장음표시 사용
191쪽
illorum reditibus sentire si magnas illis mercedes venire litare ' Quinat hi sunt Primum creditor causidici ipsius; nam ut ii fidem suam tueatur et spem creditori faciat sacilis solutionis, reditus suos exaggerat; dein do id fit, uuin acrior et in in reditore latus tetigit tmagis hominem xcitavit litigator et litigator dives et
dubiam au An in sterens, ubi uin nomen petens; nam ab
hoc eo nator merces expriinetur, quo plus vulgo causidicum accipero solor crediderit.' Tum igitur mendaei spirant folles tiam adeo praeesare sua negotia geri causidici praedicant, ut invidia ex nimia fortuna deto- standae et fascini avortendi causa vetero superstitione in sinum despuant. Xnm hoc est conspuiturque sinus, quod intro de vehementia et celeritato loquendi intelligunt, quasi vulgo causidici Romani hoc in bornrint viii in mediis verbis sputum et spumam emittondi Haec igitur ipsi causidici vera eorum messis do ab hac verborum iactantia distat, ut unus de circo auriga plus possident quam centum ausi diei.
i Mirifice elimi Itius coniungit: vum prare*ue eommate do- Icto, ut ordo sit principue quum, et de illo positu etiam dis putat. Quid perspicuum est si bo non estis proeeipue tum sonant, num Proeeipue pertinet ad tum , Prorsusque hoc, quod temporale est, discernendum est a proesertim quum, quod semper causam poeialom adiungit et coniunctivum habet; non expedit se Setimidius ad IIor Epist. II, I, 262. atras ansere, quod in elegia de obitu Maecenatis v. 30 do eo, qui ferro vulnerat, ponitur, ubi ex eontexta oratione id patet, per se non minus generaliter dieitur quam intus fodi. erere. Hoc loco intelligitur ausidicus quasi stimulo quodam excitatus ad inentiendum. Dives litigator intelligitur ex
magni odiei commemoratione, multa nomina eontinentis.
De superstitionis genere satis erit inspexisse Plin. II istis XXVIII. I. Interpp. ad Theocr. Idyll. VI, 39. Iaeobs. ni madu tu Antholog Tom. I p. 2. p. 346 ne alios exeitem.
192쪽
In satira octava quo loco poeta nobilium foeditatem, operam unita scenae et amphitheatro locantiu in exagitat, Inagnae sunt interpretum tu ibae, etiam recentissimorum, in his versibus, qui ponuntur, postquam conam et mimos a nobilibus et patriciis actos commemoravit 192 sqq. : Quanti sua funera vendant, Quid refert Vendunt nil cogente erone, Nec dubitant celsi praetoris vendere ludis.
Finge tamen gladios inde atquo hinc pulpita Poni; )Quid satius Mortem sic quisqam exhorruit, ut sit Zelotypus Thymeles, stupidi collega Corinthi
nos haud mira tamen citharoedo principe mimus Nobilis. Marci Iira quid erit nisi ludus illic Dedecus urbis habes c. Prima verba accipiunt de nobilibus se ad gladiatoriam pugnam nuctorantibus. Itaquo merito, qui paullo nitentiore animo haec Iogunt, mirantur, unde haec subito inter- iiciatur interrogatio, quum do gladiatoribus omnino nihil poeta dixerit, sed do cona tantum. Et redit ad seonam versu 196 nam qui in illo versu do gladiatoribus quoquo
cogitaverunt, quantopere errent, et patet et mox XPonetur , ac postea demum quaerit, quid post haec restet et supersit turpitudinis, nisi ut gladiatores etiam fiant; nam hanc Aso versus 199 sententiam, paulo post delandam, si defensione opus est. D Itaque tanta haec perturbatio
