Tractatus aliquot insigniores, De grauissimis theologiae Christianae controuersiis. Opus nouum, doctum et elaboratum, in quo, quae de peccato originis, gratia, libero arbitrio, iustificatione, alijsque hoc tempore disputantur, ... Auctore reuerendiss

381쪽

quod hic vere cognitum & scitum suit, sed quia imperfectio istius cognitionis ita Pe ficietur, ut quod quisque hic nosse potuerit,

illius scientiae comparatione nihil sit: via desubij ciens, ex parte, inquit, cognoscimus,&ex parte prophetamus, cum autem venerit quod persectum est, euacuabitur , quod ex ea parte est, videmus nunc per speculumina nigmate: tunc autem facie ad faciem. Cum ergo prophet' occultς cordis ut mox cap. 14. idem testatur Apostolus istic mani se ste cognouerint& quae ipsis absentibus ut constat de Heligeo 'gerebantur, tanqua prae- sentes coram cernebant, longe perfectius &s c.

manifestius in statu illo b alitudinis &so licitatis eadem ipsa S plura cognoscuntur. Tametsi enim iuxta philosophos indiuiduo. rum& singularium cognitio per se ad scientiae perfectionem non pertineant, eadem tamen quatenus diuime prouidentiae subi ' cent, &in ea delectabiles & iucundas causas reconditas habent, mininae ab oculis eorum qui statu nullum assecuti sunt, secludi possunt, cum vere Mihil beatius existat, uam in Deo suae prouidentiae ratio n es pe picere. Quibus accedit,quod ut habet ici i--, plura cum Christo iudice in throno Patris sui consident & de omnibus cum ipso dijudicant, qui vicerit, inquit, dabo illi sedere

mecum in throno meo, sicut & ego vici de consedi cum patre meo in throno eius. Quem locum Dionysius Alexandrinus apud Eusebium respiciens, martyres, inquit eum

382쪽

CUNER. PETR. EPIS C. Ere os cum Christo in coelestibus regnau t, & cui a isti si eo de lapsis iudicant. Sicut re Cyprianus

v. de innocentibus loquens, hi, ait, a cunabulis in coelum translati, facti sunt supremi cipitolij senatores &iudices nonnullis venia obtinentes meritis, assistuntque miseratio-A . . . nibus εἴ vitionibus diuinis: Et qui Apoca-

typsim diligenter in spicit, hac videt parte ni esse sortis sanctorum, ut cum ipso agno o hia disponant, omnibus agni co n s t ijs inter sint eorumq; executioni veluς aut horitate habentes cum Christo praesint: hinc vigintiquatuor illi seniores iis circuitu sedis supersedilia viginti quatuor circumani icti vestimentis aureis, & is capitibus eorum coroh qaureae, similiter de quatuor animalia plena

oculis ante&retro: qui cum cap. . se redemptos esse cum sanguine agni, ex omni tribit, lingua, de periculo, δί natione confiteantur: atq; ita homines fuisse constat, o nata ia tamen

quae in libro scripta sunt,Dei iudicia ti agrii ident, &B. Apostolum de illis instruunt,&

quod amplius est, ipsis angelis executionetii

committunt. Siquidem cap.rs legitur via una

de quatuor animalibus dedisse septem angelis, septem phiolas aureas, plenas iracundiae nisi iii. Vi stoli in secula seculorum. Viderunt 'U' hanc gloriam sanctorum Dauid , quando ad coeleitem Hierusalem anhelas, illuc, inquiuascederunt tribus, tribus Drai, testimonium Israhel,adcositelidum nomen Domini, quia illic sederunt sedes in iudicio, sedes super domum David:Vnde mox ad inuocatione nilanct6-

