장음표시 사용
171쪽
I R. R,N T 1 pD E s c R Y a sid inde coneluditur. , quod inii temporis spatio tantum in genere iter eonficere debeat, dc tantum nominatim versus dextram eodem illo temporis spatio; atque hoc idem est cum eo , quod in Dioptrica mea
' Quantum ad istum, de quo scribis, genere & arte Machinarium, vellem effectus videre, ut ejus propositionibus fidem adhiberem: etenim fieri quidem potest ut corpus aliquod in aere aliquanto tempore sine retii, culo aut sustcntaculo pendeat, sed non ita ut ibi firmum maneat, nisi saltem infra sustentetur, sicuti ferrum, quod vi magnetis in aere pendet, neque tamen ad mUnctem usque properat; itaque ille forsan suspendet, eo us aliquod ex serico filo tam tenui, atque ita remoto a lumine, ut visum fugiat, quod quidem puerile est ; quantum vero ad aves , illae acrem magis aut minus verberant, prout necesse est ut in eodem Ioco consistan . quod sine nulla machina arte humana fabricata potest imi
Sal, oleum & sulphur pro Cumistarum principiis recenses, ubi
oleum pro mercurio reponis, oleum enim & sulphur, illis unum & idem est, quemadmodum ctiam aqua & mercurius. Principia autem ista comminiscuntur, hoc uno fundamento innixi, quod in distillationibus suis aquas extrahant, hoc est, partes corporum maxime lubricas & flexi lcs, illasque mercurio adscribunt; olea etiam ex iisdem extrahunt, partes nempe illas quae sunt ramulorum instar , satisque tenues ut possint separari, illasque ad sulphur referunt; partes vero residui tenuistimas, quae aquae immisceri, & veluti cum illa concorporari possunt, ad inreserunt; denique partes crassiores residuae sunt eorum caput mortuum , seu terra damnata , quas non annumetant. Caeterum paries illas non
concipio esse indivisibiles, aut aliter inter se, quassi diversitate figurae
I. Venio ad ultimam tuam Is Junii datam, in qua minaris te missurum ad me scriptum aliquod istius Geometrae, qui scripsit c tra Dominum des Argues, quod obsecro te ne facias r nam pro certo habeo
nullius pretii esse posse quicquid ab eo proficiscitur , & ne illud quiadem quod contra me scripturus est, videre cupio. 2. Concipio mat riam subtilem eadem sere ubique celeritate rotari, idque ab occidente versus orientem, & quidem celerius quam aut terra aut Iuna , quae ab illa materia, tanquam aves ab aere sustiniantur. Latitudo totius .
tubi debet ex angustiori parte desumi, praecipue s angustior illa pars si ad exitum; altitudo autem a superscie aquae in ipso contentae, utque Digitigoo by Coos
172쪽
EPIsTOLARUM PAR a II. Epist. XL. ad libesiam foraminis per quod ipsa egreditur. Ut si apertura C , t bi ABC, non sit major quam E, apertura tubi DE, di duae lineae
A D & CE, sint hortionii parallelis; etiamsi porror inquae partes
existis tubis sint eapaciores, alterius vero pars nulla capacior sit, dummodo etiam non sit angultior, illorum uterque parem aquae quantitatem eodem temporis spatio emittent, modo ut semper pleni supponan
tur; sed hic duo sunt de quibus ambigo, & quae facile est experiri. Unum est, nunquid aqua citius effuat per foramen Ε, tubi FE, aut est
fuscuiuspiam vasis, in quo deorsum fluat perpendiculariter, quam cum deflectitur in altum per tubulum EG, quem. quidem hippono ubique aliquanto eapaciorem quam istud foramen Ε, propterea quod nimia elus titudo nihil mutat, si vero angustior csset, magna inde mutatio oriretur parque etiam suppono ejus aperturam G, esse paris omnino altitudinis seu libellae cum foramine E.
