장음표시 사용
161쪽
sse his, qui diu vivunt sine alimento.
Mures Parios,st Armassilio codertosque Indicos non ostendere abuinentibus nostris terram cessisse in alimentum. cap. cIX.
Mures autem Cycladum in Aegeo Parii
Ierram comedentes, atqueia coquentes
infesti haudquaquam . sunt opinantibus abs D nentes nostros sola terrai non ali, immo T ro nec eam . sibi coquere in alimentum i nam praeterea quod muribus in Ponto cedere terra potest ut lupis esurientibus,ac struthi amelis in medicamentum,aut in condimentum veri alimenti;
dicere posset non inepte quispiam ipsos ingluvie
infami dum terrenos vermes ad pastum insectam tur,una cum vermibus promiscue deuorare terra, ut pisces una cum cibo aquam ingurgitare consueis uerunt alia de caussa, quam explicauimus antea in ' ex Aristotele: ceterum quia nihil a terra heduntur,sed eius norijs qualitatibus retusis, eam aluo excludunt; Ideo coquatur eorum calore terra percoctionem excrementorum, non alimentorum
propriam. Deinde vero si mures Patij terram cocoquant,non id proinde hominibus etiam conueniet; quando coquere non possumus elleborum, neque cicutam, quibus tamen coctio est in tu nicum, Ac in sturnorum stomacho. Deinceps esto muribus in Paro ex terra et is coctilis; adda Iur nutriens, nihil hoc illis imponet, qui huiusnodi almentum hominibus non concedunt s enim eadem est ubique generationis, constitutionisque, ac nutrimenti materia; sane muribus, quorum exortus est e teriae limo putrescente, te xa putris hausta commode potest concoqui, & al,
mento esse: hominibus autem, quorum e languine,ac semine natura est,terra nutrimento esse non
potest. Quod autem de Muribus Pariis die tum est,id ipsum de Armadillis Indiae occidentalis leque Codenis Orientalis asserendum est: quae an malia neque certum est an terra vere alantur, ut
proponi possint in argumentum; si quidem M,
nardes ait ea intra terram morari,ad instar Tal rum it vulgo dici ex terra nutrita, quia nihil ea comedere videntur praeterquam terram: sed none clam intra terram vermes habeant, quibus alantur vidente nemine eLacertum indicum non aliarenusis, ut lapillis,etsius onustum ventriculum serat. cap. c X.LAcertus autem Indicus,cui arenulis,atque lapillis scatet nimium ventriculus, nilis e Elissimi viri placitum non persuadet, nec probat necessario, qui multoties in turdorum, anatum, de auium aliarum stomacho arenas, dc lapillos uberiori copia vidimus,scientes illos haec non in cibu, aut digerenda, sed cum cibo, egerenda ingurgitasse: sic enim, Ac lacertus ille dum arenae, lapiliisque obuolutam escam comedit, seu illa sit hetita ,seu vermis, se u terra putrida excrementora colluvie sordida, simul cum alimento arena Qt pillos ingent,quos non ineo simul cum alimenta digerit, sed bene cum alimenti excr mentis egerit: Neque hoc mirum sit, quum GC huminibus mytulos, tellinas, des alia id generis ροαχόδεῆμα comedentibus male coquis expurgata contingat cum cibo simul icta arenas, lapillosque deglutire in cilles, calorisque interni actionein haud patientes ullam. Pr terra vero quum,& illud probatum iam sit quotidiano experimento, Ad obsieruatione illustrium medicorum tum veterum, tu recentiorum In humani corporis partibus plerisq; Omnibus, in vesica tam urinaria, quam fellea, re- rnibus, hepate,venis,cerebro, corde pulmone, lin- s gua, lentibus,articulis,utem,intestinis, ac spzcia- tim vertriculo arenulas,dc lapides e crassiori ma-- is.
teria gigni; quod apud Mathiolum ex Camenice nime. ,Fernelio, 6c apud Rodericum Fonsecam Me pistoladicum egregium perlegas; sane ut horum prouentus in animalium partibus nusqua in non sit belle L a. conuincitur contra Plutarctu placitum, qui lapides in ventriculo nunquam concreuisse asserit: rem. Quinimmo, dc hoc Persicorum, Indicorumquo T. V animalium peculiare est, ventriculum habere la. Π γ' pillorum seracissimum; quemadmodum Garaias, d Monaeses in opusculis de Indicis medicametis cuique demonstrant apertissime: Quid mergo Antina ut Carmanorum. CaprUruque stomacho gignun- ic tur apud Persas,& Indos lapilli, ventriculus quinque Indici lacerti arena lapides procreare pos Vsita Ceterum quae intra Venicein oriuntur sabulia Cadi. s. sa,lc lapidea corpora nec digeri, quiue,nec In Cap. I. alimentum verti eo constat eurdentissime, quod semper in dies talium augetur moles in corporeia, roi, noua illis accedente, adhaerescenteque materia excrementitia; quum siccus assidue alimentum viventi subministrando imminui tum numero,tum mole deberent necessam.
Non omne minum humido pingui scatere; nec iomne humidam pingue alere . cap. CXI.
IN Cardani ratione, qua scribitur omae mist sthumido pingui praeditum este, & omne humidum pingue adere, ac proinde Omne mistii , quocirca lapides, ac terram vim nutrimenti in se habere; primum quidem negare libet omne mistum humido pingui resertum esse; quum enim . Aristotes autore duplex sit in mistis humidum, aqueum, de pingue; sane Vi aqueum misto inest .... ab aqua, pingue inerit ab aer ignis etenim,ac ter .ra naturam siccam obtinuere nullius humidi sera D. Laecem : quumque in mistorum uniuersitate multa imperiecta sint ex terra δε igne solum consti tuta, ut exhalatio sumida,& omnia illius apotelesinata in sublimi exorta; vel ex aqua, de terra, sine igne, Ee aere, aut saltem fine aere,ut lapides, di metalla quamplurima; proculdubio non omni misto generatim humidum pingue inerit, ac speciatim noinerit id terrae, nequae lapidibus; quod vel ex eoru nimia grauitate comjcias; si cum vulgo putes aerem mistis leuitatem dare,aut grauitateia adimere attollendo partes grauiores; quod aliqui censent
162쪽
sent in eausa eslh eur ea lauera pondo sint grauiora vvlent . bus,e quibuscum vita nondum emuxit aerea portio,& spiritus membra regens at hos ar- , .. guit A ristoteles aeri grauitatem tribuens, utremue inflatum exhaucto grauiorem statilens. Dei neve quid concedimus omne humidum pin- fue alere' nutrient sane venena,S pharmaca, quius inest humidum pingue: sed tamen,& ipsemet 3 d. ali- no alit pinguedo pura;est enim vel Galeno potius r j --- condimentum, quam alimentum; atquce in fame
. diuturna consumitur adeps, non quia vertaturi is, in alimentum patetium,sed quia facile a calore liquatur,&dissoluitur in balitus deseruitque par
a i tibus exsiccatis humectandis, non autem alendisi ιην MN eodem autore. Amplius esto humidum pingue, mi ilum dc demus terram, lapidesque simplieiter I ,. essem alimentorum genere; haud tamen propte, rea fiet, ut abstinentes nostri,&homines uniueraii. sim quouis humido pingui. quouis misto,terra,&H .de . lapidibus nutriri valeant; sed magnum discrimen est alimentorum in relati ne ad alenda corpora; nam quod inter uiuentia lare homogeneum est, parumque discriminis in partibus obtinet, id alimento unico sibi congenere poterit nutriri scin-λπα ιιν per; sic plantae semper eiusdein sere sortis succumco n. ae impune sibi hauriunt in alimentum I sed antina lia,& homines,quibus corpora sitiat multiplici me brorum varietate constructa, diu nequeunt uno,
ac pene simplici alimento sustineri, cuiusmodi terra est. Ulterius autem ad hoc ut humidum pingue in misio existens nutriat neceise est ipsum sinparari amisti partibus terreis, actaculentis alendo ineptis; huiusmodique separationem opus est fieri a calore nativo, qui mitis, ac blandus est tria ventriculo nolim; verum inter milia sunt quaedali timido pingui adeo exiguo, adeoque confuso,&i inpacto tenaciter cum sicco terreo,ut non nisi ab ingenti calore colliquante segregari valeat; cuius- incidi eise terram,& lapides aperte indicant lates est Um res,le calx; quae sis ni partes secae, ac terrestres, at quibus ignis actione humiditas educta est, quam minor vlla caliditas educere non potuisset: qu6- modo ergo humidum pingue lapidum, ac ter
cedere poterit in alimentum homini, ceterorumque animalium quum tam vehementi calore non
polleant,quo podint hoc humidum a partibus si
cioribus nutricatui non aptis separare enomo terram edens non alitur lato facto ex terea oe saliua, seu pituita in ventriculo exu dante . cap. CXII. .
