장음표시 사용
371쪽
De his, qui diu vivunt sine alimento.
cursiti occurrat magis vinum quam aqua. Cap. L .
IN eo etiam, quod asseruimus vino sitim penit seuerti, octonge inagis quam aquae p- .u huic desiderio latisfieri, contradicentem legimus , Irum Clarisii in uiu,qui pluribus contendit aquam solam , aut talium valde magis quam vinulti st4tui dcbere si .is obiectu in; primo quoniam vinum haud ita sit frigidum, d . humidum, uti eli aqua, quum sitis definiatur el- se desiderium frigidi, de si umidi: Deinde quia si
ex aestuan .e, aut arescente corpo. sitis est f r.nda, nullus nec lalubrior, nec Optabilior potus quam egelida:: Deinceps quia experimento comprobaturqnotidie sitientibus vim potu si- tun augeri: mmum quia vinum haud per se , aut primario instituto conserat ad sitim, ut Mqua, ted per acciden,, nimirum calore tuo aquae distributionem in uniuersum corpu, promouedo, quum illa ob frigiditatem inepta motui ita-gnaret in hypochondrijs Sed h. cc notita in sententiam non euertunt ad primum etenim concedentes vinum haud esse ita frigidum, & humidum,uti est aqua; negamus proinde fieri e tminus occurrat si ti,quae desiderium est frigidi,& humidi, ratio negationis cit, quoniam vinua tu, ac seni in est frigidum, δί huini duin, ut aqua; ted aqua praeterea temperamento, & habitu eil frigida,& humida longe mas is quam vinum; quum enim duplex in aqua sit frigiditas,& humiditas intensa ut abunde supra demonstrauimus ei sentialis nimirum,quam sensus Ino' pertingit &aetualis, quae accidens est: vinum actuale in frigiditatem, ac humi l. tatem, perin-
stilia..is de atque aqua, in se obtinet, habituali vero co
ra. Mo. rci; nam temperamentum habet naulto calore,
C l. . atque insigni resertum siccitate: Quiritie insitis ut allectio sensus,de lentus tactu, Artitoteli , plane ab ea qualitate potionis sedabitur mole-lcia sitis, quae sentilis est, ac proinde ab aetu ali: τ' irigi litate, ac huim ditate: quaequum liaud inimiis os nudi Vigeant m vino, qua In in aqua, propterea
atritia sit ut ii an minus vim, quam aquae potu sitis ex-- tinguatur. Ad secundum negamus itidem iugandς siti ex xltuante,&aret cente corpore nullum aut salubriorem, aut optabiliorem intum este quam egelide : ratioque negationis est , quia quum duplex fit humi litatis genus in comabis, p re animalia, excrementitia, S alimentaris, A. -- seu haec iam cesserit in alimentum partium. leuiuari sit cessura proxim :pm secto sitis,quae constrin--- . pta humiditate adest,non Oritur ex desectu excremen Cttae huiauditatis,at ex al. mentariae, ac stibilantificae penuria filium igitur aqua iii alimen una cedere nequeat. ut vinum; p culd
h:o sitienti salubrior est vini potus ,& optabilior quam aquae, quoniam vinum & Digiditate caloris aestum te perare S humiditate alime μ taria potariditati consulere qua aqua solius cae. . M . loris vim hebetare frigiditate valeat, humiditatior vim te vero alimentarium,&substanti ficu humore instaurare nequeat. Ad tertium Occurras ammaduertens sitim aliam esse morbosam, natu-
niena aliam, inorbola est dri liine ob purum
calori Sexcessum, naturalis una cum excessu ca- suis duli loris coniuncta in habet humidi penuriam , &potius in siccitate,quam in calore consistit porro si de morbosa siti loquamur, eam persequiis sitis namdem & vinum & aqua sedant, per accidens au ergent, Vel PUritis, praesenti siti extincta, noua in accertunt, iic febrientibus, hydropicis, &maxi tibino aestu lab Arantibus inest Oribus vinum,&aqua primo sitim leuant perse, deinde vinum couerium in spiritus, aqua itidem putredine con cepta, vel quomodocianque aliter supercaleia ibi , cta nouain sitim procreat, ut hac ratione haud diat mis- magis vinum quam aqua sitim exasperet: sin bs i. autem de naturali illi agamus, iam eam aperte vinum sedet, non augeat, &sedet magis quam aqua: quippe quod humore suo rei arciens hu- imiditatem alimentarem a calore consumptam siccitati consulat, quod aquae negatum est, cu--F.
ius humidita, alimentare numidum instaurare dat ua/--
nequit; ii quis autem in naturali siti calor v toti .geat, is leuis dit atque ab aliis ali vim frigore statim compescitur haud minus quam ab actuaesti , giditate. Ad postremum negamus vanusu siti . . m. a. . conserta per accidens: sed hoc potius de aqua est asserendum: cuius ea ratio est, quia sit lenti teri u hausta ii ne vim aqua ideo sitim noti extinguit
penitus, demus quia stagno in hypochondrijs,
ita quamobre in stagnet non quia crassior sit Vapi quam quae possit amissans ingredi meterei ve sera vesanas: quum vinum longe crassius esse aqua inde I x νconfirmetur, quod fictile, dotiumque nouum aquae inagis quam vivo peruium est; immo ex V nil erat hederaceo calice aquam per poros diffluere asse μιρο runt, per quos vinum haud egrediatur . inulto et a. minus quia frigiditate inepta iit motui, proinde a qua ita gnat in hypochondCjs, namque alimenti mi tus ad partes alendas non est ab ali- Atimori menti forma,ut ab agente, quod lupponere vi- ' detur vir eximius; at est ab ipsa met natura pamtis alendae, quae molestiam lenitens ex penuria si .
debiti humoris, undecunque sibi sublidium cinparare, trahere lues ludet: quare proximis devenis fugi t, per has e remotis, per venas ex hepate,continuato suctu ad usque stomachum,co tamen delectu,v t ad te non alliciat nisi quod suae indigentiae satisficere valeat hoc autem attractum necessario pergit quo urget naturae necessitas , nisi crassitudo substantiae arctas vias permeare nequeat: itaque in naturali siti exinanitis partibus uniuertis humiditate profi-cua & iccirco trahentibus per venas continuato sui tu a ventriculo, , bi refertus hic', repletusque fuerit aqua, si ea sola potis eii siti consulere, nece:lariamque partibus aridis humiditatem salutarem inspergzre, cur non attrahitur de ventriculo auidet ac si attrahit ir, quum iit substantiae tenuis imae, ut cibo crassiori deseruiat ad instar vehiculi per aretas vias,cur at tracta non sequitur, & venas ingressa non fertur ad irroranda membra siti a rei actae certe non tendit per venas aqua ibia, quia non trahitur ;non trahitur autem, quia non est apta siti penitus, ac prunario consciere si vero cum aqua vi-
372쪽
Do I Fortunij Liceti Lib. IIII.
num miscueris,hausta mistum sitim cotinuo sedat, quia i inum quum vule sit ad restauramdam huiniditatem amissam avide attrahitur, a t tractum ad partes attrahentes fertur; & quidem cum vino aqua etiam ducitur tum per se ad refrigerandum caloris aesturn, qui cum si ivrgeti tum etiam per accidens nimirum & cui lentore pertinacius adhaerescit,quam a quo iacile diuelli queat ;&veluti vehiculum crassi ris substantiae vini, etsi vinum per se non solum in m t vena, arcias peruadere, sed etiam frigiditate
ori. tas enim obtinet partes aqueas, de frigidas; quod ex restillatione patet caloris aestum va ..... led che Iare; sed nihilominus vinum aqua di-ὰ Lia , lutum his niticii, aptius satisfacere potest quasi, sitim meracuui: quare si vinulnpurum cum limpha- f. diua incoinpares, melius diluto sitis extinguatur, Ih- quam mero; sin autem vinum cum aqua conse
ra, , 'ong r uiagis a vino tum puro, tum diluto sta . pro ιL dctur siti,,quam ab aqua sola; quod SL A risi 4, teles edocet,rat;ως uel uadet quippe siti,& calore, & siccitate angit Ob penuriam humidita tisna tutab, 6c caloris aeIluIni quibus utrisque angustiis , num occurrit, quum aqua vires qui dem calor:s aestuantis infringere valeat frigidiis
tale tua; sed hunuditatem substantificam tialimentarem annisam reiarcire nequeat; quum alere non possit.
