Opuscula aurea theologica quorundam clariss. virorum posteriorum Graecorum, qui extinguendae Graeciae, instar postremi splendoris, impetu quodam diuino, cum pietatis tum doctrinae fulserunt, circa processionem Spiritus Sancti. Videlicet, Ioannis Vecc

581쪽

intelligas dici , Deus enim non mittitur . nihil ratiori adue satur, neque sibi ipse est contrarius. Etenim quatenus Deus est, nulla persona mittitur. Neque quatenus est substantia,S Deitas , sic enim esset multitudo Deorum mittentium, Nmissorum ,& eorum, qui essent Domini, & qui serui, vel e rundem, qui elsent utraque. Non enim esset proprie Deus, si

quatenus Deus mitti diceretur. iuxta quam rationem neque

Pater quatenus e si Deus generat Filium , neque substantia dicetur limpliciter generare substantiam: sequeretur enim vel tres esse Patres, vel tres substantias per se consileratas, diuusas, atque ab inuicem seiunctas; sed quatenus est persona mi ti dicitur . Quemadmodum etiam quatenus est Pater, Pater ge- Cerat i quatenus vero est Filius, Filius generatur; videlicet secundum proprietates hypostaseon , & earum significationes ,&secundum ordinem talium, quem habent ad inuicem: quae Peisonis proprie una cum identitate secundum substantiam

assignantur.

Non tetitur Sanctus ad haec respiciens illud negauit, sed

hoc multis in locis assirmasse constat, illud autem negat, ne

duo Dij, quatenus Dij di uisi intellig. i tur ; hic quidem mi rem, ille vero mi silas . Quoniam qui mittit ab eo qui mittitur separari solet, & sic unus quidem Dominus est, alter vero seruus; de duae Dritates, ac si quid aliud inconueniens sequitur. Alioquin quomodo Sanctus Doctor Paraclitum mitti a Filio negasset, cum Dominus ipse de se ad verbum dicat, Cum autem venerit paraclitus, quem ego mittam vobis Spiritum velutatis, quia Patre procedit i Nisi forte quis etiam ipsum paraclitum spiritum veritatis, unam Diuinam Trinitatis personam carere subsistentia dicat. Caeterum hoc praeterquam quod sit impium, etiam multum stultitiae habet. Immo Chrysostomus praesentem veritatem valde confirmat in hom. θ9. in expositionem Euang. secundum Ioannem qaasia contrario sermonem componens, ait, Et quomodo, inquit,

eiusdem substantiae est, qui mittit, A qui mittitur λ & subiunxit, Rursus ad res humanas deos sum sermonem trahis, & non

583쪽

istellitis haec omnia nihil ob aliud dicta esse, quam ut roseamus caulam, neque in sabelli j morbum incidamus. In hia duo quaedam colliguntur. Primum , quod qui mittit, essentia subsister sest ,& qui mittitur similiteri eiusdem enim substantiae esse ambos , prorsus concedit. Alterum , quod mitti quia dem tum distinctionem Diuinarum personarum indicat, tum causim exprimit; Non ob aliud , inquit, mitti dictum est, sed ut cauom ahnoscamus, de in Sabelli j morbum non incidami s. si istitur mittete, ac mitti causam, εc causatum indicat, a Filio autem mittitur spiritus sanctus , liquet secundum Diauum Chrysostomum , Filium cavom esse Spiritus sanctii ad

hanc enim cor sequentiam nihil obstat. sic veritas etiam ex iis, quibus nonnulli eam lacerare volui t, clarius elucescit, atque totum ipsis in contrarium vertitur.

