M. Tullii Ciceronis Opera cum delectu commentariorum in usum serenissimi Delphini tomus primus nonus Tomus primus quo Rhetorica continentur adjectis ad Oratorias Partitiones nunc primum Adnotationibus

발행: 1772년

분량: 521페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

441쪽

alierum pene Demosthenem, saltat, incidens particulas . Et is quidem non minus sententiis peccat, qu m verbis: ut non quaerat , quem appellet in ptum , qui illum cognoverit . Sed ego illa Crassi , di nostra posui , ut quἱ vellet, auribus ipsis, quid numerosum etiam in minimis particulis orationis esset, judicaret. LXVIII. Et , quoniam plura de numerosa oratione diximus . quam quinquam ante nos , nunc de eius generis utilitate dicemus . Nihil enim est aliud Brute , t quod quidem tu minime omnium ignoras , pulchre , &oratorie dicere , nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicete . Et nee Antentia ulla est , quae fructum oratori serat , nisii apte exposita , atque absolute: nec verborum lumen apparet , nisi diligenter colloeatorum : &horum utrumque numerus illustrat . Numerus autem pe enim hoe t standum est non modo non poetice iunctus , verum etiam fugiens illum, eique omnium dissimillimus, non quin iidem sint numeri non modo oratorum & poetarum, verum omnino loquentium , denique etiam si nantium omnium, quae metiri auribus possumus sed ordo pedum saeit, ut id, quod

pronuntiatur, aut orηtionis, aut poematis simile videatur. Hane igitur sive con positionem, sive persectionem , sive numerum vocari plaeet , & adbibere necesse eit , si ornate velis dicere . non solum . quod ait Aristoteles re Theophrastus ne infinite seratur , ut flumen , oratio, quae non aut spiritu pronuntiantis , aut interductu librarii t ὶ ,

sed numero eoacta debet inlistere : verum etiam quod multo majorem habent apta vim, quam soluta. Ut enim alii Ietas , nec multo secus gladiatores videmus ni bit nec vitando facere caute , nec petendo vehementer , in

quo non motus hic habeat palaestram quandam ; ut , quidquid in his rebus fiat utiliter ad pugnam, idem ad ad spectum etiam sit venustiun : sic oratio nec plagam gravem facit, nisi petitio fuit apta ; nec satis recte declinat impetum, nisi etiam in cedendo, quid deceat, intelligitia

Itaque, qualiS eorum motus, quos μαλαμρου: Greci vocant, talis horum in hi videtur oratio , qui ncn claudunt numeris sententias is tantumque

abest, ne , quod ii s 99 , qui hoc aut magistrorum inopia , aut ingenii tarditate , aut laboris fuga non sunt assecuti , solent dicere . enervetur oratio compositione verborum , ut aliter in ea nec impetus ullus ,. nec visese posti t. LXlX. Sed magnam exercitationem res flagitat , ne quid eorum, qui

- Tantumque aιes . na , suoa ιι, cte. Ieteridum Ouin ino: Tantamque abest, aet , Moιt . . . . Nam hoc loco ne inare non potest . EIi lix. . t c. sciviliatia . Iantum a est, ut compositio verborum enervet oratIO nem c quo i ii solent dicere qui hoc . . . . non sunt iste ti. ut sine compositione nec impetus ullux, nee vIa in oratιone esse PD sit. Sic enim Cicero saepe are te natum P nit cum ex seimila tantum ab sp . Exempla suppeditat God escalcus Si vechius, irr libri de Partacalia lingna Laιιna, v. Tantum ais es ut, ut. An ny- ω

