Fortuni Liceti Genuensis ... De his, qui diu viuunt sine alimento libri quatuor, in quibus diuturnae inediae obseruationes, opiniones, & caussae summa cum diligentia explicantur; ac oportune de alimento, de alendi functione, de nutriendo corpore ...

발행: 1612년

분량: 420페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

Dc his qui diu vivam siti ea limento.

. . . - . 1

gmnem vinor ministam in tuteris threamtulisses ;ande, vim post execrationem aruaes degustauisseno uti nolimnisvis satris Aera consueuit, aperuiliis consuum Dami Quin & Plutarchus an vita P mlae coniurationes humano eruore degustatoeso notauit allaverans, vibus vistim eri homurus iugulan savguine libato, o visceribas tactis, magnu , diro is surandis cocipere. Praecipit ergo Mili temuletue obnoxio sapiens Androcydes, meminecit quandis vinum biberet, tune terrae se sanguine hibere; scilicet vinum ad instar languinis cui utinda eu etiam materni vel abominari, c abhorrere. vel summis labi; s libare , modiceque assumere debere: quamuis enim ex animal Iheductum non fuerit vinum , putet iplum tamen esse terrae iam guinem, quasi magni cuiusdam animalis,& ma.

IrisOmnium cruorem, quem potare magis hian

regi, quam meo Ouidio Pyrrha . unii, imm

cui post uniuertate illud terrarum orbis D tuuium ad reparationem generis humani Dea, Themis edixerat, dc Deucalioni coniugi Glis4uperstitibusa ιρ Et velate caput, ctis que resoluite vestesοῦ i diat . Ossave post tergum magna iactate parentis. .ariter laptam indicans,qui ossa aemulanturuinam mali. Meterum lane praeceptum Amirocydis est bibiturum Al andrum more suo intemperan tius , meminisse oportere vinum copiosius hau- Bumelle homni uenenum ad instar cicutae, via prodidit etiam quandoque Aristoteles; quod et nim legitur in vulgatum codice Plini 1 sicut cicu

dolum existimat s ; quandoquidem euanui: ctiacutae remedio sit vinum quemadmodum intinuasse visus eli Puto in Lyside; atque experimento construasse instarchus, dum ait, Lacedemone in neruae chaiciaci templum repertum eia compit lum, mIusque iacem inanis lagena; ea de re quam inter multos,qui accurrerant, isquireretur,quidame eorona hominum, si Faltis auire. inquit, ego ν ius exponam.quid mihi in mentem venerit de bae lagena; exinimo sacrilegos rem aggressos ιta pericu issam, prius ei tam bibisse, ac vinum fecum attulisse , si fallerent, epoto mero vim venena dilue rent, incolumesque discederent; si vero deprehenderentur,ante tormenta faciti ct doloriso ai ua morte decederente Hacullofato, res tam miricata. ac. per plexa visa fuit non suspicantis aliquid tali sed scientis; itaque circumfusi homini, alius abunde taper ut interrogare quisnam esset, cutae uotus, ct unde ι Ila haberet cognatardemque hoc modo e minatus, confessus ense unum de sis esse facrilegis. Quare si cui gallinacea caro Nobili metaphora Plutio dici tur esse venenum auri, quia si auro lique,cenu gallinari, mebra misceantur, coasumunt.illud in te ;Ita plane vinu haud immerito vocari valeat quod1 modo cicutae venenu; lcilicet si post cicutae assumptionem hibatur; nam si cicutε admilceatur, essi. Ut ut insilii veneno plane non pollit ob calorem celeriter ad cor penetranti; quod alibi Plutarchus adnotat. Qua ratione lamen huiuli nodi placi,

tum pronunciare debuerit Androcydes Magna.

ego quidem non assequor quinimmo Principibus venena nunquam nimium timentibus vim vius Ultro laudandus esset, qua est veneni remedium , balle tamen velut homini venenum, haud lorus ac cicuta est, vanum immodicum damnare potuit Alexandro lapiens Androcydes, ut Aristoteles tia etiam asserens veluti ex ocula, sic ex multo mero Interire homines, pr erIIm graciliores: Ied vinum homini venenum este sapientissimus -- Iuum Salomon ulter prouerbia numerat, Ne i tuearis inquit; vinum quando flavescit, quum Diandaerit m ustro retor eius I ιηgreditar blande .siam nouissimo mordebitur colaber, ct sicut m hus venena d fundet in irra legendum arbitror apud Plinium. sicut ciιula hsi vi venenum en dic admstar et taetvrnam e sed & aliam lectionein in Plinici inlechampico ad marginem adnota- am habemus, quam lupra poluunus, sicut ove mm vicate νι nam est , sic vinum ocula homini; quae lectio,ut mitra, ex Aristotele probe Interdi ςere pote it vini usum uberiorem quippe uInum modicum sithonum cicuta, seu uenenum maHIummus quam cicuta; etiamsi oppolita ratione

mortem arcestat cicuta, ct uinum. Illa et Im in- . trigerando,& extinguendo calorem emcat; vmu γ e -- autem nimio calore suo calorem hominis modi

cum ablumenta , 'quemadmodum Arista es,' - - admonet, siccam humore, quo continebatur. 2 'μ' Sed haec obiter , di mrtasse fusius quam par esset hoc loco. Deinceps uero & illud i bseruare liceςntis enutriri sanguine proprie dicto, non autem aequiu e nuncupato, ac metaphor: . ceterum vinum ambigue, seu aequivoce,ac lecundum metaphoram inrre languis appellatum est ab A r. m. cyde, scilicet tomuis colorem uim talpicient , ' AED qui languinem reseri; loquitur enim ne uino rim I

bro. quod & usitatissimum , dc ualidiissimum ueteribus erat ' quamuis etiam flaui coloris uinunia

haud multum a floridi sanguinis natura sensui dissidere uideatur . adeo ut uini genus uniuersum sanguinis iubstant aemuletur , ac Propterea nuncupari probe potuerit tanguis terrae a leniorisbus t quo nomine in saeras litteris habemus tum Onia suum: Simonem libauisse de sanguine uva

gnaturum adκersus Iudam svis Elephantis ostendisse sanguinem uua, ac mori ad acuendos eo inpralium. Denique vero ex huiuscemodi placito AndrocydisMoncessis in disputationem omnibus argumenti propositi principiis, colligere sane poterit Medicus eximius vinum alere.simplis citer , quod ZC nos ultro confitemur;

vino autem solo ad multam temporis intercapedDnem enutrici

posse homines quod modo in controuersia positum nobis est in haus

quaquam cullis gere pote.

172쪽

V autem subinde proponitur ex Alexam 2 dro, vinuin scal:cet in se quatuor Illa continete, tiorem,qui leuιdimus innatat. s.ccem,quae corpulenta subsidet; humorem aqueum,qua temporis sinctu consumitur, oc partem vinosam aliment Idoniram id totum admittimus; quod languis lia quatuor his propiari lone respondentia itidem contineat, nempe bilem l lauam, melanchtalicam Is rotum excrementum, &alimentarem languine cleiacatum', concellunus nihilominus: hinc autefieri ut quemadmodum pars sanguinis alunenin ria per te nomi ubus alendis sufficit, 'inum tblum consiluit uer ad nutriendos abstinentes latis tale valeat; hoc quidem non damus viro egregio Pete nim cum proportione allata totius vini ad totum sanguinem,dissimilitudoea coniuncta est interceia ciens inter partes vini,& languinis alimentare cuius merito vinum solum alendo corpori non in ad longum tempus. quod sanguini concessitur pquoniam In sanguine sunt porticines unauems, a singulis ortu nostri particulis idoneum, libita ciensque nutrimentum sit binistrantes,quae non reperiunturin vino, quod solis in loribus parribus alendis tussicit, solidioribus non suificit, insinuante Galeno, quum tamen languis omnibus aeque sulliciari, obtinet enim multo plures crassi, rii partiti sanguis quam vinu. sed hac de re supra.

Vini siis proportio explicatur, ct utrum lacta C Gotum vitam viuere psisimus. Ia

cap. C XX III.