Quod autem praeter unum Spiritum sanctum paraclitum , Spiritum veritatis, multi alij dicti Spiritus tantum ab eo dilaseraPt , quantum creata a Creatorer p3tet ex his quae tradieGrceotius Theolo iis in oratione de Spiritu sancto δε ait enim , Spiritus dicitur adoptionis, libertatis, Spiritus prudentiae, Spititus sapientiae, cons iij, sortitudinis , cognitionis, piet tis , timoris Dei. Etenim horum omnium efficiens cst . Quoniam igitur is Doctor dicit, Spiritum kr ctum es tacientem esse horum charismatum, constat haec crepta esse . ab eiusmodi autem nominatur Spiritus sanctus ijsdem nominibus quemadmodum 3e opifex ob opiscijs appellatur , de qui est

artifex ab atteficiatis, & in summa a causatis causator. idci co de operationes Beatus Paulus vocavit, dicers, de diuiso Des operationum sunt, idem autem Deus, qui operatur emnia in om ibus . Dicere igitur operationes increatas, perinis de est . ac si quis digna censeat nomine conditoris ea, quae sunt condita.

Denique absurdum est dicere, in Deo esse increata consilium, vel metum. Vbi enim consilium , ibi desectus Nn cogi L

585쪽

eognitionis coinsideratur , nihil autem tale in Deo est ; qui re ipsemet sapientia , & ipsemet cognitio est, sciens omnia antequam sant. similiter neque timor esse potest, quoniam Deus praesertim ab aeterno neminem timet. In nobis vero est passio animum rostrum ad persectiora euellens, di vim ha hens eum persiciendi. qui timor dictus est mi ηκος, hoc est qu si et irenti, seu principi j rat senem obtinens, iuxta illud sci ipturae , Initium sapientiae timor Domini, quem nobis Deus largitui sicut caetera omniat esse enim, & bene esse ab ipso est. Quocirca etiam omnia iure optimo gratiae dici

possent. etiam ipsum ex non entibus serit nullis enim praemissis, &p xexistentibus meritis hoe recepimus tanquam

retributionem.

Sed enim etiam Diuus Maximus in capite 39. quintae centuriae Theologicorum, ait, Fst autem Spiritus quidem tim ris Dei, operatio secundum virtutem abstinendo a malis. Spiritus sortitudinis , p omptus animi impetus, & mutus ad op rationem, &praxim mandatorum . Spiritus autem consiij, est habitus discre ionis . spiritus vero scientiae, est co nitio sima circa mores in actionibus virtutum . Spi litus autem c gnitionis , est comprehensio rationum, quae seruandae sunt in mandatis. Spiritus autem prudentiae, ad mores, & rationes virtutum comprobatio, seu magis proprie dicere commutario. Spiritus autem sapientiae est reductio, & coniunctio spiritalium rationum circa mandata ad c primam causam. Irrationabilissimum igitur est, actionem mandatorum, Se mutationem rationum, quae sunt in actibus virtutum, & ad honesta promptam alacrita , dc motum, go in summa omnem potentiam, εἰ habitum, & persectionem humani animi increata in Deo dicere esse. Ex quo praeter multa absurda , quae sequuntur, illud etiam clarissime sequetur. Eadem cornitione , ac scientia, & sertitudine Deum esse potentem, ac sapientem & nos. Et quoniam quorum per ectiones suri eo dem , eadem est & essentia, eruit homines secundu m essentiam

ijdem cum Deo. consubstantiales ipsi. Hoc igitur tanquam Nn a tu

587쪽

irrationale penitus λbijciatur . Ad propositum autem redeundum est.

Procterea , in actibus primae Nicaenae Synodi, in iis, quae .esponderunt patres ad Philosophum per Leontium Episcorum, dictus est Spiritus procedens quidem ex ratre propius autem Fili j, de ab ipso emanans. Praeterea, Magnus Athanasius in oratione de Incarnatio. De Verbi Dei, cuius initium, Qui peruerse Diuinas Scripturas inteIligere volunt, ait, Ipse ipsum Spiritum superno emittebat, ut Deus, &ipse ipsum inferne recipiebat ut homo . ex ipso igitur in ipsum descendebat, ex Diuinitate ipsius,

