Opuscula aurea theologica quorundam clariss. virorum posteriorum Graecorum, qui extinguendae Graeciae, instar postremi splendoris, impetu quodam diuino, cum pietatis tum doctrinae fulserunt, circa processionem Spiritus Sancti. Videlicet, Ioannis Vecc

481쪽

cedens igitur Sanctus ibi hypostasim Patris substantiam esse

ac Deitatem, non tamen concedit duas esse Deitates, ut duasi Vpostasis , eo quod idem non eodem modo significet Deitas ,

di hypostasis. Deitas enim quod quid erat esse, inquit, significat, hypostasis autem existere. Quamuis igitur sit illud existere idem quod quid erat esse, sed quia hypostasiis quidem

esse sphificat eiusdem rei , Deitas vero quod quid erat esse , Deitas quidem ut commune accipitur, hypostasis vero ut proprium . Quoniam nostrarum hypostaseon desinitio quod quid erat esse sgnificans eadem est, definitio vero existentiae alia edefinitio enim eius quod quid erat esse nostra, nostrae substantiae est, siue speciei definitio est . Desinitio vero eius quod est existere, descriptio quaedam est, quae sumitur ex ijs , quae sunt per accidens a materialibus proprietatibus. Quo circa illa quidem una est in omnibus, species enim una est. ista vero aliter alijs assignatur secundum materiae indiuiduitatem , quae disseienter, & alijs aliter contingit. Quoniam autem in Deo non est materia, neque accidentia, quae eam necessario

consequuntur, reliquum est , ut in ipso idem sit quod quid erat esse, & quod est existere . Ex dictis igitur manilistum est, id esse subst. ntiam quod de hypostasimi, eoque solo diu ferre, quod substantia quidem absolutum quiddam in Deo

significet, hypostass vero relatiuum, secundum quem modum non idem diXerunt Sancti substantiam, & hypostasim . tanquam si nicerent, in super substantiali Deitate non idem eniabsolutum 3c relativum. Quippe relativis diurnae personae distinguuntur, absolutis vero coniunguntur. Namque sub nactiam sequitur unitas, hypostas es vero distinctio.

non Unitas autem, &distinctio est idem.

483쪽

uod sibiantiu , ct hypostasis, atque proprietas

secundum rem in Deo idem sint.

Cap. III.

CAeterum S de proprietatibus hypostaticis hod in loco

dicendum est, senteni ijs cum possibilibus tum neces-ιZrijs utendo, sumptis e Doctoium monumentis . ait igitur Gregorius Theoloeus in oratione laudatoria in Beatum Athanasium . Cum enim a nobis una subsuntia & tres hypo-Bases pie dicantur. etenim unum quidem naturam significat, alterum vero trium prop1ietates , & reliqua. in his naturam,& substantiam idem vult esse, atque hypostases esse statuit Proprietates. Praeterea idem oratione in sancta Iumina: Dei autem cum dixero, una& trina luce circumsulgenti illustr

mini: Dina quidem secundum proprietates, siue hypostases. ibi igitur cum priuisypostas es dixisset, proprietates esse ii terpretatus c st. hic vero proprietates explicat ellis hypostdses . quod utique non dixisset, nisi idem atque indifferens esset, staqui 3 proprietates siue hypostases eandem rem vocare velit. Sed de Magnus Athanasius in oratiore, quod recte dicta sit X consubstantialis Patribus in Nicaea congregatis, haec ducit : Idcirco neque creaturam eius, qui est Deus , dicetis esse ossicium, siquidem pater & Deus non ipsam eius, qui est, .subsidi . iam chnificant, sed aliud quiddam, quod vos fingitis . Quod si hoc indecorum est, ac valde impium vel solum cogit/'e. & paulo post . Quamuis enim non possimus comprehendere quidnam tandem sit, sed tamen cum audimus has voces Pater & Filius, opifex & omnipotens, non quiddamRliud , sed ipsim beatam, ac sint Iicem,&incomprehensibii metus, qui est, substantiam significatam intelligimus . Di- vero & vos A iani ex Deo Filium, videlicet ex substantia Patiis eum dixistis., terea Dam4scenus in capitibus. suis theologicis, pita

485쪽

Deitas naturam significa t, voX vero patethypostasim . Vox enim Deus, de homo sumuntur ad fgnificandam substantiam, ut cum dicimus, Deus est incomprehensibiIis substantia, dic itur autem & de hypostasibus. si igitur illud nomen Deus substantiam significat, dicitur autem Sc hypostasis Deus, & hypostasis er o substantia est . Substantia enim vel

natura, secundum modum significationis nominis, quem smodum sequitur intelligentia, tanquam species intelligitur,& profertur. hypostasis vero, aut persona quod commune est, atque coniunctim distincte indicat, siue commune una

cum proprio, siue commune, de id, quod ad aliquid aliquomodo se habeat, ut dictum est. At vero secundum Athanasium, quem 3dmodum hoc nomen Deus substantiam significat , ita secundum Damascenum vox Pater hypostasim imgnificat, ergo illud Pater substantiam , de hypostasim indicat, &per ambo unum est, quod fgnificatur, ipsum commune cum proprio, siue Patrem dicat quia, siue hyposta

