장음표시 사용
51쪽
iam virtuosi operantur : Si autem propter hon .sem operarentar, iam non esset vireas , sed magis ambitio. ad seeundum dicendum ,. quod honor debetur Deo , & excellentissimis, in signum , vel testim nium excellentiae praeexistentis , ωα quod se honor faciat eos excellentes. Ad tertium dicendum , quod ex naturali desiderio beatitudinis , quam consequitur honor , ut dia
nes maxime honorem desiderant 2 Unde quaerunt. homines maxime honorari a s lentibus , quorum iudicio credunt se esse excellentes, ves felices.
Ex artio habes primo r quomodo per rationem ostendas, merito in Scripturis suisse insinuatum, quod beatitudo non consistit in honore , Ut per hoc, quod dicitur 3. Regum I Uniseos terea δε-sderabat vest- Salomonis , εν fluoli ferebam σι---. Et cap. Iro Reae Salomon adamavit muli in Nienigenas , &e. Depin Mum in eor esus , υτ Ie eretur Deos asianos . Ex hoc enitri quod Mr peum tantum honorem ab universis delatum Salomone refert , quem postea depravatum narrat , d elaratum. vult esse stholasticis Theologis, quod beatitudo , quae preeuI dubio beatum non patitur e mosum , non consistit in hinoribus . Te indoe v erae quomodo ex his , &c-
Videtur, quod beat is; ia. - ς Mat in gloria . In es enm.
2-ςonsistere , quod redditur sanctim
est gloria . Dicit enim Apost. R I. cst dignae pvi ines huius tempo- revelabitur in nobis is 'inaxitudo consistit in gloria . Di , - c
52쪽
r. I sed per 13loriam bonum hominis maxime ML funditur in notitiam aliorum,' quia gloria, ut Aminbros dicit, c vel potius august. lib. 3. coni. Max
currit 9 nihil aliud est , quam clara cum laude no titia. Ergo beatitudo hominis coiisistit in gloria. 3. Praeterea . Beatitudo est stabilissimum bonovum d Hoc autem eme videtur fama , vel gloria ς quia . per hanc quodammodo homines aetdrnitateiri sortiuntur . unde Boeth. dicit in lib. a. de consolis c pr 9. 7. eire. med. Hos immortalitatem vobis pro pagare videmini , cum futuri famam temporis cogntatis. Ergo beatitudo consistit in fama, seu gloria. Sed Contra. Beatitudo est verum hominis bonum et Sed famam, seu gloriam contingit esse falsam . ut
enim dicit Boetius in lib. 3. de consol. pros. 6. iuprim. Hures magnum sepe nomen fassis lgi opinionibus abstulerunt e quo quid turpius excogitari
potest Nam qui falso praedicantur , suis ipsi neceses es laudibus erubescant . Non ergo beatitudo ho--inis consistit in Pima, seu gloria.
Respondeo dicendum, quod impugibile es , bearistidinem hominis in fama , seu gloria humaus cous ere. Nam gloria nihil aliud est, quam eIara notitia eum laude, ut Ambros. dicit . cloc. in Mardia. Res autem cognita aliter comparatur ad c Anitionem divinam , & aliter ad cognitionem h
mauam . Humana enim cognitio a rebus cognitis causatur et sed divina cognitio est causa rerum cognitarum . Unde perfectio humani boni , quae be titudo dicitur , non potest causari a notitia humaria; sed magis notitia humana de beatitudine alicuis us procedit ; & quodammodo causatur ab ipsa humana beatitudine , vel inchoata, vel perfecta . Et ideo in fama , vel in gloria non potest consistere hominis beatitudo. Sed bovum hominig dependet, sicut ex causa, ex cognitione Dei . Et ideo ex gloria , quae est apud Deum, dependet beatitudo hominis, sicut ex causa sua, secundum illud Psalm. 9o. Eripiam eum , glorificabo eum Iongitudine dierum replebo eum, , osendam illi salutare meum. Est etiam aliud considerandum , quod humana notitia saepe fallitur , & praecipue in singularibus icontingentibus , cuiusmodi sunt actus humani r M. ideo frequenter humana gloria fallax est. Sed quia
53쪽
Ad primum ergo dicendum , quod AI'Itolus Imuitur ibi de gloria, quae est ab hominibus , de gloria, quae est a Deo coram Angelas eius. Unde dicitur Marc. 8. Filius hominis 'Utebitur eυν-- gloria Patris sui coram angelis eJus . . Ad secundum dicendum, quod bonum alicujus tirutinis, quod per famam , vel gloriam est in cognitione multorum, si cognitio quidem vera sit , o ted quod derivetur a bono existente in IpIo nom-ner & sic praesupponit persectam beatitudinem , Me inchoatam . Si autem cognitio salsa sit , non Concordat rei : ia se bonum non invenitur In eo, Cis fama celebris habetur. Unde patet, quod famin nullo modo potest facere hominem beatum . Ad tertium dicendum , quod famae non ti et Itabilitatem : immo salso rumore de facili perditur ει si stabilis aliquando perseveret , hoc est per MC-dens : Sed. beatitudo habet per se stabilitatem , M.
