장음표시 사용
61쪽
- - De suprema potestate ecclesiast a.
potestas iudici ecclesiastico pro tali peccato quod nulla
modo cognosci potest excommunicanti. Eltem probatur. de poenitentia disti. prima. Cogitationis poenam nullus patiatur. supple ab homine:sed ab illo qui cognouit corda. Breuiter dicunt communiter doctores quod summus pontifex non habet potestatem super acts interiores, sed solum reteriores . Sed tenentes opposi tum adducunt alnuas rationes Prima arsumentum glo. in elementina de hereticis, quia secudum illam glosam eκ communicantur inquisitores fidei quando omittunt inqui rcre . ergo.ltem prςcepto papae fc ecclesiae homo tenemesemel in anno confiterii sed praecepto diuino semel in vita.
ergo hahet iurisdictionem supra peccata secreta. Simili
ter in clementina multoru.eκcomunicantur P negligetia.
Dico in illa negligentia est aliqd exterius: oc sicut op9 e terius probari potest, ita & ipsa omissio riterior potest D hari. si uantum ad secudum dicit Duradus in.lim quoaucrum est Φ tenemur confiteri semel in anno precepto humano, 6c non diuino. ergo habet iurisdicitione supra secrota cordiu.Distinguo ivel de per se,negatur:Vr per accides, conceditur. Nam sumere sacramentum eucharistis est ops terium.& sun tale opus exteri9 habet eeclesia iurisdistio/nem de per se. Oc quia non potest aliquis digne illud sacra mentum suscipere nisi prius contritus 8c confessus fuerit secreta eordis, sic de per accidens praee it ecclesia illa G
fiteri inquantum est unum necessarium ad opus mimus
quod de per se praecepit: alias nullo modo ponet prςcipere
illam consessionem interiorem.
CSecunda propositio. Iudra ecclesiasticus,ut supremue pontifex, habet potestatem infligedi poenam pro exterio ri peceato manifesto quis peccator sit sectet'. Aliqui tamedicut opposita,ut Godolaedus in quodlibetis. Dbatur. ista secuda Dpositio.hahetur.i.q.prima de quodam qui edidit libellu dissamatoria, qui erat ignotus. Dicit Greg.nisi talis confessus fuerit ipsum privamus perceptione corporis ocsanguinis: et si sumat,a corri ecclesiae ut diuisus.ergo qua uis peeeator sit occultus,& peccatum publicum,potest fe/riri sentetia incommunicationis si peccatum sit publicum dc iuridice .phatum. in capitulo quida malignus seus V.q.
prima. Et illud est unum argui tum P si secularis iudo
62쪽
De suprema potestite ecclesiastica
non potest exercere suam iurisdi Otionem coercitiuam in n. lum peccatorem quia secretus est, ecclesiasticus debet suam exercere in illum. inertia propositio, dissicilis Scproblematica inter doctores. Si utrunque sit ignotum: antalis possit feriri sententia excommunicationi; ρ Dicunt multi quod non. Primo habetur in hare diuino parabola. Secundo de processu euangelico. Tertio quia excom municare est actus iurisdimonis: Sc tria requiruntur an tequam quis possit mcommunicare. Primo iurisdictio in parte ferentis . Secundo conuictio, 6c pax salua. Ergo 1ententia lata, nulla esset in illo casu. Primum habetur --rxesse in capitulo sicut in tuis literis . de simonia. Conis at eos in tantum culpabiles, quod si racessus eorum esset ecclesiae manifestus, venirent sententia excommu/nicationis feriendi. ergo per oppositum quod est fortissi mum argumentu in iure si excessus non lit manifestatus, non sunt feriendi censura ecclesiastica. ergo Ubi nec pecca tum est publicu nec pictor non potest quis excomunicari. κ64. distin. tua nos. Alri dicunt oppositu ex ea.si sacerdos. prima.q. i. Φ si sacerdos aliquem cognouerit reum etiam ex conseinione solum, quavis non possit iuridice phari, te netur illum eκῶ municare,ipso qui passus est damnum petente: quavis tenetur no nominare. na neo peccatum n eo
reus est notus iuridice,quia talis sacerdos cognosces in confessipne,scit ut deus. Ergo potest aliquis feriri sententia ex coicationis auis actor Oi pictm sint secreta. ξPro ista difficultate supponitur'c5tingit aliquem multipliciter feriri
ista poena lpirituali scilicet mcomunicatione. Vno modo Peκc6 municetur sententia lata a iure: quado.s facit mira
praeceptum iuris quod datum est cum additione prens. scisti canones sententiae latae non datur nisi pro peccatis sutaris,& nunquam pro praeteritis:ita P si ante canone latum si quis sua aente Occi quis percussisset clericum, non fuisset
mcommunicatus. Aliquando contingit aliquem exc5inu
nieari ab homine: 8c hoc fit eco trario: puta .r peccatis prς teritis. 6c adhuc ab homine dupliciter, o modo nomina tim, hoc est quod nominetur in statione sentetiae. Alio modo non nominatim, sed excommunicatione generali.
