장음표시 사용
241쪽
minibus fit consensus , vide etiam per scripturas os
in F incipio praesentis appendicis dicitur, colligito, laω, fi quan&'ue scripturam inveneris attri reconsensum brutis; debes necessario, ratione dumis intelligere de consensu improprie. dicto, Hest de a micatione motus Upetitivi in aliquid agendum tantum passiva; hoc est, ex instinetii naturali facta absique aua libertatis potestate contradicente . Ut est illud Apostoli Deobi civ 3. Si equis fianar in ora mittimtis: ad consentiencum nobis omne eorpus sit stim Hreiamferimus . Secωndo vides et quomodo erulus, dic.
Utrum eo-Uων βρ de fina , vel da his , eme in ad Anem . AD Tertium sic proceditur . Videtur , quod eo-- sensita sit de fine . Quia propter quod Mnum ε-dque, 9 iuud magis: sed his, quae sunt ad fi-
rem, eonsentimus propter finem. ergo fiat conse ludius magis.
eut & actio virtuosi est finis eius : Sed intemper tus consentit in proprium actum . Ergo consensus. potest esse de fine.
est electio, ut supra dictum est --M Dgitur consensus eget solum de his quae sunt ad fi-nem, in nullo ab electione differre videretur, quod spatet esse salsum per Damast. qui dicit, clib. Mort M. cap. 12. quod post affectationem , quam vocamverat solemiam , fit electio . Non ergo consensus est solum de his quae sunt ad finem. Sed Contra est , quod Damascenus ibidem dieit ,
sed consilium non est nisi de his quae sunt. ad finem. ergo nec consensus. spondeo dicendum , . quod eonsensus nominatat licationem appetitivi motus ad aliquid praeerim Mns in potestate applicantis. In ordine autem agnialium primo quidem oportet sumere apprehensio. nem finis, deisia appetitum finis, deinde confit n. de his quae sunt ad nnem, deinde appetitum eorum, Ne sunt ad finem . Appetitus autem in ultimumi em tenta natura,iter . Unde A applisatis motus,
242쪽
sunt ad finem, sub consilio cadunt. Et fessi se de eis consensus , inquantum motus appetitivus applicatur in id, q id ex consilio iudicatum est .
Motus vero appetitivus in finem non applicatur conis
silio . sed magis consilium ipsi: quia consilium pix supponit appetit a finis ; sed a litus eorum quae sunt ad finem , praesupponit determinationem con filii . Et ideo applicatio appetitivi motus ad determi- nat nem consilii proprie est consensus. Unde, cum consilium non sit niti de bis quae sunt ad Hiem seansensus , νωρνie loquendo , no es nisi de bis , aqua sunt ad suem. Ad primum ergo dicendum, quod sicut conclusi mes scimus per principia , horum tamen non est silentia, sed quod maius est, scilicet intellectus: Consentimus tas quae sunt ad finem propiaer fialami cuius tamen non est eo sensus, sed quod majus est ,
. Ad secundum dicendum , quod intemperatus habet pro fine delectationem operis , propter quam Consentit in opus , magis quam in ipsis operatio nem . t an Mectarionem. t. Ad tertium dicendum , quod electio addit supra tonsensum quandam relationem respecto ejus , cui aliquid praeeli itur'; L. ideo post consensum adhuc remanet electio. Potest enim contingere, quod per eonsilium inveniantur plura ducentia ad siuem, qu rum dum quodlibet placet, in quodlinet eorum eo sentitur ; sed ex multis, quae placent, pra ccipimu unum eligendo a Sed si inveniatur unum solum , - placeat, nondisserunt re consensus, Relectio, sed ratione tantum: ut consensus dicatur , secundum qiuiu placet ad agendum; electio autem, sesundum
quod praesertur his, quae non Macent. . et i
EX arti babes primo : quomodo per rationem cis stendas, merito a scripturis fuisse insinuatum a quod consensus proprie est tantum de his, quaesune ad finem . Ut per dictum Rom. 7. Con eis Iera o Simul eum dicto Matth. Is. S. Oh aci vitam ingreua,. Lex enim, ut patet, est ad finem , & vita est finis ; & secundum nunc allegata , ad legem fit con sensus , vitam uero relaicit Muntas . Ex his ergo
243쪽
riptura scholasticis notificavit intentum. Seeundo vides: quomodo ex his bene pensatis , & applicatis declaretur vicimim Angelica doctrina pretis , atque
