장음표시 사용
111쪽
eommenti 1. dicit . cum votuerit sciredi nitionem uniuersalem Uibus partibus ale c. Item Phil. Iam diximus Miseram. . xι. faliter inquit, quid est anima. Item dicus sicus es a ratio Murs omnibus figu
ris conueniens, ita en una ratio Aa e
tra quam non est aliqua pars ars. Ubi Co mentator dicit. Manifestum est per se pnusiaperfectio alicuius partis anime sit extra perfectionem Vniuersalem, quam accipimus in i itione omnium riuuium, et se lae virtutes sunt diuersae intentione propria νηicuique. Item γolemps eundam di*nitionem probare prima ,
. in secunda dimitione dicit. Anima aut quo Huimus,sentimus,movemur, O i telligimus primῆ : ergo anima, quae fuerat dipnita prius, continet ora anImas,et per coseques ista dignitio coma is erit. 1 lex Ad viam rationem sidetur ρ, illa dis
. ην oper/- ma, siue actus est duplex , scilicet forma dans esse, O forma dans operationem. D donitione autem ponitur forma absolute, siue sit forma dans esse, siue dans
operationem. Modo intellectus en fomma dans operationem, non autem forma
dans GP. Quod autem sudsit verum paret ex eo ,s in ista di Gnitione ponitur forma eo modo quo forma accipitur in illa diuisione substantiae, qua diuiditur in materiam Dina, ct compositisi. In illa alite diuisione accipitur forma ab
soliue, siue sit forma dans esse, siue operationem, alioquin substariae separate noe ethub arte, quia no sunt materia nesforma dans esse, neque compositum:e go c. Sed quod sit hoc eontra mente Philosophi non est docile videre. 'paret. n. consideranti Nerba eius, ct comen. quod in icta diuisione subnantie aecipitur forma pro omnia date esse. Pri mo quia bet, substantia aut queda m secι-- materiam, o ista non in per se
boe, quaedam es forma per qua datur in re quod hoc est hoc. lia est tertia, crest illud quod est ex ambobus, forma aurper qua hoc est hoc, es forma Gus esse:
ergo ibi accipitur forma pro forma da te esse Confirmatur auctoritate Com --. 4men. qui de illa diuisione loquo dicit, pfoma est per qua individuum fit, sed illa est forma dans osse: ergo Oc. Item C
men. dicit. Subiectum . n. accidentis es corpus copositum ex materia O forma,
ct est aliquid ex sens in actu, O no i diget influo esse accidente: subiecti aut fornis , non est in actusecunta quὀd Usubiectu niser forma, O indigeι forma ut sit in actu: talis aῖt est forma das esse: ergo c. Trsterea cum Thilos Tex diuisisset omam'.qilia scilicet aliqua e stscuthia alia vero scia speculari: dixit,
y anima est sicut scientia. Scientia aure τα. en forma dans esse intelle Mergo Oc. Dicetur sorte Thil comparat animam scientia inquantum est principium ae Ius intel genii, non inquauris date se i tellectui. 4 Sed contra, Comen. dicit ibi c. . , dem perfectio est duobus modis: quorum alter es scut scientia exissens in sicie ut quando no πtitu cientia sua, alius essecut scientia quado Hitur ea in e dem commento concludit st anima est p-fectio sicut scientia insciente, scilicet
non νtitur ea: sed tunc non est principia operationIs: ergo c. I Ad ratione qua arguitur g, tunc substant: e separate non
enlIubuantia, dictum in s hic non ει - - uiditissubstantia ab olute : sed si ita singularis materialis reisic prima ra
tio manet in Do vigore. Secundo a
guttur sic. Pars animae non essub Gria eparata, quia pars eri in suo toto rsea intellectus est pars animae : C. Trebatur minor. Ram Philos dicit, .
quidem igitur nδst anima separabitis a corpore, aut pars qusdam ipsiussi parti
112쪽
bilis apta nata est non inmanifestum est, quorundam enim partium a ius es ipsa. st vero fecunda quos a nihil prohibes separari, propio id suis itis corporis hins actus. Ex quibus betur, 31 1su pastes, non sunt actus corporis nihil obibet animam separari, hoc iat non potest intellei nis de partibus inretimuis: e 1a lateriectus est pars anima. Item dicit. Potentiam aμtem anims. qus didisse talijs quidem insint omnes Oc. 'ubdit . Potentias autem dicimus, πeget Dum,se initium,appetitius , motius
secundum locum, O intella Ium. Item in principio 3. de anima dicit. De paris cutem anims quotanosiit,et sapit etc. Tertio arguitur M. Secundum Tbial optam in 1. Physi. Terminus considerationis naturalis, eII ad formas, quesuin separaussectes in materia, Iedhoc est intellectus, siue anima intellectivarergo intellectus est de consideratione naturatis Ued naturalis est de his qus sunt in materia: ergo intellectus non est seporatus sed in materia. Quarto in i a. Metb. Cum Thil. ostendisset formas a te materiam non esse, quia quando sanatur bom, tunc est simitas oec. Conseque ter inquirit, Vtrum aliqvssime remaneant poIi materiam, sic rsidet. In quibusda vera nihil ibibet, vis anima huiusmodi est non Ois sed intellectus. Oium .n. impo ibile es fortasse. Ex quibus intellectum esse in corpore coprobatur, curelinquat sub dubio, Vtru remaneat post
corpus. Ad motrua Commen. mdetur.
