장음표시 사용
51쪽
Assumptionis autem approbatione praetur ita , qua tripartita sie fiet argu mentatio: Qui sepenumero nos per u 'ein sciellei u .at, Eorum orationi fidem habere non debemus. Si quid eui.n puradi illorum detrimenti aceeperimus, nemo erit , praeter nosmetipsisS , quς-n jure accularc pol simus . Ac primum quidem decipi incommodum eii it cru .n , stultu. n et tertium, turpe. Carthaginenses autem persaepe jam nos seseliu uot . Summa igitur amentia eii incolum fide spem habere, quotum pernula rotitis deceptus sis. Utraque approbatione prater ita, tripartita fit, hoc y hor Aut metuamus Carthaginens cs oporici, si in colu ocs τυI ruli luerimus; aut eorum urbem di ruamus. Ac metuere quidem noxa DPori CL. Restat igitur, ut uri em diluimus. XL. Sunt autem qui put/iu noclii unqualia polse complexione & cportere superi deri , eum id puripicuuω sit , quod con .iciatur ex ratiocinatione . Quod si fiat, bihartitam quoque fieri argumcatationem , hoe modo : Si peperit, virgo non est . reperit autem. Hic satis esse dicunt proponere, & an sumere: quoniam perspicuum sit , qu a contici tur , complexionis rem non indigere . Nobis autem videtur & omnis ratiocinatio concludenda eise ; &illud vitiuin , quod illis displicet , in surapere vitandum , ne , quod Pcrspicuum sit, id in complexionem inseramus. Hoc autem fieri poterit, si complexionum genera intelligantur. Nam aut ita complectemur , ut in unum conduc mus propolitionem & assumptionem s 83 ὶ , hoc modo : Quod si leges omnes ad utilitatem reipublicae reis ferri convenit, hic autem saluti reipuoli eae pria fuit; prosecto non potest eodem facto , & saluti communi consuluisse , & legibus non obtempera De . Aut ita , ut ex contrario sententia conficiatur , hoe modo : Summa igitur amentia est , in eorum fide spem habere , quorum persidia toties deceptus sis. Aut ita , ut id ibium , quod conficitur , inseratur , ad hunc modum Urbem igitur diruamus. Aut ut id, quod ea in re .n, qua: conficitur, sequa tur, necesse est. Id est hujusmodi: Si peperit, cum viro concubuit. Pepericautem. Conficitur hoc : Concubuit igitur cum viro . Hae si nolis in serre, dc inseras id , quod sequitur e Fecit igitur incestum j dc concluseris argu mentationem, & perspicuam fugeris complexionem. Quare in longis argumentationibus , ex conductionibus , aut eX conir rio
complecti s 84 oportet: in hrevibus id ibium, quod eonfieitur , exponere in iis , in quibus exitus perspicuus est , consecutione t 8s uti. Si qui Ru
rem eX una quoque parte putabunt conitare argumentationem , poteru i di
Ex eon atomus eo lecti Huc est, argumentum ita concludere , ut amisbae praemiuae , sive major ec minor, unam inperiodum eunducantur . A ti ii ea plicatione non multum abludit Marius victo nas , ca.ii Tuilianum illud eae eoniam visus exponat νανώ 'γωγήν redi: et. κιΦαλαι-εν . id eli, petr rum congregationem cui torritur Qiintil. lib. 6. cap. i. de enumerationem per summ
8s Con sevirione 4 Q iae alias complexio, connexio , conclusio dicitur . Vulgo Consequent a. Idem.
52쪽
eere, sepe satis esse hoc modo argumentatio iem sacere : Quoniam peperit eum vito concubuit . Nam hoc nullius neque approbationis , neque assumptionis, vel ejus approbationis, neque complexionis indiget. Sed nobis ambiguitate nominis videntur errare. Nam argumentatio nomine uno res duas
signifieat , ideo quod & invenzum aliquam in rem probabile , aut necessarium , argumentatio vocatur, & ejus inventi artificiosa expolitio. Quando igitur proferent aliquid hujusmodi : Quoniam peperit , cum viro concubuit:
inventum pro serent , non expolitio em . Nos Rutem de expolitionis partibus loquimur.
