장음표시 사용
111쪽
quodlibet aliud dominium. Quod autem fundetur di iuni
Ads in charitate patet per hoc O dictum est Faciam9 ad imaginem,supple per collationem gratuitorum. Antequi ergo dominetur, signu est quod illa dispositio requiritur ad dominium. Item Ahethahebat dominiu in aliquibus rebaGenesis.lin. Obtulit domino de gregibus suis: sed Caim de
Abςl habebat diaium,et ipse Caim no: quia erat peccator. WTertium alumentum, Usus rerum neces arius ad vita conseruanda, fundatur in charitate.ergo a fortiori dominia fundatur in chantate.Patet antecedes. primi Regu ea .XX3.
cum David pateretur famem,pelut panes Ppotitionis. cui respondit Abimelech: Mudi sunt pueri Signu ergo eratis nisi e lent mundi, non potuinene vesci illis panibus. Dcum minus sit uti,quam habere dominiu: si talis usus fuit fletur in charitate, erso re dominium. si uarto,iuste vivere est homagiu deo debiturpter dinminium nobis impesum. ergo si non iuste vivit homo per dit dominium rerum,queadmodum vastat' propter ingratitudinem & scelus contra dominum perdit laudum. Q uinio et vltimo, pictor non est dignus pane quo vesci tur.ergo quilibet peccator est dignus morte. ergo est indi Mus vita.imo a Drtiori est indign9 his que necessario rea rutut ad sinetatione uit .s.comesubilib9 & potu. Propteritas rationes tenet Armachanus Cip omne dominium tantciuile quam originale fundatur in gratia gratum faciente. .cQuantum ad hoc de aliaco ponit multas propositiora. Prima consequeter ad Ockam dicit tria. Diuum ciuile vertemporale siue potestas laica no fundatur in gratia praede stinationis. Secundo,non fundatur in gratia gratu faciente. Tertio,nee hi dono Panaturali creaturae intilla. Patet pri
mum euidenter: quia tunc non posset esse certitudo in ma
do de dominio alicuius. Patet sequela: no potest esse certitudo P iste sit praedestinatus: Nemo mi scit an odio vel amore digns sitagitur. Si dicas, hoc aufert certitudinem domi niorum pure ciuilium:& ponit quξlibet posse rem alicuius rei in statu peccati mortalis. Patet: quia quilibet hahea dubitare de qualibet re an sit sua. Vltra dicit, , hene,quba tale dominiu non fundatur in gratia gratum faciente, hoc
yst non requiritur gratia gratulamna ad hoc quod aliquia
112쪽
sit dominus alicuius rei. Praecipua ratio habetur in Exodo, Dominus fecit domos luteas obstetricibus Aegyptiacis, quia ad mandatum Pharaonis non interficiebant pueros Iud orum. ergo illς domus erant earum: sed ills obstetrices non crant in charitate, immo erant idololatre. Ideo dicit Gregorius P illud obsequium remunerauit domin' honoteporali quod alias remunerasset hono sterno. idcirco non solum falsum est,immo haeresin sapies, dicere so dominiuciuile fundetur in gratia gratum faciente. Infert de Aliaco contra Armachanum quod si rex peccaret mortaliter, de uolueretur regnum ad filium. Similiter si reκ habeat duos filios,&iunior pri9 haptizetur, quod regnum deuoluere
tur ei .Patet, merebatur illud habere,& no perdidit a plerseccatum,ut suppono. itur. 6c multa alia infert absurda. ico ultra quod nec fundatur in fide nec in charactere nec in aliquo dono supernaturali. Nam apud gentiles fuit voxum dominium ciuile antequa Christus veniret:sed in ipsisno fuit character nec gratia gratum faciens, quantiis haberent gratias gratis datas. igitur. η Vnde supra cum assignahantur disserentis inter domini u spirituale dc ciuile,diciues in una illarum in spirituale fudabatur in dono supernaturali, dc no ciuile dominium,quaeritur ergo in quo funda tur Dicit Alia. P in duobus comuniter,scilicet in aliquo xitulo creato. secundo in approbatione diuina. nam anted aliquis sit alicuius rei verus dominus,oportet de necessitate Ueum approbare,id est Deum velle quod illo dominio siue illa potet late potiatur. Ratio et quia Deus supremus est dominus omni u,quia domini est terra. caueri vero do, mini sunt solum sub ipso. ergo antequam aliquis si domi, nus,oportet de necessitate approbatio domini superioris. sicut est impossibile causam se dam agere sine prima, ita est impossibile dominii inferiorem habere iustum domi/nium Vel potestatem nisi ex approbatione diuina. Hoc dicit Apostolus: Non est potestas nisi a Deo. ergo nullus ha/het potestatem iurisdictionis nisi ex approbatione diuina. sed Ueu scomuniter approbando habet vel utitur aliquihus titulis creatis mediantiby quibus approbat,scilicet vel titulo successsiis,vel hsreditate,vel veaitione,vel donatio ne,vel aliqua permutati . ota ergo resolutio de Alia.