Q.Vod adiicitur de lacte, primum quidem ut

accipimus infantes toto biennio solo lacte, ali palle,ita laetis substantiain nihilia crassiorem vini materia et te,non accipimus; quum enim utriusque corpus fluidum sit,il linis tarnen, ac longe tenuius est iacte vinum; quo fit ut quibus lete se lum sulficiens alimentumpnebat,us vinum solo .cbi se nequeat: quis eium putet infuites vino solo educari polle duis bila nutriuntur lictes vir de pateat ad aleilaum vino cum lacte haud par. itum Miteretiae dissicinin . Deinde uero notamus vim , ac luiscleutiam alerIdmon melle lacti a r nuitate partium. atque a natura sturali, ut propterea vinum in has lacti simile sol una possit homines alere,quod ea Ecillac; secus enim alere consimiliter deberet oleum lotum , aliique liquores omnes lacti aeque ae vinum in tenuitate, fluxilitateq; co parab.las, veru in lacti soli sufficiens portio inest luco ad alendos hi inmes, autein vino, quia lac familiaritatem obtinet naturae et in linguis parti. bus a tiricorserti proportio' aram . quam non habet vinusn,ac proinde tv nr ut 5 alendis biennio lac sui scit,vinum haud se scit Quod autem affertur ex Galeno lcribente aliquos cit a noxam lacte perpetuo et leui is,acuti illini Viri placitum non fitinat; quia lactis solius usum no memorat Galenus,

de quo in controuersia, Ied lactis usum scin plici, ter. le ego quidem lubena dabu aliquos pucte quo pidie lae impune assumere ; at sola tam viue epolle ad u ltos non dabo; quod de aperinin es la

ni dogma Nouimur inquit senem quendam etfacolum,qm amplius quam cemnari amor ruri tam egerat; hvmptaramum nutrimentum tortvkm therari quod alias exm mita panis inleb matera, a B Rtimsumpsit, altas coxit, etiam thyras isti m O nnheum pane investiss ; ala citra noxam Iacte' perpretio sunt Ur,rmmo etiam eum maximo ructis, uelut agmice a. quem DTac tum a imos ex quibus Galem verbis liquido iam transtet adulistus non loto laete nutriri. At uero ali hi Galenus afferens generatronem sanguinis muIto magis ne*tessariam animalibus quam variculi operatio sit quod uel inde patet,'uia lim ventriculus ci somnino contereren6 ualeat, modo succosa In s stimamus, ut mulus In natiUnlbus lac QIet tu

re possumus; si sanguitus generatio tollatur,vitam rate tolli neciae est: Galenus inquam haec pro Clarissimi viri sententiam non roboras, his enim tantum nando asserit Galallias muItas nati nes lacte ali ad notabile spactu in temporis, inani ste innuens victum Scytharum, quem effethrabit Athaeneus, te Hippocrates plurimam temporis partem ex lacte, seu caleo equino: ceteriim Hippo uates admonet praeter lac Scythis in alimentum venire carnes metas, ut soli lacte perpetuus' eoru vietus non sit, Immo&illud conuat Scuthis vi et uui popularemes ex pulte consecta dic rina ,& lacte, quod nutrimentum ingestum neces le mest in uentrichila conteri; lac autem appellatur Galano a praedominante in missura; multo enIm lactipartim farinae ad mIscebant ;. si vinum cierint,s smced non inerum fuerit, sed aqua tem p ratiis a pradominantem mi uiae. , ut monuit Aristotele si Deinceps vero quum haud praes nihl vllim leus poris spacumrGalenus,quo unius lactis usu homines vivere possint; ibium lac homines alere dic mus ad multos dies, addas etiam an plures memta, si verum de Zoroastre fertur, qui lacte solla misterdum sex menses tranugisse dicitur, quod Atti

neus de alioquodam nariat; certe ad inultos annos lacte sis nutriri homo non poterit p sertim qui prius communibus eduliis fuerit assuevit; neo aiterit eo loco Galenus. Sed obiter in hae senteis. tia Galenuranon audio ventriculi operationem esse proprie ciborum contritionem; l c mimia dentium, non autem stomachi funetio est: Neque putes contritionis vocabulo hic lignificari quamcunque cibi subactionem, ac propterea co. Etionem quoque illam, quae fit m ventriculo; quia lalsum diceret Galenus ita maliquos, ac p Ie tun lac ore sumptum in liOinachia non Iubigi, ac di 'ri, p nclaque ventriculi sun tionem haud Dipliciter elle necesariam; si quidem Obseruam .is pueros lacte selo nutritos aluo faeces excludeam, ac urinas cffundere, quae lunt excremeta pCius coctionis in stomacho persectae; lac enim et I partes habet excreincticias, quae in chylum,uerti qui, nequeant, e stomacho ex trudenda: sunt ad alii .

Sed redeamus ad renium. inod Attisneus,quin de Plutarchvi deinde.referre dicatu ex Itallorete, ae Theo.

173쪽

De his, qui diu:viuirnisne alimento.

, - ae Tneophrino Philinum quendam nullo alio cibo pol e per totam vitam nisi s o lacte usum fuisse,non nullisque aliis sine ulla siti mille semper 'inysu,ita nobis accipitur, ut concedamus lacter emti, nondum coagulato belle sitim sedari alijs

posse, quae tollitur infantibus: dc quando spaci uinvitae Philini non determinatur, putamus eum linsaniam quidem excessisse, pueritiam verint i summum adolescentia non abloluisse; tunc enim eorpus adhuc molli substantia praeditum est,ut smi,. . IO lacte nutriri valeat. Sin autem quis adultiores etiam Iacte solo nutriri polle contendat , non re Pugnabo, quum in laete videam nartes caseosas Plures, quae solidam substantiam Outinenti ut mI-xum sit quidem prouect ioci aetate hoc uno Munenm virui I supra naturae vires tamen haud sit: ut mcb b. M. te inter mira naturae Schenckius reposuerit obser D.M. l. uationem Bruyerint asserentis lib. 2. cap. 6. de re

cibaria, se nouisse quandam puellam in G ilia Belisn. ia gica Chaumaci natam loco nonpaupere, quae ἐn-- - iam nata sedecim, aut eo plus, solo laete edu--m s. Cata fuerat, alterius cuiuscunque cibarij rapers. Ceterum longe alia ratio est de vino solo, cuius unius visu alendis partibus mollioribus abunde prospicere posIumus, at solidIorum partium nutricatui sussicienter prouidere non pos Iumus, quum . paucae mimum sint in vino partes cras lCl.d DrI Dus membris nutriendis aptae. Praeterea vero ad mittentes exempla omnia ex historiis perita de mulieribuυ quae proprios parentes in carcere ad mubios dies lacte proprio suerunt, negamus tamelia illos multo logiori tempore huiulmodi alimento seruatos iri ; natura enim quibus dentes itibuli, ijs ut substantiam tblidiorem concessit, sic si diωris quoque alimenti necessitatem Incussit, ulum .que imperauitῶ iussicit autem dentatis , hoc est .-L adultis ad mulcos dies laciutum, 1blumque vii tu, - --al quia partes corporis nostra si bdiores,ut quae dit5--ἀi s cilius, nusque absumuntur quam molles, no ita cito requirunt alimentum solidum, ac molles

dilutum ;& eo magis, quo nonnihil etiam solidae GHIMωi substantiae sibi hauriunt ιOlidiores partes ex lacte, ν m. ac vivo ; sed quum plus stadi de lacte trahant, quam de vino hinc fit ut lactis unius usu diutius .i, perduret homo,quam vini solius: Quod aute dentatis Brtasse non lisssicit biennio lac solui edent uistis pueris susticit,ideo fit quia hi tenellas cibtinent.., ω - Ο Uuam corporis, ta alimentum sibi fami- MISI Iiare postulant vim sesidius acie non solidius. Vino solos carceratAs vixit ad viginti dies is missmamme viantur Platoni, o graciles Galeno i , non tamen abstinentes ali potuisse. p. CXXIV.