primu quidem duitur quod Phil. no quaesuit in illo loco, Vtru intelledrus, ct alia principia sint separata a corpore, sed virum sint anima,aut partes Eis, ct si partes, Vtrum separatς abi mucem
loco, νι voluit Plato aut tanta di nitione.Hoc appare ex tex. dicente. Et si
est pars, Vtru',ut sit separabilis rone
ρ um, aut etiam loco. m. qua quassi nem rude De quibusdam hoc discido MMdetur, sed queda uni Pa dubitationem babent. ostenso de quibus manses Hi Iubiungit de quibus HI fi bita tio, dicens, immanifestum ecte denuia dita, ct de xii misee laurea: licet id esse immanifestum dicatsubiungit in qd prima facie videatur, scilicet p xidetur esse alteram genus ab aliis partibus s, contingit ipsiumsolum separari ab alijs partibus, filicet non esse in eode organo, aut subiecito cu ei cuj sum sit p-
petis, cui no debetur organu corporia, alia τι ro partes sunt corruptibiles, ideo corporeo indigent organo , ibat no aut des paratione totali a corpore loquitur Artu. Et ideo il. subdit. Reliqus autem partes manifestum est ex his, quὀd non suulf parabiles. cy tex. sequeti dicit', ratione autem qu)d alters sint, manifeIlum Hl. dith dicitur qu)ITbil. ea ratione dicit intellecta esse immixtum , quia tu se non habet natura aliquamsti milem. tertium dicitur 9 intellectus est separatus, ides non hetorganum corporale. Sic enim dixi: Nil.
intellectum esse separatu, sicut superius dixerat quῖ fieret calidus, aut frigidus si esset ei aliqJorganum siclusens tuo. Quantum ad tertium. Isa conclusio, tuam de mente Arist. esse diximus, i iret intellectum po ibilem fabiuria istparatam non esse, sed potam Eie, qua essactus cor ptris: probatur. Et primo rationesumpta a Thil. 2. de anima. Et arguitur sic. Illud quo aliquid primo ope ratur est forma eius, sed intellectus es id quo homo intelligit, nihil . n. aliud intellectus nomine accipimus : ergo tute
dius est forma hominis. Noda istam ro-xem Hidratir primo ,homo intelligit pilate ectu, non oportet ' id quo homo
intes luisset forma ei intrinseca, sed sit
113쪽
scit st aliquo mo ei Nniatur. Vnitur aut
intellectus homini per spem intelligibile
exi lente in intellectu, que phantomati bus, a quibus Hi abstracta, copulatur. ζh' : 'Κό Sed contra illai sionem a guttur pri ,: ν ' mo c. sis italiqua adinvice dum co idi. ἡ ἡ. homi r xiii, dcbet etia alteri conii regi.
tuae I .i Si .n. lima via coniungitur ab altero sepaium ni ita retii non ea coniuniere fedspos da. m. coniungitur intellectui, non coniungiturpbantasmati, immo ab eo separatur: e
so spei intelligibilis illa nou coniungit
sequentia nota cu maiori. Minor vero ἴ-batur, supponuntur duo. Trimum ess, hyes non recipitur in intellectu, nisi dae spes in actu. Sin es quod spes intelligibilis non est actu in phantasmatibus, si disi in potentia. Tunc sic. Species intelligibilis da est in inrellectu es in actu, sedc m es in actu es abstracta a phata maribus: ergo dum G in intellectu,est a fracta a phantasmatibus. Secado arguittir. Admissa etiam illa dinione, Sicut se habet copulario potentiae risius ad colorem exi lentem in pariete, ita copulatio
intellectus ad pba:asmata, quia ita se habet intellectus ad intelligibilia, sicut viam . lis. i. f os
inlini. in usu es abstracta a colore non dicitur paries ridere, immo rideri εἰ ergo ex eos speriei intelligibilis existens in intelle. Gu est abi tracta a Dantasmatibus, quae . funt in homine, non dicetur homo intelligere, sed magis intelligi. Secundo aliter respondetur,scilicet quod si accipi
tur forma pro operante intrinseco, ceditur maior, o totum argumentum.