Visitis edesiderium asmenti. cap. LI.
NE'ocium iacessit viro doctissimo&illud
qv d antea vel ex Aristotele proposui-so. o mus, sitim est e desiderium refrigeri j , de Ia I. alimenti eten in alimentum inquit) illudem
tam, quoa γ eat debet in sub ntiam foliuiarum par
I pum, sua sola natriuntur in corpore νiuentis; νη- ιιnm verosolidarum substantia consumpta cibis fi tufic risus.quorum desideratim fames ess,resarciri poteri potu Intis autem,quorum cupiditatem sitim appi Eamιι sannaurari non potest, tum Pia nutrimentum ne te ι portet esse nutriendo corpori, sed suae, iis potui torum finantia solidis partibus dissim iis ιst, tum quia frustra tentatur humido instaurari qm d scio cibo resarciri potest. His tamen haud-uaquam obstantibus ab Aristotele disceden-
uni nran est. e cuius mente dudum asseruimus si umelle desiderium alimenti una refrigerii nanqtae ad obiectioneinconcedentes alimetum ouane verti debere in substantiam solidarum parcium , quippe quae sola: nutriuntur in corpore ad spirituum, & humorum differen-
,, s , L. bui niueuit; negamus in partium solidarum
sunιών. sub tantialia verti polle tantummodo cibo, Q. l. i. ores, quorum appetentia sanae, nuncupatur,non item liquida potulenta, quorum cupiaditas appellatur nomine litia ;& ratio negatu
μμ οβ nis duplex est altera , quia partium solidarum
D , , sia subst ntia non est absolute dura, sed magna ex
ώ..,j. parte inediae cuiusdain consistentiae inter durum, de molle per P ru. δuoncmb udi,5 sicci apta proportione simul commistorum rubi ergo alimentum conuerti debeat in partem solidam, v t serueturcius naturalis consistentia Vitae, atque Vluentis Operationibus necessaria, non minus opus est esse quod vertatur in partem inollem,atque inueniri oporteat quod moetetur in parte durioremiat duriore subitaliam solidarum partiuesculetita reficiunt, molliore vero potulenta. Altera est ratio,quia inter partes solidas, licet omnes collatione facta cum spiritibus, . humoribus solidae vocentur, abs lute tamen aliquae sunt mollis, cedentisque substantiae, ut cames,quarum magna manus est in pa- se
tilaginibus, de huiusmodi partibus durioribus v --.aptiores potione cibus ita carnibus mi aurandis, di adipi aptiora longe sunt eIculentis potulenta quod de experimentum comprobat, qua passim animaduertere licet bibacissimos homi hi in isnes exiguo cibo utentes praepingues euadere, i , ac ventricosos. Ad primam negati dogma Is mssimo. confirmationem concedentes alimentum, p sertim elaboratum,ut monet Aristoteles, consi mile alendis partibus esse debere;negamus p tulentorum lubilantiam partibus solidissimi si ρορῶ lein absolute non esse ii similitudo nanqtieneis ins cincessario intercedens inter alimentum, ocalem si φ .
dum corpus non cosistit in accidentibus, ut sup - Ponit obiectio; secu, enim languis e cibis seni- ' tus aeque fluxitum substantiam obtinet ac vinia,
quod bibitur,ut proptere dissimilis , ipse sit
alendi, partibus, lea similitudo alimenticum alendo ei l totius substantiae, nempe ut Viruin- -ε--que sit mistum perstruun proximam, essentia- νε ιμμlamque obtinens habitudinem ad anima eius, sta . quod alitur; ceterum haud solum cibi solidi res,sed Iae, vinum,ci cera.Zithum, ceruisia, dis alia multa potionum genera sunt mista persccta perinde a tque Blidae partes ani mali, eiscntialemque ad animam obtinent habitudinem; uare iam potu, habet si militudinem cum alenis partibus solidis.Ad secundam confirmatio
nem infitiamur suppositum in oppositione, scicet solo ciborum Iolidorum vita posse partes stalidas omnes abunde nulli rituam intereas mol-
Iiusculam substantiam habentes, & solidiorum
portio mollior non nisi potulentis consimili. GHι-bus ali polle videtur,quomodocunqe huiusmo risscitradi potulenta ingeramur:quoniam solidiores ei t -- hi calore non emolliuntur, a quo nuxilis potulentorum materia cogi, & solidescere potest nullo negocio . Deinde vero ablolute pollini a parte, omnes Plidae citra potionem cibo nutriri,quum tamen longe melius, de salubrius alan tur cibi, adiecto potu; pmst summam decuit parentis rerum naturae prouidentiam,quae Di reus
de postibilibus ubique facere costituit quod me os lius est,quod laboriose, ac re solis esculentis sperficere poterat, prompte, ac bene simul iun ctis esculentis, de potu lentis ad moliri: superua rcaneum liquide non est ,quod melioris finis gra a Misumatia sufficieti addituristus iraque solis id est,quod nussius usus gratia quis inutili ter aggreditur. μη - Ut
373쪽
De his, qui diu viunt sine alimento.
Vefames, Datenus est censes Iudi gentia, quem animalem dicimus, sit abfectio solius oris ventriculi , non etiam aliarum partium. Cap. LII.
SVccentcre quoque nobis videtur vir egregius, qui de fame agentes olim distributa
iniensium suctus, indigentiae, quam tomem animalem nuncupanti & in suetum indigentiamque sine sensi,quam naturalem appellant; animalem famem soli ventriculo conuenire dixerimus, alijs vero partibus non nisi naturalem: quae sententia licet Galeno, Avicennae. totique Medicorum choro coprobata sit; viro tamen erudito impugnatur allerenti famem animalem, quae est cum sensu indigentiae,ac suctus, nedum ventriculo. sed conuenire quoque alij, partibus uniue iis,quaecunque pollent lensu tactus, S hoc multiplici natione ς primum quia ex Aristotele ubi sensus est, ibi dolor,& voluptas consequitur,& appetitus animalis, notitiae comes at praeter uentriculum, quam pluri- camma hum partes pollent sensu tactus; ijs ergo inest dolor,& voluptas,&appetitus animalis cum cognitione. Deinde ventriculus percipit uiditionem, quia tactu potitur, mox ut in
lalliam arceat, animali cupiditate appetit; sed reliquum corpus tactu potitur , S a proximis particulis ex inanitis exsugitur ;ergo suctionem Percipiet, eademque an unali appetentia aeque
ac ventriculus alimentum desiderabit: utrobisue enim tum tristitia, tum laetitia ob tensum iniucundi iucundiue hauritur, quamobrem no apparet cur utrobique animalis appetitus non sit collocandus, in ventriculo scilicet, atque mcorpore reliquo. Deinceps apud Aristotelem
ubi sensus alimenti est, ibi fames est; led in qua-uis parte animalis tactu praedita sensus est alimenti. quippe tactus sensus est alimenti i fames igitur cum lensit,atque ideo fames animalis ainpellata non solius ventriculi, sed paritum omnium sentientium est affectio . Amplius ventriculo nihil inest, quod in ceteris partibus lentientibus non insit, animalis appetentiae caussa, non nerui, non iacultas lentiens, non exinanitio, siue indigentia, non suctio;ergo fames an, malis cunctis inest partibus sentientibus , non soli stomacho. Ulterius si appetitus alimenti,
quian ore ventriculi dicitur animalis,non pertinet ad unum eundemque lentum tactus, qui Per omnem animanti, regionem vagatur, sed alius,Mdiuersus esset aliarum partium sensus, profecto recipiendus esset sextus in ore ventriculi sensus; quod assertum omnes tum Medici, tum Plutosophi renuunt: quare animalis appetitus omnibus partibus tactu pollentibus communis erit.Vltimo sentiri famem non in ventriculo tantum, sed in reliquo etiam sentien te corpore,inde percipitur,quod nemo unus est, qui tristem in teipso sensum,& inaequalitatem per totum corpus non experiatur, dum inediam,&famem violenter sustinet aesuriensetemin, si
lienique passim distorquetur, inaequali moti