OVod posterius adducitur ex zmplo de carce

rato, qui amico clanculum suggerente vinusolum hauriens abique alio nutrimento ad vigesimam diem superuixit,non arguit eodem victus genere vixille ut vivere potu ille ieiunantes, de quibus instituta nobis est contemplatio; quod enim salum aluuenἔum vitam conteruare potest ad vis

ginti dies, non pr pyerea ipsam conseruare pin

tit ad plures inenses, ad ann S intcgriri; nam suis perius etiam notatum est aquam solam conseruare vitam quoquopacto crus,qui aquam non bibens

citi interiisset: Ob rationes ergo repetitas antea contingit belle ut solo vino ad viginti dies, vel paulo pirures ali, ΔΓ viuere podit homo, ad plures mentes,& annos haudquaquam resti ti ut propterea ieiunantes, si qui vinum bibant,eo solo nutriri

dicendi non sint. Senibus autem Plato vinum x viter. tribuit veluti medIcamentum potius,quam ut alia μ' - εmentum, pulchre nobis insinuans aet te matura homines uberiori potioue vim uti debere, quia se neci uti vinum confert non solum ut alimentum, quod vulgo ctiam notu est, sed praesertun ut ineis kibi. 1 :ιoicamentum, quo calor innatus ad ex tinctionem si ineri

vergens vividior sit; o frigiditas repellitur; unde VIrruus quoquOpacto redui tegratis vlu vini re iuue β nescit senior; siquidem senex non est,qui vires lia. bet integrasso Galeni decreto: V. autem lauda.

muso concedimus largitarem vini usium lenibus, Gaios quam iuuenibus, quia luuin avinia nullatu meis dicarnenti rationem desiderantia quo leniores ali. ''mentum simul, & medicamentum postulant; ita 'd non concedimus vino solo senes nutriri poste ad T -

multum temporis, minusque iuuenes , culusmodi tinfuere plurimi, ne dicam omnes abstinentes:itive. RHnibus enim ad incrementum partium Glida iuua si 'plunmum lolidi alimenti opus est; ad caloris aestu temperandum aqua Potius quam vinum requiri.

tur; senibus contra vinum summe necessariunm ad Etiaest ad calorem labantem sustinendum,ad paruum rem molliorum emuxum quoquopacto supprianenduis Olidum vero alimentum minori copla, aliqua in men copia convenit ad alendas etiam partes isti. diores, quae,dum inolliores vino aluntur, vino alinequeuntes absque alimento esse non possunt: Gquidem non alitur in corpore una pars, alsis noria enutritis. Nihil ergo sibi ex Platone corrogat vir sapiens, qui censet abstinentis vino selo nutriri. Qua lententia longe minus persi adere potest no- νbis allatu posterius ex Galeno placitu quia dum eis o. alendis, resciendisque corporibus gracilioribus, aeque improbato absolute alimento maxime nutriente nutrimento coctu facillimo, usui maximo vinum esse scribit Galenus, haud sane vinusolum, remotis alijs omnibus eduliis amplectitu r sed censens uno vino in potu utendum csecvn.

Et is, quibus no sebrientibus refici sorpus est opus. in cibo tamen ta lac, panem purum, ΔΓ Obi. nium ex piscibus saxatilibus. alas, testesque gallinacei lacite nutriti, & perdices,& pa ter-culm 11sdem nuper concesserat, . durasque carnus,glutIninis, oc omnia cinctu difficiliora nutrimenta, licet maxime alerent,

interdixerat ut ex Galeno ibi non constet gracilia corpora solo vino refici, quod assertur ab egre

174쪽

Fortunii Liceti. Lib. II.

timentum maxime preprium iam susiciat alendo et rpori; vinumque vi sit alimentum tale; quod omni viventi competat, bratis p Uenim, ct plantis. cap. CXXV.

PRaeterea α in alio argumento citata Galeni

sententia scribentis vinuni maxime pmprium alimentum esse, nobis recipitur; quod autem addidit vir doctus alimentum maxime propriis per se Ii,tum nutriendo viventi sussicere posse, non recipitur nam eo non determinatur id quod est esse alimentum maxime pmpnum,quod solum susficiat alendo corpori, sed eo quod possi t alere simpliciter,ac ex se mutari in substantiam viventis, Schoe ad salis, se saporis differentiam, qui potius est Londimentum alimenta, nec per se solus alere pintest: mimo etiam ad aquae discrimen Hirae alimenti vehiculum est, non ali mentum pmprie it secusen:m murata materia,eodem arguaam fieri oporteret vi cnrpus soluin sussceret ad constituendum hominem, quuin illud sit hominis pars constituti-ua maxime propria; sed quia id a veritate longe abest hominem solo corpore contineri , nec digiali ut Aristotelis automate confirmetur; salsum est ergo quod maxime proprium est alicui,hoc ipsum

illa ea in re solum sui ficere,in qua illi maxime prin una esse dicitur: Ad confirmationem veroneagamus ablislute quae lola hutriendo corpori iussi clunt, Iedalijs indigent, vere, ac maxime proprie alimenta non esse; nam brassica, vel cucurbita, licet ex se sola non ius sciat homini nutriendO,mais xime proprium tamen est alimentum; quid Olera consumerem e panis duplici coctura siccior,quemhlcoctum vulgo nuncupamus,maxime reprium est homini alimentum, nihilo minus quam vinu; de tamen haud solo pane vivere pollemus; indi. geremus enim liquore, quod pollet in ventriculo panis concoqui,oc colt us sub forma chyli,de languinis per venas angustiores deserri ad hepar, ad partes corporis uniuersas. Tum veru demus quie non ex te alendo corpori sufficiunt, non esse alunei ta maxime propria; non tamen pminde fit ut quae sunt alimenta maxime pmpria, ex se ista sulliciant alend a corpori , alioquin mutata mate. ria itidem ternunis fieri deberet ut quemadmoduaccidentia, quae per se sola non sulticiunt constituendo antinali, ij n sint maxime propria principia constituentia vivens; ita prorsus anima tibia , quae est maxime proprium principium constitutiuum animalis, per se tussiceret sine corpore ad animal constituerulum, quod nemo dixerit extra Academiam, potissimum in Peripato. Deinceps autem ii liceat rem acriter expendere , notamu ex

Porphyrio, dg Aristotele maxime proprium dici quod competit omni, soli, dc semper,non quod solum sine is sufficere possit: sic maxime propriulitaminis dicitur eile a linarativum,di risibilem; ac maxime proprium substantiae susceptibilem contraritarum esse; quum tamen hoc istum substantiae non sulsciat,neque alterivrum illorum homi-m i modo Gesenus ammaduerteus vinum conuenire posse tanquam alimentum quoquopacto omni viventium genera,soli,de semper; probe dicere potuit vinum esse maxime pmprium alimentum: conuenit quidem vinum sub ratione alimenta omni viventium generi quoquopacto, id est reneratim , non sigillatim; nam tria quam sint vivemiugenera, quibus alimenta in ulum veniunt, lic mo, Erutum, de planta; vinum singulo generi cedit in alimentum; de hominibus certum cit viro doctisnsiim,de unicuique nostrum; de brutis testiniuntu thibet Clarisiimus Bon inricus te nouissequendam,qui vinum canibus venaticis Efferret ad eum sum; nosque nouimus conductitios equin intre vino refici, ec excitari ad cursum ; oblatum enim panem vim maceratum ingerentes. Ec reliquum In vase vinum haurientes mirifice ri boranturomnia iumenta, ut non ab re canat Hi metus Hedim

ra suis equis propinasse vinum. eosque proinde monuisse ut Andi machae laueant si a posuis

Vobis primis mellea duleia,ne obli Aut in casia Uinoque infuso b bere quantum animo libuerit. Vtque mirari non desium finxisse Apulatum, non ignobilem alloqui Philolophum, olim tanto

pere admiratos finite Thyasi Epulones asinunt meri mulsi grandissimum calicem libentisime bi

bentem rat antem mulsum vinum austerum cuquinta meit s parte, quo viti delicati uterentur in prima mensa. cuius diligcntem apparatum Palladius, de usum Catius ei Ccet, vel Bonamico notante. Qum S serpentes vinu p capue appocre -- tauit Plu ius. In plantarum autem genere quas clam esse,qui Vini pol us quam aquq affusone d lectantur , ut platanuS ante Bom nucum inseris uat doct)ssimus Collisus, E ante Cocteum Plinius. Quum erro vinum quod vix ulli alteri comtingit alimento omni viventium . nostratium

gradui alimentum praebcat, ac soli; nam praeter plantas, bruta, & hominem, nihil vino ali potest; ac semper: nulla enim temporis differentia est, qua uinum moderate sumptum non alat pNdicta umentia ; scite Galenus ait urnum esse maxime proprium alimentum; inde tamen haud fit ut is Itim line aliis nutrimentis homni alendo luisiciat ad longum tempus. ut imum ali mentum Hiie qxod sit, an ex vino suo fiat, utrum i mnibus partibus alendis susciat Astis', c XX VI. . AD aliam uero rationem concedentes ut numpet se solum multiplici actione caloris tamdem uerti possem ultimum alunentum utile lina mediate uertendum in alendarum partium lubstantiant 1 in seminis imbriam, quae reliquum illud esse dicitur ultimi alimenti utilis.quod luperest membrorum nutricatui . quod gratis accipi-riir,le indistincte, alendis holninibus iussicere a tamentum utile omnes coctiones passum. a uenisq; capillaribus iam effusum. parii bus adli rem mxime nutriendis id ni this distinguendum est; nam hoc ultimum alimentum non unius ubique substantiae, ac natum est,sed uariae, ac multiplicis, tu quia ex assumptorit m diuerta essentia uarii suco

e exarasar et

175쪽

neliis, cui diu vivunt sine alimento.

