장음표시 사용
121쪽
n5 In ligitur quod reκ illis utatur pro utilitate pduata se propria, sed publica.
C Capitulum quartum in quo recitantur tres
opiniones vane quomodo imperita sit a papa.
ABITVM est de duabus opinionibus. Prima erat quod impellator habet proprietate adeo immediate proupposito aliquo num ano sed est electione. Secunda quod habet a papa. 8c ista diuiditur in tres opiniones: ut patet in quarto capitulo. Prima quod papa habet plenam Sc omnimoda Potentatem in rebus temporalibus ita quod potesit absque
Peccato Unumqueque dominum temporalem remouere.
sed hoc fuit impugnatum. Secunda dicit quod imperator habet illam potestatem a papa, quia Petro comm ara sunt laues dc terreni sic spiritualis regni. nam dati sunt petro duo glad 3: scilicet temporalis & spiritu lis. sed cu aliquis estiniti tutus in illa potestate,non potest summu pontifo remouere. ideo ista secunda opinio dicit quω potestas imperialis est a papa,& ipse imperator electus nihil habet potestatis quousque cofirmetur a papa,& papa dat sibi lana
mam potestatem in temporalibus,s ipso confirmato n5 potest papa ipsum destituere nisi propter duas causas. p inma,pro deli to ,sicut priuantur υassali seudopro admisibin Gos suos. Secuda, propter necessitate 5c utilitate reipublicse puta si talis efficeretur omnino in idoneus ad impera G.in illis casibus potest imperator destitui a papa. Habet ergo secudu hac opinionem potestatem imperator a papa siciit curat'ab episcopo:& queadmodum episcopus post qua instituit alique curatu in beneficio,non poteri illu priuare beneficio nisi pro certa causa, ita rea papa no potest imperatore postqua est institutus deponere.Tertia opinio est quod imperator sumit potestatem a papa non iure di uino, sed iure humano ita quod tempore CGnatini magnio consensu Romanoru conuocauit ipse Constantin' suos satrapas Sc nobiles: fc inito consilio ex consensu communi 'translatum est ius imperii occidentalis ad papam . Dicit ergo aertia opinio quod imperator habet potestatem iurise dictionis a papa, sed no est iure diuino, puta quod Christus
contulerit paps potestatem constituendi imperatotam,sed
122쪽
De suprema potestite laicit. 3 ψ
iure humano,inquantu ipse imperator sensu Roma. norum transtulit iuvimperii in summum pontificem. Et sic resolutio est ista. Prima opinio dicit Φ imperialis pote fias est immediate a Christo. Secunda P est immediate a papa.&ista secunda diuiditur in tres modos dicendi. Primus, o papa potest pro libito disponere ae deponere se, cundus,w papa iure diuino potest deponere instituere imperatore,sed ipso instituto no poteti deponere sine cau/sa. tertius P talis potestas est immediate a pupa,sed solum iure positivo puta post collationem faciam a Constantino ec isti tres modi dicendi ponuntur in quarto capitulo.
C Capitulum quintu. An imperator habeat
sibi appropriam immediate a papa,vela deo.
