Io. Nicolai Madvigii, professoris hauniensis, opuscola academia ab ipso collecta, emendata aucta

101쪽

exactum, ex Hecyr. IV, 2, 2 intelligi potest Si πιυ-

me, ut ego Opinor, innis caussa Princidam omnibus, Et me hac auspicione exsolaam et illis morem espero, et ex Plauti Asinar u 2, 14: erum in obsidione linquet, inimicum animos auxerit. II. Deinde, ut fit, analogia trahento, transfertur futurum exactum ad significandam rein non in ultor inclusam, sed quae per se simul fieri possit in quo praeteriti notio magis iam obscuratur, nisi quod haec niterius illius et ionis ot occasionis spatio absoluta foro vidatur. Hoc genus frequens est in particula eadem, apud Plaut.

Baech. I, 1, 15 Eudem biberis eadem dedero tibi, ubi biberis, avium Mos toll. IV, 3, 45 eademcue opera hac tibi narravero Pseudol. I, 3 9s, Capt. II, 2, 3. III. Proximum est, in quo apparet illa, quam Solam fere grammatici sequuntur, celeritatis notatio vel rei paene iam ad exitum perductae, ut propter eum causam eo, quo iam dixi, modo finis actionis animo comprehendatur. Huiusmodi pud Plautum est Asin. II, 4 40: Iam hic me abegerit avo odio or ir miel, ut vertrie- hon haben et Mostellar V, 2, 52 Ego lum verberibus, ut ei quietus, ubegero icti erile illi bald gegwungenhaben , o in eadem sabula III, 1, 2 Moleatus a pum. reddite argentum abiero ad s. seudol. I. 3, 16 , et

apud Terentium Andr. II, dictum ac jactum, invenerit aliquam caussam, quamobrem eicia oppido Wird ergefunden haben). Itaquo si promittentes et minantes hac forma uiuntur, volui apudΡlaut. Mercat. II, 3, 38 verum actutum abscesserit, saepe addito iam, otiam ubi vanescit paene rei absoluto cogitatio, ut Cas. III, 4, 23 ego iam per hortum iussero Meam istuc transire uxorem , et Bacchid. IV, 9, 143 iam ego huc revenero werde urtichνeyn, non solum lommen9 add. Cas. ΙΙ, , IS et Mil.

102쪽

III, 2, 40. Interdum quidem celeritati s nifieatio prorsus odit affirmationi minantis, ut apud Terent. Ieautont. I, 1, 55 se si id non facis, Ego, quod me in te ait iacere dignum, invenero, quo e Xemplo non optime

utitur Lindem annus.

IV. Ex a quam initio nitigi, significatione rei, quae ain absoluta certo momento foro videatur, is oritur usus, quo suturum X actum ponitur do eo, quod quis interim, dum alivd quid fit, aliquantisper facit, etsi nulla subest significatio rei perficiendae, sed quod tamennetionis intra temporis spatium conclusae sinis et ulterius tempus nimo obversatur. Huius generis haec sunt: Plaut. Aulul. V 5, 6 Tantisper hic ego ad ianuam concessero Mostel. III, 1, 15τ huc concessero, Dum mihi senatum consilii in cor convoco Pseudol. I, 5, 160 I bieen eos interea hic delectaverit ); Trinum in III, I,

24 me aliquantum abscessero. Addo Mil. II, 2, 45, rin. IV, 2, 165, pid. III, eis ibi non iam hoc dicit: abibo paulisper, quam hoc nunc abibo, sed post redibo;

celeritatis, quam Lindomannus inesse putat ob praecedens, opinor, Propera, nulla est significatio; et erent. Heautont. I, 1, 122. V. Paulo longius a prima origino discedit, omni re praeteriti notion sublata ac no absolutionis quidem nisi obseuro retenta, sui uri xacti usus in re dilatio nosignificanda distortur tamen re in unum quoddam nomentum temporis suturi, quod expletura est; et haec sere sola remans notio seiuncti et transeuntis momenti et saepe ab alia actione pendentis ) Saepe adduntur parti

Praeter hoe nullum habeo exemplum nisi prime personae. Non utique inest significatio momenti celeriter transituri, quod nonnulli videntur credere. Nam qui Post videro dieit, is ο-

103쪽

eulae mox et post Plaut. Capt. I, 2, 1 Ibo intro Ke. Ad fratrem, quo ire dixeram, mox vero Casin. III, 2, 15 pos convenero sed . IS ubi nupti Fuerint, tum istam convenibo ; Pseudol. II, 2, 52 at ego, quando eum esse cenaebo domi, rediero, et II, 4, 3 vobis post narravero, et II, 4, 65 ipsi dixero non tibi nunc . Add. Pers. II, 2, 3, rueui. II, , si Terent. IIec. IV, 4, S.