Utrem co sensus in actum pertineat solam ad
A D Quartum sic proceditur . Videtur ν quod eono
sensus ad agendum non semper pertineat alsuperiorem rationem . Delectatio enim consequitus operationem , & perscit eam , secur decor fument ram, sicut dicitur in I O. Ethic. c. cap. pose med. to. s. Sed consensus in delectationem pertinet ad inseriorem rationem, ut dicit August. in I a. de Trin. ex cap. I 2.to. 3. Ergo consensus in actum non pertinet ad solam superiorem rationem. 2. Praeterea . Actio, in quam consentimus, diciatur esse voluntaria : sed multarum potentiarum est producere actiones voluntatis . ergo non sola superior ratio consentit in actum. ν3. Praeterea. Superior ratio intendit aeternis ino Hendis, γ eonsulendis , ut Augustinus dicit in I a. de Trinitate: cap. 7. in m. tom. 3. Sed multoties homo consentit in actum , non propter rationes ae ternas , sed propter aliquas rationes temporales , vehetiam. propter aliquas animae passiones . Non ergo consentire in actum pertinet ad istam superiorem
Sed Contra est, quod August. dicit in I a. de Trinnit. c. eap. I a. eis. med. to. 3. J Non potes peccatum 6 aciter perpetransim mente discerni , nise illa mem. su intentio, penes quam summa potestas es membra ἐn opus moυendi , vel ab opere cohistendi, mala a-sioni cedat , ω serviat. Respondeo dicendum, quod finalis sententia sem- Per pertinet ad eum, qui superior est, ψ quem pertinet de aliis iudicare . Quamdiu enim iudicandum restat, quod proponitur, nondum datur finalis semientia . Manifestum est autem , quod superior ratio est, quae habet de omnibus iudicare: quia de sensibilibus per rationem ' H. per rationes hiamanas tiudicamus : de his vero, quae ad rationes humanas Pertinent , iudicamus secundum rationes divinas quai pertinent ad rationem superiorem . Et ideo ,
244쪽
quamdiu incertum est , an secundum rationes divisnas resistatur , vel non , nullum iudicium rationis habet rationem finalis sententiae. Finalis autem senistentia de agendis est eonsensus in actum . Eν ideo consensus in actum pertinet ad rationem superiorem, fecundMm tamen quod in ratione υoluntas inestidiatur, sicut supra dictum est. c. a. .hυ. q. ad I. Ad primum ergo dicendKm , quod consensus in delectationem operis pertinet ad superiorem rati nem, sicut & consensus in opus e sed consensus in delectationem cogitationis pertinet ad rationem ii feriorem, sicut ad ipsam pertinet cogitare . Et ta- man de hoe ipὶ quod est cogitare, vel non eogit re, inquantum consideratur ut actio quaedam, habet iudicium superior ratio: & similiter de delectatione consequente e Sed inquantum accipitur ut ad actio nem aliam ordinatum , sic pertinet ad inseriorem rationem. Quod enim affaliud ordinatur, ad inseriorem artem, vel potentiam pertinet, quam finis, ad quem ordinatur. unde ars, quae est de fine, architectonica , seu principalis vocatur. Ad secundum dicendum , quod quia actiones dicuntur voluntariete , ex hoc quod eis consentimus , non oportet, quod consensus sit cuiuslibet potentiet , sed voluntatis, a qua dicitur voluntarium, quae est
in ratione , sicut dictum est. q. 6. a. I.
Ad tertium dicendum , quod ratio superior diciatur consentire, non solum quia secundum rationes
aeternas semper movet ' al. movetur ' ad agendum , sed etiam quia secundum rationes aeternas non dis
EX articulo habes primo quomodo per rationem
Ostendas, merito insinuatum fuisse a scripturis, S August. quod consensus ad agendum semper pertranet aὸ superiorem rationem . A D. August. quidem ut in arm eont. A scripturis vero ; ut Rom- 7. S
quod vos, iliud facis , eonsentio legi, quoniamma es . Ecce: quod voluntas consentit, quae est insuperiori ratione. Et, ut clarius doceat, istum consensum esse secundum rationem superiorem attei
dendum , subiungens in fine dicit : Igitur ego lasmente semio Iegi De . Per mentem vero procul dubio intelligit rationem superiorem . Ex dictis ergo his, si scholastico modo loquatur, scriptura univer
245쪽
pertinet ad rationem superiorem . Secundo viam v omodo ex his , &e.