EX artic. habes primo: quomodo per rationem ostendas , merito a Scripturis elle insinuatum , quod beatitudo non potest consistere in gloria humana . Ut per dictum Isia 4o. Omnis eam faenum ω. Omnis gloria ejus , quas fos arri . Einiceaturm V foenum , . cecidit sos. De ratione enim atitudinis est ,. quod opposito modo se habeat, idest. quod sit per se stabilis , & semper .. Valet ad hunc
locum etiam gloria Salomonis, &c. de qua vide a Mappem di textum Bibliae ibi citatum a Semnia vides : quomodo ex his, &G.
3.cone. e. 3λω v. e. Ic8. oe 27 AD Quartum sie proceditur. Videtur, quod beati ludo consistat in potestate. Omnia enim appe tunt assimilari Deo, tanquam ultimo fini , & primo Principio : Sed homines, qui in potestatibus sunt , Propter similitudinem potestatis maxime videntur esse Deo conformes et unde in Scriptura Dii voca tur, ut patet Exod. 22. Diis non detrahes. Ergo in potestate beatitudo consistit. b, li
54쪽
persectissimum est, quod homo etiam alios congruerpossit regere ; quod convenit his , qui in potestate sunt constituti. Ergo beatitudo consistit in potesta
3. Praeterea. Beatitudo, cum sit maxime appetiis bilis, opponitur et , quod maxime est fugiendum et sed homines maxime fugiunt servitutem , cui con-.traponitur Potestas, ergo in potestate beatitudo con sistit. Sed Contra. Beatitudo est persectum. bonum : Selpotestas est maxime imperfecta. ut enim dicit B - . thius Itb. 3. de consolat. c pros. S. circ. med. Pote-sas humana solicitudinum morsus expellere , formia dinum aculeos vitare nequit . Et postea r Potentemeenses, qui satellite latus ambit J qtii quos tervet D e ptas metuit Z Non igitur beatitudo consistit in
Respondeo dicendum, quod impugibile es , bea
titudinem in potesate consesere, propter duo . Prs mo quidem, quia potestas habet rationem principii, ut patet in s. Metaph. c tex. Ip. to. 3. J Beatitudo autem habet rationem ultimi finis . Seeundo, quia potestas se habet ad bonum, & a1 malum : Beatitudo autem est proprium N perfectum hominis bo. num : Unde magis posset consistere beatitudo aliqua in bono. usu potestatis , qui est per virtutem , quam in ipsa potestate. Possunt autem quatuor generales rationes induci ad ostendendum, quod in nullo praemissorum exteriorum bonorum beatitudo consistat . . Quarum prima est, quod, cum beatitudo sit summum hominis bonum , non compatitur secum albquod malum 2 Omniae autem praedicta possunt inveniri & in bonis, Sc in malis . Secunda ratio est , quia cum de ratione beatitudinis sit, quod sit per se sum ciens, ut patet in primo Ethic. c cap. 7. tom. I. hoc necesse est, quod , beatitudine adepta, nullum bonum necessarium homini desit.; Adeptis autem singulis praemitarum ω possunt adhuc multa bona homini necessaria dees se, Puta sapientia, sanitas corporis,& huiusmodi. Tertia , quia cum beatitudo sit bonum perfectum, ex beatitudine non potest aliquod malum alicui provenire : Quod non convenit praemistis Dicitur enim Eccles. s. quod diυitiae interdum eo emantur in malum domini sui : Et simile patet in aliis tribus.