442쪽

tetrus hoe secuti non tenuerunt, simile faciamus; ne aut verba trajiciamus aperte, quo melius aut cadat, aut volvatur oratio. Quod te L. Caelius Aniatipater in prooemio belli Punici, nisi necessario, facturum negat . O virum simplieem , qui nos nihil celat . iapientem , qui serviendum necessitati putet i Sed hie omnino rudis . Nobis autem in scribendo atque in incendo , necessitatis excusatio non probatur. Nihil est enim necesse: & , si quid es set, id necesse tamen non erat eoufiteri. Et hic quidem , qui hane a Lae. lio, ad quem scripsit, cui se purgat, veniam petit, & utitur ea trajecti ne verborum, & nihilo tamen aptius explet, concluditque sententias. Apud alios autem , & Asiaticos m xime , numero servientes, inculeata reperias inania quaedam verba, quasi complementa numerorum. Sunt etiam qui illo vitio, quod ab Hegesia maxime fluxit, infringendis , coneidendi l-que numeris in quoddam genus abjectum incidant , Siculorum simillimum. Tertium est , in quo fuerunt fratres illi , A siaticorum rhetorum principes , Hierocles & Μenecles , minime mea sententia contemnen3i . Etsi enim asorma veritatis & ab Atticorum regula absunt, tamen hoe vitium compensant vel facultate, vel copia: sed apud eos varietas non erat, quod omnia sere concludebantur uno modo. Quae vitia qui fugerit, ut neque verbum ita trajiciat, ut id de industria factum intelligatur ; neque inferciens verba , quasi rimas expleat; nee minutos numeros sequens , concidat , delumbetque sententias ; nee sine ullaeommutatione in eodem semper versetur rienere numerorum : is omnia s re vitia vitaverit. Nam de laudibus multa diximus, quibus sunt alia perspicue vitia contraria.

LXX. Quantum autem sit apte dicere , experiri lieet , si aut compositi

oratoris bene strudiam collocationem dissolvas permutatione verborum . Corinrumpatur enim tota res, ut & haec nostra in Corneliana, & deinceps omnia : Neque me divitiae movent , quibus omnes Africanos, Θ Laelios multi venalitii , mercatoresque superarum . Immuta paulum, ut sit, multi superarunt mercatores, venalitiique; perierit tota res. Et quae sequuntur : Neque sis , aut caelatum aurum is argentum , quo nostros veteres Marcellos , Μaximo ue multi eunuchi e Saria AEgyptoqtie vie erunt. Verba permuta sic, ut sit, Uicerunt eunuchi e Syria , AEgyptoque . Adde tertium t Neque vero ornamenta ista villarum , quibus L. Paulum, is L. Mummium . qui rebus bis urbem , Italiamque omnem referserum , ab aliquo video perfacile Deliaco, aut Dro potuisse superari. Fac ita, potuisse superari ab aliquo oro, aut Deliaco. Videsne, ut ordine verborum paulum commutato , iisdem verbis , stante sententia , ad nihilum omnia recidatat, cum sint ex aptis dissoluta faut si alicujus inconditi arripias dissipatam aliquam sententiam , eamque, Or dine verborum paulum commutato , in quadrum redigas , essiciatur aptum illud , quod fuerit antea diffluens , ac solutum . Age , sume de Gracchis apud censbres illud: Abesse non potes, quin ejusdem bominis fit, probos improbare ἡ qui improbos probet . Quanto aptius , si ita dixi sset, quin e sdem hρmi it fit, qui improbos probet, probos improbare Hoc modo dicere nemo unquam noluit: nemoque potuit, quin dixerit. Qui autem aliter dixerunt . hoc

443쪽

hoe assequi non potuerunt: ita iacti sunt repente Attici . Quasi vero Tralistianus cxὶ fuerit Demosthenes: cujus non tam vibrarent fulmina illa, nisi

numeris contorta ferrentur.

