장음표시 사용
341쪽
omina simul infusa accipit homo per Iesu ni Christum 5ec. Augustinus vero Pelagianos respiciens eam docet humilitatem, quod etiam iusti debent agnoscere saeptu se peccat Q debereq; dicere: Dimitte nobis debita 'o- E c. de ob id nostram iustitiam non consistere in perfectione virtutum, quia Virtutea non perficimus , sed in in uiuis de se libus offendimus & remanemus, & quod ad haec
pertinet, fiducia nostra in remissione peccatorum. Constat ergo magis remissione peccatorum, no quod remissio paro iustiti sit, sed quod iustus,qui vere&in terrae iustius est, magis nititur remissione peccatorum quam perfectione virtutum : includitur interim verbo iustitiae, velut,quod minus Principa liter, ut aliquid annexum iustitiae con notatur, sicut dictum est, iustu esse, qui rectus est,&pecc*to non esse obnoxius.
Quod iustitia esul O informas ratia, ra tum faciem, qua nam aptum facit instonit
X praedictis scripturis vide e est iustitiα
ab Apost. non in alio quam dono gratiae gratum facientis constitui. De quoad Ephes elegit que inquit in ipso antecostitutionem mundi, ut essemus sancti&immacu-
342쪽
312 CUNER. PETR. EPISC. desti hauit nos in adoptionem filiorum per. i. bs rin Christum in ipsum, secundum propo- . situm voluntatis ius in laudem hi ori grati tuae: in qua gratificauit nos in dilecto filio. i. suo. Et ad Colostenses. Cum gaudio gratias agentes Deo patri, qui dignos fecit in partei sortis ianctorum in lum dine, qui eripuit nos . de potestate tenebrarum,& transtulit in regnum si ij dilectiqnis suae. Haec enim grati- sicans gratia nos Dei filios,& habitacula spi- . itus tantii costituit,&ex ea sola digne Deo Vi uim ab & Operamur. Quemadmodum e- alia ratio est cur Deo placemus de accepti sumus, qua quia sicut ipse est,&nos lanitatis eius participatione in ipsbb0 nidi laneti sumus atque ad bene recteque vivenitum dispositi ct idonei: Sic non alia ratio uiae est, quam ut scii t Deo gratum est, ad recte operandum homo sit dispositus: Cur igitur iustitia ipsa sit hominis redii tu do, in a secudum Deum in ordine adfinem suu . 'grue d i i post us est. Rectit in en i in dici tu rcuius inediu non exceditur ab extremis ve- rissimum esse conuincitur, quod iustitia Lysis in stratia gratificante posita sit, qua sola ecundum Deum in ordine ad finem nostruit. , . in Q to conuenienter d sponimur . Vnde Paulus. Nos inquit spiritu ex fide spem iu- s. stitiae expectamus. Quasi dicat, vera iustitia, ynde gloriam speramus ex fide per spiritum
operanti procedit. quod mox apertius declarat. Nam in Christo Iesu circu cisio nihil va- et, neque praeputium, sed fides quae per cha
343쪽
DE IVsTIFICAT. 3i3 itatem operatur, quam hominis in spiritu dispositionem &affectionem, postea nouam creaturam appellat . De qua loquens alibi, Ipsius enim inquit factura sumus, creati in Christo Iesu in operibus bonis, quae praepara uit Deus ut in illis ambulemus. Ex quibus pulcherrima nascitur apud doctorς qV bis his
stio. An iustitia & haec gratificans gratia, in Π uti istitia costituimus, sit proprij nominis
virtus 3 Absurdum enim Videtur , quod qua' o Grininlita quae bonii in secit habentem, & opus e- , maius bonum reddit, non sit proprij nominis, is pro θVirtus. Cuius solutio clarissime ex libro Sa- nominis
pientiae disci potest . ubi Sapiens de iustitia Vretur. loquens. Si iustitiam inquit quis diligi t,labores huius magnas habent vilitates, Graece est, labores eius suptaro id est, virtute S. so- S ien. sbrietatem enim apientiam docet,&iustitiam seu aequitatem & virtutem, id est, fortitudinem, quibus utilius nihil est in vita. hominibus, litibus perspicue traditur quod iustitia, quam communiter&generatim co- inendant scripturae, radix S principium est Virtutum,quas velut radios iustitiae lux a se diffundit. dicendum itaque quod iustitia, qua in gratia gratificante constituimus, no est velut otiosa seu mortua quaedam mentis, sicut in corpore pulchritudo, led&viub quedam ex spiritu pro manans habitudo, quae primum est omnium bonorum operum prin
