Caelii Apitii, ... De re culinaria libri decem. B. Platinae Cremonensis De tuenda ualetudine, natura rerum, & popinae scientia libri 10. Pauli Aeginetae De facultatibus alimentorum tractatus, Albano Torino interprete

발행: 1541년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 약학

161쪽

P. PLATINAE cI EMON. Hane ob rem nobis a maioribus imperatum est, ut pepoanes ieiuni comedamus, supcrsidemuss a reliquo cibo, donee in lundo semicocti resederint. Eius usus,etsi ne

obe, res humecundo, urinam tmen provocat,rencs ac vesicam purgat abiecto semine. sunt qui dicant pepoonis malitiam potu Oxγetucari aut Oxγmella sedari de inprimi. Abi aquam,ut A Zenna,praepolint,alij uint . sentiam ego cu natura,quae post esum peponis uinum,crquidem optimu appetit. Quod quasi quodda antidotum est contra peponis frigiditatem Cy rigorem. Hoc autem fructu Albinus Imperator adeo delectatus est, ut Cr cenatum Perssica campana, er decem pepones Hostienscstina coena comederit. De cucumeribus. cucumeris uis er natura prius fuerat explicanda cum asserat Plinius, cummeres magnitudine excedentes petapones vocari. Decepit me ingenue erratium iteor uori iuptus,quae ex esu peponta capitur. N unc enim no cucumineribus solam, sed cuiuis edulis anteposuerim semper. cucumerium tria sunt genera, maior liuidus est, Cr Uianus nocensinum ex aluum soluit, ersuastigiditate stoismacho, destite praesertim, uidetur ac minodatus. Foistia eius ex uino trita vulneribus medentur, quae caninus

morsus impruit: eius semen ex vino dulci datiam uesiaee laboranti subuenit. citrinus, qu nostra aetate aeclore citrullum uocant, frigidos Cr noxios generat huis mores, unde febres autumnalas oriuntur: qucd diutiusquam oporteret in stomacho morentur. Huius semen triatum er potui datum, febricitanto iuvat, dum sitim existinguit. Anguinei 3 omniam nocentisimus ist, unde Cr

162쪽

LIBER I. I 3 recte ab angue nomen accepit, cuius uim columen bis cuminibus explicuit Liuidus at cucumis grauida qui nas itur aluo Ilirtu Cr ut coluber nodoso gramine tectus. Ventre cubatflexos per collectus in orbem, N oxius exacuit morbos aestitis iniquae. Duo illa superiora genera ablata cute eruto. sciniansit bellatim concisa,ex sale Cr olao Cr aceto comeduntituri sunt qui ad reprimendum frigiditatem aromata conacilli instargant. Anguineum Hetrusci qui maxime pori inmor holeribu3 delectantur abrasa cute er lanugine,

cum sale tantum deuorant. cucumeres Tiberim princeps adeo avide concupiuit,ut nonnulla arte,alieno etia temtapore eos quaesierit.Hos teneros adhuc,mestruosa mulier primo tactu necat,tanta est eius morbi uis. De ch Emelis.cbo omela ego illa ese crediderim, quae Vergilius

aurea mala uocat,es Theocriti carmen, unde Marosuu transtuli non idon sonet.inter cotoneu hoc quos a Plianio numeratur. Quod autem aureuem magis appellem

quam hoc,bήud satis scio.Sunt qui haec inter perfici αα senda putant,moti Gedo colore. Facit dure sapor Cr vis, ne uerum id essee edam. Prima mensa sumpta, praecipue Neapolitan quae in precio sunt, cum anesio Cr pussulis, uel ex uino meraco, aut de strato melle, stomacho minus nocent.Post cibum uero ad putresectionem cito uergens, humorra gracrat pituitosos. De ficis. Ficus sola ex omnibus arboribus non flore lacte si ctum producit. Huius uaria sunt genera. Est ficus albam flicibus,contra nigra ex inplicibus arboribus. Feliaces arbo

163쪽

gus, corγlus, sorbus, pirus, malus, vitis, prunus, cornus, totus. Est er chia a Deo, cottona a ciuitate SIria nomen sumens, Aphricana a provincia dicta, unde n men accepit. Hanc ego illam esse arbitror, ius pomum cato terium Punicum bellum quaerens, in senatum anxius detulit,interrogansq; Patres conscriptos,s eos maxime, qui carthaginem uirtutis Romanae materiam nequaquam delendam censebant: Quandiu, inquit, po*mum hoc ex propria arbore demptum putati; ss cum inoter omnes recens esse constiret. Atqui tertium ante diem scitote carthagine decerptum esse, tam prope nos hambemus hostem. Statim que sumptum tertium Punicum bellum,quo carthago Romani imperii quondam aemuαla deleta eg Sunt item quae ab inuentoribus sumpsere

