장음표시 사용
121쪽
Fotaliser abstr tur aliquis a contemplatione . Pamtet etiam idem in seIieitate activa. Voluntas enim inminis transenntari potest , ut videlicet degen Mi a viri ite , in cuius a, principaliter eonsisti
misitas ia Si autem uirtus remanet integra , erit 'viores transmutationes possunt quidem beatitudinem talem perturbare, inquantum impediunt nullinitas operationes virtutum ; non tamen possunt eam totaliter auferre; quia adHac remanet operatio UM
tratis , dum ipsis adversitates homo laudabHi ex finissinet. Et quia beatitudo huius vitae amitti potest , quod videtur esse eontra rationem beatitariis , adeo Philos dicit in I. Ethic. ce. Io. in . D. I.
ad quos esse in hae vita beatos , non Nieiter, μου sicut ho mines , quorum natura murationi subiecta est.
Si vero loquamur ta beatitudine perfecta , quae ex Etatur post hane vitam , sciendum est , quod origem po uis, Pol eb. e. 1-γ-orundam ratonicorum errorem sequens , quod post uItimam beatitudinem homo potest fieri miser. Sed hoc maniaeste apparet esse talium distisiter. Pinno quidem ex ipsa communi ratione beatis
amis . Cum enim ipsa beatitudo sit μολ- -m, . su sens, oportet , quod desilaerium h
minis quietet , & omne malum excludat . Nat inliter autem iamo desiderat retinere bonum , quod habet , & uod ejus retinendi securitatem obit neat 2 alioquin necesse est , quod timore amittis de , vel dolore de eertitudine amusonis affligatur ἀRequiritur igitur ad: veram beatitudinem , quod homo certam habeat opinionem , honum quod habet , nunquam se amissurum : Quae quidem opiniosi vera sit , consequens est , quod beatitudinem nunquam amittet: Si autem falsa sit, hoc ipsum est quoddam malum , fusam opinionem. habere . nam Fa finis est malum intellectus , sicut verum est bonum ipsius, ut dicitur in 6. Et hic. ccap. to. s. Non igitur iam vere eris beatus, si aliquod malum
Semnaes Mem apparet, si toncideretur ratio be, inustinis in specialc. Ostensum est enim furia , 3. a. 8. J quod persecta beatitudo hominis iu' ne divinae essentia eo stit. Est autem impossi, quin aliquis ridens divinam essentimis vesit eam non videre : quia omne bonum habitum, quos uis carere vult, aut est insufficiens; ia quaeritur aliquid suffieientius loco eius : aut habet aliquos incommodium annexum , propter quod in fastidium
122쪽
venit . Visio autem divinae essentiae replet animant omnibus bonis, cum coniungat senti totius bonitatis. Unde dicitur in Psal. I6. Satiabor, cum an merit Moria ma. Et Sap. 7. dicitur : Hexinunt m hi omnia bona paniso scilicet cum conten platione sapientiae Similiter etiam non habet ali quod incommodum adiunctum : quia de conteminisatione Sapientiae dicitur Sapient. 8. Non habet a marisudinem conυersario illius , nee taedium conmiactus estis . Sic ergω patet , quod propria voluntate beatus non potest beatitudinem deserere : Similiter etiam non Drusi eam perdere , Deo subtrahente zquia cum subtractio beatitudinis sit quaedam poena , Mon potest talis subtractio a Deo justo iudice provo-rire nisi pro aliqua culpa ; in quam cadere nor potest , qui Dei essentiam videt ; cum ad hanc vistionem ex necessitate sequatur rectitudo voluntatis, ut supra ostensum est. c maes. 4. me. Similiter etiam nec aliquod aliud aqens potest eam labir here : quia mens Deo coniuncta super omnia alia elevatur : Et sic ab huiusmiai coniunctione nullum aliud 'ns potest ipsam excludere. Unde inconveniens videtur , quod per quasdam alterationes temporum transeat homo de beatitudii te ad miseriam, S e conversis: quia huiuimodi temporales alterati nes esse non possunt , nisi circa ea quae subiacent tempori, & motui. Ad Wrarium ergo dicendum , quod besaitudo est versectio consummata, quae omnem defectum excludit a beato : Et ideo absque mutabilitate advenia: eam liabenti, faciente hoe virtute divina, quae hominem sublevat in participationem aetemitatis tran-
Ad secundum dicendum, quod voluntas ad oppo sita se habet in his , quae ad finem ordinantur Psed ad ultimum finem naturali necessitate ordin ur : Quod patet ex hoc , qiud homo non potest
Ad tertium dieendum, quod beatitudo habet prin- ipium ex conditione participantis ; sed caret finemur conditionem bini , cuius participatio seciem - Unde ab alio est initium beatitudinis, εα ab alio est, quod caret fine.
