장음표시 사용
231쪽
venter faciei Matrinibus depressionibus,expulsionibus,obnixibus, alijς que palaestricis prehensionibus satigentur, quibus etiam exercitationi abiis lumbi, & crura non parum tenauntur. Et Iccirco quemadmodum sanos ac robustos harpastum magis confirmat,pariter eos magnoperedere credendum est,qui vel caput debile, & collum infirmum hanent; vel quibus in thorace vitium aliquod reperitur,aut qui renes, lumbos i que supercalefactos gerunt.Atque reuint,quae de pilae ludorum e Aibus pro sanitatis uudipsis ab auctoribus determinata inueniuntur.
Vcta,qui sere semper ab antiquis In magno usu, atqu eexImmatione habita fuit, tametsi a medicis, uti diximus, no a tmodum ad sanitatem probata sit, hodieque a nobilibus no g- glig itur,& quasi aselis rusticis eo modo, quo apud Priscos
athletis, exerceatur, nonnulli tamen eam etiam pro sanitate tuenda,itique parando robore in usu habentiquos sertasse quamplures alij in . . tabuntur, i,quemadmodum hactenus effecimus,eius commoda, atqu ctiam incommoda ab auctoribus longa experientia, ac naturali ratione ὀbservata ipsis in mediiim proponemus: Qubd etenim lueta vehemenatque magna exercitalla sit, Galenus &Avicenna prae caeteris satis testi Lib. I.cL tum reliquerunt,unde certim esse cuiuis potest ab hac ipsa eadem proficisci,quae a similibus exercitationibus prouenire iam declarauimus ; Illud acidendum erit, posse luctam scuti antiquioribus temporibus, ita M'nunc quadrupliciter fieri,alias supra pauimentum, quod genus a Plu- tarcho pancratium volutatorium nimcupari prie lixImus , alias erecto corpor ac utrobique odd vehementesim δ remisse. Neque id hoci In loco praeteriri debet penes Latinos si riptores plerunque, aut saltem interdum sib nomine palaestrae luelam intelligi,pertade,ac graeci nomN Hne παληρ continuo sere illam ipsam accipiunt: lucta quae vehementer, atque erocto corpore peragitur, sectandum Hippocratem externis corpo ris partibus magis laborem exhibet,carnem caleficit, corroborat, ac auget.Ex Anxylli vero sententia strinim,&validum stiritum reddit,i λrpus selidum,ac musEtalosum ineruos etiam conhrmat,tandemq; naturales omnes actiones corroborat,praeterea carnem densam illam quiadem,& exiccatam,sed tamen ex omni parte paucam adiicit pinguedine, rumores ac omnia caedemata aufert; si lucta nat interposita aliquantisper is p 7- quiete magis, ut seniit Aristoteles, sudorem mouet, quando humor arequie collectus,mox exeicitatione educitur, sin continua agatur, mo i do solis corpore exiccare potest. Priuaum autem capiti prodest, inculu. a dolore
232쪽
Atilota Iumii herii g adhibit magistho peractam laudat caeli ire
Aures anus, sensus exacuit, Idque sertasse Tneodorus Pristianus illa pro melancholicis curandis imperat, stomachum praesertim frigidis oppressum morbis adiuuat, in ovo palaestram corpus agitantem conferre idem Caelius memoriae prodidit,non secus quoque stifidos ventres, ac genitalia membra, siquando humoribus, aut flatibus sollicitat itur, magno iuvamento assici siquum maximis illis conatibus, motibusq; uniuersum prope corpus calefacitat,qua ratione oribasus palaestram siue lacta hydropium eiurare,Theodorus Priscianus satyriasim extinguere scriptis tradiderim t. terum huiuscemodi exerci tatio ob ipsius vehementiam febricitantibus omnibus inimica existit, vinon immeritb ab Hippocrate fuerit acriter Prodicus reprehensus, luctat onibus febrienta res interficeret.Hum dos natura haudquaquam luctii exerceri consulit Hippocrates hac obscura satis ratione motus ne meatus cauiores este
