장음표시 사용
151쪽
s P. PLATINAE CREMondistinctionem Hrmant quidam persicum inter incla ma
De Malis De magis igitur dicendum nune est, er maxime de bis quae ante cibum comeduntur. Austera cr stiptica post eapulas tutius asinunturi sunt autem malorum genera plura,de quibus suo laco dicetur. Dulcia Cr cito maturescentalia,qualia fiunt orbiculum, praecocia melimela, que omanias rὶ stomachum ex aluum soluunt, prima mensa fiunt comedenda. Dioscorides quod ad aestiua mala pertinet, hoe ense: Ea credidit pituitam nutrire illa ardores eraeimre,inflammationes mouere, neruosis partibus minime comenire. Galenua uero non omniare cienda pronuciat, sed ea tantum quae aut aquei saporis sunt,aut asteri atque acidi.Dulcia aute Cr matura,quaeq; Deme custodita sudauiter stagran inflammationem tollunt,stomacto nauseanti succurrunt,er appetentiam inducunt. Mala autem stianda esse cr hinida ex eo maxime deprehenditur, quod suc ex his expressus Acili transit in deorem. Hanc ob rem quidam censuere huiusimodi stuctus bono stomachoante mensam non nocere,ca ventrem humectent, er praeocordia restigerent. De Piris. Pirorum naturam Dioscorides Ilipticam tradit, erideo eontrita Cr apposita , impetus omnis incurren otium bureorum avertunt, anguinem ex nuribus er uu oneribus fluentem sistunt. Ex his quaedam sunt dulcia, quaedam audera, quaedam acida. Dulcia esi sint aquaistici cr soluti saporis,cum que inter stigidum cr ealidum eonsistitit, utpote parua illa er o sim quae Plinius siuperba innuit une uri, te cibum danda sunt. Haec nos
152쪽
x deuia lingua Moscatina ab odore vocamus. Denturirent alia si qua sunt bis simila. stiptica vero er acida
quorum magna tarba est, secundae mensae reseruentum quia ante cibu--mpta astringunt, quod ualetudini eontrarium est. Annotatura est etiam pira praeter alia poma remus nutrire.Piso magna certe inest uis,nec in fructu solum,uer etiam in radicibus er fl)s. Cum Angis de boletis incocta,uenenam si quod inest tollunt. Decocta βὰlla uaneribus medentur. semen autem pirorum culm meti l le tritwm,de ieiunis tradit Ariorem iecoris submouet condiuntur autem pira totidem moris, quot uuae, mula pruna,persica, tonea. Poma item omnia percommod
seruatur,si pomaria in tabulatis postri finestrasab auseo' ad cptentrionem vergentes habuerint. Substerni framen tis ac paeris Dbent,ne ba more nimio,qui ex contactu ori . rur, rigescunt.' . . De Vua. uuam quasi uvidum ex abundantiu haemoris
ebmologia notauere, recte nctificisse uid tur, erum Haximus inde perfluat haemoriquod minis primo, mox V doceatium uinum appellatur. Vuam ex arbore nasci non ausim dicere,cum non plane sit arbor eandem quos si item dicere initaria esset. Teneat igitur ninquam res praeis e clara medium quoddam, nec etiam cui quibusdam plo tio Minu patiatur ascribi, ut grana hedera', er granao stribuet: his enim omnino dipistulis esse si vinaceu edan reret, quod feri perficile poterit, si, Colamellum mutavo , malleolum 'des, ita ne gemmae ladantur, metatis tim que omnem erades, m demum in se compositum eos' ligabis,sta tamen ne gemmu alliges: in terram deinde a percoratam depones, er rigabis. Adulta vita uuas tibi
153쪽
P. PLATINAE c RE NON. sine vinaceis praestibit.Vuarum genera miri sunt.Armanea a regione.Aminei enim fuere ubi olim Fulcrnum. Appiana ab Appio B astha a sinulitudine mammae bubuI Mareotis,praecox,momentana,precia, Da tia, lagoea, quae Cr leporaria dici potest. Sunt Cr alia plura,quae enumerare longum esset.Vuarum maturescentium uehemen tiores nigrae,ideos uinum ex bita minus iucundum suauiores albae,unde uinum gratum sit. Inter omnes autores conuenit scos Cr mas bene maturas caeteris fructibus qui crudi eduntur minus insalubres esse, ex sumpta prima mensa De non nocere. Vuasiquidem matura, Gr quae decerpta diu aut saltem dies quatuor pependerit, Cr suauim tardulcius editur : obesa enim refrigerat, neque 'tidium mouet. Recens autem deuorara , stomachum, spiritum, aeuian in latione perturbat, capiti nocet, lethargum βαςit. Non fiunt vinacea dum comeduntur dentibus contearenda,quia er dissicilius coquuntur,CI deterius ii triui. I n uino dulci, ut feri solet, conditae uuae caput tentant. Penslibus proxime habentur, quae in palea seruantur. unt qui eas in aceruo vinaceo ni conseruent, uerum comesse caput, cr stomachum insistini. Sistunt tamen aluum,ac sanguinem excreantibus utili, imae fiunt. Viris des item hoe modo seruabis: V uas de uite illaesus accipies, ex aquam fluuialem ad tertius decoques, quam Cr una ς- uua in uasculum mittes bene gγpsatum, ne exhalet.
