장음표시 사용
401쪽
nis modus eausat amorem amisitis , seti benevolemriae . Ex hoc enim quod aliqui duo sunt similes , quasi habentes unam formam, sunt quodammodo innum in sorma illa: sicut duo homines sunt unum iuspecie humanitatis, & duo albi in albedine. & ideo affectus unius tendit in alterum, sicut in auium sibi, S vult ei bonum, sicut & sibi. Sed serundus modus similitudinis causae amoν concupiscentiae , vel amicitiam utilis , feti deIectasia Iis: quia unicuique existenti in potentia, inquantum huiusmodi, inest appetitus sui actus, & in eiuscor secutione delectatur, si sit sentiens , Ricognoscens,
Dictum est autem supra, q. b quod hi
amore eoncupiscentia amans proprie amat seipsum , cum vult illud bonum, quod concupiscit. Magis a tem unusquisque seipsum amat, quam alium et quia
sibi unus est in substantia, alteri vero ian similitia, ne alicujus formae . Et ideo , si ex eo quod est sibi similis in sarticipatione fomite, impediatur . ipsemeta consecutione boni, quod amat , efiicitur et odi sus; non inquantum est similis, sed inquantum est proprii boni impeditivus. Et propter hoc figuli eor- rixantur ad invicem ; quia se invicem impediunt in
proprio Iucro et Et inter superbos sunt Iurgia ; quia
se invicem impediunt in propria excellentia, quam
Et per hoc patet responsio ad Primum. Ad secundum dicendum, quod in hoc etiam quod aliquis in altero amat, quod in se non amat, invenitur honum t as. rario ' similitudinis secundum proportionalitatem. Nam sicut se habet alius ad hoc, quod in eo amatur, ita ipse se habet ad hoc , quod in se amat: puta si bonus cantor bonum amet striaptorem, attenditur ibi similitudo proportionis , smcundum quod uterque habet, quod convenit ei s
Ad tertito uicendum, quod ille, qui amat hoc , quo indiget , habet similitudinem ad id , quod Mnaat, sicut quod est potentia ad actum , ut dictum
est. Aemp. ar. Ad quartum dicene tam , quod secundam eandem similitudinem potentiae ad inum, ille, qui non est liberalis, amat eum , qui est ii alis , inquantum expectat ab eo aliquid , quod desiderat . Et eadem ratio est de perseverante in amicitia ad eum , qui
non Periisverat . utrobique enim videtur esse amicitia propter utilitatem. Vel dicendum , quod licet non omnes homines
beant hu)usmodi virtutes secundum habitum com-
402쪽
plerum, habent tamen eas secundum quaedam semiisnalia rationis, secundum quae qui non habet viri rem , diligit virtuosum, tanquam suae naturali rati ni consormem .
EX articulo habes pram: quomodo per rationem ostendas , merito insinuatum esse a scripturis , quod similitudo est causa amoris . Ut Eeties. 73. se eundum quod est in arg. eont. Item Dan. I s. Is demundo fui eris; mundus, quod Dum erat , diligeret. His enim verbis quaedam similitudo importatur; quae & causa dilectionis ostenditur. Quod etiam me Iius per Beatum Cyrillum patet in homilia ibi discentem : Ut corporum , ita morum , cognatio quaedam es et quorum semisistido longe sang&inis vineis eosn tiones . Omne namqtie animis Imiis sebi diligis . Sanctus eum sancto , Ο emersu cum perver θ --eMnde conversatur. Quamobrem necesse in , ut βω- Hostis minime a vitisses diligatur. Haec ille. Semnis do vides: quomodo, &c.