AD aliam vero rationem Clarissimi viri asse
rentis qui terram comedunt,em ex terra να saliua in ore,vel pituita in ventriculo efficere lutum, quo ali possint i quum testimonio Aristoteleo camum plerisque animalium cedat in alimetum; respondere licet quod uni alimentum est, haud protinus alteri nutrimento esse; sed plerumque inutile excrementum, aliquando etiam mor bilicum, nonnunquam leta te, ac praesentaneum
quoque venenumi sic unum, & palea gratum,&utile nutrimentum iumentis asserunt, quae homuni fiant inutilia excrementa; sic sturnis veratrum alimento est, homnibus nonnisi medicamento; sic ex buisone deuorato nutrimentum hauriunt serpentes, unde venenum homines haurirent; sic demum ex terra,& saliua, seu pituita limus consectus, licet insectis quibusdam dicatur alimento esse; homini tamen excrementum cst inutile; nisi cito, ac penitus ei jciatur, concrescet in lapi des, e tophos; & quas ad sanitatem peruias est
oportet, obstruendo vias invias efficiet; ac malum habitum inducet protestante Hippocrate, Celib, C io ει Aristotele in locis antea explicatis: itaque tetra vice alimenti hominibus erit morborum princreatrix . Deinde vero lutum, quo ali notat Aristoteles vilia quaeda in animalia, & plantas,ne putes esse conflatum ex terra,& humore aqueo solis; sed multa in se continet stercoracca, putrida quorum praesentia succum satis heterogeneum de se potes exhibere incommodum illorum vivemtium alimentum; at longe alia sit ratio de luto ex terra, M saliua oris,seu pituita ventriculi confarcinam; quis enim illum non dicat ineptum esse homini alendo propter homogeneitatem' homingenta etenim est eius natura magis quam debat este nutrimentum homini proportionatum, non solum quia est mistium imperrectum sere ex terraci aqua conflatum, nihil habens ignis, minimumque aeris; verum etiam quia saliua purum excr mentum est, octa pituita ex Aristotele visa superius est non alere nisi permista cum cibo puro, noautem ullo modo cum terra sordida, quam clam destine sibi e pauimento verrere dicuntur ob Verecundiam abstinetes: quocirca Oporteret eos vel terra sola nutriri. Deinceps autem quemadmodua terne comestione, quae siccissima cit,paucis di bus totam oris saliuam,& ventriculi pituitam uniuersam absumi verisimile est; ita sane abstinentcs
nostros ad multos annos terram solam comedentes perpetuum ex saliua, εἰ pituita teriae allum piae
persula lihi limum ad nutricationem assiduam .ficere probabile non est. ferro, lapide vi taloris,ac spiritus interni nullum succum alimentarem educi nec rubgi-ncm alere . cap. c XIII.
Quod autem postea ex acutissimo Bonamico
p ponitur, fieri posse ut per pirationem 3
humoris interni, afflante spiri tu nativo, ferrum , aliaque huiusmodi, aliquid materue siccioris exhaletur, quo nutriatur; quodque multo prius a Plutarcho propositum fuisse videtur in libello da carenda ex hostibus utilitate, animalium quadam pissibus, ct testis enutriri vigore, O calore spiritus alteratis; hoc inquam mihi recipi non potest, quia tam densam Dbtinet materiam serrum, S lapis,ut ex humoris interni substantia natiui caloris
actione expirantes Vapores, flatusque, ac spiritus crassiusculi ad interiores partes penetrare i ne
queam, nullis vel caecis, vel ex illitas sibi reclusis meatibus a superficie ad centrum: Quod si contendas
163쪽
Be his, qui diu vivunt' une alimento. 93
teada a 2 e rere meatibus serrum, & lapides;ex sollique ab humore spiritus etiam tenuliares, quibus perui i tat angustiores illi pori ad intimos T que recessus; neque id satis erat ad hoc ut ex sesero succum alimentarium educere possis, nam te- ... nues illi halitus cum crassi ue amittunt etiam lan. i. .,,.. torem, ac visciditatem, priuati vero glutine, vel his in is minimum visciditatis habentes quomodo pol .eflvi runt de sicciori ferri,lapidumque substantia humi μαμ . dum alimentarium extrahere sicco exactusime, tenacissitneque coministum e adeo enim haererem .ios. in his hui dum sicco nuper ostendimus,ut non , nisi vehementi uimo calore ignis colliquantis edum valeat. Deinde vero neque illud accipere possu sena mus, e serro talare materiam siccam alendis co ... poribus Idoneam; quando alimentum ubique sor si mam humoris habet,non materiae si . Utissime vero alimentum caloris actionem siquam iam expertum, quae siquidem ex ingestis alimentis educta est ab insito calore materia nutriendo corpori apta,chylus est, ac succus,in quo partes etiam si cas dilutas fluere oportet; quod Olim notauimus ex Arist. Adiectae autem exeode Philosopho ratio' nu alterii placitu accipimus, no a spimus alterri , . s. accipimus quidem ex se inlatas humidis, quain re & in ventriculo rubiginem educuaddimus etiai. 1- illam diuturna mora poliis serro induci: non acci εὐ- is semus autem rubiginem sic e serro eductam in
sinoi dis ventriculo cum alus cibis permirum fieri partem ei -λν- alimenti; nam etsi struthio melo cedat rubigo in condimentum, ut nuper obteruauimus; ipsi ta- men nullo pacto potest alimento esse, multo mi- a. ι;.;is nus bomini, cui potius venenum esset, quae virin uis et , conciliat fungis apud Dioscondem; aut eodem minis in Dioscoride medicamentum, aut laltem purumaon fim excrementum; nulli tamen alimento est, quia mi νβ' stum impersectum,& longe viventis lubilantiae T ., Hienum, nec ex permisti e in stomacho lacta az ta cum alijs edullis huic vὲtro satis occum posse credii. didero; quippe illa conlata est, oc apgregatis
L .s e N multorum in unam congeriem, qu mole Vm Fμ ν p est massa, sed substantia multiplicem ominet na- δε μεν turam diuersarum socinarum atque ad summum
M. - huiusmodi mata veluti mi itura est vini&aquae;
ti in f quum autem inserius demonstrandum sit ex vinori. oc aqua misturam fieri,utrisque seruatis, & int m gris formis, qua mistura non ideo aqua sit pars ali 3- menti; sic rubigo puruin excrementum existens, etsi eum alijs eduliis permilceatur in s macho, ea tamen permistione haudquaquam evadit pars alimenti, quia non fit vera austione misium unuper se,ac essentia unariuale oporint vile alimentu; ed permistione, seu aggregatione, conlusioneunfit qua dam mistura, & quaeca malia, in qua multae cum alimento contineatur excrementitiae partes-e Leculentae, quae actione caloris primum inventriculo, tum etiam in iecore, tum demum lixa o membris sodidis abalimentari lucco segregandae sunt velut inutiles alendo corpori, & excerne q , ' is velut nox , viventique morborum procreatri tali-- S; e quarum numero rubigo est: si enim rubigo iniuriis. est serri excrementum, metallique para Impunorex Galeni obseruatione; quomod non sit anima vi AEM.tibus item excrementum, sed alimentum par est 3. enim si ex metallis alimeti quid suscipere possunt animalia, id ea ex metallorum substantia puriori
suscipere, non ex impuris sordibus, ac excremenintariis tacibus.