Si autem pro forma dante esse negatur. WIcta rebon o dicit duo. Primum est, zi. t'' ρ, intellectus unitur nobis, ut intelligamus, tangsorma dans operationem. Sinest ρ, ista propositio Alfalba, scilicet, ititud quo aliquid primo operatur, est forma dans illi esse. S contra primu arari
tur . Aus ex intellectu rue si pse unum,aut per accidens, O per aggregationem motoris,o moti. animauga ex duobus exi rutibus in actu, sicus
sunt Sor. O intellectus,se est ibi eparata non sis νη u per se. 2 su etia sim quis
tunc intelligere no auribuetur aliquo modo Sorti. illud. n tanIu intelligit, in quo recipitur intellectio subiective,quia intelligere es operatio immanens. Sed si ex intellectu et Sorte vi una is per aggre . cgasionem, intellectio recipietur inam i tellectu : ergo tiis intellectus erit intellia
gens, non Sor. Confirmaturi a nou. dicimus naue inrelligere ex eo quodnamta cum quouis est Hum a regatione, intelligit. Si etiam intelligere esset actio transiens, non attibuetur Sorti. 2 amassio transiens, no attribuitur actius aterie in qua transit calefacere enim non
attribuitur aquae calefactae,sed igni calefacienti. Ludetuar quod ex Sor. i tellectu sit νnum perse, D ad hoc ut ex aliquibus fiat unum per se, non requiriatur quod habeat unum esse, sed i scis pesse νnius, nou sit separatum loco, c sabiecto ab esse alterius. Contra. pia ..i, ribus non fit mum perse, vis ν- se ba r beat vi potentia, et alterum scutamo, patet hoc per singula discuarrendo, qua sunt γnu pse. Quantucus aut aliquo diuersa esse non es linguerentur loco e subiecto, propter hoc illa non se habere sicut actus pota. Dulcedo . n. albedo, qua habent sua esse in lacte, non pro pterea e babent mutpotentia ct actus: ergo illud nos scit ad hoc νt ex multis fiat unum perse. S contra sis dictum in Q , .larnsione arguitur, O probatur illam lar, Vnum quodque operatur inquantum Gid e est in actususciente ad talem operati nem: ergo eo quo formaliter operatur e in actu. Sed forma, qua aliquid es in a
m dus illi esse: ero forma qua aliquid
114쪽
eperatur. Hi forma diu es e. Igil ικr quod compositum esse in actu per aliquid, potest dupliciter intesti. Vno modo quod esse istius recipiarur in alia parte,sicut esse formae subflantialis in mareria primo. lio modo no quod esse ictius recipiatur in alia parte: sed qa ipsum squia alteri unitur sit ens actu in se. Verum estria in m. MN q od νnuquodq; operatur inquantum estina Iu, primo aut fecundo nonis oportet semper 2 si H primo modo, scilicet ut illud quo operatur, t esse alteri parti . Sed p illud sit voluntarie ct sine ratione fictu, qu tum ad secundum membru iuisionis, arguitur. Eo modo dicitur pota esse in actu dum habet forma,quomodo dicebatur effe in potetia antequa baberet actum, sita non dicebatur in potentia ad actum, quia
peteret aliquid sibi νniri quod est in
acta, sicut vinum unitur Nasi, immo ga petebat fieri in actu performa, et recipere esse formae: ergo dicitur esse in actu performa quia recipit esse illitas forme, sicut lignu dicitur actu calidia per calore in a. h. et in se e se caloris. Preterea eadem ratione posset dici g, vas impletumino est in actu per vinum, quia Ninu estens Hiu inse. Quod ellifalsum sit snon oporteat id qἱ operatur Ue in actur principia operationis primo modo ass gnator. guitur, quia hoc modo de nulla forma substantiali obiri poterit quod det essesu ubiecto per operationes, O
ratio Phil. erit vana. Poterit .n. dici, p
ia quo primo movemursentimus .es forma que non dat esse corpori, sed gua
est actu inscio mitur corpori tantu νι ά,- ἡ ' moveni. Secundo principaliter argui-
ruit oeseparat, ut dicitur 7. Metapb. Ad minorem vero Gdetur, ρ, per i Ο Mtellectum distinguitur ab Hiis, tanquam per operans intrinsecum, per cogitati Vero tanqμα per formam essentialem, dr ι specificam. Sed cotra hoc arguitur cysupponuntur duo. Vnum est quod cogitativa eIn virtus sensitiva: hoc ponit Commen. 3. de anima. Alterum eiu quod homo excedat essentialiter omnia animolia , O babeat gradu wis omnibus aliis altiore: boces demente Phil. 2. de quia ponit intellectum supra sensi uum, no dicit oes gradus vitae quibusita inesse quod non potest intelligi,msi ab homine. Tunc arguitur sic. Per id bo consistuntur in specie, O ab aliis besalibus ricti
g itur, per quod excedit omnia alia ania malia, insuperiori gradu vitae constituitur. Sed per cogitatiuam bo non excedit omnia alia a talia Gentia iter, sponsi.ne neq; insuperiori gradu vite constituitur, eum cogitativa pertineat latu adsensu quo gradus intellectivus eri superior: ergo per cogitatiua bomo non constituitur
inbecie. 2 re valet si dicatur, quod lincet cogitativa sm se considerata non cota Ictituat hominem in specie humana,sm tamen quod intellectus νnitur illi t aquam operas intris ecum hominis,potest illud facere. Nam puer es in oecie bumana, O tamen tunc illi non unitur intellectus
fecundum Commen. ergo non constitui
tur in specie a cogitativa, securum quod itur sibi intellecitas. Praeterea quan- cogitari tumcumq; intellectus vivitur homini: co 22
pinguitur ab orbus aliis , e forma eius. red intellectus est quo homo isti uisur ab omnibus aliis: ergo c. consequentia ista ca misi, quia actus es qui diIiimgitativa Iemper pertinet ad partem seu sitiuῶ: ergo c. Tertio arguitur sic.