123쪽
Ex articulo habes mimor quomodo per rationetis interimas haeresim dicentis: Beatitudinem non fore perpetuam. Quoniam inquit beatae animae in corpora morialia uerum sunt reve surae , in quibus patientur ; & hinc rursus ast beatitudinem evocabuntur: sicque beatisndinis, & miis seriae fiet circulus quidam .. Item quorundam dicen tham , ut refert Directorium 2. p. q. 8, quod securi, dum communem Dei, ordinationem divinae essentiae faciatis visio, & fruitio in beatis evacuabitur , nec continuabitur usque in sempiternum . Seeundo ha- s.' quomodo per rationem ostendas , hanc merito damnari a Μatib. 23. ut in arg. cone. Item a Sapient. 3. ,, Iustorum animae in manu Dei sunt, is & non tanget illos tormentum mortis . Item a ,, Dan. Ia. Alii evigilabunt in vitam aeternam. Item p ab Amom a I. Absterget Deus omnem
Iachrymam ab oculis eorum cβHieet sanctorum
se Se iam non erit amplius neque luctus, neque cla,m mor, neque dolor; neque cadet super illos Sol, m neque ullus aestus . ,, Item a dictis. I. quaesti In art. 2. & quaesti 62. artic. 8. cum Elucid. Item ab Addition. articulorum numeri 64. 4 3. 3
Item a Pa Benedicto X I. in Extra ganti, Benedictus Detis. - Apostolica auctoritate definiam mus: quod secundum communem Dei ordinati ,, nem animae sane rum omnium , post, ascensi
se nem Domini nostri Iesu Christi in coelum, etiam is ante reamun ptionem suorum corporum sunt , 8ese erunt in coelo cum Christo , sanctorum Angelo,, rum consortio aggregatae; & vident, & videbuntis essentiam divinam immediate, se clare, & are is te eis ostendentem : quodque sic videntes eadem se divina essentia perfruuntur ; quodve postquam ,, inchoata fuerit, vel erit talis intuitiva, & faci
is lis visio, & fruitio in eisdem, eiusdem visio, iam fruitio sine altiqua interscissione, seu evacuatione,, continuata existit: & continuabitur usque ad finam let iudicium, &ex tunc usque, in sempiternum vi,, Haec ille ibi. Si vis videre totam illam extra Rantem, quoniam pulchra, necessaria ad multa, & longa est, vide in Directorio Inquisitor. a quaes. 8. c latam , ut in parte eiusdem Directorii prima exte dente illam . Tertio vides : quomodo ex iis benae pensatis, & applicatis declaretur, atque confirmetur
vicissim Angelica doctrina Praesenavi
124쪽
Utrum homo per sua naturalia posse aequirere beatitudinem.