Coniuncta autem cuin disterendi notione est curae ut innitu in ut in s transferendae, quo si in ut ea cura differtur Itaque sic dixit Terentius Andr. II, , 25 Ego, is nec recte vi sunt, videro, et Adelph. IV, 1, 22 Fuge modo intri ego videro; D. Adelph. V, 1 3 , lis et III,

3, M ubi est de istoc pae viderit. Nec ulla est causa, cur vulgo ad unu in omnes grammatici hoc postremum otaimilia plurima apud omnes scriptores coniunctivo modo permissi vo dicta putent, adversnnte prima personae Su. Nemo enim legit Ego viderim, id est, permitto, ut ego videam. Ac ne iii dubitet,ioinsius ad Ovid. ex Pont. I, 2, mi secum compnravit τί προς /tας; υ φει. VI. Quod dixi de notion actionis sutura clim ultera quodammodo connexae, id maxime in iis locis confirmatur, ubi do actione niteram subsequento suturum exactum dicitur, ut iam non iodo praetorii nihil in s habeat, sed ulterioris suturi loco sit. Hii ius modi haec sunt apud

Plautum Mosteli. III, 3, 18 Vel mihi denumerato ego illi porro denumeravero, et V, 2, 22: Surge ego istic assedero, et Menaechm. III, 3, 21 Da sodes abs te, post ego reddidero tibi, et Poen V, 2, 24 Si non respondebunt , tum ad horum mores linguam vortero.

tius eius rei onsiderationem promittit non brevissimam. Das vir spater etrachtet werden au betrachien seFn.J

104쪽

Atquo haee, do quibus hactenus dixi, ad certa genera sic revocari poterant, ut proprietas urediam latur Oxaeii appareret, etsi tenendum est, adeo eam exigunm esse, ut omissa evi illa significationis innoxions omnibus locis poni potuerit futurum simplex, quod infinitis oeis plano similibus ponitur. Ac postremum quidem genus nescio an rectius Oxclusurus fuerim, quoniam illi loci perparvo discrimino et sortasse casu disserunt ab iis, in quibus plano pro futuro simplici ponitur exactum. Huc enim sensim licentia et oblivio significationis temporis praeterit excessit, sed, ut videtur, in prima tantum persona. Neque negari ullo modo potest, sep nratis iis, quos posui, locis et si qui similes sunt, magnum amen relinqui numerum apud Plautum, nonnullos apud Torentium, in quibus nullum prorsiis discrimen utriusqiro sutiiri p- pareat. Nec satis est in uno alterove horum locormn qitos omnes in inseriorem marginem reieci aliqilii Oxcogitari, nisi id similitudine quadam perpetu pilirium

Ioeorum confirmetur. Longe pluri tui omnem connium respuunt eorum, qui eadem, quae nostris linguis, etiam veteribus accidere, ut interdum promiscuuii sormarum usum,

concedere nolunt Ne id quidem propior Mercat. III,

P ια ut. mphitr. III, 2. Ibo egomet, comitem radicatam duxero . III, 4, 16 piam coronam mihi in eaput assimia. labo esse me ebrium, atque illuc sursum escendero inde Optume Velirem virum); sin. II, 2, i, ulul. III, 6, 34. Capt. I. 2. I et III, 1, 35 Sia sero Mue ibo ad portum hinc ste. Idein est, quod apud Ciceronem in consilio declarando te stim, ut ad Fam. XIV, 4, 3 opinor, sic sum, ad quam sormam in prirno fragmento orationis contra contionem Metolli scribendum est Si e sam, ut pinor insessure te.J

