Artis gymnasticae apud antiquos celeberrimae, nostris temporibus ignoratae, libri sex. In quibus exercitationum omnium vetustarum, genera, loca, modi, facultates & quicquid denique ad corporis humani exercitationes pertinet, diligenter explicatur ...

발행: 1569년

분량: 290페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

lib. περικοπων. Aristo. lib. de eoi ai litigressu.

ssultatibus,quas reclinant ad infimas partes,emundant, erura corrόb Drant; taeterum viscera Omnia vehementius quassint, & ob id etiam qui vel hernias patiuntur,vel quas vocant alias crepaturas,vel varicibus crura tumida gerui, huiuscemodi exercitationes summo studio ex Pauli sententia vitare debent, sed & podagrici omnes, & qui leui qualibet de causa a destillationibus ad pedes,tumoribusque omnibus molestantur: saltus igitur hi sunt effectus,queni ubi purgatio ac phlebotomia necessaria est,necvel aetatis ratione,vel ob aliquod aliud impedimentum ulla earum administrari potest, pro ipsis supplere, redundantesque humores exinanire manifestauit Galenus; licet postea apud varios medicinae auctores, & potiissimum apud Rusum Ephesium inuenerim eundemmets.l tum ijs obesse, qui facile sanguinis mictum,aut fluxum, quiue renumhnbecillitatem,ac seruorem incurrunt, necnon ulcus in ipsis aut habent aut mox habuerunt: quinimmo etiam sanis renibus interdum a saltu valido frangi venas scriptum est apud Aetium quae omnia de saltu sivsq- E. citer facto intelligenda est evolo.Qui enim manibus vel lapide, vel plu- bo, vel aliquo alio plenis saltare nituntur,ab alijs in hoc differunt, vidi-icebant Aristoteles & Theophrastus qubd illi inanem iactantes manum maiorem brachio laborem pariun hi vero minorem, siquidem brachiuinant Iactatione quasi conuellitur, qu uin nulla re nitatur; in iactatione verb pondusculis manu apprehensiis facta nulla huiuscemodi conuulsio contingit, quandb saltans id manibus tener,cui quas nititur,quo mimus fatiscat,haud aliter,atque currentes, qui dum manus inuicem qua itiunt, velocius procurrunt, quam manibus tensis, atq: ociosis, quoniaita quasi sese sustentant, in eaq; manuum divaricatione, &explicasione innixi vehementius, firmius, dc conssequenter velocius mouentur. De Haesieram coiartionibι .cap. IX.

Orib. lib. 6

Alteribus factam exercitatἰonem duram esse,atque veheme-Ttem praetet Antyllum comprobauit, quoque ipse Galenus, dum in huiuscemodi poderibus apprenendendis,iactandis- L u que musculos omnes,atque neruos validissime intendi confessus est; qua ratione efficitur,ut affatim corpus calefacere haec exercitatio idonea sit,& praesertim dorsiim, quod maxime in iactandis halteribus satiscere videtur ; praeterea carnem creat 1, priuatim Verb superiores liartes ab illa exerceri memoriae mandauit Galenus cuius ratione ante ipiam Aretaeus huiuscemodi exercitatione in antiquo capitis dolore, qui ε de , -- paulatim finiaturvsu probauit, veluti etiam in coeliacis, sed Oribasius An tylli auctoritatehumeros ipiam exercitare, stomachoue,quem deictu

rio infestat. quique imbecillus est,& in quo cibus acescit, siue cum labo

resby

242쪽

Areconcoquitur,accommodari scribit: laudat in arthriticis C lius Aure- Li. s.chro. lianus,ut primd manibus cera emollienda detur,aut manipuli teneantur,quos palaestritae halteras appellant, tum primd cerei, siue lignei cum paruo plumbo intercluso mouendi porrigantur, deinde grauiores pro modo prosectus: Galenus cuidam, qui mordax, praecalidumque semen qς Inter emittendum sentire non tantum se,sed etiam mulieres, cum quibus rem haberet, reserebat inter caetera auxilia sese halteribus exerceret suasit,quem postea secutus Alexander Trallianus in priapismo curando huiuscemodi exercitationem commendauit, qudd animaduerteret ipsam non moddad retundendum,infirmandumque semen,vertimetiani ad materiam in diuersum trahendam,spiritusque flatulentos digeredos conduceret, similiter quoq; Gal. in ulcerum cruru curatione, nisi quid de Gp me.