eliciuntur; tum etiam quia vatijs membris constituitur homo, quae sigillatim ii ori aluntur nisi hu-m Ire sibi congeneo, adeo ut succus aptus alendo cerebro ineptus sit nutriendo cordi, ruoslibus; eonsimiliter in aliis: Itaque ultimum illud alimentum, quod per se solum sussiciat alendo corpori , necessario in se continere debet succos varii generis proportione respondentes variis naturis a lendarum partium; neque enim aliquae tantum partes ali post uni in vivent ceteris non enutritis, ita omnes aeque aluntur Aristoteli, quod saepenumero notauimus antea. Adit clenchim his est, non suffecte in alimento,quod solum homines enutrire valeat, reperiri tot numero partes, quot sunt me brorum nutriendrirum naturae, his familiares; at ulterius opus este v t proportionata quoque siti succi cuiusque moles quantitati partium si dii familiarium ; si enim alendum corpus inultas obtinuerit partes solidas,& consistentes; profecto illi nutrie-do alimentum id non sufficiet solam,culus natura fere tota est fluxilis, minimumque si si datis,& c5. sistentiae particeps: Quum ergo vinum huiusmodi sit, etiamsi absolute verti queat in semen, & in ultimum alimentum; quia tamen hoc ultimum alimentum ex vino solo genitum serme totum est fluidum, paucissim albue, ne dicam nullas, continet in se partes consistentiae, soliditatisque compotes; proculdubro ut mollioribus alendis carnibus, pinguedinasque,ac seminis procreationi sufficit, certe Ossibus. neruis, venis cartilaginibus,alijsque membris solidioribus nutriendis non sufficit: Eo itaque solo ali non potuere ieiunantes nostrL

Vino sedari famem non posse sitim pos , famesimulae sivi animal angi non posse ; fame que cy

tim ad uarias partes attinere, et quid pro

'prie sit fames, ac siuis explicatur. cap. CXXV MAD posterius argumentum concedentes omisne alimentum externu generatim esse oblectum sitis, et iamis; illamque definiri appetitum frigidi,& humidi; hanc vem calidi, Ac sicci; quinetiam ultro dantes alimentum per se solum virique desiderio latis faciens reficiendo id omne calidi, stigidi, humidi, id sicci, quod e nostra corpo ris substantia emuxit, susticere homini posse diu sine alijs edulias; negamus primum vini unius usu famem, de sitim sedari; satisfacere quidem vinum siti potest, iami non potest: quod autem affertur ii oppositum, si nos premat inedia simul siti g, vino ingesto primum tolli sitim, deinde samem quoque sedari; multiplici de caussa non admittitur; ac in primis quia selso nititur supposito, nimitu nos tame simul ac si ii polle torqueri, sunt enim passiones incompatibiles; quod de Aristoteles innuit aperte statuens ab exercitatione statim ob laborem nos sitire, ac propterea non esurire; idis' sum de ratio persuadet, quum enim utraque assectio, fames nimirum,ac litis, ad eandem facultate pertineat,videlicet ad eundem appetitu in ,natura

lem Medicis appellatum,qui reuera determinatur ad unum. nee simul contraria desiderare potest i

prosecto simul cupere non test lenius utem caeli dum dc Digidum, humidum te siccum; proinde. que animal simul fame, ac siti alae,eti non valet; quarum illa desiderium calidi 5 t et ecfinitur, haec autem frigidi, di hum dic apida. s. Deinde vero esto fames cum siti coaeuhcta, sane utraque simul angi non postumus; quia quum vitaque , Platone quoque adnotante in Philebo, sit vel do loris ih cies, vel interuentu doloris, trillisque semsationis alicctio nos angens; quumque diuersas partes obsuleant semes, ac sitis; nam litini subiicitur potissime os ventriculi, siti vero guttur, ac pulmo praecipue; platse 'uum ex H:ppocratis oracu.lo duobus doloribus simul nCn eundina locum infestantibus vehementer alterum obscuret; propterea simul lam , ac siti molestan non possumus, vehementiori alteram obscurante. At sunto disputationi tamet, ac sitis, ut rentur viri Ct rissimi ex Galeno, at sectiones unius, de eius denti, rarus; prosecto quemadmodum .duobus dolori bus simul non eundem locum inscitantibus velim meimior alterum obscurat; sic vicissim eundem locum torquentibus alter alterum auget, immo potius in unum confunduntur; quo factum est ut altero sedato, alter mitescere videatur; vel etiam summo dolore magna ex parte assatim sublato, uniuersus uideatur extirpatus; unde simul esurienti de sitienti vinum ingestum vere solam demit sitim sed sensui quoque semes leniri, tollique uidetur, quum rei pla non auferatur. Vlterius autem dc hoc obseruandum est, alimentum illud solum susticere homini ad uitam,quo plene tum serni, tusti satisfieri potest; sed uinum tollit quidem sitim penitus, semein uero lenit, at funditus non . demit; quippe illam sicci alimenti copiam homini non aiseri, quae ad omnia solid Ora membra reficienda sufficiens laniem radicitus extirpet. Prae terra uero eropria ratio, qua vim potio sitim tollere possit, tamem non possit, ea est, quae deturni. Iur ex lamis,ac sitis definitione; haec igitur cxpendenda: Qua quidem in re,ut plerique uulgo existunant calidum illud dc siccum, frigidum de humidum cuius definitur Aristoteli esse cupiditas lames, ac sitis, non sunt sigillatim prunae qualitates, simplicesque elementorum essentiae; nanque avi.

solute semes citra sitim est appetitus in Isti persecti, quo restaurata valeant solidae partes, in quibus praeter calidum Sc siccum, frigidum quoque, humidum reperitur; id ipsum iudices de siti: Sed calidum, siccum, cuius appetitus est fames ut de hac primum loquamur est in istum potenna calidum,& praedominio siccum, seu actu solidum, atque consistens ubi enim absumitur solida partium substantia,simul calorein illa innixum dissolui necesse est; quoniam vero consumi nequit sinlida partium substantra citra contin ii solutione,

ΔΓ caror dissipari non potest sine intemptrie; ero'

inde neccile est utrisque his exolut:s , doloris sci 'sum obrepere, quo stimulata natura facultate e citat ad ea appetenda, quae deficiunt, ic ex quor; m

desectu sensus male habet; hie autem appeti in

pruin

famas, o

siti ivli

Cistissum,

, fictima

176쪽

proprie tames est; ut propterea recte supra cum Platone dixerimus saniem esse dolorem quenda, vel dolori quid necessario coniunctum; neque ab re nuper statueramus siccum illud, cu i iis appetitus nines est, non est e simplicem aut qualitatem, aut clementi naturain , sed nustum perisectum, actu

solidum, d si libet a praedominio siccum; v

rius tamen simile sicco; nam quum natura sicci R D ta est e perhibeatur Aristoteli, ut proprio termino via coerceatur, nou alieno; solida partium subitantia quum alienis terminis haud terminetur, sed pro .s prijs sicci naturam aemulata rectissime sicci nomi. et Meura ne insignitur: At quemadmodum dissipation si substantiae solidae partium , opus est calorem illarum latiscere; ita plane ipsius materiei densioris instauratione calorem adolescere necesse est; nam s. si ua ubique in consistentiori, solidiorique subiecto ca-I- Ior vigescit. Sic ergo fames est appetitus calidita sicci, hoc est cibi solidioris, quo densior consisten-νT M. tia partium resecta calor institus intenditur; seu -- quod pridem mmcbamus) calidi potestari,ae mo ut sicci, sblidiue actu: Alioquin etenim pellitur i, mes cibis tum actu, tum quoque a p dominio frigidis,ut pane hordeaceo, cucurbita,& consimi ori ni, si libus. Vbἰ Vero consumatur partium nostrarum humiditas tenuis, ac mollis,seu illa sit propria, Mi terior Au aduentitia partibus, Scratrinsecus as- suis; quod ob laborem statim contingere maxime s. pr . docet Aristoteles; necesse est inducta siccitate ca-8 lurem acui praeter modum; urgente vero intemperie,*launudi necellitate, sensus male afficitur ae suscitat facultatem ad appetendum calori resti