ficti repleanturi, saucibus,&collo magnopere nocet, quae scilicet partes V dum in compressionibus plus aequo compinguntur diuellunturq Adana reccipiunt,veluti euenisse Commodo tiret Imperatoris filio seripsic Galenus,quem adhuc puerum ex lucta inflammatione oris passum sui iasi recitat. Ad haec thoraci valde aliena est, cui vel vasis alicuius mi pium vel spiritus interceptionis ex constrictionibus magnum Impendet peri- Oluin; unde non temere Galenus, ne suffocentur, periclitari luctator, dixi quἰ similiter renibus, & lumbis male aflectis talem exerci tatione fiastendam esse volui quanquam Russus Ephesius, qui cum Chilone: sito Traiano Romae in medici: na floruit conualescentibus a renum moebo palaestiam minime interdixit. In ulceribus Internis vitandum voluit Celsus,ne vel luctando, vel curendo, vel alia ratione sanescentia ulcera Exasperentur. Prieterea quum inter luctandum crura saepenumero insi- Liter flectantur, lubilitate crurum affectis aduersari credendum est, conanῖa intelligi debent de erecta palaestra vehementer facta. Quae ve in remissius,& placide peragitur viceversa secundum Andilum carnem multam generat,ex quo fit ut ijs quia morbis sese reficere incipiunt, sit seperiore accommodatior ac minimo periculo robur, & seri tudinem ariat,capiti,& thoraci prodest, neruos corroborat; de hac locutum est αlutarchum existimo,ubi scripsit Lycurgum corpora virginum cursibus luctatAubus, dictibusque discorum,dc latii lorum oercuisse,yt4ueadmodum germinum radix validum in acribus terris principium sumens melius germina ita bc hae partus robuste tolerantes honelia simulinc facile aduersus dolores repugnaretit. porrb supra pauimentum efficitur luctatio, si credimus Uribaso, praecordia atque intestina vitiata adiuuat,lumbos Imbecillos,&genua infirma sertificax, sed capiti est in ptior: volutauo inpalaestrλquum a Galenointer cesgres exercitationes
233쪽
recenseatur,ad extetraranda corpora accommodita erἰ sentit pro minia dda polysarchia a Caelio commendata est,re ab Aetio si in pul uere fiat, ad
hydropium curandam, eam namque humores exhauriendo refrigerare aut rest in .il.dedi in Hippocrates,at secundum Galeni sententiam iii magno studio fugienda erit, quos ex leui caussa vertigines, comitiales morbi,grauis oplitalmia,vel aurium dolores male habent, simili modo. de illis quibus tonsilis,&angina incidunt, quibusve prompte In columella gingiuas,dentes lenique partem aliquam ex nis,quce circa collum,aut totum caput habentur fluxiones procumbunt. Ita unus deliicta,circa quam oririposset multis dubietas,cur Galenus, qui gymnasti, cam artem omnibus alijs mellus cassilit, non modb luctam sere nnllibi ad quicquam commendauit,sed potius tanquam parum utilem, aut omninonoxiam damnauit,quum alio dixerit luctatoribus vasa pectoris rupi,alias aura dictorqueri alias stabor alias luctam ea bene instituta republica odio haberi. At hitius modi dubitationes ita distatuere licet, ni quodaexlementia ipsius Galeni verepalaestra,sive lucta, perqua exigua gmnasticae medicinae pars exta omnibusque cxercitationibus homi minus utilis, siquidem secundum ipsum iacular currere,equitare,salti re,Venarisiuim arcis clere,quὶm lucta exerceri melius est,& scuti athlori ,gruuisti luctatiomagis accedit,atq; inseruit, ita quoq; a medica longius recedit; ndenon estinum i Galenusenas exercitationis iacultates explicareresuit,qua in medicina minimam commoditatem obessidit.N autem quae abalijsauctori suadiis ir
explicandaesse duximus non ut Galeni auctoritatem caeteris, vel ipso saperioribus,quos male de exercitationibus sensisse scripsit, vel posteri ribuspostponam; λlvi demonstrarem,si quae a lucta expectari commoda deuentiaecisauctoribus indicata,& nulla alia sere. De ista namque apud Hippocratem scriptum inuenta,qubd qui exercitationibus viii
tu hyeme currere,ac luctari debent, aestate verbluctari quidem paru, currere autem minime;sest multum fleambulare,secundum ventum, Ufrigus.Quicunq; excursibus satigati fuerin eos luctarI oportet,qui vord ex Iucta sitigantur eos currere expedit.sc enim laborans fatigata corroris pari vel maxime calfieri,componiq; ac recreari queat.