ARTICULUS I P. III Utrum aliqua alia passonum anima se
AD Quartum sic proceditur. Videtur, quod aliqua alia passio possit esse causa amoris. Dicit enim Philosephus in 8. Eth. c cap. 3. to. s. quod σIiqui amantur propter delectatione- : Sed delectatio est passo quaedam. Ergo aliqua alia pawo est causa M
2. Praeterea. Desiderium quaedam passio est : Sed aliquos amamus propter desiderium alicuius , quod ab eis expectamus; sicut apparet in omni amicitia, quae est propter utilitatem . Ergo aliqua alia passio est causa amoris. 3. Praeterea . Aug. dicit in Io. de Trin. c cap. I.
que non gerit, aut sepide amat, aut omnino non amat, quamvis quam pulchra st , sideat. Ergo spes est etiam causa amoris . Sed Contra haec est , quod omnes alia assectiones animae ex amore ea anων, ut Aug. dicit I de Civ. Dei. c e. 7. or 9. ro. s. Respondeo dicendum, quod nulla alia passio est, quae non Praesupponat aliquςm amorem . Cuius ratio ι
403쪽
io est, quia omnis alia passio animae importat mo tum ad aliquid, vel quietem in aliquo . Omnis auistem motus ad aliquid, vel quies in aliquo ex aliqua connaturalitate, vel coaptatione procedit, quae pertinet ad rationem amoris. Unde impol Me o , quod aliqua alia passio animae sit causa uni-rsaliter omnis amoris.
Contingit tamen , aliquam aliam passionem esse causam amoris Hieritis ς sicut etiam unum bonum est
Ad primum ergo dicendum , quod cum aliquis mat aliquid propter delectationem, amor quidem ille causatur ex delectatione , sed delectatio illa iterum causatur ex alio amore praecedente; nulIus enim delectatur , nisi in re aliquo modo amata. Ad secundum dicendum, quod desiderium rei alia cuius semper praesupponit amorem illius rei .. Et sic desiderium alicuius rei potest esse causa, ut res alia ametur: sicut qui desiderat pecuniam, amat Propter hoc eum , a quo pecuniam recipit. Ad tertium dicendum, quod spes causat , vel auget amorem; & hoc ratione delectationis , qui a d Iebationem causat, & etiam ratione desiderii , quia Des desiderium fortificat . non enim ita intense desideramus , quae non speramus . sed tamen ia ipsa spes est alicujus boni amati
EX articulo habes primo et quomodo per rationem ostendas, merito insinuatum fuisse a scripturis,rk Augustino, quod nulla alia passio est causa omnis amoris . A Divo Augustino quidem, ut inarg. cons. Α scripturis vero per hoc , quod dicitur Roma. I Plenietido legis es diisEtio . Patet enim , quod inlexe, universaliter loquendo , mandatur de aliis assestionibus animae regulandis, cum lex detur ad recti ficandum totum hominem . Puta , mandatur de odio, ut odiamus peccata: de timore, ut timeamus miti in gehennam de spe ., ut speremus consequi bona ; de delectatione, ut delectentur in Dei serebeio; de desiderio, ut desideremus aeterna: S sic prinportionaliter de omnibus affectionibus, ut tota anima rectificetur. Si ergo plenitudo legis est dilectio: sequitur aperte, quod dilectio sit causa originalis omnium affectionum animae. Nec obstat, quod Apin
solus principaliter de dilectione ψirituali, M amο-xe intellectivo dictum suum intelligat, quoniam hoc non impedit, imnio proportionaliter adstruit propinsitum
404쪽
suum . Ex eo enim quod dilectio est causa fontalis omnium aliarum affectionum in genere illo suo spirituali , sequitur : quod proportionaliter , idest in genere suo sensibili , amor sit fons omnis alterius passionis. Igitur per ly Plenitudo legis es dilectio, scriptura scholastice loquendo dixit . Di Iectio , sive
amor est causa omnium aliorum ame tuum animae; ideoque nulla alia passio est universaliter causa omnis amoris. Secundo vides: quomodo ex iis bene pensatis, & applicatis declaretur, & confirmetur viacissim Angelica doctrina Praesens.
De sectibus amoris , in sex aniculos dioisa. DE inde coiisiderandum est de effectibus amoris .