LXXI. Sed si quos a ὶ magis delectant soluta , sequantur ea sane , m do sie, ut si quis Phidiae clypeum 3 ditat verit, collocationis universam

speciem sustulerk , non singulorum operum venuitatem: ut in Thucydide, orbem modo orationis desidero, Ornamenta comparent . Illi autem cum dis solvunt orationem, in qua nec res, nec verbum ullum est, nisi abjectum:

non clypeum , sed, ut in proverbio ei et si humilius dictum est , tamen simile est 3 scopas ut ita dicam mihi videntur dissolvere: atque , ut plane genus hoc , quod ego laudo ,4 contempsiste videantur , aut scribant aliquid vel Isocrateo more, vel quo AEschines, aut Demosthenes utitur: tum illos existimabo non desperatione sermidavit te genus hoc, sed judicio resu-gissed aut reperiam, ipsa eadem conditione qui uti velit, ut aut dicat, aut scribat utra voles lingua , eo genere , quo illi volunt . Facilius est enim apta dissolvere, quam dissipata connectere. Res autem se sic habet , ut brevissime dicam quod sentio ὶ composite ,& apte, sine sententiis dicere, insania est: sententiose autem sine verborum& ordine , & modo , infantia : sed ejusmodi tamen infantia , ut ea qui utantur non stulti homines haberi possint, etiam plerumque prudentes: quo qui est contentus, utatur. Eloquens vero, qui non approbationes solum, sed admirationes , clamores , plausus , si liceat , movere debet, omnibus oportet ita rebus excellat , ut ei turpe sit, quidquam aut spectari, aut audiri libentiu S. Habes meum do oratore, Brute, judicium: quod aut sequere , si probaveris; aut tuo stabis , si aliud quoddam est tuum . In quo neque pugnabo tecum, neque hoc meum, de quo tantopere h e libro asseveravi , unquamat firmabo esse verius, quam tuum. Potest cnim non solum aliud mihi , aetibi, sed mihi ipsi aliud alias videri. Nec in hac modo re, quae ad vulgi asleuia

sum spectat, & ad aurium voluptatem: quae duo sunt ad judicandum levissima rsed

yiae urbs, ubi eorrupta Ae inquinata dictio , ad Atticorum eleg Intia longe reinotissima . Priastens .

e Sed si quos Hujus loei sensus est i Si

quis Pressum , coneisu.n , 5c a numeris alienum dicendi genus usurpare voluerit r us1rpet sane r ea tamen tonditione , ut singulis

incisis & membris substet laudabilis sementia. Sit riui dictio similis elypeo Minervae , quem sculpsit Phidia, r qui si dissolvatur . tolletur quidem universa species clypei , at in singulis partibus , puta in sua quam Phidias ipse fabricatus est essi te , supererit venustas. Tolerabile est non absolutas periodoseonficere , li: reliqua supPetant Ornamenta . ut in Thueydide , citi praeter orationis comprehensionem & ambitum vix quicquam deest .

Idem

Qua duo fiant ad iudieandum Iovi F a Ut vultus , sic inflabile vulsi iudi

cium, tu men probari debet orator. Dein de Iudicium aurium non inodo saperbissimum

ac fastidiosissimum est . sed etiam intertissi

mum. Aliud aliis plaeet, atque hinc non leves inter peritissimos artis migistros de numeris oratoriis controversiae. Mem .

444쪽

sed ne in maximis quidem re S quidquam adhuc inveni firmius, quod tene. rem, aut quo judicium meum dirigerem, qu in id , quodeumque mihi quam simillimum veri videretur, cum ipsum illud verum in occulto lateiaret. Tu autem velim, si tibi ea, quae disputata sunt, minus probabuntur ut aut majus opus institutum putes, quam effici potuerit; aut, dum tibi ro ganti voluerim obsequi, verecundia negandi, scribendi me impudentiam e et i suscepisse. V l S

s 3 Impudentiam Fortasta , im judeuia dese reari a te pruἡmnam meam. Δ . M siam , ut, unde est orta, in eodem termineia retus. itur oratio. Hine enim orsa est: Malo ....