55쪽
Iuraliter ordinetur. Praemissa autem quatuor borra
magis sunt a causis exterioribus ; & ut plurimisaria fortuna: unde & bona fortunae dicuntur. Unde patet , quod in praemissis nullo modo berarL-ttido consi sit - , Ad primum eriro dicendum, quod divina pote taxest sua bonitas: Unde uti sua potestate non to Ienisi bene . Sed hoc in hominibus non invenitur a Unde non suffcit ad beatitudinem, quod homo a C. similetur Deo quantum ad potestatem , nisi ammi-letur ei quantum ad honitatem. Ad secundum dicendum, quod sicut optimum est, quod aliquis utatur bene potestate in regimine multorum e ita pessimum est , si male utatur : Et ita potestas se habet ad bonum , ad malum . Ad tertium dieendum , quod servitus est impedimentum boni usus potestatis : Et ideo naturaliter homines eam fugiunt,& non quasi in potestate hominis sit summum bonum.
APPENDIX. EX articulo habes primo: quomodo per rationem
ostendas, merito fuisse infinuatum a scripturis, quod beatitudo non consistit in potestate . Ut per hoc , quod dicitur sapientiae 6. Melior in sapie eis, quam vires, . vir prudens, quam fortis . Et
infra. Itidietum durissimum in his , quὰ praesunt Apotemes potenter tormenta patientur'. σμ
tioribus fortior in t erueiatio . Patet enim , quod haec omnia sunt contra rationem beatitudinis: cum nihil sit ea melius , neque ipsa compatiatur secum
alia uod malum. Item per dictum Iudith I. Ambaxas gloriabatur ' quas potens in potentia exercisur fur, . in gloria quadrifartim suarum. Nabuehod
nosor 183ein Rex Assννtorum pugnaυis contra a='phaxad, oe obtinuit etim in eampo magno . Constat vero , quod hoe est contra rationem Matitudinis ,
cum haec per se si semper quieta , & inamissibilis.
56쪽
bilis. AD minuim sic proceditur. Videtur, quod he titudo hominis consistat in bonis corporis. Diacitur enim Ecclesiast. 3 Non es eensus supra re .sim sataeis corporist Ad ia eo, quod est optimum, consistit beatitudo is Ergo contait in corporis sal
a. Praeterea . Dionysiuς dicit s. cap. de . div. no min. c. s prin Iea. r. quod esse est melius , quam vivere , or vivire melius, quam alia , quae consequ--tur : Sed ad esse, vel vivere hominis requiritur stilus corporis ia Cum ergo beatitado sit summum num hominis , videtur q-L salus corporis maxime pertineat ia beatitudinem 3- Praeterea . Quanto aliquid est communius, tanto ab altiori pes cipio dependet quia quanto est causa superior , tanto ero virtus. ad plura se extendit: Sed sicut causalitas causae efficientis consider tur is aeum influentiam, ita causalitas finis attenditur secundum apintitum - Ergo sicut prima causa efficiens est , quae in omnia influit . ita ultimus n-nis est , quos ab omnibus desideratur Sea ipsum, esse est, quod maxime dessileratur ab omnibus. Emm in his, quae pertinent ad esse hominis, sicut est silus eo oris , maxime consistit beatitudo iaSed Contra est , quoc secundum beatitudinem homo excellit omnia alia animalia a Ma secundum bona corporin a. multis animalibus iuperatur et sicut a, Eephante in diuturnitate vitae ; a leone in fortit dine ; a cervo in cursu . Ergo beatitudoe homini non consistit in bonis corporis ia spondeo dieeudum , quod Impo tu es , beatisurinem hominis in bonis eo poris carisere propter duo. Primo quidem , quis Impossibile est, quod illium Hl, quae ordinatur ad aliud , sicut ad finem, vitis
57쪽
tioni commissus, secundum illud , quod dicitur Ecclesiast. is. Detis ab inisse eonsi uis hominem , σ Iiquit eum in manu eonfilis fui . Manifestum est autem, quod homo ordinatur ad aliquid sicut ad finem : non enim homo est summum boni : Unde impossibile est, quod ultimus finis rationis , & vωIuntatis humanae sit conservatio humani esse. Seeundo, quia dato quod finis rationi & voluntatis humanae esset conservatio humani esse, non tMmen posset dici, quod finis hominis esset aliquod corporis bonum . Esse enim hominis consistit in Mnima, & in corpore .' & quamvis esse corporis de- Pendeat ab anima, esse tamen humanae animae non dependet a corpore, ut supra ostensum est ; c p. p. 73, I. . q. 9o. a. ipsumque corpus est p retr animam, sicut materia propter sormam, & in umenta propter motorem , ut per ea suas acti nes exerceat : Unde omnia bona corporis Ordinam tur ad bona animae sicut ad finem . Unde imposi, bile est, quod in bonis corporis beatitudo consistat, quae est ultimus finis. Ad primum ergo dicendum, quod sicut corpus or dinatur ad animam, sicur ad finem; ita bona exte Flora ad ipsum corpus . Et ideo rationabiliter binnum corporis praesertur bonis exterioribus , quR pereensum significantur : sicut & bonum animae prae
fertur omnibus bonis corporis.