nomina, ut Liviana, Calphumiana, Pompeiana. Sunt

praeterea serotinae, praecoces, biferae, duricoriae, quod tarde, quod citius coquantur, quod bis in anno scos producant, quod corio duro obuoluantur.Est CrNuamidica,er Marisca,er carica. Grosuli secundam Naiscrobium appellantur fici, quae non maturescunt. Albianus enim de Bruto loquens, Grossulos, inquit, ex melle edebat rinquam stultus. Fici recentes cum ad caliditatem cir humidinem tendant, maturae praesertim, non adeo nocent, licet omnes fructus malos generent humores. Eslepticis enim siccae constrant, pulmonem,pectus, ac guttur catmbo ex peratum leniunt, oppilationes heis patis erit lenis aperiun humores gress e renibus σvesica eiiciunt, corruptam sanguinem ad cutem pellunt:

creber tamen eorum usus pediculas generat. Fici praecoqui perniciosa humiditate abandant: er ob hanc rem

164쪽

L I B E R II. ad sicerari nudo modo possunt. Hunc enim fructum bistrae quasi strem naturae siuae efrunt,quo maxime delectatus est Auginus. Nagnus Pompeius Mithridate deuicto inso inio eirus inuenit,ipsius manu scriptam composivionem, qua ire praesumpo, aduersus omnia ueneficia in totum die tutum se incol ems praembat,in qua iuglans una,

fui duae siccae potifimum, tae fila uiginti,fasis granum

in unuem contunduntur Cr deuorantur a ieiuno. Est er caprificus ex Hluestri genere ficusnunquam maturescens. Fici ciam pectolis quantum feri poterit longis er illaesis recentes in melle diu servabuntur.

LIBER II. v I de agricultura scripstre, arborem astutice ita disrre dixerunt,ut futex ab herba. Est enim frutex,qui ad istim arboris magnitudinem non asurgi Crstitura multis herbis persi trifcd non deis moritur,nes arescit,ut herba perennis est:inde stulitari dicimus nasci ex stutice. Fructus p terea quadrifriam diuisiere,acina dicentes ure gratia eder grana sambuci, gratia ebuli, grana mali punici:additur etiam mortire,er quicquid bis simile. Inter baccai uero inus lauari olivae, eorni oti quam Abam Hriacam uocant, orti, lentisci, j nulli ch.Plinius caeteris numerabant inter nuces, Omane quod jris duro tegitur cortice, Cr intus habeat quod esui est.Postremo ea omnia vel mala esse dicebant, quae μνις quod esui est habeant,dura intus includant. Ob hane

165쪽

ras P. PLATINAE CREMO N. distinctionem afrmant quidam perficum inter mala tuis

De malis. De malis igitur dicenduin nune est, Cr maxime de hiscuae ante cibum comeduntur. Austera Cr lyptica post eopulus tutius asinuntur. sunt autem malorum genera plara de quibus suo loco ditatur. Dulcia Cr cito maturescentalia,qualia sunt orbiculata, prccocia melimela, quae omαnia si stomachum Gr aluum soluunt, prima mensa fiunt

comedenda. Dioscorides quod ad aesti ua mala pertinet, hoe senis: Ea credidit pituitam nutrire filis ardores exineimre,inctaminationes mouere, neruosis partibus minime conlunire.Galenus uero non omnia reiicienda pronuciat, sed ea tantum quae aut aquei siporis sunt,aut seri atque acidi Dulcia aute Cr matura,quaes Deme cultodita fucauiter fragrant,inflammationem tollunt,stomacho nauseanti succurrunt,Cr appetentiam inducunt. Mala autem stiis Oida esse Cr hinida ex eo maxime deprehenditur, quod succus ex his expressum scite transiit in acorem. Hanc ob rem quidam censiuere huiusimodi stuctus bono stomachoante mensum non nocere,ca ventrem humectentis praeocordia restigerent. De Piris. Pirorum naturam Dioscorides stipticam tradit, crideo contrita Cr apposita , impetus omnis incurren istium humorum auertunt, anguinem ex naribus Cy uua neribus fluentem sistunt. Ex his quaedam sunt dulcia, quaedam audera, quaedam acida. Dulcia etam sint aquaistici or soluti sapor ,cim que inter stigidum Cr ealidum eon stitia, utpote parua illa Cr oofima, quae Plinius siuperba innuit appellari,ante cibum a unda sunt. Haec nos