Terra, ct lapides ut mina sint; quam nos habe mas eum plantis si litudinem i ct cur uni tertio similia inter se non set neces . rio similia. cap. c XIV.
Ovod insuper affertur, terra, quam terimus,
ac lapides mistam obtinere naturam, aut saltem in se continere succum alimentarem, quo ut aluntur plantae, protinus & nos ali po sie, qui quum plantis nutriamur, similitudinem naturae cum stirpibus,& cum alimento stirpium non pol sumus non obtinere; quia quae similia iunium tertio,sinulia esIe debeant inter se; quemadmodum uae lunt eadem uni temo illa inter se eadem esse icuntur; hoc inquam multiplicis indiget an maduersionis, ac primum etsi lapides mista sim Corpora, eiul modi tamen haud sunt, quae verti vase leant in iubilantiam viventis, ac lubire vices at I merita; quum sint mista imperfecta, nihil in is ignis,&aeris continentia; lunt enim grauissimi crassissimi, frigidissimique, ac proinde leuium, te- uave nutu alidorumque elementorum expertes: qui autem ex eorum attritu excutitur ignis in iis non praeexistebat, sed ex aere Inter duo solida violem
Ierarimo, ac humiditate priuato unius Ob motus celeritate nascitur, ut docuit Aristoteles nonis ι immo uno in loco. Terram quidem concedimus inter νε ρο se
omnia elementa esse impurissimam, sed eo quod β syncera non sit, haud protinus mista nunc pari debet: ae si mistam esse contendas, mi- hi nunquam in genere misti perlecti esse illam per . . suadebis; quare nec ipsa cedere potest in alimem tum : plantae siquidem ad suas partes alendas sibi
terram non hauriunt, sed existentem in terra suc' non alicum, ut si nos e spongia mero madida vinum exsugeremus, vinum attrahere de spongia,non spongiam diceremur haurire; sic terrae natura sicca est ad instar spongiae; accidit autem illi a caussis externas, & potissimum ab ambiente varias humori Ie bus Imbibi, quibus terrae quidem puritas altera. 'tur; at substantia, de riatura interna no mutatur; quod te spongiae contingere quisque muli: Quare iam stirpes ad sui alimentum sibi terram nos hauriunt, sed terrae succos aduentitios; quod inde manifeste conrjclassiluia plantae quum sint diuersie naturae, atque sigillatim alantur succo sibi similiari; pro sto ali terra nequibunt,quae Vmus est species; nutriuntur ergo variis humoribus m Cerra, ut in spongia varias cellulis distincta perm nentibus : Quod & inde pateat, quia non omnes cinis
plantat in omni loco promilcue naicuntur, & Vl- - - uunt, quum tamen ubique una, ita eadem sit ter '. Μην--rae natura; sed quia varii succi diuersis plantarum speciebus alendis idonei uno in loco esse nequesit, verum in varus locis necessatio reperiuntur x pr- --LPxesea
164쪽
WV - pterea fit ut recte ea namus Gira Nee vero terrae frre omnes omηia postant. Fluminibus sabees, crasisque paludibus alni Vascuntur, Heriles saxosis montibus orni; Lut Ora myrtetis . denique apertos Bacchtis aurat colles, aquilonem, oestigara taxi. Q Praeterea etsi nos , qui plantis alimur, cum stirpi-- ρ/ bus habeamus naturae similitudinem, quae ne G -ὰ isti, saria est inter nutrimentum,& nutriendum; haudia . tamen propterea fit ut eandem familiaritatem cua limento plantarum habere debeamus; quod &sensu, & ratione comprobatur facile; sentia quide,
nam experimur homini familiare alimentum praebere sturnos,&cosurnices; quum Iamen uerutrum. ω cicuta sturni coturnicibus idoneusit alimentum, naturae autem humanae nox lumnisa;is. Venenum: Ratione vero, quia similitudo requisidoatim n ta inter alimentum, Ac alendum corpus dupliciat camaip sundamento innititur; alterum est accidentale, a. - εμ. substantiale alterum; accidentale quidem est disse sis δ' se ositio praeuia in alimento, velut in materia, quaeia ρ δε-- 1nduere debet formam alendi corporis, in culus Iu habi naturam train. utari t am Oportet; substantiale veodo a ro est materia nutrimenti, quam ita essentialiter perti fiam este necesse est, ut apta sit proxime ver ii in lubstantiam v. uentem; quum non ex quoli-
'fi' bet quodlibet oriri p. siit, leo semper determina
af α tum in is terminatum transmutetur,progredien-Is h-ε u u Da iura in pyngendis ri bus ubique gradatim ab .. hm n extremo ad mediu it ab hoc ad oppositu: Nunca ratione viri utque huius principu plantae possunt γ. μ'. . esse alime , tum hUminum, quos non potest alere 43. ειθ . id quod alit plantas i in primis enim luccus illo terreus millum corpus est,quod habet dispositi rh ., induendam formam plan rarum, quae infinem a mus est graduS animae; at ille idem succus disposi., . tus non usi ad lubi undam animam humanam, ad quam induendam p paratae sunt plantae, quarues lentia longe pertinet ior est quam essentia succi
terrent,quem sibi hauriunt in alimentum, is enim vivens non est. licet viventi proximum, quum platae in viventium numero collocentur. Deinde vem materia succi terreni essentialem huiusmodi persectionem Obtinet, quae sit in potentia proxima ad animam infinς sortis,qualis est anima plant; mini at eam persedi lonem Intrinsecus non habet, qua sit in potentia pmxima ad animam persectuaris naturae,cuiuimodi est anima nostra; quum plantae adeo periniae sint estentiae ut proximam 1 irtiantur potentiam ad lubeundam formam humanam sub ratione alimenti: sic ergo plantae illam nob: Icuin habent naturae similitudinem, qua proxime verti valeant in nostri lubstantiam nos enutrire, quum huiusmodi similitudo non intercedat inter nos,fc alimen tu stirpium. Quod . autem in proscissae familiaritatis proportionalisi: - CDi funationem adducitur ex in nriuato a veteri ' clo male, nimirum quae sunt eadein uni tertio, di
sedi se . cunxur inter te item cadem esse, veritati non res.
-l. 3. M pond-t, nam identitas ab essentia tota dependet, IN qua Vna es atque indivisibilis quocirca vere quq ''t sunt eadem uni reminea InIer se quoque sunt
tessario eadem: at similitudo pen/et a l qualitati
bus ex A ristotele,ac omnino ab accidentibus,quii autem accidentia multa sint in eodem comunista, quae in alijs dispersa esse possunt; propterea fit ut quq similia sunt uni tertio, quandoque nullam inter se similitudinem obtineant; sic fiigidum simile tepido est,qua particeps est stigid i; quum etiam calidum tepido simile sit, qua particeps caloris existit, attamen calido cum frigido mera discordia,nullaque inest similitudo: familiaritas etiam naturi pedet a variis gradibus persectionis, rui quum sint inuicem subordinati,de ratione ODinis est ut secundo cohqreant utrinque prunus,
ac tertius, qui tamen Inulcem cohirere nequeunt, necessario intercedente secundo: quo nomine fit ut a terreno succo alatur planta, ab hae nutriatur homo, cui terreus Ille succus alimento esse non potest: perinde nanque a Digido mutatio fit in tepidum a tepido in calidum,in quod a frigido immediate mutatio non fit, progrediente ubique natura gradatim,non saltante de primo ad tertium. Sed alia etiam ratione possunt planig de terra succum sibi haurire in alimentum, hc mines autem, pr tertim abstinentes nostri non possunt; nam plat radices habent alte defixas, terram; semper inhaerent; quo fit ut sufficientem humorem sibi elicere valerant, qui terra: paries imas plurimus obsidet: ieiunantes vero custoditi parum terrae sibi cladestine eorrogare pollunt in escam, illudque aridum de humi superficie in speciem pulueris; cui adeo paucus humor inesse potest, ut nemo non uirudeat hac ratione illos sussicienti ad vitam alimemto carentes cito interituros, Ut eadem sit animalibus materia emerationis, ct alimenti; νtque mures Thebani e terra nascantur. cap. CX V.