ad eius humanitatem. Plaeterea, Chrysostomus oratione in laumanationem D

mini nostri Iesu Christi, &quod unicuique climati praesine Angeli, cuius initium, Reuera apparuit Dei gratia, Venit, inquit, Christus ad nos, dedit nobis Spiritum, qui ex ipso

est, atque suscepit nostrum corpus. Praeterea, Sanctus Analipsius Antiochenus Patriarcha in Ilibro de Rectis rostrae Religionis dogmatibus Ecclesi. sticis,

cuius initium, Orationem de recta ncstra side, ait, Corporis autem proprietate accepta, velut exemplo, mutuam cohaerentiam Diuinorum repraesentavimus per membrorum

onalopiam & similitudinem. Hac enim ratione & spiritus oris eius, scilicet Dei, Spiritus spiactus dicitur, cum sitos unig Ditus. Et viilius rursus eX ipso procedens, &missus Tonis soIum a Patre, sed & a Filio. Et post nonnulla, Caeterum Dominus ostendens ipsum a se Filio existere, insufflans Disciapulis, aiebat, Accipite Spiritum sanctum. Et paulo post . Etenim Apostoli rogando, ac veluti Domino supplicando , Spiritum salictum, ut quispiam dixciit, in eos habitatum immittebant, qui eius ad uec tu digni erant ; At vero Saluator noster ex se, tanquam ex thesauro quodam ipsum ijs exhibebat qui ob sarctimoniam vitae, satis idonei eu sisssent. In eoisdem libio Spiritus sanctus Spiritus oris Dei est. os quippe Patris Filius est. Rursus in eodem, Spiritias sanctus, veritatis Spiritus est, is autem a Patre piocedit, accipit vero a Filio.

589쪽

Magnus Athanasius in epistola ad Serapionem, cuius initium, Literae tui sacrati assectus, ait, & Filius quidem , irquit, quae audiui a Patre, haec & loquor in mundum, Spiritus autem ex Filio accipit, De meo enim , inquit, accipiet , Nannunciabit vobis. &rursus in eadem epistola , Cum enim unus sit Filius, vivum Verbum, unam etiam oportet esse perinsectam & plenam sanctificatricem, atque illuminatricem vitam, existentem operationem eius, atque Iargitionem, quae sane ex patre dicitur procedere; quoniam ex Verbo, quod esse ex Patre constat, elucet, mittiturque, ac datur. Idem in oratione tertia contra Arianos, Non Spiritus coniungit Verri

Lum cum Patre, sed potius Spiritus istud a Verbo accipit. Sanctus Cyrillus in illud, Ille me clatificabit, Igitur omnino irrepi elier sibile est, atque extra omne conuicium, si ducatur Spiritus eius aliquid accipere ab unigenitot Etenim per ipsum naturaliter procedens, ut proprius ipsius una cum omnibus, quae habet, persecte accipere dicitur quae sunt eius .

Idem in quinto libro ad Hermiam, Spiritus sanctus, quasi quaedam naturalis qualitas est sanctae & sapientis Deitatis, quae in Patre & Filio consideratur. Id em in libris ad eundem e Spiritus sanctus Iut operario quaedam naturalis & viva, at- qne, ut ita dicam, qualitas Deitatis Filij est, S tanquam quidam vapor, seu qualitas est substantiae Patris. Idem in illud, Non enim loquetur a semetipso: Non enim Spiritus sanctus alienus intelligitur a substantia Unigeniti, procedit autem naturaliter ex is ia . nihil aliud praeter ipsum irenitum exi- fers quantum spectat ad identitatem naturae: quamuis etiam intelligatur per se subsistens, Sanctus Epiphanius in Ancorato, ait, Spiritus incomprehensibilis, non alienus a Patre & Filio, neque Patris δc Fi- iij est commixtio. N paulo post, Spiritus sanctus non frater,

non patruus, non avus, non nepos, sed ex eadem Patris Fi.