Opuscula aurea theologica quorundam clariss. virorum posteriorum Graecorum, qui extinguendae Graeciae, instar postremi splendoris, impetu quodam diuino, cum pietatis tum doctrinae fulserunt, circa processionem Spiritus Sancti. Videlicet, Ioannis Vecc

651쪽

sane ac tantis eius rationibus quomodo ipse te posses oppocere , illius cum fg alumnus & studiosus, praesertim hisce rationibus , seu vel bulis , quae vel puer redargueret. Caeterum reor irae quorumdam gratificari nudens , seu eam declinar volens , hanc nactus & sequutus es viam , ut & illum vitares , dc veritati magis opitulareris, nimiam eius vim ce nere noO valentibus, imbecillitate rationum patefaciens.

653쪽

S, AUGUSTINI

Ex diuersis Tractatibus in Evangelium

DE SPIRITU SANCTO

Tom. IX.

654쪽

ι ό, EIUSDEM AUGUST. DE PROCESS. SPIR. S.

Ex Tractatu xciri super illis verbis.

Nunc vado ad edim, qui me mist, ct nemo , ix-quit, ex vobis interrogat me, suo Cadis S Igniscat Dominus Iesus sic se iturum, ut nullus interr

get , quod palam feri visu corporis cernerenti nam sup xius interrogauerant eum Discipuli quo esset iturus, &r sponderat eis, se iturum quo ipsi tunc venire non possent . Nunc vero ita se promittit iturum, ut nullus eorum, quo vadit interroget. Nubes enim suscepit eum quando ascendit ab eis: & euntem in coelum, non verbis quaesierunt, sed oculis deduxerunt. Sed quia haec loquutus sum vobis, inquit, iustitia impleuit cor vestrum. Videbat utique quid illa sua verba in eorum cordibus agerenti spiritalem quippe nondu' interius habentes consolationem, quam per Spiri tum sanctum fuerant habitui i , id quod exterius in Christo videbant, ami tere metuebant. Et quia se amissuros esse illum vera denunci Zntem dubitare non poteranti contristabatur humanus E-fectus, quia carnalis desolabatur aspectus . Nouerat autem

Hlς quid eis potius expediret, quia visus interior ipse est uti

que melior, quo eos consolaturus fuerat Spiritus sanctus: Non cernentium corporibus ingesturus corpus humanum sed seipsum credentium pectoribus insusurus. Denique adiungit, Sed ego veritatem dico vobis, expedit vobis ut ego v=dam . Si enim non abiero, Paraclitus non veniet ad vost si autem abiero, mittam eum ad vos . Tanquam dicere te, Expedit vobis, ut haec forma serui auferatur a vobis . Caro quidem factum Verbum habito in vobis, sed nolo me carnaliter adhuc diligatis, A isto lacte contenti semper infantes esse

656쪽

cupiatis. Expedit vobis, ut ego vadam. Si enim non abiero , Paraclitus non veniet ad vos . Si alimesta tenera, quibus vos alui, non subtraxero, solido in cibum non esurietisi si carnicarnaliteraireseritis, capaces Spiritus non eritis . Nam quia est, si non abiero, Paraclitus inon veniet ad vos: si autem abiero , mittam eum ad vos Θ Numquid hic positus , eum no ita poterat mittere λ Quis hoc dixerit 3 Neque enim ubi ille erat, iste inde recesserati &sic Uenerat a Patre, ut non maneret in Patre. Postremo quomodo eum etiam hic constitutus non poterat mittere, quem scimus super eum baptizatum venisse, atque imitasser Immo vero a quo scimus eum numquam separabilem suisse λ Qui l est ergo, si non abieio, paraclitus

non veniet ad vost nisi non potestis Caper a Spiritum quamdiu secundum carnem pei sistitis nosse Christum p Vnde ille, qui iam acceperat Spiritum , &si noueramus, inquit, secundum carnem Christum, sed nunc iam non nouimus. Etiam ipsam quippe carnem Christi, non secundum carnem nouit, qui Veibum carnem factum spiritaliter nouit. Hoc nimirum s enificare voluit magister bonus, dicendor Si enim non abiero, Paraclitus non veniet ad vos; si autem abiero mittam eum ad vos. Christo autem discedente corporaliter, non solum Spiritus sanctus, sed& Pater, & Filius illis: assuit spiritualuer . Nam si ab eis sic abscessit Christus , ut pro illo, non cum illo in eis esset Spiritus sanctus: ubi est eius promissio

dicentis. Ecce ego vobiscum sum usque in consummationem saeculi, de veniemus ad eum ego, & Pater, & mansionem apud eum faciemus , cum& Spiritum sanctum ita se promiserie esse missurum , ut cum eis esset in aeremum 3 Ac per hoc cum ex carnalibus, vel animalibus essent spiritales suturi,

profecto & Patrem & Filium , & Spiritum sanctum capacius fuerant habituri. In nullo autem credendus est esse Pater sine pilio s