MAd. d,. gerium, ec siccitati humorem; luc autem appeti-D MDi- tus litis est. Ac porro si calor aestuet, consumptam δε με humiditate partium propria , quia humiditas haec

aqua simplex non est, sed mistum persectum ; si-

timessicit, quam vitiosedari oporteat: Sin calor ardeat consumpta maxime humiditate aquea par-

Euia . qua tibus extrinsecus assula, ut ob laboris vehemem 'ino sese tiam, salitorumque, ac desiccanti uin puluerum ingestionem, sitis exoritur, qua vino puro augeas,

aqua ista,vel paucissimo vino, acetoue temperatat, is . extinguas; quo nomine melioribus ad sitim Gale. Hiis nus aquam, vel poscam laudat, vinumque non 1 tu . concedit nisi dilutissimum: At vero aestum caloris temperat corpus actu stigidum; siccitatem vero molestam tollit inmudum illuὸ corpus, quod si actu liquidum,& nuxile,minimeque cosistens: salivis, Sitis ergo est appetitus frigidi, & humidi, hoc est, -- tui corporis actu irigidi, & fluidae substantiae, quo si-sii ii., mul possit caloris incendium extingui, dc inolesta ε- δε- siccitas emolliri: Quum ergo vinum actu irigi - νήει his, dum sit, ta liquidum, minimeque consistens, nul- sitii. iasi liusque particeps soliditat A plane illius v su sitim,

mri tatim non famem omnino tollere poterimus : Et quum

vini potio apta fit omnino sitim extinguere; tamei . ... ea e parte ad su inmum lenire poterit, qua pote-- 1-- , statzm habet calefacienda, penitus autem tolleres &- non poterit, quum tblidain partium substantiamu mri non habeat, cuius funes est appetiitus non minusquam caliditatis: Quare ad argumentum,id alen

dis hominibus satis est, quo simul tanta, ac sit

pellitur ex toto, non ex aliqua parte solum; at v num soli sitientsomni ex parte consulit,non item esurienti, sed ea ex parte tantum, qua fames est lis

bido calidi; qua vero siccum. Blidumque desiderat fames, nihil a vino recipit, cui liquida prorsus Inest luxaque materia. Amplius neque illud ab-2lute concedendum est, vino solo id omne refici riis stiposse catilli, gidi, humidi, dc sicci, quod e nostri rificorporis substantia ei duxerit , nam particula illa, o 'r' Omne, vel respicit nu incrum, vel molem; si mime rum, Conaedimus vini potu refici posse singulas partes Elementares nostri corporis; quippe vinum est mulum persectum ommum elementorum par V-r fiaticeps; sed admonemus hoc non susicere alendo corpori,ut humulum, lidum, siccum,lcfragi tu , apponatur; at oportere apponi haec singula in debita mensura, quae magnitudini alendarum partium respondeat, vinum autem quum tantum

solidinc sicci alimenti non asserat, quantum satis est solidis partibus enutriendis, propterea solum alendo corpori non suisicit: sin vero molem respiciat,ut libenter damus eo solo nutriri posse honi nes,quo refici potest illud omne,totumque humiduni, frigidum, siccum,lc calidum, quod e corporis partibus emuxerit; sic infitiamur solo vino refici poste tantum selidioris, ac siccioris materiae, quantum e corpore dissolutum fuerit; quum vinum minime consistens sit , habeatque totam sui materiam fluxissem,ac liquidam. Ultimo haci re animaduertere liceat nomine famIS,ac sitis nos, in. M

posse duas affectiones intestigere, nimirum dc pG smsi rigculiarem passionem ventriculi, ac Ducium, quae ἀρομαμ fames est animalis cum sensu suctus, te qua nuper Ito r. actum est;& passionem uniuersi corporis, quae est Pia. desectus humidi,te frigidi alidi, sicci in toto corporis habitu; quae iames est naturalis cum su- s P. ctu, sed citra sensum suctus; quae communis etia .

est plantis; de qra passione loquitur cum Plato sa-

mem ac sitim appellans euacuationes,& lndigen- M.tius habitus corporis, seu corporis,ut quid est con- ρο ν. tradistinctum as antina; tum quoque Aristo es Ri'. dum admonet esurientibus, ac sitientibus illico ingesto cibo, ac potu, non tolli famem, ac si umia; Π quia non protinus ac repletus est ventriculus, ceteris partibus exinanitis pmspectum est: Us p tius dicamus famem, ac sitim exactam illam esse,

in qua haec omnia conuentu ni, exinanitio partau; Tamia.

appetitus naturalis in partibus; suctioque conti- situ x nuata usque ad ventriculum, ocos eiu ; inde tria. . , r. ventriculo, dc faucibus lenius molestus luctionis; μ'& appetitus animalis rei externae; ut pulchre insinuauit nobis Aristoteles loco citato, quem non

animaduertens Libtilissi inus Sobner fimem non .i

vult dici iecoris, id aliorum membrorum,licet v

lit in illis esse suctionis sensum:. quorum dogmatum neutrum recipimus; non potiremum Hula

sensui non responset in iecore, alijs partibus omnibus pr ter stomachum) exinanitis,exsuctisque alicunde,inesse illius suctionis sensuim; neque rationi; non enim oportet sensum suctus inese ni-- si ei parti a qua sugunt aliae, non autem sugentibus. v . suae suctionis sensus tribuendus est; cetarum par- i

177쪽

De his, qui diu vivunt sine alimento.

ν tes m. es per venas continuato ductu sugunt a με flo stomacho, nonat alnix alia, ut neruus e muscu-zis, io, digitus e inanu manu e brachio, S ita de cete. η- . . tas , quare sensus suctionis in solo stomacho inesseu. . Mis debet, a quo Blla per venas Omnia Ineimbra fugiat. ω- Deinde vero suctus si aliis quoque partibus prae- t ε- terquam stomacho inest, professio citra sensum illa inest, ut inest partibus plantarum: quis enim . famescens in iecore , ac reliquis partibus sensu vires. suctioms angitur e angitur quidein fortasse dese- .h,. ctu,ac debilitate ob inopiam spirituum, nequeun--ωria te virtute rectrice sustinere membrorum molem, ut in animi deliquio; non angitur tristi si actionis

zz. . sensu , qui semem , si umque constituens proprius, si ' 'Cris Ventriculi, ob rationes infra commodioris, inis, loco asserendas: multo minus primum dogma nos anῶ- recipimus legentes in Aristotele, ventre repleto nihilominus superesse sitim, ac famem; quia mem hra corporis nondum commodum sibi humorem&alimentum attraxere; quod ubi contigerit, in II .M. stim ac famen tolli,nec aliter euenire posse. Sed sh. L3. redeamus ad pensum. Has positis concedentes viro subtili quoquopacto vinum solii tollere posse sitim, ac sedare famem , quae sunt affectiones particulares gutturis, ac ventriculii negamus vino

solo prospici sufficienter isti indigentiae sicci, quae

pertinet ad uniuersum corporis habitum; adiam tantes alimento, quod solum uniuerso corpori nuur triendo sut licere dcbet,id opus esse,ut sitim ,& Ω- mem tollat, quae rcspicit consimiliter vn uersum

corpus,non quae solius ventriculi, dc gutturis passisio esse dicitur. ippocrati vinum sedarefamem, ut medicament