XLI. Nihil igitur ad hane rem ratio illa pertinebit: atque hac distinctio
ne , alia quoque , que videbuntur ossicero huic partitioni , propulsabimus, si qui aut assumptionem aliquando tolli poste putent , aut propositionem. Quae si quid habet probabile , aut necessarium , quoquo modo commoveat audit rem necesse est . Quoa si solum id , quod inventum est , spectaretur , aenihil , quo pacto tractaretur id , quod elici excogitatum , referret ; nequaquam tantum into siunmos oratores , & mediocres interesse exi stimaretur. Variare autem orationem magnopere oportebit. Nam omnibus in rebus similitudo est satietatis mater. Id fieri poterit , si non similiter semper ingre. diamur in argumentationem . Nam primum omnium generibus ipsis distinguere convenit orationem , hoc est , tum inductione uti , tum ratiocinatione. Deinde in ipsa argumentatione non semper a propolit Ione incipere, nec semper quinque partibus abuti , neque cadum ratione partitiones expolire :sed tum ab assumptione incipere licet , tum ab approbatione alterutra , tum . Uzraque , tum hoc , tum illo genere complexionis uti . Id ut perspiciatur aut. scribamus, aut in quolibet exemplo d iis, quae propolita sunt, hoc idem Exerceamus , ut quam tacile sit sactu. Ac de partibus quidem argumentatiouis satis nobis dictum videtur. Illud autem volumus intelligi , nos probe tenere , aliis quoque rationibus tractari argumentationes in Philosophia multis , & obscuris , de quibus eertum est
artificium constitutum . Verum illa nobis abhorrere ab usu oratorio videntur. Quae pertinere autem ad dicendum putamus, ea nos commodius, quam caeteros , attendit Me non allirma inus , sed perquilitius & diligentius conseripstile pollicemur . Nunc , ut instituimus , proscisci ordine ad reliqua peris
XLII. Reprehensio est 86ὶ , per quam argumentando adversariorum confirmatio t87ὶ diluitur , aut infirmatuc , aut levatur . Haec fonte inventionis eodem utetur , quo utitur confirmatio, propterea quod, quibus ex locis aliqua res confirmari potest, iisdem potest ex locis infirmari. Nihil enim considerandum est in his omnibus inventionibus, nisi id, quod persbnis, aut negotiis attributum est. Quare inventionem , & argumentationum expolitio-
53쪽
in elii eκ illis , quae ante praecepta sunt , hanc quaque in partem oration; transferri oportebit. Verumtamen, iit quae dam praeceptio detur huius quoque partis, exponemuS modos reprehensionis; quos qui observabunt, sacilius ea, quae contra dicentur, diluere, aut infirmare poterunt. Omnis argumentatio reprehenditur , si aut ex iis, quae suinpta sunt, non conceditur aliquod unum , plurave: aut , his concessis , complexio confiei ex his negatur : aut si genus ipsium argumentationis vitiosum ostenditur raut si contra firmam argumentationem, alia atque firma, aut firmior ponitur. Ex iis, quae sumuntur , aliquid non conceditur, cum aut id, quod eredibile dicunt, negatur esse hujusinodi: aut quod comparabile putant; dissimile ostenditur: aut iudicatum aliam in partem traducitur, aut omnino judicium improbatur : aut , quod signum esse adversarii dixerunt , id ejusmodi negatur esse : aut si complexio , aut una, aut utraque ex parte reprehenditur : aut si enumeratio falsa ostenditur : aut si simplex conclusio falsi aliquid continere demoni iratur. Nam omne, quod sumitur ad argumentandum, sive pro probabili, sive pro necessario, necesse est sumatur ex his imcis , ut ante ostendimus.
ALI H. Quod pro credibili sumptuin erit , id infirmabitur , si aut perspicue salsum erit , hoc modo : Nemo eii , qui non pecuniam , quam sapie uintiam malit. Aut ex contrario quoque credibile aliquid habebit , hoc modo :Quis est , qui non ossieti cupidior sit, quam me uitiae ' Aut erit omnino inis credibile , ut si quis , quem constet esse avarum , dicat , alicujus mediocris ossicii causa, se maximam pecuniam neglexisse . Aut si, quod in quibusdam rebus , aut hominibus accidit , id omnibus dicatur usu evenire , hoc pacto rQui pauperes sunt, iis antiquior ossicio pecunia est. Qui locus desertus est, in eo caedem factam esse oportet . In Ioco cclubri homo occidi qui potuit e
Aut si id, quod raro fit , fieri omnino negatur ; ut Curio 83 pro Fulvio : Nemo potest uno aspectu, neque praeterieus , in amorem incidere.
