Opuscula aurea theologica quorundam clariss. virorum posteriorum Graecorum, qui extinguendae Graeciae, instar postremi splendoris, impetu quodam diuino, cum pietatis tum doctrinae fulserunt, circa processionem Spiritus Sancti. Videlicet, Ioannis Vecc

181쪽

Di in rec

182쪽

DICTA SANCTORUM.

titum ex Filio, & non ex patre; Sancti vero quod hae retici negabant in SymboIo clare praedicarunt, dicentes, qui ex Patre procedit. Si quidem ex Filio procederG, haeretici concedebant, & non erat inter ipsos, & Cath licos in hoc disserentia .

De ordin . IN una quadam EpistoIa Anteonis Dissicopi Arsinoes ad

eundem Petrum haereticum Antiochenum haec reperia Mnturr Quis ignorat quia primus Pater ese secundum ordi nem solitae glosificationis omnibua, licet non secundum e cetientiam dignitatu divinat.

184쪽

DOCTISSIMI CARDINALIS

DOMNI

BESSARIONIS

COMMUNITER DICTI

NICAENI,

AD ALEXIUM LASCARIM

DE PROCESSIONE

186쪽

ARGUMENT V

Philanthropino, qui e Caesarea Imperatorum stirpe genus ducebat, ut eum de rebus gestis in Concilio plorentino certiorem laceret , atque ut se habuerint, diligenter narraret, & de rei varitate doceret, L ad eam confirmandam, aduersariorum fallacias detegentas Jc eue tendas instrueret; praesentem hunc librum perspicua orati ne conscripsit . In quo quidem aeque personam historici, cuius scopus est veritas , atque Theologi sustinens, praeter alias priuatas res, di peculiares, quas cursim Sc celeriter attingit, recenset illi modum, & rationem quam triauerint Graeci Antistites indisceptationibus cum Latinis. Nimirum quod quaestionem in duas partesdiuiserint; Alteram, quod non liceat quidquam vel ipsam veritatem ad symbolum addere, idque prius ii idubium Graeci verterunt, Bessarione alioquin inuito, & Coi tradicente, Cum meliorem ordinem ξc dispositionem disputationum optaret. Alteram, quod sit conclusio falsa, videlicet Spiritum Sanctum ex Filio quoque procedere. Ad haec, rationes utriusque partis pro utroque dogmate, M uid ad eas inuicem responderint, Bessarion resere; de tu

uo multas rationes ad vesitatem confirmandam & comprobanda addi e , &uniuerse de tota cotrouersia egregie disserit. Proinde iure optimo, sua voluntate, nulla vi coactum in rielitem cum Occidente, Re lese antiquae religionis consimmato, veteres amicitias renouasse, atque adeo dextras ium cisse , Deo teste, affirm e.

Porio autem noster Bessarion semper sui similis, ut in alijs suis opusculis, ita etiam in hoc est solide domas, de vere piaus; Cumque alios superot, secum certat. siue enim singularem pietatem intuenda fide Catholica, si ue variam, ac multiplicem eruditionem spectes, posteris Graecis longe anteponendum, piistis illis Sa: .ctissimis Patribus aequandum ella, merito nou denegabis.

188쪽

BESS ARIONIS

CARDINALIS

ARCHIEPISCOPI NICAENI,

DE PROCESSIONE SPIRITUS SANCTI,

AD ALEX IV M LASCARIM pHIL ANTHROPINUM. Petro Arcudio Corcyraeo interprete.

V quidem non solum rerum humanarum, velum etiam diuinarum bene peritus cir sis, atq; docti inam in magnis delicijs habeas, potissimum vero sacrarum literarum studium, & exercitationem; cum per te ipsum in rebus fidei verum inquirere non censu ; tum ros quoq; ad hoc adhortaris, & huius inquisitionis, ac sacrae inuestigationis socios, & adiutores assumis. Ego vero, cum ex pigritia laborem, simulque libenter ista cura,& labore me ipsum liberassem; propterea quod saepe cum ijs egerim, qui magis propriae contentioni & imperitiae, quam ueritati morem germi; denuo invitus in hoc certamen d scendo i quamuis ad te candidum & doctum auditorem orbasim facturus ; quem mihi ipse persuadeo non magis eXperie di causa, quam amore veritatis id a me petere. praesertim in cum &ipsa sacrosancti Concilij authoritas, ut ego quidem existimo, cuilibet simpliciter ad pei suadendum satisfaciat ;quodque ab ipso conclusum est, id tu aequo animo, sine ulla contentione, vel ambiguitate recipies; iIlud celto sciens, nequaquam fieri posse , ut tantorum virorum conuentum, tum sapietitia, tum virtute, atque intelligentia praeditorum,

190쪽

qvotum in medio Deum ipsum adesse credere necesse est,

veritas lateat.

Deinde vero alias etiam mamini non paruam quandam me tibi composuisse epistolam, haec omnia copiose attingentem. quippe quae Sc quaestionem ipsam per se rationibus confirmat, nimirum vilitum lanetiam ex Patre Filioque procedere, R quae hanc conclusionem absurda sequi videntur, dia Iuit . Ita ut non sit opus, praesertim vero tibi virorum opibme , pluribus verbis, qui in huiusmodi rebus tantam habes experientiam; ut vel ex minima quaque occasione, plurima , eaque magna, & dissicilia captu, facile intelligere queas. Verum enim vero, quando & aliquid amplius a nobis postulas, non tam sorte tua causa, quam eorum, qui se pertunaciter veritati opponunt 3 nos quidem, partim quod iuxta diuinum Apostolum cuiuis petenti, de ea, quae in nobis est , fide, reddere rationem tenemur; partim etiam, quod amicitiae ossichs indulgemus, mandata tua exequimur; tibiq; im. primis, sanctorum Patrum atque Doctorum Occidentalium ententias mittimus. quibus sane ex Patre FiIioq; Spiritum Sanctum procedere, suiq; unum principium, unamve causam habere Patrem & Filium, his ipsis verbis plane ostenditur. Ex quibus tamen sententiis, quod eae plurimae'sint, & ilia omnibus eorum Iibris dispersae atque disseminatae, paucas nos tibi mittimus, eiusdem sormae, & eiusdem generis, retia

quis quoque omnibus existentibus. Ad haec orationem quandam no stram, cui dogmatica, siue de concordia inscriptio est, tibi mittendam esse censuimus: quam paulo ante sanetissimam coniunctionem, veluti postremam sententiam iudicij nostri, & mmtis e limus. Eamque, cum post, emo per nos ipsos coosiderante' singuis Iorum sententias inuestigaremus, inuist mno Imperatori nostro, & sacro Patuarchae coram nostris omnibus lege

eam obtulimus.

In qu3 quidem oratione, quoad fieri posset, ex ipsis Orien

talibus Patribus, nihil insuperviens Occidentalibus, propo-stum quaesitum ostendo . Eamque tibi misi, clarissima vir, magnanime, & in omnibus praestantissime, qaippe quae tibi maxime omnium, & cuiuis alteri, qui eam bona mente au