장음표시 사용
321쪽
personam . Secundo, an sit hoc, quod dicitur causa, siue pri Cipium . Nec tamen hoc verum est. Nam si haec est et comstitutiva eius Hrma causa, siue principium potius, quami Pater dicet etur . At ab omnibus Doctoribus communiter Pater nominatur. Item cum causa, sue plincipium uniue
sale quiddam sit, hoc dict im est secundum illos philosophos,
qui tenent uniuersalitatem si res per intellectum, si tamen diceretur iuersuta , nullo modo ab intellectu dependere, adhuc non esse dicendum , quod illud commune principium enset alicuius personae formiliter constitutivum, cum communicabile nulli det formaliter esse incommunicabile, quod sa-cit erga person m Hrmale ipsius constitutivum, Je tam Patre, quam de spirante praedicetur, intentio quaedam est, nores quod autem est, tale est non ena 3 non ens autem non est
constitutivum eius, qui super omne ens . Restat igitur aut p remitatem solam, aut spirationem solam, aut ambas constututivas esse personae paternae. At ambas impossibile est elle ijs rationibus, Si enim ambae constituerent Patris personam, aut ita ambae simul, & siquidem utraque per se constitueret . duas formas Pater haberet, Se consequenter duae personae essent. Hoc quod diximus patet, cum enim illae sint rationes distinctae, si quaelibet earum esset personae constitutivae, cum constitutivae formaliter diuersae sint respectu diuersoruin constitutorum, sequitur id, quod diximus, tanquam duas Pe
sonales formas habens. Quemadmotum si quis homo duas haberet animas, quod absurdum est. Quod si ron utraque per se, sed ambae simul, neque qui diceret Patrem solum, si-dificaret personam paternam, neque qui diceret spirantem suius tamen totum contrarium est in usus omnes enim D
ctores, δc omnis scriptura cum dicunt Patrem, diuinam eius personam significanti nostri etiam, cum dicunt spirantem a sipsum Patrem solum putant significare. Igitur nec ita ambae simul sunt constitutivae personae, Ut Utroque C ullo modo, sed ambae simul constituant; nec ut utraque per se constituat. Sed necessario alterum quidem solum constituit per nam , alterum vero sequitur iam constitutam personam . Restae
igitur aut paternitatem esse constitutivam. 8c propriam Pa tris sermam, spirationem vero sequi eum iam constitutum , aut e conuerso spirationem esse constitutivam personae pM
322쪽
rennae, paternitatem sequi personam iam constitutam. Aesi spirare quidem constituit, paternitas vero, &ipsum geς rare sequitur, absurdum quid, & quod praeter omnium D ctorum traditionem est, tequitur δε quod tale quid est , primcipia, & immediata cuiusque operatio ab eius constitutiva forma prodit it omnes autem aliae operationes per hanc primam videlicet operationem, ut puta eX anima, quae est constitutiva Petri forma, prima di immediata operatio eius Prodit, quod est vivere: deinde per eam , scilicet tanquam Per causam , sine qua non, omnes aliae operationes prodeunt a speculati videlicet, docere, texere &c. Pervivere namque aquae est prima, & immediata eius operatio, omnes aliae estaciuntur . Si igitur & personae patemae ipsum spirare esset constitutiva forma, esset spiratio quidem prima eius, & i
mediata operatio; per hanc autem generaretur Filius, quo feret ut non Spiritus per Filium procederet, ut Theologi a serunt, sed Filius per Spiritum generaIetur. Quae cuncta vexitati contraria, & Patrum traditionibus, & communi eorum visi sunt. Et cum haec absurda sint, restat paternitatem constituere personam paternam, & hanc eius esse incommunicabilem formam, spirationem sequi iam constitutam eius personam .