AD nouum illud argumentum, quo dicitur
eandem esse adeo materiam originis,& alia menti,ut quicquid animalium generationi mat riam suppeditat,id ipsum ijs in alimentum cedere possit; ac proinde terram esse alendo animali, qua ex gleba mures genitos notet Diodorus; resipondemus primum caute accipi eda esse proposita theoremata; non enim si quid materia est originis uni animallum species, propterea hoc idem possit alimento esse cunctis animalibus; sed ptoportio seruanda est ubique, ut ex eadem materia nutriatur illud ipsum,quod inde habuit sue natiuitatis exordium; sic homini,cui e sanguine in utero fuit prima constitutio, e sanguine quoque extra uterum est perpetua nutricatio; adeo ut quae languinis naturam induere nequeunt, illa homini alendo sint penitus inepta: si ergo ex gleba term muribus exortus est in agro Thebano, inde mures illi sibi poterunt alimentum capere, homines autem capere nequibunt; ut enim plurimum dissidet hominu , Sc murium natura; sic virorumque alimenta non parum differre necesse est; quod dc scite notauit aliquando Galenus ,& belle cecinit Lucretius tu
loco dudum citato, tum alibi quoque scribens elegantis lime, tune
165쪽
Nunc elus alius cur sit cibus, ut uideamus Expediam, quareve altis quod triste, amarum', Hoc tamen esse aliis possit praedulce videri, Tantaque se bis rebus di nantia, disseritasque Π, Vt quod aliis cibus eR.alirs fuat acre Ῥenenum. Est utique viserpens bominas contacta saliuis Disperit, aesese mandendo conficit ipsa.
Praeterea nobis veratrum tI acre νenenum, at capris adipes, ct coturnicibus auget.
Deinde vero & illud recte accipiendis est ex Diodoro, mures e gleba nascii ne putes illorum ortui solam terram suppeditare materiam quando apud Aristotelem neque ex terra sola, neque ex misto terreo a praedominio ut planta constituitur, ita costitui potest animal senstiuum; quippe sensus organum postulat cum maiori elementorum aequalitate,quam ea sit,quae in plantarum corpore inii nitur: sed quum scribat Diodorus murium ex gleba prouentuin fieri certis temporibus in agro Thebano,illud inde mihi persualum est significare umluisse Diodorum exoriri mures e limo putrido,gleba enim semperabi murium ferax non est, sed certis temporibus,ubi scilicet post imbres, aut fluminum inundationes calore solis puriorem gleba co-
ceperit;quod Albertus in murium genere de talpa speciatim obseruat; de Plinius in Aegyptomonet decrescete Nilo quod flato quodam tempore fit
exiguos mures reperiri inchoato opere gem lis aquae,terraeve ain parte corporis vi mes , nouisesima Metie etiamnum terrena; quod luculente descripsit Ouidius. .:
Suc ubi destruit madidos septensuus usos i . Nilus, o antiquo sua frumina reddidit alueo, r et haereoque recens exarsi Adere limus, ii ii riselm cμltores Rcysis animalia glebis, i Inueniunt, in bis quadam modo cepta per in Nascendi spatium luadam imperfreta, suisque, Trunca uident Ameri aer eodem corpores pe tera pars vivit, rudis est pars alte 4 4edus. Qua quidem in re mirum non sit mures poli imbres natos superuementibus Imbribus Inderimi, v tnotat Aristoteles, nam ubique res, Quorum mediocritate nascuntur, atqyle teruantur, eoru em evccitu facile peril tur: mures ergo ex gleba siccatis magna ex parin muri,& stigore temperato a iblis calore , in limum tepidum, putidumque verta exorti, quidni nouis aquis ait luentibus intentioristitore necentur s. idipsum enim quotidie videas in stellionibus, quibus e putri limo est ortu C ex
Πominis etymologia non conuinci nobis ortum, s. victam e sola terra esse valere. cap. CXVI.
OVod ulterius additur argumentum ex homi
nis e mcilogia,nimirum hominem dici quia ex humo sola illi ut origo, sic etiam nutricatio tale valeat, si rei naturam spectes, Ionge tenuiori sunt amento innuitur, quam si viri praestant Iam, cuius autoritate munitur: es t me in rei rura ut costat
homines non gigni e terra sola,nec ex misto simpliciter a praedominio tUreo, cuiusmodi est lutum, quandoquidem ut nuper ex Aristotele habuimus organum sensusiac prauatam tactus, cuius naturae rata
sere unum est corpus humanum, missum iste ει- δε d. τι i. bet cum elementorum omnium i Vmmetria prox- pus me ad aequalitatem accedente; indicio sint homi. νε η-s rus partes 1 p dominio terreae capilli, dc si K bus non sentimus, quia sunt a p dominio terrea: sed vere homines gignuntur sanguine, ac semine, Tin quibus terra ceterib elementis apta proporu0ne umiscetur; ita satis apparet illis nomen incle non in nem I positum quia sola ex terra nasci, & enutriri valeat: secus enim hae ratione decuisset magis Nipas, ranasque,dia alia nobis longe terrestriora vocare lio ' 'mines quam nos: sed ut alia pleraque, nos im rana quia i πgeneris cacabulum est uolui uarium, scii ad placi--μ tum primi impositotis: qui ii hac in rc aliquam ra- 'nom habuit ut nos ab humo appellaret homines, quod Varroni,& Firmiam placuit,nulla certe alia mihi ella videtur,quam vi nsibis Perpetuo ponenS xamin vo oculos alteram es lentiae rostrae partcm corpus tantaria esse tum terrae urimi elementi particeps, tum etia mortale ,ac morte hum, si dendum vermibus, ne animam tblam spectantes incorpoream , canestem ternitatis compotem, schςitatisque capace', superbia tumuli aliena cuncta spernentes, nostraque nunrum facientes Diiuna mandata negligere, Atque P terris nosmetipsos Deo siuinmo aequar a cleremus, quod olim magno suo inala in casis in Onun malorum princeps temere ausus est: 1iensu tum in hanc ysque diein homino ium ali tatis nomine appellamus; quum tamen sortalla Miluas ruisset, Atiilotele decernante propter ant 4mum homines vIuentes,seu immortales etiam di-Lere, quam propter corpus mortales; tiun I'Oetae olim cecinere gigantes quia Brent lupei bla Ins, me terrae filios, Yt linimus apud Ovictum. hsectasse ferunt rexinra crietie xlxamel, et ris inuaque congestos strum Bad odoramentor, i. Ttim Pater onmipotens xm so peroegit Olympa
Obinia, molesus rum corpora dira tacercurs' Pe susum multo natorum sanguine terrύm immadui se ferunt, ealitamq; amim se orier 3. Et ne nulla sua si is monimenta manerent, o uatim ver se seminum Jed en illa Fropago co tremptrix ιρerum, laevaque auiat a taedis, Et violenta fumi, scirese anguine natam cicur si homo a Deo ex terra sola conditus esse Sc tur , non ideo ex ea sola nutrietur. cap. CXV M.