105쪽

2, 5 at similes locos dici potest, tantum do actionibusae paratis, non do perpetuis consiliis suturum exactum pro si inplici poni, etsi frequentius ita ponitur. Illud in hac re memorabile est, quia hic transitus in futuri simplicis Ioeum actus est per significationem actionis finitae ex praeterito inhaerentem, quod ita esse, vel hinc confirmatur , nunquam illis, quos numeravi, modis positum reperiri futurum in εο quod uuin priinariam simplicis

futuri significationem, retenta stitur Oxacti, amisisset si Iaxo excipimus , non potuit eam illa in recuperare. Itaque, quod saepenumero in linguarum historia perge- quenda accidit, videmus quasi per orbem in contrarium ductas soritiarum significationes osse, ut et simplex laturum suam amitteret, et id, in quo inosset praeterili adiuncta notio, suturi simplicis aliquando haberet. Sod hactenus do eo inicis dixi videndum est deinceps, quod de industria seposui, quaenam huius liberioris usus vestigia apud inserioris et uinxtino Ciceronianae pelatis scriptores supersint. Ac primuin i illi, quum do

sutura actione sic loquuntur, ut persecipe fractus ot fructus unimo maxime obversetur, rurius, sed utuntur

tamen futuro exacto quod supra primum posui , velut

Poen. IV, 2 35, Pers. I, , 51, , , 55 II, 2, 3 II, 2 68, IV, 4, 26, ud. II, 2, 24 s videro, exquisisero), III, , ,

Ptii reses Reeesse ), Stieti. II, 2, 2 cnρ - capiam converre feces o). IV, 2, 13 et 27. Trinum. I, 2. 23 II, 4, 64, III, 2, 29 ubi indemannus ait esse stratim perscribere Os- sum est tantum vel e semibam, id est, Perscribere possum; nec in tempore verbi editores superiores haeserant , III, 2 844 Terent. Heautont. III, 5 IV. 1 8. Phorm. IV, 3, 6 Inde sumam uxorconi opus esse, Aero). V. 1, 6 42 rve me. Gereo , delph. I, 2, 47. In primo Terentii Ioeo tertia persona est. Plauti Epid. I, 2. I incertae est scripturae in nil. II, 3, 6 deterruerit est coniunctivus potentialis.

106쪽

Cleor domin III, 4 I4 Multumque ad ea, quae ureriamur, explicatis tua ista profecerit et bd. IV, 15 4I:

si est elium corpus in natura , ista explanatio natura nempe hoc siecerit, u es, qua ante explicationem tene hamus, relinquamus, et Livius XXII, 14 Succumbam oneri, neque aggrediar narrare, quae diapertonsi minora vero fecero, id est, quum edissertavero, minora fecisso repBriar, et idem VIlI, 23: Videro, cessurusne provocationiata, cui rex Romanus ullust Hostilius cessit, id est, consequar, ut videam, et Caesar o Boll. Gall. IV, 25 Ego cerse meum reii'ublico atque imperatori Uficium prrestia fero, id est, curabo, ut praestitum sit. Add. Liv. XXVIII, 44 ex tr. Virg. En .X, 334. II Quam supra tertio loco

et celeri in iis et certa amrmationi significalionem inesso dixi, ea apud Ciceronem manifesta est Tuscul. N: quum vero causam iustum deus ipse dederit , noe ille, medius fidius, vir supiens metus ex his tenebris in lucem

illam excesaerit, nec lainec ruperit, sed - exierit,

et apud Livium XXV, 38, 1τ Clamor in portis auditus

et primur impetus castra ceperit. Eodem reser duos Ciceronis locos, in quibus uisirnantio in in et Rimul aute in actionis cum ultor connexio vid supra V), Tu se. II Is quam quis ignominiam non pertulerit, O decreveritcso. et Legg. III a quia non studiore reip. subvenerit, hac tam 1 neclara legis voce laudatus Coniunctivus esse nequit. Huc pertineret, siquidem sanum esset, potuerit in Cic. do in I g ssa sod ibi nulla talis conn xio est. Transeuntis momenti et actionis sine perfici onda st abscidenda notio cum stirmatione apparet in Ciceronis oratione pro Plancio 33, 9: Iullo uiua meam salutem pro te abiecero quam Cn. Planci galutem fra&dero contentioni tuae id os sero icti ordo iobe auf

