장음표시 사용
251쪽
lari tamen quodam numinis instinctu nouo repleta gaudio, cuius auctor latebat, egresta suo cubiculo, ad Reginam Elisae matrem cucurrit, eique persuasit, ut una secum ad mare deambulareti quod factum est sequentibus prope uniuetiis aulae ministeriis.In littore ergo constiterunt, donec appulsum ὲi remorum nauigium te ram teneret. Primus qui in continentem egressus est fuit Archombrotus: qui cum videret Reginam Socrum sibi prodire obuiam, accelerato gressu, vultuque hilari luit
Cumque dicta redditaque salute eam monuisset, ad esse Elisam quoque, perrexerunt una ad mare, ubi Elisa in matris ruens amplexus, mille eam salutauit basiis caeterisque ossiciis: idem & Argenis est experta, salutante atque amplexante sorore. Solus Poliarchus aberat, qui noui belli denunciatione in eam solam rem incumbe b/t, non tantum a cura boni publici nactus ocii, ut exciaperet aduenientes velut postliminio eos,quo
iam uniuera Gallia ceu perditos deplorauςrat
252쪽
Dopuli His alensis seditio se consternatio. Regina
uerorum tibere cum rege Locuta ncrepat eum, quod conaretur Poliarcho brigum infrae. -- iam eo nomine apud CMaritum init gratiam, ideoque Castago includitur,ademta exeundi liabertate. I Opulus, quem multorum capitum bestiam magnus A Orator appellauit,&alius πολύτροπονομε ν,nunquam constans est, nisi in inconstantia. Ad minimum riunorem, siue falsus is sit fietiasque, siue verus, commouetur; motum concursus, quandoque etiam seditio & tu
multus sequitui. Fit&, ut falsa quadam persuasionen ς'tia Uitatum vulva, concepta suspicaone sine causa fure
253쪽
furere incipiat, contemtisque rectae rationis limitibus,inianum sibi impetum pro lege atque regula constituat. Cum Elisa ad eum, quem in superioribus commemorauimus modum euasisset, ingtessaque nauigium a littore
soluisset Iberico: Ambiodorix,plenus iracundia & desperatione parum abfuit,quin sibi ipsi man' afferret, adeo perculerat animum hominis tam generosae fuga puellae. Rex qui mouebatur Ambiodorigis questibus, cum ei in omnibus gratificari vellet,misit, qui eam summa industria per uniuersum regnum conquirerent. Sed inanis erat quamuis curiosa ruestigatio, fugitiua nul- tibi comparente.Communis tamen rumor reginam hac onerabat sespicione,ipsius opera & conniventia euasisse Elisam. Hinc rex acerbius solito eam intuitus, non du-hia alienae mentis praeseserebat signa: an asperitate illa vultus & austero alloquio eam aci confessionem criminis perpellere posset.Interim totus erat in conscribendis copiis militaribus, quas in Galliam duceret, ut cruento fine pertexeret telam quam infeliciter auspicatus fue
At populus iam olim taedio belli captus, videns ab marinibus partibus confluere ad arma milites, noua vectigalia novasque exactiones ac subsidia pecuniaria metuens, seditionibus grauissimis agitabatur.Primum intra priuatos parietes constitit insania, cum per singulas fere essent familias, qui iustas querelarum se habere existia
marent causas : omnium tamen idem erat sermo de nimio Regis in Ambiodorigem fauore & indulgentia. Epriuatis ciuium Hispalensium tectis, egressa seditionis
materies in publicum, conuenticula hominum in foro ac compitis occupauit,omnium indignantium, arma in Gallos sumi, quae haud dubiam regno Iberorum essent allatura pernitiem. Nemo erat ex omnibus, qui non foedum dictu, iniustum factu diceret, hominem extra
254쪽
neum tantum fluore S gratia posse apud Regem, in damnum & praeiudicium Elice, puellae regiae, quae iam ante pernitio consilio in carcerem coniecta pessimeque habita fuisset, etsi satis constaret, eam destinatam matrimonio Siculorum&Maurorum regis. Regina, quae facile animaduertebat, quorsum illa populi consternatio tenderet, intellecto, eandem ciuibus quam sibi esse mentem, in causa duntaxat belli Gallicani δc captiuitatis Eliis; statuit horum se adiungere
partibus. Conuocatis igitur ex omni ciuium numero, qui primi inter caeteros erant, iussisque in suo conuenire conclaui, deliberauit cum iis, quidnam optimum factu foret cumque videret illos timide respondere, & trepide rem agere,orsa loqui, crexit in spem eorum animose CX positis periculis, qlia: patrium regnum non e siet effugiturum, nisi tam iniusti regis cohiberentur conatus. Accidebat hoc omnino ex sententia ciuibus, qui rebellionis facile primi erant: unde non iniuria metuebanr, si longior mora interueniret, detectis consiliis suis pessime secum actum iri,grauiterque punitis coniurationis