De Q. , grus es actur votantatis . i. eominparatione emwm, quae βnt ad finem , in quartior articutas divisa.
DEinde eonsiderandum est de usu
Es Hrea βοι quaeruntur quature. Primo . Utrum uti sit actus voluntatis. Secundo. Utrum conveniat brutis animalibus . . Tertio. Utrum sit tantum eorum quae sint ad Mnem , vel etiam finis . Quarto . De ordine usus ad electionem.
AD Primum se proceditur.- 'metur , quod uti non sit amis volantatis. Dicit enim August. ire. r. de metri Christ. c ea . in Mine. oe ulu Io. danis. M p. 1 .am . m. 3. quoa distes id quod io, a sum veant , ad aliis obtinendiam referre. Sed refer-xe alis id M aliud est rationio, eusus est, conserre, di ordinare . Ergo uti est actus rationis . non ergo voluntatis. a. Praeterea. Damast. disit, cti. a. oris. M. o. 22. ' 'homo impetum faeie M up ationem , ω dies--ν impertis: deinde utime , in die tine RisDr Sed -- Peratio pertinet ad potentiam; executivam; 2 Actus; Rutem voluntatis non seqvitur illam executivae potentiae , sed executis est ultimum . Ergo uius noni in actus voluntatis ..3. Praeterea . August. dicit in lib. cv in .lo. omnia', qua facta sunt, in usumis imis facta βι- r puta νmni r utime ratio , -- incamis es, Φαε b-ιnitas Sed iudicare de rebus a Mereatis , pertinet ad rationem spe--lativam , quae omnino separata videtur a voluntate , quae est principium humanorum actuum . Ergo mi non ea actus voluntatis.
246쪽
nit. II. ante med. tom. 3. Uri es asstir re alia auid in saevisatσm volantatis . Respondeo dicendum , quod usus rei alicuius in
portat applicationem rei illius ad aliquam operatio . nem. unde R operatio, ad quam applicamus rem liquam , dicixur usus eius .' 1icut equitare .est usus in
qui, & per iere est usus baculi Ad operationem autem Applicamus & principia i teriora agendi scilicet ipsas potentias animae , vesmembra corporis, ut intelleo M ad intelligerulum, R oculum sa videndum, & res exteriores, sicut b culum ad pereηtiendum . Sed manifestmn est, quod
res exteriores non applicamus ad aliquam operati nem nisi per principia intrinseca , quae sunt potentiae animae , aut habitus potentior- , aut organa , quae sunt corporis membra. Ostensum est autem supra, P. I. quod VO- Iunias est , quae movet potentias animae ad suos. Etus: & hoc est applicate eas ad operationem. Unde manifestum est , quod uti primo , principalirer in vessuraris tanquam primi moventis , rationis autem tanqu- dirigentis, sed aliarum potentiarum
ranetiam exequentium , quae comparantur ad volu
tatem , si qua applicantur ad agendum, sicut isar menta ad principale agens. Actio autem proprie non attribuitur instrumento,
sed principali a uti , sicut aedisievio aediscatori ,
non autem instrumentis. Unde manifestino est, quod assi proprie es actus vestimatis. Ad primum ergo dicendum , quod ratio quide an aliud reseri, sed voluntas tendit in id, quod est in al iud relatum per rationem : Et secundum hoc dicitur, quod titi est reserre aliquid in auerum. Ad secundiun ruendum, quod Damascenus loquiatur de usu, secundum quod pertiout ad e*ecuti spotentias.
ad tertium disendum qu - etiam ipse ratio I cuiativa a icatur ad opus ime,ligendi , uri hcaudi a viavomis . Et ideo iotellectim is viativus
uti dicitur , tanquam a via tale motus, sisut at exectilivae potentiae.
247쪽
,m, ut Genes 1 6. Utere titi libet. Hoc est: A plica illam ad operationem, secundum quod tibi plaeet. Ac si apertius dicatur: Usus illius ad volunta, rem tuam pertinebit. Item similiter Iudith 3. Ur is semitio myyro, sicut placuerit tibi . Item Sap. 7.
devo qui in sunt , participes factι Ium amisitiae
Dei. Per opera siquidem bona facta a voluntate participes efficimur amicitiae Dei. Ac si ergo ibi dix adi : Quo qui voluntate sua bene usi sunt; participes, &e. Per auctoritates itaque praemissas scripturae, ii scholastice loquatur, dixit: Usus est actus volun-tatis. Secundo vides r quomodo ex iis bene pens iis , Κ applicatis declaretur vicissim Angelica doctrina praesens, &c.