383쪽

DE SANCΤIS. sanctorum nos iis uitans . rogate, inquit, quq ad pacem sunt Hierusalem: ubi Hierusalem ut ex Graecis septuaginta patet) accusandi

est castis,sicut Psalmo praecedente in spiritu ecclesε loquens:Leuaui bculbs meos in moles, id est sanctos in coelis, unde veniet auxilium mihi,Propterea superna illa benedicta& gloriosa ciuitas Dei rediis sit ne a B. Augu stino curia nuncupatur. geritur namque, i n- IQ67quit,ibi cura de nobis,ad quam ahobis iuxta mscripturam ascendunt & dei nde ad nos des eendu fit angeli Dei, qui hobis iuxta verbum

in sanctissim b illo consistorio con clusa opi- T 7φtulentur. Paul. vero charitate eius respicib, ea matrem nostram appellat, illa inquit,qu sursum est uterusalem libera est quae est mater nostra: cuius communione hos consola

stolus ad Hebraeos : accessistis, ait, ad ston Hebri iὰ Hontem & ciuitatem Dei viventis, Hierusalem coelestem,& multorum millium ange torum frequentia,& ecclesiam primitivoruqui coli scripti sunt in coelis,& iudicem omniunt Deum,&spiritus iustorum perfecto rum,& testamenti noui mediatorem Iesum cisahguinis aspersi. nem , melius loquentem quam Abel: quasi dicat iam timere non debetis sicut illi, quibus ignis maximus iii molite apparuit, quibus latum patrocinium

ilico lis est costituturia. quod ei, i iii dicit ac hessistis conani ui ὀnem significat, qua non solutia ciues & domestici illis adiuncti su-hius ed qua etiam illi nobis propiti qui facti

384쪽

3 4 CUNER. PETR. EPIs C. sunt ut confidentcGllos adire & cum fidiu

cia interpellare possimus. Quae omnia peri sectam de rebus nostris cognitionem insa ctis praesupponunt, utpote qui sine tali cognitione inconuenienter de nobis iudicare, neq; maternum affectum erga nos debite ex-ratrum ercere possunt. Extant hac de re clarissimae se Patrum sententiae, quas propter scrupulosas istas conscientias paulo latius non pigebit recensere; Et primum quidem occurrit mag-

7 . nus ille Basilius, qui in libro de virginitat virginem ad hunc modum instituit: Virgo inquiens primum seipsam &conscientiam

suam reuerebitur, etiamsi maxime vel sola fuerit,deinde astantem custodem angelum, nam angeli ipsorym, inquit, semper vident faciem Patris vestri, qui in coelis est, & non oportet hominem, occultum angeli, cui si lutis nostrae cura commissa est, conspectum contemnere, S maxime virginem,quae hunc ipsum velut ducem & custodem suae vir*in Liatis habet, prae angelis autem revereatur L

. psum sponsu na ubique prs sentem,& huius p trem & sanctum spiritum:&quid singula dia

co angelorum innumerabilem multitudia nena,& cum his patrum sa iaciosspiritus, nullus enim horum est qui non ubiq; omnia videat, ipse quide corporalibus oculis non certiens,verum in corporali visu uniuersa in cognitionem comprehendens. Consentit huic in Ambros qui consolans viduas & taedium s litudinis auferes, scripturarii, inquit,instruimur exemplis, infirmitatibus quoq; viduaru

385쪽

citu habes proximos qui Deo pro te suppli- cent, habes Apost. pro imos, habes martyres

proximos,& paulo post: Obsecrandi sunt angeli pro nobis, qui nobis ad praesidium dati

sunt, martyres obsecrandi,quorum videmur nobis quodam corporis pignore patrociniuvendicare possunt pro peccatis rogare no-

stris, qui proprio sanguine etiasi qua habu

runt peccata lauerui, isti enim sunt Dei mata tyres, nostri praesules, speculatores Vitae a- Gom, qauniq; nostrorum. Eadem est Gregorij Na- me, Britangeni sententia, nam de Athanasio nunc et, nin iis cum Christo regnante loquens, Ab alto,ait, oratione recte noui res inspiciens nostras, manum, odeos .

que porrigens hsqui laborant pro bono,& qui ct satanto amplius, quanto magis a vinculis est liberatus. Et in funere sororis: Proth de no ostri ferinones Nel parumper tibi cura sunt, honorque talis sanctis habetur animabus ut talia resciscant: suscipe & tu serinonem nostrum: quae fornia loquendice tissim E ass uerantis es Coniungitur his magnum id ecolesiae lumen Beatus Augusti- gu. anus: Quisquis, ait, angelorum diligit hunc se -- Deum, certus sum, quod etiam me diligit, Og φ' quisquis in illo manet, & potest humanas preces sentire, in illo me exaudit, quisquis ipsum habet bonum suum in ipso me adiuuat . De cuius quidem Diui Augustini sententia mox paulo plura. Cyrillus vero, r 9. ι historiam Dpulo his & Laetari pert actans, L