ne agitatur,olcitatur, pandiculatur, stare loco nescit,dum miser cibum, potumque inhiat;quocirca si vel taculus tantum huic cupiditati subiiceretur, illum solum angi, non autem uniuer-1um sentiens corpus experiremur: l Lec vir peritissimus . Quae licet acuta sint, adeo tamen non urgent, ut nos sc proposita sententia dimoueant,& rei natura intime perspecta di sibi ui nequeat Ad primum itaque argumentum concedentes quam plurimas partes alias , pneter ventriculum, pollere sensu tactus, interpretamur placitum Aristotelis ubicunque iens est, ibi dot rem,& voluptatem conlequi,& appetitum animalem, non cuiuscunque rei, sed speciatim illius obiecti tensilis, quod sensum iucunde, aut mole lic afficere possi t: quare in ali)s pa rubus a stomacho in quibus ponitur sensus tactus, inerit necessario dolor, voluptas,&desidetium a calore, frigore,asperitate,atque huius modi i si uis alij, tangi hi libus, a quibus illarum partium sen m. q.osus blandiri,vel cruciari potest .at non est neces- sarium eisdem partibus inesse dolorem,le appetitum ab indigentia nutrimenti,&asuctione, is, quia non oportet, immo vero fieri non potes
ut aliae partes a stomacho indigentia al: menti, suctionemque sentiant, ob rationes mox afferendas ; quamobrem non laborant aliae partes corporis nostri lcmientes a ventriculo fame, ac siili animali nuncupata,quae est cum sensu siu-ctus,& indigentiae nutrimenti solus autem si
machus lensu suo , quo pollet exquisitis limo,
tum alias Omnes qualitates tractiles, tum praesertam suctionem lentiens,&indigentiam quoque ali inenti, tame, ac siti animali nuncupata maximopere torqueri consueuit:ceterum in coventriculus a ceteris partibus animali, tactu
pollentibus dis iidere uidetur, quod stomaclaus
indigentiam nutrimenti,& suctionem in fame, ac siti sentit; aliarum uero partium omnium,quscunque sunt in humano corpore, nulla percipere, sentireque potest triplicem potitiimum ob caussam: una est . quia senius tactus, ut bζlle cis indi nos docuit Aristoteles,quum sit pneditus organo constituto velut in quadam mediocritate fructus a
sensibilium, non potest percipere nisi exuperan sis sentias, &eo magis si agamus de priuationibus: porro uctriculus,qui non solum sibi , sed etiam 'i 'Iun. uerso corpori alimentum appetit, a quUCaetere partes omne, exinanitae trahunt, nec Llario debet in penuria nutrimenti sentire tum maximam indigentiam sibi,&uniuerso corpo
ri: tum etiam communem omnium partium su ritin aliactum , quae ab illo uno alimentum postulant: me inmmodo aliae partes , quae sensu tactus pnedive ut sunt, solum sibi ipsis alimentum requirunt singulae, nec ab ipsis ulla trahit alia para ; quum
omnes auenis sugant,&per uenas sensus exper-
res scarent enim neruis a uentriculo sensius
acerrimi trahere dicantur omnibus tum Me- rena inr-
dicis, tum quoque Philosophismeque item len- μ's' uunt aliae partes propriam indigentiam, quia
374쪽
ea non est exuperans,quum solo sibi debito alia isto ventricu'opa rtes omnes fugant, nullaque alia mento priuentur. Altera caussa est, qaia mole- ab alia,quae tactu polleat nam venae,ac iecoris r rara a sua famis,&sitis quum omnino,vel maxima ex interna lubstantia non sentit, quum neruis cais parte comistat in sensu su tionis,aut saltem ma- reat manifestum est loli ventriculo famem, ac ββ gri ua eo,quarn in sensu indigentiae:profecto sto stini, quae lunt appetitus animales, contingere
'tis machus, cui tensus ii est exquisitissimus deo ita posse; alijs vero partibus naturalem appetitum l. . . luS famis , ac litis molestim obnoxius est inter messe ad totiendam indigentiam, quae sensum
pari corporis omnes,quoniam abstinentes fa non lacessit quia non exuperat 3i t y nie , aut liti excruciati citius dolore stomachi Ad secundum vero argumentum concedera moriuntur ob sensum luctus uniuertarum par- tes corpus reliquum tactu potiri,negamus pritum ab eo , &Ob indigentiam alimenti pro- mo ven riculum percipere luctionem,quia sim me prii, aliλrumque pλrtium , quam ulla pars alia plicuer tactu potiaturi liquidem ex Aristotele ruam Iame, sitiue crucietur, uel etiam expri,pria in- didicimus ad sentiendum non sussicere sensa. e.M.
digentia molestiam ullam percipere incipiat; sed necetiario requiri Obiectum extera um sensiquidem non ad exquisito senili pollent par- sibile,quod in tactu, quinon sentit nisi exupe- - istes aliae ut stomachus; nec abiis ulla par, trahit rantias, debet cile vehemens,nam eluinon ita dum in ieiunio, & indigentiam lolum sibi debiti ali- vehementis perceptio non est nisi in sensu ex- menti sustinent, quae priuatio quaedam est sere qui itiari: quare Iiatuimus ventriculum perclassilensilis, quum haudquaquam exuperet: γε pere sectionem , quia S exquisiuissimo sensu
quum uir alter eximius non distingueret, disti- pollet inter Dinnia membra, Pugitur auide, -- cilem habuit stilutionem quaestionis, cur pleno ac vehemetuer ab omnibus partibus: ventricu- ini uentriculo appetitus urgeat, si molestia est senia lusitaque quum senilis sit acerrimi, cis meo sucis ρ is, sus indigentiae; nos dicimu, molet tiam in sa- ctio fiat,ob multitudinem partium sugentium, ιδινι is me, ac siti potissimum esse in sensu luctus, non exuperans, ideo lenticiis molestiam e suctione, N eri με quidem in sensu partis lugentis, scd iuctae; po- fame, Ic siti animali cruciatur, ceterum partes
s. tius inquam in inimia suctus, quain indigentiae alue quum neque tactu adeo exqui sito polleat, sis quia indigentia quum priuatio qua dam sit,no neque tales lint, a quibus fiat ulla suctio, aut
Dia, δι-. ita cruciat, octa allicri sientiam, quemadmodum deo vehemens, ideo iamis, aut sitis molestiam euicit suctus,qui motus et ti&politiuum quid: tactu non lentiunt. Deinde negamus partes a , ..11ia non consistit autem mole illa iamis, ac sitis in tia, tactu praeditas omnes p tet ventriculum mi. is sensis partis sugentis, sed sustae; quia sugens pars a proximi, exinanitiS particulis iugi non ria. - spo lugendo delectatur,.aut saltem non patitur m nim fugit par, ulla nisi unde alimentum ζωi.M 'εm 6 leiliam, etiamsi nihil lugendo trahat: quod a- here niueuit sed partes omnes evenis alime ειι pertis Isimum est in puerulis laetentibus ,ves nu- tum stibi attrahunt.& per venas a iecore, ac d
... Per ablactati,, quos Vbere nutricio cλrente, no mum continuato ductuabore, entriculi; nec
M. iis raro videas pollicem sibi digitum tota die ma- una pars solida ex propinqua sibi alimentum x una cum delectatione fugere nihil inde trahe- poscit at vero quum omnes a veni, capillarias '' ' tes: pluresque nouieosectu pollicis adeo deis bus fugant; oc per has a maloribus continuata 2 ctatos ut a parentibus nulla ratione prohiberi laetione ab hepate, ac ore stomachi; quum v -
, . ' potuerint quin ipsum in adultiorem aetλceni narum iubstantia non sentiat; de, licet obscure 2I,
protraxerint: sed lucta pars trahitur, distendi- sentire nunquam venae penitus exinanianturturque praeter m Mum,unde cruciatus, etiamsi vivente animali; quum iecur etiam sola tunica nihil suae substantiae armierit, ac pleria turgeat exteriori obscure lentiat, intrante S non sen- ι alimento: sed redeamus ad pensum: Quamul; tiat neruorum exper, qua partei fugitur, nec βω- ρα ergo aliae partis a ventriculo polleant sensu ta- unquam adeo fugatur vivente animali, ut elus, aura iactus, is obnoxiae sint dolori,ac voluptati,a' sibilantiam texentes venae penitus exinanian petereque possin talis tamen appetitui no sublj tur; propterea fit ut aliae partes leuem sum cluntur, qui proprie fames,ac litis animalis aP- nem,le indigentiam obscuro suo sensu non perpellatur, ut os ventriculi exquisitissimo sensu cipiant,sed os ventriculi acerrimo sensu,undep ditus, unde omnes partes attrahunt velut v mueris partes lugunt, quique penitus exina- ex commnni quodam promptuario. Tertia uiri potest saluo animali, optime communem cauisa est, quia reuera molestia infame, ac siti luctionem, pmpriamque Indigentiam exupe