D Secundum si e proceditur . Videtur,. quod uti λα conveniat brutis animalibus. Frui enim est nobilius , quam uti; quia, ut Augustinus dicit in de ei mo de Trinitate: c cap. Io. pos prine. tom. 3. 3 μιλων eis , quae ad illud referimus , quo fruendum es : Sed frui convenit brutis animalibus , ut supra dictum est cst. LI. a. a. Ergo multo magis convenit eis uti. . 2. Praeterea . Applicare membra ad' agendum est
uti membris: sed bruta animalia appistant membra ad aliquid agendum , sicut pedes ad ambulandum, cornua ad percutiendum ergo brutis animalibus
convenit uti.' Sed Contra est , quod August. dieit in libo 83--- c ' 3o. eis. med. m. Uti aliqua re non ses , nis animal, quod rationis es particeps. Respondeo dicendum , quod , sicut dictum est cart. praee. I titi est applicare aliquod principium actionis ad actionem : sicut consentire est applicare motum appetitivum ad aliquid appetendum , ut dictum est, c o. praeci M. I. a. oe 3. Applicare autem aliquid ad alterum non est nisi ejus , quod habet super illud arbitrium quod non est nisi eius , qui scit reserre aliquid in alterum , quod ad rationem pertinet. Et ideo solum animai rarionale oe co=σθη--, oe utitiar. Ad primum ergo dicendum quod fitii im-rtat ab- Mutum motum appetitus, in appetibile et sed uti im-
248쪽
portat motum appetitus ad aliquid in ordine ad alterum . Si ergo comparentur uti, & frui quantum
ad obiecta sic δευς est nobilius , quam uti : qui ruid, quod est absolute appetibile , est melius, quam id , quod est appetibile solum in ordine adliud Sed si comparentur quantum ad vim apprehensivam praecedentem , maior nobilitas requiritur ex parte usus; quia ordinare aliquid in alterum est rationis: absolute autem aliquid apprehendere poto est etiam sensus. Ad secundum dicendum , quod animalia per sua membra aliquid agunt instinctu naturae , non peChoc quod cognoscant ordinem membrorum ad illas operationes a Unde non dicuntur proprie applicam membra ad agendum , nec uti membris is
EX art. habes primor quomodo per rationem mstendas , merito insinuatum suisse a scripturis ,& Augustino et quod uti proprie non convenit bru, tis. A Beato Augustino quidem e ut arm coni. A. scripturis vero per hoc ; quod radicem utendi , , dest rationem, negant a brutis . Ut Psal. 3I. N
Iite seri , seut equus , ω muIus, in quibus non es
AtelleEttis. Item Psal. 48. Homo, eum in honore in non inullexit; comparatus es iumentis , armilis factus es illis. Scilicet, quae non intelligunt. Et quare Giα non habent intellectum , idest potentiam intellectivam: ut ex rari. 3I. nunc dictum est. Ilus factus est similis , 3e comparatus homo ςxia , inquit, non intellexis, scilicev honorem suratus , non autem , quia non habuit intellectum ,. idest potentiam intellectivam: ad cujus. habitionem
significandam dictum fuerat Genes. I. ly faetamus,ominem ad imaginem nosram & ly praest pise bus maris, oe volatilibus eaeli , ω. bestis, omnique νeptui . Similitudo igitur illa , quam dicit Ps. 48-
tenet solum quantum ad actum intelligendi. utrobiaque, tum in homine scilicet, tum in iumentis ii Ratum . non autem quantum ad potentiam intelle .ctivam. Per omnia itaque praemisia, loquendo scholastice ad propositum, scriptura dixit,. quod uti nec convenit, nec convenire potest brutis secus autem
249쪽
Utreum usus possis esse etiam ultimi fias . AD Tertium sie proreditur . Videtur , quod usus
possis esse etiam ultimi finis. Dicit enim Augis in Io. de Trin. c. e. II. ante med. pom. 3. Omnis , fruimur, tititur: Sed ultimo sine fruitur aliquis. Ergo ultimo fine aliquis utitur. 2. Praeterea . Uti es assumere aliquid in saeuis stem voluntatis, ut ibidem dicitur: sed nihil magis umitur a voluntate, quam ultimus finis . emo sus potest elis ultimi finis. 3. Praeterea . Hilari dicit in a. de Trin.