est quod dominium ciuile non fundatur in gratia praedesti
113쪽
nationis,nec in gratia gratu faciente,nec in fide aut char Aere siue aliquo dono supernaturali: sed in sola approba. tione diuina fundatur quaecunque potestas iurisdictionis Quilis & laic ,ita quod causa emciens quare iste est domi nus huius rei vel habet iurisdictione, est quia Deus vult 6c approbat illum esse dominum illius. KRestat modo soluere argumeta Armachani. Quantum ad primum argumentum de Adam quod praepositus est dominus caeteris per dona spiritualia.Dico quod no est in conueniens quod aliquando Deus sumpserit pro titulo dona gratuita, forsitan sicut fecit in Adam & Ahel: sed hoe non requiritur Ultra, immo esset erroneum hoc dicere. Quantum ad aliud de David Odd non poterat iuste utiliariibus propositionis sine charitate: ergo nec habere tu
tum dominium sine charitate. Negatur consequctia .nam
quod non potuisset illis panib9 iuste uti sine charitate, hoeno elit quod ad dominium requiratur charitas: sed hoc erat via panes sancti erant: sicut ad hoc CP aliqnis utatur euinaaristia,hoc non estra ad dominium illius requiratur charitas: sed hoc in ratione dispositionis requisits ad talem es. hum vescendum. Quantum ad aliud peccator quilibet est
dignus morte, 6c indignus vita. Utrui co cedo. nam De posset iuste abstrahere ea quae requiruntur ad vitae pecca toris sustentationem, dc eum iuste dare morti ratione pec/cati, Oc auferre quaecun necessaria VitDdc tamen no a
fert, sicut vagatus rebellans est indignus laudo quod ha/bet.ergo dominus aufert. Non valet consequentia immo
Dotest sibi relinquere tale laudunt. Similiter consequentia non valet:ogendes Deum est indignus pane quo vescitur, ergo Deus aufert dc priuat talem offendentem tali pane- sed bene sequitur: ergo iuste posset priuare si vellet. 6c sic patet quomodo ista argumenta Armachani nihil concla.dunt contra coclusionem principalem: videlicet quod do/minium no fundatur in charitate,sed in approbatione di irina &c.
An habens supremam potestatem in te sporalibus, habeat proprietatem in aliqui' rebus particularibus. Cap.iu
114쪽
De suprema potestate Iaica. s o
TONSE VENTER doct.in secundo capsed tuto ponit duos modos dicendi circa quaestio ' nem, videlicet utrum habens supremam pote, natem laicam,ex ratione illi' potestatis supre/s ms haheat aliquam proprietatem si hi proprie propriam supponitur quod dicium est prius in pruxio capitulo quid est habere potestatem proprie propriam, rena mea & corpus meum non sunt eius.nam non sum sed uus eius: ideo non habet dominium proprietatis in illis.