non ut alimentum: Galeno autem vinum D- Iam nutri1e intcr altos liquo remon corpus uniuersum fuscienter alere. canes XXVIII. a b. 1 I. Uod autem ex Hippocrate affertur asseuerite famem solui a vini potione, facile potest explicari ; nihil enim fauet hoc placitum viro doctissimo, tum quia ibi sermo est IIippocrati de fame particulari, quae sectio est unius ventriculi, non autem de illa quae totius corporis inanitione sequitur uniuersalis cupiditas, dc sultus membrorum omnium; vinum autem si tollat famem ventriculi, non autem prospiciat inanitioni uniuersia. F. ., ἐ- rum partium,certe Blum homini alendo non siis ori r α, scietὸ tum quia ibi notante Galeno fames duum -- generum spebatur in homine; alia est affectio naturalis ob eisluxum sustantiae corporis nostri,qua cunque de causia fiat, alia vero est morbosa constitutio ex stigida intemperie stomachi, vinum tribuit Hippocrates velut medicamentum mor hosae famis, non ut alimentum in ea, quae dicitur secundum naturam; immo ex Galenocitra ino hum fame laborantes, si vini ea potione utantur, G d. r. quam in arbosae fami cuncta it Hippocrates, tan-ν.. tum abest ut inde bene habeant,quini potius mul o M M in morborum grauiorum genetra incurrant. Ad- diuiuo Hippocrati aliquario naturalem famem,

quam eo quod h mini molestiam, tristitiamque Hin v.

Inferat, communiori vocabulo in album appellat, mri

cibo sedari,non autem putui quo tamen sitim pa-it ψω titer urgentem auferri scribit ipsemet eodem locos .d. R. λω famis disserentiam: cui viro allentiens Plato ait cupiditatum mani sestissimas essestim, 1 1a. P memsellam quidem tus, hanc vero crbi. Quod vitimo loco ex Galeno proponitur exim ij vita placitum non munit; perspicuis enim verbis asserit Galenus vinuin solum inter alios liquores vim habere nutriendi, quod de nos lubenti animo sulcipimus; non scribit autem ibi Galenus vino solo uniuersum corpus sui scienter ad multum tempus posse nutriri, quod putat vir egregius, os nos negamus audacter. Ilis ergo rationibus vim do. et risino abstinentes nostros una vini potionestis se nutritos existimanti subscribero non postumus. Septima opinio decernens ab Imentes nostros ali piatuita. succis crassioribus, qui riteriori ea I ris actionem probum alImentum uentantati quod Magni Alberti placitum

recepere planm . II

cap. C-X XaI x. Post sententias abstinentibus nostris alimentu externum concedentes, illae nunc sese nobis offerunt considerandae, quae ipsos interno quopia alimento nutriri asserunti inter quas vulgatissima illaeest, quae a Magno Alberio proponitur, α aquamplurimis alijs fusius excolitur; nempe diuturnae huius abstinentiae caussam ad unius pituitae. crudiari sique succi redundantiam redigi . oportet autem neque recentiores viros in his defraudare, quae vel inuenerunt, vel sequuti sunt; dc tamei .ea,quae apud antiquiores aliquos posita sunt, aut otibus suis reddere: neque dubitari potest quin latius quidem, des dilucidius quomodo, & qua pituita nutriantur ieiunantes nostri ICubertus, talesius, Portius, ncillato Bottoanus,le alius qui iaque explicauerit; nihil tamen rn eri)sse videntur,

quod non a vetustiore Alberto breui theoria comprehensum suerit; quamobrem licet i hilosi,ph

rum, medicorumque plurimi eam ce proposito sententiam habuerint, ut opinarentura linentes nostros ali crudiori succo,oc pitui ta quia tamen primus omnium hanc sententiam in I ulgus extulit Magnus Albertus, propterea illum hulus placi 'Dι.. , aliautorem appellamus, in quo tamen asserendo an n. G. aliorum etiam si quae occurrent propria dogmata 'μ' . . t

referemus.ZAlbertus quidem sic de propolito philosophatur, Animalia Digido temperamento p - .idita voracla sui; proinde multas cruditates phlegmaticas,dc vi lcidas intra corpus accumulant qui , bus a calore debili sensim consumptis, εἰ in alime. Ium mutatis diu nuta: ri pollunt, citra ullum ali rum nutrimentorum ulum: quum autem abstinentium temperies frigida merrt, calorque debi l is,lccirco multa pitui , crudiorisque si ei copia

congesta illis ab omni cibo abstinentibus diu alimento esse potu:t. Quibus autem frig:da tem 'ries inest, leu calor imbecilla; quiue uigidis,

viscidi ε

178쪽

ro 8 portunii Liceti.

viscidis valde cibis utuntur, & voraces sunt, meatuumque cutis constriistione rigente aut densata iij omnes facile diu possunt abstinere, illaque omnia perpeti , quae hyeme latentibus, Ac abstinentibus accidere compertum est, ut scilicet nullo cibi, potusue desiderio teneantur, di diu sine alimento externo superstites esse valeant; namque Digiditas,quacunque de caussa ventriculum alcitat, inordinatum, intensumque appetitum excitati quo AEquatra nomine aqua in notates voraces esse admonet Hipt pocrates, ct melanchol:a stomachum ex liene Re tente funein procreare obseruat Avicennas: Esu-ώ --It. rientes igitur multa ingurgitant eduli , , quaesia o. cum frigiditate coniunctam crassiuem habuerint, I 3 si S. ac visciditatem,ab imbecillo calore nequeunt pros be digeri, itan chylum, languinemque cociunia

transinutari; fiunt ergo inde multi succi crudi, crassi , ac lenti, quibus communi nomine pituitae

nuncupatis no modo ventriculus,& intestina,sed, melaeret venῆ,l OPISque,ac uniuersi corporis vasa

repleatur: quae igitur pituita in venis uniuersi cor

PonS contanetur, nomine sanguinis crudi, & semicocti, non nisi lente consumitur,& sensim a calore dubili ulteriori actione coquitur In sanguine, quo aluntur partes omnes assidue ; quae vero in hepate continetur, paullatim etiam chyli crudioris naturam exuit,& prima sanguinis induit rudimenta s luxuri ad partes alendas ; quae in mesenterio est, nihilominus lente coquitur,quaequa in stomacho seruatur,liaud solum M ipla sensiun, ac tarde mutatur in chylum fluxurum ad hepar,sed etiam lentore suo nauseam,& ciborum odium accersit; l lquemadmodum repletae venae ultunae nihil, aut ininimum trahunt a maioribus, ita hae ab hepare, iecur a mesenterio, metareum a stomacho nihil,

vel intensibile quid Gugit: nullo itaque facto su-ctionis sensu, nulla urget fames, quinimmo lenta pituita, visciditque succis ventriculum iniarcientibus disycitur appetitus , euocatur Inappetentia,

cibique fallidium: odium: Calore autem debis Ii existente,cuteque adstricta, neque multa portio substantiae denuit e corpore, neque magna copia

pituitae redundantis consumitur in ali metum, nisi ii inultum spacium temporis; immo vero quae pellebantur ad cutem excrementa,ed partium substantia in vapores caloris actione di luta. extra corpus egredi gestiunt, non patente exitu, & a cutis frigore natruo orta est enim ex humido crassis,

ct viscido ab ambientis stigid itate coacto eua

rantia ea inquit frigore cutis densata reflectuntur iterum ad partes interiores in phlegmatis natura, suod obteruare licet in olla seruentis aquae alsiae ita saepius iterata circulatione, Ilioneue transmut1tur in sanguinem, te alimentum partium; quibus ideo sit; scit, quia circuli nullus est finis; set δε rem erum Ap. stoteles generationem circulo perpetua ς. φ. et ficit ex cadem mole: Abstinentes vero nostros

Digido temperamento, de calore debili extitis .vaiacesque,ac frigidis, jentisque, seu viscidis alimetisassuetos utique conli ipatos,inde coniectari liceat, quia suerint omnes tere seminae, vel viri me.

kancholici , in regionibus frigidioribus, atque

Lib. I l

torpentes omnolenti, ac dcc des ; nancine mulie ribus cum temperies frigida, calorque debilis, tum propria est voracitas, ut pueris; his quidem ob caloris consumentis robur; illis autem ob substam . tiae mollitiem,di ibi ubilitatemque : melancholici quoque frigido sunt temperamento, & ingluulin osi; at regio frigida trigidorum, letitorumque ferax

est alimentorum; tias rautem, desidiaque Ori Tre o. tur interclusis viis ob copiam phlegmatis in venis, di . ita arteriis; unde pmhibetur spiritui transitus admouendas partes: sed somnolentia fit calore debili occupato in crassoris phlegmatis elaboratio. ne, unde multi vapores densi oriuntur longi, profundi somni autores. Haec omnia de proposito facile collegimus ex Alberto. Cuius vetustam opinionem non aspernatur N. Rapinus illas versiculis de abstinente Coniblentanea editis, ut magico fallax in corpore spiritus errat

Aut paIla exili lampade flamma IubeII;

Maiorem humanis legibus esse Deum.

