Io. Nicolai Madvigii, professoris hauniensis, opuscola academia ab ipso collecta, emendata aucta

251쪽

adseribitur amaminor, hortaminor, veremison negnvitullam habere nucioritatem. Nec nine poste quisqui maut oum sorinum sustulit aut Exemplum veteris scriptoris addidit; nam duo illa lautina, quae Ruddimannus et n-tiquiores ubent, summo iuro raru pius reiecit, alierunt

ox Epidico V, 2, 30, ubi pluralis ferri nullo modo potest,

eodicos autem habent arbarare nunc, ex quo fit arbaramino, alterum ex seudolo III, 2, 0, ubi haec Ieguntur: Si quo hic spectabit, e tu spectat simul; a quo hic gradietur, pariter progrediminor. Ei habent codices, quem Kontentia requirit, singulare in progredimino. Atque sic hos locos scribendos esse, vidit etiam Ranishornius p. 43, sod quid inde sequeretur, non vidit. Illud addo, ipsam

sormam alion carero neque nim usquam in Latinii

sermons Ilitora, pluralitatis index est. Qui otymologia insequi volet, sic imperativum passivum ordinabit: Singui. Plura l.

pers vota hortator pars a hortansor Sec forma pors. 24 3 hortamino' pers. 2: hortamini. Nam hortam in cum hortum in coniunctum esse, eundem quo abor terminationis mira et in cognatis linguis abolitae originem coitum est, is illud secundae et tertiae, hoc tantum secundo personae est et in indicativo respondet singulati hortunis Endem personarum perturbatio est in hortulor, cuius plurato tantum tertiae proprium est, ipsum etiam secundam complectitur; et tamen patet, coni linctu ni id esso cum tertia indicativi persona, ut hortare cum secunda cognatum est vel potitia idem. Ceterum usu hortare praesentis esse dicemus, hortator,

IIa e forma praeter eos Ioeos quos Struvius et alii itant. quater legitur in tabula Heracleensi HauboId monum. Ieg. iur nom. p. 100 .

252쪽

horlumino, hortanto suturi hoc est imperii certum smpus ot condicio non do finientis , hortamini et praesentis ot suturi. Rarissimo hoc in linguis fit, ut person nrum notae commutentur; sed in caiisa sui infrequens harum sorinn-rum usus, quae sero in solis do ponentibus, nec in iis saepe audiebantur. Nec alia est causa, cur aliquanto, quam putatur, saepius veteres Latini in hortator et hor- Ianto passivi notam abiecerint dixerintque hortato, hortanto, ex quo, Si quando nimadversum est, non recte concluditur, etiam horto osdem dicturos fuisse nequeoni in hoc ad totius orbi, sed ad solam imperativi formam portinet. Utito bis dixit Caio vid. Soholi erus o Rams- horn. p. 205 , tunt est in vetere plebiscito de Thermensibus p. 146 Oroll. Inscripti. ni. , nullo se amplexato

Cicero scripsit Fragm. de re p. apud Diomedem p. 330, pro Cluont 44, 243, idemque uento et patiunto Legg. III, 3 et 4, 1 pro arbitrator de at Deor. II, 9, 4

optimorum codicum auctoritas postii in arbitrato in lego Servilia tini censent pro censenior scriptum est c. 23

253쪽

iri hianis aerariis disputatio ).

ribunorium mari oruin nomen nona fore At, qui litiora set instituta Romanorum vel leviter iligit, quin et audierit o logori atquo illud ei in in cognoverit, eo Bliquo tempore cum senatoribus et equitibus Romanis torsine parto res iudicasse, nec onm reipublicae partem eos in remotissimi antiquitato tonuisse, cuius Aigia supersit memoria, sed en apin te, quae suis ipsa monumentis nolitiam sui d nos propagarit. Ipsi inmota illi homines qui morint et quam id nomon rationem habent, o docti quidem viri cir aut satis quaesisso videntur, neque philologi neque qui ius Romanum interpretantur utrorumque enim communis hic os locus , sed eiusmodi sententia contenti misso, quae et rem ipsam obscuram n dubii a-tion implicatam si inquat et, si propius adspexeris et tentaveris, perspicii salsa oppi iniur. Ita quo iuunt Prii ora et veriora exquirero, quum praesertim haec quaestio et nil universam formum velorum institutorum iudicialium