166쪽

LIBER II. τε ii deuia lingua M sautina ab odore vocamus. Dentur steri alia si qua fiunt his similia. Stiptica vero er acida. quorum magna rurba est, secundae mensae reseruentur, quia ante cibum s pri astringunt, quod ualetudini con' Darium est. Annotatura est etiam pira praeter alia poma ' eorpus nutrire.Piro magna certe inest uri,nee in Auctu so lum,uerumetiam in radicibus er flijs.cum βngis de bo' letis ineo di,venenum si quod inest tollunt. Decocta fis' lia uillneribus medenturi semen autem pirorum cum invile tritum,de ieiunis traditu ,dolarem iecoris submouet.' condiuntur autem pira totidem moris, quot uuae, mala, pruna,persica, tonea. Poma item omnia percommode

seruatur,si pomaria in tabulatis posin finestrasab austra

ad septentrionem uergentes habuerint. Substerni stramen o tu de paleis debent,ne binore nimio,qui ex contactu oriis tu stigescant.' . De Vua. . Qui uuam quasi uvidum ex abundantia humoris

ebmologia notauere, recte nctificise uidcntur, cum maximus inde perfluat humor,quod mustum primo, mox o de steatum uinum appellatur. Vuam ex arbore nasci non ausim dicere,cum non plane sit arbor eandem quos Datiem dicere iniuria eset. Teneat igitur tanquam res praeis et Edra medium quoddam, nec etiam ut quibusdam pluis' eti) acinis patiatur ascribi, ut grana hederae, er granali sambuci: his enim omnino disinulis est,si uindecis eda. reret, quod feri persecile poterit, si, Columellam λα αν tim, malleolum sedes, in ne gemmae ladantur, metati tum que omnem erades,tum demin in ρ compositum eos i ligabis ita tmen ne geminus alliges: in terram deindei percoratam depones, er rigabis. Adulta vitiis uuas tibi

167쪽

P. PL ATI NAE CRE NON. fine vinaceis praestibiLVuarum genera multa sunt. Annanea a regione.Aminei enim fuere ubi olim Falernum. Appiana ab Appio. B astha a si litudine munime issu, Mareotis,praecox,momentana,precia, si tia, lagoed, quae Cr leporaria dici pote1t Sunt Cr alia plura,quae enumerare longum esset.Vuarim maturescentium uehemenvitiores nigrae,ideos uinium ex bre minus iucunduem suauiores albae,unde uinum gratumst. Inter omnes autores conuenit ficos cir mus bene maturas caeteris fructibus qui crudi eduntur minus insalubres esse, ex sumpta prima mense De non nocere. Vua si quidem matura, Cr quae decerpndiu aut saltem dies quatuor pependerit, Cr suauius erdulcius editur : obesa enim refrigerat, neque 'lidium mouet. Recens autem deuorum, stomachum, stiritum,aeum in latione perturbat, capiti nocet, lethargum mcit. Non uni uinacea dum comeduntur dentibus conteurenda,quid Cr dissicilius coquuntur,eT deterius nutrivi. I n uino dulci, ut fieri solet, conditae uuae caput tentant. Pensilibus proxime habentur, quae in palea s eruantur. unt qui eas in aceruo vinaceorum conseruent, uri limcomes: caput, er stomachum insistini. Sistunt tamen aeuum,nc sanguinem excreantibus utili, imae fiunt. Viriades item hoc modo seruabis: V uas de uite illaesus accipies, ex aquam fluuialem ad tertias dccoques, quam Cr una uua in vasculum mittes bene gγpsatum, ne exhalet.

in locum frigidum,ubi sol accession habere non posit,

uuas repones: Cr qua do volueris,uirides inuenies:ipsam uero aquam si uoles pro bγdromede aegroto dabis. I ii orulis seruatae,ac Uuis piae tomacho auidicitem excitant. Extat ex labrusca, quam Graeci α πελ uocant, ς uius acina desiccan ad medelam seruantur. Passim optio

his lu

rauin

168쪽

xum sic feri columella praecepit: Vuam praecoquem uera ne maturum legere, acina acida: baud uitiosa re cere :quae bona sunt in tabulatam quoddam extendere, vianos ins urgereseruata usui multis in rebus esse con uravit. Passula uino lotae,et praecipue quae sine uinacei sunt, ut Corinthis er Narnieses ante Cr post cibum si pix, stomacho atque hepati opitulantur. Ex uua concom in aheno, apadit ex puro et expresso musto in stularijs vasis defrutum. M ustusi enim decoctum, defrutum vocatur, unde Cr defrutare, mustum coquere dicimus. Supa tamen destuti uice nonnunquam utimur in comedendis pomis

ac piris. De malis punicis. Sunt Cr Mala quaedam, quibus Cr ante cibum cr in

cibo, maxime vero cum oti Cr frictis carnibus utimur Ex his est malogranatum quod Cr Punici vocatur, cuius multa sunt geriera, quae enumerare superuacancurim nunc esset. Suffciat tamen de eorum qualitatibus dicere.