nocte sic Bupertius pro pone, quod nullo modo rem ipsam et veram significans respondet alteri singe. Immo iubet poeta singi, ab altera parte gladios ostendi, ab altera pulpita. Rupertius in eo quoque haerebat, quod in gladiatorio munere commemoraretur praetor, quum Claudius praetores gladiatores Di0jtigeo: Cooste
193쪽
videtur esse, ut maior nulla esse possit quam qui poetae ipsi imputat, Schmidi ius versum 199, e quo apparet
poetae sententiarum ordo et progressio, corrumpere OR- eius est. Verum salva res est. Nam funera endere ad
gladiatoriam pugnam ne propter ipsam quidem locutio
nis vim pertinere potest; nam nec iuni biis gladiatoribus certa mors erat, nec, qui morti se spondent, mortem
vendunt, sed vitam. Apparet igitur, figurato illud a Iu
venale dictum esse. Nam Fabios, Mamercos Emilios, cotero patricios et nobilissimos homines, quum conpeoperam Iocent, non se vendero dicit, qui iam nulli sint, sexstincta hoc scelere nobilitato illa, sublato genere, nomino paene deleto, ut potius unus suum et reliquias mortua tanti generis vendero videantur.' Hoc expedito cotora facile decurrunt. Operam illi scam locabant pretio et gratia fortasse adducti negat poeta hoc rese ro, si modo non coacti faciant Verum non cogi nec im
peratori crudeli sed praetori hoc praestare.' Deinde sie
dare voluisset itaque quum de gladiatoribus non dubitaret. versum I94, in quo praetoris mentio seret, damnabat. Hoc de praetoribus Gerus verum esse negat, nec tamen valde perite disputat diam Di 60, 5 sane sine exceptione dicit τοῖς αγῶνας του oπλομαχον praetores sacere vetitos quod autem Fabricius de eteris ludis adseripsit, oblitus orat vir egregius, in iis ludis, quos olim liberae reipubliea tempore ab aedilibus factos, postea praetores edere Onsueverant, nuIIos suisse gladiatores scenicos et circenses omnes fuisse. Veherus quidem ludorum gencra prorsus non distinguit, qui argumentum ducat ex Sat. XI, 19 sqq. ubi negalenses, ni eircenses erant, nominantur, de gladiatoribus nihil dicitur.' Miro Ioinrichius funera sua, nullo addito verbo vitam interpretatur. . . ober etsi recte intellexit, operam scenae Ioeatam etiam hi signifieari, tamen verba ipsa sua fluerrerontortissime enarrat.J Celsum proetorem plerique P. Iuventium Celsum iurisconsuI-
tum intelligunt, quem nescio unde nam ego nulla prorsus Dissilia ' Cooste
194쪽
pergit et urget: 'Fingo tamen, a saevo tyranno ab altera parto mortis supplicium gladioa , ab altera scenam poni, ut inter haec detur optio utrum inelius erit' sino quisquam, qui dubitet adeo mortis ii in idus, ut eius vitandae causa so in scena, ridicula suscepta persona, tradu euid' atot, ut dixi, nihil alienius osse a ment poetae et verbis quam corum sententiam, qui optionem honesta mortis aut foedi obsequii in optionem gladiatoriae aut scenicae operae Sic mutant, ut etiam Iuvenalis homines hortetur ad arenam ingrediendam quid Iuvenalis pro uirum dixit, non plane in exemplo, etsi ex iis, quae citant Iluddim annus I p. 6 et Banis hornius p. 565 d. 2, alia eorrupti sunt, ut Caes. B. G. V, 44, ubi optimi codices habent Ier alteri, ulla perversa interpretatione huc tracta, ut Cic. pro Rosc. Comoed. , ubi quis quem universo dicitur qualis qualem), ut incredibili erroro, ut Liv. XXVII, 40, quem locum satis erit inspexisse; et tamen Ranishornius, ne videretur hunc locum non inspectum trunscripsisse a Ruddim anno, ipso addidit Caes. B. C.