Ad secundum dicendum, quod esse simpliciter M' tum , secundum quod includit in se omnem per sectionem essendi, praeeminet vitae, & omnibus petr tmionibus subsequentibus. Sie igitur ipsum esse pri habet in se omnia bona subsequentia: Et hoc modo Dionys loquitur : Sed si consideretur ipsum esse s Prout participatur in hac re , vel in illa , quae n0' capiunt totam persectionem essendi , sed habent eta a Persium , sicut est esse euiuslibet creaturae , si ςmaui testum est, quod ipsum esse eum perfectione is Peraddita est eminentius . Unde & Dionys. ibidς visentia sunt meliora ex sentibus , σ
tertium dicendum , quod quia finis respondςx Pryncido , ex illa ratione probatur , quod ultim nnis est primum principium essendi , in quo est inmms essendi persectio : Cuius similitudinem a Q. iis undum suam persectionem , quaedam quidem suustum esse tantum , qua in lacundum esse vi
58쪽
. veris, quaedam secundum esse vivens,& inteIIigens 'λα & beatum: Et hoc paucorum est . '
θEX ahic. habes primo : quomodo per rationem ostendax, merito fuisse insinuatum a Scripturis, quod beatitudo non potest conssistere in bonis coriaporis . Ut per dictum Genes 3. Iu sudore vultus tuἡ vesceris pane tuo, donec reυertaris in terram , quia pulsis es, edi in puIverem reverteris . Item per illud Job I4. Homo natus de m&Ilere , brevi visens tempore repletur multis miseriis ; qui , quasi fos, egreditur , oe conteritur οῦ γ fugit, velut umbra ς γ numquam in eodem salta permanet . Patet enim discurrenti, & applicanti , per singula , quod haec de corpore speciatim praedicta non tantum beatitudo non sunt οῦ sed etiam beatitudini contraponuntur . Secundo vides : quomodo ex iis bene pensatis , &applicatis declaretur vicissim Angelica doctrina praesens, & consolidetur.
Utrum beatistido hominis conse M in ζ Nuptate.
AD Sextum sic proceditur . Videtur, quod beati,tudo hominis in voluptate consistat. Beatitudo enim, cum sit ultimus finis, non appetitur propter aliud, sed alia propter ipsam : Sed hoc maxime conis venit delectationi. ridiculum est enim ab alio quae rere, propter quid velit delectari, ut dicitur in io. Et b. c cap. a. to. I. Ergo beatitudo maxime in vo-Iuptate, & delectatione consistit.
2. Praeterea. Causa prima vehementius imprimit, quam secunda, ut dicitur in lib. de causis : c Pr posit. I. to. 3. Innuentia autem finis attenditur secundum eius appetitum . illud ergo videtur habere rationem finis ultimi, quod maxime movet appetitum et Hoc autensi est voluptas : Cuius signum est quod delectatio in tantum absorbet hominis volu tatem , & rationem , quod alia bona contemnem . facit ia Ergo videtur , quod ultimus finis hominis , qui est beatitudo, maxime in voluptate consistat
59쪽
est optimum . - nsistit ergo in voluptate beatit do, quae est summum bonum.