aliud Impediat halteri is peractam exercitationem Ebauit, propterea 'qudd sic impeditur,quo minus humores ulceribus noxij ad partes insereri riores delabantur.Idem etiam,vbi purgatio,aut phlebotomia requiric, ι ψ nec eas aetas, aut aegrotantis voluntas permittit, loco ipsarum supplere aph.L. iudicauit. Vettim enim vero neque capiti, neque thoraci similem exercitationem congruere ullus astirmaret,quorum alterum nimis, atq; inaequaliter agitatur,alterius autem vasa, ne ob maximam,qua brachia utun tur, vim aliquo pacto labefactentuc, periculum imminet, quam rem sortasse consderans Martialis, stionem,quam Galenus, & exercitationem simul,& opus fecit, sicut supra ostendimus,huic exercitationi proposuit sub hisce versibus.. .

Rud ereunt stulto fortes hestere laceres,. '

Exercet messio Nineacio a Niros. . Huius quum secundo libro tria secerimus genera,Primum ea omnia prettare creditur,quae iam enarrauimus. Alterum Verb particulari quadam facultate crurit, neruosQue confirmare,& materIadmucere scripsit An

tyllum,ueluti,& tertium spinam, iliaque iuuare,& mollire, sed caput pes C sime afficere dixit. Vnum illud hisce omnibus adiungere opportunum duco,qubd quamuis hac temeestate figura illa halterum antiquorum a Pausania descripta in usu non nabeatur, quum tamen loco eorum apud S .Eliamin alios massulae plumbeae, ferrearue,apud alios lateres,ac lapides Epe sphetrici & graues usurpentur, nihil figura illa refert ad variandos effectus, esticiendumve, ne eadem facultas tam in usu nostrorum, quam in priscorum inueniatur, eo magis quod haud secus qui hodie sese exercenti in lapidibus, vel massulis proῖiciendis,brachia,dorsum omnesque superiores partes mouent,contorquentue, ac faciebant antiqui halteru exercitatores,ut hac una ratione omnes essectus a nobis supra expositi in no stri etiam exercitationibus expedita i debeant. . ,

243쪽

LIBER

Dedisit,atque iaculationis essectibus. cap. X.

Edisco quamuis apud medicime probatos auctores,paucam omnino mentionem factam inueniam, ob idque sertasse locus iste dimitti postularet, quoniam tamen a Galeno prodi--- tum fuit disci iactum, nedum exercitatione apud antiquos extitisse,in gymnasijsq; fieri selitam,vertim etia inter vehementes exertationes haud postreinu locu obtinuisse, atq; hodie quoq; apud multas nationes in usum exercedoru corporu venire, piainge siccis ut aiunt pedibus praeterire illum omnino nolui: Quo circa in primis sciendu erit

hanc exercitationem, modb in caeteris non delinquatur, accommodate calefacere,&Spterea frigidis corporibus,atq; illis,quibus veloces exemeitationes negantur, perfecte conuenire, necnon im Decillos, & inseri ribus membris inualidos moderate corroborare; quum etenim magni patque vehementes obnisus in longius discum eroijciendo requirantur fit ut vehementia motus,ac musculorum intensione artus magis selid stant,& ab excrementis purgentur,cuius purgationis merito consuluit

quandoque Galenus,ut si quando purgatio,& phlebotomia requireretur, nec ipse aliquibus impedimentis adhiberi permitterentur,earum vice per distam ficta exercitatio admitteretur,quae nimirum id praestaret, quod in phlebotomia,& medicamentorum purgatione, 'exoptaretur: peculiariter autem exercitatio ista brachia, lumbos, ac denique uniue sum dorsum corroborare idonea est, quae stilicet partes in ip maxime