386쪽

Prosecto hic locus, ait, manifestam eorum cognitionem, quae ad nos pertinent, ins Euthim. paratis animabus clare ostendit. Et Euthimius, ad beatissimam virginem: Audi, ait,filia, - γ' & vide,& inclina aurem tuam. Vides enim, vides ante pedes pulcherrimae capsae tuae nos oestuu postulare auxilium,exspectantes tua defensionem. Quibus nodissimilia in eando

Albon L beatisfiniam virginem habet Athanasius: e mq-- scilicet, audi filia Dauidis& Abrahae,&-O ' inclina aurem tuam in preces nostras,&ne V obliviscaris populi tui neq; nostri. Pulche

Horiri. rime quoq; Prudentius, audiunt, inquit,st is mis, o timi ad aures regis eterni ferunt, inde larga res cali sonte ab ipso dona terris influunt.Et in Cas- 'turirini sanum martyrem: suggere si quod habes tu nos. stum vel amabile votu, spes si qua tibi est, si fi. quid intus aestuas, audit crede preces imartyr prosperirinus omnes, ratasq; reddit quas videt probabiles. Istud ipsum ante hos omneso, Misis sensit & docuit etiam Origenes libro 8. con-ώ. ebis . tra Celsum: Qui, inquit,Deum sit u mu pla-cὰCum carit, &illius amicos propitios ut habeat se sub e. quitur angelos scilicet animas li& spiritus caeteros beatiores, quippe qui simul&sentiant qui nam sint Dei benignitatem prome riti; nec solum se hi erga digniores quosque propicios reddunt, sed & Deo gratificari volentibus opitulantur , hisq; & placatiorent hunc faciunt,unaq;&supplicant & precan--- stac tur. Elegans est etiam sententia & pia pro-- r Uri fessio sanctae Anastasiae martyris, quae apud iudicem de martyribus disserens: nunc, at

387쪽

DEasANCTI s. 3s terra relicta nos procul vident versantes in scelestibus. Hoc datum est a Deo animabus martyrum ut postquam hins: excesserint,v niant ad quos velint & cum ijs sermones co-serant, & eos consoleptur. Ex eadem fide a mori

profecta est celebris illa Gregorij sententia: L . G 'quid est quod ibi nesciant, ubi scientem om- logorumnia sciunt i quam in dialogis & moralibus sς eis. 33

pius ille repetit. Quia animae sanctae,inquit, moralia qui intus omnipotentis Dei clari igiem vi- ωρ. 3. σdent, nullo modo credendum est,quia foris obr. ia.

sit aliquid quod ignorent. Porro ut pleniti p u. haec intelligas&quomodo san i cognoscat

concipias; ad Augustinum reuertamur. Is enim libr. . de Trinitate, capite i7. erudite

& profunde signiscat, quod coelestes spiriatus in ipsa Sapientia conditoris & rectoris uniuersitatis vident volumina secularium: quia primus ac summus ille intellectus ut idem libr. 7. cap. vltimo tradit) est tanquam verbum perfectum,cui non desit aliquid, &

ars quaedam omnipotentis atque sapientis Dei plena omnium rationem viventium incommutabilium & omnes unum in ea, sicut ipsa unum de Uno, cum quo unum ibi nouit omnia Deus, quae fecit per ipsam : &ideo cum decedant & succedant tempora, nori decedit aliquid vel succedit scientiae Dei: &de ciuitate Dei libro 9. cap. . Angeli boni certius etiam temporalia & mutabilia ista nouerunt, quia eorum principales causas in Verbo Dei conspiciunt, per quod factus est mundus, quibus causis quaedam probantur, i ρ Zῖ qua

388쪽

quaedam reprobantur,cuncta ordinantur.Ezzz.cap. 29. sanctis omnium cognitionem as