173쪽
166 RENATI, DESO ARTE fAlterum est, utrum aqua in tubo H eonclusa pari celeritate sit Mux ira per duos tubos IK & MN, inter quos nilla discriminis suppono,. nisi quod angustior pars unius sit in I, alterius vero in N; duce autem istae aperiurae I & N, sunt aequales. Credo magnam differentiam esse inter aquam per locum declivem d currentem, nulloque loco conclusam, & aquam tubo conclusam, atque etiam inter globi descensum. Nam ex .ea. si tubi ABDE, &BCFG, inter parallelas A C & D Gbases aequales & similes, 'illos pares aquae quantitatem aperturas , seu angustior, credo aere sibeta aqua mi
174쪽
EPIsaeo LARUM PARs II. Epist. XL. IS nus ceseriter flueret per declivitatem B F, quam per perpendicularem Β Ε, non tamen tanto minus, quanto globus, ex B in F currens, a globo ex eodem B in E decidente superaretur. Cujus quidem rei rationes longiores sum, quam ut hic apponantur. zi . N .
1 Quantum ad flumina, sistorum alveus esset ubique aequabilis, haud video cur tardius in fundo, quam insuperficie decurrerent, sed quia plerumque in una parte profundiora sunt, quam in alia, certum est illa rardius nuere debere in fundo quam in superficie sis in locis quae profundiora sunt, propterea quod aqua in illis tanquam in fossa detinetur. Neque etiam credo posse illorum aeclivitatem ex illorum celeritatis inaequalitate colligi, sed solum libella explorando. Video me mentem meam non satis explicuisse quum ad te scriberem quid per gravitatem intelligam, quam quidem ex eo oriri dico, quod materia subruis circa terram citissime rotata impellat terrestria corpora versus motussui centrum, quemadmodum experiri poteris aquam in magno vase in gyrum movendo, atque in eam conjiciendo exigua ligni fruua, tum enim videbis frusta ista omnia versus aquae medium ferri, atquc ibi sustentari, non secus quam terram in medio materiae subtilis. Quod 'ubdem cum lumine nihil prorsus commune habet; sed utrumque per epirio
Cum corpora omnia constent ex eadem materia, duae istius materiae partes ejusdem magnitudinis & figurae non possunt gravitate se mutuo superare; ita ut, si ex auro posset abstrahi pars aliqua non major particula aeris, hanc gravitate non superaret: quantum autem ad bracteas auri quae in aere volitant, id non procedit nisi ex illarum figura; sunt enim nihilominus aere graviores; itaque in aere ubi nullus esset ventus, paulatim descenderent, nec quicquam impediret quominus celeriter descenderent,
nisi quod bractea ABC, ex. gr. ne tantillum quidem descendere potest, quin aer subjacens ad B, feratur versus. Α aut C, ut suo loco cedat, quod quidem propter lons dinem spatii pervadendi brevi tempore fieri nequit, nisi
aer valide comprimatur; sed in aere communi, quia vento semper agitarur, bracteae istae in altum facile feruntur cum aere circums se, cum celerius ascendit, quam illae possint descendere. Error est credere nos melius recordari ea quae in pueritia, quam quae postea fecimus: etenim eo tempore secimus innumera, quorum nequa quam meminimus; quantum vero ad ea quae recordamur, id sit non solum Di iis by GOrab
175쪽
168 RE NATI DEI CARTE fium vi impressionum ab infantia acceptarum, sed praecipue ex illorum m. petitione dc renovatione, illa sepius in memoriam revocando. Quod ad Magnetem in Anglia visum, qui ensem decem pedibus re
motum vagina extraheret, mihi videtur fabulam quadantenus sapere. Quantum ad celeritatem chordae arcus recurrentis, non dubito quin maxima ejus celeritas sit in pu
cto E, atque minui incipiat ab Eversus C pri rediendo; n
scio annon sit locus aliquis inter E & D. ex. ea. versus 2, in quo maxima ejus celeritas initium so
mat, ita ut neque augeatur, aut minuatur amplius a a usque ad
E , hae enim est quaestio facti,
quam determinare ratio non potest.
