Caelii Apitii, ... De re culinaria libri decem. B. Platinae Cremonensis De tuenda ualetudine, natura rerum, & popinae scientia libri 10. Pauli Aeginetae De facultatibus alimentorum tractatus, Albano Torino interprete

발행: 1541년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 약학

181쪽

ι P. PL AT I N AE c REMO M. gm incolunt, quod oleo indigeant,quo calidae Cr tenta peratae regiones abundare consueverunt. But rura caalidum est cr humidum, corpora admodum nutrit erobesat. Eius tamen 'equenti usu ere stomachus Dditur, σ fmentum phlegmaticae aegritudini praeparatum. D tum in cibum cum mundri amγgdalis Cr saccaro, pitulatim digerit, ex iusta stigidum ac siccum tollit. I ilitum uulneribus ex uenenosis animalibus, poturus antidotier theriacae uices prae t. De Ouo. Ouum, quod ωρρ Graeci dicunt In triplex est, er ex uolatilibus βre omnibus nascitur. Quae ova pariunt esui accommodata , sunt anseres, anates, pauones , struthil, Cr gallinae , sed gallinarum meliora ac salubriora fiunt, maxime si ex gallo conceperint. Quae vero aut ex vento et bγro,ut quidam uolunt,aut ex propria libidine coniscepta,eamnus sapiunt, ac faturae omnino inutilia sunt. Ouorum vis temperata est,cT ob hanc rem bene ac muti tum nutrire medici asserunt. Ouum bi ariam diuiditur, in alborem uitellum: albor ad stliditatem, uitellum ad caliditarem tendit. Albore in purgandis vulneribus, in constringendis quae laxa sunt, ut in condituris quo rundam eduliorum ac bellariorum utimur. At vitae maxime uero recentia, Cr quae ex gallina, perdice, pharasano sumuntur,non illimum incocta sorbilia enim deis bent esse oua cor fuent, ac membra nutriunt. I n sinu guinem enim plirum, er qui coardeat, conuertuntur. Quare qui inanitate laborant boe cibo, repurgato prius pomacho, quod facissime in alios humores conuertitur, crebro in prima mensa utantur. Nedetur Cr hie cibus rufi,exasterulis arterijs,vocis r cedini, er sanguitieri

i n

rici

182쪽

exerrantibus.Ouu ex aceto decocta cum magis temperata sintsipticas fati uentrem constringui, ardores urinae, renum ulcera ac uesicae mirifice tollunt. Atqui mulio ma nuper nata ac cruda excusso albamem deglutieris. Sapidiora eo magis sunt oua,quo ex gallinu pinguibus, no macilentis, ex depastis triticum, eseu,nalium,pania

bias oua percommode scruuntur. Q vae in aceto macerata

sunt,ut ait Plinius, scite illaesi per anulos transmittunis tur. Dura cessus Uirmat ualent imae materiae esse, et ob banc rem tarde concoqui. Quibu3 in edulijs coqui ouis ruuntur, suo loco postea dicetur. De Succidia. suilla caro adeo humida est, ut seruari non ηεῖ muLto sale posit. Animal hoc edacifimum est, Cr hunc ob

rem sanguine multum ac calore abundat: uliginosa Iois c ubi uolutetur, libenter incolit ad reprimendum calorirem, quo maxime Iuporum dentes exagitantur, dum

suillam carnem Diuigam lacerant. Ad flumina igitur tale animal deferunt, quo feruor ille extinguatur. A' nutilo brutorum pinguedine superatur. Afrmat Varro se in Arcadia uid pectum, quae prae pinguedine non modo surgere non posset, std ne amouere quidem soricem, qui exesa eius carne, nidum Ircilbet, ac mures peperisset.

Sus ubi annicula est, quatuor mensibus ventrem siri, binis nutricat. Porcelli adhuc lactentes,nestendes dicunα

Gab eo quod nondum Abam frendere ροψunt, id e ,

Irangere. Ad annu ubi uenerit porcus aliturae non incongruit.pridie quam occidatur, potione prohibere oporis

