장음표시 사용
171쪽
Pretio empti estis i nolisa feri
Propria mente partando, Ia libertu e it polere d'agire o
di non agirer questa parola usasi pure, foventi Volte , Porogni maniora d'indipendeneta dagii altrui comandamenti. La vera liberih consiste net plueido govemo dei nostro animo, come te passioni sanno l'uomo Sesriavo, e ne perluit ano la vita. V1n vanus in superbiam erigitur, et lanquam pullum onagri se liberum natum putat. IOB. 12. Vos non audistis rure , ut praedicaretis libertatem , unusquisque fratri suo , et unusquisque amico suo. Et ecce praedico vobis lilia talem, ait Dominus, ad gladirim, ad pestem, ad samem. IEBEM 34. Reversi sunt, ut essent absque jugo; et dabo vos in commotionem cunctis regnis terrae. OG. P. Si quidem ubi vehementer fasinosa vanitatis Verba solverint, in scant homines per concupiscentias carnis voluptatibus, eos, qui sere Bufugerant, eos , sui in errore conversantur , dum illis libellatem pollicentur, quum ipsi servi sint corruptionis. 2. PET. 2. Si ergo vos filius liberaverit, vere liberi eritis JOAN. 8 Lex enim spiritus vitae in Christo Iesu liberavit me a lege peccati et mortis. ROM. 8. Ubi autem spiritus Domini, ibi libertas. 2. COR. 3. Itaque, sta tres, non sumus ancillae filii, sed liberae, qua libertate Christus vos liberavit. GALAT. 4. Liberali autem a peccato, servi lacti estis iustitiae. ROΜ. 6. Cum enim servi essetis peccati, liberi suistis justitiae. Duem ergo fructum habebalis in his, cle quibus nunc erubescitis p ROM. 6. Nam finis illorum mors. Nunc vero liberali a peccato , servi autem facti Deo, habetis fructum vestrum in sanctificationem , finem
Qui enim in Domino vocatus est serius, libertus est Domini. i. Con. T.
172쪽
Qnt liber vocatus est, servus est Christi . l. COR. 7. Qui autem perspexerit in lege persectae liberiatis, et permanserit in ea, non auditor obliviosus factus, sed factor operis, beatus in sa-ctu suo erit. IACOB. l. Benefaciendo obturetis os hominibus stultis et ignorantibus, tan quam liberi, et non veluti velamen habentes malitiae libertatem, sed tanquam servi Dei. 1. PET. 2. Servus vocatus esi non sit tibi curae; et si potes fieri liber, magis
Si voluntas mala semper suae permittenda est libertati , quare Paulus non est permissus uti pessima Voluntate, qua persequebatur Ecclesiam, prostratus mi , ut Caecaretur Leacatus est, ut mutaretur: mutatus est, ut mitteretur: mimus est, ut qualia fecerat in errore talia pro veritate patereturrit Voluntas mala semper suae permittenda est libertati, quare monetur pater in Scripturis sanctis filium durum non solum verbis corripere,sed etiam latera eius tundere,ut ad bonam disciplinum coactus ac domitus dirigaturῖ unde idem Salomon didit: percutis eum Virga , animam autem ejus liberas a morte. Auc. Quem delectat vera libertas , ab amore rerum mutabilium liberesse appetat. Et quem regnare delectat, uni omnium regnatori Deo subjectus Sit, plus eum diligendo, quam semetipsum.
AUG. de rem reli one. Prima libertas voluntatis erat, posse peccare, novissima erit mulato magis , non posse peccare. Prima immortalitas erat , posse non mori; novissima erit multo magis, non posse mori. Prima erat perseverantiae potestas, bonum posse Π0n deSerere; novissima erit pe1 severantiae selicitas, bonum non posse deserere.., AUG. de correptione et pulsa. Manebat autem . antequam Vinum inveniretur , omnibus inconcussa libertas. Nemo sciebat a consorte naturae suae obsequia seravitutis exigere : non esset hodie servus si ebrietas non fuisset.
173쪽
LIἷerum arbitrium ad diligendum Deum .primi Peccati grata ditate perdidimus. A s. visi. to .
