Caelii Apitii, ... De re culinaria libri decem. B. Platinae Cremonensis De tuenda ualetudine, natura rerum, & popinae scientia libri 10. Pauli Aeginetae De facultatibus alimentorum tractatus, Albano Torino interprete

발행: 1541년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 약학

141쪽

ris P. PLATINAE c REMON.omio idus Februarii usque ad Omutum idus Maii .

Hane ob rem bonis cibis er temperatis utendum est. Deis mendum tamen aliquid de cibo est, addendum potisani:bibere enim dilutius conueni utendum carne G olearibus , transeundum paululum ad assa ab elixis. Venus eo tempore anni tutifima est. Surgit cholera abo

uo idus Maj usque ad omaum idiis Augustes Utendum tum stigidis er humidis est, laborandam parcius: carneas ut sepius ante cibum,sic exigua utendum est. Sit potio quam dilutifima ut crsitim tollat,nec corpus incenatat:Uenere tamen omnino abstinendum. Dominatur mera

lancholia ab ostiuo idus Augusti usque ad omitum idus

Novembris. Acidis tum atque acribus utendum, ac miranus elaborandum. Ab octauo idus Novembris usque ad octauum idus Februarij phlegma,siue pituitam maris appellare,viget. Ese plus tum maxime conuenit:minus, sed meracius bibere, pane plus solito uti, carne potius elixa quam asse oleribus modice. Eo tempore anni calidis caemnibus habita tamen corporum nostrorum ratione γutendum est. Uenus tum non aeque perniciosa. Haec qlii diligenter obseruabit, non me, sed natura admonente, quid prosit, quid contra, toto anno facillime deprehenadens, incolumi sospitate uitam cura uoluptate transirigens, nullia indigebit medicorum opera Cr industria.

Vnum tamen omnes admonuerimus, ne nimia edendi curipiditate cibum ut plerique solent minus dentibus conatusum deglutiant.Laborat tum stomachus in decoctione, er crudum cum praecordiorum dolore ructat. Molliat igitur cr terat diligenter quantum coquere potest: bacenim ratione in digerendo quae lusa sunt,mirum in moudums'mochus matur. De coquo

142쪽

LIBER De coquincoquum babeat arte Er longa experientia docta patientem laboris , ex qui laudari in ea re maxime cudi piat careat is omni squalore ersturcitia, cognoscat apposite carnium, piscium, olerum vim atque naturam,ut

quid assiim,quid elixum,quid frictum feri debeat depreis

hendat. calleat gustu discernere, quae salis num CT qi fatua sunt. Nouocoiirtali nostra aetate coquorum princiap Cr a quo obyoniorum conjicien7orum rationem accepi, id omisnoa7 peri pote1 persimilis. Non sit gulosus

Cr edax, ut Marilius ciaula, ne quod dominum edera oportet,ipse intercipiat er deuoret. De paranda mensa. Pro tempore anni paranda est mensa, eme locis clausis er casissis, aestite frigidis Cr aperus. Vere in tria clinium cir mens sternantur lores, bdicine sat suffumigatio odoramentor . Aestate sternatur pauime tum frondibus odoriferarum arborum, vitis ac salicis,

quae conclaue recreent. Autumno ullae maturae, pira,

poma, a laquearibus pendeant. Albae sint mappae, canadida mantilia: ne si secus uerint,sillidium genereia Crauiditatem edendi tollunt. Cultros tergat seruus,eorumsaciem prolixe ne in mora sint conuiuae ob seni hebetudinem. Parata sint reliqua uas ters nitidusue ilia fictilia sint, De argentea. Haec enim Idutities etiam re denutem appetentiam excitat. De sal salem requirit mensu, ne in usu uideantur obse ania, unde Atuos homines dicimus stolidos er insipiados, quod nil salis, hoc est, ingenij habeant. a Graeco vocabula tam ueni uersa ducta in s.Salis ras adeo ignea

143쪽

r; g P. PLATINAE cRE nos est, ut quae attingit corpora, astringat , siccet, alliges mortuas salitura tempore fat, optimὸ conseruarum , ut de pernis cr alijs salsimentis licet cernere. Contra

morbos quosdam plurimum ualet, cum adurat, repli raget, extenuet, dilboluat: 1iomacho tamen inutilis, praeater quam ad excitandam auiditatem. Eius immoderatus vllas hepati, sanguini, oculis admod- nocet. Ulceribus

quibusdam σ morsibus Ermenosis illitus prodest. Sal quo

usurus inmensa es, fit albus e mιndus,ut Volateran in Hetruria. 'De pane.