Illud eIl forma hominis, per so spem fortitur: sed fortitur specie p tute rectu:
ergo c. consequetia nota cum maiori . Minor Nero probatur. Per illud homo
specie fortituis qJes principia operati rus conuenientis bomini ut homo es. sed P a intellia
115쪽
ius ellucre os hsi modi operatis. Ideo ThL in i . Ethi. ponit felicitatem hominis in hac operatione, tanqua in ea quaesi propria operatio bominas: ergo primcipium talis operationis scilicet intelle-λιι eIl id quo homo spe ι iem fortitur. Quarto. Illud a quo sumitur dissi rentia hominis est forma eius. quia isserentia fumitur a forma. Sed rationale quae est differentia humi r ablintellectu: e go c. Nec valet se dicatur 2 sumitur ab intellectu tanqua a forma ea trinseca. Illud rerum imperfectarum est qua dependent ab extrinsecosecundum Dum esse. Qi into. Si intellectu sit substantia separara,tollitur tota moralis philosophia, tollitur enim quod homo suorum actuum si dominus. Nam non habebit infe rationem O voluntatem quibus bomo habet Ibere operari, sed intellectus,
O volu tas erunt ab homine separata, hoc aurem eri maximum inconueniens: ergo cra 'Quantum ad quartum, scilicet quomodo anima intestes Ima ex lens in materia habeat virtutem, cui non comunicet corpus. Scicntim primo, pnon sic dicimus intellectum se a corpore abi tractum, quas nostis cci ore: cum . n.sit accidens an s non potes esse extra corpus, sed γ non est alicuius corpores partis actus, sicut alis virtutes sexum si ille.n. mit assis organis corporalibus , intellectus ast immediate fundo tur in sentia esia, o nulli determinato
organo est agrus. sciendum siecundo, si non est de rone formae ob late liquedo' ' adsuu esse materia indigeat , sedsm diuersitarem formara, sic est diuersa
habitudoforme ad materia forma: ρος
per se nositas iis indiget materia ad sua se, sed forma per sesubsistens ad suum
esse non iudigra, cum igitur aera huelle
Piua sit per se subsiueio Guod apparet eo baba veracioni ini non cῆstat
orpus9 no indiget materia ad Me ut sit in facto esse, idest postqua est producta ,
licet inferi in principio fui esse, in teria indigeat, cum omae q od produciatur sit singiliare, o indiuiduu , Eia Arnon possis indiuiduari tus per corpus, p riae per corpora distinguatur, oporret
paria intelle Iiua creetur in corpore, i cel creata corporis capacitate excedat, a materiaq; no coprehendaruis totaliter.