OVod posterius asserebatur a Deo summo pri
mam constitutionem hominis fuisse de limo terrae,ac proinde terra: glebam solam humano corpori alendo nunc sufficere polle cui ab laetio luct-cit constituendo; multis nominibus elui potest primum quidem non ausim ego cura viro dictis imo
ex principijs Theologicis conciulionem physicam ductae, quum physico traulcendere non liceat
166쪽
ex alio genere scientiae citra subaltemati nem demonstranti propria problemata. Deinde uero axioma vulgatum, ex iis unumquodque ali, ex quibus primum constiti utar,scite intelligendum est ; quia enim alendi munus sit mere phusicum; hominis autem constitutio duplex esse perhibeatur; naturalis altera,'qua homo a parentibus interuentu sominis procreatur; altera supra naturae metas, qua homo a Deo summo sine ministerici seminis ericitur; hoc animaduertimus,eadem esse materiam alimenti,& generationis physicae, non autem illius ethm,quae naturae limites egi editur; quare unumquodque ex ijs enutritur, ex quibus primum physice constitantur: quum ergo naturalis hominum .
conititutio non si elimo ter , sed e fanguine varentIs, qui mistum est persectae natum; ia in costet homines ter glebis ali non posse. , licet primi hominis exortus Ueo plasmatore fuerit e luto. Quod inde magis apertirin fiet, si meditaberis Deum ut ex luto, ite nullo negocio constituere potuisse hominem ex elleboro, cicuta, veneno; immo etiam ex nihilo;quum tamen constitutus homo veratro, cicuta, veneno, aut nihilo nutriri non valuisset: Omnipotenti Deo siquidem cuncta parem; N cuius est conferre naturae leges, eius est & auferre; at constitutioni hominis natura determinatas leges habet, quibus coercetur; quarum una ea est, ut
nutriatur alimento simili sibi lain constituto, siue sibi similis siue disssimilis materia suerit, ex 'ita primuna conflatus est homo. A mplius e sacris litteris hahemus primum virum stilis e gleba suisse .i Deo summo plasmatum; cui adiuncta est uxor efformata immediate ab eodem opifice, non ex terrae; sed ex colla vim dormienti subtractat quapropter visui argumenti colligere solum pollet vir egregiuslinmines masculos terra nutriri poste, non item idiminas; quae tamen plurimae numerantur inter ab stinentes celebriores. Praeterea quod asseuerare possumus terrae nomine in sacris litteris intelligi mistumex omnibus clementis, denominatione facta
ab eo,quod inagis sensibile est.&a caelesti corpore magis distinctuin, sic in principIo creauit Deus Hluin terrain lim est cielestia, oc elementaria corpora; tanna tuique homo sint, non de caelesti,
sed de inundo to no, conuocatis tamen una cum terra ceteris elementis ad eius misti constitutione; at vir doctissimus de terra loquitur, ceu de quarto clemento distincto a ceteris sub Iuna, non autem de omnium clamentorum congerie in unam massam diuersae naturae a corpore caelesti, quo sensu deterna serino in in iuris paginis; quod aperte plaAmista concitat inquiens Deum terram dedisse filijs hominum, quibus Moles ab initio dixerat dedisse Deum omnium elementarium dominium. Ultimo & illud obsecitamus incnrema vulgatum eo leulii accipi debere ut unumquodque alatur ex iis,ex quibus Constat, εἰ constitutum est pini me,ncin i teaiex iis, unde post multas mutationes constituitur; quod nos docuit Aristotelds, suadetque
ratio; quum enim unumquodque remote constituatur ex mat ia prima nuncupata, ea tamen id
neum nulli fuerit alimentum: Quum ergo D is Optimus in Adamo constituendo se terram timsumpserit, ut glebae partem unam in ignem prius
committauerit , alteram In acrem, tertiam in aqua
nisi hanc term ad lutum ei liciendum extrinsecus addiderit in quae tria residuae parti adiungens mistum perfectum constituerit; quod enormando humano corpori demum apta materia redditum est; profecto 5 primi hominis origo ex misto persecto immediate sui , ex terra vero etiam vulgati non nisi remore; quare non poterit vir acutus es habitis colligere terram hanc nolitam, quam teri mus, cedere potuisse nostris abstinentibus in alimentum. Ita ergo siue a Deo summo conditus sit homo primus e nihilo,siue ex terra sala, siue ex limo ter , nimirum ex aqua,& terra,vt interpretatur Vallesius,sive potius ex misto persecto elementari terre nomine insignito ad caelum excludendum; id certe non essiciet vir egregius quominus homines,& speciatim abstinen es nostri terra vulgari nutriri nequeant. Ceterum de eo,quod est an homo vi natum possit ex terra gigni,sive,ut aiunt, ex putri materia, quando controuersa res est in Peripato,nos allibi oportuniori loco Inopere De Sporma uiuentiam generatione late disquirimus ad Aristotelis,& Platonis aures. Sexta opimo sectissimi Mediei opinantis Ieiunantes no Brosὰ eibo quidem omni ab Amuisse, at rini potione vos, unde alimentum sibi tam rauerint. cap. 'cXUI IL
Post haec sese nobis offert sententia Medici prastantissimi , qui de proposito conlatius
pronunciauit eiusmodi homines tam longo temporis tractu a cibis siolidioribus abstinentes abstemios non extitisse, sed vinum tum meracum, tum
etiam aqua dilutum bibere consueuisse; epot6autem vino solo diu salubriter vitam ducere potuisse; quippe vi O nutriendi vis adeo inest visi ira interuentum alterius alimenti ex se ad nutrie qs homines diutissime lassiciat; hoe autem pluribus rationibus confirmati posse; primum quia hom nes solo anguine defiecato a sordibus terrenis alvitur indoinras fota vita; quum ergo vinum Blnm Galeno imputum sanguinem facile transmutetura calore nati j quippe inter habentia ρymbolum
.iacilem mutationem nouit Aristoteles; cum fanguine iacto intercedit vino lamma familiaritas tu ratione substantiae, quia utrisue inest natura fluxa , dc spirituosa; tum ratione temperamenti, quod Aristoteli ,& Medicis sese plurimis ambrubus contigit calidum, humidum; proculdubio vinum loturn nutriendo corpori nostro si1T- ciet ad multos annos. Qu.in ΔΓ apud Pliniuim legimus ex Androcide sapientia illustii vinum esse sanguinem term ; quum itaque sanguine quC- libet ali queamus, siue sit Ouis,nue bouis,'siue alturiuscuiusque rei; ecquIdem vino, quod sanguinem term protulit Androcides ali poterunt abstinentes. Insuper quum vinum in se contineat pa tes omnes proportione languini requia dentes, profecto qua rat ne languis loliis suis cit alendis nominibus,
167쪽
De his, qui diu vivunt sine alimento. '
minibus,eadem suiuciet vinum solum sine alio alimento ullo; proportione vero respondere penitus vinum sanguini autor est Alexander, qui utriusq; liquoris quatuor partes tatu nun o numerat, si rem,qui eminet,quam partem in sanguine bilem flauam dicimus; tacein,quae pars crastior in vino residet, in sanguine trahitur secundum magnam partem a splene; humidum aqueum,quod in vinci aetate consumitur; in sanguine Ueto per urinas, ac sudores pellitur id humidii alimetanum, quod in vino vinosum, in sanguine uocatur sanguis deis.catus ab omni excremento. Deinde vero lac substantiae fluuiae, ut vinum, nihilo crassioris,alit tamen sine alterius cibi solidioris interuentu infamtes biennio;quin & adultos,ac senes itidem di u sine alio cibo nutrire constat cum ex Galeno assere te aliquos citra noxam lacte perpetuo esse usos,immo etia cum maximo fructu, uelut agricola fuit, quem supra centum annos vixisse scribit; de alibi dicente nos vivere posse, modo succos aliquos assumamus, ut multis in nationibus lac solet: tu ex