Quod autem pro signo sumetur, id ex iisdein locis, quibus confirmatur. infirmabitur. Nam in signo, primum verum este ostendi oportet: deinde ejus esse rei signum proprium, qua de re agitur , ut cruorem caedis: deinde Ω-ctum esse , quod non oportue1it ; aut non factum , quod oportuerit ; postremo scisse eum , de qua quaeritur , ejus rei legem dc consuetudinem. Nam cae res sunt signo attributar : quas diligentius aperiemus , cum separatim de ipsa coniecturali constitutione s8ρὶ dicemus. Ergo horum unum quodque in reprehensone, aut non esse signo, aut parum magno esse. aut
a se potius, quam ab adversariis stare, aut omnino salso diei, aut in aliam quoque suspicionem duci posse, demonstrabitur. XLIV.
est Iric leaendum elle - . N in liuc temta, Mino potest , sunt ex Curionis Oratione Pro pulvio de ineellu , quam extitule suis temporibus Cicero m Br to, eaP. 32. dicit, nobilemque hia. iam esse. Ernesim. Sy i riiurati eonstitutione γ Σοχασμῶςώμ. Status est Oratoriae quaestionis , quam vulgo facts vel de 1 ad o quastι nem appellamus . Vide quae annotavimus ad
54쪽
XLIV. Cum autem pro comparabili aliquid inducetur , quoniam id per similitudinem maxime tractatur, in reprehendendo conveniet simile id negare esse , quod conseretur , ei quicum conlaretur. Id fieri paterit, si demo strabitur diversum esse genere , natura , vi , magnitudine , tempore , loco , persona , opinione : ac si , quo in numero illud , quod per similitudinemasteretur , & quo in loco hoc genus , cuius causa afferetur , haberi conve niat , ostendetur. Deinde quid res cum re disterat, demonstrabitur. Ex quo docebimus , aliud de eo , quod comparabitur , dc de eo , quicum comparabitur , existimari oportere . Hujus facultatiS maxime indigemus , cum ea ipsa argumentatio , quae per inductionem tractatur , erit reprehendenda. Si judicatum aliquod inseretur, quoniam id ex his locis maxime firmatur; laude eorum, qui judicarunt; similitudine ejus rei , qua de agitur, ad eam rem , qua de judicatum est , commemorando non modo non esse reprehensum judicium , sed ab omnibus approbatum ; & demonstrando . dissicilius .& majus fuisse id judicatum , quod afferatur , quam id , quod initet : ex contrariis locis, si res aut vera , aut verisimilis permittet, infirmari oportebit. Atque erit observandum diligenter, ne nihil ad id , quod agatur , pertineat id , quod judicatum sit : re videndum est , ne ea res proseratur , in qua sit ollan sum, ut de ipsis, qui iudicarit , judicium seri videatur.
oportet autem animadvertere, ne, cum aliter multa sint judicata, solitarium aliquod, aut rarum iudicatum afferatur: nam his rebus auctoritas iudieati maxime pstest infirmari . Atque ea quidem argumenta, que quasi probabilia sumuntur, ad hune modum tentari oportebit. XLV. Quae vero sicuti necessaria inducentur, ea si sorte imitabuntur modo necessariam argumentationem , neque erunt ejusinodi , sic reprehendenis tur. Primum complexio so , quae , utrum concesseris . debet tollere , si vera est, nunquam reprehendetur ; sin falsa, duobus modis, aut conversione, aut alterius partis infirmatione. Conversione pr , hoc modo:
Nam si veretur sa , quia eum accuses , qui est probus
Sin inverecundum animi ingenium possist, Euid eam ac ses, qui id parvi audιιu aeminet Hle, sive vereri dixeris 93ὶ , sive non vereri , concludendum hoc putat, Ea ut
so) Complexio Quae vox hoe in loco
non argumenti conclusionem , ut supra, sed eam argumentandi tormulam, cui nomen Dι
ιemma δίλ ιιιιοι , significat . Vide notam ad
resutandi genus imprimis firmum intelligit , quod Graeci ἀπαμφον c id est convertens, contra vertens , retorquens Ppellant, atque id psum est quod in scholis vulgo die imus r ter uere argumentum . Hane refellendi sormulam memorat Aulus Gellius lib. s. Nodi. Attic. cap. s. de tr. ubi de illustre profert ejus
cyx Nam si ver tur Iambici senarii sunt.
ex Ennio sumpti. Nam auctor ad Herennium hos versus ipse quoque citat ex Ennio, lib.