Et circa hoe quaeruntur sex. Primo . Utrum unio sit effectus amoris. Secundo. Utrum mutua inhaesio. Tertio. Utrum ecstasis sit effectus amotis. Quarto. Utrum Zelus. Quinto . Utrum amor sit passio laesi va amantis. Sexto . Utrum amor sit causa omnium , quae Mmans agit.
Utrum tinio si esse itis amoris .
I, 2. q. ZO. a. I. ad 3. γ q. 6O. a. 3. ad a. 9 3. d. 27. q. I. a. I. . Dio. 4. I. IO. cf. I.
AD Primum sic proceditur. Videtur, quod unio
non sit effectus amoris . Absentia enim unioni repugnat . Sed amor compatitur secum abistitiam . dicit enim Apost. ad Galat. 4. Eonum aemulamini in bono semper, loquens de se ipso, ut glo. c. interI. dicit , cst non tantum cum praesens sum apud vos . Ergo unio non est effectus amoris. 2. Praeterea . Omnis unio aut est per esctentiam , sic ut forma unitur materiae, & accidens subjecto, de pars toti, vel alteri parti ad constitutionem totius raut est per similitudinem vel generis , vel speciei , vel accidentis: Sed amor non causat unionem essentiae; alioquin nunquam haberetur amor ad ea, quatiunt per essentiam divisa: unionem autem, quae est
per similitudinem, amor non causat, sed magis ab m. V. R ea
405쪽
Ea causatur, ut dictum est . c 27. 3. Ε nio non est essectus amoriς. 3. Praeterea. Sensus in actu fit sensibile in actu , R intellectus in actu fit intellectum in actu: non autem amans in actu fit amatum in.actu . ergo uniomaqis est effectus cognitionis, quam amori Sed Contra est , quod dicit Dion. 4. cap. de div. . eis. f. quod amor quilibet est virtus ann
R pondeo dicendum, quod si ex est uni amam iis ad amatum. Una quidem secundum rem ; puta. cum amatum praesentialiter adest amanti . AIta vexo secundum' affectum ; quas quidem uuio conside- Taiida est ex apprehensione praecedente . nam motus appetitivus sequi mr apprehinsionem. Cum autem sit duplex amor , scit. concupiscentiae , 8c amicitiae, uterisque procedit ex quadam apprehensioiae unitatis ais ad amantem. cum enim aliquis amat aliquid ,
quasi concupiscens illud , apprehendit illud quasi peristinens ad suum bene esse. Similiter eum aliquis mat aliquem amore amisi is, vult ei bonum, sicutes sibi vult bonum . unde apprehendie eum ut alteis Tum se, inquantum scilicet vult ei bonum, sicut &sibi ipsi . R inde est, quod amicus dicitur esse alter ipse. Et August. dicit in Consess. c. e. s.cis. βω l. I. RetraE .ea'. 6. to. I. Bene quidam dixit Mam eo stio , dimittium animae suae. Primam eris tinionem amor facit effective ; quia movet ad desiderandum, & quaerendum praesentiam amati , quasi sibi' convenientis , & ad se pertinen
Seminum stirem unionem Deir formalitis ς quia ipse amor est talis unio, Ves nexus . Unde August. dicit in 8. de Trinitate , c cap. IO. ιo. 3. quia amor es quasi iunctura quaedam duo aliqua copuiaus , vel copulare appetens, amantem scilicet, & quod a.. Ina tur. Quod enim dicit copulans V resernur ad uni nem affectus , sine qua non est amor I quod vero dicit eopulare intendens , periinet ad unionem re
Ad primum ergo dicendum , quod obiectio illa
Procedit de unione reali, quam quidem requirit delectatio , sicut causani r desiderium vero est in reaiali absentia amati : amor vero & in absentia, & in Praesentia.