446쪽

legeres , vel ut totam rationem a doctissimo quodam rhetore aeciperes, horistatus elem: utrumque, ut a te audiebam, es expertus. Sed a libris te obscuritas rejecit. Rhetor autem ille magnus, haec, ut opinor, Aristoteliea se ignorare respondit. Quod quidem minime sum admiratus, eum philosbphu in rhetori non esse cognitum , qui ab ipsis philosophis , praeter admodum paucos, ignoretur . uibus eo minus ignoscendum est e quod non modo rebus

iis, quae ab illo dictae & inventae sunt, allici debuerunt: sed dicendi quo que incredibili quaedam cum copia, tum etiam suavitate . Non potui igitur tibi, saepius hoc roganti, dg tamen verenti, ne mihi gravis esses , s facile enim id cernebam debere diutius, ne ipsi juris interpreti fieri videretur injuria . Etenim cum tu mihi meisque multa sepe scripsisses , veritus sum, ne, si ego gravarer, aut ingratum id, aut superbum videretur. Sed, dum

fuimus una, tu optimus es testis, quam suerim occupatus. Ut autem a te discessi, in Graeciam proficiscens, cum Opera mea nec respublica, nec amici uterentur, nec honeste inter arma versari possem , ne si tuto id quidem mihi liceret: ut veni Veliam, tuaque, & tuos vidi s I , admonitus hujus atris alieni , nolui deesse ne tacitae quidem flagitationi tuae . Itaque haec, cum mecum libros non haberem , memoria repetita , in ipsa navigatione eonscripsi, tibique ex itinere misi: ut mea diligentia mandatorum tuorum , te quoque, etsi admonitore non eges, ad memoriam nostrarum rerum exeitarem. Sed jam tempus eth ad id quod instituimus, accedere. II. Cum omnis ratio diligens disserendi duas habeat partes; unam inveniendi , alteram judicandi : utriusque princeps , ut mihi quidem videtur , Aristoteles fuit. Stoici autem in altera elaboraverunt . Iudicandi enim vias diligenter perseeuti sunt, ea scientia, quam malecticen appellant. Inveniendi vero artem, quae Tmice dicitur, quaeque ad usu in potior erat, & ordine naturae certe prior , totam reliquerunt . Nos autem , quoniam in utraque Iumma utilitas est , & utramque , 'si erit otium , Persequi cogitamus, ab ς , quae prior est, ordiemur. Ut igitur earum rerum , quae absconditae sunt , demonstrato , & notato loco, facilis inventio est: sic, cum pervestigare argumentum aliquod volumus, locos nosse debemus. Sic enim appellatae ab Aristotele sunt hae quasi sedes, e quibus argumenta promuntur. Itaque licet definire, Loetim esse argumenti sedem: Argumentum autem, rati em, quae rei dubiae faciat fi

dem .

Sed ex his locis, in quibus argumenta ine Iusa sint, alii in eo ipso, de

quo agitur, haerent: alii assumuntur extrinsecus . In ipso, tum ex toto, tum ex partibus ejus, tum ex nota, tum ex his rebus, quae quodam m

do affectae sunt ad id, de quo quaeritur. Extrinsecus autem ea a J dicuntur, quae absunt, Iongeque disjuncta sunt. II h Ii a Sed

Coos le

447쪽

Sed ad id totum , . de quo diseritur, tum definitio adhibetur , quae quasei involutum evolvit id , de quo quaeritur . Ejus argumenti talis est formula rIus civile est aequitas constituta iis, qui ejusdem civitatis sunt, ad res suas

obtinendas: ejus autem aequitatis utilis est cognitio: utilis est ergo juris ei vilis scientia. Tum . partium enumeratio , quae tractatur hoc modo : Si neque censi a , neque vindicta, nec testamento liber factus est, non est liber. Neque est. ulla earum rerum: non est igitur liber. Tum notatio, . cum ex vi verbi argumentum aliquod elicitur , hoc mo

dor Cum lex assiduo 3 vindicem assiduum 4ὶ esse jubeat, Ioeupletem

jubct locupleti. Locuples enim est a taluus , ut ait AElius , appellatus ab . a aere dando. III. Ducuntur etiam argumenta ex iis rebus , quae quodam . modo affectae sunt ad id, de quo quaeritur. Sed hoc genus in plures partes distributum est. Nam alia conjugata appellamus, alia ex genere, alia ex b serma , alia ex similitudine , alia ex differentia , alia ex contrario , alia exesadjun