AD Quintum sic proceditur . Videsur , quod homo per sua naturalia possit beatitudinem con sequi. Natura enim non deficit in necessiariis : Se nihil est homini tam necessarium , quam id , per quod finem ultimum consequitur. Ergo hoc naturi humanae non deest. Potest igitur homo per sua n turalia beatitudinem consequi. 2. Praeterea. Homo, cum sit nobilior irrationaliabus creaturis, videtur esse lassicientior : Sed irrationales creaturae per sua naturalia possunt consequi suos fines. Ergo multo magis homo per sua natur lia potest beatitudinem consequi. 3. Praeterea. Beatitudo est operatio persecta , se- eundum Philosophum: c Ii. I. Ethici cap. 7. to. S. Eiusdem autem est incipere rem ,& perficere ipsam Cum igitur operatio impersecta, quae est quasi pri cipium in operationibus humanis, subdatur natur ii hominis potestati, qua suorum actuum est domi- .rius , videtur, quod per naturalem potentiam possit pertingere ad operationem persectam , quae test beatitudo. Sed Contra . Homo est principium naturaliter actuum suorum per intellectum, & voluntatem: Sea ultima beatitudo sanctis praeparata excedit intellectum , & voluntatem. Dicit enim Apost. I. ad Cor. a. Oculus non vidit , ω auris non audivit, er ineor hominis non ascendit, quae praeparaυit Deus d Iigentibus se . Ergo homo per sua naturalia nota potest beatitudinem consequi.
Respondeo dicendum, quod beatitudo imperfecto , quae in hae vita haberi potes, potes ab homine acinquiri per Da naturalia , eo modo , quo υ υirtus,M cuius operatione eon it . De quo infra dicetur. c Qu. 63. 9sed beatitudo hominis persecta, sicut supra dictum est, c q. 3. a. 8. consistit in visione divinae essentiae . Videre autem Deum per essentiam est supra naturam non solum hominis, sed etiam Omnis cre turae, ut in primo ostensum est. c I a. a. q. Es tur
125쪽
Naturalis enim cognitio cuiuslibet creaturae est secundum modum eius e sicut de intelligentia dicitur in Itb- de causis, c propos. 8. quod cognosis eae, qvis sane βρυ δε , in ea ,-βna instra se, fecundum modu- subsantia suae . omnis
autem cognitio, quae est secundum modum substa piae ereatae , deficit a visione divinae edentis , quae in infinitum excedit omnem substantiam creatam.
Unde nec homo, neo aliqvs eremura poetes consequi beatitudinem ultimam per sua naturalis . Ad primum ergo dicendum , quod sicut natura non deficit homini in necessariis, quamvis non deinderit sibi arma , & tegumenta , sicut aliis animaribus , quia dedk ei rationem , & manus , quibus mssit haee sibi acquirerer ita nec defuit homini mneeestariis , quamvis non daret sibi aliquod prine pium , quo posset beatitudinem consequi. Hoc enim erat impossibile r sed dedit ei liberum arbitrium , quo possit converti ad Deum, qui eum faceret tum . Duae enim peν omicos possumus , per nos si
qualiter possumtis , ut dieitur in 3- Eliac. c ea. 3-pin me. m. s. ' Ad Deundum dicendum, quod nobilioris conditi ris est natura , quae potest consequi persectum bonum, ii et indigeat exteriori auxiIio ad hoc cons quendum , quam natura, quae non potest consequi persemim bonum , sed consequitur quoddam bonuntismperfectum , lieel ad consecutionem eius non ii digeat exteriori au2Ilio , ut Philomphus dicit in a. de coelo rex. 6o. ex sue ad 66. tom. a. Sicut melius est dispositus ad ianitatem, qui potest conse- mi persectam sanuatem , licet hoc sit per auxilium medicinae , quam qui solum potest consequi quandam inipersectam sanitatem sine medicinae auxilio ἀEt ideo creatura rationalis , quae potest coiisequi perfectum Matitudinis bonum, indigens ad hoc diarino auxilio, est perfectior, quam areatura irrati
Ralis; quae huiusmodi bon non est capax, sed quoddam ω ium imperfectum consequitur virtute suae na
Ad tertium dicendum , quin quando, imper. tum , 3e per inim sunt eiusdem speciei , ab e
dem virtute eausari possunt : Non autem hoc est necesse , si sint alterius speciei . Non enim quicquid potest causare dispositionem materiae , potest ultimam persectionem conserre . Imperfectae autem operatio , quae subiacet naturiat hominis potestati , non est eiu dem speciei eum operatione ilia mise-oa , quae est hominis beatu o. eum OPerationis.