auctoritatem roperio eius rei nee in lini epist. VI, 5 ullam video temporis notam , a. 855 I02 p. h. praeturam gessisse statuunt, eundemque sat VI, 245 nominatum putant, scholias tam sequentes; nam poeta Verba principium et Ioeι multo magis oratorem quam iuri spurit uni signiticant. Eouidem, quum non solum nihil de huius CeIsi ludis et nobiIibus tum iuscenam productis traditum sit sc perverse prorsus in ista interpretatione eommunis temporun macula in unum annum coniiciatur, reet nupertium Sensisse credo . celsum adiectivum esse. Aptissime amplitudo praetoris in solla curuli sedentis significatur ut eo acerbius Reditas nobilium hominum hule se inter vilem histrionum gregem onerentium notetur. l Si etiam Heinrichius. Contra G. E. ebor ex Celsi praeturae anno, quem nullo testimonio confirmat concludit, hanc satiram non seriptam esse ante a Io post h. quod sane meIiore argumento pridem constabat e versu 120.J
195쪽
I, 6, adem interrogativi et relativi confusione. Restat
Virgilii AEn XII, is et πη, Persit, Phaedri auctoritaso melior aetate, quibus praeter Iuvenalem addendus est Tacitus Ann. I, o quos igitur,nteferret Germaniae an Pannoniae milites am apud Livium II, 39, 9 euius illi partia essent P moralius sic loquitur, ut quaerat, num sorto praeter populares et optimates tertia aliqua sit pars in republica Sed redimus ad Iuvenalis sontentiam explicandam; qui negat, mirum esse mimum nobilem, quum princeps citharoedus sit. Quid ultra haec restare, nisi ludum lanistae et arenam i Nec id deesse Gracchum pugnasse, ac ne ea quidem rinatura, qua facies abscondorotur'. Quid portius quid magis coagmentatum, ut dissolvi non queat 3 Et tamen hoc se reconitoribus soli in tollexerunt, scholi astana seenii, Galli Achaintrius tDusauli ius. am Rupertius ulliquo sic enarrant: Post hae quid videbimus in urbe praetor ludos V quasi hoc sit ultra illa, quae dixit, ac non illa ipsa, aut si quidquam sit, quo reseratur id, quod sequitur Et illic sic odd. et oditores recentissimi pro Uud dedecua et c. ' At occurrit Bupertius et, si illud poeta voluisset, quod nos dicimus,
saltem munua dicturum fuisse, non ludum, docet; nam ludum semper ad scenam spectare, munus ad gladiatores. Errat non leviter; nam ludi sunt scenici, plurali numero, nunquam ludur, ut vel hoc argumento ipsius avertatur intorpretatio contra ludus orat gladiatoriuo, in quo lanista magistro artem discebant vid. Cic. alii. II, 5, Caesari C. I, 14 Sueton. Caes. 31 nec aliter Horatium
3 Ciecro adisti. XVI, 4, 1 ut, quem vetis, nescias , quoniam etiam velis, non malis posuit, universe loqui videtur et significare, neminem omnino esse, quem quis velit.l Eodem modo Heinrichius.J Di iliae by
196쪽
vocabulum posuisse pist. I, 1, 3, ipsu in includendi, quo
utitur, verbum ostendit; nam de arena, quo sere irahunt, nunquam, mihi crede, dicitur. Iam mihi videat aliquis, quomodo hare Schmidtius eorruperit. Primum illa: citharoed principe, mimus nobilis, negat probari posse, nisi satira Nerono imperante scripta sit esse autem scriptam, ut omnes sciant, i aiano Mire profecto. Quid est enim magis perspicuum, quam saepe Iuvenniem sic in vitia invehi, ut ea, quibus ipso recitaverit, tempora ab superioribus, ex quibus vitiorum exempla sumat, non diligenter distinguat nc suppo se in haec transserat scribendi figura, quoniam universa foeditas, in uno exemplo eminens, ad omnem illam aetatem pertineat Ista quidem ratione per-lacilo Schmidii ipsi ei suadebo valde scilicet admiraturo, hanc satiram vero pronis aetato scriptam esse.