ctis, alia ex antecedentibus, alia ex consequentibus , alia ex repugnantiabus, alia ex causis, alia ex effectis, alia ex comparatione majorum aut parium, aut minorum. Conjugata sue dicuntur, quae sunt ex verbis generis ejusdem. Eiusdem autem generis verba sunt , quae orta ab uno varie commutantur, ut sapiens, sapienter , sapientia . . Haec Verborum conjugatio dicitur , ex qua hujusce modi est argumentum: Si compascuus ager est, jus est compascere. Λ genere sic ducitur : Quoniam argentum omne mulieri legatum est

non potest ea pecunia , quae numerata domi relicta, est , non esse legata .

For- Σ Sι neque tensia Ciceronis temporibus ibertate donabantur servi triplici modo, cen 14 , vindicta . testamento . seu quidem , cum quis , jubente aut consentaente domino, nomen deserebat in cen surns soli enim cive . Romam olim censebantur . MnLc a , cum lictor vindietam , quae virgula est , manu mittendi servi capiti imponens . eundem se yum hae solemni verborum formula , Lιberesu, an libertatem vindicabat quo tempore dominus servum alapa rercvsuin carcumagebat in pyrum . ut se intelligeret sibi licitum in quamlibet partem abire . Dem qu rost amentoni 2numittebantur , cuin quis servum suum te- Iiamento liberum esse iusisset. P stetis.

Semia, quae Vaticimus, Manutius. N Gruterus tire adnulerunt, inducenda censet ac tot tenda Lambinus , quem I si eus secutus est . Praeiverat Coveanus , qui carte non apnc ahat AEI am oratiam nennasi muli Is rosi Ci--rcinis obitum stinis sancitam suis e , anno

Is licet. DCCLV. An vero emendatior imhane ipsim divinasse visus est sibi nuper quidam Vicentinus, qui suas Epiuolicas Diat ti- , edidit Venetiis 3 An sine Coveano. Iambino, di Pruseo, eis poli ipsos . vidit quod

admodum testatur Gellius lib. IV . cap. IC. . ite verbis scripta . . si duo assiduus ωιndex esto: HMefΛris c1υι qmetis volet Σιndex esto

Cujus via di sententia hare esti Locupleti s- delusior locuples si, inopi quivis. In quo summa aequitas est. Quem enim homo tenuis. locupletem pro se fide usiorem inveniat 3 Go

veantis .

improbat Iab us lib. v. cap. Io immerito .

tum saepe vim ed persuadendum h heat. Ut cum ait Tullius pro Marcellci , cap. 32. In

448쪽

Forma enim a genere, quoad suum nomen retinet 63, nunquam seiungItur. Numerata autem pecunia nomen argenti retinet. Legata igitur videtur. A sorma generis: quam interdum , quo planius accipiatur , partem licet nominare, hoe modo : Si ita Fabiae 7ὶ pecunia legata est a viro, si ei viro ma tersamilias esset: si ea in manum viri non eonvenerat, nihil debetur. Genu enim est uxor: eius duae formae; una matrumfamilias, earum, quae in manum convenerunt; altera earum, quae tantummodo uxores habentur. Qua

in parte eum fuerit Fabia, legatum ei non videtur. Λ similitudine, hoe modo: Si ardes eae corruerunt , vitiumve secerunt , quarum usus fructus legatus est , heres restituere non debet , nee reficere ,

non magis, quam servum restituere , si is , cuius usu sfructus legatus est , deperisset. A differentia: Non , si uxori vir legavit omne argentum , quod suum esset; idcirco, quae in nominibus fuerunt , legata sani. Multum enim dis seri, in arcane politum sit argentum, an in tabulis debeatur Ex contrario autem , se : Non debet ea mulier , cui vir bonorum sustum uium ructum legavit, cellis vinariis di oleariis IJ plenis relictis, putare id ad se pertinere . Usas enim, non abusus , legatus est . Ea sunt

inter se contraria.