93 Sιυε vereri Ita legendum e non si vererι. ut ediderunt Lamb. de Grur. ., F ro nesciat hoc fuisse scriptori x librari miliare erratum . ut quae WHaba bis eodem n eontextu legeretur ι ean nes rai ministriberent f ωιναπι
55쪽
ut neges esse accusandum. Quod conversione sic reprchendetur e Immo xe ro aeeusandus est . Nam si veretur , accuses : non enim parvi auditu aestumabit . Sin inverecundum animi ingenium possidet , tamen accuses . Non enim probus est. Alterius aulcm partis infirmatione , hoc modo reprehende turdi Verum si veretur, accusatione tua correctus, ab errato recedet.
Enumeratio v it Hia intelligitur, si aut praeteritum quiddam dicemus, quod velimus concedere , aut infirmum aliquid annumeratum , quod aut contra dici possit , aut causa non si quare non honeste possimus concedere . Prae. teritur quiddam in ejusmodi enumerationibus: Quoniam habes illum equum,
aut emeris Oportet , aut hcreditate possideas. , aut munere acceperis , aut domi tibi natus si aut, si horum nihil est , surripueris neeesse est. Sed neque emisti , ncque hereditate venit , neque domi natus est , ncque donatus est: necesse est ergo surripueris. Hoc commode reprehenditur, si diei possit ex hostibus equus esse captus, cuius praedae lectio non venierit c s o rquo illato, infirmatur enumeratio, quoniam id sit inductum , quod praeteritum sit in enumeratione.
XLVI. Altero autem modo reprehendetur, si aut contra aliquid dicetur: hoc est, s , exempli causa , ut in codem versemur , poterit ollendi hereditate venisse. Aut si extremum illud non erit turpe concedere a ut si quis cum dixerint ad ver sar iit Aut insidias sacere voluisti, aut amico morem gensisti . aut cupiditate elatus es ; amieci se morem gelJῆsse fateatur. Simpleκ autem conclusio reprehenditur, si id , quod sequitur, non videatur necessario cum eo , quod antecessit , cohaerere . Nam hoc quidem , Si spiritum dueit , vivit : Si dies est, lucet : ejusmodi est , ut eum priore nu- cessario posterius cohaerere videatur . Hoe autem , Si mater est diligit : si aliquando pcccavit , nunquam eorrigetur : sic conveniet reprehendi , ut de monstretur non necessario cum priore pollerius coli aere re . Hoc genus , &caetera necessaria , & omnino omnis argumentatio , dc ejus reprehensio maiorem quandam vim continet, & latius patet, quam lite exponitur: sed eius
artiseii cognitio hujusmodi est , ut non ad hujus artis partem aliquam ad-
n trit . Lamb. femo venerit. y sus praua Iesi o nou leui diis 3 Ita Veneti libri . id quod verum este existimor ne in s ctio vendi . Ea autem erat pars b norum vel ciuinatorum vel hostium, quae v luti rin Ela ellet de reliqui . Quid enim vetat hinc etiam vocabuli:, i dedacure , quamvis Ascranii interpretationem non ignorem . quae vulgo adfertur. Ille igitur equiis , qui in Publicam praedani non esset deducius , jure b lli acquiri potuit . Deduci autem non fuit necesse . non Proposita praedae sectione . Canueνar. Cotta nedus legendum censet qώι prava emone venerit , aut potius qmve prvida serio
ne veneνιt. Ego autem melius videor mihi in
sili gere quid voluerit dicere Cicero, quam quibus id verbis dixerit . Nempe equus pervenit ad po test , em, neque istis modis, quos accusator enumeravit, neque etiam furto, 1ed quodam modo, qui in enumeratione non erat; qui est, equum ex liquibus elle eaptum N arus pollestorein inetnsille , quo iam praedae , cu 'isPars erat equus , se aio non venierat. Nec minus Latine dicitur venινι sectis , quam Canari pie tenuere remito oppidi festionem , locosat:s noto apud eum de B. G. st a. a. e. 3;. Partim igitur refert quonandocumque locus consituatur, quoniam de sensu, ut e redo, nobis securis este licet. Caeterum gaudeo ineae sun-tentiae assentiri Camerar:um , cujus adnotatio
mihi demum lecta suit , paliquam huic locnjain adscripta erant superiora . Versurr. V de P. Nannii Mis ellan. lib. s.cas. i.