Il libero arbitrio, potere dato alla volonta di scegliere , e la lacolla colla quale l' animo si determina ad una
cosa piultost he ad un' ultra. Cio che chlamasi libero arbitrio h una grande e grave quistione, di cui I'uomo non deve traitare se non Se Couestrema prudeneta; giacche eli' ha foventi volte eccitate lunglie e vive dispute tra' Teologi, e per mala ventura ha
recato la discordia e ii dissidio uel seno delle province edegit imperj,
INTELLE T tibi dabo , et instruam te in via hac: Nolite fieri sicut equus et mulus. PSAL. 31. Beatus homo, quem tu erudieris, Domine, et de lege tua documris eum. PSAL. 93. Erat Lux vera , quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. IOAN. l. Deus enim illis manifestavit: invisibilia enim ipsius a creatura mundi, per ea quae facta sunt intellicta . conssiciuntur. Sempite na quoque ejus virtus et divinitas , ita ut sint inexcusabiles. IloΜ. i. Et non necesse habetis ut aliquis vos doceat; sed sicut unctio ejus docet vos de omnibus , et verum est , et non est mendacium.1. JOAN. 2 Sine me, nihil potestis sacere. JOAN. 15. Similiter autem et spiritus adiuvat infirmitalem nostram. Μ. 8. Sine Christo, omnis virtus in vilio est. HIER. cap. a. ad Galat. Deus est enim qui operatur in vobis velle, et Persicere pro bona voluntate. PIHL. 2.
174쪽
Considerato solo nulla significaetione di organo dolia pa- rota , ii vocabolo lingua da luogo a parecchie seri ne di partare figurato. Dicesi, per eserit pio, d'un mal dicente od'uu calvianiatore cli' esso ha ta lingua dei serpente: ilcho significa, che, per l'uso da essi satio di questo organo,
L' uomo iliconsiderato non sa meiter freno alla propria lingua ; egii paria se ueta ritegno , e si pone bene spesso in
difficili conditiovi per l' imprudeneta de' proprj discorsi.
Mons et vita in manthus linguae ; qui diligunt eam , comedent fructus ejus. PROV. 18. iCustodite ergo Vos a murmuratione, quae nihil Prodest, et a d tractione parcito linguae, quoniam os menties occidit animam. . SQ. i. Beatus vir, qui non est lapsus verbo ex ore suo EccL. 14. Qui enim vult vitam diligere. et dies videre bonos, coerceat limguam suam a malo, et labia sua ne loquantur dolum. 1. PET. 3. Dixi , custodiam vias meas , ut non delinquam in lingua mea. Posui ori meo custodiam. PSAL. 38 Dedit enim mihi Dominus praemio linguam, qua laudabo Ipsum. E LES. 5. Dominus dedit mihi linguam eruditam : ut sciam suscitare eum qui lapsus est verbo ESA. M. Respondeis, Obsecro, absque contentione , et . loquenter id quod iustum est , iudicate , et non invenietis in lingua mea iniquitatem , nec in saucibus meis uultitia personabit. JOB 6. Noli citatus esse in lingua tua, inutilis, remissus in operibus tuis. EccLES. 10. erbum dulce multiplicat amicos , et mitigat inimicos, et lingua gratiosae haris in bono homine abundat Ecc s. 6.
175쪽
tua. Dilexisti malitiam. Dilexisti omnia visita praecipi lationis, lingua dolosa. Propterea Deus destruet te in finem. PSAL. 5 l. Vir Iinguosus non dirigetur in terra. PSAL. 139. ibi aulm verba sunt plurima, ibi frequenter egesta . PROV. 14 Lingua imprudentis subversio est ipsius. ECCLES. N. Si quis putat se religiosum esse, non refraen m linguaIn Suam , hujus vana est religio. JΑC. 2. Filii hominum. dentes eorum arma sagittae, et lingua eorum gla
Os bilingue detestor. PROV. 8. Verbum nequam immutabit cor, ex Fo Partes quatuor oriuntur,lionum et malum, vita et mors . et dominatrix illorum est assidua lingua. ECCLES. 37.
Verba bilinguis quasi simplicia . et ipsa perveniunt usque ad imteriora veniris. PROV. 18
Terribilis est in civitate sua homo linguosus , et temerarius in verbo suo odibilis erit. EccLES. 7. te te est aequitas, unam linguam habes, ad quod vis eam vertes. Quare ergo potius ad iniquitatem, et non ad aequilalem Cilios amaritudinis non das ventri , et cibos iniquitatis das linguae tuae malignae. Sicut eligis quo vescaris, sic elige quod loqueris. AUG. de natura et pulsa. Sapiens priusquam loquitur multa considerat; quid dicat, cui di- eat, quo in loco et tempore. AMBR. lib. i. de of . 2. Cum intentionem bonam locutio caula non sequitur, ipsa pietatis propositio in trasgressionis vilium vertitur. GREG. lib. 5. morat. Omne verbum otiosum quod locuti fuerint homines , reddent de eo rationem in die iudicii. Otiosum quippe verbum est , quod aut justae necessitatis , aut intentione piae utilitatis caret.