Ut respondeam ad schedulam, quam Medicorum quorumdam nomine ad me misisti, dicam hie. paucis, me propterea iudieasse nonnullas ex subtilioribus sanguinis partibus in ventriculum atque intestina per arterias, ad ciborum dissolutionem juvandam, deserri, quod observassem salivam magna copia
in os decurrere, quando manducamus, aut saltem manducare vel cupi
mus vehementer , vel imaginamur, idque non solum ex tonsillis quae sunt in faucis aditu, undesertasse versus guttur tantum demittitur, nisi musculis linguae attrahatur, sed ex arteriis ad gingivas protentis affuere. Hoc enim experimento clarissimo exploravi, neque potui dubitare quinde arteriis ad intestina & ventriculum productis idem sit judicandum .
eum experientia constet purgativa maximam humorum quantitatem ex toto corpore per intestina demittere, ncque praeter arterias ullae, quas
ruidem norim, viae hisce humoribus palcant; nam quod venas spectat, lae habent mille valvulas, quae id impcdiunt, ut experiri quis possit,
utrasque in canis vivi mesenterio ligando; fiet enim ut arteriae intra int stina & ligamen, non vero ultra detumescant, venae vero tum lacteae, tum reliquae contrarium facient. Partes autem illas sanguinis, in ventriculum ita delatas, rubedinem suam retinere non est necesse, quemadmodum neque salivam quae tu ore ad ciborum manducationem etiam juvat) neque -Disiligo 'by Corale
176쪽
EPIsTOLARUM PRns II. Epist. XL. et cytiue IachrTinas, neque sudorem, &c. quae a sanguine eodem modo socernuntur, per extremitates arteriarum effluendo, quia illa rubedo ex, partibus maxime glutinosis pendet, quarum figuras admodum irregulares esse censeo, & ad instar ramulorum, qui sibi invicem implexi per poros tam angustos transmitti non possunt; at vero possunt minus impeditae, quas exiguarum anguillarum iustar, per minimos quosque poros illabentium, concipio. Et cxperientia satis comprobat quanta facilitate secernantur in sensuine e venis extracto; totum enim serum spontesia sesqgregat, pellucidumque remanet, dum residuum rubri aut nigri coloris concrescit. Quantum ad causam, quae Oylum in venas insert, haud credo diversam esse ab ea, quae viscera ex vcntre ensis ictu persosso, emittit, hoc est, a pressione tunicarum, aut aliarum partium illa ambientium.
Praeterquam quod fluidiores hujus chyli partes possunt absquaressione
sola sua gravitate in venas transire, non secus quamma ex lacte coagulato per foramina vasis exit, atque euam naturali sua agitatione; suppono enim liquorum particulas minimas esse in pcrpetuo motu . Denique multum ad id juvat actio musculorum, qua sit ut partes chyli orificia deferantur, per quae in venas tum lacteas tum alias illis patet aditus; nullam enim inter illas differentiam agnosco, nisi quod linearum succus sit albas, propterea quod arterias comites nullas habent; caeterarum vero sit ruber, propterea sanguini ab arteriis venienti illic miscetur. Inter musculos autem hic refero non sistum ventris & pectoris musculos, sed etiam diaphragma, & sere totam praeterea intestinorum Z ventriculi sub stantiam; atque in eanibus, quos vivos dissecui. observavi illorum visces i-bus inesse motum fere ut in respiratione ordinatum. Cinerum motus iste mulculorum non est hic absolii te necessarius, quomodo necessarius est cribri motus ad pulverem excutiendum , propterea quod partes chyli jam sponte sua moventur, quod quidem pulveris partes non faciunt. Porro cribri comparatio mihi videtur valde idonea ad diversas sanguinis separationes explicandas, quae in bilis receptaculo fiunt, in renibus, aliis
que partibus , a quibusvxcipio splenein , quia non credo humorem melancholicum illuc deferri per separationcm , sed potius sanguinem hane ibi qualitatem induere) est enim cribrorum quoddam genus, per
quae pulvis tantum Ar rotunda grana transmittuntur; alia per quae avena,&non triticum, alia contra per quae triticum & non avena, &c. pro forami-
nivn magnitudine & figura; ad cujus exempli instar cxiguos meatus con-acipio,peruiuos bilis in receptaculum suum perincat, aliter figuratos, quam eos per quos serum in rencs transmittitur, &c. Quantum vero ad pus, ev T quan-
177쪽
I O RENATI DE s CARTEsquando in urina deprehenditur, non procedit plerumque nisi a renibux- aut inferioribus partibus; & si quando ex altiori parte defluat, eo ipso colligi potest illud constare ex partibus subtilioribus, quam iis quae sanguinem rubrum essiciunt, quandoquidem per ejusmodi partem permeant. quam hae pertransire nequeunt. Cujusmodi enim facultas concipi ssit. quae impediat quominus sanguis stuat in aperturas, quae illum possint e pere λ Vale.