Aristotele,ac Theophrasto reserente Athaeneo alfirmantibus Philinum quendam nullo alio cibo per totam vitam nisi solo lacte v lum suisse; nonullisque alijs absque ulla siti fuisse semper mula: tu
demum ex Plinio adnotante unacu Valerio MMXim pl betam mulierem capitali crimine damnatam Romet a Praetore in carcere necandam triumuiro traditam fuisse, quam custos carceris miscricordia motus non protinus strangulauit, sed aditum ad eam dedit filiae puerperae, diligenter taine excusse ne quid cibi insertet, existimans surum, ut inedia consumeretur: quum autem ia dies plures intercederent, secum ipse quaerens quidna esset,quo tandiu sustentaretur, animaduertit illam
exerto ubere famem matris lactis sui subsidio lenientem, qua pietate fille mare. saliis donata est, ambaeque perpetuis alimentis: Id iplum de pietate Ruis existimetu uae patrem suum Cimonem consimili istuna assectum, parique custodiae traditum iam ultime senectutis velutiniantem pectori suo admotum aluit: His addere liceat Hyginum simile quid asseuerantem de Xantippen Lacina Myconem genitorem: Solino quoque gnata sertassis alia carceratum patrem interimendum fune intel dictis omnibus eduliis p prio lacte ad multos dies in vita seruauit: cur itaque vino LM abstinentes nequeant diu sibi. prorogare v. tameΑdiiciendum est his experimento id comprobatu fuisse,homine scilicet carceri traditum ad inediar mortem, amico per fistulam quando aliter fieri non poterat clandestine vinum subministrate ad vigesimam diem superuixisse; tunc autem fraude cognita iudex alio stenere mortis facinorosui R h minem interimendum pronunciauit: sed id alios Plures absque ullo cibo vitam solo vino dies muliatos sustentavisse nouit,& obseruauit una cumaliis doctis Einus Costaeus. Deinceps quotidie quoque videmus seniores Die nihil findi alimenti clien loque vini haustu ad multos annos perdurare quocirca Plato senibus uberem vini usum p alijsm talibus concedebat, veluti auxiliare medicame tum aduersus senectutis austeritatem, quo de iam senes repubescant, Id maestitiae obliviscatur: quod lepide Zeno asserebat inqu:ens apud Galenum ut amari lupini aqua macerati dulces evadunt, Ita etiam se a vino affici. Quinimmo Galenus ad gra. cilia corpora reficienda hutulinodi habitu fuisse abstinentes omnes obseruatum est quibus neque
opportuna sunt maxime nutrientia,neque ea quae facillima sunt concoctu, ut quae minimia nutriant, Blum vini potum proponit, ut quod contrarijs indicationibus latis iaciat, nutrire Inquam valeat noleuiter,dc facile concoqui; quid ergo aliud alimenti genus quaerimus,quo abstinentes alantur, si utinum bibunt Amplius quod maxime propriu est alimentum, per se itum alendo viventi sufficere polle certum est; quum quae ad nutriendum ex se non suificiant, sed aliis indigeant, vere alimenta maxime propria non sint; quum itaque uinu Galeno sit maxune proprium alimentum, cur nobis per se lum lusficere non poterit ad alendos ieiunantes e Praeterea vero latis est ad alendos homines vltimuin alimentu utile , quod scilicet omnes coctiones passum, extra venas capillares effusum, paribus affusum, iamque adlia reicens est cuius spartes tenuiores,oletataeque magis superabundan tes cedunt in materiam spermatis,quod propterea dicitur excrementum, seu redundantia ultuni utilis alimenti; quum autem vinum moderate sum ptum augeat adeo seminis exortum, ut propterea
vulgo etiam lac Veneris appelletur,& in prouerbiucesserit sine Baccho Venerem Digescere, canente etiamnum Poeta Et V rs in minis, ignis in igne fuit. Vinum igitur velut ultimi, & utilis alimenti is cissimum. suificere Plum ad nutriendos ieiunam res probab est. Insuper quum attinetum extrin secus omne sit obiectu in funis, des sitis; quarum illa delinitur Aristoteli esse appetitus calidi, de si ei; haec vero stigidi,& humidi, proculdubio quod utrique desiderio satisfaciens reficere potest id ea Iidi,trigli,humidi,te sicci, quod e nostri substantia corporis effluxi hoc sufficiens per se alimentuesse valebit; quum praeter quatuor haec nihil ii alimentum corpori cedere necelle sit Quando igitur vinum Iolum simul sitim', dg famem sedat ; nam si nos inedia praemat una cum siti , V alla omnia deficiant, conuersi ad potum vim primo tam is damus, de post sitim etiam tollimus inedia; quod etiam notauit Hippocrates; proiecto vinum solusuiliciens homini potest ella alimentum ad longii
tempus. Demum apertissima est Galem sententiamnum solum nutrire seuerantis. His concludit vir optimus difficilem, α controuersam adeo quaestionem de abstinentium victu explicari. Examinatur allata sententia ostendendo ab nentes no Hros non νβs,nee enutritos fur e vino, solumque vinum alere voci pol e partes corporis solidiores nee suscere ad alimentum mutro tempore. cap. c XIX.
OVicunque vino vim alendi omnem interdPcere ausi sunt viri mini nominis, hi qmnia tacitae huic opinioni occurrere possunt, qu ny IRI
168쪽
vero nos in eadem haeresi non sumus,quam funditus nobilis philosophin Bonamicus euertit, v ante illum grauissimus Medicus Costaeus; Accipientes Vinum alere, eo tamen abstinentes nostros enutritos non fuiste multae rationes suadelat euiden
tissimq,quae simul eniciuntne pmpositam a Clarissimo viro sententiam recipiamus; in primis γnim nullis sere abstinentium nostrorum in usu fuit vim muO,non Lu moris.no TimonIS auiae,. non puellae Spirensi, non Confblentaneae,non sexcentis alijs, ut diligenti obseruatione comperias in historiis de proposito exaratis in superiore libro; ubi iam puellam Pedem Intanam legas vino assuetam, ceteris omnibus ieiunantibus abstemiis: Non ergo abs tute de omnibus abistinentibus pronunciari debet,ipsbs ali vino, quum id uni soli conuenire π1st. Deinde vero neque ped montanae puellae vini usus ille luit,vi ipsa eo nutriri potuis te credatur; nam prudentibus hominibus summa cum diligentia permultos mentes custodita primo apud Serenissimum Allobrogum Duce; postea quoque Genuae apud Excellentissimum Pnncipem Doriam,visa est quotidie fide dignorutelli monto sibi os, dcta fauces vino limphato abluere, ne aliud nutrimenti genus abhorrens; quin modo igitur eam vino enutrita dicere possimus, quae illo ad fauces,o os abluendum utebatur, Imsumque mox expuebat e certe vinum nisi ab ore in notriachum feratur, & inde in iecur,& a iecore in corpus uniuersum ubique locorum concoquendum,no alere,cuique compertissimum est. : Quod autem inter abluendum os nonnihil in ventriculum descendm potuerit, ultro concedimus; sed eam ipso ali potuisse non concedimus; id enim tatum non erat, Vt singulis corporis particulis itissiciens alimentum subta inistrare potuerit; quippe una non magis quam alia nutritur, sed homo dum alitu penes Omnes corporis particulas, quantum-uta minimas decreto Arattinetis necessario alitur. Praeterea noulmus passima claruimus autoribus afferri, dc quotidianis experimentis comprobari, innu ieiunio stomacho ingestum homines quamma une Ledere; quomodo ergo impune abstinentes noliri lcio vino uti potuere Sed vinum absolute.1Jue meracum, siue dilutum accipias, si solum Potetur, non polle homini ad multum tempus sufficiens alimentum suppeditare perspicuis verbis admonet Alexander huius enim libenter autoritate utor, quia S uir doctis limus quocum disseti- Inus eam in argumentum sumere non dubitauit dum silente Ga Za, Bominici traductione inquit Alexander . 'H ex quo illud Homeriri Et Cererem, O Bacchum, vimque hinc virmani
,, Rursus autem vino panem praeposuit Homerurquod etiamfoliis siue mino poten alere folam verodimum sine pane non poteti.
