Caelii Apitii, ... De re culinaria libri decem. B. Platinae Cremonensis De tuenda ualetudine, natura rerum, & popinae scientia libri 10. Pauli Aeginetae De facultatibus alimentorum tractatus, Albano Torino interprete

발행: 1541년

분량: 346페이지

출처: archive.org

분류: 약학

191쪽

Gnosium 'omacho frigido succurrit, em nimia sigine LM Uustuctuum uiridit contractain desiccando. conistra venenatorum morsus pro antidoto habetur. De Nuce muscata.

Nux quam pigmentari, Muscatam appellant, calida est cr sicca. corprus humanum ui sua Cr odore adiuuat,

oculorum aciem hebetatam acuit,uomitum sedat, petentiam inducit,stomachum atque hepar fouendo. Haec onmrua quae aromaticam vim habent, integra ex lusa store sum aut mixtim, esui hominum lichementer sunt acconm

modata.

De Croco. Ammaticis non iniuria crocum quod genus uariat add ideris,cum eorum uirtutes colore,quo sepius ornanratur, ex sapore, in quo non parum uirium inest, augeat. crocum fatuestre, ex satiuum habemus. Radices habet bulbo UimiIes,eiusdem tamen bubertatis er gratiae non ubique est. Prima nobilitas Cilicio adscribituri ibi in

Tauro monte,σ in Tmolosecunda Lγcio, tertia Italia . Adulteratur tamen ubique. Optimum crocum ubi marim tangitur,do stagile effet, crepitat. Altera probatio: si manu prolatum ad ora Aerit, leniter faciem ais oculos mordet.Optimam ubiq; quod pingui fimum, quodq; IN tim redolet, floret vergiliarum occasu, paucis diebus f

re cr*lio uirenBruma colligitur,siccatur umbra. croci moderatus usus,cuius vis calida ex sicca est:pulmoni, peactorchepati,cordi prodest. Potum eum uino,quia lictea mentis odoris est,ebrietatem Iacit. crocum adolescentem in florem sui nominis mutatum, poetarum narrant Iab lae. Sunt tamen, qui crocum dictum putant a cordico cis liciae oppido. De acri

192쪽

LIBER III. De acrimoniis de primum de Allio. Allium quo plures habet nucleos,eo alberius est. Η lita ut cepa,porrus,as Ionium,ac bulbi omnes, insu uiorem scit. Aiunt tamen radiccm betae βub prunis tota stim,acsuper uiliis deuoratam, tetrum eiuου odorem exatinguere. Extat ex assium Hluestre, quod Graeci, scoroadon uocant.Domestico certe magna vis inest Cr utilitas: quippe perniciosis hominum maea uehementer resistit: serpentes Cr scorpiones, items alias latentes bestiolis odore solo fugat. Morsui canino cum melle succurrit.

Eiussuccus cum oleo mixtu Cr venenatos ictus Crulceaera in corporibus sanat. Fuere etiam qui allium elixum

phreneticis darent. coctum in Aba inim crs irati

nem pectoris mitigat. Vtilius tamen coctum Cr viride, quam crudum Cr siccum existimatur, cum multa sunt eduli praecipue uero moretum Cr alliatum,quibus urbata

ni raro, rustici quam sepsime utuntur. Seritur liratis stula palmari.

ceparum genera Graeci plura strere,ut sardam, s motbraciam, Ascaloniam, ab Ascalone Iudeae oppido nominatam. Unde quidam Ascalonium mutato generire scripsere. Omnibus odor lucramosus inest. Ninus nomen Tusculana uehemens ino prope dulcis. cepa rufa acrior quam candidascc quam utriris: r cruda,quam

costi:sicca,qua codita. Frigida,buinida ac subulosa amat loca. seruantur bene ad fumum sustense, optime paleb: mense Martii Cr Aprili cepam, Februario Ascaloniam serunt rustici.De cepis idem medici si me sentiunt: His uidelicet inflammationes incend caput praegraliari, ceu rebrum ac memorim ludi, somnum praegrauem induci, humo