183쪽

P. PLATINAE c REMON.tur.Dum salsiuram Iacis,in fundo dolii aut feriae salem renito. Frusti deinde ponito,cutis deorsum stectet. Tandra caro in doliis remaneat, quoad salem conceperit. In Granario deinde,quo sumus penetret,suspendatur. Hinc sua ames laridum pro tempore,hinc pernam, hinc petasonem, hinc si en hinc glandirum . quare non immerito ri tici Llsatura succidam uocitarunt, quod inde succidi ad quan uiti possunt,ut ex horaeo fit, quem eundem secunde sue cidi diem rustici appellauere. colliguntur item multa ad pulmentaria ex porco nuper caeso,ut adeps. caro suilata tam recens quam salita, etsi gustum titillat, perniciosa tamen omnino est ac mali succi,ut uit celsas. De Liquamine. Liquamen ex adipe porci, atq; anserum hoc modo fit: concisum minutim ad carbones ignitos in cacabo pones, ne si 4d flammam sustenderis, uinum concipiat,tantumssalis indes,quantum satis esse putabis. Liquesectim anteaquam refrixit,in ollam repositoriam colabis, repontas ad usum,ut ubi uoles eo uti liceat. Fit item liqvamen αanserino ex gallinaceo adipe. De Omento. Omentum adipem illum essee innuit celsus, qui intestis ηου adhere Testicul inqui simile quiddam medullis haben carent sanguine ex omni sensu, tunicae eorum praest 'unt. Eo deuoluuntur plerans, aut omentum,aut inmisinu .Hoc genus morbi Graeci uocant,apud nos in decorum,sed commune his bernis nomen est. Afert d iorem ex scroto,eT inguinibus,er abdomini. Fuere iteat qui dicerent omentum stipingue durum. Nacrobius se

H omentum cartilagini persimile esse dicit, quod quidem impositim si cruciatu umsectionem importat, ben ii

184쪽

LIBER . III. rostit: Quod cerebrum,inquit, tactu suo hominem forquet, uel stequenter interimit: non suo sensu,sed uestitus sucide Romenti,hunc importu dolorem. Ex hoc sit genus purument quod omentum uocatur.

De Abdomine. Abdomen,quod Graeci uocant,uentris pars Ra est, quae ab umbilico ad inguina inter eartilaginem crpellem ducitur.Pingue id quidem est Salarico teste: Montani quos uenter adest abdomine tardus. Celsi uerba haec sunt: Interdum enim vel ictu aliquo, uel retento diutius stiritu,uel sub graui fasce interior ah 'dominis membrana superiore cute integra perrumpitur Erit igitur abdomen,ex quo fumen sit, quod idem uulua appe latur:nec obstit id etiam turgentibus porcae papillis

fer cum circa abdomen mammae sunt. De lucanicis Crreliquis pulpamentis, quae ex suilla carnesunt , suo loco

dicetur. De aceto.

Acetum ex uino fit,si uas luerit vacuum er non clauo sum. Aer enim ex uacuo elicit potentiam eius. Nam cum uin semina caloris in se habeat,ac vapidumsat, tranaest in uitium,quod acetum dicitur,adeo stigidum,ut ante omnes humores flammam extinguat. Et quod mirum uia

deri potest,saxa,quae ignis concoxit in usum statim rumopit. Quod Hannibal ad taurinos saltus in difficili alpum transitu strisse legitur. Variaefiunt autorum sententiae de aceti qualitate.Ex calitis enim et acutis partibus quidam acetum constare dicunt, quod ex intensa ipsius siccitate deprehenditur. Quidam vero plus stigiditatis in se qμήmeatoris habere hac ratione confirmant,qiad bilem, quod sanguinem reprimi quods etiam pituitam vehementi

185쪽

P. PLATIN. cREM. LIB. 1 LGre incidit. Aceti uariam uini ex hoc deprebendimur, quod rebus stigidis mediocriter additum, stigidiores eas reddit: si calidιs,calidiores. Penetrando enim, quod eius maxime proprium est,qualitates in rebu3 ut dixi auget. Acetum es melancholicis,lippientibusae dolore articualorum laborantibus,parat licu,stafimaticis, propter nia, quam mala humoribus ad nervos er iuncturas scit, obae est plurimum:moderate tamen sumptum, stomacho prora dest,eius ardores compescendo, ac desiderium edendi inamurando:Hinc si ut in cibis prime mense eo plurimum utantur.Potum ac superinfusum morsui uenenatorum animalium mirifce adiuuat. Pestilenti anno hoc uti in obμα nijs ac odoratorum uice, id pullibus ac naribus admoueare,domicilias humectire iubemur.Tollitur aceti stigidis tu er uis nimiasi cum passula decoctuin fuerit. Libertatum acerrimo podagrae dolore M . Agrippam supremis suis annis strant,demersis in acetum calidum pedibus.Ex aceto ex melle ox mel f ut alia multa. De Acore. od agrestim uulgo dicunt, er Omphacium Pliu- nq,id Aeorem Macrobis autoritate dixerim. Omphax eo nim ut dixi uuam adhuc acerbam significat. Quare igiatur magis appellem oleum ex bacca immatura, omphascium,quam agrestim quae ab omphace sit, non satis uia deo.Acorem uero in Macrobius exprimit: Acetum acerubius acore est,cutim uim agresti uehementiorem esse conastit,quae temperantius stomachi compescat ardores, nec ita corpus emacerat ex dissoluit, vi acetum solet. Acor residentistomacho cr aestuanti ac fitibundo hepati mire prodest. Hoc er contra uenen π in condiendis obsoniis . commode cr salubriter utimur. P. PLA