Sciendum tertio, g, inter formas est talis ordo, quod quanto forma est nobilior tanto magis materis corporali domin tur, O magis fua Nirtute illam excedit. Videmus .n. quod forma mixti ex Hemotis habes virtutem, qri non est alicuius Aementi virtus, sed ex aliauo alio pri cipio, puta ex corpore caeterii forma uenit. Sicut magnes halet νirtutem at trahendi ferru, Isis restringeri furiguine, sic paulatim ascendendo quato formssint nobiliores, tanto γirtutes e cesteriores supra materia bent. Quia ergo cita intellectiva eiu nobilior quacunq; alia forma ex sente in materia, O nox dependet a materia sia esse,ideo etia hii vitristem totaliter supergrediente mal ria corporale, O bsc νirim dicitur intellectus, qui licet sit virtus, o accidet forma existentis in materia, ipse tu esse suu alicus parti materis non comunicat. Sed occurrit dubium. Nam fm Hana claratione, a ir s ait esset simplicior, immateriabor ipse an s essentia, e
ipsa sit νηita materis illi; det esse mellectus auislse aratus. findetur pria
mo, quod alia ibtellectiva ossit Ionii
corporis,eius in capacitatem excedis quod maiores animae nobilitas, quam o pacitas materis. Vnde ara per esse uti
primo exillis, O illud corpori, posterius natura comunicat, id quod alijs fornus
non conuenit. Prius M.fecudum natura
dant se composito, quam ira existant. Dicisis
116쪽
Dicit fecudo st consequentia en falsa, tam prima quam fecunda. Tum quia anima uo sic est forma mareris, quod eximi per ese copositi O non per esse uv. Tuo quia intellectus es rirtus aiae, non secundum ' est forma materis, sed secundum, ' materia capacitatem excedat, et sic comparado adinvicem anima, Hic et secunda quὀd excerit materia, ct intellectum, intellectus anima immaterial ornon inuenitur Pot fecundo oderi, forte melim, ' nulta in ueniens eII in
rialiorem Usa ara. 7 a no arguit hoc iu- teste r anima nobiliorem simplicueresi cum tanc immaterialitatem o a fra tione. Viginaliter ab anima habeatrnis enim talis esset forma, quae materia non coprehenditur,nAsiam haberet pota, qua organo corporali assisa no esset:sed arguit intellectum in hoc tanta,scilicet in immaterialitate, ct in ab Dra tione auia mam excedere. Ad argumenta tu oppositum et sondetur. Ad prima dicitur, quod forma intelligibilis alicuius potest dici dupliciter. Vno modo quia est epiria sibi, O adrivata, ab eius phantasmate causata , ct tunc negatur salsitas conse quentis non est enim mens Pbilos p i reluctus sit receptiuus omni5 formarum materialium, ct specieru quae sint adae- quaisspecies illarum rem, immo dicit 'nulla torma habet tale periem in intellectu, ed cognoscitur per spem totius obomodo,quia est species alicuius, cujus ipsa es pars, Mel quia per eam aliquo mo gnoscitur, sic negat r cousequetia . dicitur stum est inconueniens si idem sui sius tale recipiat specie , intellectus enim recipit periem hominis, qua partes etiam hominis cognoscit, ct et seipsium. Ad secunda dicitur ' aliquid ripe per
accidens extensium, contingit dupliciter.
Vno modo,quia es insulae Io quanto σQuaestio quinta. II
extenso, licet ipsi no extendatur. Alio modo cuia extenditur ad extensione alia cuius sicut albedo ad exte ne parietis. Si primo modo accipiatur, nullia es incoueniens anima esse per accidens qua tam ct extensam. Si vero fecundo modo, negatur consi uentia. Ad prima probationem dicitur primo, ' argumenta hoc supponere ridetur duo falsa Quom uia Nota doctri
est,' composita non addat aluuid supra I sit' 'partes. Alterum est y, anima sit pars iu tegralis sipositi. Dicitur fecudo 2D-biectum figurs hominis es consitum exanima corpore ut est qua via r sed novalet: ergo anima es subiectu figurgh minis, anima enim est pars esse uti is hominis,non aWem pars integralis. Ad secunda. dicitur primo, si, non e i incor ueniens is moueri, quiescere peraceidens sicut idem mouetur cotrariis matibus, exictor .n. in natu deorsum mora
potest econu Go fusum in naui i a moueri. Dicitur fecundo p consequentia est fal a. Ad probatione dicitur, g, forma non inmust aut quiescit ad quietem par tium ted ad mora, quiete totius, eo totum est eius primu a quati ubi et Iu,
non autem pars. Ad tertiam negatur riui consequentia. Ad probatione dicitur ' auio a non anima non informat corpus quanta ad in '' tellectum: immo inte2 ctus con equitur illam, hiquaurum materiae capacita e cedit. Dicitur fecundo p recipere ' ciem indiuidualiter contingit si liciter.