Lingua sub magni moderaminis liberalione servanda est, non insolubiter obliganda . ne aut Iaxata in vitium defluat , aut restritia etiam ab utilitate torpescat. GREG. 3. momi. Malum hominem melius posset lacendo aliquis vincere quam respondendo , quia malitia non istruitur sermonibus , sed excitatur. Ideo Dominus recedendo compescere Studuit, quos respondendo non compescuit. JOAN. CARYS. Stip. Malla.
Lingua dicitur, quia singit adulando , mordet dei rhaendo, altrahit mentiendo. ligat. et ligari non potest , labilis est , et teneri non potest, sed labitur et sallit. Labitur ut anguilla, penetrat ut sagitta, Manuese , Vob. I. 12
176쪽
tollit amicos, multiplicat inimicos, movet rixas, seminat discordias, imo icto multos perculit et interficit, blanda est et subdola, et Pr ta ad exhaurienda bona , et miscenda mala. Qui custodit linguam
suam, custodit animam , quoniam mors et vita in potestate linguae est. HUG. lib. de anima. Quis est hominum sic cautus, ut si inter aemnios loquatur, nullum ejus verbum incurrat aliquam quaestionemῖ Difficilis res est, in lubrico faucium constitutam veritalis rigidae tenere mensuram, cui si incaute frena laxentur, frequenter contra se loquitur. Facilius enim culpa tacendo refugitur, quam loquendo. Salomon dicit: in ituo sacito ostium et seram , et verbis iugum atque ualeram, - Q CASSIOD. Dolus est, cum aliud quis lingna loquitur, aliud volvit in corde: quod crimen nescio si nudos quosque et electos relinquat. Sed puto quod alius plus, alius minus nemo tamen sit ab hoc perfecte liber. nisi ille de quo dicitur : Qui peccatum non fecit, nec inventus intdolus in ore ejus. OlUG. sviri epist. ad Rom. lib. 3.
177쪽
La loquacita o rabitudine di pariar foverebiamente, odi coso sutili. Essa e ii disetto degli scioperuli e de'vani to-
si; ed e pero che Viene rimproverata piu allo donne cheagli uomini. Talvolta la loquacita nasce anche da ossesaduir amor proprio , come Scoprire uu vigio altrui, o negarne uti merito. La loquacit, Ogiona certe nate danno openlimento, mai sempre nota.
AMIT ut multiloquium depulem quando necessaria dicuntur, quass- talibet sermonum multitudine aut prolixitate dicantur. AUG. Periculum est dicere non solum salsa, sed etiam vera , si is ea . non quibus oportet. insinuet. Quod vitium quadriparsitum est: vel adulationis, vel avaritiae, vel iactantiae, vel Ioquacitatis incautae. ΛΜBn. in psal. 118. Quamplures vidi loquendo in peccatum incidisse , vix quempiam tacendo; ideoque tacere posse, quam loqui dissicilius est. AMBR. de QM. Verba volvere, et apud imperitum vulgus admirationem sui fac re, indoctorum hominum est. Nihil tam facile, quam vilem plerum et indoctam volubilitate linguae decipere, quae quicquid non intelligit, plus miratur. HIER. Tempus tacendi et tempus loquendi: discreta vicissitudine pensanda sunt tempora; ne aut quum restringi lingua debet, per verba se inutiliter solvat, aut quum loqui utiliter potest , semetipsam pigre re tringat. GREG. lib. 7. mores Pravi sicut in sensu leves sunt, ita in locutione praecipites, quia quod levis conscientia toncipit, levior prolinus lingua Drodit.
Tenerum membrum est lingua, et tamen Vix teneri potest: mirustantia quidem infirmum atque exiguum , sed usu magnum et validum in venis tenuis est et lata: ideo aptissimum est evacuandis sorodibus instrumentum. BERN. is Sem.
178쪽
iavis quidem sermo, quia leviter volat, Sed graviter vulnerat; loviter transit, sed graviter urit ; leviter penetrat animum . sed non leviter exit; leviter prosertur, sed non leviter revocatur ; sacile volat, ideo charilalem facile violat. B N. in sem. Vanus sermo cito polluit mentem et lacile agitur , quod libenter
auditur. ISIDOR. in lib. Solli . Sem.