in locum frigidis,ubi sol accessum habere non posit,
imus repones: Cr qua do volueris,uirides inuenies:ipsam vero aquam si uoles pro bγdromede aegroto dabis. I ii ololis struatae,ac Uuisu piae,stomacho ariditatem excitant. Extu er labrusca, quam Graeci etia uocant,
mus acina desiccata ad medelam seruantur.Passim opti
154쪽
L 1 B E R 1 I. 3m sic feri columella praecepit: Uuam praecoquem l eis ne maturam legere,acina acida: baud uitiosa reqcere :quae bona sunt in tabulatam quoddam extendere, vianos ins aeteresseruata usui multis in rebin esse consurauit. Passula uino lotae,et praecipue quae sine uinaceii fiunt, ut corinthiae er Nurnisses ante σpost cibum sumpta stomacho atque hepati opitulantur. Ex uua concoEla in aheno, aps t ex puro et expresso musto in defrudirijs uasis defrutum. Miluun enim decoctum, defrutum vocatur,
unde Cr defrutare, munum coquere dicimus. Sapa eiudestuti uice nonnunquam utimur in comedendis pomis ας piras.
De Malis punicis. sunt Cr Mala quaedam, quibus er ante cibum er iticibo, maxime vero cum afli Cr stictis carnibus utimur Ex his est malogranatam quod Cr Punicum vocatur, cuius multa sunt genera, quae en erare supervacancum nunc esset. Susticiat tamen de eorum qualitatibus dicere.
malo punico uim Ilipticam inesse, omnes fere medici
una opinione constentiunt. Quadrifriam dimen diuidi posse uidentur. Dulcia' enim continere aliquid caloris natura ipsa arguit, ante cibum comedenda fiunt, quanα quam inde inflammatio quaedam oritur, quam Graeci φλεγμον - appellant. Acida stomacho accommodata sunt, Cr urinam mouent,pulmonem restigerunt,iecori bladiuntur. Si mala ipsa nimiam acida uidebuntur, emendari haeratione poterunt: stercore suillo Cr humano,urinas ueriteres radices arbori S irrigabis, duleiorem fructum inde po;ὶea sumes. Violenta mediam quadam uim inter illa superiora sibi vcndicant. Acerba pigmento quod stomachuli , uoca
155쪽
R PLATI NAE CREMON. uocatur magis apta quam Uui sunt,tunc oris vitia, nariu, ori ,oculorum s sanant Recte igitur tradidere, qui negarunt punico malo corpora nostra nutriri, cu eorum UM medicinae magia quam cibo conueniat. Qiu ualidi stomachi sunt, ea tutius ante cibum sument, quam qui inbecitas: ex post cibum uaporta ad caput ascendentes rea primunt, Cr ,re vim cotoneae habent: t praelo uim quo in mullus edulijs utimur,reddunt. Postremo uero testi eiusdem mali sicca, Cr in puluerem redam,irudus incommodii medetur, utpote aluo solutis,si trita ex incro potuidetur.Sanat er uulnera genit libus ob culorcni num. Vt mala punica diu struenιur,in aquam fruentem mergestitim leua ac sustende.