Non quidem accipitur hic accidens proprie quod realia
ter ab eo, cui accidit, distinguitur ut accidens, cum nihil in Trinitate sit accidens . Verum secundum naturam, &eia sentialiter, idest necessario, &per se tanquam quoddam sui naturam, & essentiam in eo necessario consequens, & ipsum quidem generare primam, & immediatam operationem spersonae paternae esse, ipsum vero spirare fieri per generare , non tanquam per principium , sed per aliquid necessarium, quod piaeexigitur. Et haec quidem praedicta sint tanquam ad
quae sequuntur necessaria. Item haec etiam tanquam communia praesupponantur. eorum, quae in Deo dicuntur quaedam sunt communia omisnibus personis, ut bonus, sapiens, & omnia absoluta, simi- Iiter omnes negationes, quae per excellentiam respectu ad creaturam de eo dicuntur, ut inuisibile, incomprehensibile ,
N liuiuscemodi. Item qu curque relationem λd creaturam senisicant,
323쪽
re creator, iudex, & similia, haec itaque communia sunt omnibus personis; quaedam vero sunt propria , & horum quaedam sunt propria duabus personis comparatione ad reliquam ,
quemadmodc Filio, & Spiritui a principio esse, Patri, & Filio
mittere Spiritum i hic capitur mittere, ut importat relatio emoriginis inter mittentem & missum, & per consequens distinctionem realem. Aut quod Spiritus dicatur Patris , &Fiiij. Qusdam propria unius personae, Sc horum rursus quaedam ita propria personalia sunt, ut etiam constitutiva sint, ve pate nitas , filiatio, spiratio passiva. Quaedam & si rei seli insunt , non tamen constitutiva personarum sunt, sed quaedam noti nes, quemadmodum Patri notionale inetenitum esse Ingenitum capitur hic pro improducto . Haec igitur trium personarum communia personalia sunt, nec illa, quae duabus comparati ne ad tertiam propria sunt; nec illa, quae uni quidem propria sunt, sed ita propria, ut notionalia , & sequentiar illa vero DIa sunt personalia , & personarum constitutiva propria paternitas , scilicet filiatio, & passiua spiratio, quς vero duabus Propria comparatione ad tertiam sunt, haec notionalia lane duarum personarum. His praesuppositis probabimus Spiritum sanctum ex patre per Filium, ipso iuuat te, & ex Patre, Fili que procedere .
Argumenta probantia Spiritum Sanctum ex Patre per Filium, & ex Patre, Filioque procedere.
PFr prima vi, & immediatam uniuscuiusque operationem ,
Omnes aliae operationos eius fiunt, Prima vero, & immediata Patris operatio est generaret Per generare igitur
spirandi actio fit, & ex patre per Filium Spiritus sanctus procedit. Quod autem velit hoc, quod dicimus per Filium, &quod ipsum per causam, siue principium medians significet, ex hoc non intelligimus, quod Filius si principium medians quantum ad spirare, ita quod Pater non immediate spiret Spiritum sanctum; sed spiret eum mediante Filio, tamquam
324쪽
quam causa secundaria, sicut Deus mouet Caelum intelligentia mediante. Tenemus enim cum Augustino, quod Spiritus immediate ab utroque procedit: sed intelligimus quod Filius , qui est Spiritus principium t est mediam quanis tum adesse inter Patrem, &Spirieum sanctum, cum prius naturaliter in telligatur a Patre productus , quam Spiritus satictus ab utroque , sufficienter in sermone de viaione proinhauimus.