si uantu ad ista cu quaeritur quado pcim est ignotu, reactor eua,an possit Gaicati supposito'pcim sit exteris
63쪽
De suprema potestate ecclesiastica.
cDico primo quod potest feriri sententia lata a iure ut
cutiens clericu, quanuis hoc probari non possit, no est duηhium quin sit excomunicatus. PSed utrum possit excommunicari ab hominet Dico quod non nominatim, per ea. si sacerdos.si sit secretum,certum est quod no debet nominari nec potest. sed si feratur sententia isto modo, quicunque fecit hoc, sit excommunicatus: dicunt plerique quod talis non est excomunicatus nisi factum fuerit iuridice pham. N est opinio multoru in theologia. 6c utrum es Dhabile, vel P pot,vel*no potest. CAd authoritates . nibuit Christus zizania eradicari antequa cognosceretur.Dicunt qui tenet oppositum,Prhibuit sotu excomunicari nomi natim. Similiter ad rcessum que Christus prediκit Matth. min.eode modo dicunt nominatim. Ad capitulu de sim nia .ex tuis literis. si excessus esset manifestatus ecclesie, es sent remicandi:vem est nominatim. Ideo quavis excessus non sit manifestus,veniunt exc5 municandi sententia gene ali. Sed tenendo oppositum disicultas est quod no debet absolui. Dicut up in foro conscierie absoluuntur ab illa α- coicatione: immo si no possint se separare a fidelib9 nisidendo suum crimen,tenentur non se separare, quia tenen tur non se diffamare 6c scandalizare.sed si possint se sep are sine scandalo, tenentur se separare.
sinii ex ordinatione diuina ad papam spectet de quolibet peccato ordinarie co gnoscere. Capitulu.xi
iONSEQUENTER quaeritura trum sit cal cessa ex iistutioe Chriiti Petro regulariter pol testas pomni mortali mcomunicandi, etiare
ἱ supposito P actor 8c psim nota sini Suppo-
nuntiar quod iam dicta sunt quomodo dupleκeu peccatum. s. seculare, sc spirituale. smiliter pom secu lare est duplex.s erroris, sc vendicationis. si Iliis supposi tis sit prima propositio: Ad iudicem ecclesiasticum,ut est papa, episcop', ossicialis 6cc. spectat ordinarie cognoscere de quocunque mortali etiam oppositionis & erroris in re, h9 seculatibus ex ordinatione diuina. Et in ista opositione coincidunt omnes doctores. 6c loquor de mortalib' semP.Patet . nusu est mortale nisi quia contra legem dei, v pae
64쪽
De suprema potestate ecclesiastica. et s
tet ex diffinitioe peecati data ab Augustino: Peccasum est
dictum factum vel concupitum contra legem Dei. sed sic. est v, ad iudicem ecclesiasticum,quia ecclesiasticus est,se. cundum hanc considerationem de omni quod es contra legem Dei,spectat ordinarie iudicare an sit contra laeem Dei,Vel no. EX ore em ei' lege requirent. ergo ad iudicem ecclesiasticum spectat ordinarie 5c iudiciarie cognoscere de omni peccato erroris vel oppositionis in rebus secularibus:ut ii quis diceret furtum non esse peccatum, immo si cum pertinacia diceret, talis esset Iis retic'. sed notum est quod hoc spectat ad iudicem ecclesiasticum de talibus co
Q Secunda propositio.Regulariter ad iudicem ecclesiasti.
