Renati Descartes Epistolae, partim ab auctore latino sermone conscriptae, partim ex gallico translatae. In quibus omnis generis quaestiones philosophicae tractantur, et explicantur plurimae difficultates quae in reliquis ejus operibus occurrunt. Pars

발행: 1682년

분량: 418페이지

출처: archive.org

분류: 철학

311쪽

-3o RE NATI DE s CARTA sobjectio Domini M. in Dioptricam meam probat illum in Dioptrica plane peregrinum esse; pars enim objecti ejusdem cum vitro magnitudinis illic non consideratur, nisi ut punctam, omnesque radii ab illa advenientes, in unu ni in fundo oculi punctum, coeunt, sed alii etiam ex aliis partibus veniunt, qui ad alia puncta coeunt, ut passim explicui. Conabor videre Philolaum D. Bullialdi, statim atque vensem esse intclligam, meamque de illo sententiam ad te rescribam. Habeo tibi gratiam quod curaveris libros, quos in Italiam destinaveram. Scripseram

Epistolam ad Cardinalem de Baigne, una cum illis mittendam, &si m mini, duo exemplaria ad illum unum mittere destinaveram, atque ad Cardinalem Barberinum aliud, quod per Dominum Pe. ad ipsum mi tere cogitabam. Sed si D. Nuncius id facere non gravaretur, longe satius foret. Propterea autem mittebam unum ad Cardinalem Barbersemim, quod observatio, quam sub Meteorων meorum finem explicui, ab ipso prosecta sit: & quia D. Gessendus illam antehac imprime dam curaverat, venit mihi in mentem ut de illo te perconter , SI

quale sit ejus de scriptis mcis judicium ; de hoc enim nihil scripsisti

ad me. Quantum ad quaestionem tuam muscam, nempe utrum Diriva sit jucundior iis momentis, quibus uniuntur tromores chordarum, quae illam componunt. quam aliis. respondera varia ista momenta neuti

quam distingui posse sensu, neque observari jucunditatem, nisi in toto sono, qui sensibilis es Ie nequit, nisi ex variis aeris tremoribus com

ponatur.

Habco tibi gratiam pro tua observatione de viribus ad varios ejusdem magnitudinis cylindros frangendos requisitis; sed puto me scripsisse ani hac ad te, non credere me quod ulla generalis conclusio exinde deduci possit, propterea quod haec vis variat pio diversa cujusque corporis ma, hoc est, pro magnitudine, figura, & situ partium. Quod aqua maneat in perforatis istis vasibus; quibus ad rigandos hortos utuntur, non fit metu vacui; ut enim optime dicis, posset materia subtilis in ejus locum facile subingredi, sed fit ex stravitate aeris; si cnim egrederetur, nec in ejus locum, nempe in vas, subiret aliud quicquam Praeter materiam subtilem, necessc csset ut totum aeris corpus ad summam usqtie supcrficiem attolleretur. . Aer in solle pugillatorio stringis ope compressus nequaquam indu ratur , quamvis pilam duriorem' reddat, sed cogitandum est has partes aeris Digiti eo by Coosli

312쪽

aeris a materia subtili diversas, &quae solae in pila conclusae detinentur,

propterea quod ejus poros Pervadere nequeunt, cum inter se comprimu tur , & figuras suas mutare coguntur, esse ad instar totidem exiguorum ar-.cuum sive tendinum, quae figuram suam resumere, & mox maiorem locum occupare contendunt; unde fit ut pilam undiquaque prcmant, &sic duram efficiant; durum enim csse aliud non est, quam esse ita dispolitum, ut tactui resstatur, quocunquo demum id fiat modo; ita aurum non est durum juxta ac serrum, quamvis gravius sit, propterea quod partes ejus non

adeo firmiter cohaerent. 'Nihil dixi de Galileo circa tormentorum bellicorum jactum, de quo is tabulas consecit, quia cum rationes imorobassem, quibus ista superstruit, mihi visum fuisset supervacaneum de illis agere. Videbis quid ad Dominum de Beaune respondeam, sed opinor non esse ex re ut id alii videant; ii saltem quibus idem esset cum N. ingenium.