Ad secundum dicendum , quod unio epiplieisere se habet ad amorem . stuaedam enim unio est causa se moris: & haec quidem est unio substantialis, quantum ad amorem , quo quis amat seipsum; quantum
406쪽
QUAEST. XXVIII. ART. I. 379vem ad amorem , quo quis amat alia, est unio similitudinis, ut dictum est M. Gar. 3. sitie iam vero unio in ementialiter ipse amor : & haec est Onio secundum coaptationem affectus ; quae quidem assimilatur unioni substantiali , inquantum amans se habet ad amatum , in amore quidem amisisia , ut ad seipsum, in amore autem concupiscentiae , ut ad aliquid sui . Quaedam vero unio est effectus amoris: & haec est unio realis , quam amans quaerit de re amata ; & haec quidem unio est secundum convenientiam amoris . Ut enim Philos dieit a. ΡΟ-liti c. c. e. a. pulmessito. s. ari optanes dixit , quod amantes desederarem ex ambobur fieri unum : sed quia ex hoc accideret , aue ambo1 , aut alterum eorrumpi , quaerunt unionem, que convenie , ω decet ;υν scilicet semul eonis entur , . fmia colloquan-euν , ω in aliis hvs modi eoniungantur. Ad tertium dicendum , quod cognitio perficitur ver hoc , quod cognitum utitur cognoscenti secundum suam similitudinem et Sed amor facit , quod MPsa res, quae amatur, amanti aliquo modo uniatur, ut dictum est . cari marib Unde amor est magis unitivas, quam cognitio.
EX art. habes primo r quomodo per rationem tiostendas, & recte intelligas, merito insinuatum fuisse a scripturis , & Dionysio , quod unio est es. Lectus amoris . A S. Dionyno quidem , ut in σου. eont. A scripturis vero per hoc , quod de effectu a,. moris Sichem ad Dynam dicitur Gen. 3 . conglu-einata es anima eius eum ea: γ pergens ad Em patrem suum ς Aecipe, inquir, mihi mellam hane conjugem. Nam ly congistinata es anima eius eum ea, dicit effectum formalem , scilicet , quod amor est ipsa unio affectus r ly aeripe mihi pMIIam hanceoniugem , dicit effectum causae esticientis ; scilicet quod amor movet ad quaerendam realem praesentiam amati. Item per ly uus adbae, et Deo , scilicet per amorem , unus Diritus est cum eo , I. Cor. 6. Et per ly super omnia charitatem habete, quod es rimcuium peνfectionis , Colos 3. Secundo vides : quo modo, &c.
407쪽
omm mutua inhaeso si essectus amoris.
AD Secundum sic proceditur . Videtur , semor non causet mutuam inhaesionem , scilicet ut amans fit in amato, & e converso. Quod enim est in altero, continetur in eo : scd non potest iisdem esse continens , & contentum. Eri O Per amin rem non potest causari mutua inhaesio, ut amatum sit in amante, & converso . . .et. Ρraeterea . Nihil potest penetrare In interiora
alicuius integri , nisi per aliquam division ' : Sed
dividere q.ae sunt secundum rem coniuncta , non vertinet ad appetitum, in quo est amor, sed ad rationem. Ergo mutua inhaesito non est cilectus amo. Praeterea . Si per amorem amans est in ama. to & e converso, sequetur, quod hoc modo ama tum uniatur amanti , sicut amans amato: Sed 1 platinio est amor , ut dictum est. c art. praec. Ergo sequitur , quod semper amans ametur ab amato . quod patet es is falsum. non ergo mutua inhaesio est