IV. Ah adjunctis: si ea mulier testamentum fecit , quae se capite nunquam diminuit is , non videtur ex edicto praetoris secundum eas tabulas pos-

quoad generis nomen retinet, nunquam a ge- uere separatur : tum separatur , cum amisit

Legavit vir uxori ligna omnia , arbores santes non legavit. tim pro rius , non semel a Cicerone dicitur: nisi malis fiatim nomen,

naturale este nomen e ut num argentei no

men naturale si argentum : quod quidem amittit. cum percussus eri et tum etiam numus dicitur. Goveanus.

telligatur, observandum ea BGeti . tr bus m d a apud veteres Romanos duci solitam uxo . rem . sarre, usu, te coemptione . Confarreavitio ad Ponti sees tantum pertinebate erant Discrae nuptiae .lleiae , ut ait Dionysus in R mulo , quod eodem farre con Iuges vescerentur, quo etiam victimas respergerent . Ususebat matrimonium . eum uxoris de mariti

convictus per annum eonstans Ee stabili, suerat . tumque dicebatur uxor usucapta. Denique coemptio certis solemnitatibus perageb

tur, dc se se in coemendo invicem interr tabant. Vir ita, an sibi mulier matersimilias esse vellet . Illa respondebat , velle . Item mulier interrogabat, an vir sbi paterfamilias esse vellet e ille respondebat . velle. Itaque mulier viri eonveniebat in manum. Ec voc bantur hae nuptiae per coemptionem et quod,

tesse Varrone, mulieres amem unum snquam emendi causa marito darent. Iam vero ut ad exemplum a sorma petitum redeamus , uror genus est: ejus duae formae: altera marrum- semissas, altera uxorum tantum . Si eui ui xl , quae mater ellet familias , legata si pecunia r a forma recte concludetur nihil ei jure deberi quae uror tantummodo habetur .Pjti stetis. 83 Cetias τι nastura se Me νιH3 Farum re rum quae usu consumuntur , usu ructus ne. que naturae Iure, neque vero civili constitui

potest e cum nosse estis , uti Paulus ad Vitellium serabit, aliu/ nihil sit . quam ivis ais

Lena ris viren a 1νώικda, salia νει μι sana arvi re sublata de tonianipla , tolli usum tuis oum necesse sit. cum igitur oleum, vinum. frumentum , vestimenta , quibus proxima est retunia numerata , quae & ipsa usu de ass-dua remulatione quodam modo extinguitur. utendo consumantur , neque in hoe rerum genere consitui usu,stuctus posse e non de bet ea mulier . eui vir honorum sito imosum fruct Lm letavi e , vino d. oleo relictis , putare jus sibi este utenἡi fruendi . Usus enim ei, non abusus relictus est . Goveanus. 9 3 Se capata Bianquam dimιntiae 3 Captiatis diminutici est prioris satus permutatio . Gaplea autem recensetur ..Tria enim, inquit

449쪽

posse so dari. Adiungitur enim , ut secundum servorum , secundum ex tum , secundum puerorum tabulas possessio videatur ex edicto dari. Ab antee edentibus autem, & consequentibus, & repugnantibus, hoe mo do i Λb anteeedentibus, Si viri culpa factum ro est divortium, etsi mu lier nuntium remisit, tamen pro liberis manere nihil oportet. A eonsequentibus t Ir ὶ : Si mulier , cum fuisset nupta cum eo quieum connubii ius non esset, nuntium remisit ; quoniam qui nati sunt , patrem non sequuntur, pro liberis manere nihil oportet. A repugnantibus: Si patet familias uxori ancillarum usum fructum 1, 3 l. gavit a filio, neque a secundo herede legavit, mortuo filio mulier usum studium non amittet. Quod enim semel testamento alicui datum est, id ab eo invito, eui datum est , auferri non potest . Repugnat enim recte aecipe te, & invitum reddere. Ab efficientibus causis, hoc modo: omnibus ry) est jus parietem di rectum ad parietem communem adjungere, vel solidum , vel sernicatum .