cum non spectat ordinarie cognoscere de Vendicatione re rum secularium, puta cuius sint, aut cuius non sint. patet.
nam cy ista res sit istius,& illa illius,hoc est eκ iure ciuili capitulo quo iure. pra allegato. ergo hoc dehet iudicari secundum leges ciuiles. sed ad ecclesiasticum vi ecclesiasticus est,non spectat cognitio iuris ciuilis. in capitulo quo iure. & capitulo nouit.de iudicias. Non intendimus de laudo iudieare,quia ad ipsum speciat id in regem vel imperatore.in criminibus,non in possessaonibus nostra potestas est. Et istud apparenter deducitur ex sacris literis. nam sum mus pontifere non habet maiorem authoritatem quu ha-huit Christus secundum humanitate. sed Christus secundultumanitate non huit hanc authoritate discernendi de lau- .dis re de rebus secularibus,& de venditione rerum secula rium.nam ipse quasi negans a se authoritatem illam, rndit iuueni interroganti eum Vt iuberet fratrem suum diuidere haereditatem: Quis consuluit me diuisorem inter vos C Contra hanc authoritatem sunt dias authoritates qus vi dentur expresse sonare oppositum. Prima habetur. κi. q. i. ca. ouscunm dissensiones oriuntur inter Christianos,ad ecclesiasticos sunt deferendς, 6c ab eis terminande. ergo etiadissensiones quae oriuntur de venditionibus. Lico P istud capitulum expresse ponitur a palea.& ideo nec approba tur nec reprobatur:immo nullius est approbatiois. si Alia authoritas habetur.i.ad Corinth. . Angelos iudicabimus:
duanto magis secularia ergo magis ex ossicio quia clericiliat, spectat de secularibus iudicare. Quantum ad hoc
65쪽
De suprema potestate exlassas .
Oetam optime soluit. Reprehendebat enim Paulus sid Ies qui conueniebant sese mutuo coram iudicibus infideli.
hus. admonebat em eos vi coponerent inter se antest adirent iudiciis.& si n6,Φ m consensu partiu aliquos delige
rent arbitros.si autem non,recurrerent ad ordinarium.&ita debet facere quilibet bonus iudex.Vnde nos angelos ita dicahimus: supple iudicio approbationis approbando heatitudine bonoae, & damnatione malorum.quanto magis secularia iudicabimus iudicio supple approbationis approhando illud esse tuu &e. Vndemiis duabus a positioni hus cocordat maior pars doctora. si Iam difficultas est,na notum est hoc esse meum,& illud esse sortis: nihilominus sortes detinet, di sic notum est ipsum peccare detinendo me inuito:& illud peccatum sortis est peccatu seculare,dcnon spiritualei quia non est de directo contra sacramenta. quaeritur modo Vtrum ad summu pontificem vel iudicem ecclesiasticum spectet ordinarie tale peccatu punire, vel solum adiudice laicum si antum ad hoc sunt tria dicta. Primum. Non spectat ad stim mu pontificem quelibet de quolibet tali peccato etiam quod noscitur esse peccatum, ordinarie iudicare seu punire.& hoc conceditur ferme ab omnibus doct. Patet .n I spectat ad summu pontificem de tali peccato punire infidelem purum ordinarie.patet ante cedens.i. ad Corinth.υ. Non est mihi cur de iis quae foris sunt,id est de infidelibus. hoc est,nulla habeo potestate co ercitiua super eos. Hoc dato de peccato pura infidelis qSst notum, Ocqd ipse cocedat realiter alienum detinere: ad in