sociis, omnem machinationem in fumum ac ventos abituram. Animaduertentes autem,reginam ab suis stare
partibus, nihil cunistati,id unice egerunt,ut partem ciui- ratis adhuc sanam contagie seditionis inficerent tractis inconsiliorum societatem caeteris ciuibus. Itnim fere comparatum est, ut ii qui semel excussore Tationis gubernaculo furere caeperunt,malint in insani; pergere, quam tempestiue ad metis redire sobrietatem Ergo si quos nouaru rerum studio admouendu aliqui cproptiores videbant, eorum aures quotidianis pulsabant querelis: ferendum non esse, ut homo peregrinu&exul pessumdaret Iberiae regnum, qui iam ante tan tum non euerterat Galliam patriam suam. His clamoribus id effectum est, ut velut remiges ad celeusima
255쪽
Io. BARC LAII ARGEN.Adnixi torquent sipunias ct carula verrunt Aequora consilirguntstudiis ita uniuersa ciuitas dicto citius arreptis armis illustriora Vrbis loca occupauerit, inprimis famosum illud Palatium, excitatis passim ignibus, & constitutis ad portas, perque celebri ora oppidi compita vigilum stationibus. Rex, cui hoc praeter opinionem accidebat, expauit ad huius rei nuncium, iussitque, uti e vestigio auctores huius tumultus conquirantur.
Ibi regina, & locum & tempus se nactam rata, ingressa cubiculum mariti qui cum Ambiodorige solo stolus sermonem miscebat, locuta audacius,statuit eum officii sui commonefacere. Tu vero,inquit,quam eleganter facias Domine,non video. qui id agis, ut incendium suscites in alieno regno, cum iam tuum Ipsius ardeat ab omnibus partibus. Tumultuantur atque seditionibus laborant praecipui tui ciues, mox uniuersum regnum contagione inaniae infecturi, statumque tuum pessumdaturi, nisi actutum mutatis consiliis actionibusque tuis Orienti Hammae aquam affundis. Quid cogitas Θande 'bello Galliae inferendo ὶ at nosse debes, regnum illud a principe obtineri , qui nihil metuat,nisi ne fulmine ab ipso Ioue feriatur. Quanquam crediderim, id ipsium
quoque irritum fore: cum caput eius, partis tam illustribus victoriis, tot laureis cingatur,cuius arboris eam perhibent naturam, ut a fulminibus & ipsa immunis sit,&alios praestet indemnes. Vidisti,vel potius, fecisti eum
victoriosum, tam mari quam terra : cumque tuae toties
ab eo profligatae sint copiae, quibus postremo militibus, quibus exercitibus te eum debellaturum speras p vide ne id tibi contingat, quod vel temerariis vel imperitis nautis accidere videmus, qui postquam carinam sitam
in scopulos impegerunt,non navim solum amittunt ,sed merces atque omnia armamenta, Aut vehementeperrua
256쪽
dum eum de famae fastigio deiicere moliris. Quid tandem facturum Poliarchum existimas, ubi
prostrauerit etiam hunc tuum exercitum,quem ad Vesellis eum missurus es, tanquam pecudcs ad certam lanienam ρNon audivisti Putientiam hius lasam ravdem in scrσ-
rem conuerti satis est homini vitium satis animi, ut non sit credendum, eum ad summam festinationem au Een-
dae gloriae suae aliquid factutum reliqui. istud duntaxat expectat,donec tu exhaustis thesauris tuis consem tis incallum viribus, perditis militibus infirmior fias ubi tum ipse nihil cunctabitur, Leonina ferocia inuadere regnum tuum, perfractisque obij cibus &destruct smunimentis,tuum sibi vendicat e patrimonium. A t quaeso te mi vir, cui bono cogis milites Z in quam spem instruis exercitum p an ut victo Poliarcho Gollorum reanum cum Iberico, alienum cum tuo conuingas At quid hoc est aliud quam pellem vendere ut aiunt vrso inondum capto Z Eodem pol labore essicies ,ut luna deducta coso pedestri itinere in terra ingrediatur. Saltem immanes illi&editi in tantam altitu uinem momes qobus velut perpetuo ispi mento nostrum regnum ab Gallis secluditur , docere te poterant, naturae ipsius limites a neutris impune transiri posse, nec id quenquam tentare debere, nisi quem vitae & felicitatis suae saties cepisset. Si qua fides, nunquam futurum est, O rex, ut plumis illius
Aquilae tuum exornes scutum et alitur populus iste, ad quasvis aduersita es vincendas natus iaetus, Iberi cum Perserat ingum. Ingenium eorum hominum adeo a nostratibus diuersum est, ut alteri alteros ferre non posse videantur citiusque ignem aqua miscebis,quam Gallos M Iberos sub unum & idem reduces Imperium.