Vamuis Inter caeteras exercitationes ad sanItatem spectan-etorigilatus minimam sbi partem vindicare videatur,potiusquemluctarum, quam ingenuorum hominum prosis sonis specimen praeseserat unium; si partes corporis,mψtu agi antur, accurate conteinplemur, neque illum sine
234쪽
aliquo stumi perses statim iudicabimis,nam tum brachia,tum manus nonnullis usque aded huius exercitationis ope firmantur,atque consill deicunt,ut etiam lapidcs,atque ligna pugnis ferire,& magna spectantiu admiratione confringere non dubitent,quos certe illis partibus optime valere firmaque valetudine frui nemo negaret, ideo quicunq; brachis manibus amite digitis firmari, illisque robusta uti exoptant qua apti
et exercitationem ista requirere debeant non video, eo magis quod u cantiquitus ab erectis semper pugillatus exerceretur,potere tamen interdum necessitate urgen te non minu&a iacentibus, 'le letibus,quain
ab erectis,& stantibus,seque mouentibus Peragῖ,seddiffert non partim erecti s ne,an secus peragatur,quoniam in erectis, &sese mouetibus primitus quidem sit periores partes exercitationis. beneficiumsentiunt, at inferiores quoque partus eo penitus min frustrantu quod non con- . iv, tingit in iacentibus, vel sedentibus:, quotau inferiora peniti octa V tura lacet pugillatus capit nequesitis mirari possum,cur Aretaeus in veri mosix eum probarit: nocerauribus, & pectori,nimirum,quae duadmodum debilis sunt, a plagis illis , & pugnorum percuisionibus masnopere ostenduntur,a quibus similiter omnes. illi cauere debent, quia
bus dentes infirmi,& labantes sunt.De manuum exercitatione memo- . ,
tiae traditum est ab Aristotele, quod exercentibus manus sudor magis i. preb. s. emanat, si caeterae corporis partes similem habitum serumnquoniam in ea exercitatione seiritus continetur, de partessub alis cordi propinquartacantur,ex quatrustionec in calor increscat,tum eius, tum stichionis Poros recluden iis ope hinnot siciliter ae corpore extra euocatur. De his etenim exercitationibus omnibus locutum, Philagrium medicum apud 'Aetium puto. quandonocturnum seminix profluuium exercitationi--bus per supernas partes fiditis curandum mandauit. seequentissi- MEomnIum ab athletis exerccbantur, erant lucta pugillatus, Pancta .cum,luetie,atque pugillatus minimus quidemstatin gymnisi in medἰi causus; sed Paucratio multos,quibus aliquae corporis paries malostic tentur e curasse gloriatur Galenus ex quo sicuti Pancratio se exercetes tot corpore, ut Pausania ueti r est, certabant . similiter crederede mus illud moderate peracti im uniuerso corpori ad robur acquirendum, prodesse; vehementer si fiat, seldmathletatum munus existere ; ad ii ccum a Galeno inter naagnas exercitationesTecensratur, caliditatem augere, & consequentet frῖ dis. habitibusapPrime conguere rationi c5-- sentaneum est,id quod intelle isse Theodorum. Prisciann quem ali j Octauium,Horatianum Vindiciam Archipatrorum Ualentimani comi--tis distipulum faeiund arbitror , quando salpsuhydropicos. labore nimio & continuis exercitationum. quassationibus. Qin curari posse
235쪽
iλον ταλαιπώ- ,1 ρρουν quod ite innuere voluisse Caelium Aurina- I num postibile est,ubi stomactio sellicitatos variis palaestrarum exercitiis
bdhibito praeceptore exercendos consului ut inflationes, ac frigiditates allius remouerentur,quae omnia etiam de Vol uiatorIo pancratio sere imetelligi possunt, pancratij species, qua diximus. 2.lib. sub σώματομαχω notasse Galenum,quod ad crassiores homines efficiendos mirifici conserret indicauit ibi Galenus ex gymnastarum iudicio, quo in loco perperam Latinus interpres athletas transtulit.Caestuum exercitationes de auibus apud medicos nullam prope mentionem factam inuenio, quiniquod brachiis praesidium afferre valeant,negare minime possum,quutamen exercitatio caestibus facta pugilatus species quaedam foret, atque a Virgilio no ne quodam intimi sub hoc versu notetur. Sin crudosiis pugnam conmittere caestu. -In hanc sciitentiam venio,caestus apud medicos, siue niuenda sinptate, , siue in curandis morbis,sive in acquirendo bono habitu nullum locum o - habere,atque ideo similem exercitationem penitus omitti debere. Caete- rum illud ignorari hoc in loco