Edita a. 1838 incunto. Sontentias de tribunis aerariis a me expositas sere omnes, ni hane rem nuper altis:orunt, secuti sunt. Easdem me non nominato Goeitlingitis posuit in historia institulorum reip. Rom. Gosetii olito dor omiselieri Siaatsversassiing p. 367 et p. 75, nisi quod priore loeο quaedam de patriciorum et plebeiorum diserimino in ullo

254쪽

populi Romani cognoscendam non inutilis videntur ot simul nemorabili exemplo patefactura, quas turbas et dubitationes interduin nriant in historin et antiqui into por-

scrutanda votera nomina rerum ex usu sublatarum longo

intervallo ad nova instituta similitudine aliqua traducta. Sed ut rem ordine persequamur, primum noturum qu R-rundam rerum memoria repetenda est.

L. Sulla, victa populari actione, ad optimatum Ru-etori intem stabiliendam etiam iudicia, quae post C. Gracchum sero penes equites fuerant, senatoribus reddidit, uto illo ordino soli gero tur et scriberptur omnis iudicum numerus, e quo et nil singulas publicas causas tot, quot lex iuberet, orto ducerentur et in litibus causisque privatis iudices arontur i). Ea lego et nimis auctam senatus potentiam populi res homines aegro crebant, et ipsi senatores turbulon to et malo tempor iudicia libidinoso

et iniquo et parum so vero administrasso traduntur linque quo anno popularis partis opes, quae sensim convaluerant, restitu in potest ni tribunorum plebis, confirmniae sunt, Crasso et Pompeio coss. n. 0 . C. n. , L. Auro-lius Cotta praetor legem tulit, ut iudicia inter senatores equitesque Romanos et tribunos aeriarios communicarentur, id est, ut ex his tribus ordinibus iudices eligorenturiique causas communiter aequa ex inrte iudicarent ).

Privatas etiam causas liberae reip. tempore cosdem iudicasse. pii publicas iudicarent nunc omnes foro consentiunt, Mamrern Praeter ortui Polybii testimonium maxime illud consemat, quod nullum est omnino horum iudiciorum separatorum indicium apud veteres scriptores, qui omnes universe de iudieiis loquuntur.' Testimonia votorum do logo urelia collegerunt praeter alios Dulcerus ad Liv. opit. I et alterus in indie legum apud Ciceronem commemoratarum in Orellii nomasti eo Tulliano).Ν licitia les Cronovianu ad Aet. I in Verr. c. I p. 386 r.

255쪽

υrdines ni in ios res Asconius vocat nil int. Cornel. p. 9 Hot. nil tribuno et in in aetatis olim appollatione in accommodans, quod tacit etiam personatus Sallusi ius inopistola si vo decla inniton ultor de ordinanda ro ubi. c. a. Iaec tria iudicum generi servavit Cn. Pompeius,

quii in iorum consul D. M lege in tulit de iudiciis, qua in

Cicero in orniton in Pisonem c. 39, 94 comine morat otialso narrat. Perlatam esse assistent Quinctio, tribuno ple- his vel Palicatio, ' quo ruin ille a. d. hi a. 1 tribunus suo arat vid. de Palicano disput nostra de seonio P. II et Zumptius ad Verr. I, 7, 22). Cicero . qui alibi tribunos:strarios hac ego iudieantes ommemorat ad Qu. r. I. s. 6. I. 16, 3, ad it. I. 6 . pro Cluent. I. 130 Misiis eum

equestri ordine eommunicata dieit, tribunos aerarios mittori n. Eosdem omittit Velleius II, 32 Cotta iudiennui munias sequn. aer inter trumque ordinem , senatum et qui tes, ni fatis