56쪽
iungi possit, sed ipsa separatim longi temporis , & magnae atque ardue eo
gnitionis indigeat. Quare illa nobis alio tempore atque ad aliud institutum, ii facultas erit, eκplicabuntur. Nunc liis praeceptionibus rhetorum ad usum oratorium contentos nos esse oportebit. Cum igitur ex iis , quae fui nuntur , aliquid non conceditur, sic infirmabitur. XLVII. Cum autem, his concessis , complexio ex his sys non conseῖ-tur , haec erunt consideranda num aliud consciatur , aliud dicatur , hoe modo : Si cum aliquis dicat se prosectum esse ad exercitum , contraque eum quis velit hac argumentatione uti : Si venisses ad exercitum , a tribuanis militaribus visus esses. Non es autem ab his Visiis . Non es igitur proasectus cs6ὶ ad exercitum. Hic cum concesseris propositionem & assum
ptionem 97 3 , complexio est infirm ndR . Aliud enim , quam cogebatur ,
illatum cst. Ac nunc quidem , quo facilius res cognosceretur , per spieuo & grandi vitio praeditum posuimus exemplum et sed saepe obscurius positum vitium pro Vero probλtur, cum aut parum memineris quod concesseris , aut ambiguum aliquod pro certo concesseris. Ambiguum si concesseris ex ea parte , quam ipse intellexeris, eam partem si adversarius ad aliam partem per complexionem velit accommodare; demonstrare oportebit, non ex eo, quod ipse concesseris , sed eκ eo , quod ille sumpturit , confici complexionem . ad hune modum: Si pecuniae indigetis, pecuniam non habetis. Si pecuniam non habetis, paupercs estis. Indigetis autem pecuniae: mercaturae enim, nisi ita eL set, operam non daretis. Pauperes igitur estis. Hoc sic reprehenditur: Cum dicebas, Si indigetis pecuniae , pecuniam non habetis ; hoe intelligebam , Si propter inopiam in egestate estis , pecuniam non habetis e & idcirco concedebam . Cum autem hoc sumebas , Indigetis autem pecuniar ; illud accipi bam, Vultis autem pecuniae plus habere . Ex quibus concessionibus non coninscitur hoe, Pauperes igitur estis. Conficeretur autem, si tibi primo quoque hoc concesti 1sem, Qui pecuniam majorem vellet habere, eum pecuniam non
XLVIII. Saepe autem oblitum putant , quid concesseris , & idcirco id , quod non conficitur, quasi coniiciatur , in conclusione insertur, hoc modo: Si ad illum hereditas veniebat, verisimile est ab illo esse necatum . Deinde hoe approbant plurimis verbis . Post assusnunt , Ad illum autem hereditas vcniebat. Deinde insertur , Ille igitur occidit. Id ex iis , qu e sumpserant ,
hoe in loces , in seiwntibus .et merit/ eonis elusian .m i 'niscit. Caps ronne tis. 963 Nen es V ιαν profictas a Concludi debuit: Igitur ad exercituia iaciti vemm . Aliud est ad exercitum proticisci. sive itineri se com
Mittere ad exercitum ἱ aliud in venire , sive Pedem inserre in ipsa castra. Vitio. sima igitur colu lusio, qua coll)g: tur id quod nullateis rus positum fuit sue in propcisitione. ι; ve in
57쪽
non confieitur . Quare observare diligenter oportet , & quid sumatur , di quid ex his conficiatur. Ipsum autem genus argumentationis, vitiosum hi, de ea usis ostendetur , si aut in ipsis vitium erit , aut si non ad id , quod Instituitur , accommodabitur . Atque in ipso vitium erit , si omnino totum falsum erit , si commune, si vulgare, si leve, si remotum, si mala defini
tio, si controversum, si perspicuum, 98 si non concessum , si turpe , si