omnium agitantiamin vertiginosis quoque ab Aretaeo commendatur. Ab illis verb magnopere euitar debet, quicunque aut renes, aut thorarem male affectos gerunt: nam illi seruiatores, atque flaccidiores redditi incredibilem quandam dii Iolutionem contrahuntii huius interna aliqua vasa, ut aestatum fecit Galenus,non rarbdisrumpuntur. Et ne quis credat eandem exercitationem ex titille halterum,atque disci,sciendum P praeter variam utriusque figuram iam a nobis in superioribus libris declaratam,hoc quoque discrimen habuiste quod halteres varijs contor- sonibus altius agebantur,discus vero,& si in altum proijceretur, tamen

logitudo spatij iactatione peracti potius metiebatur eo serme pacto, quo hac tempestate ficiunt,qui sese in lateribus oblongis proijciendIs exemcent, in quibus ijdem enectus videntur, qui olim in discobolis visebantu&Iaculatio porro sicuti adita iactu parum in ipsa proiectione disserre

videtur,ita quoque vires similes & ad nocendum, & ad iuuandum obtinere credendum est; quo fit utpauca de hac exercitatione nobis dicenda relinquantur; illud minime tilentio obuolui dcbere sentio, veteres

scilicet non sine mysterio Asculapium,atque Apollinem, ambos medici

244쪽

A nae auctores ambos sanitatis magistivis ariI iaculandi tanquam Deos pretnimirum hac sententia inuentes huiuscemodi exercitatione boa. nat valetudinis conseruationi, bonique habitus acquisitioni strenuam Opem afferre, cuius exercitationis postquam plures species effecimus, alias a Iaculorum, siue sagittarum varietate desumptas, alias ab arcubus seu balistis, quibus illae eiaculantur acceptas,omnes eandem planEfacultatem possidere autumo, nisi quM eos, qui in serreis vocatis palis pro-Ijciendis exercentu Ahoc admonitos velim,vi magnam curam adhibeat, uoniam saepe numero peritonaeum disrumpi, intestinaque in scrotumescendere,& per consequens hernias in similibus exercitationibus g nerari experientia compertum est; cumque In emittendo maxima vis, atque intensa spiritus retentio adhibeatur,pe hi adstriisto,atque Insi mo huiuscemodi iaculationem aduersari reputo. Non est quoque illud ignorandum,quod Marcus Tullius memoriae prodidit Philoctetem sci' definib. n licet dum cruciaretur non serendis doloribus propagasse tamen vitam bo.&mal. aucupio, sagittarum iaculatione facto, quod faceret ne exercitatio Ipsa,

an delectatio illam insequens, mihi ab utroque fictum verisimile vide De deambulationum quastauibus. Cap. XLI vllum est exercitationis gentis,quod illis qui sanitati ops

ram nauant,maxime quaerendum, atque cognoscedum sit, quodue teris quibuscunque frequentius a cunctis se hominibus,omniq; tempore exerceatur, Unam proculdubio deambulationem esse nemo negabit; si quidem nullus est, siue puer, siue adultus, siue senex, qui non modbem p stantillimam, sed Qtam exercitationem non credat ; pauci tamen reperiuntur, qui vel ratione, vel longo usu,quibus quaesii, corporis partibus, dc prosit,& noceat perfecte animaduerteiant, id quod euenisse existimo, cum ob varias illius . species, tum ob posteriorum hominum incuriam,qui & In huiuscemo- C di rebus,& in quampluribus alijs antiquioribus negligentius, atq; osci tiantius sese gesserunt. Quamobrem operaeprecium Acturum me esse spero, si deambulationii species praecipuas recensens consequenter quid unaquςq; tam boni, quam mali essicere valeat demonstrauero; scit duo ante caetera ab omnibus considerari cupio. Primum, qudit saepe inueni re est apud auctores medicinae Graecos,& Latinos praecipi simul ambulatio nes, & exercitationes ; quasi illae ab his separatae nec exercitationes sin liquorum sen tentias sic interpretavi volo, ut semper, tum ipsas Mungunt,sub nomine exercitationum,eas quae proprie ita appellantur, significent; cum ambulationes communiter, & non proprie exercitationes appellari mereantur: Alterum estduas Galenum, & eos qui ipsius do-Aina secuti fuerunt, deambulationis principales species tradidisse,au