sim Patris. 3c quoniam hoc nomen Pater P hypostasim significat, hypostasis vero idem est Cum proprietate, iuXta Diuum Gregorium 3 proprietas autem in Patre paternitas est, id enim in confesso apud omnes est, palam est, quod paternitas & Pater idem est. Sed rursus secundum Mahnum Athanasium, vox Pater substantiam significat, ergo de paternitas substantiam significat, adeo ut proprietates idem sint quod hypostases, hypostases autem Deitas , dc substantia. Vnum enim, inquit, sunt triar & quae tria Deitas est, ut dictum est, Sc oratio rursus in idem euasiti eo enim solum disserunt, quod simpliciter, & secundum modum dicuntur. Neque enim ut aliam Monadem, de aliam eis Triadem edocti sumus, sed eandem vere Monadem dc Triadem dictam . illud quidem ratione substantiae, hoc vero, existendi modo, iuxta Sanctum Maximum , qui prosecto Sc paulo Ente ad Dissimilem dicebat , non esse idem substantiam δέ hypostasim & quonam modo P iuxta rationem significationia

Cominum, cuperatio sequitur subsistentias personarum: intulit enim, sed tanquam aliud significante substantia Ze aliud hypost si, ut granum Eumenti dicitur, dc est semen Sc fructus.

487쪽

Porro nemo tumultum excitet exi stimans, aut nos cais

tum hians, quod scilicet sola ratione dicamus diuinas personas distingui. Nequa enim Doctores , cum aiunt, paternutatem, &hypostasim seu Patrem idem esse, atque hypostases esse substantiam seu Deitatem, & eandem Monadem ae Triadem, vel sola ratione distingui censent, vel secundum opposita, quae sunt in relativis, de substantias oppositas , Rab inuicem esse distinctas per se, ac si essent tres indifferentes , sed unius sub stantiae tres personas per se dicimus subsistere, unamquanque subsistentem per se esse credentes, ut in Iibro de coniuncta &distincta Theologia tradit Diuinus Dionysius. quod patris supersubstantiale nomen est & res ,&Fisu 3c Spiritus sancti. & cum Deum dico, abs Iuto a rue communi nomine substantiam intelligo. Cum autem ico Patrem, aut Filium, aut Spiritum sanctum, ipsam substantiam, ipsum commune & ad aliquid quodam modo se habens cointelligere cogor , relativo nomine ad d i st i guendum personas apto. Nam & per singula tria relativa quod& mirum est eadem & una substantia fgnificatur. Quandoquidem nulla, quamcunque dixeris , persona pars est unius, totiusque Deleatis. quippe sine relativis fieri non Potest, ut sit ordo, aut distinctio in diuinis. idque est ineta

obiliter supra omnem rationem , adeo ut tantum credatus in praesentia per reuelationem a Deo traditum. Quocirca si horum d emonstrationem exactam non habeat, sue ex im-

edi3tis , & primis plineis ijs conclusionis, veluti si naturalibus principijs subi jceretur, nullus dicta, ut nihil r

horis habentia damnet, suum autem adstruat errorem Giuod sane sint in Deo aliud quidem substantia, aliud vero

ypostasis, aliud autem ad inuicem proprietas, quae realia ter disserant, vel his multo plura, quae stulti dicerent i ipso esse naturalia , & essentialia; nimirum sapientiam, bonitatem, vitam, & omnia, quae absolute in ipso dicuniatur ; alia esse ab eius essentia, que disserunt re, ac ratione , cum ab essentia, tum ab inuicem. Sed quae de Monad ac Triade tradita sunt firmiter tenens, atque possibilibus rationibus , di conuenientibua de indemonstrabiliter cre-

489쪽

ditis, se ipse conso lans, Sanctorum veneretur sententias . Quod si aliam esse rem Monadem, aliam vero Triadem dicit, quaternitas erit quod colitur . Immo vero si aliud quidem , cst in supersubstantiali Deitate hypostasis, aliud vero proprietas, sicut sunt tres hypostases, erunt & tres proprietates, hac ue ratione senarius erit non Trinitas . Quod si aliud rursus praeter haec est communis substantia, aliud vero quod

volunt communem operationem vocare , continget esse m

niselie octonarius, Quod si his accesserint & naturalia, ut aiunt, infinita, quae numerum superant, & tum ab inuicem , tum a substantia disserunt, myrias erit quod colitur. Sed absit a fide Christianorum eiusmodi Gentilium superstitio.

yd quamuis Paternitas, se filiario sit subsantia,

non propterea necessariὰ sequitur Filium esse

ia Patrem , aut Patrem Filium.

p. IV.

SI quis ramen dubitet, qua ratione proprietates . vel rotationes substantiam esse dicimus, cum una si substantia , Proprietates autem tres, seu etiam hypostases, opposite ad inuicem dicantur ; & nonnulla absurda inserre arbitretur , quod sane hypostasim Patris opus erit dicere hypostasim si I j, vel Filium esse Patrem, eo quod ipssvna sit substantia. Psimum quidem nihil ad nos . Haec enim These communis est fidei. Deinde a Doctoribus ita se habere ostensum est . Nunc autem etiam utcunque dicetur, quod necessarium sit ea de re verba sacere. Quod igitur gratia euadendi absurda commemorata, &seruandi dicta scripturae, atque Docto rum sententi is , & omnino principia fidei, cum nullum absurdum sequatur. substantiam esse relationes constituimus, dictum est; idque merito, & liquet. Quemadmodum Gg a enim