장음표시 사용
71쪽
argumento contra . Ubi nota senium Augustini, qualiter significet illis verbis , beatitudinem esse quid factum . c inquit nos, beatos- faciti . Hoc est . Quae iaciunt , nos habere beatitudinem is Et quare hoci quia ipsae res, quibus fruendum est , i faciunt beatitudinem tu nobis . Adeo , quod tuagres sacere nos beatos , & illas res facere beatitudinem in nobis , sunt unum , & idem , secundum Beatum Augustinum . Constat igitur , secundum ipsum , beat tudinem esse aliquid factum. Α scripturis vem per hoc , quod dicitur Ioaun. II. Hae e vita aeterna, tit cognoscant te . Cognitio enim no 1 ra est procul dubio aliquid creatum , & haec co- pnitio, si sit de Deo, eo scilicet modo , cmo dixit Apostolus primae Corinth. decimotertio . Tunc mgnoscam , sicut oe cognitus sum, est c Domino i ibi attestarite vita aeterna , idest , beatitudo . Seeam.o vides : quomodo ex iis bene pensatis , & appta, catis declaretur vicissim Angelica doctrina praesens,
atque confirmetur , t ' . at e
Utrum beatitudo sit operatio .
co. I. Eth. Iedit. I. Θ 9. Mentem R. f. AD Secundum sic proceditur . Videtur , quod beatitudo non sit operatio . Dicit enim Aposti Rom. 6. Habetis fetictum vespum in fantificatim nem, 'nem vero vitam aeternam et Sed vita non est operatio, sed est ipsum esse viventium . : Ergo ultismus finis, qui est beatitudo, non est operatio.
D 2. cir. prin. quod Beatitudo es flatus omnium honorum aggregatione pergeretis . Sed status non nominat operationem . Ergo beatitudo non est oper
existens, cum si ultima pe sectio hominis. Secbop ratio non significat ut aliquid existens in operante, sed magis ut ab ipso procedens. Ergo beatitudo non est operatio.
tio autem non permanet, sed transit. ergo beatit do non est operatio.
72쪽
operationes autem sunt multae . ergo beatitudo non est operatio. 6. Praeterea . Beatitudo inest beato absque intemriiptione ς sed operatio humana frequenter iii terrum..pitur; puta somno, vel aliqua alia occupatione, UeIquiete. ergo beatitudo non est operatio.
Sed Contra est , quod Philos dicit in I. Et hic.c ea. p. to. s. J quod Felicitas es operatio secundum
Respondeo dicendum , quod fecundum quod be triudo hominis es aliquid creatum in ipso exissens, necesse es dicero , quod beatitudo hominis si ope
Est enim beatitudo ultima hominis persectio rUnumquodque autem intantum perfectum est , inquantum est actu . nam potentia sine actu impe fecta est . Oportet ergo beatitudinem in ultimo sectu hominis consistere . Manifestum est autem , quod operatio est ultimus actus operantis,e unde fleactus seetindus a Plii losbpho nominatur in secun do de anima. te. 2. 3. γ 6. ro. 2. J Nam habens formam potest esse in potentia operans, sicut sciens est in potentia considerans . Et inde est , quod in aliis rebus res unaquaeque dieitur H o Dopter suam operationem , ut dicitur in a. de coelo. II.