Amplectitur Cilesius Rapi respondens Nie nostra fallax in Virgine spiritus errat,

camine nee magica fascinat ille oculos : ec, velati inciderit nae dignus vindice nodus,

Quas posuit leges transitit ipse Deus. Sed quod versiculo tua, magne vir, annuit Nno Mosa, alita exili lampade flamma Iube i. . . 'γEt inulto ante hos viros innovavit Conciliator,&inter iuniores Portius,Ioubertus, alij,quorum AI ιν ris stat rationcs afferre, quas in Alberto non habemus, sed ipsi e suo condo vere dei minunt; atque ut a senioribus exordiamur, A pponensis ratiocinium texit ex autoritate Hippocratis, E Galeni Dis m. haud uno in loco asseuerantis cos lui p diti sunt frigido, & hum lato temperamento, habituque pituitoso, non assuetam etiam abstinentiam iacile tolerare, pituita caloris ministerio temporis pro- ev. g. cellii in tanguinem commutata, ea in alimentum concedente. Simon Portius primus omnium

occasione puellae Spirensis dedita opera de hoc a gumento libellum scripsi, in quo suse disputans

abstinentcs aere non all, breuiter decernit ijsp:tuitam alimento elle, in suae opinionis confirmati nem Albertum candide appellans nonnullas e suo . marte rationes p it; primam quidem elicit eia . . A cistotele d cente animalia ea esse vota Iora,magisque cibum appetere, quς rectuin intestinui .hasent, quam quae anti actuosum u In S priui' 3- ara. ta abundantia minus cibum decoquere; quibus: t ergo utraque ii cinsulit, quae ineste nostris abili nentibus certum est; ea facile poterunt diu noria appetere, atque ah externo alimpiato abstiner . . Deinde vero ex Hippocrate senes no alia de caus- ' εsa supra omnes aetates ieiunium tolerant,nili quia frigido sunt corporis temperamento, calorcque imbecillo; ergo m quibus una iungentur caloris infirmitas, de pituitae copia. vim senibus plerunque accidit; hi Iongam poterunt abstinentlarria tolerare: nil itaque aliud quaerainus in abstinentibus nostris, quos esse calore deb:li, & pituita resertissimos plura demonstrant apud A lbertur iquid recenicamus scium mulIebrem,oci Ciam V1

tama

179쪽

De his, qui diu vivunt sine alimento. I Cy

Nm, pigram, segnemque, & somnolentam, inain

retentiam, scabiem, pustulas phlegmaticas, S alias ercenta frigiditatis, ac humiditatis indicia letu nantibus proprias' Verum & Avicennas ipse aper- I te latetur phlegmate copioso alimentorum exter norum necessitatem tolli, subeunte illo vicem alimenti ; quin v appetitum de ijci; quod in brutis

hyeme latentibus obseruare liceat; si ergo appetitus prosternitura phlegmate plurimo vil λα-- Plente ventriculum, corpus uniuersum, a quo nihil ,vel parum admodum ei fluit iubilantis,ut in febribus accidit, in quibus longo tempore ieiuniutoleratur, quia solidam in partium natura non su-git ex venis, neque venae a stomacho; quippe Occupata in expellendo noxio non vacat attrahendo

rima animalia a cibo m hyeme tem re longiori, quoniam occupatur naturat is calor in elaborandis

humoribus crudis in eorum corpore aceruatis, i Is

que apponendis in locum iubstanti α fluxae; quuenim cibi necessitas sit ad restaurandum id quod e P re diffluit; ubi nulla, vel exigua fit corporis dissolutio, tunc necessarius non est cibus exterior; quid ni hoc locum non habeat in nostris abstinentibus e Indisio sit, quod puella spirensis aliquando cibum sumere coacta, eum inox evomes simul putridum, pituitosumque humorem eiecille dict-tur; signo euidentissimo multitudinis pituitae,cui comes est calor imbecillus: at quemadmodum pituitosus humor abiblute caloris ope in languinem verti, & in alimentum corpori concedere potest; sic multa pituita, di cra Isa,vilcidaque pusillo caloiari sustinendo citra ullius alterius nutrimenti ininl- , sterium diu suiscere valet. Ioubertus a Portio

a a. i. eandCm sententiam pluribus argumentis rC rat PD-ιον mi Animata inquit) subcaelestia cuncta tan diu vi- in εν ε uunt ,quandiu calor nativo, radicati humori Duantur, sine quo illis calor ineste nequit; sed calore iugiter ab lumente humidum ,cito umenso

cumberet, nisi humidi exterminium alimentis calorem ad se conuertentibus retardaretur; itaqu vita longitudini alimenti usus necessarius est: qui ergo diu non comedentes,neque b. bentes vivunt,

interno aliquo alimento persevi opus est, eoquo crassisac multo; at in humano corpore nihil reperias .quod ab mento esse queat absit nentibus ad imgum tempus,nisi pituita dulcis,quae sanguis est semicoctus: non aliunde igitur caussam desumas tantae abstinentiae, qu m ex pituitae , crudiorisque succi ubertate. Insuper autem semina, & plantarum genera multa diu vivunt absque eo quod externo alimento utantur quia calor insitus versatur circa humorem viscidum,quo intrinsecus affluui; qui d ergo prohibet hoc ipsum hominibus accidere fosse,ut alantur succo pituitoso viscido ad multum tempus ἰ id enun experimur quotidie in gra-ΠO , ω malius plantarum seminibus,quae fecunda seruatur in horreo,vivaque ad multos annos haud

albo succo redundasse plurimum, vel inde mani se no constare potest, quod Spirensi puellae cutis tota pustulis de phlegmate scatebat. Amplius autemzppetentia quum sit naturalis affectio, non actio voluntaria, quae rationi obtemperet, orta ea indi

genua cibi; lane quicunque non appetunt exter. na nutrimenta, iis indigere nequeunt j at vero calore iugiter absumente hum:dum ieri non potest

quin s saltem post notabile spacium t cmporis) vi

vens indigeat alimento saltem interno, quo humidi consumptio retardetur; at internum hoc nihil aliud asseras quam pituitam; hanc igitur absilinentiae cauilam existimes. Ultimo Galenus aliquem s. δεω.sine alimento permanentem Db virium iecori sim 'becillitatem polle diutius sufficere nos docuit; certum est autem imbecillitatem hac este caturis in piam igidae temperiet sobolem, frigidaeque m terrae procreatricem: nihil igitur obstare videtur quominus in frigido corpore tama humoris crassi, Geglutinosi inanus aceruata nonnunquam offendatur, ut ad multos annos nihil aliud agat intitus calor, quam illius absumptioncmia; lirier mi vero corpus nouo alimento non indiget; cuius hoc in. dicium,quod nulla sit appetentia: Praeter h rc nihil ex Iouberto habeas,quod ex Albrrto: Portio non colligas. His addidit subtilissimus Cilesius chPrimo experimentum, quo compertum est abstinenti Consetentaneae crescere pilos, ungues; immo de uniuersum corpus; at augumentum haud est sine nutricatu; nihil autem aitumens nullo alio quam pituita nu riri putelli alitur ergo ab .stinens pituita: Mox & Aristotelem adducit sta- au. tis. tuentem homines principio vivere v:tam stirPs, o eq.I. solamque tunc animam habere vegetantem; aetntem re procedente subire sentientem, tandcin accedere intelligentem, non enim limul animal

fieri, hominem; neotiimal δε equum quamquam,subdit,hςc sententia Christrano philoid phonon ita digna; eilat enim primum beta, aut la.ctuca; deinde cavis aut equus,aut quid huiusmodi; tandem caesar, aut caro quia ergo plantarum vegetantem vim ,& belluat una sentientem inel dimus, ideo dicitur corpus nostrum ali ut planta, sentire ut anima', rati mari ut homo; quare plantae,antinaliaque diu sine cibo vivendo interiori aliinento frigido,vucido. lento, argumentum non leue praebent cauilae consimilis letumi ni utrorum abllinentium. Sed & acuti sinus Eernelius cru- remes chori succo perpurgando,secernendoque a sanguine nullum ideo instrumentum a natura de ligna- .l ῶ 'tum fuisse,quia humor is in sanguine consulia, per ιmilcera, non excludi debuit; quippe quasi dimidio m mcoctum est alimentum,quod manens cum sangui. mp. 3. ne rapitur in venas, ut per inedias, occibi penurias γ' s. tempore mutetur,& integre coquatur,fiatque sanguis commodus,& salutaris: Neque vem ut famguinis forma plene exornetur, necesse est in recuthaec pituita recurrat; sed venae ipse ad id operis

perficiendum satis vinum caloris obtinent.