At si quis in pariete communi demoliendo damni insecti promiserit, non de bebit praestare quod fornix vitii fecerit . Non enim ejus vitio , qui demolitus est, damnum saEium est, sed ejus operis vitio, quod ita aedificatum est,

ut suspendi non posset. Ab esseres rebus, hoe modo : Cum mulier viro in manum convenit , omnia, quae mulieris fuerunt, viri fiunt dotis notane.

Paulus , habemus , libertatem , civitatem ,

iam liem. Cum haec omnia amittimus, maxima est capitis diminutio. Cum civitate amita

ti, libertas retinetur , ut cum quis an col nias Latinas transmigrabat , erat med a capiatis diminutio . Minnua autem , tum familixeantum mutabatur , cum quas adoptatatur, vel alieno suri subjiciebatur , vel emancipIhetur. Mulieres autem antiquo jure tutela perpetua continebantur . nee recedebant a tutoris P

testate, nisi in manum viri conventileni s atque ut tunc erat satus prioris mutatio . ita dicetatur eapite diminuta . A da quod cum erus familia uno capite , id est, una persona

diminuta esset , uatir in m ri simili ρm tranissens, diminuta.capite non immerito vocare tur . Frustetis .

titio divortici debeat partem dotis v II re tinquere , unde communes liberi alantur. SOlvitur ab antecedentibus. Si viri culpa factum est divortium . herbi gratia , si confugem asperius tractaret, licet urcir secesserat a marito , eam nihil oportet relinquere liberis, qui in patris potestate sunt. Mem .

ducatur argumenium, cum propositas duobus. a posteriore argumentamur. hoc modo, Mulier servo cui imprudens nupserat , nun ιum

remisi i qui ex ea conjunctione pati sunt patrem non sequuntur. in re pro liberis ex dote apud patrem manere nihil oportet . Id quod ex eci collegi , quis patrem liberi non sequerentur e quod e duobus quae proposui . pollemus est . Gom i: An aliartim Hiamseruatim inuss,utius ancillarum, omnis ea utilitas est, quae ex an illis percipi potest . praeter earum partus, qui tu fluctu non sunt , sed ad proprietatis dominum pertinent: neque enim placuit l,

Umm ι Exemplum hoc aliquanto sturam. 1latu quaestionis proposito , sic explicari potest. Ius en omnibus, ad parietem

communem ad ungere vel solidum vel eam ratum Parietem. Sempronim ad parietem sbi cum Titio communem , ino suo iure fornicem adjunxit. Titius cum subinde vellet ali- d extruere, de pariete communi nonnihil emolitus est, pollicitus damnum, si quid ex ea demolitione contingere , se reparaturum Eversus est cum reliquo pariete sornix : Postulatur damni Titius . quod parietem com munem subvertem . Hic ab efficiente causa

sic se purgat Nisi sornicem adjunxisset Sem

pronius , areisus murus non corruisset fi non

igitur damnum praestare debeo , quod meo vatio factum non est . Husseus

450쪽

Ex comparatione autem omnia valent , quae sunt ejusmodi r Quod in re majore I valet, valcat in minore: ut si in urbe fines non reguntur, neque aqua in urbe alceatur. Item contra: Quod in minore valet . valeat in majore. Licet idem exemplum Is convertere . Item : Quod in re pari valet, valeat in hac, quae par est: ut, quoniam usus I s) auctoritas su di, biennium est, si etiam aedium . At in lege aedes non appellantur , dcdunt caeterarum omnium, quarum annuus est usus. Ualeat aequitas , quae paribus in causis pari a jura desiderat. Quae autem extrinsecus assumuntur, ea maxime eX auctoritate dueuntur. Itaque Graeci tales argumentationes ἀπιδνους vocλnt , id est , artis expertes rut, si ita respondeas sI7ὶ , Quoniam P. Scaevola id solum esse ambitust 18 ὶ aedium dixerit , quod parietis communis tegendi causa tectum projice retur, ex quo in tectum ejus , aedes qui protexisset I9ὶ , aqua deflueret, id tibi jus videri. His igitur locis, qui sunt expositi, ad omne argumentum reperiendum , tanquam elementis quibusdam , significatio , dc demonstratio datur . Utrum Jgitur hactenus satis est Tibi quidem tam acuto, dc tam occupato, puto. V. Sed