cipium, quoad recte vivendum primum Vi-
uificamur, est inquam) habitualis quaedam aspiratio, ta vivens in Deum affectio, ex in- habitante
344쪽
sis CV NER. PETR. EPII C. habitante spiritu sancto procedes, quaecu ita essentia hominis sede habet,ea velut diu in 7 quida naturae atq; coelestis bonitatis vapor
re participatio disponit&afficit ut ex ipsis inti nis naturae principijs &spiritu ipso homo velut naturaliter fera tui in Deum ea quae Dei sunt. Secundum id igitar, quod in virtutibus scripturae commendant,gratia &iustitia generaliter virtus cesseri debet, quo niam ad diuine operandum perficit homine, fanct una ac bonum cum reddit, & opus eius Deo gratum & acceptum, utpote quae ipsa est in homine caelitus diffusa boni tas , dedimnae bonitatis participatio. Unde cucia quq Deo digne ab homine fur, bonitatem suam hauriunt. CCeterum cum virtus secundum propriam nominis acceptione non primum, sed proximum est certi alicuius boni operi principium, iustitia S gratia hac proprietate virtus non dicitur, sed nobilior &sublimior forma est, quae fons mater & radix est omni si earum virtutum, quae ita is quaeq; proprijsactibus 5e exerciti js destinati sunt. Quemadmodum 'enim anima S spiritus ipse in homine recte dicitur, Sc est quo vivirnus, sentimus, &intelligimus primo, sed ex ea vires quaedam , & potentiae profluunt, qua pro xime ad speciales operationes deputatae sunt, & differunt ab ipsa anima, quae gen ratim ad operandum hominem vivificat, sic gratia , quae commune omnium bonorum principium est, differt a virtutibus quae ad proprios & speciales actus ordina t e sunt. Charitas
345쪽
charitas enim, prudentia, fortitudo, aequi-t s, castitas, patientia temperantia, &vi Dites similes sua propria habent obiecta, in quae proprios & speciale actus exercessit. Verum gratia &de qua loquimur iustitia velut spiritus ip e, &anima hominis cum in sua essentia diu ins vivificat, I ad ii conania per suas quaeque 'irtutes operandum adaptat, disponit & afficit. Est enim teste Beato
Augustino in anima iusti virtutum quasi ex
erc. tus quidam imperatoris qui sedet intus in mente tua, quomodo enim Imperator peri exercitum suum agit, quod illi placet: si Dominus Iesus Christus incipiens habitare in interiore homine nostro, id est, in men-xe, per sidona utitur virtutibus quasi ministris suis. Gratia igitur de iustitia per quam Christus Dominus nos inhabitat, sunt velut anima & forma qda christiani Christo in duti in hostatu sumus, xti a m in Deo, Sc coram Deo sicut ipsi in ordine gratissus placet M acceptum est vivamus i quae spirituales in nobis parit vires, quibus particularia diuinae vitae opera loco & tempore exercere v leamus. Iustitia itaque seu gratia respicito pera. Sed ut sapiens docet velut primunt eorum principium, 'nde per proximas vi tutes inde profluentes ea procedunt. Qui-ιbus ita constitutis consequitur quoque Christianam hanc nostram iustitiam non eandem esse, quam Aristoteles quinto Ethicor. describit generaliter legis esse obseruan- i/m. Nam ea virtus politica est & bonum
346쪽
iiue in xv NE' PETR. EPIs C. Rei pubi pro obiecto habet. Nostra vero iustitia no est ex sua ratione legi astricta, quasi
non nisi ex lege sicut illa operetur, sed uniuersum &generatim bonum ipsum pro scopo habet bonum inquam quod Deo acceptum est &in aliam nos vitam iuuat. Cum igitur iustum appellamus bonam qualitate, qua tales sumus, quales iii ordine ad vitam
, aeternam nos esse conuenit, consequitur tu
stitiam re ipsa, gratiam es e gratificantem, qua sola sic dispositi sumus, quae proinde V ra est animi rectitudo, qua ex spiritu secundum Deum propter Deum operamur, quae quidem gratificans dicitur,quonia Deo gra tum facit hominem & opera coram ipso accepta reddit. Iustitia vero quoniam recte ho minem di spon it & afficit, prout Deo in o dine ad finem ultimui qui ipse Deus est, placet& acceptum est, iuxta illud quod ex Pe- . tro dicturii est, In omni siente qui timet Deum & operatur ivltitiam, acceptus est Illi.