T lSVM EST in pr cedentibus de duabus opisinionibus, ct desuh diuisione secutis in tres mo: dos dicendi. visum etiam est quomodo impe- rator est dominus autquaxu ad proprietatem raut quatum ad iurisdictionem. De rebus datis imperio puta de immobilibus no hahet dominiu pinguis simum, quia illas no potest alienare,quod est xprietas dominh pinguissimi in ea. p. prima. .i. qui potest alienare cum vult,nahet dominium pinguissimum.sed quatum ad fructus perceptos 6c res mohiles habet domini u pinguis simum. Eodem modo dicendum est de ecclesiasticis nam episcopus non habet domin una pinguissimum i rebus iri, mobilibus concessis episcopatui,scilicet in villis, agris,ca stellis. 1lla enim alienare non potest. sed in fructibus perce pris de illis rebus immobilibus. Opinio communior est in
habet dominium pinguissimum: fc quantiis peccet male
utendo illis fructibus, no tenetur tam e restituere: & potest illos donare cuicunque voluerit:&donatio tenet licet ali
quando peccet donando. Hlii dicunt quod est solum dispe
sator. e Consequenter in isto capitulo ponitur tertia opinio quam credo solam veram inter c teras,qus dicit quod im Perator non habet proprietatem sibi vel non habet ea dona quae sunt appropriata mi, immediate a duo, nec u papa primo vel secundo modo habendi sed habet immediate Φdeo textio modo habedi. Nam ut visum est, habere inanie
Mi te a deo primo ni o est sic habere a deo quod a nullo
123쪽
alio habeatur, nec etiam aliquid aliud priuium pr suppo
nitur vi illud habeatur a deo sicut habuit Moyses ducatum filioru Israel immediate a deo.sed habere immediate a deo secudo modo ,esi habere a solo deo aliquo tam e pr suppo sito.veru hahere tertio mo imediate a deo,est illud in prin/cipio hahere ex donatione hominis, sed postqua donatum est,no tenet quod est donatum,nisi a deo:ita P in posside. do illo possessor nullu recognoscit superiorem prςter deu. tunc dico P imperator no nabet illa quς hahet immediate a deo primo vel secudo modis,sed tertio modo.Patet qua/tum ad primum.nam illa quς habet ratione imperu,no est dicendum quod illa haheat immediate a deo nui costet vel per reuelationem Vel per scripturam. sed non constat neq; reuelatione neque scriptura sacra imperatorem illa qus hahet,habere immediate a deo. ergo non habet immediate adeo primo vel secundo modis hahendi. Vnde quado aliqd potest haheri ab hominibus, no est dicendu in immediate habeatur a d eo nisi per reuelationem vel pertripturam sacram habeatur notum et constet.sed hona imperatoris pose sunt haberi ab hominibus. Patet, deus fecit humanu genus
dominum cunctarum rerum. Gene. primo. ergo huma num genus potest in alterum transferre aliquarum rerum
dominium. ergo illa quς habet imperator possunt huma nitus vel ab hominthus acquiri: εc no constat quod habea tur immediate a deo, neque per reuelationem. Nam deus nunquam reuelauit alicui vel aliquibus quod in aliquem uastulerit imperium, saltem in ilium qui nunc est, nec ha hetur per scripturam.ergo non est dicendum quod imme diate sit a deo.Dices D illud habetur: uae sunt cassaris cae sari. Dico quod per illa verba non habetur quod deus dederit aliqua Caesari quia imperatori,sed habetur solum quod quς dedistis prius, ct ad quς reddenda estis prius obligatio Vestro consensu, reddite. 8c sic milia authoritate no potest haberi quod imperium sit immediate a deo. Secudum dictum. illud eli immediate a deo tertio modo. nam post qua sortes factus est imperator: quς sui data imperio, G nosunt data intuit u sus person ς, in illis no recognoscit superiorem p ter deu. ergo poli illam donatione habet illa immediate a deo tertio modo habedi,scilicet a deo:& no est vas salus alicuius,ideo quam ad ea q habet ratione Veiij tenet
124쪽
illa Imediate a solo deo. ideo bene dicit doctor factu estu, imperator habeat potestatem in illis.& ad regendu coinmunitatem indiget honis.ideo sunt assignata quidam qus sunt adiuncta dignitati imperiali, sc hoc ab hominibus, lucet post adiunctionem non recognoscat imperator illos homines qui talia dederunt, superiores: sed totum in istis habet deum pro superiore: quia amplius nullum reco dinoscit superiorem, sed quantum ad donationem tenet immediate a cogreSatione populi vel generis humani. Ocista opinio est facillima re venor: videlicet quod impera
tor non tenet immediate imperium nec a papa, nec adeo primo vel secundo modo tenendi seu habendi, sed tenet immediate a deo tertio modo hahendi. Nititur iam soluere argumenta in oppositum pro se da opinione quq dicit Φ immediate imperator habet imperium a papa, Ut cit Nicolaus papa P deus Petro terreni 8c coeleius impii