Inertiam nullam aut tarditatem naturalem in corporibus agnosco, quemadmodum neque D. Mydorgius. Imo credo totam terrae molcma deambulante homine aliquantisper commoveri, quia nunc hanc, nunc illam partem gravat Sed tamen concedo Domino de Beatine corpora valde magna cadem vi impulsa , ut ex. gr. naves valde magnas eodem vento actas tardius moveri minoribus, quod forsan sufficeret rationibus

ejus stabiliendis, omissa inertia ista naturali, quae probari nequaquam potest. Id quod mecum per superiores tuas ex illo communicam, probat illum Geometriam meam optime intelligere , & plus scire istis, qui plus ipso crepant; & quia scribis ipsum astipulari iis, quae de mechanicis scripsi, nullus dubito quin si de reliquis ageremus coram, se totum veritate dediturus esset. Non sine causa censet introductionem esse nimis brevem.cognoscit enim jam ea omnia quae in illa habentur, verum in e rum gratiam conscripta est, qui minus ipse sciunt; neque porro commentarius est, sed tantum introductio. Combustionem optime explicas per perspicilla ustoria, imaginando plurimos materiae subtilis globulos, aut plures acuum mucrones, qui ex variis locis unum idemque objectum feritum eunt. Neque vero difficile . est respondere ad quaestionem tuam, nempe qua ratione globuli isti penetrent opaca corpora, cum non reper tur nisi in diapnanis; minime

enim opinor globulos istos non reperiri nisi in diaphanis; verum puto quod cum opacorum corporum pori sint interrupti de inaequales, globuli isti illa pervadere nequeunt, nisi per obliquas vias , non vero per lineas rectas , nisi quatenus corporum istorum partes perrumpunt, ut sbi

313쪽

RENATI DR s CARTAS Viam aperiant ; hoc autem ipso illa urunt; illorum enim supersciem se per comburui, antequam altius penetrent; & caeteris paribus illi faciliua combilriint corpora nigra & opaca, quam alba & pellucida. cntiim vcro ad corpora, quae polita sunt simul & colorata; re-

.s duo illa non este polita nisi in quibusdam superficiei suae punctis,

globulos autem in alia putusta incidentes, ibi invenire dispositionem re qui sitam, qua fiat ut circa centrum suum magis vel minus convcriantur pro colore, qtiem ex laibere debent; corpora autem illa, quae in omnibus superficiei suae punctis pc rfecte polita essent, nullum possent colorem habere, praeter eum, quem ab objectis reflexis accipcrent. Porro disserentia colorum non pendet ex eo quod globuli isti a dextra ad laevam, potius quam a laeva ad dextram vel, &c. impellantur, neque etiam ex eo quod citius aut tardius moveantur, sed solum ex diverta proportione, quae inter motum illorum rectum & circularcm intercedit. Radii vero solis non penetrant opaca corpora, propterea quod borum pori non sunt

satis recti & aequales; &quanquam materia subtilis per illa jugiter sula,

non tamen illuminat interiores illorum partes, quia illos siccundum rectam lineam valide non impellit, unicus autem iste rectilinearis impulsus

vocatur, lumen.