245쪽

έ.colle. cap. LI.

x. de dieta. prope nuci

Epistat la.. LIBER teram apotherapeuticam a medicis nuncupatam, necnon post relictos o aliarum exercitationum labores adhiberi solitam, de qua non est nuricinitituti nostri multa verba facere; aliam simplici nomine deambulationis appellatam,qua uti auxilio quodam,aut in assectis corporibus ad reparandam valetudinem, aut in sanis ad conseruandam, atque augenda maiores utebantur,nom , uti possumus; atq; de hac erit tota nostra tractatio;cui ideo Galenus nullam propriam disterentἰam, ut fecit in creteris exercitationibus,allignauit,quoniam quum tot species habeat, non parum diuersas, sub unica illas omnes differentia comptet tendere Importibile videtur. Deambulationes itaq- diuiduntur tum amotu ipse ut sic dicam earum et sentia existit; tuina loco in quopcrficiuntur; tum a tempore. A motu, quoniam aliae celeres sunt, aliae tardet, aliς vehementes, aliς remissae, aliς multae,aliς pauciae, aliae mediocres, aliae longae, δίreelae, aliae breues,& reuelli uae, atque hae, Vel totis pedibus,'ei suntinis digitis, vel calcibus. A loco quoniam aliae fiunt in montibus, aliae is

in viis planis; & quae in vijs planis, aliς in inaequalibus, aliae in aequa- ulibus & vel sub porticu, vel sub Dio, vel sub Sole. A tempore quoniam

aliae fiunt hyeme, aliae aestate, aliae mane, ali. ae Vespere,aliae ante cibum, aliae a cibo . Tot enim deambulationum discrimina ne minutius re- partiar apud auctores, atque ex ipsa rei natura, experientiatie repe rio; quarum nonnullae sane possunt esse apotherapeutim, sicut apud antiquos fuerunt , At scirῖ debet tunc illas in usum ventare ,.quan do. iam consectae sint grauiores exercitationes, siue post purgationes quas medicamenta secerint, & post sublitionem oculorum, de post copiosum vomitum inque hoc deambulationis Fenus aptum est animum remittere, spiritum commutare, in ordinemq; adducere,quae distenta sunt soluere,itemq; thoracem purgare,facilem respirationem reddere, instrumenta sensus roborare, ventriculum sirmare, & quod maximi refert,omnemaifcistionem ovae lallitudinis sensum inscrt, quaeque perturbat,explicare, atquedis Ibluere; tu ista loquebatur Hippocrates o uan Iido scripsit deambulationes post exercitationes corpora pura redaere, attenuareq; , minimc verb Pmittere,Vt caro prς lasore colliquetur, sed ipsam depurgare. Atqui deambulationem simplicium mediocris caete, vis omni Dus magis ex usu est; de qua intelligendus est M. Tullij locus, quando is Tironi consulens, ut viletrudinem curaret, ab ipsi quinque

postulari scripsit πωιιν,αλυπιζα περι, ατον συμμ2τρον,τερψιν, ξυλυσίαν κ οιλίας, idest ciborum coctionem, tristitiae caren tiam,ambulationem moderatam, obteitationem, & alui solutionem facilem; mediocre autem appello ambulationem quae inter disserentias enumeratas nihil alioquin excedi aut deficit, multa tamen, atque contenta sit, quemadmodum ambulationem auxiliaturam esse debere tradidit Antyllus,quae