107쪽

aerrimam vitam vel austentabo vel, quod mulio eat melius, abiecero, et in earundem epistolarum libr. IX, T, sit

quem quidem triumphum jacile et libenter abiecero quasi dicas de soli ei ch und gern wegge Orsen seyn , postrein pro Sulla c. 32 90 Libenter reddideri ). Eadem asseverandi vis transfertur ad negationem in Ciceronis ad Att. libri IV ep. I quem complexnm tuum semel nactus nunquam dimisero. Similo os apud Virginum En IX, 282 Me nulla dies tam fortibus ausis dissimilem arguerit. III) Eius generis, quod supra quartum feci, quum res signis caretur, quae tantisper et ad tempus ageretur, pud Ciceronem ex omplum ess videiures de rep. 13, 20 Libenter ibi, neu, ut de eo disseras, equidem concessero neque enim aliter intolligo ropossum, quam ut Philus se concessurum ostendat, dum

Laelius loquatur, posteaque ipsum, si quid velit, dicturum sestinationis quidem significatio aliena est. Tum ad Allie V, Iria sic scripsit In invia mulieres; ego accia uero pueros icti etae linterdessen α). IV Frequentissimus deinde os apud Ciceronem et alios suturi exacti usus in disserendo quod quintum supra eriit , nec tamen haec verbi forma universo eam significationem retinuit, sod, ut fit saepissimo quod do tua vidimus unio , in uno orbo mansit, videro, videris, viderit, quos frustra coniunctivos appellant Unum praetero me legere nunc nemini, fuerit, Cic. Tuscul. V g 10: Cuius de Deiplina aliud tempus fuerit fortasse Leendi. V Illius generis, quod supra extremum et sextum posui, unum reperio exemplum apud Cicero-

' Exempla, si opus est, collegerunt Matthiaeus I. c. p. 26, namsti. p. 603, Zumptius S II. Sed Mero Cie ad Qu. r. II, 15,2, spatium sumens cogitandi et se deliberaturum promittens.

108쪽

noni ad ii XIV, 16, I post in haec Puteolana et Cumana regna renavigaro. Intelligent omnes, haec ita cum iis, que de comicis disputavi, convenire, ut illa, quae ibi

posui, generi non in causa ex promiscuo usu secrev

rim. Futuri oxncii prorsus pro simplici positi rarissima apud poetas optimae aetatis exempla animadverti, apud

Virgilium En IX, 29 Namque erit tua mihi genetrix nomenque Creusa Solum defuerit et , 503 1 empus erit, mregno quum optaveri emptum Inlaetum Pallanta et XI, 6M apud Propertium ΙΙ, 5, 2 o 22: Nec tibi periuro scindam de corpore vestem, e me proeclusas fregerit ira fores

Quoniam do indicativo modo huius temporis et utraque forma dictum est, venimus ad coniunctivum, in cuius ration explicanda multi sunt et magni errores, ex uno fonte pro manantes, quod eum ab indicativo suo suturi temporis seiunctum ad persectum adiunxerunt rectam viam nemo adhuc, quod sciam , ingressus est. Primum igitur, ut a tua sit faxim a levasso levassim, eadem coniunctivi terminatione, qui e est in m et velim et edim, sic ab amaver sit amaverim. ius, quod est amavi, nullus est omnino coniunctivus, si do origine formae litarii mus, qui adiecto erim deduci nullo modo potest: adeoque erit ipsam explicationem ordine persequentibus perspicuum, formae eius, quae vulgo perfectum coniunctivi appellatur, varios usus a futuro sensim ortos et progressos esse, ut restitatione receptae doctrinae supersederi possit. Sed quum hic coniunctivus ab indicativo litteris tantum in prima persona singularis numeri distaret, quaesitum est olim, mensurnia syllabae paenultimae modi di-

Quod editu in Ciceronis ad it lib. XIII p. ii eontinuo

scieris coniectitra non recta natum est.