cIstu suppositis difficultas est utrum ipsi suprenas pote Batigaics quia talis, sint aliqua bona quorum proprietas ad eu speciet qui fungitur tali potestate. Dicit doct. in principio Cy habens supremam potestatem laicam,habet pro prietate in aliquib9 rebus:puta quas hahebat antequa fumgeretur tali dignitate & potestate suprema,& quas ohibriet nomine priuato,&no nomine regio vel imperatorio, in talibus habet proprietatem proprie propriam .sed dificultas est utrum sint aliqua bona ita connexa illi supremet potestati latcs seu temporali si, quantum ad proprietatem proprie propriam semper sint illius qui fungitur tali pote state, o habeat proprietate in illis rebus. Oc talis est dis ficultas de curatis Uc praelatis eccie .nam curs pastorali ct episcopatui aliquando sunt annexa aliqua horia. Quae ritur inter doc.utrum talia hona quo ad proprietatem sint illius qui habet curam talem pastoralem, ita quod realiter sint eius. Similiter imperiali dignitati annexa sunt aliqua: Vtrum talia quo ad proprietatem proprie propriam sint illius qui de facto fungitur dignitate imperiali Prima opi nio dicit Cy non sunt eius, ct argumentum huius opinionis esti Quandocuno aliqua quo ad proprietatem sunt alicu
iusiotest qualitercuno vult & pro libito de illis dispre: Oc si donat, de facto tenet talis donatio. si prodige inponat:licet peccet, non tenetur ad restitutionem illorum. sed si Imperator disponat sc prodige de rebus annexis ina perio, non solii non peccat,led et tenetur de bonis proprijs restituere imperio.ergo talia non sunt eius quatum ad do
minium re proprietatem proprie propriam, talia inquam
115쪽
annexa dignitati imperiali. Similiter dicunt hoc argumen. to quod episcopus prodige exponens hona episcopatus te net ad restitutione,quia no sunt eius, sed totius cleri,& est ut dicunt solum administrator. Item qui habet supremam potetitatem laicam regalem,resit ad utilitatem publicam ct communem,& ille non resit qui regit pro suo priuato hono.ergo annexa tali regimini sunt communitatis,& dominantis. ideo rex non est nisi administrator. & est a'
parentia pro ista opinione. Alia est opinio quod habet stprietatem ,ita . illa sunt eius proprie:ita quod habens inbζerium, habet proprietatem proprie propriam in aliqui
us rebus. 6c motivum illius est, ille qui habet dignitatem imperialem,debet maxime pollere virtutibus politicis,in ter quas magnificentia Oc liberalitas sunt maximς,sed non potest illis virtutibus pollere,nisi habeat abundantiam re rum:& nisi sit proprietaris,non potest donam ergo in ta libus habet proprietatem.quando est in tali dignitate con stitutus,aliqui emctu tur inimici eius, quibus non potest facile resistere sine acquisitione amicorum , dc manu tenetiare largitione honorum.sed sic est quod non potest illa lar giri nisi habeat proprietatem in illis. igitur . virum ergo Rex vel Imperator habeat proprietatem in illis honis quae sunt a communitate deputata dignitati regiae vel imperia ii,vel utrum sit adminii tratorinam leuantur tributa Oc podagia fallagia &c. similiter sunt aliouae possessiones &υ hes 8c castra data regi non pro periona su a,sed pro utilitate regni. Quod non sint eius, est apparentia, quia Reκ non potest alienare regnum,neq; praecipuas urbes regni in abierum transferre.
si rin Imperator habeat suam potestatem
immediate a dco,vel a papa. Cap.in.