conitituta est insuctionis sensu, non in sensu rantes percipiat, in quibus fames,Vsitis, adi H μ' indigentiae: namque sublato sensu indigentiae petitusque animalis appellatus constituitur . ἡ,ia a stomacho cibis ingestis, Urgere tamen adhuc Ad tertiam oppositionem concedentes in quaia fissis Aui Dinem notat Aristoteles, quia etiam Ventricu- cunque parte sentiente sensum esse alimenti, Da. Fd lo repleto post longam inediam statim no desii absolute non damus ubi sensus est alimenti, si υρνω nunte stoniachocncta mebra fugere,quousq; a ibi famem esse animalem, qua de loquimur: ve
hiati Vetriculo sibi nutrimenta attraxerint; quia igi- re quidem nusquam dixit Aristoteles ubi sen.: tur in stomacho pleno sit lactio ab alijs mebris sus alimenta est, ibi timem reperiri, sed vicis-' '
omnibus,non sit ulla Indigentia; certo iam co- sim, quibus appeti tus, & lames inest, ijsdem a. Deam
375쪽
De his oui diu vivunt sine alimento. 1i 3
sto sensu pollent, ut indigentinua,& iactu pe
capiant, eae nullo negocio al: menti praetcnus positivas qualitate, semieiri ; at quae possunt parte, alimctipr lenti, qualitate, senure, non Ideo poterunt alimenti ege lati m. M .suctum percipere; quippe ad haec dignoicenda longe
acutiori sensu opus est, quam ad alimenti P s enti, qualitates Percipienda . Deinde Vcro γstolames ubicunque sensus est alimenti , dicDmus id verum ei ede lanae naturali, no aurem de animali; sinuidem omnia inςmbra ideo len- .c., .u sum alimenti habere dicuntur, quae tactu pol--Masin lent, quia ex alimento percipiunt iucunditate, dum fruul Cur praesente:licet naturali appetitu citra cognitionem illud prius atlnaxerint exinanita ceterum cranimo,quae constituit niam. esse famem, E . appeu um animalem, non est sensus alimenti priuienti, quum 4ppetitus ubi
que sit obiecti absentis apud Aristotelem: sedai. pil sensus suctionis, 5cisi placet etiam,indigentiae; quum autem huius inodi lentu solii polleat
ventriculus aliae vero partes careant, ab rauinnes nuper alidias, quamuis om nes cum ventriculo habeant sensum attinenti praesenti, , quia tamen molestiami er absentia debiti,d. ex luctu non percipiunt, ideo fame, ac siti animali non cruciantur , cui coniunctus cst sensus molestiae ob suctionem, ut ventriculus. Ad quartam instantiam negare liceat in ventriculo nihil esse animalis appetentiae caussa, quod non si tina Iiis partibus sentien tibus; namque in ventricula est sensus tactus acerrimus in ea parte, a qua sugunt alia membra; inest exuperans indigetra nutrimenti uniuerso corpori neecilirit: inest
insignis tractio, & luctio cunctarum partium ;quaeomnia simul iuncta sunt caulsa immediatari ' famis, ac sitis animal rs appellatae; modo liccisisi i Omnia in alio membro nullo reperias. nam in
ην Ηιι . hepate, a quo trahunt antequam a ventriculo
I artes aliae, bl curissimum sensum Inuenias,&unc in tunica extrinsecus eius subitantiam inuestiente, ad quam non pertingit suctio;siquidem sugunt inebra ex eius substantia interiori, que sensus est expers. venae quoque,unde prorime sugunt partes omnes alimentum,tactu non pollent,quum neruis careant perinde atque caro hepatis ossa veto,cartilagines & ligamenta huiusmodi non sunt,a qu.bus olla pari alimentum traliat, nec ullo sensu praedita sunt, quuin neruis dei tituantur, qui sunt intra carnem lateaeae tia organa tactus Arctoteli: carnes autem, seu
so inusculi, & nerui, neruos aeque parte, Omnes a
σεο μοι stomacho licet sensum tactus habeat, de pleraeque illarum exquisitum, quia tame ab eis nulla
pars fugit, cunctis a venusti genere lugentibus, a. De 3. perque venas ab hepate, ac per iecur a stoma- . Iis. cho, ideo sensum luctionis non habent, in quo
consistit appetitus animalis;&quamuis habeat indigentiam alimenti pmprii , quia tamen ea non est exuperans, ut dudum ostendimus, pro Inde nec ha ni sensum indigentiae: solus itaque vetriculus,cui acer inest senus, quique maindiget , ac exuperanter, quum sibi, Malijs
indigeat partibus omnibus: gla quo cetera cuncta membra sugunt , Blia, inquam ventriculus molestum lia repotest enitam ind genti , Rc suctionis. propterea solus habe. v pote f
Inem,&sitim, quae dicitur appetitus anicialis. Ad quintam obiectionem concedentes appetitum alimenti, qui animalis is C. cur m ore uel triculi,pertinere ad emidem gener: s sensum tactus,quo cum vetriculo communicant cete partes negamus tamen aliarum partium appotitum esse animalem,&cum cognitione, quia
cognitio h c eficiens appetitum ani inalem est guttio factionis.& indigerati : quas sensu suo aliae partes non percipiunt,percipi t autem ventriculus , quia partes aliae vel nulla rationes guntur,lemque indigentiam alimenti habent:
quippe quae sibi solis indigent: vel nullis, ut sen
sum hebetiorem obtineiat: contra ventriculus acerrimo est sensu,maximamque luctionem, de indigentia patitur. quum ab Omnibis fugatur, de libi,atque omnibus indigeat: sic tu vota manus, E , suminis digitis eas qualitatas percipies ob aciem sensu, istarum partium, quas passim
nes tergore, ac iuris non senties, quibus simius
inest obtusior:quat to magis si hebetiori sensui
minus excedentia sensibilia obijcias, quam vegetol Non ergo quae stomacho lenimntur, illa protinus ab alia quavis parte sens trice percipi debent; nec,si ventriculus maximam sectione,& summam indigentiam s*ntit,illico partes hae, p sertim hebetiori sensu praeduae, debe-hunt leuem,Sc exilem indigentiam seni re. Ad
sex tum argumentum concedentes in magna fame ac siti non ibiunt ventriculum pati, verumenam uniuersum corpus allici negamus proinde tieri ut fanaes, ac sitis, qua est ppetitus animalis cum tristi sensu indigentiae, suctionisque, si t affectio & ventrieuli.& aliarum partium Sc tremium;na in fame, ac siti cruciante perse primo stomachum accidit esurientes , ac sitientes
distorqueri,oscitare,pandiculari, . inaequali motione agi ob unam ventriculi molestia: tumcti in stomacho trahente in conten iam partes alias: hoc enim experiaris quoque in alia qua uis parte: nam dolente, capite, vel dete,ceteris partibus beneualentibus, videre est inaequaliter
agi,tori corpore concorqueri, c0ntren licere,
aliasque mustas agitationes in ceteris membris perpeti Ob lotum consensum,que natura posuit p- inter partes corporis: de quo praeclara est Hip- ιδ Mopi natis sententia, confluxus unus,eonspiratio υ-- una consentientia omnia. Ita ergo soli veloculo suis sames cum sensu,siue appetitus animalis inest: alijs vero parti bus omnibus fames, ac sitis absque sensu molestis,atque omnino appetitu, naturali,, qui plantis etia inesse dicitur. Ut lar famem , ac sitim praecedat veluti eausti,n subsequatur quasi esse . cap. LIII, Odem in loco eundem virum aduersante tia. s. habemus, qui sanximus dolom, tristemque Dillam sentationem, quam percipimu, eiu-rientes,&sitientes inore vetriculneste caussam costitutricem famis. de sidis, quatenus utraque
376쪽
ra a portunii Liceti Lib. IIII.