Hoc ipso enim quo iusti & Deo grati, & non alia ratione Deo grati quam qua iusti sumus. EY his ὀtiam intelliges iustitiam non debere ' ...cipi quasi genus sit,irtutis, quod virtu-
te diximus,certa &peculiaris est diuina qu dam qualitas & habitudo, quae principium& radix virtutum est. Similiter ex his costare potest iustitiam non idem esse quod cha ritas, quae specialis virtus est & propria vi tutis ratione ab alijs secernitur ed proprius . fons est charitatis, unde charitas velut pri-
347쪽
inaria & principalis virtus exoritur,per qua iustus principaliter opera tur. Primum enim propositum iusti est secundum Deum vivere, quod proxiine facit charitas, cui caeterar Irtutes, in ua quoque materia subseruiunt&ancillantur. Quamobrem quod ab Augus in odimini est charitas inchoata, inchoata iusti tia est,chari tas prouecta, prouecta iustitia est, charitas magna, magna iustitia est,charitas perfecta, perfecta iustitia est Hoc sensuco comitatiuo dicitur, quonia charitas proprius iustitia digratiae fructus est, ac virtus quae gratiam in separabit i ter comitatur, per quam gratia principaliter ex fide operatur, quomodo&illud Pauli rectepos imus accipere, In Christo Iesu fides valet quae per cha ritatem ope i a t u r. Na in f des ut i d i d em Pa ta l. insinuat, ex spiri tu laquam primo fonte seu principio pei charitatem operatur.
Desententia Beatissimorum Ap Eorum Tauli ct Iacobi de tu ficatione. VM tani serio & operose sanistissi nuhpostoli de iustificatione disserant, tam cestarium est, ut pro absoluto de iusti- scatibne tractatu dilige ter corum discutiatur Mexplicetu r Len t e n tia. Qv od Vt co in in odius S maiori perspicii a te fiat, per quaesti- 'nes aliquas, quibus praecipuae difficultate continentur, rem Domino iuta ante conabimur expedire. Cum itaque Paulus Apostol.