item Spiritus sanctus aut ex solo Patre procedit, aut nono solo vatrer inter contradictoria nanque nihiΙ est me. dium. Re non potest dici quod eX solo Patre procedat rigitur non ex solo Patre. Quod si non ex solo Patre, igiatur etiam ex Filio. Quod autem non ex solo Patre proce d/r, probatur primo quidem, nusquam reperitur hoc ductum, neque apud scripturam canonicam, neque apud D ctores. Quod vero non init ab aliquo istorum dictum, non est audendum dicere. Deinde cum Uirare non prima , nec immediata sit essentialis actio Patris, sit per primam ut dictum est Accipitur hic per prout importat hab tudinem cauta, sine qua non: qui3 spirare necessario praesupponit generare, non prout importλt bλbitudinem principi j, quia generatio non est principium spirationis; cum spiratio Filio conueniat, cui non conuenit 8ctura generatio, quae est ipsum generare , & generatio di quare necesse est in Fialius ex hac operatione participet, & per eum Spiritius sanctuS Pro edati cum enim omnia sint communia Patri, &Filio praeter constitutivas person3rum proprietates, communis ei erit vis etiam spirandi, quae naturalis quidem Patri, non tamen constitutiva personae eius est, ut dictum est . Quare Spiritus es Patre, & Filio, vel eri Patre per Filium Proc
si quis dicat communem ergo licet di Spiritui sancto hane vim spirandi esse,vim spirandi, idest, insuam spicationem, siue dia uinam naturam coniunctam activae spirationi tanquam essenatialem, & naturalem, Omnia enim esseC.tialia ipsi quoque communia sunt. Dis eat is hoc impossibile esse, eo quod opponiatur eiu3 proprietatii non enim potest idem sui ipsius esse principium . Vnaquaeque enim diuinλrum perlanarum manens in
325쪽
eo, quod est, Se suam proprietatem personalem seruar si communia etiam inuicem habet omnia essentialia . Manens enim ,
Filius in eo quod Filius est, ut B. Basilius ait, habet omnia quaecunque de Pateri igitur Spiritus etiam manens in eo quod Spiritus est i habet omnia quaecunque & Pater, & Filius . Uroprietati itaque eius oppugnat sui ipsius principium esse, Et ideo spirationem activam habere non potest . Sed dicet aliquis sortasse , quod si non sit ei communis spirandi vis, erit ei saltem communis generativa potentia, quemadmodum Filio spirati uat at non lateat eum, hoc etiam impossibile esset primcipio quod cum generandi potentia , idest actualis generatio constitutiva sit personae paternae, & incommunicabilis alteri, ut probatum es ampossibile est alteri personae eam esse communem quemadmodum est Filio spiratiua . Deinde quia implicat contradictionem, si enim idem generaret Filium, &Procederet ex eo, esset ad idem& pi incipium, & quod est a principio, quod est contradictio . At ideo, dicet quispiam , hoc inconueniens sequetur, quia praesupponitur Filium spirare Spiritu mi Quod si non praesupponeretur, licet solum quod Spiritus cum Patre reneret Filium, non relinquetur huic inconuenienti locus . Cur enim non potius Spii itus cum Patre generet Filium 3 quam Filius cum Patre spiret Spiritum. R quis haec diciti primo quidem se sciat quaerere quae Nemo quam nec cogitare quidem ausus est, deinde potentia, idest actualis generatio quidem generativa praecedit spirandi potentiam tanquam prima , & immediata Patris operatio, ut probatum est: &ideo non potest ese communis Spiritui, spirandi vero potentia cum sequetur Fili j generationem, &per eius stenerationem, ut probatum est, fiat, non impossibile, imo necessaritam est, ve se ei communis cum Patre .