nolo,pugilatu, & caestus exercitiu absq; antigoniita quandoque usurpatum,tuncque schiamachiae, de qua infra loquemur, oc sit pra quoque locuti sumus, speciem quandam extitista dum scilicet pugnis,& caestibus aerem dumtaxat percutiebant,quae prosectb exercitatio veluti manus, atque brachia citra molestiam exercere valet pariter alteri cum aduersario factae praeferenda semper erin nempe quum plagis illis,atque perculsioniblis careat,quae plerunque in huii Haemocii pugnis utrunque certatorem magna molestia afficere solent rquo circa si aliqui hoc genere exercitationis delectati,assueti nam de - enus ipse in exercendis hominibus magnopere aduertebat qua quis
exercitatione dele elur,cuiue assuetus foret) brachia humeros,& manus corroborare, iliorest in reddere percupiet, poterit citra ullius noxae periculum sesedumtaxat aduersus aerem in illo exercere,atque eo pa telo sine plagis,&grauibus percussionibus, delectitionem ac utilitatem optatam simul assequi,moao in reliquis ea omnia seruentur,quae in cu-G s exercitationibus obeundis studiose obseruanda esse in libro quar
lauti pugi Iatum priuatam manuum exercitationem Paucos usus apud medicos habuisse ostendimus, ita cursum,quo pedes sere soli exercentur, maximae utilitatis exoste, & proii dea medicis, atque gymnastis saepius commendatum fuisse demonstribitiv.Quum enim a Galeno inter illas exercitatio S repo
236쪽
A natur, quae veloces sunt citra robur,atque violentiam,nire haud possumus,quin corpora attenuet, carnes atque succos minuat, id qliod clari illinis verbis antiquissimus auctor Hῖppocrates, nec non Galenus ex Ggynali altarum,& medicorum sententia asseruerunt. Est tamen in cursu 1. Pi . . agendo multiplex discrimen qu bd alius velocius, atque vehemantius 3 alius rem ῖilius de placidius peragi valet,& hae ratione illius effectus variari necesse est, quemadmodum etiam currendi modi, dum variantur, .
alij ii, rectum,ali, in obliquum,alij ante, alij retro, alij circulariter , alij nudis corporibus,alij tectis,alij per plana, alti per inaequales, vel mon
tuosas vias aguntur. Cursum quemcumque feorientibus detrimentum afferre prudenter traditum est ab Hippocrate &a Galeno, quem a n c.essitas mine aegrotos cursibus curari scribentem de selo vehementiore sermo- Aelior. 3 i.
nem habuisse sentio quandb etiam in libro de parinae pile ludo,illum ve ibidem
luti non salubrem,& plus ςquo uniuersum corporis habitum extenuatem, nihilq; virilἰs exercitationis habentem iure improbauit, de hoc ite in currendi genere locutus fuit Antylius,ubi cursum vehementem exercutationem nuncupauit, alioqui Galeno repugnantem sententiam tuliL. set.Est igitur cursus vehemens tere ad sanitatem defendendam noxius
potius,quam utilis, sique ullum iuvamentum affert, proculdubio m nt,atque immodicae pinguedini tollendae confert, veluti comprobauit Caelius Aurelianus,conteri quoque ex Hippocratis sententia valde hil t. dedistium idis corpotibus, qub &ipsa humore exinaniantur, & humor am- libo . Q plius,atque citius sistatur ob quod & in splenis aegritudinibus quibusdam strenue adeo iuuare reperitur, ut Aetius Amidentis se aliquos nouisse reserat qui selis cursibus,& deambulationibus ab omni affectione sint liberati. Peculiariter verb ijs valde nocet,qui capite aliquo pacto male asticiuntur,ex quo Aristoteles qu. aerens cur, qui detrahere ad ima s. pistingcnus omne excrementorum putatu cursus si velox fiat, tam in homi- prob. . num genere,quam in caeterorum animalium facit, ut capita a morbo tetentur, licit ideo euenire, quoniam motus velox,cum vires intendit, Aspiritum retinet, Put concalfacit,eiusque venas mirum in modum in-hat,attrahetesq; reddit facultatis exteriaae,ut frigoris, de caloris,priterea quae in pectore sunt, sursum attrahi cogit; ex quibus omnibus locum superiorem Urotare neces le est;&iccirco sapienter Theodorus Priscianus scriptum reliquit cursiam vehementem epilepticis esse penitus inhibendum,cursus moderatus, atque placidus ad corpora perbelle calefacienda ad naturales actiones corroborandas, ad appetitum excitandum plarinatim valet; Privatim autem defluxiones, atque catharros curare, Maliorsum vertere idoneus est, & iccirco ab Aretaeo talis pro verturi sis commendatur, sicut & proclephanticis ab ipsemet atque a Cesib, qui ..ubi sicca tullis aliquem exercet spiritu retento, sed non in puluere curi I