dicitur appetitus animalis; quu ex adueris statuat vir egregius dolorem sublequi praecedentem lamem, litimque, vesuti proprium utrius
que symptot in hanc sententiam, Quumque ait, controuersiam an famis, de si tis essentia
Ira dolore lila lit, propositionem pono negan tem etenim horum guorum forma dolor non est; nam dolor, de moletha symptoma est i mem, sitimque sequens , prant quidem natura fames, id sitis, consequitur dolori 6c angor: ADqu tur quibus tamen dii licultatibus liceat etiam nos η si β' libera ri primo enim concedimus dolorem nodisse sormam famis, ac sitis ; quippe dolor Br- maliter pastio est sensus cognoscentis iamra autem ac siti, est affectio facul tasis appetentis 2-
pud Aristotelem; sed negamus proinde fieri ut
η' molesta sensatio non sit caussa famis, bc sitis; Iso i .. est enun v triuique caussa esticiens, si non m γfη mali, nam molestia prusens excitat facultatem
i appetendum id,quo molestia tollatur,appe-
- - uru autem est Drma iam is ae sitis. Deinde vero concedente, dolorem absolute sumptomaesse negamus ipsum esse symptoma famem, ac siti in consequens; quia famem, ac sitim necessario praecedit luctio. oc indigentia urgens, cuius utriusque,suctioniς nempe,ac indigenti e urgetis symptoma est dolor , cuius effectus est fames, ac sitis:nam suctio distendens distrahens. que quod sugitur, morbum parit in solutione continui, at vero indig tia esse desectus humoris, 'minde intemperies; sed intemperiei, solutiomique continui dolor est i mploma immediatum; quo quum suscitetur appetitus ad cupiendum pr.esdium, unde tollatur suctio, te indigentia; dolor ideo famis, bc sitis caussa esse statuitur: Neque enim raro contingit adeo sub arduiata esse. mplomata,ut sumptoma v- ὰ . . mus moibi sit cauisa symptomatis, aut morbi alterius; quare symptom2 sucitionis, de . lndigentiae , quod appellamus dolorem, est caussa efficiens famis, atque sitis. Deinceps negamus praeire natura famem,ac silm,quam consequatur dolor , Vangor; siqindem fames,ac sitis, quae appetitus sunt, non ante adsunt animali, quam facultas ad appetendum impellatur ani olesto suctionis vel etiam indigentiae sensu; qui angor ita Linem ac sit in natura pra: ccdit, ut etiam inali nisibiliter concomitetur est enim
Σί 'A Glor causa timem, . sitim iniciens simul de
conseruans; quaeniciens est, praeit; qua veroe --as conteruans, concomt datur suos effectus. De-
- πε. δέ mum animaduertimus duplicem esse possed lorem infame, ac siti.vnus est in ore stomachi, alter in aliis partibus ; dolor in ore stomachishmner famem,sitimque natura praecedit velut caussa efficiens, e concomitatur H eluti conseruami dolor autem aliarum partium iam ac Petrenui siti nosterior est; sed non ea ratione posterior , inaci sis affectibus veluti effectus, Sc sympto-ma exoria tur: quippe fames, ac sitis partem ainciis . ae petentetm sequuntur,nec sentientem tedunt vis ριο-- lo pacto . sed in alii, membris angor enascitur coulenti cutibus dolenti stomacho i num miristis illa in ore ventriculi sensatio suctionis
ac si placet etiam indigentiae, ubi urgeat, pinmum quidem suscitat facultatem appetentem ad munus situm, Scitatamem , sitimque pr- . creat; dein is vero inualescente molestia stomachi, trahuntur in consensum ahς partes, quibus quoquoPacto communicatur vetriculi passio aut lati, appareat aliarum partium angore post famem,ac tam fieri;non tamen ex fame, ac siti veluti ex caussa , sed ex eadem caussa, und prius famo, ac sitis ortum habuerant, ea oriri. Sic ergo sanata, ac sitis a dolore, de cum dolore sunt,ut quae dolorem non pariant, nec penitus
sequacem obtineant, sed ducem, it mcium; sique sequacem, non filium , ita fratrem nati s
guedinis colliqua inenta ieiunantibu, no ii, cedere in alimentum,aperte Celsis, de Galeno Medicorum proceribus refragari visi fili- , mus ; Celib quidem scribenti mnia pinguia 'quam macra plus alimenti habere; Galeno autem ex obseruatione doctissimi Laurentii constituenti adipem per inedias in alimentum conuerti polle: Verum enimuero Medicinae Prin- icipum sententia intime perspecta, liquido constare poterita nobis eos non dissentire in pro posi to: Celsus etenim loco citato non loquitur de adipe .ac pinguedine simplici,de quibus nacnobis instituta est disputatio , at de carne pingui; ceterum ut nos haud infitiamur Cello e dem Omnia pinguia quam macra plu, alimenti habere; sic nobis haud nenat Celsus puram C- ν-. pinguedinem alimento non esse; id enim seruo aliuntur a piguedine pinguia,ut plus alimenti . habeant q in macra, non quia pinguedo ipsi met in alimentum cedat, sed pluribus alijs de caussis; una est, quia pinguedo est indicium ali- non asse. menti, non alimentum ; quae namque macra sunt,ea sunt a praedominio sicca, paucoquescatent hunudo alimentari; quae vero pinguia, Vt
a calore mediocri non torrefacta, sic multa.huia n- -- miditate malunentari, tum etiam pinguias. ν m.