quod si quis rursus propter haec dicat, igitur minor est Spiritus sanctus Sc Patre, de Filio, si quidem Pater generat Fialium, & spirat spiritum , Filius Scipse cum Patre spirat Spiritum, Spiritus vero nec Filium generat, nec se ipsum , nec alium Spiritum spirat. Vana ratio eius est, Sc contra se ipsum, qui haec dicit, co cludit . Si enim nuIlius personae principium esse, impersectionis , 3c minutionis signum in Trinitate putandum esset, pauciorum quoque perion/
326쪽
Ium causam esse impei sectionis esset, Filius igitur curita ius peiserae dumtaxat, videlicet Spiritus principium sit, minor esset hac ratione Patre, qui ambarum personarum etsi principium. At hoc inconuenicis est etiam solum cogitare . hitur illud quoque simpliciter absurdum est. Principium enim prout est actui coniunctum, vel a principio esse cum de personalibus proprietatibus sit , neque maius, neque minus alterum altero vel esse, vel dici facie. Item si vis actualis generatio generandi, atque spir3ndi , id est actualis spiratio ita esset propria personae paternae , ut utraque per se constitueret eius personam , unius uiusque vero operationis principium est forma ; duae Miniae: per sermas intelligimus principia harum duarum operationum essent principia. Sed unaquaeque Hrma, idest unumquodque principium opetitionis constitutivae cum illa operati e a iiqu/m persenam constituit; scut essentia, quae est principium generationis activae cum ipsa generatione Patrem constituit, & sic Pater essent duae personae . Hoc autem in Oniae nie: s est . Vis igitur spirandi , idest activa spiratio non coim siluit per nam Patris. Quod si non constituit, communis igitur est etiam vel alijs personis . vel alicui earum di non viritaque simul, neque Spiritui solum, cum ipse seipsum spiraro non possit. Est igitur communis Filio. Spiritus igitur ex Pa-itie, Filioque procedit.
Item communiter omnes Doctores satentur Spiritum sanctum prodite ex Filio, hoc autem naturaliter intelligendum est; nihil enim in Deo est praeter naturam , neque per accia dei s . Si igitur naturaliter, & secundum naturam Spiritu
ex Filio prodit, in diu in is velo dupliciter potest aliquid secundum naturam Prodire, aut per generationem, aut per spirationem; per generationem vero non prodit eX eo, esset
enim Spiritus pilius Filij, prodit igitur per spirationem ; ReX eo procedit
Quod si quis dicat, dicere eum prodire a Filio , gratiam , M oper3tionem eius in nos significat; unum hoc refugium est. Nam & si gratiam quandam nos participamus, Mnon substantiam Spiritus di c substantia namque Dei impartiacipabilis est ) non tamen prodit ex Filio non subsistens gra
tia, sed ipsa diuina Spiritus persona. Quod patet m alijs
327쪽
clarioribus, te apertioribus Doctor verbis , cum eum dicunt emanare, oriri, scaturire, elucescere a Filio . quae cuicunque non excaecato ipsam substantiam Spiritus non participationem , Nec temporalem dumtaxat emissionem significane
Talis igitur personalis Spiritus ex Filio progressus , aut nat ratis , aut seruilis est; & cum non sit seruilis, necessario naturalis est . Naturalis vero ex Fili j substantia Spiritus sancti progressus quid nam aliud sit praeter eius processionem neque fingere iacile est.
Item spiritum sanctum ex substantia patris , 8c Fili j esseta,
Rex substantia eorum esse communiter omnes Orientales,
Occidentalesque patres clamant. At in sancta Trinitate quod ex substantia alicuius est, ex persona quoque eius sit necesse esti igitur Spiritus, cum ex substanda piiij esse dicatur ab omnibus Doctoribus , ex eius quoque persona est. Quod autem id, quod est in Trinitate ex alicuius substantia, est etiam ex eius hypostasi sine persona, hinc patet, sub nantia, vel es eotia , & hypostasis, siue persona in unaqua