est o Plutaretriis Pomp. 22 qui equitibiis reddita iudicia

μένας. Ernestius in ind. legum mire hae verba ad eam legem reseri, quam Pompeius in secundo consulatu tulit). goonium suppositieiuni ad init. ct I in Verr. p. 12 Or Col ti essem romulsurrat de restituendis ira iliciis equestri , clini olscholiastam Cronovianum ad et P. 386 λ . qui pauris post vorsibus tribuatos addit, non curo ne a Pitum qui . doni , qui nil. I, 22 rem leviter attii ilicias. qui tos iudicia recuperasse, Parum diligenter scribit tanquam soli ut ante Sullam tenuerint aut epitomon Livii libri XCVII. Uorum Cicero etiam in Verrinis, qua partim tum dicta sunt, quum lex Cotta exspectabatur, Parti in tum dicti finguntur, iiunito promuIgata esset, non solum, ubi universo, quid populus cupiat significat Diuinat 3 8 ora quoque lius, et ei. I. 36, 9 alium omnino rilinem , sed etiam ubi ipsius Iogis argumentum ita loquitur, lam qualia de solis equitibus agatur. non de tertio illo genere tribunorum lib. I , I, 74 V, 9. III, maxime autem III, 6 223 rem publicam sistere estit Posse nisi ad equestrem ordinem iudici reserrentui . IIaee quam explicationem inbeant pati Io Post diretur.

256쪽

nil euin locum Asconius qui ostendunt eam in xiiue Eo spectasse, ut diligpntius et certior rutione x hisiribus ordinibus honii nos in ullium iudicum selectorii in referrentur, quum antea in ea re liberii praetoris urbani, iurati ininen potestas misso videntur et ambitioni et gratiae saepe locus datus osse aut ad holui ne recipiendos

uiit ad eos molestes munero liberandos ). Itaque his

Ciceronis hae verba sunt: equi. vides, eqtii sentis, te se iudiciari intra . quos posthao indices simus habituri i maeque leg. Neque leuetur, quisquis oluerit, Mee, quisquis νο-

tuerit, non metur. Iulii eoniicientur in illum ordinem, nulli ex cretur non rambitio a fratiam, non iniqui as a simulationem coniiciettir. Hie corrupta esse apparet; mendatio probabilis nondum reperta est. Iudices iudicabunt ii, quos lex Osre, Hora quos hominum libido eleserit. sconius autem, Pompeius, inquit, promulsavit, ut inplissimo ex censu ex -- turiis liter ratque ante leeli iudiees, eque tremen ea illis rLbus ordinibus, res iudiciarent. Qua ratione ex centuriis Iecti sint, non liquet.' Cic. pro Cluent. 43, 21. Erat tamen legibus exceptum, de quibus causis iudicem legi non liceret ibit gram , cuius generis exempla sunt in ego Seruilia e si et . Sed dubitalio. item et dissicultatem asser Dio Cassius, qui libr. XXXIX, Iditotius ante alterum Onipei consulatum annis Milonem arrat Clodio accusationem utinatum esse, nondum accuSRSSeroor γἀ οἰ τααῖαι, δι ων την ἀποκυ ρωoιν των δικαστῶν γενέσθαι ἐχρχιν, po Pro καὶ ὁ Νίπως consul ἀπεῖπε τω τρατηγο με- ιίαν T H τῆς κληρωσεως αὐτων θίκην προσέσθαι. Hae ad sorti.tionem iudicum, qui in hac causa sederent, clarri non Os

sunt, etsi nomine ea significari videtur. Nain , ne dicam a praetoribus, qui quaestionibus Draeessent, hanc ad quaestores transscrri nullo modo potuisse, qui poterat praetori interdiei. ne reum reciperet, an loquam sortitio lacta esset iudicum, quum tum demum sortilio fieri deberet, si reus receptus csset, de quo iudicaretur Sod uuin in si rigulos annos iudieiim elociorum album conficeretur, id autem o anno nonduin saetum esset, prohibuit Nepos, ne praetor iudices ex superioris anni albo sortiretur et cum iis iudicaret, sed exspectaret novam lectionem. Itaque nisi multo plura Dio quam αλ Ἀρω-

257쪽

temporibus iudicii in consessus ex tribus illis generibus aequaliter coniunctos videmus, ut in M. Scauri causa clii te anno proximo post alterum Pompeii conxii Inium acta est, apud Asconium ex ironio commentario et in iis, quas