Quod si nihil tale mentem pertentat tuam, nihilque aliud tibi,5 rex,propositum est, quam Ambiodorigi validas
257쪽
lidas ferre suppetias: iam deteriore te uti consilio nemo sanus negabit, ut opes co Pa Sque tuas pro illo exponas certo periculo, unde nihil quicquam ad te tuosque redire possit emolumenti. Cuiusmodi enim est istud: - luere atque alere seditionum flabella in regno vicini Principis aut opem ferre iis, qui in legitimos insurgunt reges sitosὶ At esto sane sit Ambiodorix aliqua a Poliar - cho affectus iniuria. Quid tum Z an ideo armis & aperto lbello causa diste pianda erit i Atqui omnia experiri prius lverbis quam armis sapiente decet. Nonne oportebat, Poliariachum prius missis oratoribus de iure conuenire, atque tuo hoc pacto honori constiteret, fortasse is satisfactitrus est & tibi & Ambiodorigii Sed profecto aliter res habetur ulla est Ambiodorix a Poliarcho unquam affectus iniuria : quin tu sic accipe: illum absentia regis sui abusum, tranquillum ad eum diem regni statum pertur b*sse , ut ii posset,simul ipsium regnum euerteret. At egregia scilicet spoliare fere ς, critque res maximi usus, si vicinum regem in regno si. o quiete & pacisce imperantem, tanti,, quanta S contrahere potes viribus, bello
aggrediaris p Ne laetari quidem potest aut debet animus
generosis, vicini principis interitu aut ruina. Sed omitiatamus sane haec omnia: ea est supremi numinis in actio-aribus humanis miti nantis Glertia, ea In rependendo,
quod alteri seceris. exquisita iustitia, ut haud temere quis inuentus fuerit, qui non eadem intra sitos parietes lex pertus fuerit quae inferre conatus sit alienis. Et sane, Talionis nec nomen nec ratio fortuita est, sed optimo. iure nititur. Ne autem sim longior, illud saltim te consi- derare velim, Rex & marite mi,arma te capere pro Ambiodorige,in lana agitante consilia, nullo usu, nulla spe emolumenti , eu quae cum honoris dignitatisque tuae periculo ac i. ictura coniuncta sint. Quin igitur ponis arma,nullo bono iure,nullo consilio salubri iunata: quin praefers
258쪽
praefers Poli archi, vicini regis , amicitiam atque scedus perniciosae inimicitiae. Audua erat hactenus dissertantem talia uxorem, o cultato intra pectoris sui penetralia furore ela odio, &insanos affectus vultu utcunque dissimulans, dans illud sine dubio suavitati orationis & gratiae, quae e perorantis coniugis oculis spirabat: caeterum ad extremum caput de Poliarchi amicitia , ca lore amplius iracundiam non potuit. Igitur cum acerbis uxorem proscidisset conuiciis facessere eam e conspectu tuo iussit. Paruit mulier, vitavitque excandescentiam hominis. At is misso excubitorum suorum prae fecto,concludi eam in CastellumqDoddam . ibique arcte custodiri ita ilit. Captiua igitur e regina facta , cum satis diu squalorem carceris
tolerasset inuenit viam,qua Poliarchct clanculum, quam male secum ageretur, nunciaret. Acceperat is iam ante
quaedam de propenso reginae animo , ab Elisa sorore, quae illi non parum debere se palam profitebatur , unde & ipse vicissim, quae e re videbantur, illi nunciari iubebat. .