huc ad pontifice ut pontifex est non spectatiuum de tali peccato ordinarie punire. quod maior Iars doctora coc dit, re hoc satis Paulus innuitiqui polia idololatras ebrior maledicos rapaces pr misit,statim subluxit, id em -- hi de hsqu foris sunt iudicare CPanormitanus in cap.nouit de lualch s. tenet oppositu: videliceto summ9 potiὰκ in peccatis quς sunt contra lege naturς,potest infideles eκ-
comunicare Oc coercere celara ecclesiastica: sed comunis
sententia doci tenet oppositum.σEκ isto dicto sequuntue
aliqua correlaria. Primum. infidelis non renetur vitare
communicatum fidelem. Ratio est quia summus pontis non potest obligare illum ad vitandum,quia nullam habet
i Miconem in ipsum Secundo sequitur quod fidelis eri
66쪽
De suprema potestate ecclesimio. s
communicatus non tenetur vitare infidelem. Nam in eκι comunicatione sunt duo. G comunicatus enim tenetur vi
tare fratres suos Christianos,fc illi ipsum: fc vltra tenetur se a sacra metis abstinere ertium quod sequitur est o vi tare excomunicatum quantu ad collocutionem 6c 'tum ad illa qus sunt mere ciuilia,nsi videtur esse de iure diuinor ut dicit Ockam in dia .sed solum de iure positivo: tamen videntur aliquq authoritates oppositu sonare. Dissiculta sest Utrum vitare ex communicatum sit prsceptum diuinu, vel humanum. Dicit Ockam P est solum humanum. Ra tio est quia si esset diuinum,nulla indigetia etiam extrema posset aliquem excusare de participando cum comma nicato:quia propter nullam indigetiam etiam extremam sunt praecepta ciuina frangenda. sed indigentia extrem excusat de participando cum mcommunicato, ergo illud est solum iure humano prohibitum.& hoc argumentum est multu apparens: ideo vitare illum illum ad ciuilia ista, Sc non sacramenta,est solu de iure humano, di no diuino.
et Secundu dictu in quo n6 est difficultas, est Q, ad pontisscem spectat ordinarie iudicare unuquent pro crimine qd est pure spirituale,puta pro peccatis cotra facramenta Veiarticulos fidei c6m isns. Patet. ad ipsum spectat noscere ius diuinum,& alijs manifestare, dc inobedietes aliqua poena punire. igitur. sola igitur est difficultas in hoc: puta sit sortes fidelis qui peccat mortali peccato quod solum est secu/lare peccatum :Vtrum ad summu potificem ordinarie spe. ciet iudicare de tali crimine,ves in laicum Apparentia est R, Blum ad laicum,quia pro eodem peccato nullus debet puniri diuersis poenis.sed talis punietur a iudice laico: igi/tur. ζQuantum ad hoc est difficultas in qua aduersantiaedore Durandus in tertia.q. de iurisdictione ecclesiastica teonet ob ad iudicem ecclesiasticum spectat ordinarie de orni actione hvana cognoscere,pr sertim si consideret a moduiniuris aut peccata: 5 sic vituque pM es picto mortali pae ha eccnastica punire. & loquit sema de fidelib9. Patet multis argumetis,& facisi duo apparetiora.Prima est. cui' est consiaerare fing,sema est considerare media ordinata ad uiu fine,quia sema media sumul ratione a fine.& illa .ppo sitio videt satis nota:sicut medicus cuis est cosiderare sani
latc,considerat pa qui inducunt sanitate, 6c quae ipediunt
67쪽
De. suprema potestate ecclesiastica.