que diuinarum personarum virum sunt realiter, &sta unum sui ratione tantum disinguantur. Si enim realiter substantia , de personae distinguerentur, essent prosecto sicuti tres personae realiter, i ta tres essentiae; vel substantiae, vel poner cur in Trinitate quaternitas rerum . Tres videlicet pers nae realiter distinctae, & tres ideo res, & essentia, quae quar' ea res esset a personis realiter distincta. Horum autem trumque contra fidem est. Quare distinctio quidem hypostasis, δc essentiae rationis est. Unitas vero realis, contae quam in nobis hominibus est, eter im in nobis unitas quiadem naturae , siue humanitatis cum uniuscuiusque persona arationis est . distinctio vero realis est. Alia namque res est humanitas ipsa, a Iia huius personae indiuiduatio. Quar quemadmodum sumus multae personae, ita etiam multi homines. Quo se, ut quod sit ex natura alicuius hominum, non necessario etiam sit ex eius persona; in farcta vero T, nitate e conuerso est, ut dictum est. Unitas essentiae , 3c pe sonte est realis, distinctio vero rationis r quare quod ex e sentia alicuius personarum est, repersona quoque eius D
cesse est esei Si igitur Spiritus ex natura, & essentia Filij est , ut in plerisque Iocis tum alij Doctorea, tum vel maxime
328쪽
Cyrillus ,robat, ex persona quoque eius est. At nostri aisiunt , ideo haec dicuntur a Doctoribus, ut consubstantialitas comprobetur, & ve ostendatur Spiritus eiusdem esse substantiae cum Filio. Hoc autem quanto verius est, tanto magis pro Latinis iacit. Tunc enim magis eiusdem substa tiae Spiritus cum Patre, & Filio est, cum ex eorum substam Lia , personisque eorum prodeat, hoc est procedat. Dicatur enim clarius propter eos, qui vim verborum ignorant. Nam si hoc solum consubstantialitatem significaret, ut nostri h mines putant, diceretur etiam Pater ex substantia Fili j, 3c
Spiritus sancti, veI Filius ex substantia Spiritus. Sed hoc
Nec ausus est, nec audebit aliquis dicer . P terea cum essentia nec generet, nec spiret secundum
Theologos , item etiam secundum philosophos , dc ipsi
enim ubique dicunt operationes indiuiduorum esse, non uniuersalium, Se generum ; Me enim non homo simpliciter, sed quidam homo genuit. Si igitur operationes ii diuiduorum non uniuersalium sunt , nec substantiae sim-Pliciter, quid aliud intelligendum est, cum essentia Filii audiamus, & ex ea Spiritum prodire, nisi diuinam eius Pe sona in λΑmplius nec hoc nos lateat, quod qui haec dicebant fas cti Doctores contra Arianos, 3c Eunomianos se Opponen- res haec dicebant. Qui Filium ex Patre, & Spiritum ex Fialio esse dicentes, ex substantia tamen eorum esse negabant; cum dicerent Filium Sc si ex Patre, non tamen eX eius ese sentia, siue natura, sed voluntate natum fuisse. Spiritum vero ipsum etiam ex Filio non tamen essentialiter, siue n turaliter, sed voluntarie. Quare Filium minorem Patre .
de alterius substantiae , Spiritum minorem Filio , dc alte-xius essentiae asserebant, Tresque in diuinitate ponebantes unitas. Patres igitur, & sancti Doctores opinionem e rum tZrquam falsam resellentes non ex Filio solum , sed ex eius substantia conabantur Spiritum sanctum esse probare. Similiter Filium non ex Patre solum, verum etiam ex eius est statia . Considera ergo quomodo ad hoc , quod Haeretici dicebant ex voluntate, non essentia Filii Spiritu ia
329쪽
esse, se opponebam Doctores, ex essentia Filii 1IIum ess asseuerantes, ad hoc autem, quod illi dicebant ex Filio elle , nullus contra dixit, nec dixit non esse illum ex Filio, tan- uuam Ripsi hoc idem sentientes, & dicentes esse ex ellet ita Filij; idem & ipsi intelligentes, ac si dicerent ex essentia, ocpersona eius 3 3c nos hoc idem dicente'. Item Beatus quidem Baslius in prirno contra Eunomium , Filium ait, ordinem habere naturalem ad Patrem, di quis lem illud ad ignem, quod ex eo est, & causatum ad causam . Idem etiam Spiritum similem ordinem ad Filium habere alia seuerat, Magnus vero Athanasius & apeItius ait, qualem ordinem, & naturam habet Filius ad Patrem, talem ordinem , dc naturam habet Spiritus ad Filium. Ex his talis fit syllo- Tismus, talem ordinem, & naturam habet Spiritus ad Filium, qualem Filius ad Patrem; sed Filius ad Patrem naturaulem ordinem habet, qualem causatum ad causam, igitur ocSpiritus sanctus naturalem ordinem habet ad Filium, qualem causatum ad causam; igitur Filius etiam causa, siue principium est personae Spiritus sancti .