Seruabatur autem regina in exiguo conclaui, in summo editae turris tabulato , quod lumen accipiebat per fenestram latis amplam, unde prospectus longe lateque patebat in stibiacentes campos, quorum amoenitas aliquo modo tolerabiliorem faciebat taedium situmque carceris. Habebat in seruitio io famulas duas, quarum illi intercedebat nonnihil notitiae cum praefecto vigilum, qui fuerat domesticus patris puellae , & huius ope ad ossicium illud peruenerat. Haec famula effecit solertia sua,ut regina multo laxius seruaretur & tolerab Ilias haberetur,quam rex imperauerat. Nam uxor Praefecti victa donis&promissis, non vetuit, quo minus puellae frater ipsum reginae cubiculum ingredere tunculus
259쪽
cuius haec bona ac fideli via est opera, in nuncianda pomliarcho calamitate si a in quam non alia sane incidisset causa, quam quod oratione ad negem habita Gallis fa- .uere visa fuisset enixius.
G Elinor a Poliarcho mittitur ad uerorum regi .
nam. Rex cum biodorige in Gulliam pro secti , Ruscinam oppidum ob dione cingunt. Cuniculi hostium acti irrito conatu. Proditio detegitur de oppido inimico dedendo. Cauenses deditionem facere volunt. Forte sub ipsum Archombroti & Elis eaduentum,
adfuit nuncius a regina Iberorum missi Is , captiuae conditionem sane miserabilem exponens, opemque rO-gans. Adfuit tempestiua Elise, petentemque auxilium mirifice apud fratrem suis adiuuit siuifragiis, cum prolixo reginae in te depraedicaret beneuolentia. Victus utriusq; oratione Poliarchus, constituit apud animum suum, non aspernari supplicis preces, utique reginae. Huic rei destinatur Gelanor, qui profectus opem captiuae ferret, eamque certam faceret de prospero Elisis in Galliam aduentu. Et hic quidem iter ac mandata capessens viae se dat. Nondum ad Iberiae fines peruenerat, cum aliud attulit Gobrias nuncium: non quidem Annibalem ad portas, sed Iberorum regem cum Ambiodorige adesis ad fines regni,& ingentes post se trahere copias. Extemplo conuocati proceres, consulere in medium
260쪽
iubentur: duces vero dare operam, ne quid detrimenti resipublica caperet. Rogantur sententiae: ibi primus A chombrotus conceptis verbis iurauit, non se perfecturum matrimonium suum, antequam nuptialem olivae corollam sertumque myrteum luporum illorum sanguine cruentastet, qui Elisam suam tot modis pessimonabuissent. Aut igitur motiturum se,aut avulsum ceruice Argantonii caput amicae oblaturum , quod ipsa lacria ficet Amoribus .Praeeuntem verba sequitur Poliarchus: hunc caeteri omnes,quotquot Concilio intererant, nota magis parsuros suae quam hostium vitae: & cum dicto, soluto Senatu dilapu,quisque pro se nititur, ut quam exercitatissimos cogat milites. Dum autem cum Poliarcho rege Proceres Galli toti sunt inscribendis legionibus, euocandis veteranis, eXercendis tyronibus , habendis diribito iis, muniendis aduersum hostilem accessiim finibus: nunciatur,Iberos iam regni limites ingressos, magnisque itineribus superatis Pyremeorum montium iugis in decliuia dc stendis. se.Ibi diu variatum est sententus, quo pacto potisti mum bellum estet auspicandum. Quibusdam Iberorum placebat, leuis armaturae expeditos equites campestribus Galliae locis immittendos, qui ex improuiso, vςlut impetuosa tempestas, plana agerent ferreniq; regionem, ferro ac igne miscerent omnia, & sic aliis quidem terrorem incuterent, alios vero ad defectionem a rege suo compellerent. Hoc feliciter succedente, secuturum sepsum regem cum robore legionum, victoriae colophonem impositurum. Erant alii, quibus haec gerendi belli ratio minime probabatur, cum parum expedire dicerent, Gallos leuibus hisce excursionibus irritare: me
tuendum enim esse, ne omni in urbes ac oppida conuocata iuuentute&congesto commeatu, exercitui alimo
niae defectum opponerent, oppidaque ac castella opera manuque