a.' Neeesse ejὶ ergo, beatitudinem hominis ope ati nem ess e. Ad primum ergo dicendum , quod vita dicitur
dupliciter . Uno modo ipsum ci se viventis : Et sic beatitudo non est vita. Ostensum est enim, c. q. Σαa . s. oe 7. quod esse unius hominis , qualecunque sit , non est hominis beatitudo . . solius enim Dei beatitudo est suum esse. alio modo dicitur vita ipsa operatio viventis , secundum quam Principium vitae in actum reducitur . Et sic nominamus vitam activam , vel contemplativam , vel voluptu sim : Et hoc modo vita aeterna dicitur ultimus finis . quod patet per hoc , quod dicitur Ioan. 17-Haec es vita aeterna , ut eta scant te Deum υ
Ad secundum dicendum , quod Boet. definiendo
beatitudinem , consideravit ipsam communem beatitudinis rationem . Est enim communis beatiti senis ratio , quod sit bonum commune persectum:
Et hoc significavit , cum dixit , quod est satur γ Πium bonorum aggregationa perfectus,; per quoa nihil aliud significatur, nisi qui l beatus est in sta tu boni persecti . Sed Arist. expressit ipsam esseri iram beatitudinis , ostendens , per quid homo siv
73쪽
i. hujusniodi statu, quia per o rationem quandam τ
Ad tertium disendum, quoa , ficut dicitur in s. Metaph. creat. - . 3. J δοιο est actio .. Ina , 'Me pit edit is operante in exteriorem materiam encut urere, & secaret Et talis operatis non potest esse beatitudo. nam talis operatio non est actus, Sepersterio amniis , sed magis patientis , ut ibidem disitur . alia est actis manens in ipso agente ; ut sentire, intelligere , & velle : Et huiusmodi actio est persectio , & actus agentis: Et talis operatio potest esse beatitudo. - Ad quartum dicendum , quod eum beatitudo dieae quandam ultisnam perfectionem, secundum quod M. versae res heatitudinis capaces ini diuersia gradus periemonis pertingere mitimi , secundum hia ne eesse est, quoa diversimode beatitudo dicatur. Nam is Deo in beatitudo per essentiam 2 quia ipsum e eius est operatio Mus ; quia non, itur alio busea
in Angelis autem beatlaudo, en ultima: persectis. secundum aliquam operationem , qua coniunguntus hono increato : Et Min operatio est in eis unica,
Ininominibus autem: secundum statum praesentia. vitae es. aetiuin persectio secundum operationem qua homo coniungitur Deo . Sed haec operatio nec ritinua potest me A per c insequens nec unicae ea ; quia operatio interscamone multipl icatur : Ee propter hoe ia statu pet sentis vitae perfecta beatu do ab homine haberi non potest. Unde Phil. in NEthie. e. I in m M. m. s. J ponens beatitudinem hominis in hac vita , dicit eam imperfectam , post mina rameludens: Eeator autem duises, tit hami - . Sed prominitur nobis a Deo beatitudo pecto. quando er-ur, fetit angeli ris ratis, sicut dicutae Matth. 22.
Quantum ergo ad illam beatitudinem persemim e sat obiectio: quia una, & continua, &sempiter rea operatione in tito beatitudinis statu mens hominis Deo coniungitur di Sed in praesenti vita quan tum deficimus ab imitate , de continuitate talis xrationis , taurum deficimus a beatitudinis taers ione e Est tamen aliqua participatio beatitudinis. di quanto operatio potest esse magis continua , Maena , tanto plus habet rationem beatitudinis . Et Meo in activa vita , Ruae cirex multa occupatur, est
74쪽
est minus de ratione beatitudinis , quam in vita utemplativa , quae versatur circa unum , idest circa vexitatis contemplationem: Etsi aliquando homo actu non operetur hujusmodi operationem,' tamen, quia in promptu, habet eam, semper potest operari: Et quia etiam ipsam ce satiouem c puta ratione somniii, vel occupationis alicuius naturalis ad ope rationem praeiaciam ordinat , quasi videtur operatioeontinualesse. Et per hoc patet solutio ad Quintum , & ad Sex
Ex artiolo habes primo a quomodo per rationem interimas haeresim .mma dicentis, quod mena beati perdit auum esse in proprio seuere , & re 4n in.illudisse ideale , quod habuit in mente vina. Ae si in pr sito disterit: Beatitudo non est operatio, sed est substantia. i Nam esse ideale, q a buit mens creata in Deo , est, esse substantialo Dei, ut patet .n prima , ριι sione II. arm pri sati in fine sic uerbal iret eicit Sanctus Doctor, id
patet , quod illa' positioi .expugnari potest. etiam : erationem aνrietili primi. Ponit enim, beatitudinemine aliquid inerratum ; quoniam illud esse ideale est secundum se inediatum . Secundo habes : quomodo per raticinem ostendas , haeresimo illam merito da mari a . Inoeentio III. AE caei. ut supra zzare. 8. appendi. quasi per totum. Item ab Ela, eidatio . a Mition. articismum nurnero 398. Item ab Zvangelio per hoc , quod dicitur Joann.. decimose To : Hine es viis aeterna , ut cognoscant tem vertim is Constat . siquidem , quod cognitis, mentis humanae est operatio, quae non est esse subinstantiale. Tretis uides : quomodo ex his bene greme f. , di applieatis declaretur ivicissim Angesica vi strina praesens , atque confirmetur. z .