193쪽

P. PLATINAE c REMON.bumores phlegmaticos nune generari, nunc resansi Quidam rime eas temperate fi ptas salubres p*πμη , quo d uluin mollian quod somnu inducan quod'ppientium faciant. Venerem praeterea excitant,Cr erus P menta sauci humi te augenti contusa cepa ac moro idibus superimposita eas aperit: contra uenena Crruptelam aquarum allis asimilis omnino. cepula a προ diutinutium fecit Apitius. hoc genus bulbi alium a ciris sortiri naturam uidetur. sol- enim crescente luna cresci rursim decrescente crescit. Ascaloniae eiusde pN pe uis est cuius cepa,quanquam minor fit Cy rq cularis. svrgit cepa uno rapite uno, edule, obsoni i δεῖ tiuatu admodis celebris.. Bulbi Megarici a M. catone praecipue lauduntur.Verum nobili finia inter hos habetur squilla, etsi m Fad medicinam faciet. Bulbor genera Graecis nona rubus explicata, odore, suauitate apore, magnitudiος dii runt.Omnia tamen struidae sunt natura: Grob hanc rem mouere libidinem dicuntur. Bulbos innuit cc Momnia olera capitata, uel quorum radices esui danti si appellari. Nam cum de qualitatibua ciborum loquere turiCr ualentii tam cibum dixitFet, in quo pigrimo alimenti incilet: In media, inquit, materian erarie sex holeribus debere, quorum radices uel bulbos astmmimus. Ac paulo ista: Ex leguminibvsinquit,ualentior faba,uellenticula quam pisum. Ex holeribus ualentior rapa napi σ omnes bulbi,in quibus cepam quoque crassium numero,quae pa tinaca, vel quaest ecialiter radic

194쪽

xt de eorum natura uolamen composierit.scribit Varro bulbos Venerem excitare,Cr ob hanc re in nuptiis edenis dos. Ide sentit ex Apitius, sed las addit nucleos pineos, erucae succum, CT piperta uta. Bulbos Martialis salaces voca quod etiam demortuam Venerem excitent. De Porro. Porri duo sunt generasectiuwm,Cr capitatum. Sessiavo Nero C re autoritatem dedit edens flagusis diebus ciam oleo,construandae uocis gratia. cantare enim non modo priuate, verumetiam publice, Cr in scena gaudeabat. Debere etiam porro se plurimis, cum bene cannuit

prostssus est. Post utione dcsecatur, quo fiat capite erasissu .Laudatisimum quod in Aegγpto nascitur. Mox Hostiense Cr Aretinum in precio fuere. Porro e sexto ad multa corporis vitia Hippocrates UM est.Em enim sucocus profluuium sanguinis sistit. contra etiam venen res morsus cum mero uel aqua mulsa potus, plurimum ualere creditur. Sanat er cum Iacte mulieris suinptus uraterem tusim ac pulmonis ulcera. Commanducatum conmtra uenena fungorum uallere putatur, stacturas etiam alalla duriciem relaxat. V ulnera recentia cum sale appo. Rusititis claudi ebrietates discutit, uener stimulat, Dum mollit. Eius tamen nimius UM capitis dolores fisci malasomnia proponit:dentes Cr gingiuus corrupit, uisui nocet.Edere porrum post lactucas,portulacus, aretiolara frigid non est insalubre. Periere quidam epoto succo fauidioris porri,ut Nelas eques Romanus in carceu rem coniectus Tiberij Caesaris iussu. De Foeniculo.

I ii hortis bolitorijs nascuntur herbae quaedam satiue, quarii tum smine in caule pro conditura obsoniorum

utimur.

195쪽

s P. PLAΤINAE c RE NON. utimur. Hae magna ex parte odoriferae sunt. De bis uearo quemadmodum uel minutu ueὶ edulium conscitur, suo loco dicetur. Foeniculum Ferulaceum Plinius uoisca uod e ferulis, ut multa alia, nas aturi calidam vim habet er siccam, non imen simplicem. Admixtam enim

austeritatem esse gustus ipse ostendit. Traditum est scrupentes, quibus 'niculum gratisinaim est enectutem

huius boleris guttitione deponere, Cr oculorum caligionem,quam longa in subterraneis locis mora contraxere, confricando caput inter ipsas strulas deponere. Vtin vir ergo hoc holere ex crudo ex cocto non sine causa.Bonos enim humores genera pectori confert, ' intercluasos venarum meatus aperit, coctum cum cicere urinam

ciet. Pulmonis a iecinoris iniurius abigit. Valent cretus Iolla ex aceto trita ac pota aduersus scorpionu ictus. Praeterea contra serpentes opportune semen eius ex meam sumitur. satum foeniculum cum ficu sicca suauiorem esui deprehendes. sunt qui eius ferulas superuenienteb emensque ad terram abradunt inocs bubulo auth mano stercore integant, quo sequenti anno dulcius boruniculum Ariat.