Proportiones, quas rogas libentissime describerem adstateram faciendam; quae librando ducentarum librarum ponderi inscrutat, nam ad hoe non opus est magna scientia; sed etiamsi ab Angelo descriptae forent, impossibile sere est ut in fabrica omnia tam diligenter observentur, quin emror aliquis admittatur, atque ita theoriam puderet praxeos; quare multo

satius est illam qualis libuerit longitudinis, absque incisuris primo faccre ,& ostea si velis ut ducentas libras ferre possit, suspendendum est ab uncino ducentarum librarum pondus; annuloque cx quo pendet coaetrapondium, usque ad extremum radium promoto, addendum est aut deme dum huic contrahondio , usque dum eum ducentis libris ad aequilibrium adductum sit. Haud enim refert an duabus aut tribus libris plus minus grave sit; deinde incisa illic ducentarum librarum nota, suspendatur ab uncino pondus centum & nonaginta librarum , & admoveatur contrapondium cum annulo, donec in aequilibrio sit, adnoteturque ibi I9o. & sic consequenter, usque ad ultimum; & sic fiet accuratius, quam alia quavis ratione. Vale.

314쪽

Ad Dominum Fernicie, Dominum de Beh.

Varia ad Arithmeticamspectantia.

λε Agnam tibi gratiam habeo pro literis, quibus me dignatus es, & tum

ex iis tum aliis rebus, quas R.P.Mersennus mecum antehac tuo nomine communicavit, deprehendi te plura in Eumeris scire, quam putassem posse sciri absque ope Algebrae, quam te non adhibere intclligo. Quocirca vehementer cuperem tecuri de illis agere, si in hac materia satis exercitatus essem, huicque studio animum adiicerem. Sed peregrinus adeo sum in illis, ut anno abhinc ignorarem quid esset illud, quod partes numeri aliquotas vocant, &necesse habuerim elementa Euclidis mutuari ad hoc addiscendum, quaestioni cuidam, quae mihi fuerat proposita, responsurus a nempe, invenire infinitos numeros, qui bini sumpti sint alter alterius partibus aliquotis reciproce aequales. N ihilominus quia problema quod propopis Dioptricam respicit, existimo partet meas esse ut illud pro virili coner solvere, sic autem aggredior. Expono numeros s. 23. 21. 62. CI. &c. qui ex eo constant. quod Dominus de S Croix vocat numeri quadrati medium nempe s. est medium numeri 9. 13. medium 2 s. 2 . medium q9. &c. hanc vero progressionem ab unitate non incipio; ut nempe socorum Ellipseos distantia sit semper major, quam minimae diametri. Deinde istiusmodi numeros totidem per se invicem multiplico, quot rationales ellipses hinere volo, ita tamen ut non opus sit multiplicationem ullam repetere. M. gr. postquam s. multiplicatus fuit per I 3. non opus est multiplicare productum peras . sed sussicit illud per s. iterum multiplicare, neque etiam opus eu illud multiplicare per 8 s. nam satis est ut multiplicetur per II forsan per I 3. & sic dereliquis. Hoc peracto numerum habeo, cujus quadratum multiplicatum per η. aut etiam per alium aliquem numerum parem, modo ut is non sit duplum numeri quadraai; neque reddat factum divisibile per novum ullum qu dratum, cujus radix sit innumerorum expositorum progressione sumi potest pro maxima ellipsium quaesitarum diametro, & quaestioni satis- socii. Ex. ea. ex s. II.&2 s. feci 32 s. cujus quadratum Iossas. multi-plico per θ. oriturque 422 oo. quem numerum dico esse maximam trium ellipsium diametrum, non vero plurium; in illis vero lineae I C.

315쪽

3o8 RE NATI DE SCAR TR sIΚ & FL, per numeros integros exprimuntur, &c. Porro ad has lineas in qualibet ellipsi inveniendas, divido primum hunc numerum q22soo. per duplum numeri s. oriturque a 2 so . pro I C; quem iterum divido per s. oriturque 84 o. pro IK. Dcinὸe multiplico cuiadcm I C, perduplum radicis quadrati, cujus s. est medium , nempe per 5. qui duplus est numeri oriturque as 3 scio. pro FL; hactenus pro prima ellipsi. Postea divido hunc ipsum numerum q22 soo' per duplum numeri I 3. ut