fluunt. Altera caulla est, quia ex ij seduliis uberius alimentum elicitur ι quae inellus a calor natiuolubra intur, id atteruntur;quum igitur macra, oblubstantiae suae duritiem ac densita- Mareatem, reluctemur maxime actioni c.lloris, nec se . Istratimcile ab eo elaborentur ; contra pinguia quum mollia sint, facile a calore patiantur, ita ex ipsis nullo negocio quicquid intus latet alimetosi segregetur ab inutili excremento; propterea fit
ut etiam non cedente in alimentum pinguedi- . : '
ne, pinguia tamen plusquam macra nutriant . Tertia caussa est,quia calor innatus concoques uticiar pinguedine ceu instrumento ad extra hendum succum alimentarern ex ingestis edu-IlIsι ut enim chvmici, seu latrochymici ad ex-
tr hendam quintam essentiam, ieu ex tractum
377쪽
De his, qui diu vluunt sine alimento. I I S
TI Jς tam e rebus aridioribus , ut pura ex turnis inediis, siue invehementioribuSexerci--., iis Hyb 3 S id generis, ea prius mace- tationibus, siue in eatoribus immodicis ; tria ἀ-re, 6 ci I x in Rumore aliquo, potissimum in aqua vis haec enim partes desiccant, desiccando indusia,nta .s s cito iOlld: rem lubstantiam per occultos rant desiccant quidem uredue,quia viij scalor sev ex Vr permeante; quein humorem postea suta non auocatus ad humidum aliiventare Iotus - blimauiane vi caloris de macerato extrahentes, primigenium celeriter absumit; exercitἀtiones 1imul cum eo educunt rei quintam essentiam autem vehementes, ca Ioresque immodici dis nuncupatam; sic prorsum pinguedo vi caloris s
fula facile sciet extrahi, & secum illius glutini
quasi alligatus educitur de intimis eduliorum Partibus alimentarius humor a quo nomine Pinguia plus nutriunt quam macra , etsi pinguedo non alat. Deinde vero Cornelius eo loci non comparat simpliciter pingula cunia macris , ut Obucitur , sed in eodem gen M , ut gallinam pinguem cum macra ;stite autem illam hae imagis nutrituram pronuciat, non quia pinguedo nutrire Waleat; sed quia eadem caulla, ob quam macra pinguedine
caret, limul cum pingui consumpsit etiam hu-Pidum alimentare; quod apertii sine constat in salitis: nam si carnis frustum recens sine pinguedine sumas pondo sesquilibra, de sale comdias, post multum temporis a sale columptam
reperies adeo multam substantiam alimentinsam ut longe minus tunc alimenti praebeat, quam recens exhibuisset; lal autem nihilominus pinguedinem contumpsi Ilet, si pinguedinem habuisset; ut verum sit propterea eadem Pinguia magis alere quam macra,non quia pinguedo sit alendo corpori,sed quia simul abv-Da,& eadem caussa,quaecunque sit illa .siue inedia, siue nimia exercitatio, liue alia quaelibet, Pinguedo,& humiditas, substantiaque alimen-ritia consumitur;Quae sententiatasse Celsi videtur eo in loco, nam perspicuis verbis 'e salibris etiam meminit inqui ens Deinde eadem omnia plagula quam macra,retentia quam assia, nραοῦ qua vetum plus alimenti habent,tum res et om magis alιι ιurulenta quam assa : Non ergo Celsum habemus aduersarium. Multo minus Galenum, cuius locum nullum inuenio , in quo ipse asse-CH rat adipem per inedias in alimentum verti;
2 2. Ninein vicissim plurima loca viderim,
γω. bi pinguzdini v sum nullum alium adscribit,
quam fouere, ac roborare calorem in coetione manat. alimentorum: Nisi Brte obijciatur locus, ubivra m ad verbum ista leguntur, vero pinguedo νο- vrat. que ila in re neruos desideras, quae instar olei p. . dir ,bNI animantis membranosis, ac neruosis μν... , . GyDO porro ipsius origo, atque utilitas haec eri. generatur eria uinis parte pinguiore per tenues venas e suo: assasa autem siccis corporibus , ac te Bluunt humiditates lecundas partibus insperulas,eatque depascuntur. E pollapsas etiam ra- , dicatis humidi substantiam exterint nant: cete
rum hululi nodi partium propositis de caussis exsiccataruna,& indura carum hul statio, emollitio fi t a pinguedine lola sui mesentia, sine eo quod ipsa in earum substantiam Certatur 'quod eii dicere,abique eo quod alat sed si
tum veluti lini mentum,sive ut medicamelum
id pinguedo enica, non ut alimentum: Imino neque possit nisi oppositum et,quod asserit vir -δ aegregius, ex hoc loco Galeni deduci. si enim v-A-isius pinguedinis es in longis inedijs, vehemen tibus exercitationibus, E . aestibus exsiccatas, les induratas partes, quibus assus a eit, hum,ctare, ac emollire; iam tunc pinguedo alteret
partes , obtineatque virtutem agendi; at vem alimentum nutriendo mere patitur,non agit, Mi
tur; sed vicissim ipsum in partis nutriendae ira turam conὶ mutatur: Quare pinguedo in longist inediis ex Galeno haud cedat in alimentum partium, sed in medicamentum; alioqui non membranas, quibus affula est,quae terreae sunt a pr dominio; ted carnes,aliasque partes mol- s. liores aleret sibi consitarui es quuIu alaia tur Om
Vt medulla non sit alimentum,sed excrementum os m. cap. L U .
SSddita in eo deliquisse nos putat vir eru-t . ,ev.
ditus, quod negauimus ossa nutriri adipe: quum tamen Hippocrati,M Galeno alan tur medulla, quae Artitoteli genus quoddam est a.d. fae.
stotelem non asseuerare medulla melle pingue ' με duae, aut sevum,ut obiicitur; sed coctionis ope. M .ui ra inquit medullam euadere sevo,& pinguedi ni consimilem. Deinde potius cum Aristotele opinamur medullam esse ossium excremetum, O Misquam cum viro eruditissimo alimentumi ratio a P-
no vna occurrit, qua subscribamus Aristotest; Prior est, quia nutrimentum simile debet esse nutriendo, quum longe abiit ab ostium tempe-γή. .... ς ζ I 4 avrem secras corporibus, ac tre nutriendoiquum longe abiit ab ossium tempe- , . . .. ημι - ν tea ipsa corpora pinguinatiuo humectet, . ramento, consistentia medullae temperies , o is, celariter in diuturnis Hesus, ac vehementiori- atque substanna; ossa enim de Galeno apertis- ' L. . v.d Gabus exerittanionibus,cr caloribus immodicis exse- si me non uno in loco,dc Aristoteli quoque ter es. cantur atque induresunt: Haec Galenus in qui- rea idni a praedi Iunio, de propterea non sen- 9 bus ego quidem non assequor ipsum profiteri pinguedinem per inedias in alimentum cedere, sed aperte video eundem asseuerare utilitatem
tiunt; medulla vero aerea, ignea: sed altera ratio est,quia non omnia Ossa med ullam continent, ut notat cum Aristotele Galenus sed ve- ADLia tuti absque nutrimento nequit ulla pars enutri- GP --Π;sic enutrita: partes haud temper Ieruant ex- . t mcrementa iensibus conspicua, plenuque enim
378쪽
excrementa emittunt insensibilia, i t ad quas r, is, sertur alimentum defaecatius: Erit igitue me. 3,ia dulla non vore alimentum ossium,led alimen
ι .ant. x- ti ossi uin excrementum digestum, ea natione
qua lac mammarum, & semcn testium excre- intentum dieitur Ad Hippocratis autoritatem M ta dicimus nomine meduliae, quam dicit esse ali- mr sit az mentum ossis, eum intelligere non medullam me xcis proprie dictam quae substantia est adipi, seu que sinulis sed liiccum alunentarem, quo substan tia os Isium spongiosa reserta est; hic enim ia Δ lucc u, vere alimentum est Ossibus , cuius succi
-- lia penulus excrementum segregatur vi caloris, mentum S coquitur in medullam,traditurque ad cavl-
tatem, v eluti ad conceptaculum consimili ter Galenus inquiens, qualis est sanguis carniabus ,talcin ossibus esse medullam,medullae nomine sorte succum alimentalem ossium signia ficat, quem canes maiori nescio an l hore, an voluptate ex ossibus eliciunt; cuius succi ole sapam alendis ossibus inepta vi coctionis in med ut lana cedit proprie dictam, quae intra caua olla reconditur, a solidis ossibus exit in tilis. Diumaeo acridens, s apparer ter calefacere I
ere, ac per se calorem non acuercilicet
per se sitim procreent. cap. LVI.