claues contulit Due comisit.ergo sicut Petro est commissa spualis potestas ita ut terrena, ergo imperator tenet illatria papa. Vnde Nicolaus 6c Innocentius maxime loquuti sun pro potestate pap . Vnde comittere claues ccclesiis regni est dare potestatem spualem, & terreni est dare potestatem laicam.KQuantu ad hoc sane exponenda sun t Verba
Nicolai paps,ne videatur sapere haeresim . Vnde dicit Nico.in eode capitulo . Christus tmediate fundauit ecclesia, α supra petram fidei nascentis erexit. hoc nisi sane intelligatur ,est contra decursum sacri scripturi. Nam Christus' non erexit immediate super fidem nascentem ecclesia Romanam. Patet,quia ecclesia hierosolymitana dc antiochia. na erant prius erectgu Romana . ergo Vesta secundum rigorem verborum sapiunt haeresim manifesta. Eode mo- do ilia duo verba,. beato Petro claues regni Sc coelestisci terreni comisitimsi exponantur sane,Dpiut lip esim, re maxima incouenientia sequeretur. Primum P reges Francorum qui nunqua recognouerut superiorem. mira qui si. sunt legi. capitu.per Venerabilem .fuissent manifeste laeter tici. Patet,quia habuissent assensum firmissimu cotra arti
culu fidei:quia si Christus comisit Petro prate Iaicam, hoc est articulus fidei P omnis illa habes immediate habet ab illo. Sed dico quod illa verea, Christ9 comisit petro curam
Melestia et terreni regni,dupliciter exponat: uno modo P
125쪽
euelestis regni habeat potestatem, hoc est ecclesiae Humaphantis:& hoc est falsum quiansi habet papa potestatem
super illos de ecclesia tritiphante, sed solum in eos qui sunt in carne mortali. sed per coelei e regnu intelligit honos, Ecper terrenum malos: Sc in utroscp habet potestatem. s. spiritualem, quae Uocatur potestas clauis. Secuda expositio est CP per coeleste regnum intelligit eos quorum couersatio est in coelo: hoc eit qui totaliter sunt dati viis si ualuvi sunt coteplativi, dc qui non curat malia.& P regnu terrenti inreseligit eos qui se dant vitae actius ic terrenis negocijs. ideo
papa intelligit per regnum coelestς congregationem ecci 1iaiticorum:& per terrenum, congregationem laico .dcdata eli Petro a Christo super utrosq; potestas spiritualis. Tertio illa verba possut sic mponi,commisit Petro claues terreni et coelestis regni:hoc est dedit es potestatem sua imperatorem qui habet regnum terrenum,non Φ dederit potestatem temporalem,sed spualent i quae potesta Vocaturrcluuis laualis.& qu libet iliarum mpositionu sufficit. ideo per regnum ccciei te non debemus intelligere paradisum: nec per terrenum imperium,sed per coeleste, honorumr 8c Per terrenum, malorum congregatio intelligitur. 6c tuc fateor quod Petro data est Utraque potelias,ut insum est.nahahet potestatem iurisdictionis spiritualem coercitiuam saper honos dc malos. ζAd secunda allegatione, Secudo arguitur. ab illo est irre pertu qui est supremus iudex inter mortales, 5c cunctorii mortaliu. sed papa est huiusmodi.ergo. Dico P minor est falsa.primo papa non est iudex infideliti m. in. c. gaudem'. de diuor. Statuta aprica non ligant infideles. 8c .prime ad Corin .v. Non est mihi curae de his ciuae sotis sunt. Scyo si intelligas quod sit iudex cuciorum fideliu, ex hoc no infertur quod imperium sit a papa. Nam imperator quia mυperator,habet potestatem super infideles qui sunt in . terra imperiali, dc papa nihil poteliatis hahet sup illos. ergo im perator non habet suam potestatem laicam a papa,sed di cois papa est supremus iudex cunctoria fidelium in spua. libus,sed non in omnibus,puta in temporalibus imo imperator est tuum papae in temporalibus. Unde doctor ponit talem propositionem. Imperator est iudex papae in temporalibus.Patet. antequa aliquia efficitur papa, imperator cit
126쪽
De siprema potestate Iaica sis
iudeκ eius. ergo postqua est essectus papa.Patet conseque/tia re illo verbo apostoli: unusquisq; maneat in eade uocatione in qua Vocatus est. si sit seruus,no sit ei curi.Tunc ar/guitur sic. ius diuinum nultu liberat a seruitute: ergo si sor,tes sit seru9 impatoris anteil sit electus in papam .post ele ctionem non liberabitur a seruitute iure diuino. & loquor semper iure diuino. sed si liberatur,hoc est solum iure poli liuo. Patet ex apostolo: Vnusquisq; &c.ergo cu papa sub datur imperatori quatum ad teporalia antequa eligaturi i/pso eletio saltem ex iure diuino non liberabitur ab illa ser/uitute 5c subiectione.ideo impator quantu ad inalia est iadex supremssumi potisicis. et ilia est seleua docto.Φ ecclesiastici no sui exepti iure diuino,sed solu iure liuano si sint. IAd tertiam allegatione retio arguitur ad ide. ab omni illo est imperi u qui potest imperatore deponere.sed papa hoc pol, igitur. maior est certa, quia cuius est consuluere, eiusdem est destituere,& ediuerso. sed papa pol costituere
imperatore,ergo et deponere.Patet in capitulo alius.M.q.