Haec de proposito sensit Magnus Albertus, ct post eum quamphirimi lapientes viati tum diuturns abstinentiae causisam ui caloris imbecillit tem, & pituitos, crudiorisque lucci v iearem

180쪽

aminatur affata sentensa, Ostenditurque primum abstinentes non fulse calore imbecillo,cui sumendum ad multum tempus sola pituita susciat. cap. c XXX.

OVando haec Magni Alberti sententia passim

a vim doettili mis cxcepta profundas lam egit radices in mentes hominum, haud parum negocij nobis impendet, qui aliter opinantes de prinposito ab ea studiosorum animos ad nostra dogma. , ta conuertere tenta 3Rus, siquidem ab Hippocrate didici multa necessarium elle adducere argumen ta ad opiniones saltille sertiter inhaerentes,si quis

velit auditorem a priori sententia conuertere vis his verbis fidem ad hibeat. Sed ventatis amor flagrantes age arduam hanc palestram ingrediamur, in qua vel vinci ab his litterariae militiae an. tesignanis nobis sit gloriosum. Ut autem 'nostra luce exercitatio cum Vim Clarissimis dilucidior Unicuique appareat, ante omnia examinandae sen. Lentiae lumma capita recolenda, de distinguenda; ceterum abstinentiae diuturnς duas esse caussas pricipuas contendunt,caloris imbecillitatem,pituitae, succlue crudioris ubertatem: sed haec mul-3 ἀι ν r. tiplicia sunt singula; discernenda itaque: id si pla-ς ρ. cet ex Aristotele faciamus, qui hoc negocium alia

cubi lubtiliter explicat, calor inquit) concoquere

2- ,.s, nou p. cst,non modo quia exiguus eR,verum etiam A, M.ti prae n mia cibi assumpti copia; fit enim exiguus comparatione tanti cibari r duplex autem exuperantia cibi inis st,aut enim quantitaIe,aut qualitate. id est mo asia do, O generei quippe quum cibus non aeJue eonc

is, Iae cta facitis q Aue sit. Calor itaque imbecillius bufariam dici potest ad concoquendum alimentum, vel ablolute, vel comparatione iacta ad alimenti exuperantiam; quae item gemina est, vel ratione .. . quantitatis, vel ratione qualitatis, cuiusmodi est

alimentum vi lciduaeemuin,cralsum ac durae substantiae: Prosecto quomodocunqu e de calore,d alimento abstinentium nostrorum lentiant viri domitimi, rationes multas habent tuis dogmatibus aduersantes; nanque in primis verum non et tabstinentes nostios habuisse calorem imbecillum, ocexiguum absolute, nulla iacta comparati ne cum alimenti exuperantia, ut ideo illi exiguo sustinendo susticere potuerit ad multos mentes, ΔΓ annos pituita latens in corpore, inter abstinentes enim primum legimus iuuenem scolum,pllis rubeis, ac temperamento biliOlb; deinde ieiunantes plerique fuere puellae adhuc adolescentes, qua aetate calor b 9 vegetus est, ac multus decreto Hippocratis: certet ridis iei uirantium calorem absiolute imbecillum, & ex iis

tuum non ponet Ioubertus,qui superiori parado xo humanum corpus omnibus vel calidissimis longe calidius esse contendit. Deinde vero demus dia1 putationi abstinentes calorem simpliciter exiguu,' S debilem obtinuisie,si non natura,saltem ex accidenti; non tamen illud concedere possuiuus,ut ei

calori Iiisl medo sola pituita sinsciat, crudusve succus,quantumuis in corpore aifuens, atque redundans; sic enim eccrepiti, quibus inest calor innati

Ion debilior, di pituita dulcis, crudusve succus

ceti Lib. II.

longe uberior, sine cibo diu vivere pollent; qui tentum abest ut multum abstinere valeant, quiad potius cogantur in die multoties esitare, al3oquin i stet uti. ut adnotauit et lain Albirtus. Quinimmo exilis ille cador in ieiunantibus quomodo a lata pituite,succiue crudi copia,quae luisiciat alendo cor eis. 1.pori ad plures annos,non extinguitur ρ illud enim metuit Hippocrates dum i aluit senibus paucos et cciis o. bos exhibendos elle, nam exiguus illorum Calor a risuia multis extinguitur; quod etiam fatetur Albertus sinι ιαμ asserens copia alimcnta, potissimu frigidi,& viscidi , , , calorem extinguetr Smortein arcessere. Inlii per quomodo calor debilis in materia humidara Ope .citirans flatus plurimos non suscitat,qui rugitibus vi scera Dmnia compleant δε doloribus asim ui s circa ventre maxime abstinentes vexent ρ Neque vero illud absolute recipimus,quod in abstinenti bus nostris calor imbecillus extiterit, ac exiguus collati ne tanti alimenti,quod vires caloris exupere t adeo uantitate Gut qualitate aut utrilque,ut solum surciat occupando calcari ad multos annos; el.enim, ut de quantitate loquamur, si mente conci lamus inter abstinentes reponi tum ab Alberto virum. melancholicum, atque ideo corporis habitu sicco;

tum ab alijs iuuenem biliosum, puellamque spirensem colore fusco,consolentaneam ventre m ne de siccato, Etrulca corporis habitu gracili ino, bd omnes taciturnas, meticulosasque,quibus omnibus ii

diciis no pituitq,sed melancholie copia, vel l otius

humiditatis,& alimenti demonuratur inopi a, profecto in i is tantu humoris crudi, pituitosique abundantiam non reperiemus,quanta opus esset a d susficiei item alimonia plurium annoru. Et con nagis haec riti Ovrget, quo ex Aristotele habemus haud . uno in loco animalis non unam tantum part icula nutriri, sed vel unamquamque simul quantia inuis minimam, Sc secundum omnes illius dimesio nes, ε.i4. vel nullam penitus: quare s continue perennare debeat per multos meriles,& annos nutrica Io,ita ut assidue unicuique particula corporis aliqua D ut alimenti portio adiungatur; oportet sane ir i his

corporibus tantam pituits copiam praesutile ab initio, dum alimenta externa recusare caeperunt abstinentes,quantum m ipsis contineri nec lenius m cipere, nec imaginatio ullo pacto excogitare potest: Quamuis enim ratione caloris exigui ultro daremus id fieri ut absumeretur pauca admod umpropositi humoris copia,huc tamen parum aut ui-hil confert ad quantitatem alimenti requisita prosillieienti nutricatione omnium parti larum corporis; aliud enim est humorem rad: lcm, atque alimentarem a calore natiuo consumi; aliud et i hunudum alimentare in substantiam partium ni ut iudarum conuerti; dato nanque a calore mi prorsuhumoris consumi, confitcare tamen opus est, ubi oporteat corpus secundum omnes sui particia lasetiam minimas ali per sipaelum multorum mei iliulcannorum, molem corporis nutriendi ex se i l n mimo tolerare,ut ea pituitae copia, quae simul unica Nicein corpore contineri potuit, tussiciat ad iubmm ιι ά, υstrandum iugiter nouum alimentum omnibus, ac

SEARCH

MENU NAVIGATION