348쪽
uast ρ s spissime repetat &inculcet nos ex fide&no quasii ex operib. iustificari: Primu quaeritur, de itin loqui & quali fide loquatur Apostolus: Nam haere- . , πινορ ' tici hic specialem quandam fidem conat nil cuntur quae vere nusquam in scripturis reperitur, illam videlicet qua quis certo credit,&statuit sibi propter Christum remissa es e peccata, S se post essurum esse vitam aeterna. Haec, inqua, fides mera prs sumptio est, & nosolum scripturis aduersatur, qui nobis timo
rem Domini commodat, sed etiam cum ipsa
pugnat,&seipsam interimit. Nam haec pe suaso iustitiam, & peccatorii remissionem praesupponit iam factam . si quide nemo sibi persuadere potest peccata remissa esse; nisi credat se iam antea iustificatu esse, at l, pro- inde non potest concipi hanc fidem esse qua
iustificemur qua secundum hanc phantasiam iustificatio 1 cedit, unde ex illa fide mortua non obtinetur. Catholici quidem Paulli lo- qui volunt de fide propitiatoris &mediato ris quae imprimis impio necessaria est, ut a peccatis suis iustificetur. Caet hi, quia Paul non de sola loquitur impij iustificatione, sed de exercitio etia,& incremento iustitiae, ut exemplo Abraham manifestu est, optime videntur Paulum interpretari qui crediat eum uniuersim de christiana & catholica chrastianorii fide loqui, qua ab Ethnicis, Iudaeis, H reticis veri fideles discernulitur quς lota ve-
ra fides est. qus quando fides in scripturisco mendatur velut quae sola scripturas nota est intelligitur. Nam Prophcta Habacuc cuius Tenten-
349쪽
έententiam Paulus saepe intelligit,iustus n- qu iens, ex fide vivit, non particulatim de hu . ius et illius articuli fide, sed generatim de fide loqui tur complectens omnia, quae Vera& Catholica lides an nunciat: Sicut in Abraham uniuersim co mendat fide, qua Deo crc-didit. Credidit, inquies, Abraham Deo & reputatu est illi ad iustitiam. Et licet in repromissione singularis sit cujusdam articuli de semine, fides tamen geueratim comendatur quod non li sitauit diffidentia, sed confortatus est fide, dans gloriam Deo, plenissime scien quia qu cuinq; promisit Deiis,potens est & facere. Hic communis & generalis est acty fidei Vnde fidei es dicimur.obiectu enim fidei prima veritas est,&verbii Dei quodcuque ille reti elare dignatur Vnde Apostol. fidem Hebra scomendans non solius mein initar
ticuli de propitiatione quς nobis in Christo
est, sed multoru& diuersorum arti c. exerri
pla in sanctis praedicans ipsam integra fidem
comedat, fide inquit intelligimus aptata ense secula verbo Dei, fide Noe responso accepto de ijs q adhuc no videbantur metues aptauit arca in salute domus su . Fide qui voca u. tur Abraha obediuit in locu exire, que acceptus' erat in hereditate: & exljt nescies quo iret. Vt.n distincta& varia sunt virtutum ac iustitis officia,quib. iustus Deo seruire ac placere co tendit, omni u radice ac fundamentu Paul. docet esse fide, cuius alia&aliaundi
stinctis exercitiis consideratio & applicatio est necessaria,ita in ut omnia iusti opera fidei
350쪽
qua est in Christum saluatorem, imitantur Sic enim generatim de fide Paulus loquitar, ut tamen hunc articulum vellit laudamentum iustitiae p rticulatim de expressim exigat,uti mox clarius aperietur. De quali V ro fide loquatur Apostoli s ; Iacobus, &ipse Paulus quoque iatis aperte declarauit. Loquitur enim ut manifestu est non de mo tua & otiosa fide ,ssed de ea quae per bona ni Voluntatem operatoria est, & per dilectionem operatur. Quamquam enim Paulo A- postolo distinctae sunt virtutes theologicae, nihil tamen mirum videri debet, si, quando fidem commendat, non de ea qu se otiosa vel mortua est loquatur. Nam affectio qua generatim in fide commeri dat, no statim est filialis illa charitas quae in ter virtutes theologi cas ordine tertia est, sedes iamdam est ii terna. fidei perrectio, perquam ipsa fides in naturi& ratione fidei perficitur, Sc veram ac plena fidei rationem sortitur. virtus enim δί laus fidei in hoc posita est, quod facit hominem adhaerere veritati Dei,& supra se sum S rationem reuerenter & in cunctanter se verbis
Dei sub ijcit, quae lane ad haesio valde infor mis & imperfecta est , quando sic adhaeret
ut tamen non ita viuere velit, quemadmodum vita elidum esse credit, sed ei fed a fides id exigit, ut sicut credis verum esse, id etia in Q tibi persuadeas faciendum else, quemadmodum ergo quando de corpore, quod vitae capax est,communiter sermo habetur, eiusq;,ulchritudo commendatur, non de mortia,