cuminum columbo gratifimum est, insuperficie te rue vix haeres nascitu π in sublime tendit. Putrida amater calida lac medio screndum vere. Est Cr alterum gi nus Diuestre,quod rusticum uocat,alij T hebaicum. iii ius tamen ferulae in Aethiopico er Aphrico solo mirum dimodum cresciit. Nascitur er in regione nostri orbis c sidum C siccum habetur.Ventris tormina reprimit, liri nam provocat. Eius nimius Uus pallorem inducit. Ηος pocrita quora magna copia ob aucupium er ambi tirem

dii is h

nt i

196쪽

D MLIBER III. senem ubique est ad silendum utuntur. De Aneso. Anesum Cr crudum Cr coctum a Disagora inter pauea laudatur. Viride item atque aridum omnibws quibwsconditur, gratifimum usum praestit. Laudati, minet creticum , proximum Aegγpti . Etis Uum appeae tentiam praestat, conditam cum saccaro turgidis aluos

exonerat, edetur tamen commodius in tertia mensa. Varipores enim caput petentes reprimit, oris halitum iucunis

diorem scit, 'Drems to rit. ciet urinam, dolori cupitis

medetur,neratis prodest,uenerem excitat. De Papauere.

Papauer quod Graeci uocant, Cr satiuum erstonte nascens reperitur. Huius duo sunt genera, albumer nigrum. E' nigro sopor concipitur: albi caulis tritissio ex uino potus,elephantijs medetur. Satiui tria genera: candidum, ius semen tollam in secunda mensi cum melis D apud ueteres dabatur. L nigro inciso Decim exprimio tur,quo medici in curandis aegrotis utuntur . Est Cr territiam genus,quod erratissim uocant, quod cara hordeo nascatur. Erucae hoc quidem simie.Succara papaueris mediaci opion uocant,quo Cr curus tollunt,si nimjae Aerint,σsomnum indigentibus sciunt. Hoc eodem opis sumpto, P. Liciniam praetoriam virum in Histania taedio vitae initeremptum legi. De Coriandrincoriandrum Aegγptium ut praecipuum bubetur, inator solueniria non inuenitur. Tritum ac potui datum,m gnum habet vim ad refrigerandos ardores. Non est e nodum simplex propter innatam militiam , sed uel cum me te, vel cum ulla passa, uel nostro more, quod furam uius

197쪽

R PLATINAE c REMON.uius est ac salubrius,aceto praeparatum, ac succum isti

lutum. Hoc in tertia mensa commodi us utemur ad repris si mendos uapores caput petentcssiptica illa,in qua pluriamin ualet. Rem nurum tradit Xenocrates,si uera hi, mea titrua contineri uno dies unum granwm tritum biberit tisanuna: biduosi duo, Cr totidem diebus, quot grana βω hrint. Μ. Varro coriandro subtrito cum aceto curam inacorruptam aestite seruari putat. EDe menta.

Nenta fuissimi odor i herba est hane fuisse puc, h

ium a Plutone amatam fuerunt poetae,uersami in herbam di sui nominιs a Proserpina,cuius pellax erat. Hinc praetcrea αmentulum diffim,quoi donwm amoris, uel quasi meritant, laves quod mensam grato odore percurrat. Excitat enim haec herba,propter inflammationem Cr humiditatem, dea τmortuam Venerem. Hanc ob rem crediderim ueteres exercitia duces,uetuisbe Glitem quem castum uolebant, unde i ler eastra fiunt dii huc herba uesti Appetentiam induiscit menta,Cr obesos a marcescentia conseruat, latum cor nreddit,stomachum iuuat,tambricos intersicit. contra morsis canA rabiosi ualet plurimum. Seritur menta aequino Elio uerno,inritus tamen siurculo uenit quam se in tanti hdo minus gaudet,c'te uiret, is e fauescit,semel satidiutina aetate durat. Est Cr mentiarum olutare gens , di quod ut uitis propagatur. iiii

Seritur er Apium eo tempore quo menta. Dictum H diapium,quod apex, hoc est,caput in Achaia uictor tincri certaminu eo coronaretur,aut quod eius fores apes li- tibenter pascuntuM. Aiunt Herculem apio, populo, oleailroin coronis usi . Aph radices in uenena mirifice aguntver

quid

198쪽

L I B E R III. εν quia ditiarum est,medicinae magis quam sui couenit. Sunt 'l qui hanc herbam ambrosianam vocent. De Serpylla. α serpγlliam a serpendo dicitur tam apud nos, quam is apud Graecos In montibus enim eadem ratione,qua Brii brium Ionge ac late scatet.sativum mnias si iLAduersiusi, serpentes esticax est,capitu dolores decoctam in aceto,erillitum tempori nure tollit. De Pulegio. rilegii duo genera aliarum Cr Hlaestre. satiarum adela reci eandos animos labore destigatos plurimum ualet, di maxime si eius sirculi in ampullu vitreis eum aceto desiis