246쪽

A ut sentit Iclam capiti,oculis,gutgulioni, thoraci, nisi adsit sputum s inguI

nis, male affectis auxiliatur. De hac loquebatur Seneca quando sese destillationi aqua valde amictabas, deambulatione succurrere fatebatur.

hanc eandem pro insania, proq; asthmate curandis Caelius Aurelianus commendabata est verb etiam maxime utilis stomacho hiimescenti, lo- lentu& in quo alimenta coacescunt,corrumpunturve. In arctuatis, siue ictericis curandis ea usus Archigenes inuenitur; similiterethcax est adraulieres,quibus suppraesset sunt purgationes.& quum aluus sistitur,cibi supernatant,vrina retinetur; non mediocriter quoque coxedicis morbis prodest,&ad summam omnibus ijs, in quibus necesse est aut a superioribus partibus ad inferiores aliquid defluere aut quae ad inferiores partes propensa seruntur,cxcernere: iam verb febrientibus omnibus deambulatio huiusce odi obest, nimirum quae, ut sentit Galenus calorem, & consequenter febres augeat; nocet epilepticis, sanguinem excreah tibus,mingentibusue,aut seminis defluuium patientibus: porrb velox deambulatio magnopere calefacit, multitudinem carnis, siquid aliud, tollit,cuius gratiaCaelius Aurelianus eam In colicis affectibus, inquibus requiritur calor, atque in polysarchia adhibendam est eiudicauit. Ambulationes tardae sere eadem pr. est. ant, quae ab apotherapeutica effici diximus quo circa valetudinarijs senibus imbecillioribus, & ijs qui post cibum ambulare delectatur, quiue nuper a somno expergis cun tur, aut ad maiores exercitationes ineundas sese praeparare volunt, aut qua-uis parte dolent, accommodatae erunt. Has etiam esse crediderim, quas Hippocrates, Avicenna,& Haly a cena ad magis cibum in ventriculi iundo ubi citius ab .luitur coctio accommodandu probarunt,quasve Ga lenus. .Methodi pro reficiendis corporibus exiccatis commendat. In capitῖs dolore Caelitis Aurelianus probault, ut laborans deambulatione exerceretur, prinali tarda,dc h nc medio tempore fortiori, atque paulli erectiori extentis cruribus idem & pro epilepticis ambulationem leue C probauit, nempe quae sine capitis comitione humores a supremis ad intima deducere,eos leniter dii lipare attenuare,& uniuersum corporis habitum citra noxam calefacere valeat; quarum omnium gratia ea in quartanarijs,ubi paroxismus non affligit, iuuare, minorem fatigationem dstare pedibus afferre tradidit Galenus in spirandi dissicultate & in sacro igne ii militer, quem graeci Ἀπκτα Scribonius, Zonam, Plinius vicinii vocant,ambulationem huiuscemodi conducere testatum reliquit Cornelius Celsus; quam & pro elephantiast curanda in usu habendam este consuluit cum eo Caelius: vehemens siue nimia deambulatio stigidos quidem adiuuat & ea ratione a Celsis ad Hebellandu corporis tremorem usurpatur; anhelitum auget,& status discutit,ac capita debilia magnopere perturbat,& ob id iure reprehendendus est Praxagoras,qui in epil

N iiij pticis

LI. chro. I.

cap. I.

cap.7. par. I. I 3.7. Metho. I. chronici cap. l

247쪽

Oribasius ibidem

lib. I C. 4.

Lib. 3. 33

Prob. 33.