vi. Zacharias papa deposuit regem Francora, ct instituit Pipinu prem Caroli. Siriter Innocetius deposuit Federicuimnatore, ergo papa pol deponere ipsum imperatorem QM primum respondet doctor,transeat maior. & ad minorem notat doctior quod imperator potest esse dignus depositione dupliciter. Uno modopropter exime spiritua re, ut propter haeresim, quia haereticus & schismaticus, sic utitur potestate eius in detrimentum Christianitatis. Alio modo propter crimen ciuile, utputa negligit administrare iustitiam quam tenetur administrare G officio:Vel utitur sua potestate inutilitatem ypriaira subtrahedo ho na a subditis pro suo comodo particulari,& no communi. Tunc si imperator sit dignus depositi6e rapter crimen primi generis,putaopter crime spuale,por deponi a papa, cunabeat plena prate inputaedis pctis si ualibus. Sed si fuerit dign' clepositioe .ppter crime scdi ghis,puta Γpter crime ciuile 8c politicu , non spectat tunc ad papa iperatore de Ponere, sed ad eos quos spectat eum ora inare ,hoc est ad
munitatem ciuilem, vel ad eos qui gerat Vices cornum
talis ciuilis, in quos scilicet comunitas remitulit sua pote natem. ideo opter crime spuale potest a papa deponi in Priatorapter vero crimen ciuile ab ipsa comunitate Occ,
127쪽
: De sirprema potestate laicia
EAliter dicit Ioan de Parisius breuiter quod propter nublum crimen siue spirituale siue ciuile tectat ad papam imperatorem deponere nisi de per accidens. Vnde notan
dum quod ad illum spectat iuridice aliquem deponere ab aliqua potestate qui sententia lata de depositione est deinpolitus: hoc est,qua sententia lata nihil habet amplius potellatis. hoc supposito dicit:qualicunt crimine irretiatur imperator,non potest papa ferre sententiam qua lata ipse imperator sit a potestate pristina depositus, sed per accidens poteli quia pol incommunicare ipsum p crimine,&λ- gulos cu eo Pticipantes, S sic inhibere subditis ne Diicipet cum illo: Oc P illa ciccoicatione illos emere ad depositionEIpsius impatoris.ideo no spectat ad papa dicit lentetiali ter deponere um,licet spectet sentetialiter excomunicare,
crinaliter per censuram excommunicationis eos qui ha
Dent authoritatem deponendi cogere Pt illum deponat.&Imper accidens deponit solumodo,& non directe. Eo cem modo dicit Ioan. de Parisius imperator potest pa Panas deponere,puta si papa utatur sua potestate indetis mentu reipublics, psit impator sub poena cofiscationis honorum pure ciuilium quae tenet ab impatore vel a reae ta
quam Massalus: et gipter huiusmodi sententiam lata ab im/peratore, illi ad quos spectat cogetur tandem ipm auferrea sua potestate summi pontificatus.sed non poto se quali cunq; crimine sit irretit' deponere. Verulame dicit doctor quod papa pol imperatorem deponere in duobus casibus. mus II crimine pure spuati,ut est haeresis. Secud' quando illi ad quos spectat iure ordinario,sunt negliRentes inmdeponere. Vnde dicit doctor tertia parte dia .secudo libro quod Uniuersaliter si negligat iudex secularis exercere iuris cictionem laicam O loco & me, deuoluitur potestas me cendi ad iudicem Ipualem. ergo vhi ad quos lectat impa toris clepositio,no possunt auferre vel negirgut,deuoluitur Potestas auferendi ad minu pontifice. sila respondedu estas capitulum alius.et dico P sic intelligitur, Zacharias de
Poluit regem.i.deponentibus consensit. Vnde tunc misis
at adhuc Vniuersitas Parhisius,quia tae Caroli magni fucata fuit, S sic pauci erant docti in Francia,&habuerunt recurium ad papam,&sic deposuit. i. consuluit ut possento ponere: cx sic nod deposuit au thoritative. Q uantum Ra