mi neantur. ma de causa corona uatum ex pulegio magis

ea quod capitis dolores leuet quum ex rosa'. Tvetur Cro olyctu contrastigorum aestusq; iniuriam. Neque, et eos aestuare qui duos e pulegio siurculos impositos auribus, in sole habeant legimus. Flos recentis incensus,pulices odos, re necat Uluestri puleg eadem uis,quod quidem origau, a no persimis habetur. ix De Cardis.lis cardos praecipuos habet carthago magna, cordualis ba que . Veniunt cardi duobus modιs, autumno planta, i a senune autem nonas Martius. stercorari in locis stigiduamant. condiuntur ad usum cardi ex aceto Cr melle diluisto, lustris addita radice Cr camini, ne quis dies sine eardo sit. Sunt er cardorum Blaestrium duo genera, ill unum stu istosim altero, quod imo edule crinius est , Vtrique fila pauca er Dinosa, atque asperus acinia j, nibus, florem purpureum Cr cito canescentem scientia. , azud satiuum esui datur. Hoc propter subausteram morae iactastem stomacham iacentem, si non auidius sum

199쪽

iso P PLATINAE c REMOR tur,erigit ex componiti Eius radix ex aqua com, cup ta ditatem bibendi potoribus subministrat. N atrici utilis, inius hic est cibustanc est quod adeo a foeminis πραου Vtur cardi. xi De Saluia. lsaluta calida cr sicca, in multis condimentis utimur: . nec mirum,cum herba salutaris sit Nam Cr contra parsis lis IUm ualet,er dentibus i in prodest,Cr serpentum ueneν r i

De Ocimo. Quod Graeci ωκilistrinos quoque prima longa ocimuere , dicemus, id est, meo iudicio, quod uubo basilicon uos xii cunt. Veres itur, otite plantatur, quia melius furta,

crescit. instrius primo , deinde silperius fora ut ait uT heophractus diu in flore durat. chosippus mes ictu ocimum uitio dedit, quod obsit stomacho, quod Moculos hebetet, quod insaniam facit, quod iecori obsit is

tit, er ideo capram hoc genus herbae nunquam conti gere. Praeterea si tritrum lapide contegatur, scorpiones ligigni. commanducatium Cr in sole positam uermes creda dire,pediculos nutrire. Aphris quoque putant hoc esse perssuasis, si quis eo die quo ocimum sumpsicrit a scorpione .

feriatur,nullo modo posse saluari Vertim haec omnia a s lit 2su deprehenduntur, cum en ocimum caprae edant, nec stmens olfacientium hominum imimitetur,er scorpionu ter . restrium marinorum s ictibus,addito uini acetis exiguo, Rmedetur. Vsu quos comperem est,deficientibus ex aceto i nodoratum salubre esse. Alfirmat Galenus scorpionem octo hre ocimi mire dele ira ob hanc rem ad eius caulem lis i ibenter accedere. Mediocriter tamen fumedum est proprerrius nim nimium,quae ex caliditate prouenit. De

200쪽

De Ruta.

Ηγemem odit Ru apricis ac siccis gaudet Iocis, cineriticia terra uult inutriri. Amicitia ei est cum ficu,adeo ut nusquam laetior proueniat, quam sub hac arbore. Seriritur surculo melius in per rutam sabam, ocimo difficialius arescit. Durata runcatur non sine disticultate. V Iceara enim pruritiua, ut urtica,munibus indit. condiuntatur eius ylia, seruanturus ad usum lasciculis quibusdati t. Rutam ualde hominibus salutarem temntur tot antidota medicorum , huius herbae nomen extollentium, e quiribus illud Diostoli praeclarum, quod stomachum exciatat, concoctionem iuuat, aluum moliis, biles extenuat, vitia pectoris,lateris, iecoris, ac renum mitigat. De Nirithridatico illo praeciano, quod cum ruta fit, sutis suprarius dictum est. Rute duo genera, satius er dgrestis. hae suam pti in cibum mullela contra serpentem, cum quo dimicatura est,st amat. De Erucii. Eruca calida est cx sicca, Cr ob eam in dicta quasi struca: igneae enim vis est, Cr crebro in cibum sumpta Venerem mirum in modum excitat. Nascitur eruta Acilis lime aemte Cr bdieme, praecipue autem frigoris eoiit riptrix est. Lactucae crudae sui datae ad temperamentum stigi tatis additur. Sunt qui scribant erucam calidum quiadem esse,non tamen nimium ignitae virtutis. Radix eius in qua decocta extrahit osse quae fracta sunt: semen e uino potuem, in scorpionum uenena ualet plurimiam. In conradiendis obsonijs tanta est huius herbae suauita ut eum Graci appellauerint. De Nasturti NHurtium nomen accepit a nuriam tormento, inde m 3 qi o

SEARCH

MENU NAVIGATION