ptῖcis plutInras,&vehementi motu celebratas deambulatἰones adhibe- Dbat; p ibus similiter debilibus,& suscipiedae podagrae expositis nocet,

quandoquidem ob nimias deambulat ones non raro ischiadicos dolores & podagram generari scribit Galenus; sicuti ex adueri remissam arthriticis,& podagricis & ulceribus intermis conii enire intinuarunt Cestius,&celsus ubi deambulatione molli stramine, aequato solo peracta Ipsis commendauit debent enim ut scriptu est a Tralliano qui poclagra& articulorum affectionibus turbantur με τρω, & ανευ κοπου πολλου

moueri,potissimumque ante,& non post cibos. Nam lat studo his imme aduersatur,ut quae articulos plus iusto calefaciat,& inflammet ipsiq; aliam rursus materiam ex longinquioribus particulis ad se attrahentestarripientesve fluxibus iugiter causam suggerant. Multa deambulatio siecundum Andili sententiam iuuat eos,qui capuη vel thoracem male M- sectum habent,& quibus Insemiae corporis partes non utriuntur, qui- Eale in exercitationi Ous vehemetiori motu egent; pauca verd prodest ijs, qui post exercitationes non lavantur, quibus acibo deambulationibus opus est,ut is in fundum stomachi descendat,& quibus grauitas in corpore sentitur. Longa & recta ambulatio minorem , quam breuis molestiam parit,capiti prodest,ut non immeritb Caelius,atq; Corneliussus epilepticis curandis eam ex usu este iudicauerint; at nimis exugit humiditates exiccatve,ob idque merito accusandus est Themisen,qui atrophia laborates duodecim stadiorum spatium gressu nncere suadebatia L5ga & concitata singultui comprimendo secundum Aetij sementiam strenue prodest breuis sicuti magis fatigat, quum ut dicebat Aristoteles

ex motu & quiere inter reflectendum orta constans diuertitatis illius opera laborem inserat, ita quoque reuersionibus illiscontinuis caput labefactat.& propterea ab eodem Caelio nonsne ratione epileptἰcis damnatur; cuius rei causa ambulatio quoque circularis meritb improban-s da venit,ut pote quae caput vcrtiginosum reddat & oculis vehementer noceat.Nam Callius medicus antiquus in libello problematum, quem Eraeca lingua conscripsit causam indasaias,ob quam motus recto tramite secti vertiginem non generent,sed ibi una circulares ob id accidere dicit quia motus recti minime difflationem materiae impediunt, circulares vero eam fieri non sinunt,quia aer vehementius illis prohibeat, ad haec matcriae intus agitantur,quemadmodum & seris, ubi circumlatae, ii eque foras prodire valentes motum in capite vertiginosum assiciunt, scuti namque icterici omnes externos sapores amaros sentiunt, & qui sustusiones in oculis patiuntur,quoscunque colores rubeos iudi ni, limiliter in circularibus motibus, quum in oculis humores in orbe agantur,omnia eterna circunferri videntur,sicque vertiginosa palsi' obori-1 .Ex ambulationibus, quae cum intensione crurum calcibus incumbendo

248쪽

ro I

cto conueniunt, itemque thorari humidiori,utero eonuulta, purgationi suppressae, partibus infernis ab alimento fructum non capietibus, &omnino quibus materia sursum repit.Quae verb extremis digitis obeuntur, eas obseruatum suit proprie lippientibus,& aluo suppressae utiles esse. Quae vero totis pedibus fiunt, quum dub aliqua semper prinlictarsi

disterentiarum comprehcndantur, ipsarum etiam facultates obtinere taltioni consentaneum est,atq; haec de speciebus ab ipse motu desilinptis. Iterum de deambulationum qualitatibus. cap. XII. Nire deambulationum species, quae a loco accipluntur,illa

quae fiunm n montibus, aut astendendo, aut descendendo exercentum, si fiant ascendendo, valide proseistb uniuersum corpus fatigatur,quoniam referente Galeno attolluntur eo motus genere,&pcrinde, aconus quoddam sustinentur ab ijs,quae primum mouenturins umentis, reliquacorporis mebra utilitersa: scribit Aristotel. ambulationes per acclivia, tametsi sint hebetes motus,magis sudorein prouocare, quam per decliuia,nec no spiritum prosistere,qumniam graui cuique, ut deorsum serri secundum naturam est, sic serri su