Vno modo, quia peries habet e Pindi uidualiter in imo secun a substantia tuam. Alio modo quia fecunda quod recipitur
in illo indiuidualiter repraesentat. Primo modo negatur falsitas consequentis. S cundo modo negatur confit quentia. v cies. n. in intelle Iu est indiuidua. reprΡ fentat tamen Nniuersaliter. AI qua tum negatur falselasco equetis. AI pr bationem negatur antecedens, si Hi uer
117쪽
saliter accipiatur,sed bene es verum de completis in specie, O de his quae primo
e r dire te intelEguntur, intellectus autemn directe sed p reflexioue intelligitur. 'I Ad qtiintu negatur consequentia. Ad probatione dicitur primo, licet essentia animae sit in qualibet parte corporis, se
cundum tamen alium O altu modum in diuersis partibus inuenitur, diuersimode. potentia ipsam conseequuntur, fecundum enim potentiam visium est in oculo, secundum auditiua in tympano auris,et sic de adsis. Dicitur secundo p intellectus immediate en in essentia animae, non i quantu eii forma corporis, risupra diactum est,sed secundum si capacitate cor: ὐ II poris excedit. Dicitur tertio quod illa propositio est D a,Micunq; est intellectus illud intelligitid νerum est, g, ubi est tanqua tu proprio, ct ahquato ubiecto, compositu ex illa subiecto, anima intelligit,s quia corpus est adaequarum
subiectum animae, non autem manus, ideo
. compositu ex anima ct corpore quod es homo intelligit,non aurem copositum exanima et manu. Ad sextum dicitur,peduci de potentia materie potest duplicia ter accipi. Vno uno prout dume II, psor
ma qua prius erat in potentia in materia dependere in actu a materia sm esse, orseeunda operatione, O in illam ab agente naturali introduci, tuc negatur maior, habet enim tanta veritate informis. quarum totum esse est in unione ad mareriam. Alio modo pol intelliti, misit idgquod formam prius nosui se in materia, O postmodum esse ibi actu, e r tune mianor Hi falsa,fecunda enim Philosopbu,
tam anima intellectiva qua vegetatiua ,
O sensitiva praeristunt potentia in materia. Adseptim conce prs un sito, negatu Amas consequetis οquendo de vegetat tuo, sensitivo fecundum quod i in homine. Nec hoc es contra mente Philos. Ipse enim vult,' sicut in
figuris id quod es prius est pote: ia,in eo
quo con equenter, ita est etia de animoris: sicut enim in tetragono trigonum cotinetur, ita infensitivo continetur H latiuum, in intellectivo sensitiuum,
ideo cum funt in bomine,ab extrino sicut intellectio sint producta. Sed se considerentursensitiuum, et uegetati: Porsum ab intellectivo, tuc intellectivum es ab extrinseco,non autem sensitiuum, er
i Virum Intes lectus possibilis possῖico noscere se sum, factus tu actu per speciem intelligibilem.
Sed intellectus cum intelligat aliquod &c. Tex. VII. i
U As Ri Tun sexto, portionato: ergo σΩconsequetia nota camaiori. Minor uero probatur. Obiectu proportionatuintellectus nostri est quitaditas rei materialis, ut dicetur in serius. Sed intellaetus non es quid ditas rei m terialis : ergo non continetur sub obiecto . proportionato intellactus. Secudo. Sicorno rei se, aut secognseret cox tisue qua sitide cum essentia fua,mi
Vtru intellectus possibilis possit cognoscere e sum , factus in actu per specie intel-- Ebilem. Et videtur quod non. est Primo. Omne quod cognoscitur ab intellam, continetur sub obism proportionato intellectus . Sed intel-
118쪽
γαια. s. Non primo modo, quia ut dicit comen.
anteir ectus dissera a substariis eparatis, quia Eu i litelligunt se per sentiam sua,
non autem intellectus. on etia secudo, quia turic idem esset mouens o motum. Intellectus . n. causaret intellectione, O reciperet illa: ergo nullo mo pol se intel tista. i. de ligere. Tertio. Cognoscens debet esse ris . denudatum a natura cogniti, fed intelle-M. ctus non eri denudatus useipso: ergo non cognoscisse sum. Quarto. Omneqs
cognoscitur per speci sui cognoscitur, fedintellectus no babet speciem sui, quia non habet phantasma: ergo c. N II
'sisIea obsee spou deo. Iur aquassione duo faciendas putatio- DM . Primo Ponetur vi opinio, se . probabitur. Secundo ponentur coclusi nes. Quantum adprium est quorundavisio, ' intellectus p bilis potes ipsum intelligere per specie epriam eliciatum d non a phantasmate dependente. uuam opinionem stant sic. Intellectusi est nobilior uirtute cogitatiue sed virtus
cogitatiua ex specie fon sensate potest elicere speciem formae non sensat ut oretem amoris uel filiationis o c. ergo muli to magis intellectus poterit elicere ex no: ' titia propriae operationis specie ue essea npος tierepresentaritia. Sed contra hoc im Ebii 'f' satur M. Potentia eliciens Jecie ex suo obiecto elicisspecies reproentativas eo rum quaesunt in obsedio ron autem aliorum, sicut patet de cogitativa, quae elicit intentione illationis ex phantasmate ali ius, qui Hre es filius, ct intentionem l inimicitiae ex eo, quod a ere est inimicus, i vel saltem reputaIur inimicus. Sed actus intellectus no es uereintellectus,ergo exactu intellectus intellectus specie sui rennentativa no elicis. Coceditur tu quia ex actu cognoscendi quo intellectus seipsum intelligi potes in intellectu relinquiquida bubitus, quo poterit faciliter intel
lectus ase cognosci, secus ex is dem
fraudi, relinquitur habitus scient e. ronem dicitur quod co equetia iis
valet. Cogitaticia .n. non elicit spem representativa ui, unde no equitur, quod
intellectus post elicere spem sui, sed alicuius alterius. Item cogitatiua eliciti temtiones eorum qua sunt in re sensibili, de ex hoc non debet argui g, intellectus eliciat intentionem fui ex actu intelligendi, vi e non m formaliter in actu intelligendi. Quanta ad si a pro notiatia concli sonum. Scienta est primo, ιγ ῆ 'μ' M superius dictum in istorensia est inter intellectum , ct sensum quod ensus cast virtus ora organo corporali, nopeses restectisuprase, neque supra acta
suum, non .n. Hos ridet se ridere, iam fensus percipit si immutationem organi materialis,materiale vero non pol ei sum immutare. Inteluctus aute, quia no
est a us organo corporali, pot resecti supra se, supra actum suum: iure igitenim se intelligere.-Scienda secuti s P 'inter coguo siceus in actu, cognitum in pniua actu, oportet esse quandam si radine, immo Mitatem no qdem inesse natWae,.sed in esse cognoscibili. Oportet eum coignoscens, cin cognitum conuexire in una.