Cicero commemorat in epist. nil u. r. II, , , quae Scripta est anno ante ompeii legem, et I 16, 3 quarniano post legem scripta est. Atque haec est lex Pompei do iudicibus, quae a Cicerone nominatur Philipp. I S, 20 cis Ps. Sallust de re p. ord II, 3). e quie- quam do iudicum generibus mutatum est iis legibus, quas Pompeius tertium et solus consul tulit a M),

quamquam multa tum in iudiciis nova in sunt. Ogunt

tamen plerique, ut nuper Baii erus ind. leg. p. 24 ut longio Prologo m. ad log Serv. p. IV nos. 5, p. XVInot. II dissentiens, o inpetum tum de iudicii universo tulisso, sed ea, quae constituta narrantur, capitu fuisse logum do ambitu o do vi Id Verum esse, Stendere videtur Asconius in nrgumento orationis Miloniana p. 45, duas tantum has leges a Pompeio promulgatas commemorans et in iis a de breviore iudiciorum forma sancta esse narrans, quae alii in generali de iudiciis ego posita fuisso putant. Sed ut hoc prorsus ita esse existimo, nullam tum a Pompeio separatim latam esse legem de iudiciis, ita, si hoc statuimus, illud certissimum est, legem, quae do ambitu Iuta est, simul novam sorinum priuscri-σεon nomen perturbavit, illo tempore quaestorum partes erant in albo iudicum conficiendo. Neque id prorsus neredibile est quoniam videri possunt sub eorum custodia in aerario

tabula servata esse; sed os solos tantam rem et eum Prae. torum magistratu tam coniunctam tractaSSe, nurnquam Credam.

miror hune Dionis Iocum prorsus silentio praetermitti a rei iudicialis scriptoribus. ita Fabricius de quaestoribus rentumviros cogontibus adscribit, alienissima sunt nec quaestores id fecisse Suetonius diei Octavian. 36), sed quaestura functos

258쪽

ysisso omnibus quaestionibus et iudiciis, ut ex generalio speciali mixta fuerit, quod in illa perturbatione rorum

et festinandi necessituto non nitrum est et multo minusnbhorret a moro Romanorum, eis abhorret, quam consul sine collega creatus in . Legis enim Pompeiae vim in iudiciorum forma mutanda non soluin univorso significant

Scriptores, Cicero in Bruto . 94, 24 lege Pompeia et quem locum alteriis non animadvertit de Finibus IV c. I l hac nova lege si auctor dialogi do oratoribus c. M, sed apertissimis orbis id, quod posui, dicit Dio Cassius L M, qui expositis, quae Pompeius tulisset

de tempor iudiciorum, o patronorum numero, de laudatoribus, addit: καὶ ταυτα μὲν αλλα τέ τινα καταπαν των ὀ ιοιως των δικαστηρίων ταχθν τοὶς δὲ δὴ τας αρχας δεκαγυσι . . . Sequuntur, quae ad ambitum portinent. Itaque hac lege id quoquo Pompeio datum est, ut ipse, quod praetor urbanus solebat sacere, iudices legeret recentos sexaginta tum lectos esse,

Iteia lex, de vi, ortioribus teriminis continebatur, quae etiam novi illatim duo lacinora onlprehenderet, oinum Lepidi interregis oppugnatam et eaedem Clodii Seriptores ambitus legem et iudiei severo et frequenter ex ea saeta praecipue commemorant, Cicer ad Att. X, qui me Pompei condemniati essent , Caesaris Civ. III, 1 Plutarchus Pomp. e. 55c Eπειτα δἐ ται , δίκαις ταν δωροδοκιῶν καὶ δεκαsuῶν ἐπιστὰς καὶ νόμους γραφας, καθ' ovs αἰ κρισει ἐγένοντο, . .

ετευα), Ppianus iv. II, 23, maximeque Dio Cassius. Itaque Cicero formam breviorem iudiciorum non ad me Pompeii sed ad essem refert. Cic. pro nil extrema oratione is, qui in uilicibus mendis Optimian et sapientissimum et fortissimum quemque detesit , ad Fani. VII, 2 eontra tantas opes eius, 3ti ipsi lecti iudices errant . io Cass. l. e. Πάντα τε γαρ του ανυας ε os τοὐς δ ικάσον τ α ἀπ o Ph/owσθα ι ἐδόκει iinmo δειν. αυ- τος ἐπελέγετο. Recte hic Dio iudices sesectos et eorum decurias scriptas a sortitione iudieum in singulis ausis distinguit.