128쪽
Desiiprema potestite talia. η,
illud de Innocetio qui deposuit Federicum imperatorem,
dicit doct. in innocentius deposuit in concilio,non quod habuerit autnoritatem deponendi: sed concilium deposuit; fc Innocentius tulit sententiam:vel loco concitu a quo ac ceperat authoritate deponendi, deposuit. Resolutio doc. in hoc argumento est cum apparentia, P nuna potest pa paprincipem secularem seclusis suis vastatis deponere, niti in duobus casibus praetactis. si Ad quartam allegationem. ξPapa potest supremum imperium transterre de gete ingentem. ergo ab ipso dependet potestas imperialis. Patet, papa tranu lit impertu a graecis in Germanos. Dicit docipapa potest transferre imperita sed hoc est solu casua. liter. Vnae papa potest exercere iurisdictionem in pure tot oralibus casu aliter, hoc est quando no est iudex secularis. ta si desit cogregatio populi, potest papa reasterre,& hoc casu aliter. Secundo potest pro crimine pure spiritualiuVt si gens illius imperii efficeretur ii retica vel transferret se ad
aliam sectam dimittedo secia Christianam possiet propter hoc papa illam gentem priuare dignitate imperiali, ec sietransferre in aliam gente: d hoc non est regulariter, sed solum casualiter. Regulariter potest pro crimine ii resis, sed no pro crimine ciuili: nisi casualiter, puta in defectu alteris
qui potest: vel pro negligentia,Vt dictum est. s Contra,ab
illo est imperium a quo Imperator examinatur,inungitur coronatur: sed post electionem Imperator futurus et Eius examinatur a papa,inusitur Sc coronatur. ergo. Ne go antecedes:& ratio est,quia per talem maminationem
nihil iuris 8c potestatis accipit a coronante vel Gaminatet sed eo facto quo elefius est, habet summa potestate imperialem, sicut papa Mectus ante cofirmatione quantiis etiario sit sacerdos,nahet oimoda potestate iurisdic tionis in Gxlesia. Similiter dicendu de Impatore isto modo. Ide argu mentu curreret de reae Francoru, qui inungitur ab archi episcopo Remensi: G th nihil pratis ab illo accipit. nam ii ita est solu solenitatis,& non pratis. Similiter multi fuerulimperatores a non coronabatur a papa, 6c erant Vertim Meratores.nam talis coronatio saltem iure diuino nihil dat pratis,sed est immodo lenitas. Qia it colaqueier doci
uare Imperator psentatur examinad' pars posta est rie
129쪽
ctus.Dicit, ut corrigat de magnis criminib' a papa si cssi miserit. Scsso re apparentius,ut papa cognoscat Ocdecia/ret electione esse valida. Vnqsi rex mittit legatum a ia/pam,liters prςsentatur partamen torno Ap partamen tu aliquid ptatis exhibeat lega to sed ut partam tu declaret potestatem esse in tali legato. Similiter posta Impator est electus, sentatur paps,Vt declaret talem electione fuisse legitima, de authoritate imperiale esse in electo. & est resoluitio doc.quanuis multi textus decretallu Videant sonare oppositu. in ca.Venerabile. dicit papa P ad ipsum spectat ini Peratore confirmare,ita v ante confirmatione nihil habet potestatis.hanc tribuit sibi papa ptatem: sed oppositu est probabilius. ec primo dico:Φ prssentetur electas paps,eside iure positivo. Scsso prisentatur Impator non ut habcat authori tutem a papa.Tertio plantatur ut declaretur talis electio est legitima. Dico eroo P nihil habet potestatis a papa,sed ab electione: 6c no habet a deo apud doc. et ea opinio Ohahilior: sed habet a populo,& populus pol dare paps authoritate instituendi