Ad Tertium fie proceditur . videtur , quod titudo eoAfistat. Mimi in operetione Aenius.
75쪽
Nulla enim operatio invenitur in homine nobi lior operatione sensitiva, nisi intellemva: Sed operatio intellectiva dependet in nobis ab operatione sensitiva , quia non possvinus intelligera sina pia pinnate, ut dicitur in 3. de anima. 3O.to. Σ. Ergo beatitudo consistit etiam in operatione sensitiva. sa. Praeterea . Boet. dicit in 3. de consol. c prosa. eis. prin. quod beatitudo es flatus omnium bo-κoruni assνegatione perfectus : Sed quaedam boua
sunt sensibilia, quae attingimus per sensus operati nem . Ergo videtur , quod operatio sensus requir tur ad beatitudinem. 3. Praeterea. Beatitudo est bonum persectum, ut probatur in I. Eth. c e. 7- to. I. J quod non esset, misi homo perficeretur per ipsam secundum Omnes . paries suas : Sed per operationes sensitivas quaedam partes animae pernciuntur . Ergo operatio sensitiva requiritur ad beatitudinem. d Contra. In operatione sensitiva communicant. nobis bruta animalia , non autem in beatitudine .em beatitudo non consistit in operatione lausitiva iaHespondeo dicendum, quodU titudinciri pose in aliquid pertinere tripseriter . Uno modo essentiaqIiter : inici modo antectis later: Tertio modo consequenter.
E sentiri ter quidem.non potes pertinere operatia lβm cs ad beatiturinem . Nam beatitudo hominia
consistit essentialiter in coniunctione Usius ad bonum increatum , quod est ultimus finis , ut supra ostensum est , c. M. I. hm cui homo conjun- si hon potest per sensus operationem: Similiter et
Iam , quia , Ω- ostensum est , c a. a. s. in
corporalibus bonis beatitudo hominis non consistit, quae tamen sela per sensus operationem attingimus... Minunc aut- verationes sensus perti-re ad bem Hruamem anueedantον , oe consequentes di antec
quidem secundum beatitudinem imperfectam, qualis in praesenti vita haberi potest. nam operatio intellectus praeexi sit operationem sensus et Cons 4rirenter autem in illa perfecta beatitudine, quae ex- Iectatur in coelo : quia post resurrectionem ex ipsa eatitudine anima , ut Augustin. dicit in ad Dioscorum , c quae es 56-, a med. ω- a. set quae iam rementia in eo ut, or in sensus corporeos , ut in suis osterationibus persciantur, ut infra magis patebit, quod hic citatur, S. D.mon ab Iυit; h batur tamen aliquid sinite 3. p. q. s. a. 3-ad
76쪽
QUAEST. III. ART. III. 4 operatio, qua meus humana Deo con ungitur, a se msu dependebit.
Ad primum ergo dicendum , quod obiectio illa
probat , quod operatio sensus requiritur anteceden ter ad beatitudinem impersectam, qualis in hac vita haberi potest. Ad secundum dicendum, quod beatitudo perfecta, qualem Angeli habent , habet congregationem milium bonorum per coniunctionem ad universalem sontem totius boni; non quod indigeat singulis particularibus bonis ; sed tu hac beatitudine impersecta requiritur congregatio bonorum sum cientium ad perfectissimam operationem huius vitae. Ad tertium dicendum , quod in persecta beatitudine perficitur totus homo , sed in Inferiori parte per redundantiam a superiori: In beatitudine autem ini perfecta praesentis vitae e converso a perse clione inferioris partis proceditur ad persectionem superioris.