c i uod in re majore Hotomanno lib. a. Observ. cap. a. placet eorum sententia, qui duplicem hie netationem deesse putant . ut locus sie legatur: Gad in re ma ora non

ee tertio Aristotelis T icorum libro patet ,

argumentum ex majore ductum , tantum valet ad refellendum, Ee majus id dicitur , quod probabilius est . Itaque allatum a Cicerone exemplum , uni refutationi idoneum est, quo si videlicet probabilius suisset 1 nes in ea urbe regi, quam aquam in eadem arceri. Hoe idem exemplum Cicero inserius ad similium locum

retulit. Idam.

superius convertatur , set comparatio a miianori ad majus, hoc modo . In ea et vatale qua arcetur s ergo inulto magis sines reguntur. Ninus enim quiddam est aquam arcere , quam fines regere. Idam.

Tabularum. Ustis avi ratas funda. ιιennsum

. sto. Hotomannus ρνo biennιtim definit reponendum esse laennis, de anses pro a tis . Sed frustra, tum in oratione pro Care ina cap. is. etiam idem fere teratur . Iax tilum m iactoris rem funda iubet esse ιιannaum ausimών asdam Iure in aduus , qua in titanam appellantur. Hic sectorisas est jus do minit. Quod autem a pari ducatur argumentum . ex ipsa Tullii verbis de interpretatione nostra niani sessum est. In eo eonveniunt aedes de iungi, quod sint res non moventes. Idam.

dium dixta scatoia ς nampe id esse tantiam. m/do ambitus adis , quoad istarqne τιeιnti communem parietem projecerit 1 ianda δυ--eιum aquarum Isai , m an euiti que inoriam ades aqua pitii a deflual , nimirum ut dimidaa parietis pars ad unum , altera ad alet tum pertineati te linea communem parietem aquabiliter secans , ambitum aedium utrinque designet. Idem .

implicatum locum interpretati sumus ea meri te Hotomanni, qui lectionem se putat restituendam s ut quoad pro quod reponatur , de vox rectum tollatur. Cautum erat lege xii. Tabularum , ut inter vicinorum aedes ad ei eumeundi Multatem spatium esset pedis sestertii, sive, ut exponit Volusius Maecianus. duorum Dedum de lemis . Ejus structurae do .nvis, intulae dicebantur, quarum xmbitum definire cuivis iacillimum erat . At juras controversi fuit earum aedium ambitus , quae coma muni pariete jungabantur . In interpretati ne exposuimus Scaevolae mentem . quae Hi in remanno videtuY perquam obscura. Ista enim ratione videretur Scaevola siniscare , non licere in communem parietem tigna immittere ultra lineam , quae medium parietem intersecat s 4um tamen aliud in jure definiatur . Fortasse ad eam controversiam Scaevolae responsum pertinet, quo uterque vitinus communi pariete uti vult in aediseando, de suis trabibus pari eodemque loco immittendis . Quo casu locus esset Q. Mucii sententiae . ut recte conjicit Hotomannus, Observ. lib. it. eap. g. Idem . is Pνoeexisse Protexere est tectum projicere , inquit nudaeus : protecta fle proiecta partes sunt domus prominentes, qualia sunt. men .ana. 3e podia pen silia, unde aspectu, est

nobis in vicos di plateas. Iu - .

SEARCH

MENU NAVIGATION