Quid enim Nonns v. 1 o poeta dicit Proestare Neronem securum aut hinc Plus ' Odem imperante etiam prima scripta erit ob v. 155. Sed iocari desinamus. Proptor hanc igitur inexplicabilem dissicultatem et quodno is quidem, quid ludus esset, tenebat, totum locum, a Rigalii nescio undo et a Pithoe sex eius codico omnium longo optimo, confirmant scholiasta' , constitutum, vulgares codices secutus sic edidit: Res haud mira tamen citharoedo principe natus
Nobilis haec ultra quid erit nisi Iudiis lliae, ut vult, sententia: Quid mirum illud ossat quaeras fortasse, quid nam nihil praecessit, quo illud referatur;Jnonno eos, qui erone citharoedo principε nati sint, eo perversitatis progredi debere, ut gladiatores fiant Addit, nobiles, qui, quum haec satira scriberetur, ista scelera
Non est turpe nobilem mimum agere, quum ipse imperatorei tharoedus sit et tu scena cantaveriti
197쪽
per aetatem eo inmittere possent, o vera eronis tempore natos asso debuisso. In qua sententia novitatem saltem
amabimus; nam didiceramus, regis ad exemplum totum componi agmen, idque lepido Iuvenuli significasso videbatur nunc autem, quali quisque principe, tanquam astro aliquo, natus sit, talem fieri ac peiorem etiam, audimus. Deinde autem scire cupiemus, qui haec o orbis esticianturo quid sit hoc nobilia quid erit nisi ludus Videlicet ludus hic dicitur pro ludi si vo ludione, quo nomine saepe venit gladiator. Ut hic ludus pro ludio, ita regna pro regia uacis , ita coena pio coenantibus 2, 20 convivia pro conviviora, M, et Pugna pro pugnantibus supra v. 132 et alia multa.' O magnam confusio noni Quid
est enim aliud, o Eo, quod convivium de omni numero convivarum dicatur, essicere, dici etiam : ego in convivium, ut sit conviva, et regnum, ut sit reων Verum cur haec ego tam multis commemorori Nisi quod aegro sero eos ipsos, qui grammaticam subtilitat ei Iuvonali interpretando adluboro et suppriorum rationEm emendaro conantur,
ad sandem licentiam revolvi et, collectis undique observationibus, ipsam naturam sermonis negligere. Idem, quem hic notavi in nomino ludi gladiatorii error, ad alium quoquo Iuvenalis locum manavit, sat XI V. 20, ubi homines nequam et Iuxuriosos, postquam bona Omederint, ab illa coenarum magnificentia ad vilo in gladiatorum artem et alimenta redigi dicit: at neniunt admiscellanea ludi. Num Salmasius ad rei, Pollionis
Claud. c. si tom. I p. 62 ludi pro ludii nominativo
easu, esse putat, giammaticam non curans, ut ludii sint
gladiatores, Ruperi ius ludi item pro ludii accipit, sed
genitivo casu verum parum apto diceretur veniunt plur. numero ad miscella non gladiatoria lanistae recte dieeretur uin, quo uterque nititur quodque .Selimidii us etiam Diuiligo by Ooste
198쪽
in satira octava certissimum putat, in eo saliuntur; neque enim gladiator ludi appellation proprie significari poterat, quam plerique histrionibus tribuunt, Iuvsnalis semoI pro communi generis nomine sic posuit, ut Hippiam, gladiatoris amore captam, ludiam diceret. Iossarum auctoritas, usui loquendi repugnans, nulla est. Alio modo labuntur, qui ludos miscellos intelligunt, spreta scholiastae
explicatione vocis, quae est miscellanea. y Subiungam locum, cuius quum universa sententia dubia esse nequeat, tamen ipsa verba interpretes non expediunt, errore locutionis non infrequentis, sed parum
perspectae et alibi quoque apud Iuvenalem non intellectae labentes. Nam in satira XIII, ubi aliquis se pecuniae et lucri causa quidvis facturum et passurum dicit, edunt
Ε phthisis et vomica putres et dimidium crus Sunt ianti lΕ narrat Ilia pertius: Sunt tanti est ininnisa, ut non eligantur cum opibus et nitenter ferantur lV Mirum vero tunii restimanda do phthisi et vomicis. Delenda est interrogationis nota, ut haec sit senis nila: Et phthisin et cetera ea condicio no ut Iucrum faciani subiro operae pretium est. V Verum hoc iit a multis intolligatur, paulo plura dicenda sunt. Video enim plerosque in hoc loquendi genere, ambiguo sano et ancipiti, coniectura magis singulorum locorum sontentiam ulcunquo assequi, quam Prinration naturam eius et usum tenere, prorsusque confundere significationes non solii in diversas, sed contrRriRS,
quas qui unus, quom sciam, paulo dilucidius xplicavit, Spaldingius ad Quintilianum 1, 6, a in notis criticis ,
non satis auditus est a ceteris nec ipso satis significatio-3 tDe hoe loco satirae X IIeinrichius reete iudieavit. JDiyiligo b Cooste
199쪽
num nexus transitusque et natio recessus congestis exemplis persecutus est. Id ego eo studiosius lacero conabor, quod minus, quam par erat, in hoc genere a philologis elaborari puto, ut mobilitas veteris ferinonis et inclinationes atque inde oriae discrepantiae ei repugnantiae ognoscantur. Qui sunt, qui actum putent de his studiis, si percrebruerit, eadem veteribus linguis accidere atque nostris, id est, vere eas aliquando in vita toro hominum vorsata esse. Primum igitur quum tanties3e ut non esse aliquid dicimus, sequente ut, simpliciter significamus, tantum rei pretium esse ut non esSe,
ut hoc vel hoc momentum habeat, hoc et hoc propter eam ori debeat. Exempla, si pus est, sumi possunt
ex Ciceronis his Ioeis ΙΙΙ do Off. 20, 2 Ea ergo
re tanti aut commodum ullum tam expetendum, ut viri boni apiendorem et nomen mitiua yθ, pro Rosc. Comoed.