sum contra naturam existit, itaque caloris natura, quae nostra prouehit

corpora, ut nihil per decliue laborat, sic per accliuepressa onere nititur acriusque Ob eiusmodi motum incalescit,& sudorem mouet,&spiritu prosistit,quum otiam corporis varius inflexus non nihil afferre caus epotest, ut directa spirandi reciprocatio auferatur, quaratione secundum Antylli sententiam talis ambulatio etiam thoraci, qui sp ritum exiguum

ducat,&praesertim ante cibum confert, maiorim; exercitationum vice

nonnunquam supplet. Legitur de Demosthene consueuisse ipsum ascendendo deambulare,atque inter ambulandum orationes pronuntiare, qud sic pro luet e spiritus contentioni, qua oratores In dicendo opus haben ali uesceret. Verum enim verb genibus infirmis eadem valde ad- itersatur, propterea quod dicebat Aristoteles dum ascendimus, nos corispus sursum iactare,distentionemque corporis &genuumouere; ad hFgenua ipsa, quae secundum naturam' in anteriorem partem flecti natatum,quasi contra naturam flectere retro, ob idque magnopere dolere atque laborare.Ex altera parte ambulatio decliuis, quς alaedendo obiatur, magis altera a capite ad inferiores partes trahit; at semora inualida non parum laedit, nimirum quae &eiusdem Aristotelis sententia in hoe motu contra Naturae inclinationem ante aguntur, quasique mouendo crura uniuersi corporis pondus sustinent, & proinde vehementer satigantur. Ambulationes quae tum ascendendo, tum descendendo per guntur

' .partici Prob.

249쪽

lib. I. c. 2.

Oribasius

In Oec n.

cap. I.

guntur a Grnelio Celta comprobantur, eb quod Ita Varletale ouadam D

corpus uniuersum moueatur, nisi tamen id per quam imbecillum sit. Quae verb fiunt in vijs planis, & aequalibus ex sententia Aristotelis obmotus,quam seruant ut sic dicam uniserinitatem,magis corpus labore assciunt,& ob naturae,quam tenent similitudine, citius labores finiui, necnon adspiritum,& ad corpus aequaliter constituendum magis accomodatae sunt,quam facta in inaequalibus. At deambulationes per inaequales vias ficta non modb minus fatigant,verum etiam utiles ijs sunt, qui citb deambulando desitigantur i, atque hoc An tyllus intelligebat, cum ambulationes,quae in vijs peraguntur, minori cum labore fieri scripsit,quam eas,quas in locis deambulationibus dicatis obimus, hoc idein nuere voluit Acumenus medicus apud Platonem in Phaedro ubi ambulationem in vijs ambulationi in cursibus praeimsuit, de quo supra latius disputauimus ; neque aliud intellexit Ischomacus apud Xenopho- rem,quando ambulationem,qua ipse in agrum seruum cu equo seque' Ebatur,ambulationi in xystis fictae praetulit, in bIs tamen disterminandis Valde refert,nunquid in pratis,an in locἱs asperis,an in harenosis esticiatur ; quoniam si fiant in pratis,blandissimae Duldubio sunt, nihil omnino sensus tentant, nihil commouent, at eas caput implere, tum propter odoris suauitatem,tum propter humiditatem, quae illis inhaeret,auctor est Andilus .Factae in locis asperis caput replent.Quando autem in harena;& maxime profunda squod genus est vestementillimae exercitationis aguntur, magna efficacia pollent ad omnes corporis partes firmandas,corroborandasque , cuius gratia Augustus dum coxendice, &sem re,& crure sinistro, non perinde valeret, inamb saepe inde claudicaret,hac deambulatione confirmabatur; sic enim locum Suetonij interpretari debere censeo: ad materiam subinde,c supernis ad infernas par tes deducendam,eamque di isti pandam potentillim existunt,& ideo male forsan a C lio laxatur Erasistratus, ludii deambulatione in harenosis locis paralyticos exercendos suaderet: sub porticu factae ambulationes, A aut loco concluse,ut spelunca & similibus a Celse, & ab alijs non admodum probantur, quandoquidem aere libero non fruuntur,scit intemperato,Vitiosincrasib, corpusque uniuersum replente; visi tamen porticus aut loci cooperti in locis sint domus superioribus, ac tabulis stratis, ubi ambulationes caeteris quibusque ab Antyllo anteponuntur, quddVaporum, qui e terra effluunt,sint experies, aeremq; puriorem habeat. Nec opponendum est huic sententiae nostrae, qubd antiqui cryptoporti eus in usum istum,ex aedificatas haberent; quia illis dumtaxat utinans,