Malo punico uim Ilipticam inesse, omnes fre medici

una opinione consentiunt. Quadrifriam tamen diuidi posse uidentur. Dulcia' enim continere aliquid caloris natura ipse arguit, CT ante cibum comedenda fiunt, quanα quam inde inflammatio quaedam oritur, quam Graeci φλεγμον is appellant. Acida stomacho accommodata sunt, CT urinam mouent,pulmonem refigerunt,iecori bladiuntur. Si mala ipsa nimiam acida videbuntur, emendari bacratione poterunt : stercore suillo Cr bumuno,urinas u teres rudices arboris irrigabis, dulciorem fructum in poςὶea sumes. Violenta mediam quadam uim inter illa superiora fibi siclidicunt. Acerba pigmento quod stomachuli , uoca

169쪽

uo P. PLATINAE cRE MON. uocatur niagis apta quum esui fiunt,tunc oris vitia, rartu, aurium,oculorum s sanant. Recte igitur tradidere, qui negarunt punico malo corpora nonra nutriri, cu eorum Mun medicinae magis quam cibo conueniat. Qui ualidi pomachi sunt, ea tutius ante cibum sument, quam qui imbecillia: er post cibum uapores ad caput ascendentes rea primunt, Cr stre uim cotoneae habent:aut praelo vinuem quo in inultιs edulijs utimur,reddunt. Ponremo uero testi eiusdem mali sicca, er in pulverem redam,irudus incommodii medetur, utpote aluo solatus trita ex mero potuidetur.Sanat ex vulnera genitrilibus ob calorcin nata. Vt

mala punica diu struentur ii aquam fmenim merge. πstitim leua ac sustende.

De Cotoneis. cotoneu dici cum de multa loquim , Cr non coit na, Varronis ac Pliiij autorinte manissum est,qui cotis tona inter scus commemorat. Oratio eorum opinionem, qui ea odonea a cγdone ciuitate cretae appellauere,unes

de er odoneasticula sint dicta. cotonea ergo fue oodonea ves citonea sunt uocanda,cruda et matura matericis ex cholericis,ac sanguinem excreantibus optime tantur:aluo solatis uero item prosunt decocila, quod amittant constringentem istam vim succi . Infisa praeterea ex uino ues aceto stomachi dolare, er intestinorum fluore vexatis opportunifimi' constrantillunis languentium desideri quod er Decisier glisu, er odore cuiuslibet uini ueteras similitudinem repraesentant. Servari diu mala cotoneu hoc modo posint:Eligantar fine vitio cum rarumulis erflijs condita in uas,nc messe Cr defruto suffusa diutius uiridia durabunt. Condiri etiam matura hoc modo

pepunt:Depilatiae inmiti concise, nucleiis e medio

170쪽

LIBER IL rsa sublatis in aquam coelestem ponuntur,ubi tandiu mutata tamen aqua relinqui debent, donec stiplicitatem illum

anaberin eluceanis tanquam cornea. Elixentur deinde, Cr semicocta ex abeno ablata,in linteum album Cr m nradum super tabulam extendantu donec aqua exiccetur. In cacabum deinde cum melle possita tandiu ebullian quousque omnino coquunturi cocta rursum linteo extendes, Cr re sicca ad umbra non in sole,in ollam repones, sua perinlunissi mel bene deficatum ac tepidum. Hoc moindo stre condiuntur cucurbitae, citra,mala medica,quae vulgo narantia vocamus,pira,poma,quibus nonnulli aroma ta instergi uoluerunt,ut chariopbγstum,cinnamum, gi giber,trita Cr cribrata. Malopeponum costae unde condiatura feri solet,in aceto macerantur dies quatuor, poneancro quam in linteo aliquandiu resederint, mutato aceto iterum coctae,ac rursum in linteum extensae,donee restia xerint,in ollam reponuntur,superfusios melle optime semnantur. Haec in prima mensa uarijs temporibus comedi solent. HI e citrum Cr narantium: aestate cucurbita, pe pones, tonea. sed cotoneorum haec uis est ut ante cibum sumpta,riuum astringant, Cr concoctionem ac lubricitam

rem uentris tollant,nisi bi ariam diuisa, nucleis s exhauristis superinfuso saccaro coquantur. Tunc enim desiderium edendi inducunt, cr sumpta caput ab ebrietate destndu in Post cibum uero stomachum sigillant, concoctionem adiuuant, er alum mouent, si aridius desumpta A

rint.

De Citro. citrum uel citreum cloantius er malum per cum a prouincia uocauit. At Vergilius Homerum talium , loris

SEARCH

MENU NAVIGATION