EX arti c. habes primo : quomodo per rationem&6stendas, & in recto sensu riatelligas, merito a scripturis suilla insinuatum , quod beatitudo nori consistit in operatione sensus . Ut per hoc , quoassicitur Joaxi. q. Spiritus es Deus. Cum enim senius nonnisi ad corporalia se extendat , patet , quoa per tale dictum monstratur, quod ad Deum intue dum non potest operatio sensus pertingere, & cou-kquenter C nam in videndo Deum beatitudo eit
quod in operatione sensus nostra beatitudo non consistit . Alioquin sequeretur haeresis illa Seleueta norum, qua dicunt , Deum esse corporeum. Nam, si ad eum intuendum sensus attingeret , utique es set corporeus'. Cum ergo dictum illud, scili et Deus est cor reus, sit haereticum, ut monstratur in veritatibus Aureis super totam legem'veterem , Exocha 3. & illud sequeretur ad positione ni hanc, scilicet beatitudo essentialiter consistit in operatione sensus , patet , quod positio haec art. praesenti contraria est , I contra scripturaς , & peg consequens haeretica. Item per hoc, quod dicitur 2. Corinth. I a. Seio bus modi homanexo νι petim, &c. si ve in corpore , stae extra empus, nes o . Ac si diceret : Nescio, an fuerim totalitex mortuus corpora auter , necne , quando vidi Deum , sed tamen scio certe , me non vidisse illum sensibus corporalibus ..Lx hoc igitur relinquit Apostolus scholaiticis The
77쪽
aperte concludendum , quod beatitudo homi- 'nis non consistit essentialiter in operatione sensus. Seeundo vides quomodo, &e.
ARTICULUS IV. in Varum , si beσritudo es in sellectisae partis , fle
AD Quartum sic proceditur. Videtur, quod beatitudo consistat in actu voluntatis. Dicit enim Aug. I9. de civ. Dei, . e. Io. ω II. tom. I. quod beatiaudo hominis in paee eo sit . unde in Hal. -- stui posuit Mnes tuos paeem t Sed pax ad vo-uintatem pertinet . Ergo beatitudo hominis in v Iuntate confistit.
bonum est obieetium voluntatis . ergo, beatitudo imuoluntatis operatione consistitia
fiuia ; si ut ultimu& finis totius exercitus est victoria , quae est finis ducis , qui omnes movet : Sea Primum movens ad Operandum est voluntas qui λmovet alio vires , ut infra dicetur . c s. ω 3. 3 Ergo beatitudo ad voluntatem pertinet.
portet , quod et nobilissima operatio hominis: Sed uobilior est Dei dilectio, quae est actus voluntatis quam cogustio , quae est operatio intellectus , ut patet per Apost. I. ad Corinth. 13. Ergo videtur x. quod beatitudo consistat in actu voluntatis.
. D. 3. quod beattis es , habet omniari e rvtiis , m nihil vula male . Et post pauca subdit c e. 6. eis. med. Ee appropinqtiat beato , qui bene .vuis , quodcunque utile. bona enim beatum faciunt,rrum bonorum iam babet aliquid , ipsam scilicet
bonam voluntatem .. Ergo beatitudo in actu voluntatis consistit. Sed Contra est , quod Dominua dicit Dan. I Haec es visa aeterna , si tognoscant to Deum verum --m Vita autem a terna est ultimus finis ,.
dictum est . c qu. 3. art. a. ad i. J Ergo beatitu dri hominis in cognitione Dei eonsistit , quae ust Mctus intellecto . G
78쪽
Respondeo uicendum , quod ad beatitudinem , heut supra dictum est, cis a. a. 6. duo requiruntur . Untim, quod est esse iaatitudinis: Ali , quod est quasi per se accidens eius , Iicut delectatio ei adjuncta.
