite. et . ni ouitque David in eis dicente ad Ioab: vade r. r. λι. numera populit. istud ipsum liber Paralipo ascribit Sathanar, consurrexit inquit Sathan contra Israhel, & incitauit David ut numeraret Israhel. Primum igitur haec isto sensui recte possunt in Deu referri, quonia Deus tu 3. Reg. ra. sto iudicio permittit Diabolo, qui semper ad 6mne malu paratus&inteius est, ut ad lischomines incitet & inducat, quead modia de
Achab legitur, quod Dias spiritiui permiserit
ut per falsos Prophetas regem deciperet. Secundδ
269쪽
DE OBDUR ATIONE. γ ais eundo quamuis uniuscuiusq; cordis in malitia qualitas, id est,quale cor habeat ad matu,
suo fiat vitio quod in oleuit ex arbit. volun- itatis, tu qualitate mala, ut huc vel illuc m .ueatur cum, siue huc siue illuc male mouea tur,cause sint quibus animus a pellitur, quae causae ut existant vel no existant, no est inlio , minis potestate, sed ventu ni ex occulta prouidentia iustissima plane &sapientissima,v- niuersum Ucreauit disponentis & administrantis Dei) Vt ergo tale cor habeat impij, 9 patientia Dei no mouetur ad pietate,sed potius ad impietate viiij proprij esti sed ut haec
vel illa eis offerantur SI occurrat, in mi Sma' litia suam exerceat, diuinae est pro uideo iV, s. --.
quae tenebras, id est, corda& opera in pioru δε- pro suis occes itis iudicijs non quide facit sed bbis. ii disponit,& ordinat: ut in hunc potius, quam in altu incidant: quoniam ipsis impijs nescientibus nouit Dias, quid illi pati debeat,qub O, Abus eos nocere permittit. Haec igitur diuinae Ais is prouidentiae ordine contingu*t, quae de beleonis oelis& similibus calamitatib. Dominus Olim Iis. uir.
comi natus est,& fecit, quo sensu beatus Pro- ωρ. Σο-phet. David,factu impij Semei de manu Diai
suscepit,dimitte, in iiiit eum, ut maledicat, Dominus enim i cepit ei ut malediceret David: quod tractans B. August.quis sapiens inquit & intelliget ρ Non enim iubendo dixit, ubi obedientia laudaretur,sed quod eius voluntatem proprio vitio suo mala in hoc peccatu iudicio suo iusto&occulto inclinauit, . id est,cor eius malu misit ves demisit ut male e diceret,
270쪽
α o CVNER. PETR. EPIs C. diceret,ubi non videtur simplex esse dixi hapermissio, sed mirabilis quaedam Dei potentia, qua potest opera, quae non ipse facit in mos declinare, quos talia perpeti voluit. Qua- ob rem diligenter annotandum, quod in actis depalsione Christi dic nt Apost ili, uenerunt vere in ciuitate ista aduersus fati- Azoti . ctum puerum tuum Iesum, quem unxisti Herodes & Pontius Pilatus cum gentibus &υ populis Israhel, facere quae manus tua&coli silium tuum decreuerunt fieri: non enim Vt haec facerent bonus Deus author fuit . sed ut, i , illa tam impia corda&opera propter nos in dilectu filium suurn incideret, quibus velut ouem lupis in eoru manibus ad ea quae pauMau λώ. sus est per reda Iesum dimisit. Haec est horiD-- i'- vestra,ait;&potestas tenebrarum. Et: non haberes aduersum me potestatem ullam nisi ti- bi datum esset desuper. Postremo patres fere
declarant in hoc argumento verba quibus In eis. ia. Dominus tradere vel inducere, vel inclin Iohau. re vel c6nuertere dicitur, per permissio laeni ππ. - & desertio nem accipi debere: sic enim cx- Ff i. - caecat,ait B. Augustinus in Iohannem, sic ob-μ ἡ ' sc id urat delerendo, non adiuuando. Et ad Vese siculum Psalna. conuertit cor eorum,ut Odi'rent populum in eo quod populum multi plicauit. Hoc benescio suo malos ad invia
Oe verbum veri tatistin telligendum est, in qu i t, Adni . ne auferri sinas Et ad simplicianum, obdito. q, a. ratio Dei est nolle misereri; ut non ab illo erogetur