237쪽
sim commendat uti etiam In saucium inteclorum exulceratione, necnoo in eo morbo quem Graeci κυνικον απασμον nominant, licet enim primu defluxiones excitare videatur,eas tame tractu temporis, postea cohibet.& ob id ischiadicis prodesse perhibetur, in quibus cursiis initio vix crura moueri possunt, sed ubi in medio sunt, ita Pperant currentes, ut morbi prope Aodum obliti videantur Stomachum strenue firmat, ventres a flatibus & frigidis pallionibus liberat, ut non sine ratione ipsum in curandis colicis adhibendum consulat Caelius Aurelianus, sicut,& Aetius in hydropicis: splenis tumores deprimit,& ob id merito Thodorus Priscianus spleniticos cursum appetere debere praedicauit. In renum morbis,& seminis profluuio se cursum adhibuisse, tanqua adseruatu quod, tam praesidium memoriae prodidit Antyllus,quemadmodu, & ijs quorum viscera torquentur, de qui sungos estarunt vel a scorpionibus icti sunt,eundem profuisse obseruauit, quae tamen sententia in cunctis renum assectionibus minime probanda est, quoniam si patiantur ulcus,si- Euenuper sint passi a cursu non parum detrimenti capere credi dii Rusus
Ephelius.Quod piater haec talis exercitatio pedes atque crura,quorum propcla actio existit, non partim adiriuet compertum habetur apud omnes.Qitum Igitur tot commoda secum vehat cursitatio, non sine quoq; aliquibus incommodis quae est communis remediorum omnium natu .ra haberi potest. Eam namque in primis laboriosam esse magnus philosephus Aristoteles probauit, ubi currentem ambulant comparans, illa magis laborare persuadere conatu quoniam elatus atque pendens corpus supra se totum sustinet,ambulans vero parte insistente vicissim sustentatur quasve parieti admotus requiescit, qua ratione item contingere dixit,ut currentes potius quam ambulantes cadamus: Cursus praeterea eodem auctore carnem refrigerat . nec alimenti reddit capaciorem nimirum cuius pars in imum conuertituri pars a naturali calore penitus.
extenuata transit in spiritum; neq; vero huiuscemodi exercitatio suapte natura ullum essatu aignum nocumentum gcnerat, si tamen vel caput, F vel thoracem non admodum firmum, vel urinam ardore sollicitantem iinueniat,prosectb morbos varios generat, id de capite Auctor quarti acutorum victus libri fgnificare voluit , dum nonnullos ob cursum capite dolere scripsit. Quod item clarius confirmat Cassius Ialto phista, qui magna celebritate, de incredibili lucro ut Plinius testatur Romae medicinam aetate Cornelij Celsi, a quo ingeniosillimus vocatur,. exercuit. Hic enim in problematibus suis medicis caussam . sciscitans, qua illis, qui leniter mouentiu, si prius capitis grauitatelaborent, post motum sese leuatos senti l , . qui verb currunt, .& si nullam antea grauitatem perciperent, post cursum capite grauantur, ideb euenire dicit quoniam in sese placide mouentibus, materia: ad inferiora de . scendentes,
238쪽
ri stendentes ibi firmantur; incurrentibus autem lIcet humores ad n finia labantur , illico tamen ad superiora restiunt, veluti contingere in pila super pauimentum iacta cernitur, quae si blande iaciatur, in bi quiescit, sin violenter, statim supra resilit. I e thorace autem legitur apud Galenum,currentium spiritum anhelum,atque asthmaticiim red di, necnon interdum aliquod ipsis vas in pulmone aut pectore rumpi, r. Metho. quod non tantum intelligi debet de ill s, qui ad eum assectum prius aispositi erant verum alijs vehementer currentibus. Acanthio enim ille Ia Meleuti Plautinus cum ad Char num velocissime cucurrille, lici ex cursu rupisse ramicem,& iamdudum sanguinem sputare. sub ramicis nomine pectoris venas latiores instar varicis significans. Alioqui scriptum est ab Aristotele,eos, qui non concitate admodum currui, numerose spirare, s. parilem ipsorum motus proportionatus cssicitur, modumque respirandi sen- prob. iubilem prς stans explicare .numerum valentilis, qui vel in bubonibus, B vel alibi rupturas patientur,cursum cauendi ina praecipit Paulus. Ad hςc lib. 3.e. sardorem urinae ex cursu augeri, k homines