i VANTVM ad tertium capitulum suppom'to quod rex vel imperator habeat proprietate proprie a pria,est difficultas a quo habet imo liate,Vel a deo,vel a papa.Prima opinio est sortes in lsensu,Ititualem, inaediate habet a deo,queadmodu qn eligiturci' &electiones et co in papa,eo facto quo est eleci' oc electioni met co Des ubi coiereJmediate authoritate papale siue spis
em,ct illa no habet ab electorib=,quia iliano babet:
116쪽
lla eo facto quo alias est electus impator 8c pr buit c5sen,
sum,hahet potestatem temporalem suprema a deo immeo diate. Istius opinionis est glosa.X i.distin. ca. si imperator. Ratio istorum est,quandocunque aliquis eligitur ad pote natem aliquam, et non hahet illam ab Hectoribus,nec a coronante,nec a confirmante: illam hahet immediate a deo. sed imperator no habet potestatem imperialem ab electo ribus quantiis reviratur electio,nec a cofirmante,emo hahet immediate a deo.Praeterea dicunt doct.ψpapa habet immediate a deo potestatem,non a confirmante:quia non indiget. 6c si sit aliquis confirmans,est solum propter pom pam, &no necessitatem. sed episcopus requirit de necessitate confirmationem,ideo non habet episcopus immedia te potesta tem nisi a confirmante,et non habet antequa confirmetur 5c consecretur eodem modo dicunt de impera tore quam cito est electus,antequam confirmetur habet potestatem suprema laicam iurisdictionis:&de facto potest
uti illa,&exercere, Bc exercitium tenet praeterea dicut in nec habet a cofirmatore,nec ab electore,sed immediate ab
ipso deo. CSecunda opinio quod imperator non habet immediate illam a deo,sed immediate a papa,& mediate papa ab ipso deo. Ista opinio adducit multas rationes. Prima est apparentior.quando est aliquis in aliqua potestate constitutus, ct alteri ratione talis potestatis praestat iuramentufidelitatis,uidetur habere illam ab illo cui pristat iuramem tum fidelitatissed sic estis imperator praestat iurametum
fidelitatis paps:ergo habet illam a papa in Gallia episcopi
praestant iuramentum regi quantum ad temporalia, &pars quantum ad spiritualia . Vnde imperator in coronati, ne ultima pr fiat iuramentum fidelitatis pari ,ergo habet illam potestatem laicam a papa,&no immediate a deo.videantur aliae rationes in doctore. CVisum est utrum imperator habeat proprietatem proprie propriam in rebus V propriatis dignitati imperiali,quia non est difficultas quin habeat in aliquibus rebus quas habebat antequam esset imperator,& in rebus postea acquisitis propria indusi a. sed difficultas erat de reb9 divitati imperiali annexis.& sicut dictum est, est eadem difficultas sicut de clericis an habeat
Proprietatem rerum ammarum beneficio. et hane dissicultatem querit doct. in secundo tract.secudς partis dirusib.sb
117쪽
utrum imperator sit dominus omnium rerum & apparet Iod sic. Nam imperator est dominus totius mundi, ergoc omnium rerum temporalium . item imperator est do.
minus aliorum hominum a se, ergo a fortiori est dominua omnium rerum quς possidentur ab illis hominibus. WAlia apparentia. rm quilibet est dominus omnium quae sunt in regno suo,ergo imperator naudi omnium quae stunt in mundo. Patet antecedens. i. Reg. viij. dicit Samuel ad populu petentem rege: Hoc erit ius regis, filios vestros tollet in curribus,& faciet sibi ceturiones. noc erit ius regis. si eritius redis, erso poterat hoc iuste facere. pterea filias vestro tollet, dc faciet Unguentarias,Vineas Sc agros tollet,& da