De Cotoneis. cotoneu dici eum de malis loquimur, Cr non coit na, Varronis ac Plinij autoritate manifestim est,qui eorutona inter ficus commemorat. Oratio eorum opinionem, qui ea odonea a cγdone ciuitate cretae appellaverrinnes
de er odoneasticula fiunt dim. Cotonea ergo fue oodonea vel citonea sunt uocandi cruda et matura senatericis Cr cholericis,ac sanguinem excreantibim optime
tanturialuo solat s vero item pro fiunt decocta,quod amittant constringentem laum vim sicci . Infusi praeterea ex uino uel aceto stomachi dolare, er intestinorum fluore vexaris opportunifimi' conferunt,taclunis languentium desideri quod et si ecie,CT gi fu, Cr odore cuiuslibet uini ueteris similitudincm repraestentant. Servari diu mulaeotoneu hoc modo pontat:Eligantur 1sine vitio cum ruis mulis er vlijs condita in ud ,ac melle Cr defuto fulsius diutius uiridia durabunt. Condiri etiam matura hoe modo
posseunt:Deptatuae in iram concise, nucleisque i medio
156쪽
LIBER II. uisublatis in aquam coelestem ponuntur, ubi tali diu mutata tamen aqua relinqui debent, donee stiplicitatem ilium
anu sierint,eluceantque tanquam cornea. E lixentur deinde, ex seimcocta ex abeno ablat in linteum album er nu nradum stuper tabulum extendantur,donec aqua exiccetur. Ineucabum deinde cam melle posita tandiu ebuilian quousque omnino coquuntur. cocta rvrsam linteo extendes stre sicca ad umbram,non in sole,in ollam repones, suoptrit undest mel bene deficatum de tepidum. Hoc movido pre condiuntur cucurbit citra,mala medica,qus vulgo narantia vocamus,pira,poma,quibus nonnulli aroma ta instergi uoluerunt,ut chariopbγllum,cinnamum, glaragibe trita ex cribrata. Malopeponum costae unde condiaturus πι solet,in aceto macerantur dies quatuor, posteancro quam in linteo aliquandiu resederint, mutato aceto iterum coctae,ae rursum in linteum extense onec restis xerint,in ollam reponuntur,si perfusi s melle optime seruvantur. Haec in prima mensa uarijs temporibws comedi solenta γ e citrum Cr naruntium: aestite cucurbita, pe pones, tonea. Sed cotoneorum haec uis est,ut ante cibum sumpta,riuum astringant, Cr concoctionem ac lubricitantem uentris tollant,nisi biyriam diuisa, nuclei s exhauristis superi so saccaro coquuntur. Tunc enim desiderium edendi inducunt, cr sumpta caput ab ebrietate destnsuti Post cibum uero stomachum follunt, concoctionem adiuuant, Cy aluum mouent,si auidius de rumptasa
De Citro. citrum uel citreum cloantius er malum per cum a prouincia uocauit. At Vergilius Homeram iratum, loris
ga periphrasi citrum circumscripsit: li 4 Feli
157쪽
1 i. P. PLATINAE c REMON. Felicis mali quo non praestititium ullum, Pocula si quando saeuae injicere nouercae,
Miscueruntque herbas,er non innoxia uerba. N emo enim dubitat hoc de citro dictum,cum variababentur genera. Alia enim sunt,quae silua consen Maurimilae producit. Alia quae in Italia,Cr Media nascuntur. Omniam tamen magnitudine potias, quum genoe difforentium eadem De uti est. Odorati ima enim sunt, O uestibus interie dis tineis necant. Unde Cr odorata uerasus citrosa a Neuio uocatur. Generuntur autem in Persede omni tempore:alia enim prae carpuntur, alia interim muturescunt. Putatur etiam in venenm contrari quod trita cura vino purgatione virium suurtim bibentes seruant. N on tamen una eadem virtus in omnibws citri partibvie .Putamna enim calida fiunt:quod latin est iniuridis, de per hoc stiplicam uim bubm inanimium est. His erealid ue obsonijs adhibentur omni tempore ,.6tite tamen praecipue, quod bilem reprimunt,sitim extinguunt, erdesideriam edendi inducunt. Multis aegritudinibus citrea vis medem . nam Cr praegnantes mulieres a nausea uena dicant: er tritum iri potione vini datum leni ac quereis lis corporis medeturi.Sunt qui citrum te sectatim concissum ex sale, oleo, Cr aceto comedant. De malis clatreis uri Medicis , quae uulgo narantia vocamm, e
dem stre dici possunt. Verum quia quaedam dulcia, quaedam acida sunt, nescendi ratio ex superioribos
praeceptu repetatur. Dulcia ante cibum quouis tempo, resumpta stomacho conueniunt. Necnon acida, si succaaro stierint remossita, quod si ublato corio, detractus
158쪽
rarum multa in locis nascitur,ut hodie in I talis,in mariritim fit panis locis, in Astica licet cernere. Subulosa ac nitrosa terra gaudet,unde in Iudaea percommode nariscitur,fruct hue buberiorem Cr suauiorem reddit: cui
a forma oblonga Cr in medio dorsi quendam quasi n tam assumente,dumli nomen impositum arbitror, quod digito sit persi M. in aluo media fisiura est,quam nona
nulli umbilicum appellant. Inde Dargi radicem, cum plantantur, asserunt. Sine mare, qui haud longe planori debet, infacunda babetur. V nde exciso mare stitimperilescunt. N ascuntur autem palmarum fructus non inriters ondessed inter furgentes ramos. Palmae uis calida est er humida: melior alba, quam aut nigra,aut rubens: depilandae membranulae fiunt, quae carnem ab osse diis uidunt , deuoratae enim grauiorem concoctionem flesciunt. Ossa item auferenda, ne Alexandri milites, qui auidius uirides palmas comedentes strangulati fiunt, imiis tentur. Dulciores enim ante cibum sempti, etsi Incilius concoquuntur, Cratuum mouent,splani tamen, dentiabum atque hepati aduersantur.Palma ut ait Gellius in tae genero intιs est,ut ponderi non cedat,=d ursum uoraesum nititur: Cr ob eam rem uictoris signum habentiquotinium huiusce naturae est, ut urgentibus opprimentibusue
Non fuit Mestilus in Italia catonta aeuo. Radices haee arbor profunde Cr late agere dicitur. Hunc ob rem streinextirpabilta habctur. Gastica mestitu caeteris praestinistiora sunt,quorum semen auferum quidem ac Asia prori prietate non carent. Ante cib- sumpta insiti uiae,mentre dilbolutum pomachum Gringunt, fluxus alui k , immodi e
159쪽
I o P. PLATINAE CREMO N. Oua praetere sorbilia praesertim, ac tragemata quaedant, quae nos bellaria dicimus, ex aromatibus er nucleis pianes,aut me Galli succaino condita, convivis accommoda opponuntur. Decerasis.