Inter Iruges ad ns bominam inuentis, 'inermium utilisimum est, cuius species secundum cellum, brabentur alica, oriza, ptisana, malim riti si ossi

quod adorem ueteres appellauere, unde adorare diactum,quia libis adoreis sacra dijs exhiberentur. Tritico nil est sertilius ex suauius: uel quod magis alat, maxime si costiiram ex non campestre luerit. Hordeum fugum omnium nobilisimum habetur, quod insicca Cr solum terra seri ueli quod cito maturesca Cr ob gracilitatem calami ante omnia stamenta buccidatur. Ex hoc poletista Cr aqua nullsa aegrotantium causa commodius fiet quam panis. Siliginem Apbricanum cutim panem veterires laudabant,nequaquam sinalem huic crediderim,qua nostra aetas vescitur,cum nullium genus panisci, hoe sit insuaum,eπ quod alliditatem edendi minim utiliter comis primat. Qui igitur pinoritiam exercet, Arinam a sim re dictam, ex tritico bene molitam sumat: ab ea denique cribro farinaceo pertenui furfures er pollinem fecernat, quam quidem in mensam panisciam circunquaque a i

teribus clausim imposita aqua calida, σ quidem salλ

144쪽

LIBER I. xt renarienses in Iaeia solant.si in lacis bisectis babiat Hilari ex mento os bene adiuuatibus soriis usi adem crasitudinem subigat qua non incommode panis confici potest. caueat pistor, ne plus minus ue sementiquam decet imponat ex illo enim acore panis concipis,ex hoc grauiorsit in concoctione,et insalubrio cum aluum astringat.Panis in clibano bene coctus, Cr non eiusdem diei, nes ex tritico apprime nouo commode nutrit, estv de concoquitur. De placentis.

subigat idem pistor tantum farinae ex aqua calida, quantum ad Ariendam placentam sat est: er subactae inadat foeniculi semen de laridum tessellatim concisum, aut

suorum', uel oleum, seorsim tmen: ac rursum tamdiu subiga quoad omnia in unam redegerit massam: premat deinde manibus in orbicularem frinam, de clibano in Drat una ct pane,uel in Uculari subtexto cinere cT carbonibus coquat . Fit Cr aliud genus placentae sine larido, adhibito siletolao,er faeniculo, quod sub cinere er ca bonibus coquitur.Omitto placentas oblongus,quae ex pane fermentato Cr nondum cocto sunt, eum nullam h beant uoluptate. Sunt item qui ficedulas Cr auiculas p unus,quis castum recentem Cr pinguem seorsum ab auiscuus pani includant,ut simul in *mo coquantur. Quid sit edendum primo.

Obseruandus est ordo in assumendis cibis, ellam omnia quae aluum movent, quaeque lanis ac parui sint alia menti, ut poma 'e CT pira quaedam, tutim ac Maum

prima mensa comedantur. Addo etiam lactuca er qui

quid crudum uel coctum ex aceto cx oleo gomitur.

145쪽

P. p LATINAE CREMO MOM praetere sorbilia praesertim, ac tragemata quaedam,

quae nos bellaria dicimus, ex aromatibus Cr nucleis piis nes,aut me haut saccam condita, conuiuis accommotauponuntur. De cerasis.

Ex pomiferis arboribus apud nos cerasa siue ut sera. nio placet, cerasti libet appellare, prima maturescunta Primum itus edenda apponantur. Hanc ob rem L. Luacullus post uictoriam n libridaticam urbis anno sex cenis tesimo octogesimo in Indiam uexit, cuius tanta sit hi bertus,ut ad oceatum in Britanniam usq; peruenerit. c rasiorum quaedam sunt acida, quaedam au era, Cy quodam dulcia. Austera ventrem constringunt, stomachum ex erant. Acida pituitam incidunt, fallam bilem repriatmn sitim extinguunt, ex desiderum edendi inducunt. Dulcia stomacho aduers lumbricos Cy putridos humoα

res in uentre generant.Devorata mane,du recentia sunt. cum suis nucleis,urinam Cr uentrem molient.

De prunis. Ingens est ut ait Plinius prunorum turba.c coloriabus quaedam si psere nomin ut alba Cet nigra. V simia litudine alia, ut hordearia, quod colorem hordeacet sint consecuta. si uilitate alia sunt asinaria cognomin ta. Ab externa gente, quaedam etiam Armeniaca dicta, quae odore peculiari laudantur. Damas ena oblonga ernigra a ciuitate Sγriae Damasco nomen ducentia, caeteriris praestantiora er salubriora sunt. Nulla arbor per ata optionem,hoc est infitionem, facilius in amilias aliarum arborum transit. Niratur Plinius de pruno nullam a Catone mentionem feri, cum prunas luestria ubique nascerentur. Vsus prunor te cibum si moderatus

146쪽

: LIBER I. est auum citam scit, bilem leni voluptatem sitienti Uis

pri. Pruna ac mala omnia, ut ceras pira,Cr reliqua eis

cti cum petiosis, Cr in mella posita ita ne se contingant, diu scrvabit.: De moris.