scribit, quia Deum de facie ad faciem vid . bunt, si inquit Helieteus Proph. puerum sua Gieri absens corpore vidi faccipiente naudera, quanto magis in illo spiritali corpore undebunt sancti omnia non solii si oculos claudant, verum etiam unde sunt corpore absentes Tunc enim erit perfectum illud de quo loqui tur Apostolus,&Deus erit omnia in ' . mnibus. Rectissime itaq; cum Diuo Thoma metiar scholae tradunt, quod preces nostras sancti vim cognoscunt in verbo quo omnia fiunt, Vel ' permittuntur&ordinantur, probantur vel reprobantur. Nam quod Durandus qui hanc cognitionem sanctorum ad rquelatione Dei refert, imprudenter ob ijcit beatifica cogniatione in verbo nun cognosci,nisi quq semper in illo cognoscuntur: preces autem nostra tunc ta' tum a sanctis cognosci quando fiuc 'Diuo Itim apparet, quasi diuinum illud ve bum in quo volumina suntomnium rerum,no, possit ea quae in ipso sunt pro arbitrio suo aperire, ut nunc in eo videantur quae an-' tea latebant, sicut angelus promittit D ni li se an nunciaturum quod expressum qilii scriptura veritatis:ac mirum est virum ha Rc, quae beatifica est, cognoscendi rationem ompugnare, quum non nisi ex ipsa beatitudinis conditione sanctorum cognitionem constia tuat, quia videlicet ad beatitudine utantς dictu in est requiritur,quod unusquisque ii

heat quicquid vult,nec velit aliquid in ordi-

389쪽

DE sANCTI s. 3 'nate,sed quilibet ait recta volutate vult co- RarisI gnoscere ea quae ad ipsum pertinent. Itaque beati qui b. nulla rectitudo deest,Volunt, inquit cognoscere quq ad ipsos pertinent &co

gnoscunt, sed or tiones quas ad eos dirigi mus eo ipso ad ipsos pertinet,quibus eos tanquam intercessores inter nos &Deii constitutos honoramus. Beati igitur illas orationes cognoscut quq ratiocinatio optima est,&mantiaste cocludit hanc cognitione ad beatitudine pertinere,quae no nisi in conteplatione

serbi posita est: Denique quis negat sanctos in ipsa ternitate uno intuitu simul omnia semper inspicere,& eoru scientia ex reb.istic succedentib.no augeri vel minui,Vt erudite insinu t B.August. de Trinit. li .is. ca. V .atq; ita δε--etia futuras preces simul in verbo Ut P cnt is Iri, i videre, neq; enim aeternitas illa mutatione pati tur,q a volubiles sint beatorii cogitationes ab alijs in alias euntes atq; redeutes,sedoem scientia sua uno simul cospectu vident: ut plenius videre est apud eundem eruditisse.

tur hic lib. August. de cura pro mortuis agen . sedata Paulin.Vbi c.is.&sequent. eorum quae ς' - ρ' istic fiunt cognitione defunctis videt adime-

, ibi sunt spiritus inquiens defunctoru Vbi

no Videt quaecunq; agatur aut eueniet in ista vita hominib. praemissa sententia uia Abrahanos nesciuit&Israhel no cognouit nos. Verui s. c. manifesta subijcit solutione,ubi de mar

390쪽

ςxhibentur longe aliter quam sese habet risitatus ordo singulis creatura una generi bus attributus, &ideo potiuω intelligedus . est, quod per diuinam potentiam martyres iupsum rebus intersint, quoniam defuncti

per naturam propriam vivorum rebus in te esse non possunt. Ecce quomodo de natur ii loquitur defunctbrum cognitione,qua rer bus viventium intersint. Nam etiam de mar

i tyribus ut mox ibidem subijcit Augustii ψ

1alua fide disputari potest, quemadmodum opitule turmartyres ijs quos per eos certum est adiu ari: utriam videlicet ipsi per se ipsos adsint una parte tam diuersis locis,an per angelos Deus ista faciat martyribus pro indi

gentia supplicantum orantibus,& eiusmo. di beneficia impetrantibusZCaeterum an v ta supplicantum, martyres diuino munere cognoscant, neque Augus inus, neque qui qua grauioris authoritatis Catholicus unquam dubitauit. Norunt enim omnes no recte illos inuocari qui preces humanas sen ii xire non possunt. Propterea de Vera religio-., ne supra notan ex dixit Augustinus: quin quis in illo manet & potest humanas precessentire, in illo me exaudit , significans qui preces humanas noli sentiunt, non debitξε na inu ari aut exaudiri Alibi vero tςstatur: Tunc pro nobi absque ulla dubitatione sanctos martyres in te dere, quando in nobis aliquid de suis virtutibus recognoscunt, ma n ifeste nostri cognitione illis tribues. Quod vero ex Esaia allatum est, tametsi Augustinus