C Uperiore hebdomada temporis angustiis adeo coarctatus eram ut non potuerim omnibus ultimae epistolae tuae capitibus respondere, ad norinum deveneram, in quo de memoriae elicis loqueris, quarum quidem numerum permagnum requiri non exiuimo, ut omnibus rebus, qua rum recordati possumus, suffciat, quia nempe una eademque plica omnibus rebus similibus inservit, atque etiam quia praeter memoriam corpoream, cujus imagines per cerebri plicas adumbrari possunt, aliam memoriae speciem in intellectu nostro deprehendo, quae a corporis organis non pendet, quaeque in bestiis non reperitur; atque hac praecipue
Quod ad reciprocationes maris,quamvis ex Mundi mei structura omnino dependeant, neque illas separatim recte explicare possim, tamen quia tibi negare nihil possiim , conabor hic illas leviter perstringere. Sit Tterra, EF GH aqua illi eireumfusa, B Iuna, N OP QIoelum quod liquoris instar circum terram jugiter circumacti concipio, ita ut nihil omnino illam in loco suo sustentet praeter circularem liquoris istius m tum, qui quidem illam in coeli illius centro semper exacte contineret,
nisi obstaret luna ; ham eadem materia, qtu ad O transit, transiens etiam ad P & tantundem spatii ex una parte terrae requireret, qua tum ex alia, di sic illam undique aequaliter premeret. Sed quia luna versus coeli superficiem ex. cae ad punctum B, posita est, neque pari cum coelo celeritate convertitur, inde fit ut materia coeli terram paulo magis comprimati versus P, quam versus Ο, aut in atque ideo terra ex coeli centro paululum decedat, & accedat versus D, quo sit ut aqua, quae est ad F, & ad H, comprimatur etiam aliquanto magis & deprimatur, quam aqua Diu ligod by COOste
178쪽
EPIsTOLARUM PARs II. Epist. XLI. aqua quae est ad E, aut ad G. Porret autem quia terra viginti qumor horarum spatio circa centrum suum convertitur, eadem pars terrae istius . 'quae jam in ad punctum F, in quo mare subsidit, deveniet intra sex horas ad punctum G, in quo triare intumuit; & duodecim horarum spatio deveniet ad punctum H, ubi mare iterum subsidit; & praeterea quia tu na eundem circuitum triginta fere diebus perscit, addendae sint circi- . ter ἴ unius hora ad singulas recipro nu; ita ut duodecim horas &viginti quatuor minuta praeterproptPimpendat ascendendo & descen-
Praeterea concipio coelum Α Β C D non esse persecte rotundum, sed Murae aliquantulum ellipticae, & lunam quidem in plenilunio aut novuIunio reperiri in ellipsis istius diametro minima, unde fit ut aestus tunc majores sint, quo alas. Caeterum nollem hoc vulgari, aut a permultis Nisi, esten pars Mundi mei, eui, si unquam in lucem prodeat, novi ratis gratiam servatam velim.
179쪽
Rsae ATI DAs C ARTAs 'Nestio quid responsi nuper dederim Medicorum vestrorum epistolio ;illud enim tam sestinanter exaravi, utherclegere quidem mihi per tempus lieuerit; sed dehinc mihi pergratum seceris, ubi scriptum eiusmodi aliquod ad me mittes, si expressius docueris quinam viri sint, &quae ill rum nomina, ut respondendo sciam qua ratione cum illis agere debeam. Quantum vero . ad schedulae hujus authorem, me illi devinctum agnosco , quod meorum a me scriptorum elucidationem requirat, huius enim inliituti ratio multo liberalior est 3c aequior, quam N. qui auditoribus suis persuadere conatus cst me ea scripsisse, de quibus nunquam cogitavi , ut scit. haberet quod confutaret. Vale.