offensum, si contrarium, si inconstans , si adversum. Falsum est, in quo perspicue mendacium est, hoc modo: Non potest ense sapiens , qui pecuniam negligit . Socrates autem pecuniam negligebat . Non igitur sapiens erat . Commune est , quod nihilo magis ab adversariis, quam a nobis facit , hoc modo et Idcirco , Iudices, quia veram causam habebam , brevi peroravi. Vulgare est , quod in aliam quoque rem non probabilem , si nune concessum sit . transferri possit, hoc modo: Si veram causam non haberet, vobis se, Iudices, non commisisset. Leve est, quod aut post tempus dieitur , hoc modo : Si in mentem venisset , non comminiaret : aut perspicue rem turpem levi tegere vult desensione , hoc modo:
Cum te expetebant omnes, forentissimo Regno reliqui : nunc desertum ab omnibur,
Summo periclo, fota ut restituam, paro. 99 XLIX. Remotum est , quod ultra quam satis est , petitur , hoe modo rQuod si non P. Scipio Corneliam filiam Tib. Graccho collocasset , atque ex ea duos Gracchos procreasset, tantae seditioncs natae non essent. Quare hoc incommodum Scipioni adscribcndum videtur . Hujusmodi est illa quoque conquestio:
Utinam ne in nemore Pelio Ieeurisus Cima cecidisset abiegna ad terram trabes'. s Icio
Longius enim repetita est , quam res postulabat . Μala des nitio est , eum aut communia describit, hoc modo: Seditiosus est is, qui malus atque inutilis est civis. Nam hoe non magis seditiosi, quam ambitiosi, quam calumniatoris , quam alicujus improbi hominis vim describit . Aut falsum quiddam dicit, hoc pacto : Sapientia est pecuniae acquirendar intelligentia . Aut aliquid non grave, nec magnum continens, sic: Stultitia est immense gloriae cupiditas . Est haec quidem stultitia , sed ex parte quadam , non ex
omni . 8 si perspieuiam 3 Quomodo ipso in a
tumento . si merspimum erit . vitiuiti tamen esse possit . m. :na cum perspicuitate docetiit infra Tullius. C. Neri
cosa Ciam re' onerabant . o,e verba Atrei ad Thyestem , ex Enn o in tragαdia Tityeste . Aut levi, e aut nulla est desensio.
Omnes te sui alii, adiuvabant: mea opera non erat aderi utilis 2 te deserui. Mus.c ioci Urinnm me ia timore, OQ. 3 Vertus ex Ennii Medea . Vide longiorem p iσιὴ , lib. a. ad Herenis cap. ἀ
58쪽
omni genere , desinita . Controversum est , in quo ad dubium demotiiltia. dum, dubia causa assertur ror J, hoc modo: Eho tu, Dii, quibus est potestas motus superum atque inferum,
Paeem inter se conciliant, conferunt concordiam.
Perspicuum est, de quo non est controfersia: ut, si quis , cum Orestem accuset, planum faciat , ab eo matrem esse occisam . Non concessum est , eum id, quod augetur, in controversia est, ut, si quis , cum Ulyssem ae-euset , in hoc maxime commoretur z Indignum esse , ab homine ignavissimo virum sortissimum, Ajacem, necatum. Turpe est , quod aut eo Ioco , in quo dicitur; aut eo homine , qui dicat ; aut eo tempore , quo dieitur; aut iis, qui audiunt; aut ea re , de qua agitur , indignum , propter inhInestam rem, videtur. Offensum est, quod eorum, qui audiunt, voluntatem laedite ut, si quis apud equites Romanos, cupidos judicandi , Caepionis legem c Ioa iudiciariam laudet. L. Contrarium et , quod contra ea dicitur , quae ii , qui audiunt , secerunt di ut , si quis apud Alexandrum Macedonem contra aliquem urbis exis
pugnatorem diceret , nihil esse crudelius , quam urbes diruere , cum ipse Alexander Thebas diruisset . Inconstans est , quod ab eodem de eadem redi ver se dicitur: ut, si quis, cum dixerit, qui virtutem habeat, cum nullius rei ad bene vi endum indigere , neget pollea sine bona valetudine posse bene vivere et aut se amico adesse propter benevolentiam ; sperare enim ali. quid commodi ad se perventurum . Adversu in est , quod ipsi causis aliqua ex parte officit, ut si quis hostium vim, di coPias, di selicitatem augeat,
cum ad pugnam milites hortetur.