testari pollunt, dc cervi,qui inter currendum usque a leb huiuscemodi ardore stimulantur, ut nisi mingant, sicile capiantur, quam rem animaduertentes sagaces venato- res, Os prosequuntur, nec mingendi ipsis potestatem faciunt. Cursum Item hepate laborantibus, necnon renibus male affectis inimicari traditum est a Cornelio Celso, & ab Ephesio Ruso; Atque haec omnia decursu recta in anteriora facto a me explicata sciantur, pro quo id silentio non elle praetereudum duco,quod Aristoteles scriptum nobis reliquit; vIdelicet ei is, qui cursum concitate agunt,convulsionibus maxime cor- prolarIpi ubi quis inter currendum eis bbstiterit, quandoquidem ea potissi-nisiim convelluntur, quae in partem contrariam vehementer trahimus, atque movemus,unde si homini currenti vehementerq; membra ultra propcllenti quis obuiam factus obstiterit,accidit ut in partem contraria ea retorqueantur, quae adhuc ante pertendunt,atque proripiunt, itaque, conuulsio tanto vehementior incidit, quanto cursus cotente magis agiatur. Cursiis insuper recta ad an teriora factus, atque longus ab Hippocrin a.de dicta. te nuncupatus secundum eius sententiam si sensim fiat, lefacit,& carnem diffundit,ucrum corpora tardiora,atque crastiora reddit,multaque comedentibus utilitatem praestat. At recursus in posteriora secundum Antyllum non celeriter initus, capiti, ulis, tendinibus, stomacho, & oritassis lumbis accornmodatus,atque utilis ethiccirco non replet caput;Circula Loco cit. rIs verb cursus secundum Hippocratem carnem minime distundit; attenuat autem,distendit carnem.& ventrem maxime, proptereaque acutis 4ς di x simo spiritu utentes humiditatem in se ipsos celerrime trahunt qua ratione ab ipso in ijs comendatur qui nigra astra in insomnus vident nepe in si b detin quibus morbus serinsecus immineat. put valdeone it,vertiginesq;
239쪽
ut Theophrastus talbIt,abundanter suggeriti,thoracem, & crura vittat; D
ideoque repudiari omnino debet. Sunt cursus per acclivia magIs laborios inagisque thoraci,& cruribus inimici; sinii liter,& per montes: per decliuia vero caput vehemetius assiciunt,viscera omnia quassant, coxas debiles perturbant; per plana cursus illa omnia praestant, quae iam declarauimus: eterum qui tecti, corpore obeuntiir, &sudorem mouetido. magis humectat,& carnem calefaciunt;ideoq; Caelius Aurelianus capitis colore laborantes ut vestitos currere faciam tu, magnopere curadu iner cepit, quemadmodum Theodorus Priscianus scriptis mandauit cursum cum 'estibus laneis peractum asthmaticis prodesse hunc tamen decoloratiora corpora eslicere,quoniam sincerus spiritus allabens ipsa nodepurgat, sed in eodem spiritu exercentur, auctor est Hippocrates, quἰ tamen eundem in illis probauit qui stellas defieientes in insemia ijs vident,v secretione in corpore humidam,ac pituitosam factam, &in externam circunferentiam illapsam esse significctur.Qui porrb nudis co poribus esticiuntur, sicuti magnam sudorum copiam eliciunt, ita generose per occultos halitus euocant humores, corporaq magis deurunt, quocirca Aristoteles sudorem, qui corpore nudo currenti prodierit, etiamsi minor sit,magis laudat,quam qui sub veste se prompserit,argamento illorum, qui nudi cursum aestiuo tempore actitant, quiue coloratiores redduntur,indutis currentibus non ob aliud certe,nisi quod, ut omnes qui loca libera &aspiratiora incolunt,melius colorantur,ijs qui impedita,& silentia tenent, sic etiam se ipse quisque coloratior est, quuveluti spiritui amanti placidὰ pateliquam quum perstrichias,obductusque a calore nimio angituri,quod certe ijs accidit magis,qui vestitI percurrui,& qui nimis dormivi,quippe qui veluti adstricti,& propemodustrangulati,minus reliquis sese modico mno recreantibus colore fi retit. Cursum uniuersim acceptum magis hyeme,quam aestate ex usu esse credidit Hippocrates, siue Polybus in s undo de diaeta libro, ex aduerse Oribasius tum hyeme, tum aettate media conuenire sensi, cuius seria Esan sententia verior iudicabitur, si sudore quis aestate magis, hyeme mianus procurandum cum Aristotele arbitratus fuerit, sed de hoe iam sit-pra abunde disputauimus,nec quicquam amplius remanet,quod ad finiendum hanc cursus tractat onem pertineat.