Ipsamsed sic est quod corpus est propter animam:& temporalia propter spiritualia: 8c quaelibet aftio humana de-het ordinari in Ultimum finem,id est beatitudinem. ergo cuius est ordinarie cognoscere de spiritualibus 8c fine ultimo 8c de spiritu,eiusdem est cognoscere de omnibus or dinatis ad illa, scpraesertim de actionibus humanis quan do ponuntur sub ratione couenientis vel impedimenti ad illum finem. Et ipse Durandus Vocat hanc rationem irre Dagahilem. Secunda ratio quae est apparentior,sumpta est in authqritate Christi Matth. xviij. Si peccauerit in te fra ter tuus &c. nam si detineat mea, vel percutiat me,pec cat in me.tandem ex proce u dicitur, E ic ecclesiae,id est pr lato ecclesiis potestatem habenti illum excomunicare pro quocunq; peccato quod est in fratrem comissium. Schoe est multum apparens Sc probabile quod ad summum pontificem Secclesiasticos iudices speistat ordinarie iudi/care de omni actione humandi proposita vel constituta sub ratione iniuriae Vel peccati,& Unumque pro tali peccato Poena afficere,prycipue pro peccato contumacipsi dicit Ioan. de Parisius 6c OcΚam,o summus pontifex re gulariter non debet iudicare seu aliquem punire pro peccato quod est pure seculare quod dico propter adulterium quod non est pure secular immo cotra matrimonij sacra mentum. Similiter usura non est peccatum pure seculare sed solum in tribus casibus. Eκ emptu. ludeκ ecclesiasticus non debet punire furante pro furto, nec homicidam O lio
micidio,supposito P sit laicus. Tunc dicit Augustinus su per Amos .ppheta, Qu da sui peccata ita enormia P noveniunt a iudice ecclesiastico punieda,sed a seculari. Ultra dicit Octa in fine dia. Φ papa in trib9 casibus potest. cui cocordat Gerson.Primus. qti peccans est iuridicialiter sub tectus iurisdi ctione laica sumo pontifici: potest tuc ipsum punire. Secundus est O in terra in qua talis peccat, no est aliquis elis teporalis: Vel si sit,perniciose negligit peccato
rem punire. Patet per capitu. licet. de foro competenti .vhi expresse ponitur talis casus. Tertius, Qvnado iudex secuiniaris nullam paenam potest instigere,Vt in casu cum peccator est occultus. nam poena temporalis non infli tur nisi personae cognitae. Ideo in istis tribus casi hus ad summum
pontifice di iudicea ecclesiasticos spectat punire de tali es
68쪽
De suprema potestate ecclesiastica. 2
mine pure seculari.sed illis exceptis,dicit Ocram,non spe ctat ad summum potificem ipsum laicum de crimine pu/re laico regulariter punire. Quid ergo respodehit Ocram ad argumentum Durandi Dicit lo.de Parisius ad maiore, cui' est iudicare de fine; eiusde est iudicare supple innuiti ue,id est innuere' quae sunt media necessaria ad illum sine consequendum Ec qias impedimenta.et hoc veru est quod spectat ad ecclesiasticum,quia ad eum spectat ostedere qaeli necessiarium ad scelicitatem consenuedam. Sed si intelli
ercitiuo et correctivo de quolibet necessario ad illu fine ne
ne,illius est iudicare de mediis iudicio coercitiuo:et hoc oradinarie de quolibet necessario vel impediente respectu in lis finis. KE ita dico ouod summus pontifeκ non iudicat de Matitudine sterna isto iudicio de quo loquimur,sed P mo dum doctrins re incitamenti ostendendo de mediis neces ..sariis ad salute. Regulariter ergo ciuilia ad laicos pertinent. WAd secundu. Si peccauerit in te frater tuus: non mcludit aliquod peccatum,necv spirituale, necn temporalereSo ecelesiasticus super quodlibet peccatum habet auctoritatem. . Dicit Octam primo: si peccauerit, dic ecclesis. ecclesiam non intelligitur eeclesiasticus solum,sed quςcuo communitas fideliu ,siue sint soli ecclesiastici, siue soli laici, siue utrim simul iuncti. 8c hoc modo mponitur dic ecclesi , id est tali comunitati, puta tali parochis. Dicit secundo γω
per illam auctoritatem non datur potestas coercitiua iudici ecclesiastico,sed solu datur eadem potestas quς datur ipsis testibus.nam dicitur: Adhthe duos testes. 8c no datur testi- hus auctaritas excommunicandi,sed increpandi 5c admonendi. ideo dicit quod similiter non datur iudici ecclesiastico potestata excommunicandi, sed declarandi ipsum esse communicatum. Verum videtur Duradi opinio proba hilior 8c conformior processui euangelico, quod qui que de aliquo certu est quod est mortale: saluo ordine iuris,pu ta saluo processu de correctione fraterna, tandem pro comtumacia Venit comunicandus, quia nult desistere ab illo peccato..Hanc defensat & ad longum nititur probare
Carlerius ponensvltimulatim correlarium tale,quod asse
rere iudicem ecclesiasticum no posse cogere laicum ad sob
69쪽
De suprema potestate ecclesiasti.
uendum debitum quado certum est quod ipse debet illud,
vel ad eedendum honis,est errare in materia clauium. Ha hetur ergo resolutorie quando de aliquo exteriori facto certo quod est peccatum,potest iudex ecclesiasticusseruato ordine iuris de quocunque tali ordinarie cognoscere,& in foro exteriori publico peccantem censura id est excommuniis catione ecclesiastica punire, dc pricipue si fuerit columini Et haec opinio est sacris literis conformior.