Morvi satilla tardi fime senescit. In Aegγpto σοπpro abundantisimi succi Dctus produci quorum trinios color est. Primo albescunt, deinde rubescunt, postremo nigerrima sunt,quasi T stes puellae AH ptiacae crua

ore restersa. Matura mora quamuis ad humiditatem cr iditatem tendunt, parum tamen alunt, stomacho adaversantur,quid in illo secillime putrescunt. Verum quia, aeuum citam sciunt,prima mensa comedenda sunt: nanter urinam mouent, ex in aqua frigida hine , ptis extinguunt. Sunt er mora ex rubu nascentia, quibus utuntur in pigmentis medici. Vt mora recentia diu duriren hoc modo scies:Succum ex mortis exprimito, mιβωtos cum sapa,Cr in vitreo vase cum moris mittito, viris dia diu servabis. De peponibUS. Peponer a malapeportibus disrre videntur, cum

histre retundi er costiti sun isti oblongi,quasi mala cie

tua. V erum non adeo destrunt, cum a peponibus in iopeponcssctos asserat Plinius. A' periculo maturistonte discedunt, quamuis non pendent. Gratus est Grte peα ponis usus,verum didicilline ob eius frigiditatem comm xtam humiditati coquitur. Pepon tamen detracta cute Crabiecto semne esui datus,stomachi compescit ardores,Gnum leniter mollit. Repurgato stomacho ededus est,quia

fetissime in eos humores conuertitu Cr concoctione reri

147쪽

μα P. PLATINAE c RE NON. Ηdne ob rem nobis a maioribus imperatum est, ut peporines ieiuni comedamus, supersedeamuss a reliquo cibo, donee in fundo semicocti resederint. Eim usus,etsi nervis

obest eos humecundo, i inam tmen prouoca rencs ac vesicam purgat abiecto semine. Sunt quι dicant pepoorum malitiam potu oxτetscari aut ox mella sedari ac comprimi. Ahi aquam,ut Aut na,praeponi halis urium. sentiam ego cu natura,quae post esura peponu vin aer quidem optimu appetit. Qivd quasi quodda antidotum est contra peponis stigiditatem Cy rigorem. Hoc autem fiuctu Albinus Imperator adeo delectatus est, ut cir centum Persica campana, er decem pepones Hostentestina coena comederit.

cucumeris uu er nasura prius fuerat explicanda. masserat Plinius, cucumeres magnitudine excedentes popones uocari. Decepit me ingenue erratum fleor uois iuptus,quae ex ou peponιs capitur. Nunc enim no cucumnieribu3 solum, sed cuiuis edulis anteposuerim seinper. cucumerum tria sunt genera, maior liuidus est, Cr Uianus nocens .nam ex aluum soluit, Cr sua stigiditate stoismacho, aestite praesertim, uidetur ac minodatus. Foistia eius ex uino trita vulneribus medentur, quae cuninus mor iis imprefit: eius semen ex vino dulci datum uesse ee laboranti subuenit. Citrinus, qu nostra aetate ac lore citrullum uocant, stigidos Cr noxios generat huis mores, unde 'bres autumnales oriuntur: quc d diutituquam oporteret in stomacho morentur. Huius semen triatum Cr potui datum, Irbricitanto iuuat, dum sitim existinguit. Anguineus omnium nocentis ingue est, unde erre la

148쪽

LIBER I. rram Garigae nomen accepit, exta uis columen bis

carminibus explicat: i L-M cucumis grauida qui nascitur aluo Hirtus,eT ut coluber nodoso gramine tectus. Ventre cubat lexos per collectus in orbem, Noxius exacuit morbos aestitis iniquae. Duo illa superiora genera ablata cute erat ovi sentirin tessellatim concisa,ex sale Cr olao Cr aceto comeduratur. Sunt qui ad reprimendum si igiditatem Gomata conacisis instargant. Anguineam Hetrusci qui maxime porimis cir holeribu3 delemntur abrasa cute π lanugine,