forma ac tu cognoscibilis, sectu risius iri
actu, corpus νι sum in actu conuenitis specie visibili,quae est forma informas
potentiam ν uam, repa Uentans corpus uisum, ideo si intellectus debet co gnoscereseipsum, cumsecundum esseen- R tiam suam consideratus no sit actu inteia . A
ligibilis ase, eo quod Ab IDO Jprio obie
cto des Db quid litate materiali no contineatur, oportet y per esiquid aliud arin actu er qd sit materialis quid litas inesse intelligibili. PScie tu tertio,' sicut In re uu- in re existente sunt di silicet esse eius, O quid iras siue essentia, ita duplex potest de re taberi cognitios licet cognitio an euici cognitio Id est, ideo de imitilectu
119쪽
Dilectu quaestio mouori pol , an positfecognoscere qManta ad an est,pῆt etia moueri an post se cognoscere quata ad qdeII. Scienda quarto,s, duplex in co-ὐ 2:. Initio, sicilicet directa, ct reflexa. Qua
cognitiones, per similitudine ad mola co- ' tinuum, re i xum nominantur In m tu enim cotinuo recto semper ice is r ,
ct illud qs est terminus ad quem in actu,
non fit terminus a quo, neque terminus a quo in actu fit terminus ad quem. In motu autem reflexo terminus ad que fit terminus a quo, ut motus qui fit super eandem lineam ct econueris. Similiter ergo cognitio directa ex quae est priucipio corniucendu intillictus fertur in cognitum,
et res cognita que e terminus cognosce lixon escitur principia cognosceri id quo fuit cognita, neq; illud principia efficitur
terminus. Cognitio autem rest a e se illa
in qua id quod fuit principia cognitionis ι itur terminus, quod fuit terminus escitur principium, sicut per ration is tutellccta risibilitate. per risibilitatem postmodum rationale a posteriori cognouis sceretur. Iliis suppositis respondetur
quinque conclusionibus. Prima est. Intellectus pol seipsum intelligere.Proba- nursic. cognoscens actum, potest etia cognoscere princip:a actus, sed intellectus r. cognosiit acta sutim, dicit enim Plato .
Smuimus aῖt, quoniamsentimus, ct i telligimus, quoniam intelligimus: ergo iura. Melm . tellei tus cognosceresepol. Sec da conclusio. Intellectus no potesse cognoscere cognitione directa, seta tanta cogniati e reflexa. Probatur'. Illa cognitio
in qua quod fuit terminus c*citur principium. O quia fuit principia escitur terminus, ncognitio refera. Sed intellectus non potest se alio modo cognoscere: ergo
c. consequentia nota cum maiori. Minor vero probatur. Intellectus no potvi
se iure luere,msi factus in actu pes: m
alicuius obiecti prius ab imo cogniti, e
per ipsium ad sui cognitionem reuertens: ergo cognoscisse intellectus, e M id quod fuit terminus cogntimis,esscitur principium, o Gonuerso. Tertia conclusio. uuantum ad intellectione an eri, intellectus cognoscit se immediare peracta ita
qui est intelligere bμ e,cognito actus . . . immediate cognoscit se. Probatur. Pota cognoscuntur peractussuos. Sed intellectus est potentia anima: ergo c. consequentia nota cum minori ex supradictis. Maior vero est Phil. Quarta cocluso.