cill

186쪽

LIBER III. V c E s eas esse, quae foris duro teguatur cortice,intus habent quod esui quans, cum de pomis loqueremur, dixιmus. De generibus tantum nuc dicendum viridetur,ac primum de iuglande,quae vela

iuuando Cr glande dicta, o uel quod sit Iouis glans, raudem Graeci basilicam uocant. Habet enim hoc genus araboris nuces,quae sunt suaviores sapore, qu in glans est. Vnde per exochen nuces tantum epitheto adiecto prois nunciamus. Affirmat Plinius Graecos nuces iuglandes, a grauedine capitis uocitase. Ait enim arborum ipsari pliorums virus in cerebrum penetrare, sed ad cibu n elai faciunt. Sunt autem recentes rufientibus inimicri Eaedem praesumptae cum ruta Cr sale, contra venena Crpestilentem aerem Mithridatis autoritato mirifice tuis uant. Valent item nuclei a iciuno praesumpti contra robiosi canis morsum. Putamen nucis combustum tritum , ac ex oleo aut uino capiti in antis illitum,alopeciam totali Cr cupit tum nutrit. Muscae,ut ait columeli ab auriabus canum arcentur,si aures amaris nucum corticibuε in istae fuerint. Ex nucleis multa edulia fiunt,praecipue uero Eliatum, quo una cum annosis ac pinguibus carnibus adtollendum Midium, ad excitandum desiderisi uescimur. Ad hoc tundendum desudat Finoster rullicellus, adeo est alliati cupidus De Amygdalis. Amγgdalum pro fructu uariare genus reperi. Na σgener foeminini er neutri legitur. Neutris ego anulo

187쪽

P. PLATINAE CREMON.

gia motus proniinclauerim. Amγgdalus, quae graeca nux longa a nostris appellatur,circa calendas Februarias seis ri debet,quia prima gemmascit. Eius stuctus quod aniγαgdalum uocatu quia primus est,auide nimium a plerisscum solliculo deuoratur. Hinc crebri dolores capitis ac grauedines oriuntur. Sicca uero contra ebrietatem ueset, si ante uinum quinq; sumantur. Ex his inflammationes oriri illo argumento deprehenditur, quod uulpes deuoα ratis amγgdalta moriuntur,nisi aquam in proximo habuerint.Oleum in quo decocta fiunt,infisum capiti, caducoser lethargicos excitat. V Iceribus inueteratis de cunis morsibus trita cum melle subueniunt. Renum dolores ex

er seorsum in secunda Cr tertia mensa uescimur. De Avellana. Nucem auellanam, seu Praenestinam, quam Graeci Ponticam uocant,ex cor lo nasci manifestum est. Hae in cibo βαmptae ob eius caliditatem commixtam siccitati, crapiti dolorem iniiciunt, inflammatione stomachin exaugitant,corpus tamen maxime nutriunt.Tostae destillatio. nibus mitigandu utilifimae sunt.Tritae ac ex aqua bsa potae, etiam uetustifimae tusis moIsiam sedant: ex axungia uel adipe contritae, Cr alopecijs illitae, capiti rura damna restituunt. De nucibus Pineis. Ex nucibus Pincis,quae resinam habent distractis, Puriet nuclei eliciuntur,qui in cibi si pt humores optio

mos gignunt, sitim sedati stomachi sis asiam tollunt, . . Mirisam purgant. Nuclei cum Mais p iustequetius sium

aqua pota extinguunt,adnimio modico passo, quod solet potionis amaritudinem lenire. Amaru enim medicinae in is

188쪽

LIBE R III. Iispi Venerem etiam iacentem excitare creduntur.Eandem uim habent Cr cum saccaro conditi. His crebro nobilioω res ac diuites tempore ieiunii in primu Cr ultima mensanescuntur. Liquatur saccara, cui pinei inuoluti cum trutila in pastilli formam rediguntur. Ηιs adduntur bractea aureae,ad magnificentiam credo CT uoluptatem. De Castaneis. casti eam, quae Heracleotica uocatur, intersuces Vergilius numerat uno carmine:

castineaeq; nuces mea qu/s Amaollis amabat. Generat Cr haec ex omnibus quae 'esiui dantu robur in membris cr uis, sed difficillime coquuntur, maxime verim a phlegmaticis,nisi cum saccaro Er meae uerint in cibum sumptae. EIixae uero Cr adhuc calidae, mane ante clabum cum melle datae tufientibus prosunt. Torrentur ite ad flammam in patera perforata, nec eius suauitatu sunt, nec nutriment cuiuo habetur sub carbonibus lento igne decoctae.Ηus suauius edemus cum casto in tertia mensa. Interior castineae membrana,quae corticem fructu nis disterminat,ad tertius in aqua decocta ac potui oblata, misre aluum fluentem refrenat. De Siliquis. siliquae, quia durum habent corticem, non immeri