Si non ad id , quod institutum est , accommodabitur aliqua pars argumentationis, horum aliquo in vitio reperietur. Si plura pollicitus , pauciora demonstrabit; aut si, cum totum debebit ostendere , de parte aliqua loqua-iur, hoc modo: Mulierum genus avarum est ; nam Eriphyle auro viri vitam vendidit. Aut , si non id , quod accusabitur , defendet : ut . si quis , cum ambitus accusabitur, manu se sortem esse defendet; ut Amphion aput Euripidem Io 3 : item apud Pacuvium , qui, vituperata musica , sapientiam
io 1 Dubia causa assertur Argumentatio Nihi succensere non debes nam ut Dii inter se eoi Veniunt , ita neque inter nos dissidium esse deceat . Rem dubiam confirmaturus , ata ducit rein maxime dubiam s Deorum scilicet oricordiam. Versus Ennii sunt, ex Euripidis Chresphonte. Muret
tox Cκριο is legem 3 Q. Servilius Carpio, Consul anno V.C. 6 3. legein tulit, qua judicia quae ad solos Equites C. Gracchus tran
stulerat , cum Senatoribus communicaremur. exuste Is
logo Ut Amphion apud Euripidem Adducit sumlitudinem. Non enim Amphion apud
Euripidem accusatus de ambitu, manu se sortem esse defendit . Sed Amphion apud Euri- idem in tragoedia , quae non extat , & apud acuvium, eum sermonem de Mutica eum Zetho instituisset , non in eo, quod tC Perat.
desinit , sed ipsorum disputatio in sapientia:
Iaudem consumitur. Quod autem Zethus eum Ampla tonas fratre apud Euripidem de Musica disputet, Athenaeus testis est. lib. 1. Hue sortasse friectant Horrtieni versus, Epist. 18. lib. I. ad Lollium. 4 i. Naseimb. Distingue igitur
sic, apud Pacu τυιum: qui . . . . ut reieras Fa
yuι, non ad Pacuvium, sed ad Amphion .
59쪽
tiam laudat. Aut si res ex hominis vitio vituperabitur, ut, si iluis doctrinam ekalieti ius docti vitiis reprehendat. Aut si quis, cuin aliquem volet laudare,
de selieitate ejus, non de Virtute dicat. Aut si quis rem cum re ita comparabit, ut alteram se non putet laudare , nisi alteram vituperarit : aut si alteram ita laudet , ut alterius non faciat mentionem . Aut si , cum decerta re quaeretur, de communi initi uetur oratio: ut , si quis , cum aliqui deliberent, bellum geratur, an non, pacem laudet omnino, non illud bellum inutile esse demonstret. Aut, si ratio alicujus rei reddetur salsa , hoe modo: Pecunia bonum eit , propterea quod ea maxime vitam beatam etsi-ciat. Aut si infirma, ut Plautus:
Amicum eastigare ob meritam noxiam, Immune est facinus; et erum in aetate utile Et conducibile . Nam ego amicum boste meum Conca uabo pio commerita norita,
Invitus, ni me id invitet ut faciam fides. Io 4 . Aut eadem , hoc modo : Maximum malum eth avaritia ; multos enim ros magnis incommodis assicit pecuniae cupiditas . Aut parum idonea , hoe moelo: Maximum bonum est amicitia; plurimae enim delectationes sunt
in amicitia. LI. Quartus modus crat reprehensionis , per quem contra firmam argumentationem , aeque firma, aut firmior ponebatur. Hoc genus in deliberationibus maxime versatur, cum aliquid , quod contra dicatur , aequum esse concedimus ; stu id , quod non dclandimus , necessarium csse demonstramus. Aut cum id, quod illi descia dant, utile esse fateamur ; quod nos dicamus , demonstremus es c honestum. Ac de roprehensione haec quidem existimavimus esse dicenda. Deinceps nunc de conclusione ponemus. Hermagoras digressionem deinde , tum postremam conclusionem ponit . In hae autem digressione ille putat oportere quandam inferri orationem , a causa, atque a judicatione ipsa remotam, quae aut sui laudem , aut adversarii vituperationem contineat , aut in aliam causim deducat , ex qua conficiat aliquid confrinationis, aut reprehensionis, non argumentando, sed augendo per quandam amplificationem . Hanc si quis partem putarit oratio. nis, sequatur Hermagoram licebit . Nam dc augendi , & laudandi , &vituperandi praecepta a nobis partim data sunt, parti in suo loco dabuntur . Nobis autem non placet hanc partem in numero reponi , quod de causa