Sapiens non solum quod loquitur, sed etiam opportunitatem loci, et temporis et personae quum loquitur, diligenter inquirit.. GREG. in ymo. 15. Vanus sermo, vanae Conscientiae est index, mores hominis Iingua
pandit; qualis sermo ostenditur, latis animus approbatur : quoniam ex abunJantia cordis os loquitur. Sermovanus non erit absque iudicio, quia ab omni statu rectitudinis deviant , qui per vana verba dilabuntur. Huco. Im 1. de anima. Est tempus quando nihil, est tempus quando aliquid , nullum autem est tempus in quo dicenda sunt omnia. IIUGO. Quis est hominum sic caulus, ut si inter aemulos loquatur, nubium ejus verbum incurrat aliquam quaestionem' Dissicilis res est linguam in lubrico saucium constitutam veritatis rigide tenere mensuram , cui si incaute fraena laxentur frequenter contra se loquitur. Facilius enim culpa tacendo refugitur, quam loquendo. Salomon dicit: ori tuo saeuo ostium et seram, et verbis jugum atque stateram. CAM. in psal. 39.
179쪽
Luce, salaiore, splendore e tullo cio che rende visibili gli oggetti . Luce dicesi pure in senso figurato , e signiscala Mita ed ii tempo iti cui la si gode. Questa medesima parola ha pure un altro Senso fgurato e morale, ed esprime i doni dello spirito , e te cognigioni o naturali, O acquisite ; insomma tutio cib cli' e proprio a guidaro nello studio desse scienae , delle arti, degli uom tui, e di se me-
desimo. L EN est Evangelium. A . 16. Luna, coram Deo, splendida non est. JOB. 25. In manibus abscondit lucem, et praecepit ei, ut rursus adveniat. Annuntiat de ea amico suo, quod possessio eius sit , et ad eam p sit ascendere. JOB. 36. Amictus Iumine sicut vestimento. PSAL. 103. Ego sum lux mundi IOAN. 8.Lucem habitat inaccessibilem, quam nullus hominum vidit, sed nec videre potest: cui honor et imperium in sempiternum. i. ΤiM. 6. Quoniam Deus lux est, et tenebrae in eo non sunt ullae. i. JOAN. 1. Multi dicunt . quis ostendit nobis bona y Signatum est super nos Iumen vultus tui. PSAL. 4. Domine, in lumine vultus tui ambulabunt. PSAL. 88. Populus, qui ambulabat in tenebris, vidit lucem magnam : habitantibus in regione umbrae mortis, lux orta est eis. ESΛ. s. Surgam, cum sedero in lenebris, Dominus lux mea est. MICH. T. Terra Zabulon , et terra Nephtatim , via maris irans Iordanem
Galilae gentium: populus , qui ambulabat in tenebris , vidit Iucem
Erat lux vera , quae illuminat omnem hominem venientem in
hunc mundum. Io . i. 'Surge, qui dormis, et exurge a mortuis, et illuminabit te Christus.
180쪽
Emitte lucem tuam, et veritatem tuam. PSAL. 42. Lux orta est justo, et reciis corde laetitia. Ps . 06. Ambulate, dum lucem habetis , ut non vos tenebrae et Omprehendant. Et qui ambulat in teuebris nescit quo vadit. Dum lucem ha-hetis, credite in lucem, ut filii lucis sitis. JOAN. 12 Eralis enim aliquando tenebrae, nunc autem lux in Domino. ut filii lucis ambulate. Fructus enim lucis est in omni bonitate et iustitia. iIES. 5. Omnes enim vos filii lucis estis, et filii diei. Non sumus noctis neque tenebrarum. Igitur non dormiamus sicut caeteri, sed sobrii si mus et vigilemus. I. THESS. 5. Si dixerimus, quoniam societarem habemus cum eo , et in tenebris ambulamus, mentimur et veritatem non facimus. Si autem in luce ambulamus , sicut ipse est in luce , societ tem habemus ad in
Ιterum mandalum novum scribo vobis, quia verum est, et in ipso et in vobis: quia tenebrae transierunt; et verum lumen iam lucet. Qui dicit se in luce esse, et fratrem suum odit, in tenebris est uriue adhuc. Qui diligit fratrem suum, in lumine manet, et seandalum in
Ipsi fuerunt rebelles lumini, nescierunt vias ejus. Jon. 24. Hoc est autem judicium , quia lux venit in mundum i et dilexemini homines magis tenebras, quam lucem : Omnis enim qui male agit, odit lucem, et non venit ac lucem ut non arguantur operae eius
Et ait Tobias: quale gaudium piihi est, qui in tenebris sedeo , et
lumen coeli non video' TOB 5. Lux oculorum laetificat animam. PROV. 15. Dulce lumen et delectahile est ocuIis videre Solem. E ci Es.' 1l Ego Dominus, et non alter, formans lucem, et creans tenebras . faciens pacem, et creans malum. ΕΣΛ. 45.