hit seruis suis. Εκ illis verbis patet quod rex habet proprie tatem dc dominium dc personarum S bonorum,quia potest Sc filios tollere fc filias ad seruitium suum, Bc ad utili/tatem propriss . similiter tollet vineas & agros. ergo vivase quisque regi arere iuste habet dominium singularum re/rum quae sunt in regno suo. Pro ista qu stione uipponendudicia supra, o dominus potest importare dominium pro prietatis,vel dominiu iurisdictiois, ita quod sit sensus,trii imperator habeat dominium juris,hoc est potestate dicendi ius super singula quae sunt in regno.ves vim habeat pro uetatem illarum rerum, ita quod sit verum dicere, qu si et res re sni est imperatoris vel regis. Secundo supponen dum,quauis ille qui non habet dominium proprietatis, hahet tame dominium iurisdietionis,in aliquo casu habet potestatem transferendi inuito domino particulari rem suam in proprietatem alteris: ut sortes qui de facto estverus ris, nihilominus non habet potestatem proprietatis,id est pro prietatein in rebus platonis,sed solum potestatem iurisdictionis.Dico quod sortes rex habet aliquando in casu potenatem transferendi res platonis in Ciceronem,& hoc spe ctat ad dominium iurisdictionis. Nam Plato potest pecca re ratione cuius peccati res suς erunt fisco applicandς:quo facto ad sortem regem spectabit no ratione domini j pr prietatis,sed ratione domitan iurisdictionis res platonis in
dominium alterius transferre. lno modo impersiores et reges D leges usucap.& prs scrip. quan uis in illis rebus no hahuiuent proprietatem,nihilominus transtulerunt illas a
moritate iurisdictionis in Priescribentes α ysu pient ex
118쪽
Notandum ultra quod dominium iurisdictionis no solum
se extendit ad res possessas,sed citam ad personas. Paulus ad Roma. xiq.Non sine causa gladiu portat,in vindictam
malefactorum. Item notandum quod rerum existentium in regno,quaedam sunt immobiles, alis Uere, mohites. Immobiles quae non possunt transferri,ut ager, domunmobi Iesciuae transferri possunt,ut aurum,argentum, lectus,Ua
D,&c. 6c inarum Vir que quaedam appropriantur impe ratori ic quod nulli alteri. Alis vero appropriatur quibus dam alteris. exemptu primi, Ut fructus pedagioru,talliam, salinarum 6cc. Similiter eastia dc quaedam urbes sunt ap.
propria tς imperatori vel regi, sic quod nulli alteri. Istis suis
positis utrum imperator sit dominus omnium reru,sit pri via propositio. Imperator non est dominus quantum ad proprietatem omnium rerum quae sunt in mundo:immo non est dominus omnium rerum quae sunt in imperio suo. α capio imperatorem ac si esset dominus totius mundi. Patet,quilibet qui est dominus alicuius rei,potest illam ve/dere. sed non potest imperator omnem rem vendere. ergo non est dominus quantum ad proprietatem cuiussi het rei.
Ista propositio ponitur in capitulo eos. i. q. i. habetur ibidequod omnis dominus rem suam v edere potest si vult, siue seruum,siue aliquid eorum quae possidet. sed sic est quod
imperator non potest singulas res imperii vendere si vult. Patet. non potest res meas ad libitu eius vendere sine pec cato,ergo ipse non habet proprietatem in illis rebus. Vnde presse habetur.Xκin.q. Vi4. in eapi.quae omnia sunt imperatorum. Dicit e resti glo. non quo ad proprietatem,sed quantum ad iurisci ictionem .relinquitur ergo prima propositiovera quod quanuis esset aliquis imperator totius mundi,non esset dominus omnium rerum, Ut ly dominus -- portat dominium proprietatis. Secundo putet ista propositio.quicunque dat rem,cedit proprietati illius, ct transfere illam in alium,et non remanet amplius illius rei proprieta. rius. immo hoc est donare zprie. sed imperator multa datoc dedit,ergo non remanet amplius illam rerum proprie rarius. Et ista .ppositio est inanitelia, videlicet quod impe rator no est dominus singularum rerum. Patiformiter x Francis non est dominus omnium quae sunt in regno suorirnino nihil pprietatis habet in agris meis,licet habeat pro
119쪽
prietatem iurisdictionis in illis. si Secunda propositio. imperator non est dominus omnium rerum, ut ly dominus importat dominium iurisdictionis, Sc non proprietatem: patet.primo non est dominus regni Fraciae, neque illorum qui sunt in illo regno. per capitulu venerabile.qui filii sunt legitimi. RG Francis in temporalibus nullum recognoscit superiorem. Hanc propositionem ponit de maronis in re ctatu quem edidit de re ecclesiastica: & deducitur in privoemio pragmaticς sanctionis. Apparentia et . multi reges qui nullum recomouerunt superiorem in teporalibus,sue tunt optimi viri occanonizati, ut sanctus Ludovicus. 6cnon est verisimile quod si hahuissent superiores in tempo/talib9,quod non recognouissent illos.igitur. Et ista est propositio docto .quam credo Veram,Videlicet quod impera tor quantum ad ea quae sunt in regno Franciae, nullam ha/het potestatem iurildictionis. Secundo imperator non hahet potestatem in viros ecclesiasticos,praecipue in sacerdωtes, immo sunt exempti iure diuino,ut dicium est prius,aiurisdictione laica. et hoc expresse habet Innocentius in crusolit .de maioritate dc obedientia. δί cum dicitur: No sine