. to nucibus annumerantur. Hoc nomen eas adeptas puα

to, quia siliquis abae cr Iupini, etsi maior si persinnus

apparet. carobus vulgo appessamus. Quae si recentes fuerint, stomachum laedunt, aluum soluunt. Eaedem si

catae in contrarium agunt. cibus earum urinam ciet,

ad stomachi dolorem non leue praesidium est, si ternae in sextario aquae ad dimidius coquantum Ss succus per dies quinque continuo havriatur. Galenus tamen de filiquis

189쪽

to P. PLATINAE c REMO M. psime sentit,quod uix coquantur, er uentrem stringat.

r humores noxios augeant. Afirmat Valerius Flacricus Uiterbiensis medicus nostra aetate egregius, siliquuin tertia mensa si pris ueni e quo minus Mapores antea repti cibi caput petant.

De Pistachiis. PUtiebia ducllans similius uni,his medici in phrem rijs utuntur.Eosdem stre usus habent,quos nuclei pinei, praeterquam ad serpentum ictus. Austerae enim crylptiarae uirtuita sunt. Ideos etiam stomacho accommodata creduntur,maxime tamen. constit ea Cr thoracis, itemque pulmotus ac iecoris vitia prergare. De Pipere. Aramat quibus in pulmentarijs utimur, multifrid . habentu Cr omnia quidem prius ab externis in nosti uni prouinciam importata. Ex arboribus er haec stre collia

guntur,ut Piper,quod in Ironte caucasi oco solibus opposito ex arbore iuri eris nostris inimili nascitur. Diastini autem piperis semina a iunipero paruulis fili quis, quales in ipsiis hstolis videmus. Hae priusquam desi cantur, decerptae ad solemq; tostae, aciunt quod piperlongum uocatur.Paulatim vero dehiscentes ob maturiatatem, ostendunt candidum piper, quod deinde tostura solis calore magis mutatur. Est Cr quoddam genus pio peris, quod propter coeli intemperiem carbunculat. Id ex omnibus serrimum est, leuisimums Cr pallidum. gratius quidem nigrum habetur. L euius utros candiadum. N citur piperis arbor in Arabia solum,cr Troglodatica:uerum hodie quoqε in Italia indirio nec absinatis amaritudine, fructum facit minus decoctum. Est autem

piper calidum ex sc M ob hanc remstomachum er

190쪽

LIBER III. Dpar eon defacit.Biliosis nocet,ventam ex aevo resoLuit Cr pelli urinam ciet. Eius uno usus in Deme musquam in aestite laudatur.

De Chariophyllo. charispisti frustu χαρ- dicitur. In I dia nascitur, granii piperis Vi te uidetaer, nisi quod grandius aliquantulum Cr stagilius est. Arbor eius folia

habens parua densas, in ramos trium cubitorum conis surgit,cortice pallido, dice lata lignosas. In uirtute eaetiam 'me idem eum pipere est hepati tamen minus nocet quam piper,u uim contra uenena habet. De Cinnamomo. De cinnamomo, quae Herodotus narrat, abula a funeae falsa. Nascitur autem in Aethiopia, cuius stutex situ breuis est, ramo humili ac represso , cum nunquam ultra duas ulnas as endat. Q natuor digitorum crasitudinem habet. Nascitur autem in uepribus sinusis, ex ob eam rem non sine molestia colligitur . cinnamomum uirgulti cortex est, ius praecipue bonitas in summo ad Iongit dinem palmi tenuisimis partibus habetur. Secundas parates tene sed breuiori mensura,quae huic propinqua.Vtia Isimumquod radicibus proximum. Radicem rim magni pondens dicatam in templo capitolini Iouis ex Pacis a Vestasiano imperatore uidiste se aserit Plinius . cinnata monti natura calida est ersice concoction facit, stoinmachum atq; hepar ut et odore iuuat. cinnamu idem esse quod cinnamomum crediderim. In illo enim,meo igdicio,

Ula est ut metrum syncope. De Gingiberi. Gingiberis uirtus calida est et fice licet aliqua ex parte ad corruptionem tenda cum putrestat, ut lunu tinea corrosum

SEARCH

MENU NAVIGATION