- E p i Pro XLII. Ad R. P.Mersennum instructio de varia rebus. repercussione, M. DUabus abhinc aut circiter hebdomadis, superiores ad te mittere decreveram; sed inopinanter cxtra oppidum abductus sui, antequam illas obsignassem, quod in causa fuit cur hic hactenus manserint; ab illo.
autem tempore ternas a te accepi. Gratias tibi ago pro animadversionibus tuis, quas antiquissimae tuae continebant, in Metaphysices meae tractatum, in quo quidcm credo me nihil se e omisisse , quod ad veritatem demonstrandam esset necessarium, qua semel bene perspecta, objectioncs quaecunque particulares vim nullam habebunt. Credo Dominum a Z. valere; mihi nuper redditae sunt ab illo literae datae in exercitu, ubi aD . huc est, renunciabatque se accepisse a te theses Patris B., quas tum mi-sisset ad me, niti quod ad manum non erant, cum ad me scriberet, unde, 'colligo illum non accepisse librum, cui titulus est character passonum, neque alium ullum eorum, quos ad me per illum miseris, alias enim illos sine dubio ad me misisset. Dissicilem hoc anno expeditionem gesserunt.
Nihil hic respondeo quibusdam, issas de projectu aquae aliisque Mech
nices quaestionibus proponis; quia cum diversissimis ab his cogitation, bus in praesens distinear, vereor ne halluciner alicubi; desunt etiam mihi experimenta nonnulla, quibus illorum veritatem explorcm. Herbae se sitivae semina, quae tu huc misisti, non omnino germinarunt. Sed aliunde conquii ita germinarunt statim in oppidani cujusdam horto: in quo istam plantam vidi, eaque adhuc, ni fallor , ibidem assi ruatur. Certum 'cst
180쪽
. est missilia totum suum motum in instanti non accipere; sed manum, vel arcum, vel pulverem pyrium, a quo impelluntur, celeritatem suam per aliquod temporis spatium augere, atque per idem illud spatium hanc ipsam celeritatem missili imprimi. Quantum ad materiam ut btilem, existimo eandem fere ad nos redire post peractum terrae circuitusti, non quidem vi ginti quatuor, sed vel pluribus,vel paucioribus horis, prout terram velocitate magis vel minus superat, quod definiri vix potest. Quod ad magnetem, nihil est praeter materiam subtilem, quod possit istiusmodi vires illi dare; istas autem neque sigillatim recte explicare possiim, neque omnes simul per unam epistolam. Multum abest ut perspicilla pulicaria poros aut protuberantias in vitro, quamvis non polito, vilui exhibere possint; portenim isti sunt nimis exigui,si cum microscopiorum vi comparentur, saltem nisi nostris Ionge praecellant, de vitri superficies polita est ex se etiam, sine' artis ope. Librum Ohometricum, qui tibi pro me traditus est, ne properes mittere, nondum enim abjeci contilium proficiscendi in Galliam, neque . porro obstabit hyems, quanquam non sim prosccturus ante sex hebdomadas. Conatus P. N. me valde parum movent, neque vereor ne omnibus
ejus objectionibus respondere nequeam; sed quaeso cura ut reddatur Patri Rectori epistola, quam ad illum scripsi, atque hanc etiam legat, quam tibi latine cum hac mitto; vellem etiam ut multi alii illas legerent, scirentque Rectorem vel legisse illas, vel recusasse legere, ut rem dissimulare ne
Neutiquam comparari potest pila veniens ab A ad B, cdm baculo ab A ad B propulso; etenim cum pila tota sit in B, motumque suum con tinuare debeat, id facere non potest quin resiliat, quemadmodum videbis, si feceris A Bperpendicularem ad CE; tunc enim pila neque ad dextram, neque ad sinistram, sed fecta
sursum resilit; cum c contra ba- culus manu deductus seratur a B versus E, tanquam in plano inclinato , atque novam ad id ψeterminationem a manu deducente perpetuo acquirat. Sed si
supponas projici baculum e manu versus C ita ut ab illa non tangatur amplius quando existit in loco A B, tunc Aremum ejus B reflecteturr 3 ver