habeam I C ; deinde I C, per I 3. ut habeam IK; & multiplico I C, per io. ut habeam FL, i ἡ secunda ellipsi. Denique illum divido per so. ut habeam I C; deinde I C, per et s. ut habeam IK; & multiplico I C, per Iq. ut habeam F L; in tertia illipsi. Hoc pacto potest facile inveniri numerus, qui si diameter tot ejusmodi ellipilum, quot libuerit; posisem autem rcgulam tradere ad idem inveniendum in numeris minoribus,

nempe faciendo D C, duplum numeri alicujus quadrati; verum quia illam nimis longam fore existimavi, satis habui hanc apponere. Ex iis, quae de multiplicibus scribis, colligo te osse in illis exercit

tissimum, & forsan magis quam quenquam ante te alium. Miror tamen quod videarienegare, dari numeros per s. individuos, quorum partes sint septies, aut undecies, aut decies scpties ipsis majores, & similia; non enim satis est nullos invenisse, etiamsi omnes cxaminasses, vel eos, qui mille notis constant, ut asseras nullos dari in infinita reliquorum immensitate: neque rationem ullam video dubitandi quin hujusmodi innumeri dentur. Verum est illos forsan tam magnos esse, ut vita hominis illis scribendis non sufficiat; sed per incuma, b, c, sertasse exprimi

possent.

Miror etiam quod sterilia dicas duo illa theoremata , quibus scribebam me fuisse usum in triplis inveniendis, cum ex quatuor duplis mihi sex triplos suppeditassent, eoquc id temporc quo R. P. Mersennus scripserat ad me impossibile haberi ullos reperire. Nihilominus fateor haec theoremata per se considerata haud tanti esse; sed quia corum exemplo innumera alia deduci possunt , viam aperiunt ad innumera multipla invenienda. Optime autem judicasti me illis non uti ad operandum; sed ratio mea operandi in militiplo aliquo investigando4 ejusmodi aliquod theorema mihi semper suppeditat, quod aliis etiam investigandis potest inservire; hic autem modus diversus non in ab eo quem in Geo- 'metria adhibeo, supponendo litctas pro quantitatibus sive numeris inrcognitis, & ex illis aequationes cum quibusdam numeris cognitis constitvcndo, quod quidem tam multis tamque variis modis fit, ut difficiIe

316쪽

seret rem accuratius hic declarare. Numeri autem aequivalentes per istas aequationes inventi tanti sunt usus, ut si inveneris durenta multipla quibus non utaris, mihi peis adeo posse bis totidem alia absque ullo calculo reperiri, conliderando tantum partes similes aut Dissimiles ex quibus

consant; sic ex . ca. ex quadruplorum uno, quem R. P. Mosennus tuo antehac nomine ad me miserat, composito ex numeris s. 2q3. 49. I 3. 9. 23. 89. Io 24. alium breviorem reperio compositum ex S. 243. 69.

13. I9. IT. I 28. nam scio quod 17. & I 28. idem hic praestant, quod

. Quantum ad numerum imparem salso perfectum, quem ad te mis ram, non dissimulabo inventionem ejus este, mea quidem sententia; in hac materia omnium pulcherrimam, non dico quas noverim, nam sere

nihil in illa novi, sed quas scire possem, etiamsi me illi totum addicerem;