126쪽
APPENDIX. Ex articulo habe primo: quomodo per rationem& directam c haec est in corp. ia indirectamc haec est solutiones argumentorum 2 Quod totum semper in aependicibus subintelIigitur per ly rati nevi interimas haeressim Aua lis dicentis , ut resert Directorium Inquisit. a. p. q. beatitudinem hominis posse naturaliter haberi. Item Berariarurn ,& Beguinartim dicentium: Beatam in seipsa natur iter esse operationem intellectualia maturae . Item Polarii, R Caelesti , dicentium , quod absque gratia Christi potest homo suis meritis vitam aeternam tonsequi - Ergo per hoc de necessitate dicit , quod
homo solis viribus naturalibus potest vitam aeter nam eonsequet. Seeundo habes: quomodo per vati nem ostendas, has merito condemnari a I. Cor. 1. ut in discuaesu extenditur in arg. cone. Quam auctoritatem hene nota: quoniam , fi minutatim expendatur, pro quo Vide &. I. q. I. u. I. eoν. convincit exterminis etiam caecos, & protervientes 4 Item a dictis supra artierat. n. I. Item a 2.2. arn mum. 6 o. Item Erucidario p. p. q. 12. c. q. S. γ q. 62. ari P. Item a Veritatibiae aureis super totam legem veterein, Leυ. I 8. inrael. I. S' Deute. 6. eones. q. Negardos diximiis alias fuisse cum Eeguinis damnatos a Clasti tit. de haeret. cap. ad nstirum. Et hoc semper sus-ficit contra omnes, quicumque sint, illorum errores : etiamsi nihil aliud ud deretis . Tereio vides,
AD Sextum sic proceditur. videtur, quod hompossit fieri beatus per actionem alicuius superioris creaturae, scilrcet Angeli . Cum enim duplex ordo inveniatur in rebus , -- partium universi dinvicem, alius totius universi ad hontim , quod est extra universum, 'timus ordo ordinatur adeundum , sicut ad finem , ut dicitur ra. Metaphrne, tex. 32. γ 33. rom. 3. fieut ordo paximiis exercitus adinvicem est propter ordinetia totius -rcitus ad ducem : Sed osaci sistium universj a
127쪽
-o QUAEST. V. ART. VI.dinvicem attenditur secundum quod superiores cremturae agunt in inseriores, ut in I. dictum est: al. are. I. ad 3. Beatitudo autem consistit in o dine hominis ad bonum , quod est extra universum, quod est Deus. Ergo per actionem superiorisereaturae , scilicet angeli in hominem homo beatus
2. Praetereis . Quod est in potentia tale , potest
reduci in actum per id , quod est actu tale ; sicut quod est potentia calidum, fit actu calidum per id, quod est actu calidum : Sed homo est in potentia
beatus. Ergo potest fieri actu beatus per angelum, qui est actu beatus 3. Praeterea. Beatitudo eonsistit in operatione intellectus , ut supra dictum est : qu, 3. an. Sed angelus potest illuminare intellectum hominis,
ut in ptimo habitum est . q. III. M. I. Ergo angelus potest facere hominem beatum.
Sed Contra est , quod dicitur in Psalm. 83. a Dam, oe gloriam dabit Dominus .