Et sane abilemij plerique uiuunt homines, di absque potu uini romana mulieres cunctae olim uiuebant , Inaesque uiri etiamnum uIuere ualemus;
quum tamen toto uino nulli diu uiuere queamus. Quod autem ait Alexander uiatisolum alere nnn sos u napoile sine pane aute accipimus, i Cnquit zm m. Ierdaeentes uino facultatem alendi ,sed conceden traxes, comparati ne tamen iacta uini cum Pane, ideli cum cibo solido, non fluxili, dicimus panem, hoc nomine complectentes omnia nutr menta ib am aiat. lida,nutrire polle honia nes diu ablque uino; uiam
sine pane, uel allo coninui alimento iselido d: u alere quemqua non polle; ut enim proprie nutriunim me antur partes solida quae plures in animali extant;&ὶrem in cibo iblido succus adest proportionat* qualita- Iis, S quantitatis partibus lolidis,de mollibus nutriendis:quum in uino idio tantum haud sit succi solidioribus partibus familiaris, quantum ad casalendas necessarium est: ita solida nutrimenta cistinumum alunt siti scienter homines,vinu autem sine solidiora cibo non potest id si licere. Idi pluIn ti. alla ratione confirmatur; vinum enim solum, siue meracum,ssiue dilutum aetatur, quum uel parce, uel moderate, uel etiam uberius potari possit; lane illud experimento comprobatu est i largiori mensura ingestum fuerit, in uentriculo non retineri, nec ncoqui,ac citissime sere immutatum peruri ' r. nas di inuere pari pene quantitate; nihil ergo, uel riminimum quum remaneat in corpore vini lil praVeia ni ecfmodum ingurgitati. ex eo sane susticiens alimen- μι.
tum bibacioribus prouenire no potest rationi quo U q. que contentaneum est idipsum ijs contingere,qui vicissin parce nimis eo uti consueuere; siquidem , in exiguus liquor, cuius multa pars aquea cit In uri 3 muν. nas excernenda, ut corpora alendo inepta, pauci rem succum alimentosum in se continet, qua qu indiget homo ad corpus uniuersum enutriendi, si demum hauriatur uinum In ca moderatione, qua
ob sui copiam non diffluat illico e stomacho, scd possit a calore subigi; quia tamen fluxilem mat riam habet, etiam moderate sumptum,nisi ibi idio . ''
ris alimenti permissione flutibilitas eius coerceatur,nihilominus citius e ventriculo dilabetur, qua d.tini inchylum transmutari valeat: Immo quym scro- tu .sus liquor in vino multus sit, qui no est alendo cor is pori ,etiamsi demus epotum in stomacho lotum re tmeri,& concoqui,quod tamen ex eo educitur, limentum tantum non est,quo abunde queant partes corporis uniuerit nutriri: Addimus uini lolius succum alimentarem aptum non eise ad alendas partes solidas in nobis, ac terreas a praedom:nio, quae multae sunI;quippe aluntur omnia simili , ac familiari nutrimento, quae lamillantas consistit in similitudine temperamenti ac clementi praedominantis argumento sint plantς, quarum natura terrea existens a predominio Aristoteli terreno sue i - ς ε .f.
d eli terreo a pmdominio nutriuntur : quum '
ergo vinum similς sit partibus mollioribus carni- ί..bus,nempe ac praesertim dipi,ac semini si & lite inter partes connumerari debeant) ut sere totam osui alimentarem substantiam in carnes, te Pimi uedinem, ae spermaconuerti patitur indicio sint in. praepingues , qu*um nullus non multum bibit parce comedens ita minima sui parte re- rificit solidiora membra, ossa nimirum, nerutis, ligamenta, membranas, cartilagines, S si quae sint aliae
169쪽
Di his, qui diu vivunt sine alimento.
aliae liuiusmodi; quare licet molliom patres Dei
κ., lius absumantur, ecta ideo malor sit, magisque u Gιὸ ν ω geat lIquidorum usus quam solidorum; quia ta- Ω-n men opus est nutriri corpus omni ex parte, iue tam με eundum unumquodque signum sensibile, ut din
, o I cet nos Aristoteles; pmpterea fit ut sola vini p.
'r' tio,quousque non urgeat necessitas avocandi calorem a solidarum partium consumptione, ad aludas molliores partes sufficiat. Et sane vinum δε- Ium mollioribus partibus alendis,mpinguedini augendae inseruire, non esse item solidioribus meis bris guttiendis,clare demonstrat tum Galenus,tu experimentum, quo passim liceat quotidie obseruare illos,qui vino plurimum indulgent since s lidiora edulia comedentes,ventricosos esse, obae sos rata flaccidis carnibus toto corpore turgidos: quum ergo abstinentes nostri plerique omnes opinposito habitu luerint,graciles,nullo ventre, nullaque pinguedine tumentes, quod ex allatis historiis in priori libro apparet; necessario ab his dissentire cogimur, qui arbitrantur 'abstinentes nostros vino enutriri. Accedit quod inter abstinentes multae puellae connumerantur in aetate augumenti costitutae, quibus tunc nutriri non licuit sine incremento,quum nondum peruenerint ad consistentiae,vel diminu tionis aetatem: quum autem quodcumque alitur simul necellario vel crescat,uel doerelcat,vel in eodem statu consistat; sane ut decrementum est pallio senectutis, consistentia virilitatis,Incrementam vero ais otio primarum aetatu; ea ratione fit ut quicunque pueri,adolescen , id iuuenes non augentur, ij vere non alantur; & vicissim quicunque ijs aetatibus aluntur, ii necessario augeantur; eodemque simul alimento nutriatur,& crescant; quippe Aristoteli in una & eade, licet diuersa ration nutrit,& auget; nutrit quidequa substantia est, auget qua particeps quantitatis: quum autem ad ylendum idem corpus citra incrementum longe minor copia nutrimenti sufficiat quam ad alendum simul, S augendum; nanutriendo sufficit tantumdem alimenti, quatum substantiae corporis effluxeridaugendo autem pluri opus est alimentariae substanti , quam ea portio fuerit,quae fluxit e corpore: quod suauissime nos docuit Lucretius
Vt sit,ubi nihilo iam plus est quod datur intra
Vitales venas,quam quod Iluit, atque recedit romnibus bis alas debet coinctere rebus: His natura suis refrenat viribus auctum. Nam quaecuque vides bi tirogradescere adauctu, Paullatimque gradus aetatis scandere adulta, Plura sibi adsumant quam dest corpora mittunt, Dum facile in venas cibus omnis diditur o dum Non ita sunt lare dispersa, vi multa remiti ni rEt plus dispendi facιant, quam vescitvr aetas.& reliqua: si ergo abstinentes iuuenes non augem tur,certe non aluntur; quare nec vim potione vivunt : si vero augentur; quum augeantur partes, .lblidae crassi imae solidum alimentum in multa copia expetentes; profecto illis alendis,M augendia, quae inultae sunt, di magnae in homine, soluin vinum liaud Iuaquam sussciet, cui mInimum im
est solidioris succi: Nulla ergo ratione dicas abstinentes nostrus vino fuisse nutritos. Et eo magis, quo in vino mul tae sint partes aqueae alendo in ptae tuae calore nostro separantur a vini succo alia mentati, & expelluntur per urinarium meatum,& aliqua ex parte quoque per cutis poms in sud rem, nonnunquam etiam'per sputatiuna; qui ergo fieri potest ut ahstinentes nostri tantum vim bibant,ex quo sufficientem succum toti corpor, nutriendo hauriant, quum tamen omni excretionet priuentur e legimus enim supra ex obseruatione multorum ijs neque urinam reddimeque sudores emuere, neque sputa excerni, neque aliud ullum excrementum egeri, praesertim quod hausti vini soboles esse potuerit. His ergo rationibus permoti 'a Clarissimi viri sententia stare non possumus. Occurritur argumentis probantibus abstinentes nostrossolo vino enutritos, onenditurque primum
quomodo si solo sanguine alimur, folo vino alinon possumus,quod tamen in sanguinem verti potest licet non absolute id protrunci dum sit. p. cXX. A Rgumenta vero, quibus ipse acriter stra dona L mata tuetur, diligentius nobis inspicienda sunt,si quid contineant , quod aliter interpretaniadum. accipiendum sit, ac existimet vir insignis; atque in primo quidem, quo dicitur homines sola
sanguine deferato a terrenis sordibus incolumes ali tota vita; vinumque solum actione calans in purum sanguinem facile transmutari; ac proinde abstinentes nostros per totius vitae spactum alere potuisse; animaduertimus in alimento, cuius beneficio possit homo vivere diutius, duo necessaria a re esse; nimirum quantitatem proportionatam alen γε ic odo corpori,& similitudinem substantiae cum om I 't mos nabus partibus nutriendis quorum altem,uel utroque deficiente, alimentum diu hominem seruare nequit; quare ad rem: dum scribitur homines si Io sanguine defaecato a terrenis sordibus ali posse diutius absolute verum non est; si enim si exigua sanguinis copia, sufficiens diu alta io non erit;
quapropter cito interire oportebit: sin autem ata Ita
mus de sanguinis copia corpori nutriendo propor duistisi. lonata.concedentes eam homini alendo si illicere ad multum tempus, negamus usu vini sitatus tantum languinis comparari , quantum satis est nu- Visa triendo corpori,pmpter caussas dudum expositas. ali-Deinde vem sanguini ad hoc ut alat hominem . - oquoad Omnes corporis particulas quod fieri neees. sarium esse multoties notavimus ex A ristoteli i
praeterea quod a terrenis sordibus deliacatus esse a.d.au. . debet, similitudinem , familiaritatemque naturae is .