neque vero intelligo cur existimes non posse hac via perveniri ad numeri cujuspiam vere persecti inventionem; si qua enim demonstratione innitaris, fateor illam superare captum meum, meque illam maximi facere; sed quod ad me attinet, judico posse numeros impares verc persectos reperiri, cadem via qua hunc reperi; sed observandiim cst loco numerorum T. D.& I3. ex quibus radicem quadrati composueram,debere quemlibet numerum assiimptum, excepto eo, qui omnium primus assumitur, esse aggregatum duorum numerorum , qui exprimant proportionem, quae est inter quadratum & partes numerorum antea assumptorum aliquotas. Sic ex . ca. assumpto 3. pro primo numero, debet secundus esse 13. aggregatum nempe ex s. quadrato 3. & ex ε. ejus partibus aut etiam poterit assumi quadratum ex I3. aut ejus cubus, aut quadratoquadratum, &e. imo & poterit sumi idem iste numerus, si sit quadratus; aut ejus radix si quadratoquadratus, &c. Deinde quia quadrata numerorum 3. & I3. producunt numerum, qui se habet ad partes suas ut 39. ad 22. debet tertius numerus assumptus esse aggregatum ex his duobus, nempe 6 I. aut iterum quadratum ejus , aut cubus, &c. & sic cons quenter hac autem ratione poterit componi radix, cujus quadratum sit ad partes suas aliquotas, in ratione superparticulari , atque ita ut aggregatum duorum istoriini numerorum hanc rationem designantium sit numerare primus, qui per quadratum inventum multiplicatus, numerum

producet vere persectum. Verum quidem est quod forsan periculum siet in multis antequam aliqui reperiantur , qui numerum . ita persectum producant; propterea quod haec aggregata non sunt semper numcri primi, neque semper componunt radicem quadrati, quod sit ad partcs suas

317쪽

3ro RENΛTI DE s CARTE fili ratione superparticulari; sed nihil video , quod obstet quominus id aliquando fiat, quamvis haec disquisitio si admodum laboriosa & m

lasta. Vale.

EPISTOLA XCVI.

Ad R. P. Mersennum.

separatione duorum corporum. De vacuo. De motu. De elementis. De mutatione primi elementi. De frangendis cylindris. De motu materia μ tilis. De calore. De mutatione elementorum. De indurando ferro. De rationibus cur eandela noctu ta eminus major vero appareat. De perspici

' tis ustoriis. De eentro gravitatis sphaera. O Porteret me esse vitae admodum pertaesum , si valetudinem meam negligerem post perlectas recentistimas tuas, in quibus scribis te&nonnullos alios magni meriti viros me tantopere amare, ut metuatis ne minus valeam, siquando literis meis plus duas hebdomadas careatis. Sed, Deo gratias, triginta sunt anni, quod nullo morbo laboravi, qui quidem morbus dici merito possit. Et quia aetas temperavit illum jecoris aestum, qui armorum in me amorem olim concitabat, neque quicquam jam nisi ignaviam profiteor, & praeterea nonnihil in medicina cogniti nis adeptus sum, meque vivere sentio, nec minori me cura amplexor, quam opulentus aliquis senex, mihi videor jam a morte propemodum romotior, quam in juventute. Et nisi Deus Iargiatur mihi satis scientiae ut possim senii incommoda effugere, saltem spero illum satis vitae induit rum ad ea perserenda. Nihilominus totum hoc pendet ab ejus provide tia , cui, misus iocis me haud minus alacriter subjicio, quam ipse Pater Josephus. Est enim ex moralis meae regulis una, vitam amare, mortem non reformidare. Sum tibi devinctissimus pro opera, quam in erratis speciminum me rum corrigenais navas; sed pene metuo ut sit supervacanea; Bibliopola enim dicit se vendidisse tam pauca exemplaria, qt spes non sit ut denuo imprimantur. Recte mones legendum esse oculum pro objecto pag. 66. lin. q. sed pag. Ias. lin. I. posui mensuram, hoc est, tempus, sive num rum, eodem rensu, quo in musica usurpatur. Arridet mihi modus , quem ad librandam acris sphaeram proponis,