Respondeo dicendum , quod cum omnis creaturin '-turae legibus sit subjecta , utpote habens limit--n virtutem& actionem, illud quod excedit nain Hiram creatam , non potest fieri virtute alicujus -eaturae . Et ideo si quid fieri oporteat , quod sin supra naturam, hoc fit immediate a Deo: sicut suis scitatio mortui, iuuminatio caeci , & caetera huius. modi. Ostensum est autem , c articulo praecedenti a quod belatitudo est quoddam bonum excedens naturam creatam . Unde impossibile in ,- quod per actionem alicujus ereaturae conseratur; sed homo bea-xus se suo Deo agenta , se loquamur A. beatitudine pes . Si vero Ioquamur de beatitudine imperfecta , sic
eadem ratio est de ipsa, S de virtute, in cuius actu consistit .. Ad primum ergo dicendum, quod plerunque- con tingit in potentiis activis Ordinatis ,. quod Perduc re ad ultimum finem pertinet ad supremam poteniam : inseriores vero potentiae coadiuvant ad conine utionem illius ultimi finis disponendor Sicut ad artem gubernativam, quae praest navifaliivae, per tinet usus navis , propter quem navis ipsa fit . Sic. igitur in ordine universi homo quidem adiuvatur ab angelis ad consequendum ultimum finem secu duin aliqua praecedentia , quibus disponitur ad eius. consecutionem : sed ipsum ultimum finem conse- suitur per ipsum primum agentem, qui est Deus.
Ad secundum dicendum, quod quando aliqua sor
128쪽
QUAEST. U. ARTO VI. Iorma actu existit in aliquo secundum esse persectum,. st naturale, potest esse principium actionis in alterum et sicut calidum per calorem calefacit : Sed si forma existit in aliquo imperfecte , & non secum dum esse naturata, non potest esse principium comis municationis sui ad alterum: bicut intentio coloris, qui est in pupilla, non potest facere album: neque etiam omnia , quae sunt illuminata , aut calefam,. possunt alia calefacere, & illuminare : sic enim illuminatio , & caelestatio essent usque ad infinitum. Lumen autem gloriae per quod Deus videtur in Deo quidem est persecte secundum esse naturale ; tu qualibet autem creatura est impersecte , & secum dum esse similitudinarium , vel participatum . Unde nulla creatura beata potest communicare suam heatitudinem alteri. Ad tertium dicendum, quod angelus beatus illuminat intellectum hominis , vel etiam inferioris angeli , quantum ad aliquas rationes divinorum Perum , non autem quantum ad visionem divinae essentiae , ut in primo dictum est . cis I . am1. ad i. car a. Ad eam enim videndam omites immediate illuminantur a Deo.
EX arti habes primo'. quomodo per rationem interimas haeresim Algae His , seu Merrois dicentis c ut refert Directorium Inquisit. a. par. q. q. a
quod beatitudo animae humanae dependet ab intelligentia ultima ia Seeundo habes : quomodo per ra tionem ostendas hanc merito damnari a Ps. 83.. Gratiam , &c. ut in arg. cons. Ubi Propheta attribuere intendit Deo dare gloriam , tanquam quoddam singulare ipsi soli conveniens ; ut ex modo loquendi facile colligitur . Item a Hier. 3I. Noudolebit ultra υir proximum suum , oe vir fratrem
Dum dicens ; cognosce dominum . Omnes enim eo noscent me a minimo eorum usque ad maximum Aouis Dominus. Hoc enim dictum Hieremiae specia, tim, principaliterque verificatur de cognitione Matificat quando , ut dicit Papa Benedistis supra ad ductus M. Manem videbunt essenti Λ dAinam immediata Ia bene , clare , oe aperte eis ofendentem Item a Jo. 6. Exunt omnes Leibitis Dei. Hoc e- uim dictum, sicut & illud Hieremiae, potest ad unlam immediatam visionem propriissime , & princi Falissime reserri. Teuto, vides t Quomodo,
129쪽
QUAEST. V. ART. VII. ARTICULUS VII. ARTICULUS VII. 39
υπ- requirantur aliqua opera bona ad hoe , quia homo beatitudinem eonsequatur a Deo. IV. q. 6. in traductione, Θ q. 62. a. S. ad I.
AD Serinium sic proceditur. Videtur, quod non
requirantur aliqua opera hominis ad hoc , ut heatitudinem consequatur a Deo . Deus enim currisit agens infinitae virtutis , non praeexigit in agendo materiam , aut dispositionem materiae , sed statim potest totum producere e Sed opera hominis , Cum non requirantur ad beatitudinem eius , sicut
causa em ciens, ut dictum est , c articulo mererin-ri non possctunt requiri ad eam , nisi sicut dispositiones . Ergo Deus , qui dispositiones non praeexis pit in agensio , beatitudinem sine praededentibus o. Peribus confert. 2. Praeterea . Sicut Deus est auctor beatitudinis immediate , ita & maturam immediate instituit rSed in prima institutione naturae produxit creat ras nulla dispositione ποecedente, vel actione creaturae , sed statim fecit unumquodque perfectum in sua specie . Ergo videtur , quod beatitudinem com ferat homini sine aliquibus operationibus praecedemtibus.