cum sale tantum deuorant. Cucumeres Tiberis princeps adeo avide concupiui ut nonnulla arte,alimo etia temtapore eos quaesierit.Hos teneros adhuc,meitruosa mulier primo tactu necat,tanta est rivi morbi uis. De ch Emelis.c Homela ego illa ese crediderim, quae Vergilius

aurea mala uocat,es Theocriti carmen, unde Naro sintranstuli non idem sonet.inter cotonea hoc quom a Pliariis numeratur. Quod autem aureum magis appellem

quam hoc/ήudsatis scio.Sunt qui haec inter persica μαsenda putati moti credo colore. Facit aure sapor er vis, ne uerum id esse credam. Prima mensa si pia, praecipue Neapolitana,quae in precio sunt, cum aneso er passulis, vel ex uino meraco, aut deficato melle, stomacho minus nocent.Post cibum vero ad putresectionem cito uergens, hum ra gra at pituitosos.

De ficis. Ficus sola ex omnibus arboribus non flore lacte si Elum producit. Huius uaria sunt genera. Est ficus albam flicibus, contra nigra ex inflicibus arboribus. Fesiaces arbo

149쪽

x 4 P. P LATI NAE c REMON.ces arbores putantur esse quercus, estillusilex,suber, pus, cor lim, sorbu' pirus, malus, uitis, prunus, cornus, totus. Est Cr chia a loco, cottona a ciuitate SIria nomen sumens, Aphricana a provincia dicta, unde n men accepit. Hanc ego illam esse arbitror, ius pomum

cato tertium Punicum bellum quaerens, in senatum anxius detulit,intenrogans Patres conscriptos,s eos maxime, qui carthaginem uirtutis Romanae materiam

nequaquam delendum censebant: Quandiu, inquit, poclmum hoc ex propria arbore demptum putatius cum inoter omnes recens esse constiret. Atqui tertium ante di scitote carthagine decerptum esse, tam prope nos h bemus hostem. Statim que sumptum tertium Punicum bellum,quo carthago Romani imperii quondam mmaela deleta est. Sunt item quae ab inuentoribus si psere

nomina, ut Liviana, caephumiana, Pompeiana. Sunt

praeterea serotinae, praecoces, biferae, duritariae, quod tarde, quod citius coquantur, quod bis in anno ficos producant, quod corio duro obuoluantur.Estermissica,er Marisca,er Carica. Grosuli secundam N aricrobium appellantur Aci, quae non maturescunt . Albianus enim de Bruto loquens, Grossulos, inquit, ex inesse edebat tanquam stultus. Fici recentes cum ad caeliditatem Cr himiditatem tendunt, maturae praesertim, non ades nocent, licet omnes fructus nudos generent humores. Eslepticis enim siccae confrunt, pulmonem,pectus, ac guttur catarrho ex beratum leniunt, oppilationes heis patis er stlenis aperian humores grosses e renibus Cruesica ejiciunt, corruptum sanguinem ad cutem pellunt:

creber tamen eorum usus pediculas generat. Fici praeco

quae perniciosa humidiate abundant: er ob hanc rem

150쪽

desierari nudo modo possunt. Hunc enim sectum bis raequasi ficem naturae suae elyrunt,quo maxime delectitus est Augustus. Nagnus Pompeius Mithridate deuicto inserinio eius inuetui hin manu scriptam composivionem, qua ire praesumpta, aduersus omnia ueneficia in totu mdie tutum se incolumems praembat,in qua iuglans una,

fici duae siccae potifimam,rutae fila uiginti sus granum

in unum contunduntur Cr deuorantur a ieiuno. Est Cr caprifcrus ex diluestri genere ficu nunquam maturescens. Fici crum pectolu quantiam feri poterit longis er illaesis recentes in melle diu servabuntur.

P. PLA TINAE

LIBER I I. VI de agricultura scripsiere, arborem a frutice ita disrre dixerunt,ut futex ab herba. Est enim frutex,qui ad istim arboris magnitudinem non Upurgis, σφtura multis herbis persi lissed non deis morιtur,nes arescit,ut herba perennii est inde stulterii dicimus nasci ex stutice. Fructus praeterea quadrifrium diuisiere,acina dicentes xu grana eder grana j mbuci, gratia ebuli, grana mali puniri:additur etiam mortis,er quicquid bis simile. Inter baccii uero uctus Idumoliuae,rerni oti quam Abam Hriacam uocant, orti, lentisci, fiuili f.Plinius caeteris numerabant inter nuces, ne quod βris duro tegitur cortice, Cr intus habeat esui est. Postremo ea omnia uel mala esse dicebaris quod esui est habeant,dura intus includant

SEARCH

MENU NAVIGATION