modo ut possit reduci ad praxim; sed non puto rcperiri posse duocq*o-

318쪽

ra plana ex ulla materia tam dura &polita, &sibi mutuo tam exacte eo gruentia, ut nihil inter illa aeris relinquatur. Neque porro difficult tem ullam video in objectione tua; nam si A si persecte conjunctum cum B, non poterit ab illo separari, trahendo perpehd culariter sursum, quin partes inferioris superficiei corpori hujus Α omnes eodem tempore recedant a partibus superioris seperficiei corporis B; & quia aer non potest uno instanti subintrare in spatium, quod A & B inter se relinquunt, dum separantur, necesse cst ut spatium hoc

sit vacuum aere in hoc instanti, unde fit ut tota columnae aereae incumbentis gravitas tunc sentiri debeat. Sed nihil tale accidit, quando A trahitur ad latus versus D , orum enim horum corporum separatio si successive, ita ut aer facili negotio succedat in locum ab illis relictium . . Si velis concipere Deum auferre toturis aerem ex camera aliqua, corpore nullo in ejus locum succedente, cadem opera concipere debes eosdem muros sibi mutuo contiguos fieri; critque contradictio in cogitatione tua; nam quemadmodum concipi nequit Deum anni hilare omnes terrae montes, manentibus vallibus omnibus; ita cogitari non potest quod Deus corpora omnia annihilet, manente spatio; propterea quod idea, quam de corpore aut materia in genere habemus, includitur in ea, quam habemus

de spatio; nempe Iongum, latum & prosendum quid; sicuti etiam idea

montis in vallis idea comprehenditur.' Dum concipio corpus aliquod moveri in medio motum ejus neutiquam impediente, suppono partes liquidi corporis illud ambientis dispositas esse ad motum juxta cum ejus motu velocem; tum ad cedendum IO- eo, tum ad subeundum in locum quo cedit; hoc autem sensu nulli sunt liquores, qui tales non sint , ut certos motus non impediant. Verum ad concipiendam ejusmodi materiam, quae diversorum corporis alicujus motuum nullum impediat, singendum esset partes ejus a Deo vel Angelo aliquo plus minus agitari, prout corpus illud quod ambiunt, citius aut

tardius movetur.

. Omisi antehac ad te scribere, quid opinen esse id quod impedit varcuum inter partes materiae subtilis, propterea quod id explicare non poteram, nisi loquendo de alia quadam materia subtilissima, cujus in speciminibus meis mentionem facere nolui, ut eam totam Mundo meo reser Varem; verum tibi nimis debeo, quam ut quicquam te celatum eam. Discam igitur me concipere, sive potius demoriuratire invenire, praeter male in riam

319쪽

3i et Ra NATI DE sCΛRTE friam ex qua constant terrestria corpora, duo alia materiae senera, unam admodum subtilem, cujus partes rotundae sunt, aut fere rotundae, quemadmodum arenulae; atque haF non solum terrestrium corporum poros implet , sed etiam coelos omnes componit. Alteram hac multo iubtiliorem, & cujus partes tam tenues sunt, &tam cito moventur, ut figuram certam nullam habeant, sed singulis momentis eam facile assise mant mae ad exis'a intervalla ab aliis corporibus non occupata, imple da requiritur. Quod ut intelligatur, advertendum est primo, quod quanto minus est corpus aliquod caeteris paribus tanto minor vis ad figuram ejus mutandam requiritur. Ex. gr. sumptis duobus globulis plumbeis inaequalis magnitudinis, mi vis requiretur ad minorem, quam ad majorem complanandum; &si ine mutuo incurrant, minoris figura magis immut bitur, quam majoris. Secundo advertendum cst, quod quum multa d, versa corpora simul agitantur, caeteris iterum paribus, minora hanc UNtationem magis recipiunt, hoc est citius moventur, quam majora; unde sequitur demonstrative, quod cum corpora quaedam in universo moveantur, neque porro detur vacuum, ncccssario sequitur eiusmodi materiam in eo reperiri, cujus partes sint tam exiguae, di tanta celerit te moveantur, ut vis qua in rcliqua corpora incurrunt, sussciat figurae illorum immutandae, & accommodandae ad locorum, in quibus occurrunt, figuram. Sed dixi plus satis de re, quam silentio praeterire conta

tueram.