Ex pomiferis arboribus apud nos cerasa, siue ut sera. nio placet, cerasia libet appellare, prima maturescunta Primum istub edenda apponantur. Hanc ob rem L. Luacullus post uictoriam Mithridaticum urbis anno sexcenatesimo octogesimo in Indiam uexit, cuius tanta fuit hilabertis,ut ad oceanum in Britanniam ulis peruenerit. Corinorum quaedam sunt acida, quaedam austera, Cy quodam dulcia . Austera uentrem constringunt, stomachum ex perant. Acida pituitam incidunt, fluuam bilem repria mun sitim extinguunt, Cr desiderium edendi inducunt. Dulcia stomacho aduersa umbricos er putridos humoα res in uentre generant.Deuorari manem recentia sunt. cum suis nudet urinam Cr uentrem mouent. De prunis. Ingens est ut ait Plinius prunorum turba.c coloriabus quaedam Here nomin ut alba Cr nigra. V sim litudine alia, ut hordearia, quod coIorem hordeace snt consecuta. g uilicite alia sunt asinaria cognomin ta. Ab externa gente, quaedam etiam Armeniaca diciti, quae odore peculiari lauduntur. Damas ena oblonga ernigra a ciuitate S riae Damasco nomen ducentia, caeteriris praestantiora er salubriora sunt. Nulla arbor per ati optionem roc est insitionem, facilius in familias aliarum arborum transit. Niratur Plinius de pruno nullum a Catone mentionem feri, cum prunas luestria ubique nascerentur. Vsus prunorum te cibum G moderatus
160쪽
LIBERU) aluum cit inscit, bilem leni voluptatem sitienti Uis
pri. Pruna ac mala omnia, ut ceras pira,Cr reliqua,leam cum petiolis , crin messe posita ita ne se contingant, diu servabit.
Norvi satilla turdi fime senescit. In Aegγpto π cγα pro abundantis succi stactuε produci quorum trinus color est. Primo albescunt, deinde rubescunt, postremo nigerrima fiunt,quasi T stes puellae Aegyptiacae crua
ore restersa. Matura mora quamuis ad humiditatem crcaliditatem tendunt, parum tamen alunt, stomacho adaversantur,quid in illo scillime putrescunt. Verum quia aeuum citam sciant,prima mensa comedenda sunt: nam Cr urinam mouent, Cr in aqua stigida humectin , sitire extinguunt. Sunt Cr mora ex rubpi nascentia, quibus utuntur in pigmentis medici. Vt mora recentia diu duriren hoc modo scies:Succim ex moris exprimito, rasceritos cum sapa,Cr in vitreo vase cum moris mittito, uiris
dia diu servabis. De peponibus. Pepones a mesopepotubus disrre videntur, cum histre retundi er costiti sun isti oblongi,quasi mala cietrea. Verum non adeo disrunt, cum a peponibus in iopepones 'ctos asserat Plinius. A' pediculo maturistonte dis edunt, quamuis non pendent. Gratus est certe peraponis usius,uerum di illine ob eius stigiditatem comm xim humiditati coquitur. Pepon tamen detram cute Croiecto se ne ui datustomachi compescit ardores,Gxu in leniter mollit. Repurgam stomacho ededus est,quia scillime in eos humores conuertitu Cr concoctione rea tardat, suos praedominari in cibi receptaculo copererit. H-