259쪽

Volteius dicit II, 6, et confirmatur numerus a Plutarcho Pomp. 55 , que in periit in est innes iudices, ex quibus sortitio fierot illo uinero comprὐhendisse. Sed ut in hac iudicum lectione permula dubia et obscura sunt

Generalem hane fuisse iudi eum lectionein, non ad solas illas de ambitu et vi causas, ostendit Dio, ne quicquam suisse vi detur, cur Pompeius, quemadmodum olim Servilius Glaueia ei in lege repetundarum alios suae legi atque eteris iudi-ee eonstitueret; nec id aut Velleius aut Plutaretius signifieant. Et quum illo anno omnia comitia sic tracta essent, ut nulli praetores essent, quo tempore Pompeius consulatum iniit Ascon argum nil. p. 40ὶ, ut iudiei exereeri possent necesse crat, ipse iudices legeret. Numerui alium, atque ante fuisset, tum constitutum, apparet ex eo, quod tam diligenter notatur, et sine dubio minorem. Ρs. Sallust de ord rep. II, vult omnes primm lassis iudicure, sed numero lures, quum

Pompeia lege iudieent. Eundem numerum latcre in Caelii epist ad Cic. ad Fam. VIII 8 a. I scripta et in Ciceronis p. ad Att. VIII, 16 a. 49J, multi iam suspicati sunt.

Sed dissicultatem habent, quae seonius in argum Milon. P. 148 uot seribit, primum testes per triduum auditos et tum demum sortitionem LXXXI iudicum saetam; itaque in testi. hus audiendis omnes iudiees lecti adfuisse videntur, quod quoniam in iis iudicibus, qui ad omnia iudicia Ieeti essent, seri non videtur potuisse, ut in causis omnibus omnes testibus audiendis operam darent, suspicor in illa de vi quaestion . quae extra ordinem habita est, aliquid singulare fuisse, ut Pompeius iudices ad eam separatim legerit. Difficultatem non sustulit Oseubrueggenius ad te orat pro Nil. p. Ineque Goetilingius in historia institutorum reip. nom. p. 482 et M. Coniunctum eum inusitata hae forma aliquo modo videtur, quod Caesar B. C. III, 1 queritur, homines lege Pompeia ambitus damnatos esso aliis nudientibias itidieibus. alias sententiam ferenιίbus; nisi ho pertinet ad reicetionein XV iudicum post orationes accusatorum et patronorum suetam vid. Ascon p. 48 , ad quam reserenda est etiam Iutaretii de Planet eausa et Catonis Det narratio Pomp. 5. Cat. niti. 48. Quod seonius p. 4 iudiees a Pompeio νυο

260쪽

neque, quae huius rei formi posio servata sit, novimus, ita satis certum est, quod dixi, trium illorum genorum aequalem coniunctionem retentam esse, quum id Asconius in argumento Milonianae et ubi roiectionem iudicum commemorat, significe t et in x ironio commentario

quatiee p. 58 et 159 Hot in cnusii Milonis ot aliis,

quae adem lego actae sunt, sententias senatorum, equiturn, iribit norum aerariorum diligenter distinguat et dinum rei. Sod C. Caesarem iudicia ad duo generi iudicum redegisse, tribunos aerarios, quod esset tortium, gustulisse,

Suetonius narrat Iul. c. 1); quod . 46 a. h. factum osse, Dio Cassius ostendit XLIII, 25), qui ante ἐκ τουο/ιιλου τινάς simul iudicasse scribit, tribunos aerarios significans. Ianc legem Iuliam Cicero Oinina Philip p. I S, 20. oc post an ulla in ulla ro in ontio fit tribunorum perariorum, ut sublato illo iudicandi munere, nullum os in republica huius aetatis Iocu in habuisse, iure credas, eo inagis, quod ne ante legem Aureliam quidem usquam commemorantur nisi semel in unius scriptoris, ipsius erantiqui, Catonem dico, explicatione vetustissimi iuris et apud eos, qui intermorientia vetusiae aetatis nomina et instituta interpretati sunt, Varronem et Festum ).

intelligere videtur de nominibus Iectorum in albo et tabula propositis. Manet molestus usus genitivi in his orbis Atiorum quoque iudicum Pompeius rates Proposuit.l I48 Iot re quinos ex insutis ordinibus necusator totidem reus eiiceret omnes reicetos esse ostendit XXX. ut ex LXXX inanerent I. Iudiligenter Dio Cass. omnino quinqiae pro quinis ex singulis ordinibus ponit. Catonis verba sunt ex primo epistolicarum quaestiolium apud Gellium VII, 10 Pisnoris apio ob es militiare quoa ars ra

νibuno rerreri miles necipere ebebul voeabulum seorsum fit.