IlN eo autem ab Aristotele praeterea dissem
cire Videmur virosiolertissimo, quod supra
Φ negauimus inedijs calorem augeri, & acui;
namque Aristotelcs alicubi citatis vcstis ait moe .3- Iei niacal facere, Him facere . ceterum peni'tius introlpicierui mentem Aristotelis eo in loco,nil uobis inde obijci posse videbitur de praposito,nana ut alimentum ore ingestum corpulentia sua recludit viarii tenuiori aeri, qui stis giditate calorem internum ventris contemperat, sic ex adueris inedia non patefacien, acitum externo aeri ad i nilma viscera, dicitur c .letacere , quia calori nullum refrigerium
amri, quod est calefacere, negati ire , seu priuariue ac minus proprie, id tamen sat est eo loci ad propositum Aristoteli demonstrarii
alimentum ingrediens introducto aere eat
.ausa. rem refrigerare,quia Ieiunia calfacir ni, ut m-.- . fra etiam fusius explicabitur. Deinde ye oi tum js calor absumit pituitam, si quae in corporeinest, eamque ulteriori coctione in alimentum vertit primum, sed post pituitam calor cibo priuat , in quem agat omnes sui vi res conuertit ad humidum radicate depascendum et quare in primo illo statu ieiuniorum, quo calor pituitam concoquit, videtur calor augeri,.sed reuera non augetur; vsdetur sane augeri, quia cuius vires a pituita hebetabantur, OpPrumebantur, pituitae frigiditate per coctione bublata calor exertis viribus videtur adauctus, sed reuera non auctus est, quia illi neque matena calida, neque gradus caloris vllus de nouo
additiaest: sic vulgo Medici dicunt purgans
medicam n m,quo euaeuatur humor, qui mpia vire. Opprimeb muxisse Cares. quum tamen vires inde a creuerint tau patio, sed . oppressis dempta suerit humorum surcina: In
lacundo autem ieiuniorum statu, Auando calor p tu ita coucocta utitur ceu a limento , tunc vere quidem calor augetur, at non Ine dia. seu ieiuni aded ali utento estque tunc aequi
Ie : In teiti ademiamiciuniorum se tu calor conuemptauita in alimen cum, & alimento invium in partium lubstantiam, demum totus ad hu: πι-- nudum radiciale coruumendum conuertitur,
inde non auocatus pituita, nec a cibo ulla ex parte; humidi autem substantifici coruumptione siccitas inducitur, quae timuediata est causita litis natu lis haec ennu sitis , quae a leuimjs Drtum ducit, ex siccitate est, citra aestum cal ri nam ieiunia vel non posiviue caIfaciunt,ut in primo statua vel si potaue calfaciunt ieiunia uiuos edum pituita cocta in alimentum uerta per nuzricationem augent iubstantiam ealidam, non adeo vlm caloris acuunt, ut hic
euadat calliquatiuuri aut desiccativus: Nobis igitur lupta decernei hus fame calonem non acui, sed hebetari, non restagatur Aristo ea hic statuens iciunia calefacere,ac sium facere nam uel aprar aer, non aqtem reuera calet,
clunt, uel aequivoce teluma iant quae cales fiunt,eaque non aragis calciaciunt quam commessati ess immo longe minus,quia num trimentum ex piζuita non n.si frigidum progiagnitur, S sitIn taciut consumendo humidum
oSLlud etiam plerisque a uero abesse uisum
st, quod olim constitit imus alimentorum m. teu calorem natiuurn non refrigerari, F7 μ ι nitur autem nobis ratio, iV Aristoteles; ratia
uidem,quia uulgatum satis est calorem humiitate rei miti,ae ne tari , siccitate uero acui intendi; quum ergo satis constet per in dias corpus dei iccata, Si perblimentorum prii in t .a inlitunectari ; quippe alimentum omne
species est humoris: plane confiteri cspus est calorein intersum alimentorum usu refrigerari r Immo quum omne alimentum sanguinis naturam sortiatur,&proinde humidam,cum ea latitudine,ut pro uarietate ciborum sanguinem modo magis,modo minus humidum generemus, prosecto qua ratione sanguis humia dissimus seruorem febrilem temperare ρο- , test, de Hippocrates uictum humidum labri 1s.citantibus Omnibus conferre statuit; eadem plane ratione languis absolute omnis humiditate sua naturali minore natiui caloris aestum refrigerare debebit: Cui dogmati aperte uel Aristoteles adstipulam uidetur ubi scribit hia d. ias. hanc sintentiam, Quoniam autem omne iure1 μ.ε. .
379쪽
De his, qui diu vivunt sine alimento
mbet animam, ipsum vero non exinit me naturali eat iditate, sicut diximus, plantis quidem per alimentum, o continens susciens sit auxilium ad natur iis calidi e seruatisneme etenim alimentum facit refrigerarionem ingrediens.ficut ex hominibus, qui primum cibum sumpserunt: ieiunia autem calefaciunt, oesitim faciunt : immotus enim existens aer semper calefit, alimento autem lagrediente refrigeratur motus, donec utique assumpserit concoctionem. Haec Aristoteles. Ceterum his non obstan- - tibus,&hic afferimus calorem fixum ab innuete distinctum alimento refrigerari nec debere, nec posset non debere, quia in sano animali mitis est, ad innuentis discrimen , qui spirituum Catoν igneorum planixus ad aestuat, ut digitumae 4 in cordis ventriculo sinistro influentis caloris
z-- sente detinere non possis quin v raris, Galeni
ε ' testimonio, quum tamen cordis substantia nuper mactato animali impune diu tangi valeat: Immo vero quum aestuat maxime calor fi- ν Ma. xus, ut in hectica febre, mitis nihilominus adeo
σε δεβω est, ut vix sensu percipiatur; quamobretia ex se nullo indiget refrigerio: si quo au tena egere illum contendas , certe susticiet illi refrigerium ex aere intrinsecus attracto, nec ullo ex alimentis opus habebit on posse autem calorem alimento re Digerari ex eo patet,quoniam alimenta omnia,N praesertim cibaria,calidam naturam obtinent quippe obiectum famis existunt, quam delinit Aristoteles esse appetitum calidi quum nemini dubium sit calorem Omnem calidorum quorumcunque adiectione intendi, non restigerari : etsi vero ponamus alimenta Omnia simpliciter calida esse, haud tamen infitiamur alia aliis calidiora esse,& quae minu, calida sunt, calidiorum comparatione appellari frigida: sed ad obiectionem primam concedentes corpora ob inediam desiccari, alimentorum usu humectari, rectiori sensu intelligendum putamus vulgare dogma, calorem siccitate acui, humiditate refrigerari; non enim hoc de omni calore, deque omni humore, ac sicci tate verum elli; namque inprimis duo quuin Bu--- sint elementa calida, ignis,&aer pro isto calorem igneum sicci tas acuit, humidi ta, hebetat, ' quia per naturale coniugium igneo calori si
mi ,1M citas nubit ita calor aereus, qui naturale comine rei una cum humiditatelortitur, humore pissi. t. .' tiusquam siccitate intenditur; quapropter pariis, duis. Solis radio aer post pluuiam , vel imminente eis, .is pluuia humidis vaporibus resertus calidior per
.mmis is . cipitur,quam post longas serenitates a i entis eo. -ιρνι deiiccatus: Quum ergo calor naturalis viven-πι- να tium natura iunctus sit cum radicati humore, D' H ac proinde aerei caloris potius, quam innei sor .adiabis. xς n adeptus fuerit: propterea isex eorum calirum numero eximendus est,qui humiditate re-
ἰε mittuntur: Atque hoc non solum de fixo calO---- nuncupato accipiendum est, verum etiamis.. νε- de influente: nam uterque humori adiunctus rasur. sta est a natura. ille primigenio. hic alimentari;&- quum uterque ad subiecti sibi humoris incre-- - mentum intendatur, o decrementum heb
tescat,iccirco pueris,quibus magis inest humoris primigeuit, W minns alimentarismam quo
sunt ortui proximi res, eo minor humoris primigeni j portio ipsis consumpta est; quo autem
minora vala,&exiliora corpora obtinent, eo minorem alimenti copiam in se continent; propterea inquam pueris fixus calor vegetior, n diu maior inest; influens autem mitior,& minor calor si