quando pluuiae,tempestat aut immodici ventorum impetus, acrisq; iniquitas vetabant, quo minus in aperto aere deambularent, quo temore, neque nos illas resutamus. Ceterum quae fiunt sub Dio nutes s

250쪽

A chis In porticu a Cornelio Celiis praeserunturi, a Vitruvio quoque valde Loco est celebrantur. Hypaethrae ambulationes, dc praesertim si viridia adsint, ci, tales magnam talubritatem habeant;& primum oculorum quod ex viridibus subtilis,& extenuatus aer, propter motionem cossoris influens perlimat s 'ciem,&ita auferens ex Oculis humorem crassum, aciem te nuem, S acutam speciem reliquit. Praeterea cum corpus in ambulatio- ne calescat, humorem ex membris aer exugendo imminuit plenitates,

extenuatque dissipando,quod plus inest, quam corpus potest sustinere, ex quo ut in hypaethris locis ab aere humores ex corporibus exugeren

tur molestiores, quemadmodum ex terra per nebulas videntur; consuluit architectorum princcps amplis lima, &ornatillima sub dio hypae . 'thrisque ambulando collocari in ciuitatibus aedificia; Verumenim verbapud medicos subdialm hae deambulationes plurimas differentias obti- nuerant, nam quando prope mare fiunt,& siccandi,&crasses humores attenuandi vim habent; quando circa flumina,& stagna humectare posV sunsi scit utraque nocent,& praesertim stagna, ideoque non temere nasomnes in Epileticis damnauit Araetus quando in mediterraneis partib aguntur,quemadmodum supradictis sunt praestantiores, ita quoque si ctis circa mare cedunt; quando in ror humectant non sine damno; scils in locis auium volatu frequentatis ambules, efficacissimus is motus erit ad euocandum per halitum, & ad leuandum,haud secus,atque si in , sublimibux locis ambules.Quae deinde sub Dio in locis vento minns passatis ambulatio esticitur, valet secundum Antylli sententiam ad euocandum per halitum,& ad excrementa dispergenda; itemque remittit, nec serit hanc Aetius in colicis doloribus a frigida causa ortis comme lauit ised quae perstante vento peragitur, si sub borea tusses excitat, thoracemaque laedit at vἰ res collabentes firmat, sensuum integritatem affert, stomachumque distblutum roborat,atque de hac sertasse loquebatur a Lib. 3. chr. lius Aurelianus, dum stomachicis deambulationes sub Dio pro virium p adhibendas consulebat; si sub Austro,caput replet, sensuum instrumenta hebetat,aluum mollit,atque ad dissoluendum valet, si Zephyris spiratibus, talis ambulatio caeteris omnibus,quae in vento fiunt,praestat: non enim habet insuauitates boreae, quin potius mansuetudo simul, atque iucunditas sun rconiunctae.Quae in Apeliote fit,mala est,& serit atq; ita se habent ambulationes subdiales in ventis peractae. Sequuncquae fui, vel in sole vel in umbra; qua in re auctores Giuersa sentire reperio; COr--i e inelius Cessus, si caput serat, meliorem ambulationem in sole, quam in '' umbra esse dixit,& meliorem in umbra, quam parietes, aut viridaria eLficiunt,quam quae tecto subest. Ex altera parte Oribasus auctoritate Antylli ductus improbat illam,veluti quae inunda caput impleat atq; inaequalitates gignat, quam sententiam non auderem alteri praeponere,nisidc

SEARCH

MENU NAVIGATION