proportionabiliter eum omnibus corporis partibus nutriendis non obtinere non potest: modo fit sati sum est sanguinem ex vino solo genitum habere qua aliaa hanc similitudinem cum partibus solidioribus, quἡ plurimae sunt inter alendas; quare vi num linium maxima ex parte mutatu in languine familiarem pinguedint,& carni molliori,numma uero in similem Ossi,nervo, veram, arteriae, ligamento, car
170쪽
dem homines aliqua ex parte, ac breui tempore potest; omnino autem, ac diutius alere non potest i quum ex se omnibus partibus solidis satis alia menti nequeat impertiri. Deinceps neque illud jicco pede transeundum est, vinum solum in sanguinem facileq calore trans nutari posse, quia sisenialem obtineant temperaturam, utroque ad caludum humidum inclinante; nam psteterea quod apud viros doctissimos lis nondum terminaia est dep dominantibus qualitatibus in utriusque temperie i dantes coincidere temperamentali cin calidi ta humidi praedominio; notamus
ad hoc νt quid in aliud mutari facile possit , aut
simpliciter mutari possit, necessariam quidem esse se familiaritatem naturae , quam sym tertatem nuncupant, sed non sufficere; nec enim aer, cuius natura item calida est is humida, in vinum, aut sanguinem mutari valet: reperiri praeterea inulta alia,etsi non essentialia, sine quibus mutatio non
fiat, dc potissme in proposito, vinum solum caloris opera iacile in sanguinem yerti posse ob naturae similitudinem, per se quidem verum est ; per
accidens tamen non verum; quia quum versio vini in substantiam linguinis momento non fiat, sed in tempore debito, nec ubicunque locorum obeatur, sed in hepate, vel corde; quoniam vini materia nuxilis est, si solum bibatur, nihil reperiens in stomacho solidi, quo eius fluor cohibeatur , facile dilabitur in intestina per aluum, de ad officinam sanguinis non permeans , sanguinis naturam non induit: Iimo de si vim portio aliqua in lame ab hepate de stomacho trahatur, non ideo illam sanguinem vertetur, aut abstinentibus nostris opem serre dicenda est: non quidem primit, quia trahentibus In seme venis,de aliis partibus ab hepate, qua ratione iecur suxisse dicitur e stomacho priusquam vinum flueret ad intestina, eodem sane pacto materia vini fluida statim ex hepate labetur in venas priusquam in sanguinem naut
tur; quando etiam partes exinanitae per venas de substantia iecoris vi trahunt chylum, octa succum cras Ilusculum nondum plene coctum, quamuis hic motui siit longe ineptior, quam vini in; quanto magis vinum immutatum surripietur hepati a partibus lamelicis ita ergo vinum solum non pintest in unguinem verti, potissimum in abstinentibus,quia tandiu nequit in eorum visceribus contineri,quorum calore digerendus est, quantum latis est ad induendam tanguinis naturam; licet per se,si retineatur, in sanguinem mutari posse dicatur: Non secundum, quia trahentibus omnibus partibus tandem continuatis ductibus a ventriculo,necesse est in erus ore sensunt exquisitissimum habente sensium indigentiae vehementem fieri, ac molestam limem excitari, appetentiamque insit-gnem; quam tamen in abstinentibus nostris non comperias,qui potius inappetentia, non certe appetentia numa laborabant.
Vinum misit unguis terrae r non omni sanguis e nos uti posse: an νrnam sit uenenum cicuta,
mi fertur. Cap. C X X I. OVod autem postea ex Androcyde apud Pl, m. t .ntum dicitur vinum este terra: sanguinem, nos vero ali poste quocunque sanguine; ac proim de abstinentes potuisse vino nutria si multis nominibus non recipitur; primum enim suspicamur lio i imini sanguinem venenatorum animalium letale futurum; immo & edocemur ab Avicenna,Dim
coride Galeno, a Nicandro in Alexi pharma- ista: fca taurinum sanguinem venenum esse,suauissime ι is . . canente apud Gorraeum de proposito Nicandri io. musa, vina
At si quis tauri nigrantem forte cruorem
Sorbuat, afflictussaevo iacet ille dolore. Nauque cruor subiens penetralia eo oris alta concrescit,mediaque coit glactatus in aluo , t ista Aeris arcta νia est, presso quem gutture clausa nexum. Intus pulmo teneri, conuulsus at ille frequenter concutitur falιens, ct spumis oblitus ora.
Quo genere potus mortem ultro sibi consciuisse Midam illum priscum memorat Plutarchus in suo de superstitione libello. Quamobrem audacter infitiari postumus quemcunque sanguinem lutari hominibus alimento esse. D de vero adnotamus Androcydem eo loci liberaliorem vini usuram Magno Alexandro non laudare tamquam alimenti, sed veluti veneni usum prohibere, pro eodem accepto terrae anguine,ac ueneno, inquit enlmininum potatvraso II e v, memento te hibere sanguinem terrae, scut venenum cicuta vinum est, sic vinum eicuta homini; quibus praec piis si ille obtemperauisset, profecto amicos in t mulentia non interemiser; haec Plinius; quibus duo Androcydis praecepta proponuntur nobis explicada; primum est , potaturum Regem meministe oportere se bibere sanguinem terrae, ut propterea vel ab eo penitus abstineret, veluti a potu horrido, abominabili; pnesertim si cum antiquiori S terram animo concipiat esse Deum matre, matremque ferarum, de nostri genitricem , qui- nimino commune sepulchrum; nec non etiam,
ut ex Eudoxo ad mentem sacerdotum Aegyptiorum memorat Plutarchus lib. do Iside, de Oit de, Reges ante Hammeticuilini neque bibisse, neq; Diis libasse vinum, id rati esse illorum sanguinem, qui aliquando bellum Di s intubibent; ex quo ram cadaueribus terra permissis putant Nites esse ortas. Itaque etiam ebrietatem insanos facere, et abali nare mentem impletis hominibus sanguine suo maiorum. Vel eo parcillime utereriat, hoc etenim veteribus in more positum suisse scimus in contrahendo aliquo magno cedere, senguinem ex cedericulo gullam parcissimo haustu, libantibus la-'biis potius quam bibente palato , cuius rei luculentillimum testimonium habemus apud Sallustium in coniuratione Catilinae asseuerant m fuisse ea temnitate qui dicerent Catilinam Ora Ilore habita , quum ad iusiurandam popul res Iceleris sui addiceret , hamavi corporis sanguinim