Altum Inter vehementes exercitationes,quq ex robusta atq; celeri componuntur , collocandum iudicauit Galenus, Mpraesertim illum, qui sine ulla intermissione iugiter contianuatur; qua de re ipsum calorem natiuum augere &co
240쪽
A coquendIs cibis crudisve humoribus conferre apud omnes perspectum est licet postea capiti,atque pectori nocere ex eo constet, quod in huiu- γscemodi exercitationibus alterum vehementer concutitur, alterum in
inclinatIonibus,atque dorsi inflexionibus comprimitur,& ex compres.sonibus mox vasa tam pectoris,quam pulmonis franguntur,ut euenis se interdum narrat Galenus.Hoc praeterea saltui commune inest,Vt gra- , uidas mulieres abortiri sicilime praestet; neque istud ab Hippocrate se- in plin. doliim,caeterisque vetti stillimis auctoribus,ubique confirmatum estivera nati pueri. etiam ipsa rerum parens,opt inaque magistra natura nos uberrime edocuit,nimirum quae capreas, & caetera brutorum genera saltantia firma- 'mentis quibusdam ut indicat Galenus,muniuit,ne ligamenta quibus fg r de usatus in utero continetur,dium illa saltare coguntur, faciliter disrumpere- PMusi tur; quod munimen cum humani generis i minis nequaquam conces serit,opinor eo consilio effecisse ut cosnoscerent homines, dum muli
m res in utero gerunt, quaslibet saltandi occasiones ipsis effugiendas esse. Multae sunt saltus species,quarum duas Oribasius An tyllum secutus nominauit,exilitionem videlicet, atque saltum ita proprie vocatum; de exilitione, quae quodammodo cursui adsimiliatur, anc sententiam tulit, Illam diuturnis capitis morbis accommodari, thoracem adiuuare, quum inflexionibus valentibus careat; materiam, quς ad partes superiores rampitur,ad inferiora reclinare,cruribus Imbecillis, sese non alentibus, excarnibus, stupidis,atque tremulis praesidium asserre; hanc etiam intellexisse opinor Suetonium, i Augustu ambulare solitum, ita ut in extro inmis spatijs subsultim decurreret, scribit, quasi sic infirmitati coxendicu e,p.rι. femoris,& cruris sinistri, necnon vescae calculis, quibus afflictabatur,' pe occurreret: de saltu verb proprie sic appellato dixit, eum materiam in ira exactius deducere,sed quia thoracem nimis,& violetia motus,& magnis inflexionibus concutit,eius affectionibus minime couenire; veru- .in, S admotum,&adactiones promptu corpus valde reddere; quod si ad nates efficiatur saltus, qualem Lac narum mulierum sitisse iam dixtimus,caput ex eiusdem An tylli sententia, peculiariter purgat,&purgan esilido siccat atque de hoc mentionem secille Aretaeum puto, ubi in vetere capitis golore saltum. & μνευπαί λευτον ανειλησιν laudauit, scut&-in vertiginosis,euocat etiam menstruas mulierum purgationes,&situs nimium adhaerentes expellit, quemadmodum antiquus auctor Hippocrates testatum reliquit; secundas quoque retentas quassa- britationis merito dcijcit, necnon uterum, qui scipra sese contraxit, In suum V locum trahit, ii morrhoidas prouocat, lapillos ex renibus ad vesicam deludit: genibias tamen ob continuas, &nimis violentas flexiones: sum- mopere nocet. Qui versus altum peraguntur saltus sicuti coxas iuuant,
ita pectori de vimentum asserunt,qui ad inferiora fiunt, caput a super-