658쪽

Filio, de spiritu sancto , aut pater, & Filius sine Spiritu sanacto ; aut Filius sine Patre, & Spiritu sancto ; aut sine Patre ,& Filio Spiritus fasctus ; aut Pater, & Spiritus sanctus sine Filio sed ubi eorum quilibet unus , ibi Ti initas Deus reus. Oportebat autem ita insinuari Trinitatem, ut quamuis nulla es et diuersias substantiarum, singulatim tamen commendaretur distinctio personarum: ubi eis, qui recte intelligunt, nunquam videri potest separatio naturarum .

Ex Tractatu xcv. Super illis verbis.

Cum venerit, inquit, ille arguet mundum de Peccato , ct de Iusitia, ct de Iudicio.QVid est hoc λ Nunquid nam Dominus Christus non a

guit mundum de peccato, cum ait, si non venissem ,&-- loquutus eis fuissem, peccatum non haberent, nunc autem excusationem non habent de peccato suo I Sed ne quis sorte dicat hoc ad Iudaeos proprie pertinere, non ad mundum ; nonne alio loco inquit, Si de mundo essetis, mundus

h od suum erat diligeret 8 Numquid non arguit de iustitia, ubi ait; Pater iuste mundus te non cognouit Nunquid ron arguit de iudicio, ubi se ait, sinisti is esse dicturum s Ite in ignem aeternum, qui paratus est diabolo, & angelis eius λ Femulta alia reperiuntur sta sancto Euangelio, ubi de his Christus arguit mundum . Quid est ergo, quod tamquam Proprie tribuit hoc Spiritui sancto I An mite, quia Christus

in Iudaeorum gente tantum loquutus est, mundum inon videtur arguisse, ut ille intelligatur argui, qui audit arguentem Z Spiritus autem sanctus in Discipulis eius toto orbo diffusis non unam gentem intelligitur arguisse, sed mundum ; nam hoc illis ait ascentiirus in coelum i Norta, est

660쪽

est vestrum se ire tempora, vel momenta, quae Pater posuit in sua potestate, sed accipietis virtutem Spiritus sancti superuenientis in vos, & eritis mihi testes in Hierusalem, & in , tota Iudaea , &in Sampria , & usque in fines terrae . Hoc est arguere mundum . Sed quis audeat dicere, quod per Discipua Ios Christi arguit mundum Spiritus sanctus, S non arguat ipse Christus, cum clamet Apostolusi An vultis experimentum recipere eius, qui in me loquitur Christus λ Quos itaque arguit Spiritus sanctus, arguit utique& Christus . Sed quan tum mihi videtur, quia per Spiritum sanctum diffundenda

erat charitas in cordibus eorum, qui soras mittit timorem , quo impediri possent, ne arguere mundum, qui persecutioniabus fremebat, auderenti propterea dixit, ille arguet mundum . Tamquam diceret, Ille diffundet in cordibus Vestris charitatem i sic enim timore depulso, arguendi habe is liber ratem . Saepe autem diximus inseparabilia opera esse Trinitatis: sed singillatim commendandas fuisse personas, ut non solum sine separatione, verum etiam sine confusione & Vnitas intes ligatur Sc Trinitas.

Exponit deinde quid dixerit de peccato, & de iustitia, de de iudῖcio .

De peccato quidem, inquit, quia non crediderunt in me. Hoc enim peccatum, quasi solum sit, prae caeteris potastiti quia hoc manente, caetera detinentur, & hoc disceden

te, caetera remittuntur.

De iustitia vero, inquit, quia ad Patrem vado, &iam

non videbitis me .

Hoc primo videntum est, si recte quisque arguitur de Peccato, utrum recte arguatvr & de iustitia . Numquid enim si arguendus est peccator propterea quia peccator est: arguendum putabit quisquam, &iustum piopterea quia iustus est Absit, nam si aliquando iustus arguitur, ideo recte arguitur, quia , sicut scriptum est, non est iustus in terra, qui laclee bonum, & non peccabit. Quocirca etiam cum iustus argu

tura