109쪽

stinguerentur in priina et secunda persona pluralis numeri; de quo veteres graminati ei quidam dissentiunt, poetarum usus satis ostendit, nullum esse discrimen syllaba in uiroque modo ancipite. y Nee edimus coniunctivo modo

Tractavit hanc rem, paulo tamen Iovius. r. ille in Elem. Grainan Lat. p. 45 post ossium Λristareti. II, 2 et 31, a quo Ser sertus, qui ei tari solet, sua sumpsit in Gramin Lat. p. 369 . Sed nitiori censor, Delitinoriis in alinii iiii. Philol. 1831, 3 p. 39 tempora distinguonda esse tradit velo-Tum grammaticorum regula eamque rem diu notam suisse. Sane Diomedes per e tum id est, eoni unotivum, quamquam veteres grammatio omnia in his sormis miseerit o confundunt. brevem amititimam futurum longam habere scribit

p. 331); sed Probus p. 4l2 utriusque tenaporis syllabam Iongam acit Agroetius p. 2267 mihi videtur utrobique

ancipitem esse dicere. Verum esse, itod supra positum est. boee ostendenti musioniunctivo modo est apud Plaut Bacch.

V, 2, 4, Ter. borna. V. I 2 I. Virgi I. IEneid. VI, 14, indicativo Plaut Poen. III, , II, nud. II, 1, 15 erepsimus . Lucret. I, 156 7-M eonitinctivo apud Plaut. rucul. I, I, o fraximus et Cistoli I. I. 11 Terent. d. II, , , indieativo Catuli V, 10; tis indicativo apud Iaiit nil glor. I, 2. Iet 2 et 5, Ovid. Motavi. II, 16 ex Ponto IV. 5, 45 coniunctivo nondum repperi; lis indicativo apud Ovid. ter in vocibus. quae aliter in versum incitidi non itoterant rictam. VI, 35τ. ex Pont. IV. 5, 6 et 16), eoniunctivo aliud Enn Cie de ossi c. I. 12 in simili voce et Plaut. Mil. III, 2, 48. Opinor.

syIIabas natura breves sed parum orta quantitate, productas esse plerumque duabus brevibus praecedentibus. Qui in See-hodii tabul. I p. 49 de hae re seripsit a Zumptio itatus .

magnum locorum numerula ad idoni demonstrandum notatum habuisse videtur equidem sero ad hane rem attondere coepi). sed nee locos ipsos indicavit nee pluralem numerum a s cunda persona singularis numeri seiunxit, ad quam Veterum grammatieoruin eontroversia non pertinet. Noe distinxit Rams

hornius p. 1048), qui is in coniunctivo brevem, in indicativo longam esse scripsit, deinde omnibus indistincte exemplis longae mensurae notam apposuit in thesi tamen etiam brevem esse Posse tradidit quasi thesis ex longis breves facere id

110쪽

diseernitur quantitate ab indieativo Plaut Poen. I,

I. an hae coniunctivi forina principio plano respondet indicativo suo estque sutiarum exactum coniunctivi, quod nomen inauditum ad aures accidet, sed parebunt aures veritati. Sic igitur ponitur apud comicos primum in sententiis condicionalibus aut suapte natura coniunctivum habentibus aut propter implicationem orationis suapto natura, ut Plaut. Aulul. II, 2, 5 Func a linam Deassim meam tibi, in mentem venit, e bovem ore et c. refertur nimis locassim cogitatione ad id, quod sequitur: iaceam ego etc. et Terent Eun V, 2, 22 debeam, Credo, isti quicquam furcifero ei id fecerim etiam Plaut. Capt. III, 4, 6 quid, si iusserim y uiusmodi, sed paulo durius os apud Virgilium aeneid. XII, 40 sq.: quid consanguinei, quid cetera dicet talia, ad mortem a te Fors diei refuleio Prodiderim Exspectabaturonim dicat; sed mixta est syntaxi ex simplici interrogatione de re sutura et ex interrogations condicionali. Propter nexum orationis positus coniunctivus est apud

Plaut. Mostoli III, 3 Is: A enim, ne quid captioni mihi ait, si dederim tibi et Mil. IV, , 52 quaeso, ut

memineris a Iorte liber fieri occeperim, natam nuncium ad te, ne me deseras et Trin. III a , 26, o apud Terentium Andr. I, 2 2s ea lege, ut, si te inde exemerim,

ego pro te molam; Andr. III, 2 I4 ubi propter

est longas pro brevibus recipere possit, quemadmodum arsis interdum longas ex brevibus. Futurum exaetum indieativi est in tae loquendi forma Asin. III, 3, 30 quid, si optaro Conjunetivus , sed praesentis Capt. III, 4, 8 quta, si redeam hune insanum' Cureul. I. 2. I, Merc. III, 3, II Poen. III 3, 5. Apparet libertas syntaxis Plautina .