Dico ergo, quia quantum ad id , quod es esse tialisci ipsis beatitudo , impossbile in , quod eon
sat in aliti voluntatis . Manifestum est enim ex praemissis, c ar. I. hu. qu. quod beatitudo est conlecutio finis ultimi : Consecutio autem finis non consistit in ipso actu voluntaris do Voluntas autem fertur in finem , & absentem , cum ipsum desiderat , & praesentem , cum in ipso requiescens delemctatur. Manifestum est autem , quod ipsum desiderium finis non est consecutio finis , sed est motus
ad finem : Delectatio autem advenit voluntati ex hoc, quod finis est praesens : non autem e conve
so ex hoc aliquid fit praesens , quia voluntas dei ctatur in ipso . Oportet is itur aliquid aliud esse , quam actum voluntatis, per quod hi finis ipse presens voluntati . Et hoc manifeste apparet circa hinnes sensibiles. Si enim consequi pecuniam esset peractum voluntatis, statim a principio cupidus cons cutus esset pecuniam, quando vult eam habere: sed a principio quidem est absens et , consequitur autem ipsam per hoc , quod manu ipsam apprehen
dit, vel aliqtio huiusmodi : & tune iam delectatur in pecunia habita. Sic igitur &'circa intelligibilem
finem contingit . Nam a principio volumus cons
qui finem intelligibilem; consequimur autem ipsum per hoc , quod fit praesens nobis per actum intelle 'us; & tunc voluntas delectata conquiescit in fine iam adepto. Sic igitur essentia beatitudinis in actω intellιEius coussit. Sed ad voluntatem pertinet delectatio beatitudianem consequens , secundum quod Augustin. dicitio. Cons. c eap. 23. ante med. to. I. J quod beat
rudo es gaudium de veritate ; quia scillicet ipsum gaudium est consummatio beatitudinis. Ad primum ergo dicendum , quod pax pertinet ad ultimum hominis finem, non quasi essentiali ersu ipsa beatitudo, sed quia antecedenter, & consequenter habet se ad ipsam : Anteredenter quidem , inquantum iam sunt remota omnia perturbantia s& impedientia ab ultimo fine: Conseqtienter vero sinquantum iam homo , adepto ultimo fine, rem uel pacatus desiderio quietato. Ad secundum dicendum , quod primum obiectum voluntatis non est actus ejus, sicut nec primum ob
79쪽
D QUAEST. III. ART. IV. Rehim visux est visio , sed visibile . Unde ex hoc
ipso quod beatitudo pertinet ad voluntatem , tanta quam primum obieetiam eius , sequitur , quod non pertineri ad ipsam, tanquam actus ipsius. Ad tertium dicendum, quod finem primo apprehendit intenectus , quam voluntas : Tamen motus in finem incipit in voluntate : Et ideo voluntati debetur id , quod ultimo consequitur consecutionem. finis , stilicet delectatio, ves fruitio. Ad quartum dicendum , quod dilectio praeemineteognitioni in movendo: sed cognitio praevia est dilemoni in attingendo'. Non enim diligitur nili e gnitum , ut dicit Aligustinus in decimo de Trin. c cap. I. a. pom. 3. J Et ideo nitelligibilem finem primo attingimus per actionem intellectus sicut & finem sensibilem primo attingimus per Mesionem sensus. Ad quintum dicendum , quod ille , qui habet omnia quae vult, ex hoc est beatus , quod habet eae quae vult : quod quidem est per aliud , quam actum voluntatis . Set nihil male velle requiritatiu ad beatitisinem , scut quaedam debita dis pcm tib ad ipsam. Voluntas autem bona ponitur in numero bonorum, quae beatum faciunt, prout est in clinatio quaedam in ipsa : sicut motus reducitur assi genus sui termini, ut alteratio ad qualitatem ..