Impatorem,quia populus illa Dabet,& pol in altem trant rerre. Oc si sic,hoc eli solu iure positivo.sed no legit passus eri quo trahi possit up populus tale potestate instituendi Imperatore cotulerit pap .eEO. WAd argumentu,Impator tenetur prasiare iuramentu si delitatis pape: sed illud iuramentu fidelit tis est simu Vpse salatus. ergo impator est vassat' papae.ergo habet pratema papa.Quantu ad hoc nego P teneatur pristare iuramentum papς immo potius ediuerso papa habes praedia tene tur potius pristare iuramenta fidelitatis Imperatori ratio ne praediorum,& ad tributum soluendum. Paulus erri ad Roma.xid. uniuersis praecepit fidelibus: Reddite omnibuet debita: cui tributu, tributu:cuive tigal, vectigal re Chri/nus Matth. xxiv Reddite quae sunt C caris C sari. Secudo fateoro Imperator pstat iuramentum Papς non ratione
imperiissed is tuebitur 6c defensabit ecclesi in; sicut x
iuxat in curia paria meti se defensurum regnum Sc. 8cnsi accipit potestatem regiam ab illa curia. Vnde ivxe natura ii inter dominum re subditum est mutua obligatio quia dominus siue princeps tenetur subditos defendere dc tu
ti, re ipsi tenentur ad tributum soluendum principi. Dico ergo quod non tu i neque pstat iuramentum papε tan
130쪽
quam recognoscens illum superiorem in teporalibus,sed ut dictum est. si Ad septimam rationem. cvisum est de quibuidam rationibus quibus nitebantur aduerst opiniones probare imperiti esse inaediate a paparec allega tu est capitulu alius.XV.q.vi .sed difficultas est capitulis sequeliby:quia dictu est Cy papa no potest depo nere regem nisi in duob9 casibus. pro crimine ecclesiasti, eo.i.h resis,quia papa habet plenam pratem in illis crimi/nibus. Secudus,'fi non sunt ulu ad quos speciat ordinaticoc iuridice depolitio: quia sicut tenet doctor, Sc hahetur de foro competenti, Vacante sede impiati,quia non est tueiudex ordinarius, ius cognoscedi de causis impialibus deuoluitur ad papam. Sunt apparentis Mopposito. Vnali quem esse rege nihil aliud eli u habere siperioritate erga
subditos, re in subditis ee obligatione paredi regi re sente tiae difflnitive ipsius quantu ad res qus sunt iurisdictionis.
Tunc arguitur sic papa potest Vnuqtieq; absoluere a tur mento fidelitatis qd praestitit regi, ergo papa pol unuquc que resem deponere quam ad illam pratem regale ec iurisdictione quam hahet erga subditos. Tunc hene seatur, Isti absoluuntur a iuramento fidelitatis pretestim regi,ergo reκ no est amplis superior eoru.sed papa pol facere ante, cedens. i. ipsos absoluere ab obligatione iuramenti fidelit lis. ergo facere potest etia coseques puta in rex no habeat
amplius superioritate super ipsos, re quia nqsint amplis stili Sc subditi ei'.ergo papa pol facere'no sit aptius
rex,no solum casualiter,sed etiam ordinarie.& ultra, ergo potest illum ab illa potestate destituere. Patet antecedens,
ad papam ordinarie spectat dispelatio in votis 3c iurame, iis ergo papa potestate ordinaria re regulari potest istos absoluere ab obligatione iuramenti Sc fidelitatis qd pristi terunt principi.& ecce ratio praecipua iuristarum rhantiuo illa quod potest dominiu teporale auferre ab ipso prin/cipe. Secundo arguitur sic papa pol comunicare domi num teporalem. in ca. nouiti ae iudici. Vbi se ostedit habereptatem scomunicandi rese Franco .sed in casu in quo rex esset excoicatus, VasTali eius O tunc no tene iat ei pN
h ere obediequa, EO tunc sententia lata a rege nulla est et, quia sententia ab e ccoicato lata nullius est emcaciae,ergo