Intellectus quatum ad cognitionem quiden, per Jem intelligibile immediate cognoscitur, i H cognita natura speciei intelligibilis cognoscit se quantum ad quides. Probatur. Sicut se habet materiam genere rerum sensibili a ita intellectus mgenere rerum intelligibilium. Sed materia quatum ad essentia suam cogno citur per formam. Cognoscitur enim materia per analogia ad formam vi I. Thy. G- . se citum ergo intellectus cognoscitur per
formam suam, qua est species intelligibialis. Hoc ergo modo secunda S.INO. Th, v a. v. Llosopbi uenerunt in cognitione intellectus. Videntes .n. intellectum cognoscere ' Mquid litates, O naturas Nniuersales,c
gnouerunt θem intelligibilem esse immaterialem, se enim esset materialis, uniuersaliter representareno posset. Ex imm terialitate νcro talisspeciei, cognouerus intellectum no esse virtutem in materia,
eo p materialiter recipit, O sic de ali condictionibus intellectus. Used occurrit ι. dubiil ,wsuperius icta est. Actusfinias priores potetib secunda rationem, et potentiae specificantur per actus: ergo intes lectus cum sit potentia, cognoscitur quantum ad quid est immediate per actu fusi cognitum, non autem per speciem intelligibilem. Rel'Odetur ' potentia, cum
D resaris sectas dici, potes duplicia
120쪽
acta eoen. - Ω-, secus auaem absoluis ite a nudera
rer considerari. Viro modo inquantu ρο- tentia i Il νt dicit ordinem ad am. sc habet cognosciper actum. Alio modo absolute inquantum talis actus, O qualitas, ct quant. ad coitiones sibi ,m hae
consederationem couementes, ct hoc modo pol aliter qua actus immediate cognosci. Quinta conclusio. Inteluctus no
potest seinum cognoscere per propriam speciem, sed tantum per speciem quiddi
tatis materiatisse coansit. Probat r.
Omne quod babet speciem propria in intellectu, habet phata ima ex quo species
elicitur. Sed intellectus non habet phantas ma, quia non eIὶ res materialis r ergos i: speciem: ergo oc.Tunc vltra. P. potent se cognoscere per specie propria, ergo pergem sui obiecti, quae est quid litas rei materialis. 'n quidem quia illa spes representet intellectu , sed quia per
illam exit in actum, per reflexionem deuenit in cognitionem actus, speciei, ex cuius naturs consideratione j ipsium cognoscit. 'Ad rationes in oppositu respondetur. 3 l Ad prima quidem dicitur, quod si per obiectum proportionata accipiatur obiectum prima formale, oe ad equatum, negatur minor, dicitur quod tale obiectum non est quidditas rei materialissed ens. νt dicetur in quaestione sequenti. Si aῆt per proportionatum accipiatur obiectum quod immediate, o p-fecte ab intellectu nostro pro illo statu co
gnoscitur, tunc negatur maior. . oa n. oportet νι omne quod cognoscitur ab in
terim, contineatur Ab boe obiecto. Hed rescit quod contineatur sub obiecto fommali primo, oe adaequato. Ad eo dum dicitur qu)d mtelligit f intellectione distincta ab essentia. Ad huius improbationem dicitur primo. quod intellectus non es ille proprie, qui se intelligit,
sed magis anima , quae peris utrimet i tellectum intelligit. Extensio in vocab Io potes dici intestigere se. Dicitur I cado, ' eo modo quo intel7 ctus dicitur i, telligere, non e t idem totaliter prodiscens ιntellectionem, ct eam recipiens. Num ρroducens intellectionem ea inter . . t Milectus informatus specie intelligibili , reis lata lectio cipiens autem es intellactus Iuliis. Vis ' consequentia illa non νalet Icilicet quod idem esset totaliter mouens, ct motum. Ad tertiu dicitur primo, quod mala est falsa. Non enim omne cognoscens debet esse denudatu a natura cogasti: alio
quin nulla res cognosseret Dipsam, sed bene νem eIt p recipiens debet esse denudatum a natura recepti. ' Diciturβ- cudo ' admisso g, illa propositio emet vera,es et intelligenda de cognito qs prima ὸirecte cogninitur,q , o modo nou cognoscitur intellectus a se I Ad quartum dicitur, g, maior exi vera de tris quae primo ct per sie cognoscuntur de a s verosi cit,st intellectus ex spe et cognitione
alioru deuentat in eoru cognitioue Intel
lectus aut no cognostitur primo per se: ideo scis p perspem oe cognitiona aliorum insui coguitionem deueniat.
Vtrum quid ditas rei materialis sit obiectum intellectus.
Cum autem sic singula factus est,&c. Tex. VIII.
Trimo. Obm intellectus, no debet esse minoru ambitus obo Mae acquisitsp intellectu. Sed quid litas materialis eri im
noris ambitus obo scientie acqu/ste per minoi obia
V A E R i T v K Septimo, Vtrum quidditas rei materialis, fit obiectum intellectus. Et videtur 91 nomeriiram