Nullum plane experimentum esset absque omni usu, si possimus to tam naturam scrutari, sed nullum est, quod mihi videatur minus utile, quam si quis exploret diversas viros ad diversos cylindros, ex quacunque demum materia constent, frangendos requisitas; nam ne dubites quin diversa metalla diversas etiam partes habeant, ita comparatas , ut trahen

do, aliae aliis facilius rumpantur; quamvis id non si in illis tam sensibile , atquc in lignis. Nullos in materia subtili motus concipio, nisi quos in omnibus corporibus visibilibus, sed quemadmodum aqua fluminis quibusdam in locis multo citius fertur, quam in aliis , dc quandoque in recta linea fuit, quandoque gyratur, &c. quamvis ab eadem vi tota impellaratur, & continuo uciati motu seratur; idem de materia subtili cogitan

dum cst. Quantum ad calorem, quamvis ab agitatione partium hujus materiae

subtilis possit creari, nihilominus proprie non consistit nisi in agitatio-

320쪽

m: partium terrestrium, propterea quod his major vis inest ad movendas caeterorum corporum partes, atque ita comburendas; di quanto major eiusmodi terrestrium partium copia in corpore aliquo cxistit, tanto plus ealoris suscipere potest; se serrum calore potest superare lignum; seri quoque potest ut istae particulae vehementer agitentur, & sic corpus, quod componunt, valde calidum efficiant, neque propterea necesse est ut materia subtilis, quae est in corporis istius poris, eo modo illic impcllatur, qui ad lumen producendum requiritur. Atque ita serrum potest cise valde cis

lidu m, nec tamen candens.

Aliud discrimen non pono inter eorporum terrestritam & materiae subtilis partes , quam inter lapides & pulverem ex istis Iapidibus invicem collisis excussum; de credo esse perpetuo nonnullas terrestres partes, quae detritae formam materiae subtilis assumant, atque citam materiae istius subtilis partes nonnullas esse, quae se corporibus terrestribus adjungant; ituit nulla sit in universo materia, quae omnes siccessive formas suscipere

nequeat.

Ad intelligendum eur serrum celeriter seigefactum durius si & fragilius, quam lente frigefactum; cogitandum est quod dum ex igne candet,pori ejus apertissimi sunt & pleni non solum materia subtili, sed etiam terrestribus particulis minimis, quales in igne & aere permultae semper reperiuntur; &quod ibi vehementer agitatae citissime indesinenter egrediuno

tur; nam omne corpus, quod movctur, motum suum secundum rectam

lineam semper continuare contendit, & sc ex loco in quo est, statim recedit, nisi aliquid obstet. Quamdiu autem ferrum istud est in igne, aliae similes particulae in illud perpetuo ingrediuntur, unde fit ut candens maneat. Nee dissimili ratione quando aeri refrigerandum exponitur, subintrant partes istius aeris, quae eum non sint effluentium valde dissimiles, portrius non coarctantur nisi paulatim, & partes ejus eundem, quem antea, nexum & complicationem intre se retinent; sed si eandens injiciatur aquae, non obstat quidem illa quominus materia subtilis, in poris serri admodum agitata citissime exeat, ut ex aquae istius ebullitione patet, sed quia in ejus locum sitecedere nihil potest, nisi materia subtilis quae in aquae po-xis existit, & cujus partes minores sunt, quam ut teneant porosaeque, ac antea, apertos; inde fit ut omnes citissime coarctentur, atque eadem ope Ta partes ejus omnes comprimantur, unde fit durum; verum si comprimendo & situm estissime mutando, nexum suum amittunt & ab invicem solvuntur, unde fit fragile.

Non addahic quia fieret de arenula ab Angelo contusa, aut divisi in. Rr Omnes

SEARCH

MENU NAVIGATION