Sed Contra est , quod dicitur I. Io. q. utis manet in charitate , in Deo manet , γ Deus su eo a Charitas autem est amor Dei . Ergo eadem ratione quilibet amor facit amatum esse in amante. Respondeo dicendum , quod se enectus mtittiae inhaesionis pote intelIigi, γ etiantum ad tim ap-mehensivam, oe quanitim ad v3m appetivam. Nam, quantum ad vim apprehensivam , amatum dicitur esse in amante, inquantum amatum immoratur in apprehensione amantis , secundum illud Philip. 3. Eo quod habeam vos in corde . Amans vero dicitur esse in amato secundum apprehensitonem , inquantum amans non est contentus superfici li apprehensione amati, sed nititur singula, quae adamatum pertinent, intrita secus disquirere ; Κ sie ad interiora ejus ingreditur; sicut de Spiritu sancto, qui est amor Dei, dicitur I. ad Corin. a. quod sci titatur etiam profunda Dei. Sed quantum ad vim appetitivam , amatum clicitur esse in amante, prout est per quandam complacentiam in eius effectu ; ut vel delectetur in eo , sunt in bonis ejus arud Praesentiam, vel in abseα-
408쪽
tia per desieterium tendat in ipsum amatum per amorem concupiscentiae vel in bona, quae vult amato per amorem amisitier non quidem ex aliqua e
trinseca causa , sicut eum aliquis desiderat aliqui Propter alterum, vel cum aliquis vult bonum alteri
propter aliquid aliud ; sed propter complacentiam
amati interius radicatam. unde & amor dieitur imrimus , & dicuntur viscera ebaritatis . E converso autem amans est in amato , aliteν quidem per amorem eoncupiscentiae, alito per amorem amicitiae. Amor namque concupiscentiae non requiescit in quacunque extrinseca , aut superficiali adeptione , veI fruitione amati; sed quaerit amatum perfecte habere, quasi ad intima illius perveniens. In amore vexo amicitiae amans est in amato , inquantum reρο-
tat bona , vel mala amici , sicut sua , & voluntatem amici, sicut suam ; ut quasi ipse in suo amico videatur bona, vel mala pati, & affici. Et propter hoc proprium est amicorum eadem velle, oe in eo-:dem tristari , & gaudere , secundum Philosophuiuin y. Ethic. c cap. 3. a. med. to. S. & in a. Rhetoris c ωρ. . . in prin. to. 6. ut sic, inquantum quae sunt amici aestimat sua , amans videatur esse in amato, quasi idem factus amato : inquantum autem e converso vult , & a it propter amicum , sicut propteri seipsum , quasi reputans amicum idem sibi , sic matum est in amante. Potest autem & tertio modo mutua inhaesio intelligi in amore amicitia , secundum viam redamationis , inquantum mutuo se
mant amici , Se sibi invicem bona volunt , & ope
. Ad primum ergo dicendum , quod amatum continetur in amante, inquantum est impressum in ara
secta eius per quandam complacentiam et e conve so vero amans continetur in amato, inquantum
mans sequitur aliquo modo illud , quia est inti mum amati. Nihil enim prohibet , diverso modo esse aliquid continens , & contentum : sicut genum continetur in specie, & e converso. Aa secundum dicendum, quod rationis apprehensio praecedit affectum amoris , R ideo sicut ratio disquirit; ita affectus amoris subintrat in amatum, ut ex dictis patet. c-eom. an. Ad tertium dicendum , quod illa ratio procedit de tertio modo mutuae inhaesionis , qui non invenis tur in quolibet amore.