22, pro Caec DIS pro Milon 6 3, ad Atticum XI,
16 non adducor, quemquam bonum ullam alutem putare mihi tanti Iuisse, ut eum peterem ab illo ibd. XII, 3 et Mox tr. addiquo dialogi de oratoribus c. 40 ex tr. et quae,
hoc unum genus persequens e Propertio citat Burmannus
Quemadmodum vulgo Ilaec dicendi formula tractetur, perspici potest e Schelleri Ioxie eol. 11155, qui positis duabus signiscationibus ontrariis, neutrius ratione explicata, utramque aeque bene in omnibus fero locis adhiberi posse putat. For.eeIIinus alteram signiscationem prorsus omisit, ut plus dimidia pars Iocorum eius interpretationi repugnet. Idem accidit Benochio in nota ad te Catil. I, 9, 22, qui tamen recte ridieulam aliorum interpretationem e gestu oratoris repetitam refutaviti Ut Foreellinus, ita reundius solam pri-inam et simpIicissimam significationem ponit; etera omnia omittit, nisi quod inter exempla adscribit Ciceronis locum ex seeundae orationis Catilinariae cap. 7 et Ovidii ex seeundo libro Metamorphoseon, utrumque interpretationi propositae repugnantem.J
200쪽
ad III, 18, 4 p. 669. Propertius ne stibiecit IV, 12, 3 o 4 rinline ulla fuit poliati gloria Parthi, ne lae
res Galla mulla rogante tua Unum illud animadvorsion dignum, quod in sententia subiecta nudum rei suspiciendae subeunda vo nomen ponitur, non, quod nostri sermonis consuetudo postulat, id verbum formavo orbi, qua ossicium voluntasve significetur, velut apertissimo in te. opist ad Att. XI, 16; neque enim Cicero putat optimatos negare, se salutem petisae, sed, o sibi petendam fuisse negent, veretur. Itaquo ad hunc modum dixit Claudianus in Rufin II v. 24s: Non est victoria tanti, ut idear vicisse mihi, id est, ut hanc speciem sustinere volim, quasi mihi vicerim. Non cepit hunc locum Ges-nerus. Hac perspecta brevitate, facile intelligetnr, huc pertinero Iuvenalis Iocum parum recto ab interpretibus tractatnm in satira , versu Sed quin praeclarae prospera tanti, re rebus laeti par ait mensura malorum Hoc enim dicit tantum habent pretium, ut propterea parem quis esse velit mensuram malorum sive ut parem liquis simul malorum summam suscipere velit Negat poeta piandam esse eam felicitatem, quani sequntur periculuin et calamitas, eam quo sententiam multis axequitur. Deinde, manente eadem huius locutionis significatione, subiecti locum tenet infinitivus itaque hoc dicitur, tanti ess aestimandam κtimarive hanc actionem, ut, dummodo illa fiat, aliquid faciendum subeundumve sit,
aut non esse tanti aestimandam aestimari vo Idque, ut superius, aut absolute dicitur aut addito dativo, d certa persona. uires generis haec sunt exempla Coel in
Cie. Epp. ad Famil. VIII, 14 Tanti non juit Araneem
capere, ut earum rer m quae hic geri sunt, pectaculaearerea Ovid. Amor. I, 10 4 et 50 Mnjuit armillas tanti pepigore Sabinuo, Ut premerentisaeroe virginis arma