prin. quod aeternitas es in Paere , Deetes in ima- sine , idest in Filio , tisus in munere , idest in Spiritu sancto : sed spiritus sanctus , cum sit Deus , aest ultimus.finis . Ergo usus potest esse ultimi fi
Sed Contra est, quod dicit August. in lib. 83. m.
m. 3α eis. . tom. 4. Deo nautis recte utitur , Udimitiar: sed solus Deus est ultimus finis. ergo ultismo fine non est utendum.
Respondeo dicendum quod titI , sicut dictum est. an. I. h o. importat applicationem alicujus actaliquid: Quod autem applicatus ad aliud , se habet in ratione eius , quod est ad finem . Et ideo Vsi
semper es ejus, quod es αδ finem: Propter quod &aea , quae sunt ad finem accommoda , tirilia dicu tur, R ipsa utilitas interdum ψων nominatur. Sed considerandum est , quod ultimus finis diciatur Niciteν . Uno modo simpliciter e & alio modo quoad aliquem . Cum enim finis , ut supra di is est, c-I. a. 8. q. a. a. 7. Ο q. I. a. 2. dieatur qua doque quidem res , quandoque autem adeptio rei , vel possessio eius ; sicut avaro finis est ves pec nia, vel possessio pecuniae manifestum est, quod, smpliciter loquendo, ultimus finis est ipsa res: non enim possesso pecuniae est bona, nisi propter bonum Pecuniae: sed quoad hune adeptio mumae est fims ultimus: non enim qumreret pecuniam avarus, nisi ut haberet eam. Ergo , simpliciter Ioquendo & pr Prie , peeunia homo aliquis fruitur , quia in ea ultimum finem constituit: sed inquantum refert eam ad possessionem, dicitur uti ea. Ad primum ergo dicendum , quod Augustpra. Imquitur de usii communiter , secundum quod impose
250쪽
tat ordinem finis ad ipsam fruitionem, quam aliquistquaerit de fine. Ad seeundum dicendum , . quod finis assium itur in iacultatem voluntatis , ut voluntas in illo quiescat Unde ipsa requies in fine , quae fruitio est, dicitur hoc modo usus finis . Sed id quod est ad finem assumitur in facultatem voluntatis. , non sbium in ordine ad usum eius , quod est ad finem , sed hae Ordine ad aliam rem, in qua voluntas quiescit . Ad tertium dicendum, quod usus accipitur in ve his Hilarii pro quiete in ultimo fine, eo modo quo aliquis, communiter loquendo , dicitur uti fine alobtinendum ipsum , sicut dictum est. c m ων. . ad a J Unde August. in 6. de Trin. eap. IO. circ. med. m. 3. dicit, quod tua desectatio, felieitas, vel be pitudo usus ab eo appellatuν.
EX artic. habes primo: quomodo per rationem mstendas, merito insinuatum a scripturis, & Au-gistino e quod uti in eius, quod est ad finem . Mivo Augustino quidem , ut in argumen. contri A. stripturis vero . in I. Dmoth. I.-Stamin; quia b na in Ieae: β qias ea legitime utatiar. Lex enim ut patet, est ad finem . Item ibidem s. Morieo viano utere prurer Romaehum , ω frequentes infirmi
rates tuas. Secundo vides 2 quomodo eα his, &c. .
Uuum Usus piscedax Mectionem .- AD Quartum M proceditur. Videtur, quod usua praecedat electionem . Post electionem enim nihil sequitur nisi executior sed aliis , cum pertineat
ad voluntatem, Praecedit executionem. ergo μ praeceis dit etiam electionem. a Praeterea . Absolutum in ante relatum l. ergo,
minum relatum est ante magis relatum : Md elinio importat duas relationes , unam eius quod eligitur ad finem , aliam vero ad id cui praeeligitur e ustis, autem importat solam relationemi ad finem . Ergo usus est prior elemone .. 3. Praeterea . Voluntas utitur aIiis potentiis , im quantum movet eas e sed voluntas movet etiam Gipsam, ut dictum est. c ergo etiam utiatur seipsa applicando se ad aget dum e Sed hoc L εα,, cum cc alit. Ergo -consensa est usus: sed.