C Capitulit.xiti A n papa possit aliquid prae i
pere Mus tra ressio inducat mortale peccatu. ON SE VENTER videndum est de secuti
do ligamine:Vtrum papa Vriumquenque liga ire possit ligamine praecepti obligantis ad hec a catum, hoc est, utrum intro 6c successoribus --ius fuerit in illo verbo, Quodcuque ligaueris&c.a Christo collata vel .rmissa potestas unicuit aliquid precipiendi sub poena peccati. si Arguitur primo P non. nam non est peccatum nisi contra legem dei.Patet per distris Petri cap.rj. Obedite praepositis vestris etiam dystolis.
Similiter habetur: ut vos audit,me audit. Comuniter hahetur circa hoc cotrouersia inter doctores. De. Ser noi iri quarta parte de vita spirituali animς dicit: Nulla tra reseno legis naturalis aut humanς ea ratione qua in naturalis aut humana, est peccatum mortale. ec haec propositio est conformis ad dicta Duradi.Dicitur notater ea ratione qua naturalis vel humana:quia eadem lex potest esse naturalis Oc diuina.vnde voco legem naturalem illam quae omnib9 ratione utentibus ex iudicio rationis communis est secluso quocunque signo sensibili exteriori. CVnde dicit Gerson in mortale est quod operatur reatum ad poenam qternam, P est obligationem ad poenam aetema, siue deacceptatio nem .Hissuppositis sic arguit.legissator non potest condo te legem cum adiectione poenς quam non potest instigere. Nam leginator ciuilis frustra conderet legem de aliquo fa/ciedo sub poena ex municationis:quia illa non pot inflige
70쪽
De suprema potestire ecclesias . , j
re nec mercere. Similiter legislator ecclesiasticus frustra caderet legem sub poena suspendit,quia illam non posset , ercere. sed sic est quod nullus legissator humanus potest infligere poenam sternam quς debetur mortali,nec de ea co/gnoscere in suo foro. ergo nullus legissator humanus potest condere legem quo ad adiectionem poenς aetern . ergo n5 potest obligare sub poena peccati mortalis capiendo modi tale pro illo quod operatur reatum ad poenam stema:alias legissator posset condere legem cum adiectione pome inbpossibilis. Vnde dicit Durandus P legislator no potest condere legem de actibus in terioribus: quia de illis non potest aliquid cognoscere in suo foro,nec eos punire. sed solius dei est poenam aeternam cognoscere,& eam infligere:ergo nospectat ad legissatorem humanum &c.hoc eli,nullus prPlatus aut ciuilis aut canonicus siue ecclesiasticus potest sub ditis aliquid pricipere sub poena peccati mortalis. WEx ista prima propositione sequitur secunda correlaria,
quod aliquis potest satisfacere & adimplere prsceptum hamanum per mortale peccatum,sicut cic aliquis potest moreri transgrediendo preceptum humanum. Fatet primum de illo qui ieiunat propter appetitum Vans glori . Actus interior non subiacet imperio hominis: & per illum interio Tem, dummodo impleatur exterior, no transgreditur pre ,postmodum chim alia contrahit in facie ecclesis.cogi tur hisitare cii secunda,qus non est sua uxor,sub poena ex Communicationis.talis nolendo cohabitare secum propter deum,meretur,& transgredituryrsceptum humanum.&ista est summa opinionis de Gersono. ESed pro opinione opposita,qus videtur rationabilior,sit prima propositio. Non solum papa,sed quilibet sacerdos virtute elauium in foro poenitentiali 8c secreto ei in tali soro suhecto ex vi Prςcepti potest ipsum subiectum obligare ad aliquam poenam quam tenetur acceptare & facere stib poena peccati ut secluso suo pNcepto nullo modo peccaret transgredieno.& hsc est etiam opinio. s. om Aquauis Scotus oppositu dicat. Ratio est. unusquis p iudex ordinariussuli subditu conuictum & accusatum de peccato cuius cognitio ad suusoru spectat potest punire, di cmam pana imponere:qua