cauia gladium portat: hoc est intelligendum quod solum in eos gladio utitur, id est iurisdictione temporali,qui sunt illi subiecit,puta ah laicos. Huius opinionis est Innocentius iij.quod sacerdotes 8c ecclesias lici nullo modo potestati id est iurisdictioni imperialisunt subditi.& hoc dicit Panor.inca.soliis. Ergo secunda Apositio Vera quod imperator non habet dominium iurisdictionis in singulis hominibus 8c re hus mundi. Consequenter apud docio. dicitur P in rebus mobilin' appropriatis imperio habet dominium proprie tatis. Patet sic, ille habet dominium proprietatis in aliqua re qui potest illam qualitercunt 8c ad libitum oponere,
quantas aliquando peccet exponendo:qui tamen non tenetur ad restitutionem .sed imperator qualitercuque e onae
prouentus imperil 8c fructus,id est res mobiles,ut fructus
urbium &c. nullo modo tenetur ad restitutionem quocuri que modo exponat.hoc est certissimum. ergo quantum adinas res mobiles imperator habet dominium proprietatis. Eodem modo dicitur de ecclesiasticis quod in reb9 mohili. hus. i. in fructibus heneficiorum qui proueniunt m rebus,
hoc est agris dc possessionib= annexis beneficio,hahet pro
120쪽
De suprema potestate laica. s 3
prietatem: Sc qualitercunque exponant illos fructus,no se,nentur ad restitutionem, ut dicit dominus de gersono. Si. militer imperator quantum ad res mobiles sibi prouenien tes ratione dignitatis imperialis, habet in illis proprietate proprie propriam Sed quantu ad res immobiles dicit Oc- min loco prcallegato: Si alienatio illam rerum immo hilium non sit in detrimentum imperii, tunc imperator potest donare dc alienare, ut qusdam castra, quosdam agros non notabiles. sed si alienatio illarum sit in maximum dei trimentum imperii, nullo modo potest alienare pro libito: immo si tentet alienare, alienatio est nulla: & tenetur resti tuere. CResolutio.Imperator siue ro non hahet dominia proprietatis in singulis rebus regni vel imperri. Secundo non habet dominium iurisdictionis in singulis rebus nec in singulis personis: sed quantum ad res mobiles annexas in perio habet proprietate & dominiu proprietatis ad libiturius disponendo.quantum vero ad immobiles,Vt eIi imperium ipsum:Urbes: castra:iura imperialia: ducatus: quorualienatio esset in detrimentum imperd, no habet dominiuproprietatis:quia ut dictum eli,non potest pro libito alionare vel donando Vel Vendendo vel commutando. eodem
modo dicendum de quolibet rege & suo regno. Vnde filia in regno francis succedit in rebus mobilibus,sed quantum ad immobilia ad regnum spectantia, ut regnum ipsum 6c taeteras urbes quς sunt regno ann ς,nuquam succedit. Ratio est,quia nunquam fuerunt patri regi appropriata: quia nunqua potui et pro libito disponere neque uti .ideo quantum ad res mobiles habet proprietatem proprie pro priam. Similiter quantum ad res immobiles qu non sunt. de ammis Vel .pprris regni.His dictis restat soluere authoritate primi Reg. viij. Hoe erit ius regis Sc. filios Sc vinees tollet cec. uantum ad hoc dicit Ockam quod ibi ius nonotat dominium proprietatis,sed iurisdictionis.nam illud ius scilicet sumere filios & agros, erit solum ius illa assume di in utilitatem publicam. Nam rex pro utilitate ec conser
uatione reipu. occurrente necessitate potest accipere homi
nes ad hoc, dc cuiuscum hominis hona licite sumere ad tui tione reipublicς 6c regni. Cc ideo hoc erit ius regis,hoc elthac habebit potestatem ut pro utilitate cum fuerit oppor
tunum sumat 6c filios, ct vineas, di agros. sed re illo i ni