Sed Contra est, quod Boeth. dicit in a. de con-sel. c profa 7. . . exitus esse voluptatum , quisquis reministi libidinum suarum veser , intelliget : quae se beatos esseere possent nisu causa in
Iet, quin pecudes q-que beatae esse diea tur. Respondeo dicendum, quod quia delectationes eor-Porales pluribus notae sunt , assumpserunt sibi nomen voluptatum , ut dicitur 7. Ethicor. c cap. 13 ad An. io. s. In quibus tamen beatitudo principa liter non conlistit: quia in unaquaque re aliud elis quod pertinet ad essentiam eius, aliud est proprium accidens ipsius: Sicut in homine aliud est, quod est an I rationale mortale aliud, quod est risibile. Est luitur considerandum, quod omnis delectatio est quodam proprium accidens , quod consequitur bea titudinem , vel aliquam beatitudinis partem . Ex hoc enim aliquis delectatur , quia habet bonum a liquod sibi conveniens, vel in re., vel in spe, V isaltem in memoria . Bonum autem eonveniens, si quidem sit perfectum , est ipsa hominis beatitudo: futem ut imperfectum, en beatitudo quaedam par ticipata, vel propinqua, vel remota, vel saltem ainerens . Unde manifestum est, quod nec ipsa de e Garro , quae secuituν bonurn persectum , es ipso QIentia beatitudinis , sed quoddam eonsequens ad PNam, flevi per se accidens. Voluptas autem corporalis non potest etiam mor.do praedicto sequi bonum persectum : nam sequitur bonum , quod apprehendit sensus , qui est virtus
.animae corpore utens. Bonum autem , quod perii net ad corpus , quod apprehenditur secundum sen vim , non potest esse persectum hominis bonum Eum enim an ma rationalis excedat proportionem materiae corriralis, pars animae, quae est ab orgad0 corporeo absoluta, quandam habet infinitatem res ' partium animae corpori con
H; , invisibilia sunt quiaammodo infi- - , -- - ς i lium , eo quod forma per ma-
60쪽
tem . Bbonum i spe, deniens, seatitudo; aedam prsaltem W
n continet sub se infinita,ngularia . Unde patet, quod bonum conveniens corpori , quod per apprehensionem sensus deiectationem corporalem causat, non est Tersectum bonum hominis , sed est minimum quiddam in comparatione ad bonum animae . Unde Sapient. I. dicitur, quod omne aurum in comparatione sapientiae arena es exigua . Sic igitur neque voluptas eortinalis es ipsa beatitudo , nee sper se accidens dieatitudinis . Ad primum ergo dicendum , quod eiusdem rati nis est , quod appetatur bonum, tk quod appetatur delectatio, quae nihil est aliud , quam quietatio appetitus in bono I sicut ex eadem virtute naturae est, quod grave seratur deorsum , & quod ibi quiescat . Unde sicut bonum propter seipsum appetitur; ita & delectatio propter se , & non propter aliud appetitur, si ly propter dicat causam finalem: Si vexo dicat causam formalem, vel potius cautam motivam , sic delectatio est appetibilis propter aliud , id est propter bonum , quod est delectatiotiis obiectum ς & per consequens est principium eius, & dat Mormam. Ex hoe enim delectatio habet quod appetatur , quia est quies in hono desiderato. Ad secundum dicendum quod vehemens appetitus delectationis sensibilis contingit ex hoc, quod ope rationes sensuum , quia sunt principia nostrae cogniti nis , sunt magis perceptibiles : Unde etiam a pluribus delectationes sensibiles appetuntur. Ad tertium dicendum , quoa eo modo. Omnes apis perunt delectationes , sicut S appetunt bonum r& tamem delectationem appetunt ratiotae honi , &non e converso, ut dictum est . c in cor. ar. Uncte non sequitur , quod delectatio sit maximum, R iper se bonum p sed quod unaquaeque delectatio consequatur aliquod bonum , & aliqua delectatio consequatur id , quod est per se , & maximum h
APPENDIX. Ex articulo habes primo: quomodo per rationem
interimis hereses cerinthimis Nindicentium , beam dinem ton sinere in eam is delitiis. Et Chilissa. Mora dicentium , cum venerit Christus de coelo, amille anni erimi iterum nobis ad vivendum , ge