409쪽
EX art. habes Ammo : quomodo per rationem sientis , merito a scripturis fuisse insinuatum , quod amor eausat mutuam inhaesionem , scilicet ,
ue amans sit in amato , & e converso . Ut I. . secundum quod m-csno. Ex quo etiam patet , quod dicta talia de charitate mssunt & de Ocunque amore, ut amor est , dici, id , quod maxime ostendit esse verum illud , quod dicebamus' ν7. Mi. 4. appam quod scilicet dicta ibi ab Apost lo de dilectione poterant applicari ad quemcunque
amorem , ut sie . Per hoc ergo , quod dicit . manet in thmieme, in Deo, manest , or Dein in eo , monstrat intentum, ae si scholastice diceret, amans Deum est in amato Deo , & amatus Deus est in mante. Quomodo autem hoc intelligi debeat, videa principio in textu corp. usque ad finem, applica do singula amanti Deum . puta . Amans Deum in Deo amato est, & e converso, tum per uim a prehennuam, tum per vim appetitivam , tum secunciam viam redamationis . Hinc modo sibi possibili agnoscit quis de se ipsis , vel de alio, an , & qua
tum amet, vel non amet Deum . Per vim apprehen fivam amans est in amato Deo , inquantum mans non est contentus superficiali cognitione Des amati, &c. ut in tex. Et Deus amatus est in ama te , inquantum Deus immoratur in apprehensione amantis. Per vim autem appetitivam amans est uvDeo amato, inquantum bona c puta, honorem Dei ac mala poenalia passionem multiplicem in- earnati Dei malaque culps, idest peccata facta conintra Deum , reputat esse fuimet , ae contra semetiarium facta ; ideoque de honore Dei , tanquam demo , immo c quia de charitate erga Deum loquia mur) plus, quam de suo, Raudet, de passione eius
tanquam, immo plus, quam de sua, dolet, contra Peccata in eum tanquam , immo plus , quam in so1acta bono aelo vehementer irascitur . Talix amans reputat, voluntatem Dei esse suam, ideoque in mandatis eius servandis maxime delectatur. Ex tali i tima, cordialique reputatione fit i ut ipse amans in Deo amato videatur bona , vel mala habere, pati& assici; quasi idem factus amato Deo. Per eandem vim appetitivam Deus amatus est in amante, Pr ut est per quandam complacentiam in eius affectu ,. ut amans vel delectetur in eo , aut in bonis eius
apud praesentiam , & in absentia c non Didem Dei, seu
410쪽
seg modi habendi eum per desiderium .iendat in ipsiam,' itae ue in bona, quq Propter compilacemiam illius interius radicatam vult Deo amRlO , Inquam tum sciliret congaudet de sapientia , de bonitate , de iustitia , de , .&c. in Deo repertis, donaretque i ta omnia Deo, si fieri posset, Sinquantum honor
ri Deum ., momenque eius in toto mundo sanctificari sitit, atque ad hoc nititur , pro posse suo, opera ri. Secundum vero viam redamationis amans est in Deo amato , & amatus Deus est in amante , tuquantum mutuo se amant, & sibi iuvi m bona voluntriRc operantur. Tanto autem tma is, secundum hanciviam, salvatur illa mutua inhaesio, quanto m is maus est semper securissimus de Dei redamatione .s eae parte sita amantis non interveniat desectus aquae , S quanta securitas in .nullius alterius amorae Potest reperiri, ia per :consequens nullus amans P test secundum hanc viam esse parisOrmiter, sed neci multum similiter in amato. Haec pauca dicta sint iα Cratiam expositionis tex. argumenti contrarii , pro quanto me ritatem B. Joannis continebat . Secun- do vides et quomodo, M.ART I CULUS III. Ioci Urrum eoases sit effectus amoris .
AD Tertium sic proceditur. Videtur, quod ec insis non sit effinus amoris. Ecstasis,enim quandam alienationem importare videtur Sed amor mon semper facit alienationem : sunt enim amantes interdum sui compotes . Eisso amor non . facit ec stasim. 2. Praeterea. Ainans desiderat amatum sibi uniri. magis ergo amatum trahit ad se , quam stiam per- 'gat in amatum, extra se exiens. 3. Praeterea . Amor unit amatum amanti , sicut
dictum est . mae. Si ergo amans AEM'tra se tendit, ut in amatum pergat, , sevitur, quod semper plus diligat amatum , quam seipsum . quin Patet esse falsum is Non ergo ecstasis est effectus M
Sed Contra est , quod Dion. dicit 4. cap. dedi nom. c lact. Io. in priue. quod diυinus amoν eos
sm facit: & quod ipse Deus propter amorem esseuiasim passus. Cum ergo quilibet amor sit quςdamR 4 simi-