Item cum naturalibus rebus omnis causa praecedat causa
tum tempore, causatum vero posterius sit tua causa; ideo quidam audientes causam , & causatum in Trinitate, &prae sertim Ariani, & Eunomiani ex humanis, de naturalibus exemplis arguebant contra coaeternitatem Trinitatis, Filium posteriorem Patre tanquam causatum ab eo, de Spiritum Fisio posteriorem tanquam causatum ab eo probare volentes . Egregius Nysenus eis contradicens, & coaeternitatem trium personarum probate proponens in primo suorum contra Eunomium librorum proportionem quandam Fili j ad P trem , & Spiritus ad Filium lacit, Patrem quidem dicens cauia salitatis ratione solum protintelligi ante Filium, non autem tempore; & ideo non posse sequi, quod non sint coaeterani. Filium autem &ipsum piae intelligi ante Spiritum ratiore causalitatis, & non aliter. Ita ut clare pateat per hunc sanctum Doctorem Filium causῆm esse Spiritus: quemadmodum enim, inquit, coni ungitur patri Filius, ira 3c
Spiritus coniungitur Filio: & rurius quemadmodum Pater
330쪽
pratintelligitur ante Filium, non aliqua temporali distantia, nec realiter, sed intentione , ratione causalitatis ; ita & Filius prae intelligitur ante Spiritum simiIiter intentione ratione caualitatis. Item 3c si in rebus humanis sensibilibus non omne exemplar alicuius causa etiam eius est; in artificiatis enim exempla eorum non sunt etiam essective causa eorum , attamenia
quod naturaliter est alicuius exemplar etiam in ipsis rebus humanis causa est imaginis, cuius exemplar est; multo igitur magis in diuinis , ubi & omnia alia, & ipsum exemplar naturaliter accipitur nihil enim ibi praeter naturam est haec propositio verificatur, videlicet, quod in diuinis personis alicuius exemplar est, & causa eius est , cuius est exemplar . at ille magnus Gregorius miraculorum auctor, & inde iam minatus, Filium exemplar Spiritus dicit. Patet igitur quod etiam causam eius putabat. Hoe idem a simili probari potest. Magnus enim Basilius exemplar Fili j patrem ponit in i
quarto contra Eunomium Gregoriuῖ vero praedictus orati
ne , quae incipit, Hostes, & alieni a Catholica fide sunt, qui
Filium ex non ente dicunt; Filium exemplar Spiritus docet At Basilius Patrem tanquam causam Fili j eius exemplar ponit ; igitur Gregorius etiam Filium tanquam causam Spiritus
Item sanctus Basilius, & plurimi alii Doctores Filium
imarinem Patris, Spiritum imaginem Filij dicunt. Filium item operationem Patris, Spiritum operationem Filij; FLlium verbum Parris, Spiritum verbum Fisij; Filium fragrantiam Patris, Spiritum fragrantiam Filij . Sed secundum iIIa omnia dicitur Filius esse patris tanquam ex Patre; igitur NSpiritus sanctus secundum eadem dicitur esse Filij tanquam ex Filio. Item si Spiritus non esset ex pilio , non distingueretur ab eo personaliter i quod cum sessum , dc absurdum sit, restat, ut ex Filio se , Quod autem non distingueretur ab eo Personaliter, si non es let ex eo, hinc patet. Vnaquaeque causa, vel principium alicuius rei dupliciter dicitur principium eius, causa; uno modo ut quod, alio ut quo,