digredi, nisi per locum communem i os in , displicci et quo de genere po
sse- νοε Amittim eastigare . cte. In Trinummo ς Acitu I. Sc. I. versu 1. I os Aut eadem . Maltim ost aetaritia: multos enim Tatmληγ e. Muretur.e io6 si per telum omninnem Ioeus communis hie significat orationis Particulam, ut etiam oratiunculam, quae habetur de vise tutibus, aut in vitia . peissionis non nominatis , dc pertinet ad quoddam Rhetorices pro gymnasma , quod Hermooeni sextum est . Tres
alios loci communar si nificatiis exposuimus ad Quintil. lib. s. eap. r. p. 263. not. Is . & cap. II. Pas. 726. nota OI. Cauerouueraus
60쪽
sterIus est dicendum. Laudes autem , di vituperationes nGn separatim pla eet tractari, sed in iplis argumentationibus esse implicitas . Nunc de eoaelusione dicemus. LII. Cone lusio est exitus & determinatio totius orationis . Haec habet partes tres , enumerationem , indignationem , conquestionem . Enumeratio est ro 7ὶ, per quam res disper se & dii susu dictae , unum in Iocum coguntur , & reminiscendi cause , unum sub aspectum subi ieiuntur . Haees semper eodem modo tractabitur , perspicue ab omnibus artificio quodam tradiari intelligetur. Sin varie fiet, re hane suspicionem & satietatem vita re poterit. Quare tum oportebit itλ facere, ut plerique faciunt propter facilitatem, singillatim unamquamque rem attingere , & ita omnes transire breviter argumentationes Io8ὶ: tum autem id, quod dissicilius est , dice. re , quas partes exposueris in partitione, de quibus te pollicitus sis dicturum, & reducere in memoriam , quibus rationibus unamquamque partem consimaris i tum ab iis, qui audiunt , quaerere , quia sit, quod sibi velle debeant demonstrati , hoc modo: Docuimus hoc, illud planum secimus. Ita simul & in memoriam redibit auditor, & putabit nihil esse praeterea , quod debeat desiderare. Atque in his generibus ut ante dictum est tum tuas argumentationes
transire separatim, tum id, quod artificiosius est, cum tuis contrarias conia jungere; & cum tuam argumentationem dixeris , tum , contra eam quod afferebatur, quemadmodum dilueris, ostendere . Ita per brevem comparati rem, auditoris memoria & de confirmatione , & de reprehensione redint grabitur . Atque hare aliis actionis quoque modis variare oportebit . Nam cum ex tua persona enumerare possis , ut , quid , & quo quidque loeo dixeris, admoneas: tum vero personam , aut rem Hiquam inducere t ros & enumerationem ei totam attribuere . Personam , hoc modo : Nam si I
gis scriptor existat, & quaerat a vobis , quid dubitetis ; quid possitis dicere, cum vobis hoe & hoc sit demonstratum Atque hic , item ut in nostra persona, licebit alias singillatim transire omnes argumentationes ; alias ad partitiones singula genera referre ; alias ab auditore , quid desideret , qu rere ; alias haec sacere per comparationem suarum, & contrariarum argumentationum .
Res autem inducetur, si alicui rei hujusnodi, legi, loco, urbi, monumento attribuctur oratio per enumerationem , hoc modo : Quid λ si leges Tomo I. F l
io' Entim Vario est 3 A πω, αλαίωσιν Graeci vocant, quia per stamina dictarum rerum capita decurrit, ut docet Quintilian. lib.
tiones 3 Ubi nota specialem verbi σου ρνansire tignificatum. Graeci dicerent δειρχεσθαu, δι ξοδε-ν, ιι ργων M. id est . direndo pereuνὰ νιν. . Eodem sensu dixit Tuli tua pici Rosci
re Idque per eam sententiarum figuram, eui numen Prosopopae a. Idem.