EN artic. habes rimo: quomodo per rationem ostendas , di in vero sensu intelligas , 'merito insinuatum suis. a seripturis , quod beatitudo consistit in actu intellectus . Ut per hoc , qu H.dicitu Joan. 17. Me es vita , Sta secundum quod- enim. in arg. com. Ibi siquidem loquitur Dominus de vita aeterna , ut est beatitudo perfecta post vitani, praesentem habenda a praedestinatis, qui per veram fidem ex dilectione operantem adhaeserunt sibi ipsi cum perseverantia : ut patet ex contextu. ipsius Evangelii, & B. August. Ut omne, qu , inquit co textus , dedisti ei , det eis vitam Gernam. H e esastem vita aeterna, tit cognoscant , dic. Ecce. Prius a Ratre isti dantur Christo , & postea Christus dateis vitani aeternam. Quomodo a Patre dantur Chri-so ' Non per creationem solam . Alioquin omnes habituri essent de secto vitam aeternam. Quomodω ergo' Per aeternam praedestinationem : de qua diciis tur Rom. 8. quos predesinavit, hos in vocavit, &M. Pater enim , quos per seipsum simul cum Deo H-λὰ, & Spiritu Sancto ab sterno praedestinavit, ma
80쪽
verae fide , justitiaque , merito praevisae passionis Christi, ut homo est, indutos dedit Christo, ut per
actualem Dasionem daret eis sic perseverantibus vitam aeternam . In cujus evidens signum Christus , dum actualiter pateretur in cruce, uni eorum stibi a Patre modo praemisso, datorum , tamquam factigipsis a se praedicta exponens , ait Hodie mecum e- diis in Paradiso. Unde illud. , quod ante nominave
rat vitam aeternam , nunc vocavit Paradisum. Sed.& adhuc iii contextu ipso Joan. 37- idipsum , scilicet ; quod per ly vitam aeternam intelligat beatitudinem finalcm , idest Paradisum , sapientibus sch Iasticis aporte monstratur . Post multa enim inibi dicta , quasi ad principium , quod sibi prae caeteriscordi erat , Christus ipsu in expositurus orationem reflectens inquit : Pateν , quos dedisi mihi, volo , ut , ubi fiam ego , 9 illi sent mecum , ut τideantelaritatem meam , quam dedisti mihi, quia dilexi time ante constitutionem nitinai. Quid vero est hoc , scilicet videre claritatem filii Dei a patre ei datam ante constitutionem mundi , nisi . videre divinam essentiam filio impartibiliter. , atque impassi biliter a Patre aete Tna generatione communicatam ' Ubi etiam nota ,. quod lo ly cognoscanst, quod Prius dixerat, nunc replicando posuit ly videant , &consequenter , Quod ut bilue in operatione natellectus consistere ficialem beatitudinem determinavit . Caeterum , ut in principio tangebatur a Divo Augustinu quoque dictunt idem Evangelii sic intellectum suit. Ipse etaim in libiade Correctione, &gr. itia sic ait : Sa haὼerent in bouo perseverantiam , per bsc
ad patrem ipse dicit, ut omne , quod dediyli mihi, non pereat , sed babeat vitam aeternam . Hi ergo christo intelliguntur dari , qui ordinati sunt in vitam aeternam . Ipsi autem illi, sint praedestinati , Iccundum propositum vocati sunt faueri ,. auorti' nullus perit , ac peν hoc corum nultas ex bono in malum m titatus fnit hane vitam , quoniam sic essorZinatus, oe ideo Chriso datus, se non pereat, sud
habeat vitam aeternam. Et ruritis. , quos dicimus inimicor ejus , in parυulos filios inimicorum erus , quoscumque eos sic regeneraturus est , ut iis ea se, quae per dilectionem operatar , hane vitam. sniant, I fu , cri antequam hoe fas , in illa praedesinatiovo
fili eius funi, oe dati fune Chrisso filio eius , Mi
mn pereant , sed habeant vitam. aeternam . Haec ibi August. & recitatur in Decretis de Poeniten. di in Ii ex bono . Vide ,. Quam fretuenter in eo