3. Praeterea . Apostolus dicit Rom. 4. beatitudinem hominis esse , eui Deus confert iustitiam sine
operibus . non ergo requiruntur aliqua opera hominis ad beatitudinem consequendam .
Sed Contra est , quod dicitur Ioan. 33. G Lee sitis , beati eritis , s fereritis ex. Ergo per acti
nem ad beatitudinem pervenimus . 'Respondeo dicendum, quod rectitudo voluntatis, ut supra dictum est,se a. . requiritur ad bd titudinem ; eum nihil aliud sit , quam debitus ordo voluntatis ad ultimum finem ,' quae ita existitur ad Consecutionem ultimi finis , sicut debita ἡispositio materis ad tonsecutionem formae. Sed ex hoc non ostenditur , quod aliqua operatio homiqis debeat praecedere eius beatitudinem . Posset enim Deus simul facere voluntatem recte tendentem in finem , & finem tonsequentem: sicut quandoque simul m ter in disponit, & inducit λrmam. Sed ordo divinae sapientiae exigit , ne hoe fiat .
Ut enim dicitur in a. de Coelo, c rext. 62. γ sq.
130쪽
QUAEST. V. ART. VII. I s. m. a. Eorum, quae nata sunt habere bom- perfectum, aliquid habea usum sne mora , aliquid tino
motu, in aliquid pluribus. Habere aretem perfectum bonum sene motu convenis et , quod naturaliter ἡ .ee illud : Habere autem beatitudinem naturaliter
est solius Dei. Unde solius Dei proprium es, quos 'ad beatistidinem non moveatur per aliquam opera. tionem praecedentem. Cum autem beatitudo excedat omnem naturam creatam , ntilla Pura creatura eonvenienter beatitu, dinem consequitur absque motu operationis , per
quam tendit in ipsam . Sed angelus , qui est superior ordine naturae , quam homo , consecutus est eam ex ordine divinae sapientiae uno motu opera tionis meritoriae , ut in primo expositum est. quo
motibus operationum , quin merita dieuntur . Und etiam secundum Philoc c tib. I . Eth. c. s. ω l. IO. e. d. 7. or 8. to. I. Beatitudo es praemia' virtuο- Drum operationum . Ad primum erw dicendum , qaod operatio hominis non praeo itur ad consecutionem bistitudinis propter inius cientiam divinae virtutis beatita cantis , sed ut servetur ordo in rebus. Ad secundum dicendum , quod primas creaturas statim Deus perfectas produxit absque alia dispositione, vel operatione creaturet praecedente: quia sic instituis prima individua specierum , ut per ea n tura propagaretur ad posteros . Et similiter quia per Christum , qui est Deus , & homo , beatitudo erat ad alios derivanda , secundum illud Apostoli ad Heb. a. mtilem filios in moriam adduxerat , statim a principio suae conceptionis , absque aliqua operatione meritoria praecedente , anima ejus fuit beata Sed hoc est fingulare in ipso . Nam pueris,apti Eatis subvenit meritum Christi ad beatitudinem -nsequendam , licet defint in eis merita propria , quia per baptismum sunt Christi membra effecti vi Ad tertium dicendam , quod Apostolus loquitiri de beatitudine spei , quae habetur per gratiam ii stificantem : Quae quidem non datur propter opera praecedentia . Noli enim habet rationem termini motus , ut beatitudo, sed, magis est Privulpium m Iris, quo is beatitudinem tenditur.
Ex articul. habes primo : quomodo per rationeam . interimas haere Caluini dicentis: opem nuri .