quam iuuenibus: falsum est ergo ab lolute calorem natiuum animalium siccitate acui, &hu- in iditate retundi. Alioquin etiam senes,utpote iunenibus natura sicciores, calorem fixum ij sedem haberent acriorem, acutioremque 1 quod sis; neminem dicturum arbitror,qui Medicinae, ac isa Physiologi e sit initiatus: Neque putes msem renuitών. bus calorem ab humiditate excrementitia, qua plurimum scatent, hebetari: namque humiditas ea in senibus redundans quum seigiditatem adiunctam habeat, nec partibus flacciditate in conciliet, duris , densitque senum corporibus persiste tibias; lane calor lenum hebetatur tum L . . . ad humoris subiecti consumptionem, tum quo exin que a frigiditate pi tu ita , non autem ab excrementi huius humiditate; illa enim partes flaccescerent necessario, qua partium calor hebetaretur: quod mox explicabitur. Deinde vero quae calorem hutandi as hebetare , ac siccitas acuere potest, non omnis est indifferenter, ac speciatim non externa, &absens quoquopacto
a caloris subiecto, sed quae subiecto ipsi commiscetur, atque adiungitur; nam ea ratione calorem humiditas hebetat,Vsiccitas acuit, quia Hum: calori iubditam materiam illa relaxat, einol- litque contra haec dentat, induratque . qui pricalor, ceteris paribus, valentior, & actuosior est
in materia dura, S dent i, quam in molli, &ra otiat. ra: Modo almi en taris humiditas non commiscetur subiecto fixi caloris ita Ct ipliam emolliat, V rarefaciat: siquidem lubiectum hoc substantia est solidarum partium,cui adiuncta humiditas alimentaria tantum abest ut in subiectas partes agendo illarum si abstantiam rela. Tet,ac emolliati quod potius alimentum ipsum siccescat,6 duritiem, ibi id itatemque partium Induat, in earumque subitantiam transmut tur: quia ergo alimentum solidis partibus apinplicitum sub propria forma non permanet, sed
in earum naturam convcrtitur, illas ideo non emolliens , aut rarefaciens calorem earundem
hebetare fion potest, quem tame hebetant excrementitue humidita tes quae quum haud sint alendo corpori, si dispersantur in uniuersum habitum, ut in hydrope tu, atque in fame, acinato habitu contingit, flaccidam partium substantiam, mollemque , ac raram cilicientes caloris insiti robur eneruatit. Ad secundam v ro rationem cocedentes omne alimentum sanguinis naturam sortiri.& humidam, cum ea latitudine , ut pro varietate ciborum sanguinem modo magis, modo minus humidum, virtute praesertim,contrahamus, non admittimus qua ratione l)nguis liu dissimia, febrilem calore temperat, eadem sanguine simpliciter calorem
380쪽
De his, qui diu vivunt sine alimento. II T
ralis in viventibus,atque in animalibus praesertim fundatur spiritu; at vero spirituosi calorista natura est,ut,nisi leuiter agitetur,ac moueaiatur quasique flabello ventiletur, facile aestuet, a si iique illo subiectum sibi consumens humo rem, ad eius ext rminium ipse tabescat; alimentum igitur ingrediens in corpus intuentis mouet necessario leuiter in eo spiritum, S calorem,qui eo motu aliquantisper refrigenatur: Quae omnia consentiens Hippoc nati aperte innuit Aristotele, inquiens alimentum facere refrigerationem, non perse,sed ingrediens, quali ν ati . in ingressu ad iram parans aeri tenuiori quo pobo 'η m si ea calor refrigeratur ,& sane non aliunde si tim a cibo perfrigeramur, & horrore concutimur,ut monet Aristoteles,quam aere una cum --. alimento ingredieme, atque ventriculi os vellicante i au n ide in aer de eodem ingressiu mouens internum spiritum, qui si persiliat immotus, aestuat ἰ ut hac ratione quoque m hominibus longum ieiunium pastis alimento demum assumpto contingat calorem refrigerari per accidens ; perse vero non nisi ab aere una cum cibo in ventrem attracto , & internum spiritum mouente. rare sicuti animalibus alimentum non est neccilarium ad refrigerium caloris absolute, atque perse; quippe refrigeratur eorum omnium calor a continente, seu ambiente,quod est aer,& aqua, v t paullo post subdit Aristoteles, non autem ab alimento; pari ratione de plantis hoc ipsum constituere oportet , id quod aperte ibidem statuit Aristoteles
inquiens,si aestate sortes ac duntaestus,o: non possit quod trahitur ex terra humidum refrigerare quia scilicet aer una cum alimento ingrediens, icta extrInlecus ambiens tanta caliditate polleat ut restigerando calori sit ineptus corrumpitur marcescens calidum , & dicuntur sphacellismum pati , & sideratae fieri arbores his temporibus: quapropter id genera quedam lapidum radicibus subdunt, & aquam in vali, , ut radices infrigidentur plantarum: quae line haudquaquam oporteret radicibus subdere, si plantarum calor alimento per radices ex himo attracto restigerari posset: Haec satis apem te roborat freques experimentum, quo passim
di tuis . cum Aristotele comperias homines pluri mos asen ι. s. cibo rigere,ac horrore concuti, cuius passionis non aliunde origo est , quam vel ex aere una cina in cum cibo in Vetriculum affatim lapso, cuius fri-boris M. giditate rigens ventriculi os,&spina dorsi ven/- rea mi triculo proxima secum trahunt in consensu in is reliquas omnes corporis particulas , quibus communieant: vel ex recursu caloris innuentis a corporis habitu ad membra coctioni dicata, quo dest mitus calor fixus illarum partium re mittitur, remissias autem partium molem susti- nere non pozens firmiter, tremorem horrori, ac rigori Dimilem inducit, sic enim tum senes, tum veneri, aut baccho nimium indulgentes ob penuriam caloris influentis nequeunte fixo firmiter sustinere membra, tremere consueuere:ita ergo per accidens ubique alimento calor fixus refrigeratur, siue id saeiant aIimenta deserendo aerem ad caloris sedem,sive ab eius cia cissesin
sortio reuocando calorem influentem, hoc . salam enim fixus roboratur, qui aere temperatur ma- λε xime. Quod autem de ieiuni js affert Aristoteles dum ait ea Calefacere, ac sitim facere, non ideo ab opposito conuincit alimentum per se refrigerare; nam ieiunia per accidens, & appurenter calefaciunt, non perse, ac vere nimirum quia in ieiuna is calor contum it humiditat s pituitosas, quibus eius acies videbatur obtundi: ijs vero consumptis non ideo calor exardescit, licet vegetior ideatur: nam reuera imbecillior est, quia simul cum excrementitia non nihil etiam substantificae humidi tatis consuluit,& poli excrementitiam avide salutarem depascitur. unde calo ris languor, una 6c sitis a u citate: sed haec sese superius,
calen o item alimentum n m resederare eatorem naximum, nisi per accidens sed perse illam
HVe ea iaciunt, quae profitetur aliquando 3. Dra'.
Galenus inquiens , Tanquam enim ignis l. 3. idoneum alimentum ignem ipsum auget, ita quicquid corporum natura calidorum proprium, O natarale en nutrimentum, id rasemper non Dium reborabit sed etiam insitum eo rum calorem augebit r atque id videm omnis mirimenti communis
effectus est. Iam vero ab ignis exemplo non digres admoneamus rursum de lignis humidis , quae ipse
quoque ignis nutrimentum sunt, ceterum nou Harim, aut continuo, que saρ numero igni iniecta noDtum flammam quas supium,sed et i et i imbecit
Decli, parua, corrumpendae quoque eius periculum asserunt: sic profecto o' in animal2bus cibi,qui mi proros as milentur, edi corpus nutria, apario egeni,hifrigus uniuersi potius quam calorem asse re in praesenti videnturi. ceterum calfaciunt bi quoque tandem non sicus ac reliqui cibi, se mel ut eo
pus nutriam sinit consecuti e omne enim nutrimem tum , quatenus murimentum est, animalis calorem
auget. Ita Gale nus, ut vel ex eo constetat irnentum suapte natura, & perse calefacere, refrigerare vero non nisi per accidens , & parum ab initio antequam nutriat, seu potius dum corpus ingreditur secum aerem afferens perse r
frigerantem : quod aperte insinuat posterius, dum ex Acilio tele admonet ipse idem Galdi Inus cito perire aequitatium effectrum eorum, T ., quae agunt ex accidenti , qui frigus ex musto
alimento statim fieri, ac terminari dix rat . agentiu
Quod si lactucam obiicias, Sc portulacam, a- ρο μυ-liaque temperamenti frigidior, sedulia, quae a G propria facultate refrigerat etiam citra interis uentum aeris, scite respondet eo loci Galenus haec non esse pure alimenta, sed mediae cuiusdam naturae inter alimenta, & medicamenta .& prout sunt medicamentanae, alimentariaeisque naturae participia , sane ut medicamenta sunt per se primum re se gerantia corpus nostrum; ut autem alimenti vicem subeunt, iam a calore